5 Chieác Baùnh Vaø 2 Con Caù
ÑHY Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
5. Chieác Baùnh Thöù Naêm
Yeâu thöông cho ñeán hieäp nhaát
Chuùc thö cuûa Chuùa Gieâsu
Caùc baïn treû thaân meán, Caùc baïn ñöôïc goïi laøm chöùng nhaân ñaùng tin cuûa Phuùc aâm Chuùa Kitoâ, Ñaáng laøm cho moïi söï neân môùi... “neáu caùc baïn thöông yeâu nhau” (Ga 13, 35). (Gioan Phaoloâ II, Söù ñieäp NQTGT XII, soá 8)
ÔÛ traïi giam Phuù Khaùnh, moät ñeâm toâi ñau quaù, thaáy moät ngöôøi gaùc ñi qua, toâi keâu: “Toâi ñau quaù, xin anh thöông tình cho toâi thuoác!” Anh ta ñaùp: “ÔÛ ñaây chaúng coù thöông yeâu gì caû, chæ coù traùch nhieäm”.
Ñoù laø baàu khí chuùng toâi ôû trong tuø.
Luùc toâi bò bieät giam, tröôùc tieân ngöôøi ta trao cho naêm ngöôøi gaùc toâi: ñeâm ngaøy coù hai anh tröïc. Cöù hai tuaàn ñoåi moät toå môùi, ñeå khoûi bò toâi laøm nhieãm ñoäc. Moät thôøi gian sau khoâng thay nöõa, vì “caáp treân” noùi: “Neáu cöù thay rieát thì sôû coâng an bò nhieãm ñoäc heát!”
Thöïc theá, ñeå traùnh nhieãm ñoäc, maáy anh khoâng noùi vôùi toâi, hoï chæ traû lôøi “coù” hoaëc “khoâng”. Hoï traùnh noùi chuyeän vôùi toâi. Buoàn quaù! Toâi muoán lòch söï vui veû vôùi hoï, hoï vaãn laïnh luøng. Phaûi chaêng hoï gheùt “caùi maùc phaûn ñoäng” nôi toâi: Taát caû aùo quaàn ñeàu ñoùng daáu hai chöõ lôùn “caûi taïo”, keå töø ngaøy böôùc chaân vaøo traïi Vónh Quang ôû Baéc Vieät.
Toâi phaûi laøm theá naøo?
Moät ñeâm ñoâng laïnh quaù, khoâng nguû ñöôïc, toâi nghe moät tieáng nhaéc nhuû toâi: “Taïi sao con daïi theá? Con coøn giaøu laém: Con mang tình thöông Chuùa Gieâsu trong tim con. Haõy yeâu thöông hoï nhö Chuùa Gieâsu ñaõ yeâu con”. Saùng hoâm sau, toâi baét ñaàu meán hoï, yeâu meán Chuùa Gieâsu trong hoï, töôi cöôøi vôùi hoï, trao ñoåi ñoâi ba caâu noùi... Toâi thuaät laïi nhöõng chuyeán ñi ra nöôùc ngoaøi, cuoäc soáng, vaên hoùa, kinh teá, khoa hoïc kyõ thuaät, töï do daân chuû ôû Canada, Nhaät Baûn, Philippines, Singapore, Phaùp, Ñöùc, UÙc, AÙo, v.v... Nhöõng caâu chuyeän ñoù kích thích tính toø moø cuûa hoï, giuïc hoï ñaët nhieàu caâu hoûi. Toâi luoân luoân traû lôøi... Daàn daàn chuùng toâi trôû thaønh baïn. Hoï muoán hoïc sinh ngöõ Anh, Phaùp... toâi giuùp hoï. Töø töø maáy chieán só gaùc toâi trôû thaønh hoïc troø cuûa toâi! Baàu khí nhaø giam ñoåi nhieàu, quan heä giöõa hoï vôùi toâi toát ñeïp hôn. Thaäm chí caû nhöõng oâng xeáp coâng an, thaáy toâi ñoái xöû chaân thaønh, khoâng nhöõng hoï xin toâi giuùp caùc chieán só hoïc haønh ngoaïi ngöõ, nhöng hoï coøn göûi anh khaùc ñeán hoïc.
