Caâu chuyeän ngöôøi con hoang ñaøng trong Tin Möøng Luca (Lc. 15: 11-32) noùi ñeán trôû veà. Muøa chay laø muøa xaùm hoái. Ñi tìm moät khoaûnh hoài taâm, ta haõy ñoïc laïi ñoaïn Tin Möøng.
Töø xöa toâi vaãn nghó raèng haõy trôû veà nhö ngöôøi con hoang ñaøng. Ñöùa con hoang ñaøng nhö moät maãu möïc trôû veà. Khi thaáy con veà, ngöôøi cha vui möøng quaù laøm toâi thaáy söï trôû veà cuûa ngöôøi con nhö moät haønh ñoäng anh huøng. Ñaõ bao naêm thaùng qua, toâi vaãn ñöôïc nhaéc nhôû raèng haõy leân ñöôøng anh huøng, döùt khoaùt nhö ngöôøi con aáy.
Ñoïc kyõ ñoaïn Tin Möøng, toâi thaáy man maùc ñoù ñaây moät maàu tím buoàn. Moät giaûi maây tím buoàn raát xa. ÔÛ moät ñieåm naøo ñoù, toâi thaáy söï trôû veà cuûa ngöôøi con coù laøm cho cha vui, nhöng toâi vaãn khoâng ra khoûi giaûi maây tím laëng leõ. Trong söï trôû veà cuûa ngöôøi con hoang ñaøng toâi thaáy coù ñieàu khoâng oån. Roài chieàu nay, muøa chay laïi trôû laïi. Toâi muoán ñoïc laïi ñoaïn Tin Möøng, chaäm raõi hôn, laëng leõ hôn ñeå ñi tìm caùi khoâng oån cuûa maàu tím ñoù.
Sau khi ngöôøi con ra ñi, thaùnh Luca vieát veà quaõng ñôøi cuûa noù nhö sau:
Khi noù tieâu saïch caû roài, thì khaép mieàn ñoù, laïi saåy ra naïn ñoùi keùm khuûng khieáp vaø noù baét ñaàu laâm phaûi tuùng thieáu. Noù ñi soáng baùm moät ngöôøi daân trong vuøng aáy; vaø ngöôøi naøy sai noù ra ñoàng chaên heo. Noù öôùc gì coù theå laáy rau heo aên maø thoán cho ñaày buïng, maø cuõng chaúng ai boá thí cho noù. Hoài taâm laïi, noù noùi: Bieát bao ngöôøi laøm coâng cho cha toâi coù dö thöøa baùnh aên, coøn toâi thì phaûi cheát ñoùi ôû ñaây! Thoâi daäy! toâi seõ veà cuøng cha toâi, toâi seõ noùi vôùi ngöôøi: "Thöa cha, con ñaõ troùt phaïm toäi nghòch vôùi Trôøi vaø tröôùc maët cha; con khoâng coøn ñaùng goïi laø con cha nöõa, xin cha xöû vôùi con nhö moät ngöôøi laøm coâng cuûa cha thoâi".
