"Con laø Con Cha, hoâm nay Cha ñaõ sinh ra Con" (Ps.2:7).
Taùc giaû cuûa Böùc Thö göûi giaùo ñoaøn Do Thaùi ñaõ trôû veà vôùi Cöïu Öôùc ñeå laøm saùng toû toaøn veïn söï thaät trong vai troø laøm cha cuûa Thieân Chuùa ñöôïc maïc khaûi nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ (x.Heb.1:4-14). Trong soá caùc trích daãn, taùc giaû ñaõ ñeà caäp ñeán ñoaïn Thaùnh Vònh thöù hai treân ñaây, vaø cuõng trích moät caâu töông töï nhö theá töø Saùch Samuen: "Ta seõ laø cha cuûa Ngöôøi vaø Ngöôøi seõ laø con cuûa Ta" (2Sam.7:14).
Nhöõng ñoaïn trích daãn naøy laø nhöõng lôøi tieân tri. Thieân Chuùa ñang noùi vôùi Ñavít veà gioøng doõi cuûa vua. Trong khi, theo töông quan Cöïu Öôùc, nhöõng lôøi naøy döôøng nhö chæ noùi ñeán vieäc laøm con caùi thöøa nhaän, baèng vieäc so saùnh vôùi vai troø laøm cha vaø laøm con theo kieåu loaøi ngöôøi, thì Taân Öôùc maïc khaûi taàm quan troïng xaùc thöïc vaø toái haäu cuûa nhöõng vai troø naøy. Nhöõng lôøi naøy noùi veà Ngöôøi Con, Ñaáng cuøng baûn theå vôùi Cha, veà Ngöôøi Con, Ñaáng thöïc söï ñöôïc nhieäm sinh bôûi Cha. Nhöõng lôøi aáy cuõng noùi veà vai troø thaân phuï thöïc söï cuûa Thieân Chuùa, veà moät vai troø laøm cha maø gioøng doõi cuûa Ngöôøi Con ñoàng baûn theå vôùi Cha thuoäc veà. Chuùng noùi veà Thieân Chuùa, Ñaáng laø Cha theo moät yù nghóa cao caû nhaát vaø ñích thöïc nhaát cuûa ngoân töø. Chuùng noùi veà Thieân Chuùa, Ñaáng töø ñôøi ñôøi haï sinh Lôøi haèng höõu, Lôøi ñoàng baûn theå vôùi Cha. Thieân Chuùa laø Cha trong maàu nhieäm thaàn tính khoân doø cuûa Ngaøi ñoái vôùi Lôøi.
"Con laø Con Cha, hoâm nay Cha ñaõ sinh ra Con".
Traïng töø "hoâm nay" noùi veà söï vónh cöûu. Ñoù laø "hoâm nay" cuûa söï soáng noäi taâm Thieân Chuùa. Ñoù laø "hoâm nay" cuûa söï vónh cöûu, "hoâm nay" cuûa Ba Ngoâi Chí Thaùnh vaø khoân doø - laø Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn, Ñaáng laø tình yeâu ñôøi ñôøi vaø cuõng ñôøi ñôøi ñoàng baûn theå vôùi Cha vaø Con.
Maàu nhieäm phuï thaân thaàn linh trong Ba Ngoâi chöa ñöôïc roõ raøng maïc khaûi trong Cöïu Öôùc. Tuy nhieân, toaøn theå nhöõng töông quan trong Cöïu Öôùc laïi phong phuù vôùi vieäc aùm chæ veà vai troø laøm cha cuûa Thieân Chuùa theo nghóa luaân lyù vaø saùnh ví. Bôûi theá, Thieân Chuùa ñaõ toû mình ra nhö Cha cuûa Yeán Duyeân daân Ngaøi, khi Ngaøi truyeàn Moisen yeâu caàu traû töï do cho daân Ngaøi: "Chuùa phaùn: Yeán Duyeân laø con trai ñaàu loøng cuûa Ta, neân Ta truyeàn cho ngöôi 'haõy ñeå cho daân Ta ñi...'" (Ex.4:22-23).
Ñaây laø moät vai troø laøm cha ñöôïc choïn löïa, döïa treân caên baûn cuûa vieäc thieát laäp giao öôùc, vaø baét nguoàn töø maàu nhieäm taïo döïng. Tieân tri Isaia ñaõ vieát: "Theá maø, laïy Chuùa, Chuùa laø Cha cuûa chuùng toâi; chuùng toâi laø cuïc ñaát seùt, vaø Chuùa laø vieân thôï goám; chuùng toâi taát caû ñeàu laø coâng vieäc bôûi tay Ngaøi" (64:8; 63:16).
