Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Ñoái vôùi öu tö ñang ñöôïc luaân haønh, coù laàn ñaõ toû ra hoaøi nghi - Thieân Chuùa khoâng bieát coù hieän dieän trong theá giôùi ngaøy nay hay chaêng vaø ra sao - ñöùc tin Kitoâ giaùo ñaõ traû lôøi moät caùch saùng toû vaø vöõng chaéc theá naøy: "Taát caû nhöõng gì Thieân Chuùa ñaõ döïng neân thì Ngaøi troâng coi vaø quaûn trò baèng Vieäc Quan Phoøng cuûa Ngaøi". Baèng nhöõng lôøi ngaén goïn treân, Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ I ñaõ hình thaønh giaùo lyù maïc khaûi veà Vieäc Quan Phoøng thaàn linh. Cöïu Öôùc cuõng nhö Taân Öôùc cho chuùng ta thaáy moät caùch roõ hôn veà maïc khaûi aáy. Trong ñoù coù hai yeáu toá hieän dieän nôi yù nieäm cuûa Vieäc Quan Phoøng thaàn linh: yeáu toá vöøa chaêm soùc vöøa uy quyeàn. Hai yeáu toá naøy hoøa nhaäp vôùi nhau. Laø Ñaáng Hoùa Coâng, Thieân Chuùa coù moät quyeàn bính toái thöôïng (dominum altum) treân taát caû taïo sinh, coù theå noùi, töông töï nhö quyeàn naêng toái cao cuûa caùc vua chuùa treân traàn gian naøy. Taát caû moïi söï ñöôïc taïo thaønh, vaø bôûi chính vieäc ñöôïc taïo thaønh, chuùng ñeàu thuoäc veà Thieân Chuùa, Ñaáng Hoùa Coâng cuûa mình, bôûi theá maø, phaûi leä thuoäc vaøo Ngaøi. Theo moät nghóa naøo ñoù, moïi höõu theå lieân quan "vôùi Thieân Chuùa" hôn laø "vôùi chính mình". Chuùng tröôùc heát laø "cuûa Thieân Chuùa" roài môùi laø "cuûa chính mình". YÙ nghóa töông quan naøy laø nhö theá, noù saâu xa vaø hoaøn toaøn vöôït treân taát caû moïi so saùnh nôi lieân heä quyeàn bính vaø thuoäc haï ôû treân ñôøi naøy.
Quyeàn bính cuûa Ñaáng Hoùa Coâng ñöôïc theå hieän nhö laø moät vieäc chaêm soùc cuûa Chuùa Cha. Vieäc so saùnh töông töï naøy, ôû moät nghóa naøo ñoù, chaát chöùa chính troïng taâm cuûa söï thaät veà Vieäc Quan Phoøng thaàn linh. Ñeå noùi leân cuøng moät söï thaät nhö theá, Saùch Thaùnh ñaõ duøng kieåu so saùnh: "Chuùa laø Ñaáng chaên daét toâi, toâi khoâng coøn thieáu thoán gì" (Ps.23:1). Moät hình aûnh laï kyø bieát bao! Caùc baûn tuyeân xöng ñöùc tin xöa vaø truyeàn thoáng Kitoâ giaùo trong caùc theá kyû ñaàu ñaõ noùi leân söï thaät veà Vieäc Quan Phoøng baèng töø ngöõ: "Toaøn Naêng, töông ñöông vôùi tieáng "Pantokrator" cuûa Hy Laïp. Theá nhöng, yù nieäm naøy vaãn khoâng xaùc ñaùng moät caùch saâu xa vaø tuyeät vôøi vôùi hình aûnh "muïc töû" trong thaùnh kinh, moät söï thaät maïc khaûi ñaõ toû cho chuùng ta thaáy moät caùch soáng ñoäng. Vieäc Quan Phoøng thaàn linh laø moät "quyeàn bính ñaày nhöõng quan taâm" trong vieäc thi haønh döï aùn khoân ngoan vaø yeâu thöông ñôøi ñôøi ñeå cai quaûn theá giôùi taïo sinh, nhaát laø "ñöôøng ñi nöôùc böôùc cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi" (x.Tuyeân Ngoân cuûa Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II veà Töï Do Toân Giaùo, ñoaïn 3). Ñoù laø moät "quyeàn bính chaêm soùc", vöøa ñaày quyeàn naêng maø laïi thieän haûo. Theo baûn vaên cuûa Saùch Khoân Ngoan ñöôïc Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ I trích daãn thì Vieäc Quan Phoøng thaàn linh "maïnh meõ tieán ñeán taän bieân cöông bôø coõi (fortiter) vaø cai quaûn taát caû moïi söï ñaâu vaøo ñoù (suaviter)" (Wis.8:1). - töùc laø, Vieäc Quan Phoøng thaàn linh bao phuû, ñôõ naâng, chaêm soùc vaø, theo moät nghóa naøo ñoù, döôõng nuoâi toaøn theå taïo sinh, nhö moät so saùnh khaùc trong kinh thaùnh:
Saùch OÂng Gioùp dieãn taû theá naøy:
"Kìa Thieân Chuùa cao vôøi nôi quyeàn naêng cuûa Ngaøi, coù vò sö phuï naøo nhö Ngaøi hay chaêng?… Ngaøi kieåm soaùt caùc gioït nöôùc ñeå chuùng thaám nhieãm thaønh söông sa, cho ñeán khi maây laøm möa xuoáng treân nhaân loaïi. Nhôø theá, Ngaøi döôõng nuoâi caùc daân toäc vaø ban cho hoï löông thöïc muoân vaøn" (36:22,27-28,31).
