Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Trong caùc baøi giaùo lyù môùi ñaây, chuùng ta ñaõ thaáy ñöôïc taïi sao qua caùc theá kyû Giaùo Hoäi ñaõ tuyeân xöng chaân lyù veà vieäc hieän höõu cuûa caùc thieân thaàn laø caùc höõu theå thuaàn linh. Ñöôïc aùnh saùng töø Saùch Thaùnh chieáu soi, Giaùo Hoäi ñaõ tuyeân xöng chaân lyù naøy nôi Kinh Tin Kính Niceâa-Contantinoâpoâli, vaø ñaõ xaùc nhaän chaân lyù naøy nôi Coâng Ñoàng Chung Lateâranoâ IV (1215), moät coâng ñoàng coù coâng thöùc tuyeân xöng ñöôïc laäp laïi bôûi Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ I trong töông quan vôùi giaùo lyù veà vieäc taïo döïng: "Vaøo luùc khôûi nguyeân, Thieân Chuùa cuûa thôøi gian ñaõ töø hö khoâng döïng neân chung caû hai loaøi taïo vaät, taïo vaät linh thieâng vaø taïo vaät theå chaát, töùc laø thieân thaàn vaø traàn theá, vaø bôûi vaäy neân Ngaøi ñaõ taïo döïng baûn tính loaøi ngöôøi coù caû hai, vì noù ñöôïc hình thaønh bôûi tinh thaàn vaø theå xaùc" (Hieán Cheá Dei Filius, DS 3002). Noùi caùch khaùc, Thieân Chuùa ñaõ döïng neân caû hai thöïc taïi ngay töø ban ñaàu - thöïc taïi linh thieâng vaø thöïc taïi theå chaát, theá giôùi traàn gian vaø theá giôùi thieân thaàn. Ngaøi ñaõ döïng neân taát caû moïi söï naøy cuøng moät luùc, trong yù höôùng taïo thaønh con ngöôøi laø loaøi ñöôïc döïng neân coù caû tinh thaàn laãn theå chaát, vaø ñöôïc ñaët vaøo, nhö thaùnh kinh trình thuaät, trong caûnh trí cuûa moät theá giôùi ñaõ ñöôïc thieát ñònh theo leà luaät cuûa Ngaøi cuõng nhö ñaõ ñöôïc ño löôøng theo thôøi gian.
Ñöùc tin cuûa Giaùo Hoäi nhaän bieát chaúng nhöõng vieäc hieän höõu cuûa caùc thieân thaàn maø coøn caû moät soá ñaëc tính chuyeân bieät nôi baûn tính cuûa caùc vò nöõa. Höõu theå thuaàn linh cuûa caùc vò bao haøm tröôùc heát tính chaát voâ chaát theå cuûa caùc vò cuõng nhö tính chaát baát töû cuûa caùc vò. Caùc thieân thaàn khoâng coù "thaân theå", (maëc duø, ôû moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieät, caùc vò cuõng toû mình ra döôùi caùc daïng thöùc höõu hình ñeå thi haønh söù vuï mang laïi thieän ích cho ngöôøi ta). Theá neân caùc vò khoâng leä thuoäc luaät huûy hoaïi chung nôi theá giôùi vaät chaát. Noùi ñeán tình traïng cuûa caùc thieân thaàn, chính Chuùa Gieâsu ñaõ phaùn, ôû cuoäc soáng mai naøy, thaønh phaàn phuïc sinh "khoâng cheát ñöôïc nöõa, vì hoï gioáng nhö caùc thaàn trôøi" (Lk.20:36).