Vai troø laøm cha naøy khoâng chæ lieân quan ñeán thaønh phaàn daân tuyeån choïn cuûa Ngaøi maø thoâi. Vai troø aáy aùp duïng cho moïi ngöôøi vaø vöôït leân treân moái lieân keát hieän höõu raøng buoäc nôi cha meï traàn gian. Ñaây laø moät soá ñoaïn: "Cha meï toâi ñaõ boû queân toâi, nhöng Chuùa seõ nhaän laáy toâi" (Ps.27:10). "Nhö ngöôøi cha xoùt thöông con caùi mình, Chuùa cuõng xoùt thöông nhöõng keû kính sôï Ngaøi" (Ps.103:13). "Chuùa traùch daïy keû Ngaøi thöông meán, nhö ngöôøi cha traùch daïy ñöùa con mình meán thöông" (Prov.3:13). Ñaëc tính töông töï nôi vai troø laøm cha cuûa Thieân Chuùa ñaõ roõ raøng nôi nhöõng ñoaïn vöøa ñöôïc trích daãn. Chính Chuùa laø ñoái töôïng cuûa lôøi caàu sau ñaây: "OÂi Chuùa, laø Cha vaø laø Ñaáng Cai Trò cuoäc ñôøi cuûa toâi, xin ñöøng boû maëc toâi cho chuùng daãn duï, vaø ñöøng ñeå toâi vì chuùng maø sa ngaõ... OÂi Chuùa, laø Cha vaø laø Thieân Chuùa cuûa cuoäc soáng toâi, xin thöông ñöøng ñeå toâi coù nhöõng caùi nhìn ngaïo ngheã" (Sir.23:1-4). Cuõng nhaân vaät naøy noùi leân cuøng moät chieàu höôùng: "Neáu ngöôøi coâng chính laø con caùi cuûa Thieân Chuùa thì Ngaøi seõ giuùp ñôõ haén vaø seõ giaûi cöùu haén khoûi tay caùc keû thuø cuûa haén" (Wis.2:18).
Vai troø laøm cha cuûa Thieân Chuùa ñöôïc toû loä ra nôi tình yeâu nhaân haäu, ñoái vôùi caû daân Yeán Duyeân cuõng nhö ñoái vôùi caùc caù nhaân. Chaúng haïn, chuùng ta ñoïc thaáy trong tieân tri Gieâreâmia: "Hoï ñaõ ra ñi trong than khoùc, vaø Ta seõ ñem hoï veà trong uûi an... vì Ta laø moät ngöôøi cha ñoái vôùi Yeán Duyeân, vaø Eâphrem laø con ñaàu loøng cuûa Ta" (31:9).
Nhieàu ñoaïn trong Cöïu Öôùc noùi ñeán tình yeâu nhaân haäu cuûa vò Thieân Chuùa giao öôùc. Sau ñaây laø moät vaøi ñoaïn.
"Theá nhöng Chuùa
xoùt thöông ñoái vôùi taát
caû moïi ngöôøi, vì Chuùa coù
theå laøm taát caû moïi söï,
Chuùa thoaùng nhìn ñeán toäi loãi
cuûa con ngöôøi ñeå hoï coù
theå caûi hoái...
Chuùa dung tha cho taát caû moïi söï
vì chuùng laø cuûa Chuùa,
OÂi Chuùa laø Ñaáng yeâu thöông
sinh linh" (Wis.11:23-26).
Trong Saùch Tieân Tri Isaia, chuùng ta gaëp thaáy nhöõng chöùng côù chaêm soùc vaø aân caàn thaät caûm kích:
"Theá nhöng Sion noùi:
'Chuùa ñaõ boû queân toâi,
Chuùa toâi ñaõ laõnh queân toâi'.
Moät ngöôøi nöõ coù theå
queân ñöôïc con mình ö...?
Cho duø baø coù queân con baø thì
Ta seõ vaãn khoâng bao giôø queân
ngöôi" (49:14-15; x.54:10).
Ñaùng chuù yù nôi caùc ñoaïn cuûa tieân tri Isaia laø vai troø laøm cha cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc phong phuù hoùa bôûi nhöõng aùm chæ soáng ñoäng nôi vai troø laøm meï (x.Thoâng Ñieäp Dives in Mesericordia, phuï chuù 52).
Chuùa Gieâsu thöôøng loan baùo, vaøo luùc troïn veïn cuûa thôøi Thieân Sai, vai troø laøm cha cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi nhaân loaïi, baèng vieäc lieân keát vai troø naøy vôùi nhieàu dieãn ñaït trong Cöïu Öôùc. Vai troø naøy noùi leân vieäc quan phoøng thaàn linh ñoái vôùi taïo vaät, nhaát laø ñoái vôùi con ngöôøi: "Cha treân trôøi cuûa caùc con nuoâi naáng chuùng..." (Mt.6:26; x.Lk.12:24); "Cha treân trôøi cuûa caùc con bieát caùc con caàn duøng heát moïi söï aáy" (Mt.6:32; x.Lk.12:30). Chuùa Gieâsu tìm caùch laøm cho tình thöông thaàn linh hieåu ñöôïc baèng söï trình baøy xöùng vôùi Thieân Chuùa vieäc ngöôøi cha noàng haäu ñoùn tieáp daønh cho ñöùa con hoang ñaøng cuûa mình (x.Lk.15:11-32). Ngöôøi ñaõ keâu goïi nhöõng ai nghe lôøi Ngöôøi: "Haõy xoùt thöông nhö Cha caùc con laø Ñaáng thöông xoùt" (Lk.6:36).
Ñeå keát luaän, chuùng ta coù theå noùi raèng, qua Chuùa Gieâsu, Thieân Chuùa chaúng nhöõng laø "Cha cuûa Yeán Duyeân, Cha cuûa nhaân loaïi", maø coøn laø "Cha cuûa chuùng ta" nöõa. Chuùng ta seõ noùi theâm veà ñieàu naøy vaøo baøi giaùo lyù laàn tôùi.