Ñoâi
Neùt veà Ñaïi Sö Buddhadaøsa
Buddhadaøsa sinh ngaøy 27/05/1906 trong moät gia ñình tieåu thöông, taïi Bumrieng, quaän Chaiya, tænh Surat Thani, Thaùi Lan. Meï laø ngöôøi goác Thaùi vaø cha mang hai doøng maùu: Cha Trung Hoa, meï Thaùi. Toân Giaùo Thaùi Lan ñoùng vai troø quyeát ñònh trong cuoäc ñôøi cuûa ngaøi töø thuôû thieáu thôøi, cho duø ñöôïc sinh ra vaø lôùn leân trong moâi tröôøng thöông nghieäp cuûa giôùi Hoa Kieàu ôû Thaùi Lan.
Coù hai söï kieän aûnh höôûng ñeán suy nghó cuûa ngaøi veà toân giaùo: Moät maët ngaøi coù moät soá baïn beø thôøi thô aáu ôû laøng laân caän laø tín ñoà Hoài giaùo; qua nhöõng baèng höõu naøy, ngaøi khaùm phaù ra raèng thì ra ngoaøi Phaät giaùo cuõng coù nhöõng ngöôøi soáng cuoäc ñôøi thöïc söï ñaïo haïnh. Maët khaùc, trong nhieàu tröôøng hôïp ngaøi nhaän thaáy khoâng phaûi chæ töï xöng mình laø phaät töû thì töï nhieân coù phaåm chaát toân giaùo; trong haøng nguõ cuûa nhöõng ngöôøi töï coi mình laø con Phaät thieáu gì nhöõng hieän töôïng beø phaùi, meâ tín vaø ngay caû truïy laïc!
Vôùi moät caên baûn tri thöùc vöõng chaéc, kinh nghieäm ngheà nghieäp trong cô sôû thöông maïi cuûa gia ñình, nhaát laø khi thaân phuï ñaõ qua ñôøi, cuõng nhö nhöõng cuoäc tieáp xuùc vôùi caùc chuyeân gia Taây phöông laøm vieäc taïi Thaùi Lan, ñaõ cho ngaøi moät caùi nhìn môû roäng ra theá giôùi beân ngoaøi voán khoâng phaûi laø Phaät giaùo, tuy nhieân ngaøi vaãn khoâng xao laõng chuyeân taâm nghieân cöùu phaät hoïc. tröôùc tieân qua vieäc ñoïc kinh saùch trong nhöõng luùc nhaøn roãi, vaø sau ñoù laø vieäc quy y cöûa Phaät - khoâng phaûi chæ ba hay boán thaùng nhö haàu heát caùc thanh nieân Thaùi, nhöng laø moät söï löïa choïn vónh vieãn.
Thaát voïng veà cuoäc soáng ôû thuû ñoâ Bangkok, nôi ngaøi ñeán ñeå theo ñuoåi vieäc hoïc, Buddhadaøsa khoâng ngaàn ngaïi pheâ phaùn nhöõng loái haønh xöû cuûa caùc sö saõi ñaõ gaëp, ngaøi quyeát ñònh gôûi thaân cöûa Phaät ñeå tìm veà nguoàn goác saâu xa cuûa Phaät Giaùo. Trôû veà söù ñieäp uyeân nguyeân cuûa Ñöùc Phaät; nghieân cöùu thaúng Tam Taïng maø khoâng vòn vaøo caùc loái giaûi thích xöa nay; khoâng caàn theo saùt chöông trình hoïc ñeå laáy baèng caáp cuõng nhö caùc saùch giaùo khoa: taát caû thaùi ñoä ñoù nhaèm ñöa ñeán quyeát ñònh "tìm veà moät nôi yeân tònh, xa caùch nhöõng phieàn nhieãu noäi taâm cuõng nhö ngoaïi caûnh, ñeå xaùc minh vaø ñaøo saâu Giaùo Thuyeát maø toâi ñaõ hoïc cuõng nhö ñeå boå tuùc theâm"; quyeát ñònh "soáng moät ñôøi trong saùng, thöïc söï ñoäc laäp, ñeå töø ñoù kieám tìm söï thuaàn khieát vaø chaân lyù (...): Töø nay chuùng ta khoâng coøn ñeo ñuoåi theo ngöôøi ñôøi nöõa (...) Chuùng ta thuoäc theá gian naøy veà maët vaät chaát, nhöng veà maët taâm linh, chuùng ta coá gaéng khoâng leä thuoäc theá gian naøy, ñeå coù theå ñaït ñeán söï thuaàn khieát (...) Chuùng ta seõ haønh xöû theo göông Ñöùc Phaät."
Suoát cuoäc ñôøi, Buddhadaøsa thöïc söï ñaõ coá gaéng soáng theo con ñöôøng vaïch ra qua böùc thö gôûi cho ngöôøi anh cuûa ngaøi luùc leân 25 tuoåi. Vaøo naêm 1932, ngaøi saùng laäp moät nhoùm nhoû coù teân goïi laø "Taëng Phaåm cuûa Dhamma": nhoùm naøy coù ra moät tôø baùo nhaèm muïc ñích chaán höng Phaät giaùo qua vieäc truyeàn baù moät caùch minh baïch vaø ñaày ñuû hoïc thuyeát cuûa nhoùm, vaø qua vieäc khuyeán khích thöïc haønh Phaùp: "Nhoùm chuùng toâi (...) khoâng coù yù ñònh phaân bieät nhöõng tu só haønh ñaïo ñuùng ñaén vôùi nhöõng tu só laøm sai quaáy - vieäc ñoù seõ phaân chia ngöôøi ta ra thaønh töøng beø töøng caùnh - nhöng öôùc voïng cuûa nhoùm laø laøm theá naøo ñeå moïi ngöôøi seõ thöïc haønh Giaùo Phaùp toát hôn trình ñoä hieän taïi, khoâng laáy ai laøm tieâu chuaån ño löôøng caû."
