Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Giaùo Hoäi tuyeân xöng ñöùc tin cuûa mình nôi Thieân Chuùa duy nhaát, Ñaáng ñoàng thôøi cuõng laø Thieân Chuùa Ba Ngoâi Chí Thaùnh vaø khoân taû: Cha, Con vaø Thaùnh Linh. Giaùo Hoäi ñaõ soáng bôûi chaân lyù ñöôïc chöùa ñöïng trong nhöõng maãu tuyeân xöng ñöùc tin coå kính nhaát naøy. Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ nhaéc laïi chaân lyù naøy vaøo thôøi ñaïi chuùng ta, dòp kyû nieäm 1900 töû ñaïo cuûa hai Thaùnh Toâng Ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ (1968), trong moät maãu tuyeân xöng ñöùc tin ngaøi ñaõ dieãn ñaït ñöôïc goïi laø Kinh Tin Kính cuûa Daân Thieân Chuùa.
Chæ coù "Ñaáng muoán toû mình cho chuùng ta vaø Ñaáng "ôû trong moät aùnh saùng khoâng theå ñaït tôùi" (1Tim.6:16), töï mình ôû treân moïi danh xöng, treân moïi söï vaø treân moïi thuï taïo coù lyù trí... môùi coù theå ban cho chuùng ta moät kieán thöùc chính xaùc vaø troïn veïn veà thöïc taïi naøy, baèng vieäc toû mình ra laø Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn, Ñaáng maø chuùng ta, nhôø aân suûng, ñöôïc thoâng phaàn söï soáng ñôøi ñôøi, trong moät ñöùc tin taêm toái ôû döôùi theá naøy vaø trong moät aùnh saùng vónh cöûu ñôøi sau..." (L’Osservatore Romano, aán baûn Anh Ngöõ, 11/7/1968, trang 4).
Ñoái vôùi chuùng ta, Thieân Chuùa khoâng theå naøo hieåu thaáu. Ngaøi muoán toû mình cho chuùng ta, khoâng chæ nhö Ñaáng Taïo Hoùa vaø laø Cha Toaøn Naêng duy nhaát, maø coøn laø Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn. Maïc khaûi naøy toû ra cho thaáy, ngay trong chính nguoàn goác cuûa mình, söï thaät veà Thieân Chuùa, Ñaáng laø tình yeâu: Thieân Chuùa laø tình yeâu trong chính söï soáng noäi taïi cuûa moät thaàn tính duy nhaát. Tình yeâu naøy ñöôïc toû ra nhö laø moät moái hieäp thoâng khoân doø cuûa caùc ngoâi vò.
Maàu nhieäm naøy - maàu nhieäm saâu xa nhaát, maàu nhieäm söï soáng noäi taïi cuûa chính Thieân Chuùa - ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu Kitoâ toû ra cho chuùng ta: "Ngöôøi laø Ñaáng ôû nôi Cha vaø laø Ñaáng ñaõ toû Cha ra" (Jn.1:18). Nhöõng lôøi cuoái cuøng Ñöùc Kitoâ ñaõ phaùn vôùi caùc toâng ñoà ñeå keát thuùc söù meänh traàn theá cuûa mình sau khi phuïc sinh, theo Phuùc AÂm Thaùnh Matheâu, laø: "Vaäy caùc con haõy ñi tuyeån moä caùc moân ñoà nôi khaép caùc daân nöôùc. Caùc con haõy röûa toäi cho hoï nhaân danh Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn" (Mt.28:19). Nhöõng lôøi naøy khôûi söï cho söù meänh cuûa Giaùo Hoäi vaø noùi leân coâng vieäc noøng coát taïo neân Giaùo Hoäi. Coâng vieäc tröôùc heát cuûa Giaùo Hoäi laø giaûng daïy vaø laøm pheùp röûa - laøm pheùp röûa töùc laø "dìm xuoáng" (bôûi theá ngöôøi ta môùi röûa toäi baèng nöôùc) - ñeå taát caû ñöôïc thoâng phaàn söï soáng Ba Ngoâi Thieân Chuùa.