Ñoäng löïc naøo khieán noù trôû veà? Thaùnh Luca vieát roõ: "Hoài taâm laïi, noù noùi: Bieát bao ngöôøi laøm coâng cho cha toâi coù dö thöøa baùnh aên, coøn toâi thì phaûi cheát ñoùi ôû ñaây! Thoâi daäy, toâi seõ veà cuøng cha toâi." Nhö vaäy ñoäng löïc khieán noù trôû veà chæ vì ñoùi. Tröôùc khi bò ñoùi, khoâng bao giôø thaáy noù nhôù ñeán cha, khoâng thaáy xaùm hoái vì boû cha ñi, khoâng thaáy baên khoaên hoài taâm veà caên nhaø cuõ, nôi coøn coù cha chaúng bieát giaø yeáu ra sao, khoâng thaáy nuoái tieác vì phaù tan caû saûn nghieäp cuûa cha. Sau khi bò ñoùi noù môùi baên khoaên tìm ñöôøng veà. Caùi töï nhuû, baên khoaên cuûa noù laø laøm sao ñeå ñöôïc aên. Noù döï tính noùi vôùi cha noù laø noù troùt phaïm toäi nghòch vôùi trôøi, noù khoâng coøn ñaùng goïi laø con, noù chæ xin ñöôïc ñoái xöû nhö moät ngöôøi laøm coâng. Trong töï nhuû naøy coù moät ngaäp ngöøng khoâng ñôn giaûn. Taïi sao noù muoán ñöôïc ñoái xöû nhö moät ngöôøi laøm coâng? Ngöôøi laøm coâng coù dö baùnh aên! Coù phaûi, baây giôø muoán coù baùnh thì chæ caàn xin ñöôïc laøm ngöôøi laøm coâng? Toâi khoâng muoán khaét khe xeùt ñoaùn söï trôû veà cuûa noù. Nhöng vaãn coù moät u uaån trong loái haønh vaên cuûa thaùnh söû Luca. Ban ñaàu, vì ñoùi noù môùi veà. Khi hoài taâm noù nghó ñeán mieáng baùnh cuûa ngöôøi laøm coâng ñöôïc aên. Nhöõng yù töôûng naøy cho toâi nghó lôøi noùi "troùt phaïm toäi nghòch ñeán Trôøi vaø tröôùc maët cha; con khoâng coøn ñaùng goïi laø con cha nöõa", mang moät giaù trò raát nheï cuûa loøng xaùm hoái.
Neáu noù ñöôïc aên rau cuûa heo thì noù ngang haøng baèng heo. Nhöng tröôùc maët ngöôøi ta, noù khoâng ñöôïc aên rau cuûa heo, nghóa laø noù khoâng giaù trò baèng heo. Caùi hoang vu cuûa maàu tím ôû ñaây laø neáu noù ñöôïc aên rau cuûa heo thì lieäu noù coù trôû veà khoâng? Caùi daèn vaët cuûa moät maàu tím khoù tìm ñöôïc caâu traû lôøi laø taïi sao phaûi ñôïi ñeán khi ngay caû rau cho heo cuõng khoâng coù aên luùc baáy giôø môùi veà. Ñoù laø cuoäc leân ñöôøng veà troïn veïn sao? Ñaáy laø cuoäc leân ñöôøng thuùc ñaåy töø loøng xaùm hoái sao?
Moãi muøa chay, nghó ñeán cuoäc trôû veà trong Tin Möøng thaùnh Luca, toâi laïi mô öôùc moät cuoäc leân ñöôøng troïn veïn. Toâi trôû veà troïn veïn ñeå xöùng ñaùng loøng yeâu thöông cuûa Chuùa, hay chæ coù theå döïa vaøo loøng xoùt thöông cuûa Chuùa maø toâi coù theå trôû veà?
Khi nhôù thì moãi chieàu caùch bieät laø moät quaõng ñôøi hoaøng hoân xaïm tím. Laàn rôû laïi nhöõng trang ñaàu cuûa caâu chuyeän. Ta thaáy thaùnh söû Luca veõ chaân dung ngöôøi cha baèng moät saéc maàu raát ñoãi chòu ñöïng.
Ngaøi coøn noùi: "Ngöôøi kia coù hai ñöùa con. Con thöù noùi vôùi cha: "Thöa cha, xin ban cho con phaàn gia saûn thuoäc veà con!" Vaäy ngöôøi cha ñaõ phaân chia cuûa caûi cho chuùng noù. Khoâng maáy ngaøy sau, ñöùa con thöù thaâu goùp taát caû cuûa caûi maø traåy ñi phöông xa. Vaø ôû ñoù noù soáng traùc taùng phaù tan caû saûn nghieäp".