"Maây cuõng chaát ñaày möa nöôùc, khi chuùng loùe leân chôùp saùng. Chính Ngaøi laø Ñaáng, theo yù ñònh cuûa mình, ñoåi thay vaän chuyeån cuûa chuùng trong coâng taùc chuùng laøm treân maët ñaát" (Job 37:11-12).
Töông töï nhö theá cuõng thaáy nôi Saùch Huaán Ca:
"Ngaøi truyeàn khieán cho tuyeát rôi vaø cho phaùn leänh cuûa Ngaøi mau chieáu saùng" (Sir.43:13).
Taùc giaû Thaùnh Vònh ñaõ chuùc tuïng "quyeàn naêng nôi nhöõng vieäc Ngaøi laøm", "ñöùc thieän haûo traøn ñaày", "söï uy linh vinh hieån raïng ngôøi" cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng "toát laønh vôùi taát caû moïi ngöôøi vaø caûm thöông taát caû nhöõng gì Ngaøi ñaõ laøm ra", baèng nhöõng lôøi tuyeân tuïng:
"Taát caû moïi ngöôøi hy voïng ngöôùc nhìn leân Ngaøi vaø Ngaøi ban cho hoï cuûa aên ñuùng thôøi. Ngaøi ñaõ môû roäng tay ra ñeå laøm thoûa maõn öôùc mong cuûa moïi sinh vaät" (PS.145:5,6,7,9,15-16).
Coøn nöõa:
"Ngaøi ñaõ cho coû moïc leân nuoâi suùc vaät, rau aên cho con ngöôøi duøng, laøm ñaát saûn xuaát ra baùnh röôïu cho vui thoûa loøng ngöôøi, ñeå maët muõi hoï oùng aùnh nhaün nhuïi vaø baùnh aên boå söùc coõi loøng ngöôøi ta" (Ps.104:14-15).
ÔÛ nhieàu ñoaïn, Saùch Thaùnh ñaõ xöng tuïng Vieäc Quan Phoøng thaàn linh nhö laø moät quyeàn bính toái thöôïng treân theá gian. Vieäc Quan Phoøng thaàn linh naøy, ñaày nhöõng vieäc chaêm soùc cho taát caû moïi taïo sinh, nhaát laø loaøi ngöôøi, luùc naøo cuõng vì taïo sinh maø toû ra quyeàn naêng taùc hieäu cuûa mình. Vieäc Quan Phoøng thaàn linh aáy, neáu ñem so saùnh vôùi tính chaát khoân ngoan thöïc söï cuûa loaøi ngöôøi, boäc loä moät ñöùc khoân ngoan saùng taïo, tuyeät ñoái thaáy xa troâng roäng. Thieân Chuùa voâ cuøng vöôït treân taát caû moïi söï Ngaøi ñaõ taïo döïng. Ñoàng thôøi, Ngaøi cuõng laøm cho theá gian phaûi thöïc söï toû ra cho thaáy coù moät traät töï laï luøng tröôùc caû phoùng ñaïi kính laãn vi tieåu kính. Chính Vieäc Quan Phoøng laø Ñöùc Khoân Ngoan sieâu vieät cuûa Ñaáng Taïo Hoùa ñaõ giöõ cho theá gian khoâng phaûi laø moät "khoái hoãn loaïn" maø laø moät "vuõ truï".
