Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Moät Thieân Chuùa duy nhaát Ba Ngoâi…
Caùc caâu ñònh nghóa cuûa caùc Coâng Ñoàng cho thaáy keát quûa cuûa moät giai ñoaïn suy tö daøi bôûi caùc vò Giaùo Phuï Hoäi Thaùnh. Giaùo Hoäi noùi veà Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn nhö laø ba "Baûn Vò", nhöõng baûn vò töï taïi trong söï hieäp nhaát cuûa moät baûn theå thaàn linh ñoàng nhaát.
Noùi ñeán "baûn vò" laø noùi ñeán moät höõu theå rieâng bieät coù moät baûn tính bieát suy luaän, nhö Boethius ñaõ laøm saùng toû qua caâu ñònh nghóa thôøi danh cuûa mình ("Persona proprie dicitur rationalis naturae individua substantia" trong De duabus naturis et una persona Christi, PL 64, 1343 D). Theá nhöng, Giaùo Hoäi ngaøy xöa aáy ñaõ phaûi ñính chính ngay laø baûn tính thoâng minh nôi Thieân Chuùa khoâng taêng boäi leân theo caùc Baûn Vò. Baûn tính thoâng minh naøy vaãn laø moät, nhôø ñoù, tín höõu môùi coù theå cuøng vôùi Kinh Tin Kính Quicumque tuyeân xöng raèng: "Khoâng phaûi laø ba Thieân Chuùa nhöng chæ laø moät Thieân Chuùa duy nhaát".
Maàu nhieäm saâu xa laø ôû choã naøy - coù ba Baûn Vò rieâng bieät maø laïi chæ coù moät Thieân Chuùa duy nhaát. Sao laïi coù theå nhö theá ñöôïc? Trí khoân hieåu laø khoâng coù söï maãu thuaãn naøo caû, ôû choã, veà Baûn Vò thì coù ba ngoâi vaø veà Baûn Tính thaàn linh thì hieäp nhaát. Theá nhöng, hoùc buùa vaãn coøn ñoù. Moãi Baûn Vò cuõng laø moät Thieân Chuùa. Vaäy thì caùc Baûn Vò thöïc söï khaùc bieät vôùi nhau ra sao?
Lyù trí cuûa chuùng ta coù theå baäp beï traû lôøi theo yù nieäm cuûa "oái töông heä" Ba baûn vò thaàn linh ñöôïc phaân bieät chæ baèng moái töông heä vôùi nhau - chính laø moái töông heä giöõa Cha vôùi Con, giöõa Con vôùi Cha; moái töông heä giöõa Cha vaø Con vôùi Thaàn Linh, giöõa Thaàn Linh vôùi Cha vaø Con. Bôûi theá, nôi Thieân Chuùa, Cha thuaàn tuùy ôû vai troø laøm Cha, Con thuaàn tuùy ôû vai troø laøm Con vaø Thaùnh Linh thuaàn tuùy ôû "Moái Yeâu Thöông" giöõa Cha vaø Con, coù theá nhöõng phaân bieät veà baûn vò môùi khoâng chia lìa cuøng moät baûn tính thaàn linh chuyeân nhaát cuûa caû ba.
Coâng Ñoàng Toâleâñoâ 11 (675) ñaõ laøm saùng toû ñích xaùc raèng: "Vì Cha laø Cha khoâng phaûi ñoái vôùi mình maø laø ñoái vôùi Con, vaø Con laø Con khoâng phaûi ñoái vôùi mình maø laø trong töông heä vôùi Cha; cuõng theá, Thaùnh Linh khoâng qui veà mình maø ñöôïc lieân heä vôùi Cha vaø Con, vì Ngaøi ñöôïc goïi laø Thaàn Linh cuûa Cha vaø cuûa Con" (DS 528).
Moái töông heä phaân bieät Cha, Con vaø Thaùnh Linh, cuõng laø moái töông heä thöïc söï lieân keát caùc Ngaøi laïi vôùi nhau trong cuøng moät höõu theå cuûa caùc Ngaøi, mang trong mình taát caû moïi söï phong phuù cuûa aùnh saùng vaø söï soáng nôi baûn tính thaàn linh maø caùc Ngaøi hoaøn toaøn ñoàng nhaát vôùi. Caùc Ngaøi laø moät moái töông heä "töï taïi", theo haáp löïc töông heä soáng ñoäng, tieán ñeán gaëp nhau trong moái hieäp thoâng ñöôïc taïo neân do vieäc moãi vò hoaøn toaøn côûi môû vôùi nhau. Moái hieäp thoâng yeâu thöông naøy laø maãu thöùc toái haäu cho loøng chaân thaønh vaø nieàm töï do thieâng lieâng laøm neân ñaëc tính cho caùc moái töông heä lieân baûn vò nôi loaøi ngöôøi, caùc moái töông heä luoân luoân caùch bieät vôùi maãu thöùc sieâu vieät aáy.