Toâi soáng theo lôøi Chuùa Gieâsu daïy: “Ñieàu gì con laøm cho moät ngöôøi beù moïn nhaát trong anh em laø laøm cho chính mình Ta”.
Khi naøo coù hai hay ba ngöôøi hôïp nhau vì danh Thaày, thì coù Thaày ôû giöõa hoï”.
Moät hoâm moät oâng xeáp hoûi toâi:
- OÂng nghó theá naøo veà tôø tuaàn baùo “Ngöôøi Coâng giaùo”?
- Neáu vieát ñuùng caû noäi dung caû hình thöùc thì coù lôïi; neáu ngöôïc laïi thì khoâng theâm ñoaøn keát, laïi coøn theâm chia reõ, baát lôïi cho caû ngöôøi Coâng giaùo vaø cho caû nhaø nöôùc.
- Laøm theá naøo caûi thieän tình traïng aáy?
- Nhöõng caùn boä phuï traùch veà toân giaùo phaûi hieåu ñuùng moãi toân giaùo thì vieäc ñoái thoaïi, tieáp xuùc caùc chöùc saéc moãi toân giaùo cuõng nhö caùc tín höõu môùi coù tính caùch xaây döïng, tích cöïc vaø taïo neân thoâng caûm giöõa ñoâi beân.
- OÂng coù theå giuùp ñöôïc khoâng?
- Neáu caùc vò muoán, toâi coù theå vieát moät cuoán Lexicon (töø ñieån boû tuùi) goàm nhöõng danh töø thoâng duïng nhaát trong toân giaùo, töø A ñeán Z, chöøng naøo caùc vò coù giôø raûnh, toâi seõ giaûi thích roõ raøng, khaùch quan. Hy voïng caùc vò coù theå hieåu lòch söû, cô caáu, söï phaùt trieån vaø hoaït ñoäng cuûa Giaùo hoäi...
Hoï ñaõ trao giaáy möïc cho toâi, toâi ñaõ vieát cuoán “lexicon” ñoù, baèng tieáng Phaùp, Anh, YÙ, Latinh, Taây Ban Nha, vaø Trung Quoác vôùi phaàn giaûi thích baèng Vieät ngöõ. Daàn daø toâi coù cô hoäi giaûi thích hoaëc giaûi ñaùp thaéc maéc, toâi chaáp nhaän laøm saùng toû nhöõng chæ trích veà Giaùo hoäi. “Lexicon” aáy trôû thaønh moät cuoán giaùo lyù thöïc haønh. Ai cuõng muoán bieát vieän phuï laø gì, thöôïng phuï laø gì, Coâng giaùo khaùc Anh giaùo, Tin Laønh, Chính Thoáng giaùo choã naøo? Taøi chaùnh cuûa Toøa thaùnh töø ñaâu maø coù? Coù bao nhieâu tu só, giaùo daân laøm vieäc trong giaùo trieàu, huaán luyeän tu só, giaùo só theá naøo? Giaùo hoäi phuïc vuï nhaân loaïi theá naøo? Taïi sao Giaùo hoäi goàm coù nhieàu daân toäc, soáng qua nhieàu thôøi ñaïi cuõng bò baét bôù, tieâu dieät, cuõng mang nhieàu khuyeát ñieåm maø vaãn toàn taïi? Ngang ñaây laø ñeán bieân giôùi cuûa sieâu nhieân, cuûa söï quan phoøng cuûa Thieân Chuùa... Cuoäc ñoái thoaïi töø A ñeán Z giuùp xoùa tan moät soá hieåu laàm, moät soá thaønh kieán, coù nhöõng luùc trôû neân thuù vò vaø haáp daãn. Toâi tin töôûng coù nhieàu ngöôøi côûi môû, muoán tìm hieåu vaø vôùi nhöõng bieán chuyeån trong thôøi ñaïi ta, ñaõ coù nhöõng taàm nhìn môùi meû vaø xaây döïng.
