"Ñaây laø caâu chuyeän cuûa moät giaùo daân Coâng Giaùo ñaõ laäp gia ñình vaø laø boá cuûa naêm ngöôøi con. Ngöôøi tín höõu aáy ñang laøm vieäc cho Chuùa ôû moät quoác gia Chaâu AÙ ñang bò aùp böùc. OÂng ñaõ daùm lieàu moät söï an toaøn cuûa baûn thaân vaø gia ñình cho Tin Möøng ñöôïc rao giaûng. OÂng ñaõ noùi tôùi vai troø quan troïng cuûa ngöôøi giaùo daân trong xöù sôû mình vôùi söï haõnh dieän vaø tin töôûng".
Cho pheùp toâi töï giôùi thieäu mình. Toâi laø moät giaùo daân, töøng laø moät giaùo lyù vieân ñöôïc traû löông ñeå laøm vieäc Toâng Ñoà. Sau ñoù, toâi haèng soáng baèng ngheà giaùo vieân vaø tình nguyeän hoaït ñoäng nôi caùc boä laïc thieåu soá ôû vuøng nuùi.
Ngay töø ñaàu, vì thaáy ngöôøi Giaùo Daân khoâng ñöôïc chuaån bò neân chuùng toâi ñaõ toå chöùc moät chöông trình huaán luyeän caùc Toâng Ñoà giaùo daân ñeå phaùt trieån ôn goïi Kitoâ höõu.
Caùc giaùo daân vaãn tieáp tuïc soáng baèng ngheà rieâng cuûa mình, ñaõ xaây döïng caùc tröôøng huaán luyeän boû tuùi vaø troàng rau ñeå töï tuùc, ñeå trang traûi chi phí huaán luyeän.
Muïc ñích cuûa chuùng toâi laø soáng moät cuoäc ñôøi Kitoâ höõu thaät söï, laø rao giaûng Lôøi Chuùa cho anh em ñoàng baøo baèng lôøi noùi vaø hôn nöõa, baèng moät cuoäc soáng Kitoâ Höõu toát laønh.
Trong vaøi naêm, maëc duø gaëp voâ vaøn khoù khaên, chuùng toâi ñaõ huaán luyeän ñöôïc raát nhieàu giaùo daân nam nöõ. Phong traøo naày do chính giaùo daân thaønh laäp. Chuùng toâi khoâng phaûi traû löông cho ai vì taát caû chuùng toâi tình nguyeän laøm khoâng coâng vaø "töï tuùc caùnh sinh". Chuùng toâi cuõng xuaát baûn moät noäi san ñeå ñaåy maïnh vieäc huaán luyeän hieän ñaïi.
Sau ñaây moät ñoaïn trích töø noäi san soá ñaàu tieân:
"Trong giaùo phaän chuùng ta coù moät toå chöùc Toâng Ñoà Giaùo Daân raát hoaøn bò, ñoù laø "Coâng Giaùo Tieán Haønh". Toå chöùc naày ñöôïc hai Ñöùc Giaùm Muïc giaùo phaän heát loøng naâng ñôõ. Nhôø söï höôùng daãn höõu hieäu cuûa oâng Giaùm Ñoác Coâng Giaùo Tieán Haønh vaø oâng thö kyù, taát caû caùc hoäi vieân ñaõ haêng say hoaït ñoäng ñeå môû roäng Nöôùc Chuùa Kitoâ treân khaép nöôùc. Giaùo phaän ta laø giaùo phaän ñaàu tieân ñaõ göûi caùc thöøa sai giaùo daân (nhö P.D) ñeán caùc giaùo phaän khaùc. Tôø noäi san cuûa Coâng Giaùo tieán haønh chuùng ta raát coù aûnh höôûng. Cho tôùi nay, ñaây laø phong traøo giaùo daân duy nhaát ñaùng nhaéc ñeán ôû ñaát nöôùc chuùng ta"
Nhieàu ngöôøi giaùo daân toát laønh ñaõ goùp coâng cuûa ñeå giuùp phaùt trieån Giaùo Hoäi ôû ñaát nöôùc ta.