Baét ñaàu caâu chuyeän laø ñaõ thaáy maàu tím u uaån nhö nhöõng giaây ñaøn han ræ. Noù nhö nhöõng gioït möa buoàn cuûa moät töø giaõ naëng neà. Noù nhö nhöõng tieáng chuoâng traàm, cuõng raát thong thaû, rôi trong moät chieàu coâ tòch, goõ vaøo loøng ngöôøi cha, raát ñìu hiu. Khi ngöôøi con töø giaõ, ñi xa roài, loøng ngöôøi cha ôû laïi nghe nhöõng tieáng chuoâng aáy voïng veà: "Xin ban cho con phaàn gia saûn thuoäc veà con!"
Toâi khoâng thaáy maàu tím buoàn trong hoàn ngöôøi cha than vaõn, nuoái tieác vì soá saûn nghieäp bò mang ñi. Nhöng coù moät ray röùt khoâng buoâng thaû traùi tim ngöôøi cha giaø toäi nghieäp. Cha meï chia cuûa caûi cho con caùi khi bieát mình saép cheát. Con caùi chia nhau saûn nghieäp khi boá meï ñaõ qua ñôøi. Taøi saûn cuûa cha meï, neân chæ khi cha meï goïi con caùi ñeán chia, con caùi môùi ñöôïc nhaän, khoâng khi naøo con caùi ñöôïc quyeàn ñeán ñoøi cha meï phaûi chia cho mình. Nhöng ôû ñaây, ngöôøi con khoâng ñôïi noåi ñeán ngaøy cha mình cheát. Noù mong sao ngaøy ñoù choùng ñeán. Nhöng bao giôø? Thoâi! cha cöù chia cho toâi tröôùc ñi, ñôïi cha cheát laâu quaù! Cha cöù chia ñi roài ngaøy naøo cha cheát tuøy cha!
Ngöôøi cha khoâng noåi giaän. Ñöa cho con goùi baïc maø thöïc ra noù chaúng coù quyeàn ñoøi. Ngöôøi cha khoâng tieác gia nghieäp, nhöng tieác moät tình nghóa ñang maát. Tieáng noùi cuûa ngöôøi con: "Xin ban cho con phaàn gia saûn thuoäc veà con" nhö nhöõng tieáng chuoâng baùo töû cuûa moät linh hoàn saép lìa ñôøi ñang goõ xuoáng loøng ngöôøi cha moät söï thaät ñau ñôùn khoâng theå choái töø. Ngöôøi cha nhìn veà chaân trôøi ñeå thaáy hoàn mình laø moät noãi saàu tím. Ngöôøi cha giaø giöõ noãi saàu tím aáy trong im laëng.
* * *
Laïy Chuùa,
Baøn thôø ñaõ giaêng leân
maàu tím cuûa muøa chay. Ngaøy ngaøy
daâng leã con thaáy maàu tím nhaéc
nhôû con trôû veà. Con ñaõ
ñöôïc daïy haõy laáy hình
aûnh ngöôøi con hoang ñaøng trôû
veà laøm maãu möïc. Ñoïc laïi
caâu chuyeän, con thaáy söï trôû
veà cuûa noù khoâng phaûi laø moät
maãu möïc. Söï trôû veà lyù
töôûng phaûi laø söï trôû
veà ñeán töø hoài taâm cuûa
tình yeâu tha thieát.
Con thaáy ñoäng löïc thuùc ñaåy ngöôøi con thöù trôû veà laø mieáng aên. Moät cuoäc trôû veà man maùc buoàn. Nhöng, nhöõng toái moät mình trong thinh laëng, roài, nhöõng trang Lôøi Chuùa noùi vôùi con baèng moät ngoân ngöõ raát saâu. Neáu cuoäc trôû veà cuûa noù maø troïn veïn ñeán töø nöôùc maét thì caâu chuyeän thaùnh söû Luca trình baày seõ ñeïp laém, seõ uy huøng laém. Caâu chuyeän trôû neân thieân anh huøng ca, nhöng seõ laø thaùch ñoá sôï haõi cho con.