Thôøi kyø bieät giam ôû Haø Noäi, toâi ñöôïc bieát coù 20 chieán só nam nöõ treû hoïc tieáng Latinh vôùi moät cöïu tu só, ñeå coù theå ñoïc caùc taøi lieäu cuûa Giaùo hoäi. Trong soá maáy anh gaùc toâi coù hai anh trong nhoùm hoïc Latinh. Troâng thaáy baøi vôû, toâi nhaän thaáy hoï hoïc toát. Moät hoâm, moät trong hai anh aáy hoûi toâi:
- OÂng coù theå daïy toâi moät baøi haùt tieáng Latinh khoâng?
- Coù nhieàu baøi hay tuyeät, nhöng bieát anh thích baøi naøo?
- OÂng haùt cho toâi nghe, toâi seõ choïn.
Toâi ñaõ haùt Salve Regina, Veni Creator, Ave Maris Stella... Caùc baïn bieát anh ta choïn baøi naøo khoâng? Anh ta choïn baøi Veni Creator (Xin Chuùa Ngoâi Ba ñoaùi thöông vieáng thaêm...).
Toâi ñaõ cheùp troïn caû baøi cho anh ta vaø anh ta hoïc thuoäc loøng. Moãi saùng quaõng 7 giôø, toâi nghe anh ta chaïy xuoáng thang goã, ra saân taäp theå duïc, roài muùc nöôùc vöøa taém vöøa haùt: Veni Creator Spiritus... Toâi raát caûm ñoäng, laøm sao moãi saùng trong nhaø tuø coäng saûn laïi coù moät caùn boä haùt kinh “Veni Creator” cho mình nghe!
Anh thöù hai laïi choïn moät baøi haùt tieáng Vieät: “Ngaøy vinh phöôùc hoâm nay, haùt möøng Toâma Thieän” kính thaùnh töû ñaïo chuûng sinh. Anh raát thích neân thuoäc loøng caû baøi. Tieáng anh ngaân nga, nhö nhaéc toâi can ñaûm chòu khoù:
OÂi! caùi cheát ñeïp thay! Treân coå moät voøng daây, Caùi voøng daây yeâu meán, Buoäc loøng tôù theo Thaày.
Ñaâu coù tình yeâu thöông, ñoù coù vui töôi an bình, vì Chuùa Gieâsu ôû ñoù. Con mang moät ñoàng phuïc, noùi moät ngoân ngöõ: baùc aùi. Baùc aùi laø chöùng tích ñeå bieát con laø moân ñeä Chuùa (Ga 13, 35) laø daáu hieäu reû maø khoù kieám nhaát.
Treân nuùi Vónh Phuù, trong traïi tuø Vónh Quang, moät hoâm trôøi möa lôùn, toâi cöa goã trong nhaø. Toâi xin anh chieán só gaùc toâi:
- Toâi xin anh moät ñaëc aân.
- Anh muoán gì? Toâi coá gaéng giuùp anh.
- Toâi muoán cöa moät mieáng goã theo hình Thaùnh giaù.
- Anh khoâng bieát ôû traïi nghieâm caám moïi hình thöùc toân giaùo sao?
- Toâi bieát, nhöng chuùng ta laø baïn, vaø toâi höùa seõ giaáu raát kín.
- Voâ cuøng nguy hieåm cho caû hai anh em mình.
- Anh nhaém maét ñi cho toâi laøm, toâi seõ caån troïng heát söùc.
Anh ta quay löng, boû toâi laïi moät mình. Toâi ñaõ thöïc hieän ngay yù ñònh, roài giaáu thaùnh giaù goã aáy trong moät cuïc xaø phoøng cho ñeán ngaøy toâi ñöôïc töï do. Toâi thueâ thôï boïc noù laïi baèng “meâtan”. Mieáng goã aáy coù bao giôø nghó raèng mình seõ trôû neân thaùnh giaù cuûa Giaùm muïc!
Goã thaùnh giaù aáy laáy töø nuùi Vónh Phuù, nôi coù ñeàn Huøng thôø caùc vua Huøng, toå tieân chuùng ta ñaõ coù coâng döïng nöôùc. Ñi ñaâu toâi cuõng mang thaùnh giaù aáy, mang treân mình Chuùa Gieâsu vaø queâ höông Vieät Nam.
Trong moät nôi bieät giam khaùc, ôû Haø Noäi, toâi ñaõ xin anh gaùc:
- Toâi muoán xin anh giuùp toâi moät chuyeän.