Laø caùc taïo vaät coù baûn tính linh thieâng, caùc thieân thaàn ñöôïc phuù baåm cho moät minh trí vaø yù muoán töï do gioáng nhö con ngöôøi, tuy luoân luoân höõu haïn bôûi giôùi haïn voán coù nôi moïi thuï sinh, nhöng ôû moät möùc ñoä troåi vöôït hôn con ngöôøi. Bôûi theá, caùc thieân thaàn laø caùc höõu theå coù baûn vò, do ñoù, cuõng laø "hình aûnh vaø töông töï nhö" Thieân Chuùa. Saùch Thaùnh cuõng noùi ñeán caùc thieân thaàn, baèng vieäc söû duïng nhöõng töø ngöõ, chaúng nhöõng noùi leân caù vò (vôùi caùc teân roõ raøng nhö Ra-Phieân, Ga-Bieân, Minh-Kha), maø coøn "toång hôïp" caùc vò nöõa (nhö nhöõng danh hieäu goïi caùc vò laø luyeán thaàn, quyeän thaàn, beä thaàn, quyeàn thaàn, quaûn thaàn, coâng thaàn), thaùnh kinh coøn phaân bieät thieân thaàn vôùi toång thaàn. Vôùi ñaëc tính töông töï vaø tieâu bieåu nôi caùc vò thuaàn linh theo ngoân ngöõ saùch thaùnh naøy trong ñaàu, chuùng ta coù theå suy dieãn raèng nhöõng höõu theå vaø baûn vò naøy ñaõ thöïc söï hôïp laïi thaønh moät xaõ hoäi. Caùc vò ñöôïc chia thaønh caáp baäc vaø trình ñoä töông ñöông vôùi taàm möùc hoaøn haûo cuõng nhö vôùi caùc vieäc uûy thaùc cho caùc vò laøm. Caùc taùc giaû xöa kia vaø chính phuïng vuï cuõng noùi ñeán ca ñoaøn thaàn linh (theo Dionysius ôû Areopagite thì coù chín). Ñaëc bieät trong giai ñoaïn giaùo phuï vaø trung coå, thaàn hoïc ñaõ khoâng phuû nhaän nhöõng bieåu hieäu naøy. Thaàn hoïc ôû trong nhöõng giai ñoaïn naøy ñaõ tìm caùch caét nghóa nhöõng bieåu hieäu naøy baèng caùc töø ngöõ giaùo lyù vaø nhieäm bí, tuy nhieân, vaãn khoâng gaùn cho chuùng moät giaù trò tuyeät ñoái naøo. Thaùnh Toâma laïi thích ñaøo saâu vieäc tìm xeùt cuûa mình vaøo thaân phaän sieâu hình, vaøo hoaït ñoäng kieán thöùc vaø yù muoán cuøng vôùi söï cao caû cuûa nhöõng taïo vaät thuaàn linh naøy. Thaùnh nhaân laøm ñieàu naøy, vì phaåm giaù theo caáp traät cuûa höõu theå caùc vò, cuõng nhö vì ngaøi coù theå tìm hieåu kyõ löôõng hôn nôi caùc vò nhöõng khaû naêng vaø hoaït ñoäng hôïp vôùi thaàn linh trong traïng thaùi nguyeân tuyeàn. Nhôø vieäc laøm naøy, thaùnh nhaân ñaõ thu ñöôïc nhieàu aùnh saùng chieáu soi cho nhöõng vaán ñeà caên baûn luoân luoân khôi ñoäng vaø kích ñoäng tö töôûng cuûa con ngöôøi - veà kieán thöùc, yeâu thöông, töï do, deã daäy ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø laøm sao ñaït tôùi vöông quoác cuûa Ngaøi.