Thoáng keâ cuûa Giaùo Hoäi ñaõ noùi leân ñieàu ñoù:
- Linh Muïc: 258 (naêm 1965);
----> 220 (naêm 1982).
- Tín Höõu: 242,193 (naêm 1965); ---->
371,000 (naêm 1982).
Neáu so saùnh caùc soá lieäu naøy moät caùch caån thaän, ta seõ thaáy töø naêm 1965, soá linh muïc giaûm ñi 38 vò, coøn soá giaùo daân theâm 128,807. Toâi cho raèng Giaùo Hoäi taêng tröôûng maïnh moät phaàn, neáu khoâng noùi hoaøn toaøn, laø do giaùo daân.
Ñang khi lo laéng veà soá ôn goïi linh muïc suùt giaûm, chuùng ta neân coá gaéng hôn ñeå coå voõ vaø phaùt trieån ôn goïi cuûa moïi Kitoâ Höõu laø laøm Toâng Ñoà tích cöïc nhö lôøi Phaoloâ nhaén nhuû.
Phong traøo cuûa chuùng toâi ñang tieán trieån mau choùng vaø vöõng chaéc, ñaõ loâi cuoán söï chuù yù cuûa caùc linh muïc ôû caùc nôi xa xoâi. Caùc vò aáy khoù maø hieåu ñöôïc nhöõng khoù khaên cuûa chuùng toâi ôû ñaây, moät xöù sôû ñang bò taøn phaù do caùc du kích quaân caùnh taû vaø caùnh höõu. Thaäm chí coù nhöõng vuï nghi ngôø vaø pheâ phaùn phong traøo. Ñoù thaät laø moät gaùo nöôùc laïnh taït vaøo loøng nhieät thaønh cuûa ngöôøi giaùo daân chuùng toâi. Tuy nhieân, chuùng toâi vaãn kieân nhaãn. Moät ngaøy kia caùc Ngaøi seõ hieåu raèng, vì caùc khoù khaên ñaõ neâu treân, chuùng toâi khoâng theå aên noùi coâng khai vaø loä lieãu. Chuùng toâi mong moûi vaø caàu nguyeän ñeå caùc linh muïc ít ñöôïc thoâng tin aáy tín nhieäm chuùng toâi hôn vaø ñöøng doäi gaùo nöôùc laïnh vaøo nhieät taâm cuûa chuùng toâi nöõa.
Chuùng toâi lyù luaän nhö theá naøy: vì caùc quan chöùc Nhaø Nöôùc (theo ñuùng chính saùch) nghi kî vaø ñaøn aùp baát cöù phong traøo toân giaùo naøo ôû mieàn naøy, neân chuùng toâi muoán thaân mình chòu thieät thoøi coøn hôn. Neáu bò loä vaø phaûi chòu ñau khoå, chuùng toâi muoán chòu moät mình chöù khoâng muoán caùc Ñöùc Giaùm Muïc vaø Giaùo Hoäi bò lieân luïy vaø chòu ñau khoå.
Xin caùc Ngaøi caàu nguyeän cho chuùng toâi, Xin Chuùa Thaùnh Linh ban cho chuùng toâi loøng can ñaûm vaø ñöùc tin ñeå chuùng toâi coù theå laøm chöùng khi ñau khoå, tuø ñaøy vaø moïi hình thöùc baùch haïi khaùc xaûy ñeán cho mình. Chuùng toâi saün saøng ñoùn nhaän moïi baát traéc vaø thöû thaùch. Chuùng toâi tin töôûng Chuùa ñang vaø seõ luoân ôû vôùi chuùng toâi.
Moät vaøi linh muïc phaøn naøn vaø cho raèng chuùng toâi neân hoaït ñoäng theo söï chæ daãn cuûa caùc Ngaøi. Caùc vò aáy ñaõ gaây loän xoän vaø phieàn toaùi cho caùc ngöôøi ñoàng söï cuûa chuùng toâi.