Qua nhöõng lôøi cuoái cuøng naøy, Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ noùi leân taát caû nhöõng gì tröôùc ñoù Ngöôøi ñaõ giaûng daïy veà Thieân Chuùa laø Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn. Töø ban ñaàu Ngöôøi ñaõ loan truyeàn söï thaät veà Thieân Chuùa duy nhaát hôïp vôùi truyeàn thoáng cuûa daân Yeán Duyeân. Chuùa Gieâsu ñaõ traû lôøi vaán naïn: "Giôùi raên naøo cao troïng nhaát trong caùc giôùi raên?" khi noùi: "Giôùi raên cao troïng nhaát laø, 'Hôõi Yeán Duyeân, haõy nghe ñaây: Chuùa, Thieân Chuùa cuûa chuùng ta, laø Chuùa duy nhaát'" (Mk.12:29). Ñoàng thôøi, Chuùa Gieâsu cuõng luoân luoân goïi Thieân Chuùa nhö "Cha cuûa Ngöôøi", cho ñeán noãi xaùc nhaän: "Toâi vaø Cha Toâi laø moät" (Jn.10:30). Cuõng theá, Ngöôøi ñaõ maïc khaûi "Thaàn Chaân Lyù laø Ñaáng nhieäm xuaát töø Cha" vaø laø Ñaáng - nhö Ngöôøi baûo ñaûm vôùi chuùng ta - "Thaøy seõ töø Cha sai ñeán cuøng caùc con" (Jn.15:26).
Nhöõng lôøi ban pheùp röûa toäi "nhaân danh Chuùa Cha, nhaân danh Chuùa Con vaø nhaân danh Thaùnh Linh", do Chuùa Gieâsu kyù thaùc cho caùc toâng ñoà vaøo luùc keát thuùc söù meänh traàn theá cuûa Ngöôøi coù moät taàm möùc quan troïng ñaëc bieät. Nhöõng lôøi naøy ñaõ ñuùc keát söï thaät veà Ba Ngoâi Chí Thaùnh, baèng vieäc ñaët söï thaät naøy laøm neàn taûng cho ñôøi soáng bí tích cuûa Giaùo Hoäi. Söï soáng ñöùc tin cuûa taát caû Kitoâ höõu baét ñaàu ôû bí tích röûa toäi, baèng vieäc dìm mình vaøo maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa haèng soáng. Nhöõng böùc thö cuûa caùc toâng ñoà ñaõ chöùng toû ñieàu naøy, nhaát laø nhöõng böùc thö cuûa Thaùnh Phaoloâ. Trong soá caùc maãu tuyeân xöng Ba Ngoâi nôi caùc böùc thö naøy, caâu noåi nhaát cuõng laø caâu luoân ñöôïc duøng trong phuïng vuï ñoù laø caâu ôû Böùc Thö Thöù Hai göûi giaùo ñoaøn Coârintoâ: "Nguyeän xin aân suûng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, tình yeâu cuûa Thieân Chuùa (Cha) vaø ôn thoâng hieäp cuûa Thaùnh Linh ôû cuøng taát caû anh chò em" (13:14). Chuùng ta coøn thaáy nhöõng caâu khaùc trong Böùc Thö Thöù Nhaát göûi giaùo ñoaøn Coârintoâ, Böùc Thö göûi giaùo ñoaøn Eâpheâsoâ, cuõng nhö trong Böùc Thö Thöù Nhaát cuûa Thaùnh Pheâroâ, ngay phaàn môû cuûa chöông thöù nhaát (1Pt.1:1-2).
Toaøn theå vieäc phaùt trieån ñôøi soáng caàu nguyeän cuûa Giaùo Hoäi ñaõ giaùn tieáp maëc laáy yù thöùc vaø chieàu höôùng Ba Ngoâi - trong Thaàn Linh, nhôø Ñöùc Kitoâ, ñeán Chuùa Cha.