"Ngaøi ñaõ ñaët ñònh taát caû moïi söï theo taàm voùc, soá löôïng vaø caân löôøng" (Wis.11:20).
Kieåu dieãn taû cuûa Thaùnh Kinh qui vieäc quaûn trò caùc söï vaät veà cho Thieân Chuùa. Tuy nhieân, caùi khaùc nhau giöõa taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa nhö Nguyeân Nhaân Ñeä Nhaát vôùi taùc haønh cuûa taïo vaät nhö nguyeân nhaân ñeä nhò cuõng khoâng phaûi laø thieáu roõ raøng. ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy ngöôïc laïi vôùi vaán ñeà ñaõ khieán cho loøng trí cuûa con ngöôøi taân tieán ngaøy nay phaûi baän taâm. Noù lieân quan ñeán vieäc töï laäp cuûa taïo vaät, vaø bôûi ñoù cuõng lieân quan ñeán vai troø maø con ngöôøi nghó raèng mình ñoùng nhö laø moät nguyeân nhaân hieäu thaønh treân theá giôùi.
Theo ñöùc tin Coâng Giaùo, vaán ñeà lieân quan ñeán ñöùc khoân ngoan sieâu vieät cuûa Ñaáng Hoùa Coâng trong vieäc ñoan chaéc Thieân Chuùa hieän dieän trong theá gian nhö moät Ñaáng Quan Phoøng, ñoàng thôøi theá giôùi taïo sinh cuõng coù tính caùch "töï laäp" ñöôïc Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II noùi ñeán. Ngoaøi ra, baèng vieäc baûo höõu taát caû moïi söï cuûa mình, Thieân Chuùa laøm cho chuùng thaønh caùi chuùng laø: "Vì nhôø chính ñieàu kieän ñöôïc taïo thaønh cuûa mình, taát caû moïi söï ñeàu maëc laáy moät tính chaát vöõng chaéc, chaân thaät, thieän haûo, cuøng vôùi leà luaät vaø neà neáp xöùng hôïp" (Hieán Cheá Gaudium et Spes, ñoaïn 36).
Ñaøng khaùc, vì caùch thöùc Thieân Chuùa cai trò theá gian maø theá gian ôû trong tình traïng thöïc söï töï laäp, moät vieäc töï laäp "hôïp vôùi yù muoán cuûa Ñaáng Taïo Hoùa" (cuøng ñoaïn Hieán Cheá treân).
Vieäc Quan Phoøng thaàn linh ñöôïc thöïc söï theå hieän nôi "vieäc töï laäp cuûa caùc vaät thuï sinh" nhö vaäy, moät vieäc töï laäp toû ra caû quyeàn naêng laãn "ñaïi löôïng" xöùng hôïp vôùi Thieân Chuùa. Tình traïng töï laäp naøy xaùc nhaän raèng, vôùi ñöùc khoân ngoan sieâu vieät vaø nhieäm maàu, Vieäc Quan Phoøng cuûa Ñaáng Taïo Hoùa dung hoøa moïi söï ("ñeán taän bieân cöông bôø coõi" - Wis.8:1). Vieäc Quan Phoøng cuûa Ngaøi ñöôïc hieän thöïc nôi moïi söï baèng quyeàn naêng saùng taïo cuûa mình cuõng nhö baèng söùc maïnh ñieàu haønh cuûa mình (fortier). Tuy nhieân, Vieäc Quan Phoøng aáy vaãn khoâng ñuïng chaïm gì tôùi vai troø laø nguyeân nhaân ñeä nhò voán coù nôi taïo vaät, trong vieäc hoaït ñoäng ñeå hình thaønh vaø phaùt trieån theá giôùi, nhö trong vieäc quaûn trò ñaâu vaøo ñoù, suaviter ñöôïc Saùch Khoân Ngoan noùi ñeán.