Nhìn laïi nhöõng cuoäc leân ñöôøng veà cuûa con, con thaáy cuõng gioáng vaäy. Con leân ñöôøng veà cuõng vì mieáng aên. "Khi tình yeâu con coøn mô, tin yeâu con deät thô thì tình Chuùa höõng hôø." Con trôû veà khi cuoäc ñôøi daàm baäp con. Neáu ngöôøi cha chæ haân hoan ñoùn ñöùa con hoang ñaøng khi noù veà vôùi loøng xaùm hoái aên naên taän ñaùy loøng thì chaéc Chuùa ít coù cô hoäi ñoùn con laém. Con trôû veà vì con muoán thieân ñaøng. Con trôû veà vì con sôï hoûa nguïc. Con trôû veà vì ñôøi haét huûi. Söï trôû veà cuûa con vaãn ñeán töø noãi sôï, töø söï theøm muoán, töø moät cuøng ñöôøng.
Cuoäc trôû veà cuûa ñöùa con hoang ñaøng trong Tin Möøng Luca khoâng laø maãu möïc leân ñöôøng veà nhö moät göông xaùm hoái, maø con thaáy laø cuoäc trôû veà döïa vaøo tình yeâu cuûa Chuùa.
Laøm sao ñònh nghóa ñöôïc tình yeâu. Ngöôøi ta noùi nhö theá. Ngöôøi ta baûo khoâng ñònh nghóa ñöôïc tình yeâu vì tình yeâu phöùc taïp quaù. Con khoâng nghó vaäy. Tình yeâu khoù hieåu khoâng phaûi vì phöùc taïp maø vì noù quaù saâu ñeå hieåu. Khi tình yeâu phöùc taïp laø ngöôøi ta ñang ñaøy ñoïa tình yeâu maát roài. Chæ vì mieáng aên ngöôøi con môùi trôû veà maø cuõng laøm cho ngöôøi cha quaù ñoãi vui möøng. Loøng xoùt thöông cuûa Chuùa, con khoâng hieåu ñöôïc. Con khoâng hieåu ñöôïc chaúng phaûi tình yeâu phöùc taïp maø vì tình yeâu quaù saâu.
Con khoâng thaáy ngöôøi cha hoûi ñeán gia nghieäp noù mang ñi. Con khoâng thaáy ngöôøi cha thaéc maéc baát cöù ñieàu gì ñeå laøm cho tình yeâu ra phöùc taïp. Con khoâng thaáy ngöôøi cha hoûi lyù do naøo noù trôû veà. Con chæ thaáy ngöôøi cha thöông con cuûa mình. Laïy Chuùa, con chæ trôû veà ñöôïc vì döïa loøng thöông xoùt quaù bao dung cuûa Chuùa. Con seõ chaúng bao giôø xaùm hoái troïn veïn ñöôïc ñaâu, vaø nhö theá, bao giôø con veà ñöôïc neáu Chuùa hoûi con baèng nhöõng caâu hoûi phöùc taïp cuûa moät tình yeâu phöùc taïp. Nhìn vaøo tình thöông cuûa Chuùa con chæ thaáy moät chieàu saâu. Quaù saâu. Döïa vaøo ñoù, laïy Chuùa, con xin veà.
Saùch Thieâng Lieâng "CON
BIEÁT CON CAÀN CHUÙA" cuûa taùc
giaû Nguyeãn Taàm Thöôøng.
Coù baùn taïi caùc nhaø saùch,
giaù baùn: USD $10.00
Ñòa chæ lieân laïc
mua saùch:
Mr & Mrs Nguyeãn Vaên Nhueä
22277 Modina
Laguna Hills, CA 92653
Tel: (714) 830-0208
(C) Copyright 1997. Taùc giaû giöõ baûn quyeàn.