Saùch Thieâng Lieâng
Con Bieát Con Caàn Chuùa

Lm Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ
Trung Taâm Truyeàn Hình Quang Khaûi, Ñaøi Loan

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

TÌM NHAU

Ngaøi vaøo vaø ñi taét ngang qua Jeâricoâ. Vaø naøy, coù ngöôøi teân goïi Giakeâu, oâng tröôûng ty quan thueá, vaø laø ngöôøi giaøu coù. OÂng tìm caùch ñeå coi cho bieát Ñöùc Kitoâ laø ai, nhöng bôûi coù ñaùm ñoâng neân khoâng theå ñöôïc, vì oâng voùc daùng thì thaáp beù. Vaäy oâng chaïy ñoùn ñaèng tröôùc, treøo leân moät caây sung ñeå thaáy ñöôïc Ngaøi, vì Ngaøi saép ngang qua ñoù. Khi Ngaøi vöøa ñeán choã aáy, Ñöùc Yeâsu ngaång leân nhìn vaø noùi cuøng oâng: Giakeâu, xuoáng mau, vì hoâm nay Ta phaûi löu laïi nhaø ngöôi". OÂng voäi vaøng xuoáng vaø möøng rôõ ñoùn tieáp Ngöôøi. Moïi ngöôøi thaáy vaäy thì keâu traùch raèng: "OÂng aáy vaøo nguï nhaø moät ngöôøi toäi loãi!" Ñöùng laïi, Giakeâu thöa cuøng Chuùa: "Naøy, nöûa phaàn cuûa caûi toâi, thöa Ngaøi, toâi xin boá thí cho keû khoù, vaø neáu toâi ñaõ gian laän gì cuûa ai, toâi xin ñeàn laïi gaáp boán". Ñöùc Yeâsu noùi cuøng oâng: "Hoâm nay ôn cöùu ñoä ñaõ ñeán cho nhaø naøy, bôûi chöng ngöôøi naøy cuõng laø con cuûa Abraham, vì Con Ngöôøi ñeán ñeå tìm cöùu söï hö ñi" (Lc. 19: 1-10).

* * *

Caû ñaùm ñoâng tuoân ñeán, taïi sao Ñöùc Kitoâ laïi ñeå yù coù mình Giakeâu? Laøm gì maø Giakeâu phaûi vaát vaû tìm Ñöùc Kitoâ? Söï kieän hai ngöôøi muoán gaëp nhau coù theå gôïi yù ñeå ta ñaët vaán ñeà vaø tìm hieåu veà cuoäc tìm nhau naøy.

Con ngöôøi Giakeâu

— Luca noùi moät ñieåm quan troïng veà thaân theá cuûa Giakeâu. OÂng ta khoâng phaûi laø ngöôøi ñi thu thueá maø laø "thuû laõnh" nhöõng ngöôøi thu thueá. Jeâricoâ baáy giôø laø haûi caûng. Thu thueá ôû nôi xuaát nhaäp caûng phoàn thònh phaûi laø moät tay coù theá löïc. Chöùc vuï lôùn naøy do ngöôøi Roma baùn ñaáu giaù cho nhöõng tay coù nhieàu tieàn, traû cao. Keû thu thueá phaûi noäp ñuû thueá. Roma cho hoï quyeàn tìm moïi phöông tieän, duø laø sieâu cao thueá naëng treân cuoäc soáng cuûa daân. Döïa vaøo quyeàn cuûa ngoaïi xaâm, laïi ñöôïc töï do ñaùnh thueá, hoï coù theå laøm giaàu moät caùch voâ löông taâm. Tröôùc maët ngöôøi Do Thaùi, ngöôøi ta gheâ tôûm vaø mieät thò haïng ngöôøi thu thueá. Giakeâu bò lieät vaøo "nhöõng ngöôøi toäi loãi, vaø gaùi ñieám" (Mt. 11:19; 21:31).

— Trong ngheà nghieäp ñoù, baïn beø cuûa oâng chaéc laø nhöõng ngöôøi thu thueá, caùc só quan Roma. Vaäy, taïi sao oâng laïi vaát vaû chen laán vôùi ñaùm ñoâng ñeå mong gaëp moät ngöôøi teân laø Yeâsu keû hoaøn toaøn khaùc ñòa vò xaõ hoäi vôùi oâng. Ñoäng löïc naøo thuùc ñaåy oâng ñi tìm Ñöùc Yeâsu?