Veà vaán ñeà naøy, Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II ñaõ nhaän ñònh: "Chuùa Gieâsu Kitoâ, khi caàu nguyeän vôùi Cha, 'ñeå taát caû ñöôïc neân moät… nhö Chuùng Ta laø moät' (Jn.17:21-22) ñaõ môû ra nhöõng vieãn töôïng gaàn guõi vôùi lyù trí con ngöôøi, vì Ngöôøi ñaõ coá yù noùi ñeán moät söï töông töï naøo ñoù giöõa vieäc hieäp nhaát cuûa caùc Baûn Vò thaàn linh vôùi vieäcï hieäp nhaát cuûa con caùi Thieân Chuùa trong chaân lyù vaø ñöùc aùi. Caùi töông töï naøy cho thaáy raèng, con ngöôøi, moät taïo vaät duy nhaát treân maët ñaát ñöôïc Thieân Chuùa döïng neân cho chính hoï, khoâng theå hoaøn toaøn tìm thaáy mình, ngoaïi tröø hoï ban taëng chính baûn thaân mình" (Hieán Cheá Gaudium et Spes, ñoaïn 24).
Söï hieäp nhaát hoaøn haûo nhaát nôi ba Baûn Vò laø toät ñænh sieâu vieät soi saùng cho moïi theå thöùc hieäp thoâng ñích thöïc giöõa loaøi ngöôøi chuùng ta. Chuùng ta thöôøng phaûi höôùng taâm töôûng cuûa mình chieâm ngöôõng maàu nhieäm naøy, moät maàu nhieäm hay ñöôïc Phuùc aâm noùi ñeán. Neáu caàn phaûi nhôù laïi thì ñaây laø nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu: "Toâi vaø Cha laø moät" (Jn.10:30); laïi nöõa: "Ít nhaát quùi vò haõy tin vaøo nhöõng vieäc Toâi laøm, ñeå quùi vò coù theå nhaän bieát vaø hieåu ñöôïc raèng Cha ôû trong Toâi vaø Toâi ôû trong Cha" (Jn.10:38). Chuùng ta ñoïc thaáy ôû moät tröôøng hôïp khaùc: "Nhöõng lôøi Thaøy noùi vôùi caùc con khoâng phaûi laø Thaøy laáy quyeàn rieâng cuûa mình maø noùi. Cha laø Ñaáng ôû trong Thaøy thöïc hieän coâng vieäc cuûa Ngaøi. Caùc con haõy tin vaøo Thaøy laø Thaøy ôû trong Cha vaø Cha ôû trong Thaøy" (Jn.14:10-11).
Caùc taùc giaû xöa kia cuûa Giaùo Hoäi thöôøng vieát veà moái ñoàng thaâm nhaäp nhau nôi caùc Baûn Vò thaàn linh. Caùc taùc giaû Hy Laïp xaùc ñònh moái ñoàng thaâm nhaäp nhau naøy nhö laø perichoùresis, caùc taùc giaû Taây phöông (nhaát laø töø theá kyû 11) xaùc ñònh nhö laø circumincessio (töông nhaäp) hay curcuminsessio (töông nguï). Coâng Ñoàng Florence ñaõ dieãn ñaït chaân lyù Ba Ngoâi naøy baèng nhöõng lôøi sau ñaây: "Nhôø vieäc hieäp nhaát aáy… Cha hoaøn toaøn ôû trong Con vaø hoaøn toaøn ôû trong Thaùnh Linh; Con hoaøn toaøn ôû trong Cha vaø hoaøn toaøn ôû trong Thaùnh Linh; Thaùnh Linh hoaøn toaøn ôû trong Cha vaø hoaøn toaøn ôû trong Con" (DS 1331). Ba Baûn Vò thaàn linh khaùc bieät naøy, maëc daàu coù caùc moái töông heä nhö theá, vaãn chæ laø moät Höõu Theå, moät Söï Soáng, moät Thieân Chuùa.
Lyù trí heøn moïn cuûa chuùng ta bò phieâu laïc tröôùc maàu nhieäm hieäp thoâng choùi ngôøi naøy. Ñoät nhieân moâi mieäng chuùng ta laäp laïi caâu tuyeân döông trong phuïng vuï:
"Gloria Tibi Trinitas, aequalis, una Deitas et ante omnis saecula, et nunc et in perpetuum".
"Vinh danh Ngaøi, Ba Ngoâi Chí Thaùnh, baèng nhau nôi Baûn Vò, laø moät Thieân Chuùa duy nhaát, coù tröôùc taát caû moïi theá heä, giôø ñaây vaø cho ñeán muoân ñôøi" (Baøi Xöôùng Ca môû ñaàu cuûa Giôø Kinh Toái voïng Leã Troïng Kính Thieân Chuùa Ba Ngoâi).
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page