"Moät luaät sö coâng
giaùo ôû Malaysia töøng ñieàu
tra moät vuï tai tieáng trong ngaønh ngaân
haøng quoác teá ñaõ keå laïi
cho moät hoäi nghò ôû ñaây bieát
laøm sao moät Kitoâ höõu tham gia ñôøi
soáng chung thöôøng bò gaèng co
giöõa nhöõng nhu caàu cuûa ñôøi
soáng ngheà nghieäp vaø nhöõng nhu
caàu cuûa ñôøi soáng taâm
linh.
OÂng laø thaønh vieân trong luaät sö
ñoaøn ôû Kuala Lumpur vaø cuõng
laø cöïu hoäi vieân cuûa UÛy Ban
Giaùo Hoaøng ñaëc traùch giaùo
daân. OÂng ñaõ phaùt bieåu ôû
Hoäi Nghò Giaùo daân theá giôùi
hoïp taïi Rocco di Papa töø ngaøy 21-25 thaùng
5 naêm 1987."
Toâi ñeán ñaây ñeå chia seû vôùi caùc baïn moät kinh nghieäm caù nhaân maø toâi ñaõ traûi qua trong vaøi naêm gaàn ñaây. Toâi laø moät taân toøng. Toâi môùi trôû thaønh ngöôøi coâng giaùo vaøo naêm 1970, sau Coâng Ñoàng Vatican II, khoâng phaûi qua nhöõng thuû tuïc röôøm raø phöùc taïp cuûa thôøi tieàn Coâng Ñoàng. Toâi tin töôûng raèng ñaõ laø Kitoâ Höõu thì laø ngöôøi Kitoâ höõu caû 24 giôø, khoâng coù nhaân caùch giöõa cuoäc soáng (vôùi toâi, ñoù laø moät luaät sö, oâng boá cuûa ba ñöùa treû, vôùi moät ngöôøi vôï heát loøng gaén boù vôùi Giaùo Hoäi, ñaày naêng löïc vaø nieàm tin toân giaùo). Trong nhöõng ngaøy môùi trôû laïi Kitoâ Giaùo, toâi may maén ñöôïc giôùi thieäu vôùi phong traøo SUY TÖ goïi laø "MIAMSI". Caùc hoäi vieân phong traøo ôû AÂu Chaâu cuõng nhö ôû nhöõng nôi khaùc, giuùp toâi suy nghó caùch laøm theá naøo ñeå soáng cuoäc ñôøi naøy vôùi tö caùch laø moät Kitoâ höõu 24 giôø ñoàng hoà. Toâi ñaõ thaát baïi nhieàu laàn vì luoân tìm lyù leõ ñeå bieän minh cho haønh ñoäng cuûa mình, luoân tìm caùch hôïp lyù hoùa haønh ñoäng cuûa mình. Laø moät luaät sö ñöôïc ñaøo taïo theo truyeàn thoáng Anh Quoác, toâi luoân coù theå deã daøng vieän ra 1001 lyù do ñeå choáng ñoái hoaëc beânh ñôõ cho moät vaán ñeà. Nhöng toâi ñaõ thaønh coâng ôû moät möùc ñoä naøo ñoù.
Thöû thaùch thaät söï xaûy ra vaøo nhöõng naêm sau ñoù, naêm 1984, ñoù laø nhöõng naêm cao ñieåm cuûa moïi baát haïnh ôû Malaysia. Caàn phaûi ngaên chaän moät vuï ñoå beå cuûa moät ngaân haøng. Moät coâng ty Hoàng Koâng, raát noåi tieáng vaøo naêm 1982-1983, bò phaù saûn vaø keùo theo moät moùn nôï hai tæ ñoâla Myõ. Khi ñoù, ngöôøi ta môùi vôõ leõ raèng moät ngaân haøng quoác doanh Malaysia phaûi gaùnh chòu phaân nöõa soá thieät haïi ñoù. Luùc ñaàu, moïi ngöôøi ôû Malaysia khoâng chòu tin cho tôùi khi moät trong caùc nhaân vieân ngaân haøng bò xieát coå taïi moät khaùch saïn sang troïng ôû Hoàng Koâng, coøn xaùc bò vöùt trong moät ñoàn ñieàn chuoái.
Tai tieáng naøy khoâng theå keùo daøi nöõa vaø daân chuùng ñoøi phaûi ñieàu tra khaån caáp.
