Saùch Thieâng Lieâng
Con Bieát Con Caàn Chuùa

Lm Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ
Trung Taâm Truyeàn Hình Quang Khaûi, Ñaøi Loan

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Tình Yeâu vaø Hoân Nhaân

YÙ nghóa saâu thaúm cuûa tình yeâu ñöôïc minh chöùng bôûi xa caùch, vaéng maët hôn laø xum hoïp?

Khi con taøu chuyeån baùnh thì beán ga cuõng nhaït nhoøa, bôûi ñaáy, xa nhau, ngöôøi ta thöôøng queân nhau. Taøu ñi roài, beán ga coù theå chô vô trong söông buïi chieàu hoâm, nhöng ñöôøng taøu vaãn coøn ñoù. Neáu xa nhau maø vaãn noái daøi meán thöông, nhö ñöôøng taøu trung thaønh laøm doøng maùu luaân hoaùn yeâu thöông giöõa con taøu caùch xa vaø beán ñoã mong chôø, thì ñaáy môùi laø yeâu thöông ñích thöïc.

Chia ly, tình yeâu deã buïi môø, bôûi trong xa caùch laø luùc tình yeâu leân cao vuùt treân quaõng ñôøi meânh moâng nhöõng löïa choïn, laø luùc tình yeâu xuoáng thaúm saâu döôùi luõng ñoài caùm doã.

Haïnh phuùc taïm dung thì baét buoäc phaûi gaàn guõi, vì haïnh phuùc aáy khoâng ñöôïc thuï thai bôûi tình yeâu vöôït nuùi ñoài maø laø hoa traùi cuûa khu vöôøn gaàn guõi. Haïnh phuùc aáy bò vaây boïc bôûi beán ga chaät heïp. Do ñoù, vaéng maët ngöôøi naøy, xa caùch ngöôøi kia, tình yeâu bieán daïng vaø phai maøu. Ñaáy laø haïnh phuùc cuûa con taøu khi caäp beán ñoã chöù khoâng phaûi yeâu thöông cuûa ñöôøng taøu noái daøi vieân mieãn.

Neáu tình yeâu ñöôïc sinh bôûi choïn löïa trong töï do, thì coù theå mòt muøng xa caùch, coù theå thaêm thaúm chia xa maø vaãn röïc rôõ trong khoâng gian. Choïn löïa laø bao haøm töø choái. Choái töø laø döùt boû. Döùt boû naøo cuõng thöôøng coù phaàn xoùt xa. Chính vaäy, tình yeâu trong töï do laø tình yeâu coù ray röùt giöõa nhöõng giaèng co cuûa löïa choïn, laø tình yeâu coù ñau khoå cuûa moät choái töø. Chính Thöôïng Ñeá cuõng ñaõ ñôùn ñau tröôùc giôø choïn löïa: "Laïy Cha, neáu ñöôïc, xin Cha caát cheùn ñaéng naøy cho con" (Mk. 14:36). Ngöôøi yeâu caàn töï do ñeå xaùc ñònh tình yeâu cuûa mình. Ñau khoå cuûa choái töø, ray röùt cuûa choïn löïa minh chöùng söï cao caû cuûa tình yeâu mình daønh cho ngöôøi yeâu.

Tình yeâu khoâng taùch rôøi khoûi thôøi gian, maø thôøi gian thì luoân luoân ñoåi môùi, bôûi theá, tình yeâu khoâng theå choïn löïa moät laàn laø xong, cöôùi nhau moät laàn laø ñuû, maø tình yeâu caàn ñöôïc röûa toäi moãi ngaøy, cöôùi nhau moãi saùng. Chính maët trôøi coøn loät xaùc, khai sinh sau moãi ñeâm ñen, cho neân hoân nhaân laø taùi xaùc nhaän choïn löïa khoâng ngöøng.

Vì söï baát toaøn cuûa mình, con ngöôøi khoâng theå coù moät löïa choïn hoaøn haûo tuyeät ñoái. Hoân nhaân laø choïn moät ngöôøi tình vaø choái töø nhöõng ngöôøi tình khaùc. Nhöng bôûi söï baát toaøn, neân choïn löïa ñoù chaúng theå troïn veïn, cho neân töø saâu thaúm trong caên haàm tham lam, ñoâi luùc hoï khoå taâm vì maát maùt do nhöõng moái tình khaùc maø hoï phaûi choái töø. Hoï baát toaøn neân khoâng theå cho nhau söï hoaøn haûo. Töø ñaáy, hoï mô maøng moät tình yeâu naøo ñoù ngoaøi tình yeâu maø hoï ñaõ löïa choïn, cho neân söï trung thaønh laø thöû thaùch lôùn lao cuûa tình yeâu hoân nhaân.

Yeáu tính cuûa trung thaønh laø khaû naêng coù theå vöôït qua röøng saâu, treøo qua nuùi ñaù, coù theå song haønh vôùi thôøi gian, vaø theá, tình yeâu phaùt sinh töø söï trung thaønh seõ baùt ngaùt nhö vuõ truï vaø theânh thang nhö nuùi ñoài.