Ñeà taøi chuùng ta vöøa ñeà caäp ñeán coù veû "xa vôøi" hay "ít quan troïng" ñoái vôùi yù heä taân tieán ngaøy nay. Theá nhöng, Giaùo Hoäi tin raèng, Giaùo Hoäi thöïc hieän moät vieäc laøm quan yeáu khi Giaùo Hoäi thaønh thöïc ñaët vaán ñeà toaøn boä cuûa söï thaät veà Thieân Chuùa Hoùa Coâng cuõng nhö veà caùc thieân thaàn. Con ngöôøi cöu mang nieàm xaùc tín raèng, chính hoï (chöù khoâng phaûi caùc thieân thaàn) môùi laø trung taâm cuûa maïc khaûi thaàn linh toû ra nôi Chuùa Kitoâ, Ñaáng vöøa laø moät con ngöôøi vöøa laø Thieân Chuùa. Chính cuoäc giao ngoä laønh thaùnh vôùi theá giôùi caùc höõu theå thuaàn linh coù moät giaù trò cho thaáy chính höõu theå cuûa con ngöôøi, chaúng nhöõng noù nhö laø moät thaân theå maø coøn nhö laø moät tinh thaàn nöõa, cuõng nhö cho thaáy hoï laø thaønh phaàn cuûa döï aùn cöùu ñoä, moät döï aùn troïng ñaïi vaø coù hieäu löïc thöïc söï trong moät coäng ñoaøn cuûa nhöõng höõu theå coù baûn vò, thaønh phaàn giuùp vaøo vieäc thöïc hieän döï aùn quan phoøng cuûa Thieân Chuùa daønh cho con ngöôøi vaø theo ñuoåi con ngöôøi.
Chuùng ta caàn chuù yù laø Saùch Thaùnh vaø Thaùnh Truyeàn ñaët teân xöùng hôïp vôùi caùc thieân thaàn cho nhöõng vò thuaàn linh quyeát choïn Thieân Chuùa, choïn vinh quang cuûa Ngaøi vaø choïn vöông quoác cuûa Ngaøi trong cuoäc thöû thaùch caàn thieát ñoái vôùi nieàm töï do cuûa caùc vò. Caùc vò hôïp nhaát vôùi nhau höôùng veà Thieân Chuùa baèng moät tình yeâu noàng chaùy, boác leân töø phuùc kieán tröïc dieän ñöôïc chieâm ngaém Ba Ngoâi Chí Thaùnh. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ noùi vôùi chuùng ta ñieàu naøy: "Caùc thaàn trôøi luoân chieâm ngöôõng nhan Cha Thaøy laø Ñaáng ôû treân trôøi" (Mt.18:10). "Luoân chieâm ngöôõng nhan Chuùa Cha" nhö theá laø moät bieåu loä cao caû nhaát ñoái vôùi vieäc toân thôø Thieân Chuùa. Ngöôøi ta coù theå noùi raèng, vieäc chieâm ngöôõng naøy laøm neân "phuïng vuï thieân quoác", ñöôïc cöû haønh nhaân danh toaøn theå vuõ truï. Phuïng vuï cuûa Giaùo Hoäi nôi traàn gian caàn phaûi hôïp vôùi phuïng vuï thieân quoác aáy, ñaëc bieät ôû vaøo nhöõng giaây phuùt troïng ñaïi nhaát. Cuõng neân nhaéc laïi ôû ñaây taùc ñoäng maø Giaùo Hoäi, moïi ngaøy vaø moïi giôø, treân khaép theá giôùi, tröôùc khi baét ñaáu Kinh Nguyeän Thaùnh Theå ôû trung taâm ñieåm cuûa Thaùnh Leã, caàu xin "caùc thieân thaàn cuøng caùc toång thaàn" haõy ca tuïng vinh hieån cuûa Thieân Chuùa ba laàn thaùnh. Nhö theá, Giaùo Hoäi töï hieäp nhaát mình vôùi nhöõng vò toân thôø Thieân Chuùa ñaàu tieân trong vieäc thôø phöôïng vaø öu aùi nhaän bieát maàu nhieäm thaùnh thieän khoân taû cuûa Ngaøi.
Theo maïc khaûi, caùc thieân thaàn, thaønh phaàn tham döï vaøo söï soáng cuûa Ba Ngoâi trong aùnh saùng vinh quang, cuõng ñöôïc môøi goïi ñeå ñoùng vai troø cuûa mình trong lòch söû cöùu ñoä nhaân loaïi, vaøo nhöõng luùc aán ñònh theo Vieäc Quan Phoøng thaàn linh. "Taùc giaû böùc Thö göûi giaùo ñoaøn Do Thaùi ñaõ ñaët vaán ñeà: "Caùc ngaøi khoâng phaûi laø taát caû nhöõng vò thaàn linh thöøa taùc ñöôïc sai ñeán ñeå phuïc vuï cho nhöõng ai laõnh nhaän ôn cöùu ñoä hay sao?" (1:14). Giaùo Hoäi tin töôûng vaø truyeàn daïy ñieàu naøy caên cöù vaøo Saùch Thaùnh. Do ñoù, chuùng ta thaáy raèng coâng vieäc cuûa caùc thaàn laønh laø baûo veä ngöôøi ta vaø quan taâm ñeán ôn cöùu ñoä cuûa hoï.