Toâi phaûi ñöông ñaàu vôùi moät tình huoáng thaät nan giaûi: moät ñaøng phaûi ñình chæ hoaït ñoäng vì ñaõ coù nhöõng tham nhuõng ôû möùc ñoä lôùn, moät ñaøng nhöõng ngöôøi coù thaåm quyeàn ñaõ coá tình eùm nheïm vuï naøy.
Ba ngöôøi ñöôïc ñeà cöû vaøo ban ñieàu tra. Hai ngöôøi laø ngöôøi Hoài Giaùo Malaysia, coøn toâi laø ngöôøi Coâng Giaùo goác Hoa.
Trong nhöõng ngaøy toâi ñöôïc boå nhieäm, vôï toâi hoái thuùc caû gia ñình ñi döï leã. Chuùa nhaät ñaàu tieân sau ngaøy ñoù, vieäc ñeà cöû chuùng toâi ñöôïc thoâng baùo treân toaøn quoác vaø cha xöù keâu goïi caû giaùo xöù caàu nguyeän cho ba ngöôøi chuùng toâi, ñaëc bieät cho toâi, moät con chieân trong xöù ñaïo. Toâi ñöôïc môøi ngoài haøng gheá ñaàu. Cha xöù vaø caû giaùo xöù ñem laïi cho toâi can ñaûm ñeå ñieàu tra söï vieäc ñeán ngoïn nguoàn.
Boán thaùng sau, khi ôû Luaân Ñoân toâi ñöôïc ñieän thoaïi cho bieát ngöôøi ta ñaõ tìm thaáy oâng cöïu chuû tòch hoäi luaät gia ôû Hoàng Koâng, töøng laø coá vaán phaùp lyù cho coâng ty bò phaù saûn, naèm cheát trong moät hoà bôi. Tình hình baét ñaàu caêng thaúng.
Sau khi xem qua hoà sô, toâi hieåu raèng phaûi ñieàu tra leân tôùi caáp cao trong chính phuû Malaysia. Chuùng toâi baét ñaàu ñöa ra moät baûn töôøng trình sô khôûi cho thaáy chuùng ta ñaõ thieät maát hai tæ ñoâla. Roài moïi söï baét ñaàu khoù khaên. Caøng ngaøy chuùng toâi caøng thaáy roõ vaø theâm xaùc tín raèng nhöõng ngöôøi chæ ñònh chuùng toâi khoâng bao giôø ngôø raèng chuùng toâi seõ khaùm phaù ra heát söï thaät, coøn hoï cuõng seõ khoâng coâng boá ñieàu aáy ñaâu.
Noùi vaén taét, sau 23 thaùng laøm vieäc, nhöõng thaùng sau cuõng hôi vaát vaû vì lo laéng cho an ninh cuûa toâi, chính phuû Hoàng Koâng ñeàu coù nhaân vieân an ninh hoä toáng. Ñieàu naøy hôi caêng thaúng moät chuùt. Nhöng toâi ñöôïc may maén vì coù gia ñình naâng ñôõ, ñöôïc nhoùm cuûa toâi, nhoùm MIAMSI heát loøng caàu nguyeän. Döôùi ñaây laø moät ñieàu nhoû toâi muoán chia seû vôùi caùc baïn:
Moät hoäi vieân cuûa nhoùm ñeán vaên phoøng vaø baûo toâi: "Mun Sou, toâi bieát moïi vieäc seõ gay go. Toâi khoâng muoán huø doïa baïn, nhöng toâi thieát töôûng raèng mình coù theå giuùp baïn vöõng taâm baèng caùch noùi cho baïn bieát neáu coù ñieàu gì xaûy ra ñeán cho baïn (anh ta aùm chæ neáu toâi bò baén), caù nhaân toâi seõ lo cho ba ñöùa con gaùi baïn hoïc thaønh taøi".