Trong tình yeâu, raøng buoäc chính ñaùng nhaát laø haõy ñeå nhau lôùn leân trong töï do. YÙ nghóa cao caû cuûa töï do laø thaønh thöïc vôùi chính mình vaø ngay thaúng vôùi ngöôøi tình. Haõy cho nhau töï do nhìn khuoân maët thaät cuûa nhau. Ñöøng taïo neân giaù trò cuûa mình baèng caùch ñeå ngöôøi tình ngöôõng moä nhöõng ñieàu mình khoâng coù.

Vì tình yeâu cuõng laø moät thöù nhu caàu, bôûi ñoù, ngöôøi ta môùi noùi ñeán chinh phuïc. Coù khoù thì môùi phaûi chinh phuïc, neân khi chinh phuïc ngöôøi ta duøng moïi taøi naêng. Trong nhöõng taøi naêng tích cöïc, coù moät thöù tieâu cöïc laø taïo ra moät hình aûnh ñeïp, nhöng khoâng ñuùng vôùi con ngöôøi thaät cuûa mình.

Vì tình yeâu cuõng laø moät thöù nhu caàu, bôûi ñoù, ngöôøi ta noùi ñeán tieáng seùt aùi tình. Ñaõ meâ hoaëc thì phaûi chieám ñoaït, neân chieám ñoaït trong tình yeâu bao giôø cuõng pha troän muø quaùng. Caàn phaûi chieám ñoaït, neân ngöôøi tình thöôøng bieän minh, roài gaùn cho ngöôøi yeâu nhöõng ñaëc tính maø ngöôøi yeâu khoâng coù.

Taïo ra giaù trò mình khoâng coù laø löøa tha nhaân. Gaùn cho tha nhaân giaù trò hoï khoâng coù laø löøa mình. Caû hai thaùi ñoä ñeàu nguy hieåm nhö nhau. Caû hai thaùi ñoä ñeàu laø xaây döïng giaù trò trong thieáu töï do, laàm laãn. Laàm laãn khoâng bieán ñoåi buïi than thaønh kim cöông, ñaù cuoäi thaønh ngoïc quùy. Sôùm muoän gì roài cuõng khaùm phaù ra con ngöôøi thöïc cuûa nhau. Ngôõ ngöôøi tình laø kim cöông, nhöng thöïc teá laø ñaù cuoäi. Thaát voïng, ôû ñoù, baét ñaàu naåy sinh. Trung thaønh, töø ñaáy, baét ñaàu lung lay. Tình yeâu soáng bôûi söï thöïc, thieáu vaéng söï thöïc tình yeâu seõ u buoàn, uû doät. Thieáu söï thöïc, tình yeâu khoâng coøn laø caây leo haïnh phuùc trong muøa xuaân, maø laø buûng vaøng xanh xao.

Hoân nhaân laø loaøi taèm chaát phaùc vaø kieân nhaãn. Laø loaøi daâu thaät thaø bieát hy sinh. Laø taèm, laø daâu, chuùng chung khuùc yeâu thöông, aâm thaàm, gaén boù vôùi nhau, goùp nhaët haïnh phuùc, chuùng nhaû tô, deät luïa oùng aû cho ñôøi.

Coøn tình yeâu cuûa baày ong vôùi ñaùm hoa caûi, cho duø daãu deã thöông ñeán ñaâu chaêng nöõa, treân da maët chuùng vaãn laø mô maøng quyeán ruõ tình yeâu baèng ñoûm daùng, vaø theøm muoán tình yeâu qua maät ngoït. Bôûi ñaáy, chæ laø haïnh phuùc baáp beânh.

Luoáng caûi kia, caùnh ong ñoù ñaõ ngheøo naøn hoùa tình yeâu cuûa nhau baèng chieám höõu. Chuùng haïn cheá haïnh phuùc cuûa nhau vì ñaùnh giaù tình yeâu qua duyeân saéc beân ngoaøi maø thoâi. Tình yeâu cuûa caû hai ñaõ thai ngheùn trong thieáu töï do vì söï hieåu bieát bò löøa gaït, loøng thaät thaø bò laõng queân.

Nhö theá, khi muøa cöôùi ñeán, luùc tình yeâu cuûa chuùng saùp laïi. Khi theøm muoán vaø chieám ñoaït ñaõ theo doøng thôøi gian thieáu thaät thaø aáy maø tröôûng thaønh thì cuõng laø luùc buoàn chaùn ñaõ saün chôø ñaøng sau moâi hoân.

Chuùng noâ leä hoùa nhau maø goïi laø töï nguyeän.

Chuùng mang thöông tích nhöng phaûi goïi laø noãi thöông ñau dòu daøng.

Chuùng trao nhau tình yeâu theå naøo thì tình yeâu cuõng daàm baäp chuùng theå aáy. Bôûi, chuùng ñaõ deät toå yeâu thöông baèng tô luïa gaám voùc hôn laø söï hieåu bieát. Chuùng nhìn tình yeâu qua nhan saéc hôn laø taâm hoàn.