— Ngöôøi Do Thaùi thôøi Chuùa Yeâsu quan nieäm raèng taät nguyeàn laø keát quaû cuûa toäi loãi. Thí duï, keû maéc beänh cuøi bò loaïi xa khoûi coäng ñoaøn. Ai chaïm vaøo nhöõng ngöôøi naøy ñeàu ra nhô baån. Chuùa Yeâsu ñaõ chuyeän troø, giao tieáp vôùi hoï, neân ñaõ ra nhô baån. Chuùa Yeâsu ñaõ tieáp xuùc vôùi ngay caû nhöõng ngöôøi bò thaàn oâ ueá aùm. Vaäy, taïi sao Giakeâu laïi daùm ñoùn Chuùa vaøo nhaø maø khoâng sôï gia ñình pheâ bình chæ trích, khoâng sôï seõ ra nhô baån khi tieáp xuùc vôùi Chuùa?

— Thu thueá laø ngöôøi toäi loãi. Keû ñaïo ñöùc khoâng bao giôø chaáp nhaän ngoài chung baøn. Bò daân chuùng thuø gheùt, ñieàu ñoù coù nghóa oâng coù theå bò nguy hieåm ñeán tính maïng khi ñoái dieän vôùi quaàn chuùng giöõa ñaùm ñoâng. Ñieàu aáy cho thaáy oâng ñaõ phaûi lieàu, vaø boû ra ngoaøi moïi pheâ bình. Ñeå gaëp Ñöùc Kitoâ, ngöôøi ta phaûi traû moät giaù naøo ñoù. Gaëp gôõ Ñöùc Kitoâ bao giôø cuõng laø moät thaùch ñoá. Theo Ngaøi luoân luoân haøm yù moät cuoäc thay ñoåi ñi ngöôïc quan nieäm ñöông thôøi.

— "Naøy nöûa phaàn cuûa caûi toâi, thöa Ngaøi, toâi xin boá thí cho keû khoù, vaø neáu toâi ñaõ gian laän gì cuûa ai, toâi xin ñeàn laïi gaáp boán" (19: 8). Trong caùc saùch Leâvi (5: 20-26), Xuaát Haønh (21: 37), Daân Soá (5: 6f.) ñeàu noùi ñeán phaûi traû laïi, ñeàn buø cho ngöôøi ngheøo, ngöôøi bò thieät haïi moät soá cuûa caûi. Ñoù laø luaät trong Cöïu Öôùc. Khi gaëp Chuùa, oâng trình baøy ngay. Vieäc oâng trình baøy ngay vaán ñeà cho thaáy oâng ñaõ nghieân cöùu Kinh Thaùnh, bieát caùc leà luaät ñoù. Nhö vaäy, coù phaûi hoàn oâng ñaõ coù moät thao thöùc?

— Giakeâu ñaõ trình baøy loøng saùm hoái vôùi Chuùa Kitoâ ngay döôùi goác caây chöù khoâng phaûi ôû nhaø rieâng cuûa oâng. Laøm vaäy, nhieàu ngöôøi nghe thaáy. Taïi sao khoâng ñeå veà nhaø, noùi chuyeän kín ñaùo, ñaây ñaâu coù phaûi laø chuyeän toát cuûa ñôøi oâng ñeå noùi giöõa ñaùm ñoâng?

— Phuùc AÂm keå tieáp: "OÂng tìm caùch ñeå nhìn xem Chuùa Yeâsu laø ngöôøi nhö theá naøo, nhöng khoâng theå ñöôïc vì ngöôøi ta ñoâng quaù" (Lc. 19: 3). Ñaùm ñoâng ñaõ laø nguyeân nhaân ngheõn trôû. Trong cuoäc soáng Kitoâ höõu, nhieàu böôùc ñôøi ñaõ chìm vaøo boùng ñeâm, laïc loái aùnh saùng vì cuoäc soáng traàn tuïc cuûa ñaùm ñoâng ñaõ caûn hoï ñöôøng veà vôùi chính loä. Ñaùm ñoâng naøy ñaõ keát aùn Chuùa khi bieát Ngaøi löu nghæ ôû nhaø cuûa Giakeâu. Moïi ngöôøi keâu traùch raèng: "OÂng aáy vaøo nguï nhôø moät ngöôøi toäi loãi" (Lc. 19: 7). Nhö theá, ñaùm ñoâng chaúng nhöõng caûn ñöôøng Giakeâu gaëp Chuùa maø coøn caûn loái Chuùa gaëp Giakeâu. Ñoù laø söùc maïnh cuûa dö luaän, cuûa traøo löu.

