Moät ngöôøi vôï vieát cho toâi: "Töø khi hieåu bieát Ñöùc Gieâsu nhieàu hôn vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi baét ñaàu thaám saâu vaøo ñôøi con, ñaõ coù moät söï thay ñoåi raát lôùn trong quan heä cuûa con vôùi choàng mình. Coù theå noùi con nhö yeâu anh aáy moät laàn nöõa sau 15 naêm keát baïn vôùi nhau. Moïi öôùc mô trong loøng vaø moïi khaùt voïng thieâng lieâng cuûa con ñaõ ñôm boâng keát traùi".
Ñoù laø moät trong nhieàu kinh nghieäm soáng Ñöùc Tin maø baïn seõ gaëp trong nhöõng baøi tieáp theo. Moät loaït caùc baøi do Giaùo Daân vieát cho Giaùo Daân. Toâi chæ laø moät duïng cuï xaâu nhöõng vieân ngoïc quyù aáy thaønh moät vöông mieän tuyeät ñeïp ñeå ñoäi leân haøng nguõ giaùo daân ñang thöùc tænh ngaøy hoâm nay. Giôø cuûa ngöôøi giaùo daân ñaõ ñieåm:
Moät ngaøy noï coù moät giaùo vieân ñeán hoûi toâi: "Cha laøm ôn chæ cho con bieát choã mua moät baûn saùch nguyeän tieáng Hoa vöøa môùi dòch?" Con muoán caàu nguyeän theo saùch aáy. Toâi ñaùp laïi: "Anh coù nghó laø saùch nguyeän aáy hôïp vôùi cuoäc soáng cuûa anh khoâng?" (Anh ta coù ba con; moãi saùng phaûi daäy sôùm vaø ñi maát moät giôø röôõi ñoàng hoà ñeå hoïc thaàn hoïc. Sau ñoù vaø maõi tôùi chieàu toái anh ñöùng lôùp ôû moät tröôøng trung hoïc). Theá nhöng sau ñoù, toâi laïi nghó neáu khoâng giao cho anh cuoán saùch nguyeän thì coù theå ñöa anh cuoán saùch naøo thích hôïp vôùi giaùo daân? Soá saùch veâ linh ñaïo cho thaønh phaàn giaùo daân chieám 98% daân Chuùa thaät ngheøo naøn ñeán lo sôï vôùi voâ vaøn saùch vôû, khaûo luaän veà linh ñaïo cho giaùo só vaø tu só, chæ chieám 2% daân Chuùa. Khi tính chuyeän vieát saùch linh ñaïo giaùo daân cho hoï, toâi cuõng suyùt rôi vaøo sai laàm nhö nhieàu giaùo só ñaõ laøm, ñoù laø daïy linh ñaïo cho nhöõng giaùo daân ñaõ keát hoân vaø soáng giöõa ñôøi. May maén toâi ñaõ gaëp ñöôïc Cha Tony de Mello, SJ. (thaät laø maát maùt lôùn khi Ngaøi vöøa qua ñôøi baát ngôø caùch ñaây khoâng laâu!); Ngaøi noùi thaúng vôùi toâi: "Neáu cha muoán giaùo daân coù moät cuoán saùch toát veà Linh ñaïo cho hoï, cha neân chaám döùt yù nghó aáy ñi, vì cha khoâng phaûi laø giaùo daân. Haõy ñeå hoï vieát laáy!" Caâu noùi aáy ñaùnh thaúng vaøo maët toâi (vaø vaøo töï aùi toâi) nhö tieáng seùt ñaùnh. Theá laø toâi quyeát ñònh baûo caùc giaùo daân töï laøm vieäc ñoù. Toâi seõ ñöùng ra xuaát baûn cho hoï. Hôn ba naêm qua toâi troø chuyeän vaø vieát thö cho haøng traêm (coù leõ treân 1000) giaùo daân, nam vaø nöõ, xin hoï vieát laïi kinh nghieäm soáng cuûa mình, cho bieát hoï caàu nguyeän theá naøo, caùi gì ñaõ naâng ñôõ hoï trong nhöõng luùc khoù khaên, hoï nuoâi soáng linh ñaïo cuûa mình theá naøo khi lao ñoäng, hoï nghó gì veà moät neàn linh ñaïo cho ngöôøi giaùo daân.
Nhöõng baøi vieát maø baïn ñang ñoïc ñaây laø keát quaû cuûa "baûn giao höôûng coøn dang dôû" ñoù. Nhieàu ngöôøi khoâng ñaùp öùng lôøi thænh caàu cuûa toâi, hoï raát thích yù kieán ñoù, nhöng hoï cho raèng mình "chaúng laø gì caû" neân khoâng theå vieát veà nhöõng "chuyeän quan troïng" ñoù, hoaëc caûm thaáy e theïn khoâng muoán chia seû cho ngöôøi khaùc nhöõng kinh nghieäm soáng ñöùc tin ñeïp ñeõ vaø phong phuù cuûa mình. Nhöng coù ngöôøi ñaõ ghi laïi "ñeå giuùp ngöôøi khaùc vì danh Chuùa". Toâi hy voïng ñaây chæ laø taäp ñaàu tieân trong "caùc taäp tieåu söû caùc thaùnh giaùo daân hieän nay". Ñoäc giaû ñaõ göûi veà cho toâi baûn töï thuaät veà ñôøi soáng taâm linh cuûa mình vaø do ñoù thuùc baùch toâi cho ra taäp saùch thöù hai noùi veà kho taøng phong phuù ñang bò choân daáu trong Hoäi Thaùnh. Chaát lieäu cho kho taøng aáy thaät doài daøo, thu löôïm khoâng phaûi töø saùch vôû nhöng töø cuoäc ñôøi thaät.