Chuùng ta thaáy nhöõng ñieàu naøy nôi moät soá ñoaïn Saùch Thaùnh, nhö Thaùnh Vònh 91 ñaõ ñöôïc trích daãn moät soá laàn: "Ngaøi seõ cho caùc thieân thaàn cuûa Ngaøi lo cho ngöôi, ñeå gìn giöõ ngöôi treân moïi neûo ñöôøng ngöôi ñi. Caùc vò seõ laáy tay naâng ngöôi leân keûo ngöôi vaáp chaân vaøo ñaù" (11-12). Khi noùi veà caùc treû nhoû vaø caûnh caùo vieäc laøm göông muø cho chuùng, chính Chuùa Gieâsu ñaõ noùi ñeán "caùc thieân thaàn cuûa chuùng" (Mt.18:10). Ngoaøi ra, Ngöôøi coøn gaùn cho caùc thieân thaàn phaän söï laøm chöùng trong cuoäc chung thaåm thaàn linh veà soá phaän cuûa thaønh phaàn nhaän bieát hay choái boû Chuùa Kitoâ: "Ai nhaän bieát Thaøy tröôùc maët ngöôøi ñôøi thì Con Ngöôøi cuõng nhaän bieát hoï tröôùc caùc thieân thaàn cuûa Thieân Chuùa; coøn ai choái Thaøy tröôùc maët ngöôøi ñôøi thì cuõng seõ bò phuû nhaän tröôùc caùc thieân thaàn cuûa Thieân Chuùa" (Lk.12:8-9; x.Rev.3:5). Nhöõng lôøi naøy quan troïng laø vì, neáu caùc thieân thaàn tham phaàn vaøo phaùn quyeát cuûa Thieân Chuùa, thì caùc vò cuõng chuù troïng ñeán cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. Vieäc chuù troïng vaø tham döï naøy nhö ñaït ñeán cao ñieåm cuûa mình vaøo luùc caùnh chung, khi Chuùa Gieâsu cuøng vôùi caùc thieân thaàn xuaát hieän vaøo luùc Parousia, töùc vaøo laàn ñeán cuoái cuøng cuûa Chuùa Kitoâ khi lòch söû theá giôùi keát thuùc (x. Mt. 24:31; 25:31-41).
Trong soá caùc saùch thuoäc phaàn Taân Öôùc, cuoán Toâng Vuï ñaëc bieät cho chuùng ta thaáy moät soá söï kieän chöùng toû vieäc quan taâm cuûa caùc thieân thaàn vôùi loaøi ngöôøi cuõng nhö phaàn roãi cuûa hoï. Nhö thieân thaàn Thieân Chuùa ñaõ giaûi thoaùt caùc toâng ñoà khoûi nguïc tuø (x.Acts 5:18-20), tröôùc heát laø Thaùnh Pheâroâ, luùc maïng soáng cuûa ngaøi ñang bò baøn tay Heâroâñeâ ñe doïa (x.Acts 12:5-10). Thieân thaàn ñaõ höôùng daãn vieäc laøm cuûa Thaùnh Pheâroâ lieân quan ñeán vieân ñaïi ñoäi tröôûng Corneâlioâ, ngöôøi daân ngoaïi ñaàu tieân trôû veà vôùi Chuùa (Acts 10:3-8, 11:1-12), vaø töông töï nhö theá, höôùng daãn vieäc laøm cuûa phoù teá Philipheâ treân con ñöôøng töø Gia-Lieâm tôùi Gaza (Acts 8:26-29).