Toâi voâ cuøng ñau buoàn noùi leân ñieàu naøy: moät vaøi giaùo só muoán kieåm soaùt moïi söï, naém giöõ quyeàn bính hôn laø coù loøng nhieät thaønh toâng ñoà.
Bôûi vaäy, caùc vò raát baát bình vì chuùng toâi khoâng ñaêng kyù vaøo caùc toå chöùc cuûa caùc Ngaøi, vì chuùng toâi khoâng bao giôø baùo caùo hoaït ñoäng cuûa mình ñeàu ñaën.
Baát cöù ai thaáu hieåu hoaøn caûnh voâ cuøng teá nhò vaø nghieâm troïng cuûa chuùng toâi ôû ñaây, ñeàu seõ bieát raèng nhö vaäy laø khoâng khoân ngoan chuùt naøo, ít laø trong luùc naøy. Moät vaøi linh muïc coù veû ghen tò hôn laø nhieät thaønh truyeàn giaùo. Ñang khi aáy, muïc ñích cuûa chuùng toâi khoâng phaûi laø baát tuaân phuïc nhöng laø phuïc vuï vaø giuùp ñôõ caùc Ngaøi baèng caùch naøo mình coù theå laøm ñöôïc.
Chuùng toâi khoâng phaûi laø moät nhoùm ly khai hay ñoäc laäp. Chuùng toâi yeâu meán ñöùc tin, yeâu meán caùc linh muïc, caùc giaùm muïc vaø Giaùo hoäi cuûa mình. Nhöng vì phaûi hoaït ñoäng giöõa muoân vaøn aùp löïc luaân lyù, kinh teá, theå lyù, chính trò, chuùng toâi nghó ñoù laø phöông phaùp duy nhaát ôû ñaây vaø luùc naøy cho pheùp mình loan truyeàn söù ñieäp cuûa Chuùa.
Chuùng toâi ñang giuùp ñôõ chín giaùo phaän ôû queâ höông baèng caùch gôûi caùc saùch baùo ñaïo, caùc taøi lieäu vaø duïng cuï thính thò ñeå truyeàn baù Tin möøng. Ñoù laø vieäc laøm baát hôïp leä vaø nguy hieåm.
Chuùng toâi lieàu maïng ñeå giuùp caùc vuøng truyeàn giaùo baèng moät caùch theá maø chæ coù giaùo daân laøm ñöôïc.
Maëc duø laøm vieäc saùt caùnh vôùi Ñöùc Giaùm Muïc ñaëc traùch toâng ñoà giaùo daân caáp quoác gia, phong traøo cuûa chuùng toâi vaãn chöa ñöôïc Giaùo Hoäi chính thöùc coâng nhaän. Luùc naøy chuùng toâi khoâng mong moûi ñieàu aáy, vì baûn chaát coâng vieäc cuûa mình. Neáu chuùng toâi coù meänh gì, Giaùo Hoäi ñòa phöông seõ khoâng bò lieân luïy. Quan ñieåm cuûa chuùng toâi laø neáu phaûi chòu ñau khoå, chuùng toâi seõ chòu moät mình, chöù khoâng phaûi toaøn theå Giaùo Hoäi.
Hieän nay toâi ñang dòch boä "Lôøi Chuùa" vôùi cha X. Moãi cuoán côõ 100 trang. Sau khi aán haønh, toâi seõ ñem saùch veà cho ñoàng baøo cuûa mình. Laàn naøy chæ ñöa veà 1,500 baûn.