Vôùi nhöõng gì lieân quan ñeán vieäc hình thaønh theá giôùi voán coù ñoù, con ngöôøi chieám ñöôïc moät vò theá ñaëc bieät. Hoï coù ñöôïc vò theá chính thöùc naøy ngay töø ban ñaàu, vì hoï ñaõ ñöôïc döïng neân theo hình aûnh vaø töông töï nhö Thieân Chuùa. Theo Saùch Khôûi Nguyeân, con ngöôøi ñöôïc döïng neân "ñeå thoáng trò", "ñeå laøm chuû traùi ñaát" (x.Gn.1:28). Baèng vieäc tham phaàn vaøo, nhö moät chuû theå coù lyù trí vaø töï do, nhöng bao giôø cuõng laø taïo vaät, vieäc Taïo Hoùa thoáng trò treân theá gian, con ngöôøi trôû neân, theo moät nghóa naøo ñoù, "söï quan phoøng" cho chính mình, nhö lôøi dieãn taû tuyeät vôøi cuûa Thaùnh Toâma (x.Summa Theol., I, 22, 2 ad 4). Theá nhöng, cuõng chính vì vieäc tham döï naøy maø ngay töø ban ñaàu, con ngöôøi ñaõ phaûi chòu traùch nhieäm ñaëc bieät tröôùc caû Thieân Chuùa laãn taïo vaät, nhaát laø tröôùc ngöôøi khaùc.
Taân Öôùc ñaõ xaùc nhaän vaø laøm phong phuù hôn nhöõng yù nieäm veà Vieäc Quan Phoøng thaàn linh naøy, moät vieäc ñöôïc truyeàn thoáng thaùnh kinh Cöïu Öôùc cho chuùng ta bieát. Trong taát caû nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu noùi veà vaán ñeà naøy thì nhöõng lôøi ñöôïc hai thaùnh kyù Matheâu vaø Luca ghi nhaän ñaõ heát söùc ñaùnh ñoäng: "Theá neân, caùc con ñöøng lo aâu xao xuyeán maø noùi raèng: 'Chuùng con seõ aên gì?' hay 'Chuùng con seõ uoáng gì?' hoaëc 'Chuùng con seõ maëc gì?' Vì caùc Daân Ngoaïi cuõng tìm kieám taát caû nhöõng söï aáy; Cha treân trôøi cuûa caùc con bieát caùc con caàn taát caû nhöõng thöù naøy. Theá nhöng, caùc con tröôùc tieân haõy tìm kieám vöông quoác cuûa Ngaøi cuøng söï coâng chính cuûa Ngaøi ñaõ roài taát caû moïi söï khaùc cuõng seõ laø cuûa caùc con" (Mt.6:31-33; x.Lk.12:29-31).
"Hai con chim seû ñaõ khoâng ñöôïc baùn vôùi giaù moät xu hay sao? Theá maø khoâng con naøo rôi xuoáng ñaát laïi ngoaøi yù Cha cuûa caùc con. Ngay caû toùc treân ñaàu caùc con cuõng ñöôïc ñeám caû roài. Bôûi theá caùc con chôù sôï haõi; caùc con coøn coù giaù hôn nhieàu con chim seû cô maø?" (Mt.10:29-31; x.Luca 21:18).
"Caùc con haõy xem chim trôøi; chuùng khoâng gieo gaët cuõng chaúng thu tích vaøo kho laãm, theá maø Cha treân trôøi cuûa caùc con cuõng nuoâi chuùng. Caùc con laïi chaúng coù giaù hôn chuùng ö?… Vaø taïi sao caùc con laïi lo aùo maëc? Haõy coi caùc boâng hueä ngoaøi ñoàng xem chuùng lôùn leân nhö theá naøo; chuùng chaúng giaêng tô keùo sôïi; theá maø Thaøy baûo cho caùc con hay, ngay caû Soâloâmoân vinh quang toät böïc cuõng khoâng dieän nhö moät trong nhöõng boâng hueä naøy ñaâu. Vaäy neáu Thieân Chuùa coøn maëc cho hoa coû ñoàng noäi laø nhöõng gì nay coøn mai bò quaêng vaøo löûa nhö theá, thì chaúng leõ Ngaøi laïi khoâng lo cho caùc con aùo maëc hôn theá hay sao, oâi caùc con sao laïi keùm loøng tin nhö vaäy?" (Mt.6:26-30; x.Lk.12:24-28).
Baèng nhöõng lôøi treân ñaây, Chuùa Gieâsu chaúng nhöõng xaùc nhaän giaùo huaán veà Vieäc Quan Phoøng thaàn linh ñöôïc chöùa aån trong Cöïu Öôùc. Ngöôøi coøn ñi saâu hôn nöõa vaøo chuû theå laø nhaân loaïi, laø moãi moät con ngöôøi, ñöôïc Thieân Chuùa ñoái xöû tuyeät vôøi tinh teá nhö moät ngöôøi cha.