Ñöùc tin vaøo Thieân Chuùa Ba Ngoâi töø ban ñaàu ñaõ ñi vaøo truyeàn thoáng cuûa ñôøi soáng Giaùo Hoäi cuõng nhö Kitoâ höõu laø nhö theá. Ñeå roài, toaøn theå phuïng vuï ñaõ mang - vaø ñang mang - thöïc söï tính caùch Chuùa Ba Ngoâi, vì phuïng vuï dieãn ñaït moät coâng cuoäc thaàn linh. Ngöôøi ta phaûi nhaán maïnh raèng ñöùc tin vaøo ôn cöùu ñoä, töùc laø ñöùc tin vaøo coâng vieäc cöùu ñoä cuûa Chuùa Kitoâ, ñaõ ñoùng goùp vaøo vieäc hieåu bieát maàu nhieäm Ba Ngoâi Thaùnh Haûo cao caû naøy. Maàu nhieäm naøy toû hieän söù meänh cuûa Chuùa Con cuõng nhö söù meänh cuûa Thaùnh Linh laø Ñaáng nhieäm xuaát "töø Cha" trong cung loøng Ba Ngoâi haèng höõu. Maàu nhieäm naøy toû cho thaáy "coâng cuoäc cuûa Ba Ngoâi" hieän dieän nôi coâng vieäc cöùu chuoäc cuõng nhö nôi coâng vieäc thaùnh hoùa. Tröôùc heát, Ba Ngoâi Thaùnh Haûo ñöôïc loan truyeàn qua vieäc cöùu ñoä, töùc laø, qua kieán thöùc veà "coâng cuoäc cöùu ñoä", moät coâng cuoäc Ñöùc Kitoâ ñaõ loan baùo vaø thöïc hieän trong söù meänh thieân sai cuûa Ngöôøi. Ñöôøng loái daãn ñeán kieán thöùc veà Ba Ngoâi "hoøa nhaäp", veà maàu nhieäm söï soáng noäi taïi cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc baét ñaàu töø kieán thöùc naøy.
Theo yù nghóa aáy thì Taân Öôùc chöùa ñöïng troïn veïn maïc khaûi Ba Ngoâi. Thieân Chuùa toû mình ra vöøa laø Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta vaø vöøa laø Thieân Chuùa ôû nôi chính mình Ngaøi, töùc ôû trong söï soáng noäi taïi cuûa Ngaøi, baèng vieäc maïc khaûi veà mình nôi Chuùa Gieâsu Kitoâ. Söï thaät "Thieân Chuùa laø tình yeâu" (1Jn.4:16), ñöôïc Thö Thöù Nhaát cuûa Thaùnh Gioan noùi leân, ôû ñaây laø moät nguyeân toá chính. Söï thaät naøy toû cho thaáy Ñaáng laø Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta. Söï thaät naøy cuõng toû cho thaáy Ñaáng laø Thieân Chuùa trong chính mình Ngaøi, (tuøy khaû naêng trí khoân con ngöôøi hieåu bieát vaø ngoân ngöõ con ngöôøi dieãn ñaït). Ngaøi laø moät Hieäp Nhaát, töùc laø, Hieäp Thoâng giöõa Cha, Con vaø Thaùnh Linh.
Cöïu Öôùc khoâng toû cho thaáy söï thaät naøy moät caùch roõ raøng. Cöïu Öôùc doïn ñöôøng cho söï thaät naøy baèng caùch toû cho thaáy Vai Troø Thaân Phuï cuûa Thieân Chuùa nôi vieäc thieát laäp giao öôùc vôùi daân Ngaøi, vaø baèng caùch toû ra vieäc Ngaøi hoaït ñoäng nôi theá gian vôùi Söï Khoân Ngoan, vôùi Lôøi vaø vôùi Thaàn Linh (x.Wis.7:22-30; Pro.8:22-30; Ps.33:4-6, 147:15; Is.55:11; Wis.12:1; Is.11:2; Sir.48:12). Cöïu Öôùc ñaõ ñuùc keát troïn veïn söï thaät veà Thieân Chuùa duy nhaát, moät moùc noái nôi toân giaùo ñoäc thaàn, tröôùc heát nôi daân Yeán Duyeân roài sau ñoù ôû ngoaøi daân toäc naøy. Theá neân, ngöôøi ta phaûi keát luaän raèng Taân Öôùc ñaõ mang laïi troïn veïn maïc khaûi veà Ba Ngoâi Thaùnh Haûo. Söï thaät veà Ba Ngoâi töø ban ñaàu, nhôø pheùp röûa vaø phuïng vuï, ñaõ laø neàn taûng cuûa ñöùc tin soáng ñoäng nôi coäng ñoàng Kitoâ höõu. Caùc qui luaät ñöùc tin maø chuùng ta thöôøng gaëp thaáy caû trong nhöõng böùc thö cuûa caùc toâng ñoà cuõng nhö trong lôøi rao giaûng tieân khôûi ñeàu coù choã ñöùng cuûa mình nôi giaùo lyù cuõng nhö nôi lôøi caàu nguyeän cuûa Giaùo Hoäi.