Caùc baïn haún seõ thích thuù ñoïc laïi moät vaøi phaûn öùng ñaàu tieân khi nhaän ñöôïc yeâu caàu cuûa toâi.
Ña soá caùc Kitoâ höõu, giaùo daân cuûa chuùng ta nghó raèng hoï khoâng theå noùi gì noåi baät trong cuoäc ñôøi ñaùng ñeå ghi laïi. Hoï cuõng khoâng quen vieát laïi kinh nghieäm Ñöùc Tin cuûa mình. Hoaëc thöôøng thöôøng hoï khoâng bieát vieát laøm sao. Nhö moät phuï nöõ AÁn Ñoä ñaõ traû lôøi:
"Khi con ñöa thö yeâu caàu cuûa cha cho choàng con, cha coù bieát anh aáy phaûn öùng theá naøo khoâng. Anh aáy laø moät noâng daân ñieån hình: khoûe maïnh, ít noùi, Anh chæ móm cöôøi. Anh aáy cuõng laø hieän thaân cuûa söï coâng bình theo Kitoâ giaùo: Moãi khi coù caõi coï, ngöôøi ta thöôøng nhôø Anh laøm trung gian hoøa giaûi. Tuy laø moät Kitoâ höõu raát maãu möïc, nhöng anh aáy khoâng muoán vieát. Caùm ôn cha ñaõ môøi chuùng con chia seû kinh nghieäm vôùi ngöôøi khaùc".
Coù ngöôøi ñaõ ñeå khaù laâu suy nghó veà vaán ñeà naøy. Hoï phaûi nhaéc laïi nhieàu tình caûm ñaïo ñöùc maø tröôùc ñaây hoï ñaõ thaám thía. Khoâng ai muoán khôi laïi veát thöông vaø caøng khoâng muoán khôi laïi, nhöõng veát thöông ñaõ laønh. Theá nhöng chaúng hieåu vì sao, cuoái cuøng hoï ñaõ vieát vaø heát loøng caùm ôn vieäc naày.
"Coù leõ cha khoâng ngôø raèng cha ñaõ gaây cho con nhöõng gì khi baûo con ghi laïi. Con khoâng bieát maø cuõng chaúng quan taâm cha coù söû duïng nhöõng gì con ghi laïi hay khoâng. Con chæ caàn bieát laø khi vieát nhö theá con ñöôïc naâng ñôõ raát nhieàu. Cha linh höôùng vaãn khuyeán khích con ghi laïi nhieàu hôn nöõa khi con baét ñaàu soáng haïnh phuùc, khi söï vieäc baét ñaàu dieãn bieán toát ñeïp, chöù khoâng chæ vieát luùc buoàn baõ thaát voïng nhö baây giôø
Con khoâng bieát laø cha ñaõ hình dung ñöôïc laø ñoái vôùi con coù ñöôïc moät choã ñeå baøy toû taâm traïng mình quan troïng ñeán theá naøo. Vì theá con heát loøng caûm ôn cha. Chaéc chaén seõ coù ngaøy con vieát cho cha nhieàu hôn. Coøn baây giôø taâm hoàn con coøn roái raém vaø buoàn baõ laém.
Con cuõng xin thuù thaät vôùi cha raèng khi ghi cheùp nhaät kyù, con ñaõ töøng do döï khoâng muoán moät ñoâi ñieàu veà ñôøi tö cuûa mình ñöôïc in ra. Daàu sao con cuõng phaûi noùi lôøi caûm ôn cha nhieàu nhaân dòp naøy. Cha coù duøng nhöõng trang giaáy naøy hay khoâng, ñieàu ñoù khoâng thaønh vaán ñeà. Rieâng con ñaõ caûm nhaän bieát bao lôïi ích khi ñöôïc dòp ngoài xuoáng, coâ ñoïng caùc yù nghó veà mình".
Haàu heát nhöõng ngöôøi quyeát ñònh goùp phaàn hoaøn thaønh nhöõng baøi vieát naøy ñeàu bò thuùc ñaåy bôûi öôùc muoán saâu xa laø ñöôïc dòp giuùp ñôõ nhöõng ai soáng trong nhöõng hoaøn caûnh töông töï:
"Lyù do thöïc söï khieán con khoâng ngaàn ngaïi göûi thö naày cho cha laø vì con muoán giuùp caùc baø meï khaùc cuõng caûm thaáy khao khaùt chia phaàn nhö con. Xöa nay con vaãn thaáy thôøi giôø ôû nhaø vôùi con caùi laø thôøi giôø coâ ñoäc, nhöng ñoù cuõng coù theå trôû thaønh giôø thaùnh ñoái vôùi moïi baø meï.