Ngaøy 24.5.1987. Paul vieát:
"Trong chuyeán ñi vöøa roài, toâi ñaõ hai laàn thoaùt naïn trong ñöôøng tô keõ toùc. Chuùa ñaõ che maét caùc nhaân vieân haûi quan neân hoï khoâng nhìn thaáy saùch vôû cuûa toâi. Neáu bò baét, toâi seõ bò tröøng phaït ñích ñaùng. Nhöng ñoàng thôøi chuùng toâi cuõng raát sung söôùng ñöôïc laøm moät vieäc nhoû ñeå phuïc vuï Giaùo Hoäi ñang ñau khoå. ÔÛ ñaâu chuùng toâi cuõng ñöôïc caùc linh muïc, tu só vaø Ñöùc Giaùm Muïc tieáp ñoùn vôùi loøng khaâm phuïc vaø yeâu meán. Caùc ngaøi bieát nhöõng khoù khaên chuùng toâi seõ gaëp treân ñöôøng. Caùc ngaøi giuùp chuùng toâi tieàn tuùi ñeå trang traûi phí toån ñi laïi. Toâi hieåu roõ raèng caùc ngaøi coù raát ít saùch ñaïo xuaát baûn sau Vatican II. Saùch baùn chaïy nhö toâm töôi. Caûm ôn Cha X. ñaõ cung caáp cho chuùng toâi soá saùch aáy. Ñieàu chuùng toâi coù theå ñoùng goùp laø söùc maïnh, moà hoâi vaø xöông maùu, chöù khoâng phaûi tieàn baïc".
Duø chuyeán ñi gaëp bao khoù khaên, chuùng toâi nhaän thaáy mình môùi chæ kinh nghieäm ñöôïc moät chuùt nieàm vui cuûa caùc vò töû ñaïo. Thaät vui söôùng bieát bao khi ñöôïc Chuùa chuùng ta chaøo ñoùn treân trôøi!
Toâi trôû veà nhaø vaøo thaùng taùm vì chuùng toâi mong ñöùa con ra ñôøi vaøo thaùng chín. Toâi muoán duøng söï töï do raûnh roãi cuûa moät ngöôøi giaùo daân ñeå hoïc hoûi thaàn hoïc. Maëc duø ñaõ hoïc hai naêm trieát ôû Ñaïi Chuûng Vieän Coâng Giaùo vaø coù baèng töông ñöông vôùi cöû nhaân, toâi vaãn hieåu raèng caùc giaùm muïc vaø linh muïc seõ khoâng tín nhieäm toâi cho tôùi khi toâi hoïc thaàn hoïc. Dó nhieân toâi khoâng phaûi laø moät ngöôøi xuaát saéc, nhöng toâi coù loøng quyeát taâm vaø nhieät thaønh. Toâi hy voïng Chuùa seõ ban theâm nhöõng gì caàn thieát.
Xin caàu nguyeän cho chuùng toâi, nhöõng toâng ñoà giaùo daân töï nguyeän. Chuùng toâi mong muoán soáng ôn goïi cuûa caùc Kitoâ Höõu giöõa ñôøi vaø cuûa caùc toâng ñoà cuûa Ñöùc Kitoâ. Chuùng toâi hieåu nguy hieåm mình ñang lao vaøo. Vôï con chuùng toâi cuõng bieát ñieàu ñoù vaø naâng ñôõ chuùng toâi.
Chuùng toâi hy voïng lôøi caàu nguyeän cuûa caùc baïn cuõng nhö cuûa moïi Kitoâ Höõu khaùc seõ luoân naâng ñôõ chuùng toâi.
Ngöôøi giaùo daân vó ñaïi aáy ñang giuùp moät linh muïc ôû xöù laùng gieàng baèng caùch dòch caùc saùch cuûa queâ höông oâng linh muïc aáy sang thoå ngöõ cuûa boä laïc mình. Thaùng 12 naêm 1986, vò linh muïc aáy vieát:
"Paul ñaõ ñi veà queâ baèng xe vaän taûi, mang theo 40 kieän saùch, moãi kieän naëng chöøng 20 kyù. Anh maát hai ngaøy ñi tôùi bieân giôùi, roài theâm 4 ngaøy côõi la môùi veà tôùi nhaø. Hy voïng anh ñaõ tôùi nhaø bình yeân. Vuøng nuùi non aáy bò caùc du kích quaân quaáy phaù. Thö cuoái cuøng chuùng toâi nhaän ñöôïc töø nôi anh laø laù thö khi toâi ñang ôû AÂu Chaâu. trong thö aáy, anh vieát: "Ñaõ saùu thaùng nay con khoâng ñöôïc tin töùc gì veà vôï vaø con caùi. Con xin daâng söï baát traéc vaø baët voâ aâm tín aáy ñeå caàu cho daân cö boä laïc mình ñöôïc trôû laïi ñaïo".