Vieäc hình thaønh tín lyù Chuùa Ba Ngoâi lieân quan ñeán vieäc baûo choáng caùc laïc thuyeát cuûa caùc theá kyû ñaàu laø moät ñeà taøi bieät laäp. Söï thaät veà Thieân Chuùa Ba Ngoâi laø moät maàu nhieäm saâu xa nhaát cuûa ñöùc tin vaø cuõng laø maàu nhieäm khoù hieåu nhaát. Vieäc coù theå caét nghóa sai laàm ñaõ xaåy ra, nhaát laø khi Kitoâ giaùo giao tieáp vôùi vaên hoùa vaø trieát lyù Hy Laïp. Ñoù laø tröôøng hôïp "ghi khaéc" cho ñuùng maàu nhieäm Thieân Chuùa Ba Ngoâi "vaøo ngoân töø höõu theå". Töùc laø ñeå dieãn taû maàu nhieäm naøy, baèng moät theå thöùc chính xaùc, theo ngoân ngöõ trieát hoïc thôøi ñaïi, caùc yù nieäm xaùc nhaän döùt khoaùt caû söï hieäp nhaát laãn ba ngoâi vò nôi Thieân Chuùa theo maïc khaûi cuûa chuùng ta.
Vieäc naøy ñaõ thöïc hieän tröôùc heát ôû hai ñaïi Coâng Ñoàng Chung Niceâa (325) vaø Contantinoâpoâli (381). Kinh Tin Kính Niceâa-Contantinoâpoâli laø hoa traùi troå sinh töø Huaán quyeàn cuûa hai coâng ñoàng naøy. Giaùo Hoäi töø thôøi ñoù ñaõ noùi leân ñöùc tin cuûa mình vaøo Thieân Chuùa Ba Ngoâi laø Cha vaø Con vaø Thaùnh Thaàn. Khi nhaéc laïi vieäc cuûa caùc coâng ñoàng laø ngöôøi ta ñeà caäp ñeán moät soá thaàn hoïc gia ñaëc bieät noåi nang, nhaát laø nhöõng vò trong soá caùc Giaùo Phuï cuûa Hoäi Thaùnh. Tröôùc thôøi Coâng Ñoàng Chung Niceâa, chuùng ta coù theå keå ñeán Giaùo Phuï Tertullianoâ, Cyprianoâ, Origin, Ireâneâoâ; trong thôøi coâng ñoàng naøy coù Giaùo Phuï Anathasioâ vaø Eâpheâsoâ ngöôøi Syrian; thôøi tröôùc Coâng Ñoàng Chung Contantinoâpoâli, chuùng ta nhôù ñeán caùc vò Giaùo Phuï Basilioâ Caû, Gregorioâ Nazianzenoâ vaø Gregorioâ Nyssia, Hylarioâ xuoáng tôùi Giaùo Phuï Ambrosioâ, Augustinoâ vaø Leâoâ Caû.
Töø theá kyû thöù naêm, chuùng ta coù kinh tin kính ñöôïc goïi laø Kinh Tin Kính Athanasioâ laø kinh baét ñaàu vôùi chöõ Quicumque. Kinh naøy nhö laø moät loaïi daãn giaûi Kinh Tin Kính Niceâa-Contantinoâpoâli.
Kinh Tin Kính Daân Chuùa cuûa Ñöùc Phaoloâ VI xaùc nhaän ñöùc tin cuûa Giaùo Hoäi nguyeân khai khi tuyeân xöng: "Moái lieân keát nhau ñôøi ñôøi laøm neân Ba Ngoâi, nhöõng ngoâi vò ñeàu laø Höõu Theå Thaàn Linh vaø cuøng laø moät Höõu Theå Thaàn Linh, laø söï soáng saâu thaúm phuùc ñöùc nhaát cuûa Thieân Chuùa ba laàn thaùnh, voâ cuøng vöôït treân taát caû nhöõng gì chuùng ta coù theå hieåu ñöôïc theo taàm möùc con ngöôøi" (x.DS 804) (L’Osservatore Romano, aán baûn Anh ngöõ, 11/7/1968, trang 4) - thöïc söï laø Thieân Chuùa Ba Ngoâi khoân taû vaø Chí Thaùnh - Thieân Chuùa Duy Nhaát.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page