Hôn 50 naêm qua (tính ñeán 1987), Buddhadaøsa soáng lyù töôûng cuûa mình cuøng vôùi moät nhoùm nhoû taêng chuùng, trong moät taêng ñoaøn haàu nhö laø aån daät "nôi röøng vaéng" coù danh hieäu ñaày yù nghóa: "Vöôøn Giaûi Thoaùt". Chính phaàn lôùn nhôø vaøo tôø baùo, nhôø vaøo tieáng taêm ñoàn thoåi cuõng nhö nhöõng buoåi du thuyeát, Buddhadaøsa khoâng nhöõng chæ ñöôïc bieát ñeán vaø toân vinh bôûi moät soá ñeä töû, nhöng aûnh höôûng cuûa ngaøi ñaõ lôùn maïnh khoâng nhöõng trong toaøn coõi Thaùi Lan maø coøn vöôït xa hôn nöõa.
Nguoàn goác taùc phaåm "Kitoâ giaùo döôùi maét moät Phaät Töû"
Ñaïi sö Buddhadaøsa ñaõ töøng laø taùc giaû cuûa moät soá taùc phaåm quan troïng veà Phaät Giaùo baèng tieáng Thaùi vaø ñöôïc dòch ra Anh ngöõ; tuy nhieân hoaït ñoäng chính vaø noåi baät cuûa ngaøi laø "noùi nhöõng buoåi thuyeát phaùp, ñaøm ñaïo, ñöôïc ñaêng treân caùc tuaàn baùo vaø, ñoâi luùc, caû nhaät baùo, theo yeâu caàu cuûa nhieàu nhoùm, thöôøng laø giôùi trí thöùc cuûa thuû ñoâ Bangkok töøng ñeán tònh taâm moät thôøi gian ngaén ôû choán tuøng laâm cuûa ngaøi.
Trong caùc buoåi thuyeát phaùp nhö theá, ñaïi sö thöôøng noùi thaät daøi, thoaûi maùi, khoâng coù baøi doïn saün. Coù theå ngaøi ñaõ suy tö chín chaén veà ñeà taøi saép trình baøy, vaø dieãn giaûi moät caùch khuùc chieát, vôùi nhöõng caâu hoûi khoâi haøi. Vieäc laëp ñi laëp laïi laø phöông phaùp coát yeáu cuûa dieãn trình giaùo huaán cuõng nhö thöïc taäp ñöôïc ngaøi aùp duïng trieät ñeå trong caùc buoåi thuyeát phaùp naøy. Nhöõng buoåi thuyeát phaùp ñoù thöôøng ñöôïc caùc ñeä töû thu baêng laïi vaø in thaønh nhöõng taäp nhoû.
Taùc phaåm ñöôïc taïm mang töïa ñeà "Kitoâ giaùo döôùi maét moät phaät töû", laàn ñaàu tieân ñöôïc in thaønh saùch vaøo naêm 1984, goàm 12 baøi thuyeát phaùp vaøo 12 ngaøy thöù baûy ñaàu naêm 1979, theo gôïi yù cuûa moät giaùo sö ñaïi hoïc quoác gia Bangkok, töøng du hoïc taïi Rome vaø Ñöùc quoác: giaùo sö Seùri Phongphit. Ñaïi sö Buddhadaøsa ñaõ thuaän cho pheùp xuaát baûn taùc phaåm vôùi ñieàu kieän laø giaùo sö Seùri phaûi theâm vaøo nhöõng lôøi giaûi thích tieân daãn. Sau khi tham khaûo baèng höõu phaät töû vaø kitoâ höõu, giaùo sö Seùri ñaõ ñöa vaøo phaàn cuoái taùc phaåm 7 ñieåm giaûi thích veà 7 ñieåm ñöôïc coi laø quan troïng lieân heä ñeán loái nhìn veà Kitoâ giaùo (thöïc ra, ñoù laø nhöõng chuù giaûi veà töø ngöõ kitoâ giaùo, vaø khoâng coù trong baûn dòch Phaùp ngöõ - vaø Vieät ngöõ naày). Ñaïi sö Buddhadaøsa cuõng yeâu caàu taùc phaåm phaûi ñöôïc kitoâ höõu ñoïc laïi vaø cho yù kieán tröôùc khi aán haønh. Ñoäc giaû cuõng caàn löu yù ñeán baàu khí ngoät ngaït vaø caêng thaúng trong moái lieân heä giöõa phaät giaùo ñoà vaø kitoâ höõu taïi Thaùi Lan trong nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 80 ñeå hieåu roõ hôn veà söï caàn thieát cuûa taùc phaåm vaø söù vuï hoøa bình maø ñaïi sö Buddhadaøsa ñaõ coá gaéng theå hieän.