Paul seõ tham döï BILA (Vieän Toâng Ñoà Giaùo Daân cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc). Ñoù laø moät ngöôøi phi thöôøng; raát chaäm; vaâng, vôùi moät trí nhôù coù giôùi haïn, nhöng laïi laø moät ngöôøi sieâng naêng vaø nhieät thaønh. Roõ raøng vieäc anh ñang laøm ôû queâ höông nhieàu baèng maáy linh muïc. Ñoù laø Giaùo Hoäi ñaõ qua thôøi giaùo só trò!
Paul laø moät nguôøi tuyeät vôøi, moät toâng ñoà truyeàn giaùo 100%, ñang hoaït ñoäng baèng ba linh muïc. Ñeå tôùi mieàn naøy, anh ñaõ phaûi ñi boä boán ngaøy qua nhöõng con ñöôøng röøng vaø ñi xe buyùt ba ngaøy nöõa!
Tröôùc khi cho xuaát baûn nhöõng baøi chia seû naøy, Paul vieát cho Cha Brena vaøo ngaøy 16.1.1988:
"Töø thaùng baûy naêm ngoaùi, con ôû laïi nhaø saên soùc 5 ñöùa con (moät gaùi vaø boán trai). Ñoù laø vieäc huaán luyeän thaät söï ñoái vôùi moät toâng ñoà giaùo daân. Ñoàng thôøi con raát sung söôùng ñöôïc chaêm soùc vôï vaø con caùi khi vôï con ñau oám. Con thaät vui möøng khi thaáy vôï con maïnh khoûe caû veà theå lyù cuõng nhö veà ñôøi soáng thieâng lieâng. Vì laø moät giaùo lyù vieân ñöôïc huaán luyeän haún hoi, neân con coù theå baét ñaàu vieäc huaán luyeän cuï theå ngay trong gia ñình mình. Tröôùc ñaây, vieäc toâng ñoà giaùo daân cuûa con haàu nhö chæ laø loøng nhieät thaønh vaø haêng haùi, chöù ít coù noäi dung. Coøn baây giôø nhôø nhöõng hieåu bieát veà caùc vaán ñeà gia ñình cuõng nhö caùc khoù khaên lieân heä, con ñaõ laø moät toâng ñoà giaùo daân tröôûng thaønh hôn, cuoäc soáng con seõ thöïc tieãn vaø hieän thöïc hôn trong töông lai. Chöa bao giôø ñôøi con phaûi gaëp nhöõng thöû thaùch nhö vaäy. Trong saùu thaùng ñoù, tieàn baïc trôû thaønh ñoáng giaáy vuïn (chính phuû ñoåi tieàn ñòa phöông nhöng khoâng baùo tröôùc ñeå haï giaù ñoàng tieàn tôùi möùc khuûng khieáp), con chæ coøn soáng döïa vaøo tieàn vay möôïn. Ñoái vôùi taát caû chuùng con, ñoù thaät laø moät luyeän nguïc raát toát ôû traàn gian naøy. Con laïi bò soát reùt lieân tuïc, neân ñaâm ra yeáu haún, phaûi naèm lieät giöôøng nhieàu ngaøy. Nhöng trong nhöõng ngaøy aáy con coù giôø ñeå hoài taâm vaø ñaùnh giaù quaõng ñôøi ñaõ qua.