Vaâng, toâi nghó ñieàu ñoù laø yeân loøng. Cuoái cuøng, baûn töôøng trình ñöôïc hoaøn taát, tieát loä söï löøa doái, phænh gaït, tham oâ kinh khuûng vaø che ñaäy cuûa chính phuû; taát caû phaûi ñöôïc coâng boá. Ñieàu chuùng toâi suy ñoaùn ñaõ xaûy ra. Chính quyeàn khoâng giöõ ñuùng lôøi ñaõ höùa vôùi daân chuùng, hoï taán coâng chuùng toâi, cho raèng baûn töôøng trình coù nhöõng lôøi leõ boâi nhoï, neân khoâng ñöôïc coâng boá. Tuy nhieân hoï ñaõ sai laàm. Hoï noùi theâm neáu nhöõng ngöôøi soaïn ra baûn töôøng trình cöù coâng boá noù, thì seõ laõnh laáy caùi nguy hieåm laø phaïm toäi phæ baùng. Nhöng hoï ñaõ sôï haõi vaø kinh ngaïc khi toâi vaø moät uûy vieân khaùc môû moät cuoäc hoïp baùo vaøo ngaøy hoâm sau vaø cho bieát seõ coâng boá noù. Roát cuïc, baûn töôøng trình ñöôïc coâng boá vaø keát quaû laø naêm ngöôøi bò baét: moät ngöôøi trong ñaùm hoï hieän nay vaãn coøn choáng laïi vieäc daãn ñoä töø Luaân Ñoân, moät ngöôøi khaùc bò baét ôû Paris sau khi ñaõ troán traùnh caû naêm trôøi, moät ngöôøi ñang ôû tuø, hai ngöôøi khaùc cuõng ñaõ bò baét.
Ngöôøi ta hoûi taïi sao toâi cöông quyeát ñieàu tra nhö vaäy. Caâu traû lôøi raát ñôn giaûn. Neáu toâi ñaõ cam keát vôùi Ñöùc Kitoâ, neáu toâi laø moät Kitoâ Höõu, laøm sao toâi coù theå ñöôïc an bình trong taâm hoàn, trong coäng ñoaøn Kitoâ Höõu, khi soáng giöõa moät xaõ hoäi khoâng coù coâng bình, khoâng coù söï thaät. Khi moät hoaøn caûnh nhö theá xaûy ra, chæ coù theå choïn moät trong hai: hoaëc phaûi can ñaûm ñöông ñaàu, hoaëc thoûa hieäp. Vaâng, coù theå tìm ra loái thoaùt khoâng caàn phaûi ñi xa nhö vaäy. Nhöng trong tröôøng hôïp toâi, toâi nghó mình khoâng theå thoûa hieäp ñöôïc.
Coù leõ phaàn naøo laø "bôûi nguyeân do" cuûa Cha Paul Tan, doøng Teân, khi Ngaøi noùi vôùi toâi trong nhaø thôø: chuùng toâi seõ caàu nguyeän cho oâng ñeå oâng coù ñuû can ñaûm ñieàu tra söï vieäc ñeán ngoïn nguoàn. Toâi nghó raèng vì toâi ñöôïc gia ñình naâng ñôõ, lôøi caàu nguyeän ñoù vaãn luoân luoân naâng ñôõ toâi keå caû baây giôø. Giaùo hoäi cuûa chuùng ta, cuøng vôùi caùc Giaùo hoäi khaùc, Giaùo hoäi Methodist vaø Giaùo hoäi Anh Giaùo ñaõ saùt caùnh duõng caûm ñaáu tranh cho söï thaät, choáng laïi baát coâng, tham nhuõng. Caùc Giaùo Hoäi aáy cuõng lieân keát vôùi Phaät Giaùo, AÁn Giaùo vaø ngöôøi Sikh ñaáu tranh cho söï thaät.
Moät uûy vieân trong vaên phoøng thö kyù cuûa UÛy Ban Giaùo Hoaøng ñaëc traùch giaùo daân ñaõ tôùi thaêm toâi ôû Kuala Lumpur khi toâi ñang soáng giöõa bao coâng vieäc roái buø vaø ñoâi khi thieáu an toaøn nhö theá. Anh baûo ñaûm vôùi toâi raèng toâi seõ ñöôïc UÛy Ban caàu nguyeän trong suoát thôøi gian khoù khaên aáy.
Ñieàu kyø laï laø söï vieäc khoâng keát thuùc ôû ñoù. Vì keå töø sau ñoù, toâi laïi ñöôïc môøi ñieàu tra moät vuï ngaân haøng khaùc: laàn naøy leân tôùi 4,5 tæ ñoâla, cuõng ôû Hoàng Koâng. Tuy nhieân, toâi ñöôïc thong thaû hôn; khoâng ai bò aùm saùt. Coù leõ ñaây laø moät daáu hieäu: neáu chuùng ta daùm noùi söï thaät, daùm choáng laïi baát coâng, ôû moïi caáp ñoä, thì nhieàu ngöôøi seõ lieân keát vôùi chuùng ta, seõ cuøng laøm vieäc vôùi ta ñeå phuïc vuï muïc tieâu ñoù.
Toâi sung söôùng ñöôïc môøi chia seû vôùi caùc baïn kinh nghieäm aáy trong cuoäc hoäi thaûo nhö theá naøy.