— Bieát mình nhoû beù khoâng chen vaøo ñaùm ñoâng ñöôïc. "Vaäy oâng chaïy ñoùn ñaèng tröôùc, treøo leân moät caây sung ñeå thaáy ñöôïc Ngaøi, vì bieát Ngaøi saép ñi ngang ñoù" (Lc. 19: 4). Söï thoâi thuùc ñeán töø moät öôùc voïng bao giôø cuõng coù saùng kieán. Coù nhöõng saùng kieán nheï nhaøng, eâm aùi. Nhöng cuõng khoâng thieáu nhöõng saùng kieán phaûi chaáp nhaän naëng neà ñau ñôùn nhö saùng kieán yeâu baèng tình thaäp giaù.

* * *

Phaûi chaêng trong cuoäc soáng dö giaû vaät chaát, baän roän vôùi coâng vieäc laøm aên, oâng vaãn thaáy loøng tróu naëng öu tö. Moät maûnh ñôøi leû loi naøo ñoù vaãn laïc loõng. Roài trong ñeâm thinh laëng, laàn rôû vaøi trang Cöïu Öôùc, tieáng loøng hoài sinh, goïi oâng traû laïi cuûa caûi theá traàn cho traàn theá. Traû laïi ngay thaúng cho löông taâm. Hoàn oâng nhö coù moät thao thöùc thaàm kín, coù baên khoaên vaø chôø ñôïi, ñaõ mong. Ñieåm mang nhieàu yù nghóa laø cuoäc gaëp gôõ naøy xaåy ra ngay tröôùc khi Ñöùc Kitoâ vaøo Jeârusalem. Ngaøi saép cheát. Ñieàu aáy coù nghóa raèng neáu khoâng gaëp ñöôïc laàn naøy, coù leõ Giakeâu seõ chaúng bao giôø gaëp ñöôïc Ñöùc Kitoâ nöõa. Vì theá, oâng nhaát ñònh ñi tìm Ngaøi.

Thaùi ñoä cuûa Chuùa

Vì söï kieän Giakeâu gaëp Chuùa xaåy ra ngay sau khi Chuùa chöõa ngöôøi muø, tröôùc khi vaøo thaønh Jeârusalem chòu töû naïn. Ñeå tìm hieåu con ngöôøi Ñöùc Kitoâ trong thaùi ñoä ñi tìm nhaân loaïi, maø ñieån hình laø Giakeâu, ta haõy lieân keát hai caâu chuyeän trong moät caùi nhìn so saùnh ñeå thaáy caû hai khung caûnh ñeàu coù nhöõng lieân quan yù nghóa maät thieát. Nhöõng töông quan gioáng nhau thaät thuù vò cuûa nhöõng cuoäc tìm nhau.

Ngöôøi muø (Lc. 18: 35-43) — — — — Giakeâu (Lc. 19: 1-10)

Ngaøi ñeán gaàn Yeâricoâ — — — — — — Ngaøi ñi taét ngang Yeâricoâ
Coù ngöôøi muø aên xin ôû veä ñöôøng — — — Coù ngöôøi thu thueá teân Giakeâu
Haén hoûi xem coù chuyeän gì theá — — — OÂng tìm caùch ñeå bieát Ñöùc Yeâsu laø ai
Ñaùm ñoâng quaùt baûo haén im ñi — — — Vì ñaùm ñoâng, oâng khoâng tôùi ñöôïc
Hôõi con vua Ñavit, thöông xoùt toâi — — Leo leân moät caây chôø Chuùa ñi qua
Ñöùc Kitoâ döøng laïi — — — — —— — — Ñöùc Kitoâ nhìn leân
Ngaøi truyeàn cho daãn haén laïi — — — — Ngaøi truyeàn cho oâng xuoáng
Loøng tin cuûa ngöôi ñaõ cöùu ngöôi — — — Ôn cöùu ñoä ñaõ ñeán cho nhaø naøy
Haén thaáy ñöôïc vaø ñi theo Ngaøi — — — Nöûa phaàn cuûa caûi, toâi xin boá thí cho ngöôøi ngheøo. Neáu toâi gian laän, toâi xin ñeàn gaáp boán.