Trong thôøi gian khuûng khieáp ñoù, con coù thôøi giôø ñoïc laïi cuoán saùch cuûa cha: quyeån "Chuùa ñaõ goïi con vaø naøy con ñaây". Con ñoïc ñi ñoïc laïi vaøi laàn, ñoïc laïi ít chöông theâm vaøi laàn nöõa. Moãi chöõ coù moät yù nghóa saâu saéc hôn ñoái vôùi con. Phaàn 2, 3 vaø 4 raát hay. Con caøng ngaøy caøng xaùc tín ôn goïi cuûa mình laø trôû neân moät "Kitoâ khaùc" nhö cha noùi trong chöông 14. Con hieåu ñöôïc ba vai troø cuûa ngöôøi toâng ñoà giaùo daân laø laøm vua, ngoân söù vaø tö teá; tröôùc ñaây con chöa bao giôø thaáy roõ ñieàu ñoù. Nhöõng moâ hình Giaùo Hoäi khaùc nhau cuõng raát loâi cuoán con.
Toâi chaéc chaén Ñöùc Giaùo Hoaøng Urbanoâ II (1088-1099) ñaõ khoâng nhaém tôùi Paul khi ngaøi vieát: "Giaùo Hoäi daïy coù hai baäc soáng Kitoâ Giaùo: moät laø baäc giaùo daân vaø hai laø baäc tu trì. Ngay töø thôøi giaùo hoäi sô khai, hai baäc soáng Kitoâ höõu aáy ñöôïc môû ra cho caùc tín höõu; moät baäc ñeå naâng ñôõ söï moûng doøn cuûa nhöõng con ngöôøi yeáu ôùt (giaùo daân), moät baäc ñeå hoaøn thieän ñôøi soáng haïnh phuùc cuûa nhöõng ngöôøi maïnh meõ (tu só).
Ngaøy nay cuõng nhö trong quaù khöù chuùng ta coù bieát bao vò anh huøng giaùo daân khoâng ñöôïc toân vinh. Ngay caû thôøi gian gaàn ñaây nhöõng "ngöôøi xuùc tieán vieäc phong thaùnh" vaãn daønh öu tieân cho caùc tu só vaø giaùo só. Coù ngöôøi coøn cho raèng "vì caùc tu só vaø giaùo só coù ñaûm traùch phí toån trong quaù trình phong thaùnh". May maén thay, khuynh höôùng aáy ñang thay ñoåi nhö ta coù theå chöùng kieán trong caùc vuï phong thaùnh gaàn ñaây nhö vieäc phong thaùnh cho caùc thaùnh ôû Trieàu Tieân, Nhaät Baûn, Philippines vaø Vieät Nam.
Vatican City (NC) - Hoàng y Pietro Palazzini, Boä tröôûng thaùnh boä phong thaùnh, ñaõ phaøn naøn vôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc raèng "coù quaù ít hoà sô xin phong thaùnh cho giaùo daân" göûi cho thaùnh boä cuûa Ngaøi. Ngaøi thuùc duïc caùc Ñöùc Giaùm Muïc cöû ngöôøi trong giaùo daân chuyeân lo ñeà xuaát vieäc phong thaùnh cho caùc giaùo daân thuoäc chính khu vöïc cuûa mình.
Ngaøi noùi raèng ña soá caùc hoà sô phong thaùnh cuûa giaùo daân ñeàu giôùi thieäu nhöõng ngöôøi coù lieân heä vôùi caùc doøng tu ñöùng teân trong caùc hoà sô ñoù. Caùc doøng tu ñaõ coù chuyeân vieân ñeà xuaát, goïi laø thænh nguyeän vieân, raát raønh veà "taát caû caùc qui taéc chaët cheõ vaø caùc theå leä giaùo luaät cuûa Thaùnh Boä".
Ngaøi coøn noùi theâm thaùnh boä "seõ raát sung söôùng taïo moïi ñieàu kieän deã daøng" cho caùc hoà sô phong thaùnh do caùc thænh nguyeän vieân cuûa giaùo phaän ñeä trình.