Thaät ñau loøng khi nhôù laïi nhöõng giôø phuùt bi ñaùt vaø bi thaûm trong quaù khöù cuûa con. Nhö cha yeâu caàu, con xin ghi laïi nhöõng ñieàu ñoù ñeå laøm ích cho ngöôøi khaùc, nhöõng ngöôøi coù theå cuõng phaûi soáng nhöõng giôø phuùt töông töï nhö theá. Neáu nhöõng ñieàu con vieát ñaây coù giuùp ñôõ vaø gôïi yù ñöôïc cho ngöôøi khaùc, thì haõy caûm ôn Chuùa, chöù ñöøng caûm ôn con, moät taïo vaät cuûa Ngöôøi".
Coù ngöôøi yeâu caàu giöõ kín teân mình, nhöng cuõng coù ngöôøi:
"taát caû caùc kinh nghieäm cuûa con ñeàu laø taøi saûn chung cuûa moïi ngöôøi. Con khoâng theå giaáu gieám baèng nhöõng caùi teân giaû. Vì theá, neáu muoán, xin cha cöù in ñaày ñuû teân con.
Vì kinh nghieäm linh ñaïo giaùo daân ñöôïc khai sinh töø kinh nghieäm hoân nhaân, neân vôï choàng chuùng con quyeát ñònh seõ chia seû theo höôùng ñoù. Chuùng con muoán noùi nhieàu laém. Vì theá caùi khoå nhaát cuûa chuùng con laø phaûi giôùi haïn laïi trong vaøi trang hay chæ trình baøy moät khía caïnh thoâi.
Con ñaõ ñoïc nhieàu saùch, ñaõ nghe nhieàu baøi giaûng hay, nhöng con vaãn nghó raèng kinh nghieäm soáng, kinh nghieäm cuûa baûn thaân laø quan troïng hôn.
Con saün saøng chaáp nhaän hôi khaùc ngöôøi moät chuùt khi vieát thö naày ñeå boäc baïch cho cha. Con khoâng bieát taïi sao. Con chæ muoán coù ngöôøi ñeå chia seû".
Roài ñaây caùc baïn seõ thaáy, nhöõng lôøi quaû quyeát, nhöõng lôøi giaûi thích cuûa nam nöõ giaùo daân aáy, ghi trong nhöõng baøi tieáp theo, lieân quan ñeán thaàn hoïc. Hoäi Thaùnh, vaø linh ñaïo coù giaù trò nhieàu hay ít tuøy theo trình ñoä, caû trí thöùc laãn thieâng lieâng cuûa hoï. Chuùng toâi tin raèng ñoäc giaû seõ löôïng tình thoâng caûm. Chính vì theá, chuùng toâi khoâng ngaàn ngaïi ghi laïi trong nhöõng loaït baøi naày caû nhöõng caâu noùi coù theå gaây hieåu laàm neáu ñaët ngoaøi maïch vaên hay coù theå bò "ñaùnh" laø khoâng chính xaùc veà maët thaàn hoïc. Muïc ñích cuûa nhöõng baøi vieát naày khoâng phaûi laø ñöa ra moät khaûo luaän thaàn hoïc veà linh ñaïo giaùo daân, nhöng laø giuùp moïi ngöôøi (caû giaùo só laãn giaùo daân) hieåu roõ hôn ngöôøi giaùo daân bình thöôøng hieåu theá naøo veà ñôøi soáng thieâng lieâng cuûa hoï trong nhöõng hoaøn caûnh thöôøng tình. Boån phaän cuûa nhöõng ngöôøi "coù hoïc" hôn laø höôùng daãn, laøm saùng toû vaø luoân khích leä caùc giaùo daân ñang chaân thaønh vaø nghieâm tuùc tìm caùch xaùc ñònh vò trí, ôn goïi vaø söï daán thaân rieâng cuûa hoï vôùi Chuùa trong Hoäi Thaùnh vaø trong theá giôùi hoâm nay.
Coøn theo thieån yù cuûa toâi, ñöôïc nghe chia seû nhöõng caâu chuyeän ñeïp veà ñôøi soáng giaùo daân quaû laø moät nieàm vui lôùn, moät ñoùng goùp laøm cho ñôøi linh muïc vaø tu só cuûa toâi ñöôïc theâm phong phuù. Toâi thaønh thaät caûm ôn taát caû anh chò em goùp phaàn laøm neân nhöõng baøi chia seû naày ñaõ giuùp toâi tìm laïi ñöôïc chaân töôùng vaø nieàm vui cuûa ñôøi linh muïc.
Ñaøi Baéc, Chuùa
Nhaät Phuïc Sinh 3-4-1989
Jess S. Brena, SJ.