Coù ngöôøi hoûi: Sao caùc ñoâi tình nhaân laïi nhaém maét moãi khi hoân nhau?

— Coù phaûi, daãu trong tha thieát theá naøo, hoï vaãn yeâu moät phaàn boùng toái?

— Coù phaûi, daãu trong haïnh phuùc soùng saùnh ñeán ñaâu, cuõng vaãn coù moät phaàn thieáu thaät thaø?

Neáu hoï baát toøan, neáu hoï chaúng theå troïn veïn trao nhau thì sao hoï laïi mô öôùc "toâi hoùa" tha nhaân? "Toâi hoùa" tha nhaân laø baét tha nhaân neân gioáng nhö mình. Ñaáy laø tình yeâu ích kyû, laø taøng taät hoùa ngöôøi yeâu. Ngöôøi yeâu laø cuûa mình, neân khi taøng taät hoùa ngöôøi yeâu thì cuõng laø taøng taät hoùa chính haïnh phuùc cuûa toâi.

Keû muoán ñoàng hoùa tha nhaân trong tình yeâu laø nhöõng ñoâi tình nhaân yeâu nhau hôi gaëp hôi, thôû gaëp thôû maø vaãn nhö meânh moâng xa caùch, vaãn nhö khaéc khoaûi kieám tìm. Hoï khaéc khoaûi kieám tìm vì chaúng bao giôø con ngöôøi coù theå "toâi hoùa" ñöôïc nhau. Baét ngöôøi khaùc gioáng mình laø huûy dieät töï do vaø baûn tính cuûa ngöôøi ñoù, caøng baét hoï gioáng mình bao nhieâu thì söï hieän höõu cuûa hoï caøng maát ñi baáy nhieâu. Toâi muoân ñôøi vaãn laø toâi. Tha nhaân nghìn ñôøi vaãn laø tha nhaân.

Neáu tha nhaân laø tha nhaân, toâi laø toâi, thì laøm sao coù theå neân moät trong tình yeâu nhö lôøi Kinh Thaùnh mong moûi?

Keû neân moät trong tình yeâu laø nhöõng ñoâi hoân nhaân ñem söï khaùc bieät cuûa nhau laøm neân phong phuù cuûa moät keát hôïp. Khi noùi neân moät thì phaûi chaáp nhaän laø ñaõ coù hai. Laøm sao coù keát hôïp neáu khoâng coù khaùc bieät. Nhö theá, khaùc bieät ñaõ laø ñieàu kieän caàn thieát cho keát hôïp. Trong yù nghóa ñoù, khaùc bieät phaûi coù moät giaù trò töï noù. Keát hôïp khoâng bieán hoùa nguyeân theå cuûa caùc khaùc bieät maø laø moät luaân vuõ nhòp nhaøng. Ñoù laø moät hoaø aâm traàm boång cuûa caùc ñôn theå khaùc nhau chöù khoâng phaûi laø ñôn ñieäu. Ñoù laø keát hôïp cuûa aâm nhaïc, cuûa vuõ truï, cuûa tình yeâu. Keû lôùn leân trong tình yeâu hôïp nhaát laø nhöõng ñoâi uyeân öông nöûa beân bôø ñaïi döông, nöûa treân "caùnh ñoàng nöôùc maën" Vieät Nam maø tình yeâu cuûa hoï vaãn chaäp chuøng qua bieån caû, baøng baïc qua khoâng gian.

Con taøu chæ tôùi beán treân tuyeán ñöôøng saét song haønh. Söï neân moät cuûa tuyeán ñöôøng laø cuøng soùng ñoâi chöù khoâng phaûi laø cuøng chaïm nhau. Maát söï soùng ñoâi, con ñöôøng ñaùnh maát baûn tính cuûa mình. Maát söï song haønh thì tuyeán ñöôøng khoâng coøn laø tuyeán ñöôøng nöõa, bôûi, söï hôïp nhaát caên tính cuûa noù heä taïi cuøng soùng ñoâi ñi veà moät höôùng.

Hoân nhaân laø neân moät trong tình yeâu. Neân moät trong tình yeâu laø neân moät trong hoøa ñoàng chöù khoâng phaûi neân moät baèng ñoàng hoùa.

Kinh Thaùnh baûo: Phaûi neân moät!

OÂi! ñaâu laø yù muoán thaâm saâu cuûa Thöôïng Ñeá.

Caån thaän! Neáu khoâng ñaáy chæ laø nhöõng lôøi löøa doái maø thoâi. Bôûi, chính treân baøn thôø maø hai caây neán cuõng coù bao giôø daùm chaùy caïnh nhau ñaâu.

Saùch Thieâng Lieâng "CON BIEÁT CON CAÀN CHUÙA" cuûa taùc giaû Nguyeãn Taàm Thöôøng.
Coù baùn taïi caùc nhaø saùch, giaù baùn: USD $10.00

(C) Copyright 1997. Taùc giaû giöõ baûn quyeàn.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page