Nhöõng caâu Thaùnh Vònh chuùc tuïng Ñaáng Toái Cao nhö nôi nöông naùu, nhö söï beânh ñôõ vaø nhö söùc maïnh cho con ngöôøi haún laø nhöõng caâu ñaùng chuù troïng. Chaúng haïn nhö Thaùnh Vònh 91:
"Ai laø ngöôøi cöù truù nôi Ñaáng Toái Cao, laø ngöôøi naáp trong boùng cuûa Ñaáng Quyeàn Naêng, seõ thöa cuøng Chuùa: 'Laïy Thieân Chuùa cuûa toâi, Ñaáng toâi tin töôûng, laø nôi toâi nöông naùu vaø laø thaønh luõy cuûa toâi'… vì ngöôi ñaõ laáy Chuùa laøm nôi truù aån cuûa mình, laáy Ñaáng Toái Cao laøm choã cö nguï cuûa mình… vì ngöôi gaén boù vôùi Ta trong yeâu thöông, Ta seõ giaûi cöùu ngöôi; Ta seõ baûo veä ngöôi, vì ngöôi nhaän bieát danh Ta. Khi ngöôi keâu ñeán Ta, Ta seõ ñaùp lôøi ngöôi; Ta seõ ôû cuøng ngöôøi trong côn khoán khoù" (Ps.91:1-2,9,14-15).
Ñoù laø nhöõng lôøi dieãn taû ñeïp ñeõ; theá nhöng, nhöõng lôøi cuûa Chuùa Kitoâ coøn mang moät yù nghóa troïn veïn hôn nhieàu. Nhöõng lôøi ñoù ñöôïc noùi leân bôûi chính Ngöôøi Con laø Ñaáng "thaáu suoát" taát caû moïi söï veà vaán ñeà Quan Phoøng, cho thaáy chöùng côù tuyeät haûo veà maàu nhieäm Cha Ngöôøi, moät maàu nhieäm Quan Phoøng vaø chaêm soùc cuûa moät ngöôøi cha bao goàm moïi taïo sinh, ngay caû nhöõng gì ti tieåu nhaát, nhö hoa coû ñoàng noäi hay caùc con chim seû. Do ñoù maø loaøi ngöôøi coù giaù bieát laø chöøng naøo! Chuùa Kitoâ ñaëc bieät muoán nhaán maïnh ñeán ñieàu naøy. Neáu Vieäc Quan Phoøng thaàn linh raát bao roäng ñeán caû caùc loaïi taïo sinh keùm con ngöôøi, thì Vieäc Quan Phoøng naøy coøn chaêm soùc bieát bao cho hoï hôn nhö theá nöõa! Trong ñoaïn Phuùc AÂm veà Vieäc Quan Phoøng naøy, chuùng ta thaáy ñöôïc söï thaät veà caáp traät giaù trò ñaõ coù töø ban ñaàu nôi Saùch Khôûi Nguyeân, ñoaïn trình thuaät veà vieäc taïo döïng - veà vieäc con ngöôøi coù baûn quyeàn treân caùc söï vaät. Hoï coù baûn quyeàn naøy nôi nhaân tính cuûa mình vaø ôû tinh thaàn cuûa mình, hoï coù baûn quyeàn naøy trong söï chuù troïng vaø chaêm soùc cuûa Ñaáng Quan Phoøng, hoï coù baûn quyeàn naøy nôi taám loøng Thieân Chuùa!
Hôn theá nöõa, Chuùa Gieâsu coøn nhaán maïnh ñeán vieäc con ngöôøi, vì ñöôïc Thieân Chuùa ban cho ñaëc aân nhö vaäy, coù nhieäm vuï buoäc phaûi coäng taùc vôùi taëng aân hoï laõnh nhaän ñöôïc töø Ñaáng Quan Phoøng. Hoï khoâng theå naøo chæ maõn nguyeän vôùi caùc giaù trò caûm quan, vaät chaát vaø tieän ích maø thoâi. Hoï phaûi tìm kieám, treân heát, "vöông quoác cuûa Thieân Chuùa vaø söï coâng chính cuûa Ngaøi", vì "taát caû nhöõng söï aáy (töùc caùc söï vaät theá gian) cuõng seõ thuoäc veà caùc con nöõa" (x.Mt.6:33).
Nhöõng lôøi cuûa Chuùa Kitoâ laùi chuù yù cuûa chuùng ta theo chieàu kích Quan Phoøng ñaëc bieät naøy, maø troïng taâm cuûa Vieäc Quan Phoøng naøy laø con ngöôøi, moät höõu theå coù lyù trí vaø töï do. Chuùng ta seõ trôû laïi chuû ñeà naøy ôû nhöõng baøi suy nieäm tieáp theo.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page