Ngöôøi muø gaëp Ñöùc Kitoâ tröôùc. Tieáp lieàn laø Giakeâu. Caû hai tröôøng hôïp ñeàu xaåy ra ôû coång thaønh Yeâricoâ. Nghóa laø Chuùa saép tôùi Jeârusalem ñeå nhaän thaùnh giaù. Hai bieán coá ñeàu laø nhöõng cô hoäi sau cuøng.

Caû hai tröôøng hôïp ñeàu coù ñaùm ñoâng. Nhöng ñaëc bieät, hai ngöôøi nhaän ñöôïc ôn cöùu roãi laø ngöôøi ñeán töø ñaùm ñoâng, chöù khoâng thuoäc veà ñaùm ñoâng.

Trong caùi ñaùm ñoâng röøng ngöôøi aáy, Ñöùc Kitoâ nhö vaãn laïc loõng. Cung ñaøn chöa baét ñöôïc ñoä rung. Trong caùi ñaùm ñoâng röøng ngöôøi aáy, coù hai vì sao laïc: Ngöôøi muø ngoài beân veä ñöôøng, vaø keû thu thueá naùu treân caây.

Caû hai tröôøng hôïp, ñaùm ñoâng ñeàu laø nguyeân nhaân caûn trôû. Ngöôøi muø bò ñaùm ñoâng quaùt baûo: Im ñi! Giakeâu bò ñaùm ñoâng thuø gheùt.

Caû hai can ñaûm nhö nhau, ngöôøi muø cöù la leân: Hôõi con vua Ñavít, xin thöông xoùt toâi. Coøn Giakeâu thì lieàu maïng ñi gaëp Ngaøi. Vôùi hai caùi lieàu maïng aáy, xaåy caùi lieàu maïng thöù ba: Lieàu maïng cuûa Ñöùc Kitoâ.

Moïi ngöôøi keâu traùch: "OÂng aáy vaøo nguï taïi nhaø moät ngöôøi toäi loãi" (Lc. 19: 7). Moät thaân phaän muø loøa, moät keû thu thueá, moät ngöôøi bò keát aùn giao tieáp vôùi haïng toäi loãi. Caû ba taâm hoàn, hoï boû laïi ñaùm ñoâng, thaûn nhieân ñi tìm nhau. Ñaáy laø hình aûnh cuûa Nöôùc Trôøi. Nöôùc Trôøi nhö moät côn baõo loác, xoaùy leân, laøm ngô ngaùc con ngöôøi vì ñi ngöôïc laïi doøng ñôøi. Neùt ñeïp cuûa Ñöùc Kitoâ laø baát chaáp cuoäc ñôøi dò nghò. Ngaøi trung thaønh vôùi ôn goïi töø thuûa ban ñaàu: "Ta seõ tìm kieám chieân cuûa Ta, vaø Ta seõ chaêm nom chuùng. Nhö ngöôøi muïc töû chaêm nom ñaøn chieân cuûa mình vaøo ngaøy noù ôû giöõa phieâu baït theá naøo, cuõng vaäy, Ta seõ chaêm nom chieân Ta. Ta seõ keùo chuùng ra khoûi choã chuùng taùn loaïn, vaø ngaøy maây muø ñen toái" (Ezek. 34: 11-12).

* * *

Saùch Thieâng Lieâng "CON BIEÁT CON CAÀN CHUÙA" cuûa taùc giaû Nguyeãn Taàm Thöôøng.
Coù baùn taïi caùc nhaø saùch, giaù baùn: USD $10.00

(C) Copyright 1997. Taùc giaû giöõ baûn quyeàn.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page