Töø moät vaøi söï kieän chuùng ta vöøa trích daãn ñeå laøm baèng chöùng, chuùng ta môùi hieåu taïi sao Giaùo Hoäi ñaõ phaûi xaùc tín raèng Thieân Chuùa ñaõ uûy thaùc cho caùc thieân thaàn moät söù vuï coù lôïi cho con ngöôøi. Bôûi theá, Giaùo Hoäi toû loøng tin töôûng nôi caùc thieân thaàn baûn meänh, toân kính caùc vò nôi phuïng vuï baèng moät ngaøy leã töông xöùng, vaø khuyeân baûo naêng chaïy ñeán ñeå keâu caàu caùc ngaøi gìn giöõ, nhö trong lôøi caàu "Thieân Thaàn Thieân Chuùa". Lôøi caàu nguyeän naøy nhö ñöôïc phaùt xuaát töø kho taøng dieäu ngoân cuûa Thaùnh Basilioâ: "Moïi ngöôøi trong tín höõu ñeàu coù beân caïnh moät thieân thaàn nhö vò chæ baûo vaø daãn loái ñöa hoï ñeán cuøng söï soáng" (x. Thaùnh Basilioâ, Adv. Eunomium, III, 1; x. Thaùnh Toâma, Summa Theol., q. 11, a. 3).
Sau heát, cuõng ñaùng ghi nhaän laø Giaùo Hoäi toân kính ba vò thieân thaàn baèng leã nghi phuïng vuï - nhöõng vò ñöôïc Saùch Thaùnh neâu teân. Vò thöù nhaát laø Toång Thaàn Minh-Kha (x.Dan.10:13-20; Rev.12:7; Jude 9). Teân cuûa ngaøi laø moät toång luaän noùi leân thaùi ñoä chính yeáu cuûa caùc thaàn laønh. Mica-El nghóa laø "Ai gioáng nhö Thieân Chuùa?" Danh xöng naøy noùi leân vieäc choïn löïa ôn cöùu ñoä nhôø ñoù caùc thieân thaàn môùi "chieâm ngöôõng nhan Chuùa Cha" laø Ñaáng ôû treân trôøi. Vò thöù hai laø Ga-Bieân, moät vò ñaëc bieät gaén lieàn vôùi maàu nhieäm nhaäp theå cuûa Con Thieân Chuùa (x.Lk.1:19-26). Teân cuûa ngaøi nghóa laø "quyeàn naêng cuûa toâi laø Thieân Chuùa" hay "quyeàn naêng Thieân Chuùa", nhö muoán noùi leân raèng maàu nhieäm nhaäp theå, toät ñænh cuûa vieäc taïo thaønh, laø moät daáu hieäu toái thöôïng cuûa Chuùa Cha toaøn naêng. Cuoái cuøng, vò toång thaàn thöù ba ñöôïc goïi laø Ra-Phieân. Rafa-El nghóa laø "Thieân Chuùa chöõa tròï". Ngaøi ñöôïc toû cho chuùng ta bieát qua caâu truyeän Toâbia trong Cöïu Öôùc (x.Tb.12:15-20ff.), moät caâu truyeän quan troïng ñoái vôùi ñieàu maø noù muoán noùi ñeán, ñoù laø vieäc kyù thaùc cho caùc thieân thaàn con caùi cuûa Thieân Chuùa, thaønh phaàn luoân caàn ñöôïc baûo hoä, chaêm soùc vaø chôû che.
Neáu chuùng ta suy nieäm kyõ, chuùng ta thaáy raèng, moãi vò moät trong boä ba toång thaàn naøy, Mica-El, Gabri-El vaø Rafa-El phaûn aùnh caùch ñaëc bieät söï thaät chaát chöùa trong vaán naïn ñöôïc taùc giaû cuûa böùc Thö göûi giaùo ñoaøn Do Thaùi ñaët ra: "Caùc ngaøi khoâng phaûi laø taát caû nhöõng vò thaàn linh thöøa taùc ñöôïc sai ñeán ñeå phuïc vuï cho nhöõng ai laõnh nhaän ôn cöùu ñoä hay sao?" (1:14).
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page