- OÂng caàn gì toâi seõ heát söùc giuùp ñôõ.
- Anh kieám cho toâi moät sôïi daây ñieän ñoàng.
Anh ta trôïn maét:
- Trôøi ñaát! Trong tröôøng coâng an chuùng toâi ñaõ hoïc: tuø nhaân naøo giöõ moät sôïi daây ñieän laø daáu muoán töï töû.
- Khoâng ñaâu, linh muïc ñaâu laïi ñi töï töû!
- Nhöng oâng duøng daây ñieän laøm gì?
- Toâi muoán laøm moät sôïi daây ñeå mang töôïng Thaùnh giaù.
- Daây ñieän maø laøm daây mang töôïng thaùnh giaù sao ñöôïc? Khoù hieåu quaù!
- Anh cöù cho toâi möôïn hai caùi keàm nhoû, toâi seõ laøm cho anh xem.
- Nguy hieåm laém oâng ôi! Khoâng kheùo caû oâng caû toâi mang laáy vaï.
- Nhöng chuùng mình laø baïn maø!
- Toâi ngaïi laém, nhöng ñeå toâi suy nghó vaøi hoâm roài seõ traû lôøi cho oâng.
Sau ba hoâm, anh ta baûo:
- Thöïc khoù töø choái vôùi oâng. Toâi tính theá naøy, chieàu nay toâi seõ mang ñeán hai caùi keàm, töø 7 giôø ñeán 10 giôø ñeâm, phaûi lieäu cho xong. Toâi ñeå anh baïn toâi ñi chôi “Hanoi by night”. Nhôõ ai thaáy chuùng ta, noùi ñeán tai caáp treân, chuùng ta seõ bò kyû luaät.
Chuùng toâi ñaõ caét sôïi daây ñieän ra töøng maûnh nhö que dieâm. Chuùng toâi beû cong hai ñaàu laïi. Tröôùc 11 giôø ñeâm chuùng toâi ñaõ laøm xong! Toâi möøng quaù! Thaéng lôïi.
Haèng ngaøy toâi mang sôïi daây naøy vaø thaùnh giaù naøy treân mình, khoâng phaûi ñeå kyû nieäm nguïc tuø, nhöng vì nhaéc cho toâi xaùc tín caùch saâu xa raèng: Khoâng phaûi duøng khí giôùi, ñe doïa, aùp löïc maø coù theå thay ñoåi ñöôïc loøng ngöôøi; chæ coù tình yeâu Chuùa Gieâsu môùi thay ñoåi ñöôïc.
Ñieàu khoù hieåu nhaát ñoái vôùi chieán só gaùc tuø, laø thaùi ñoä tha thöù yeâu thöông ñòch thuø cuûa mình. Coù hoâm maáy anh gaùc hoûi toâi:
- OÂng coù thöông chuùng toâi khoâng?
- Coù chöù, toâi yeâu thöông caùc anh caùch thaønh thöïc, khoâng coù gì laø khaùch saùo ñaâu!
- Keå caû khi ngöôøi ta giam oâng, maát töï do, naêm naøy sang naêm khaùc? Khoâng xeùt xöû gì caû?
- Anh nghó laïi bao nhieâu naêm ôû vôùi nhau. Toâi laøm sao giaáu ñöôïc. Toâi thöïc söï yeâu thöông caùc anh.
- Chöøng naøo ñöôïc töï do anh coù sai giaùo daân cuûa anh traû thuø khoâng?
- Khoâng, toâi vaãn tieáp tuïc yeâu thöông, duø caùc anh coù muoán gieát toâi.
- Nhöng taïi sao laïi yeâu keû thuø haïi anh?
- Vì Chuùa Gieâsu ñaõ daïy toâi yeâu thöông; neáu toâi khoâng tuaân giöõ, toâi khoâng ñaùng goïi laø Kitoâ höõu nöõa.
Thôøi gian eo heïp vaø hoaøn caûnh chöa thuaän tieän ñeå thuaät laïi cho caùc baïn nhieàu chuyeän raát caûm ñoäng, chöùng tích cuûa söùc maïnh giaûi phoùng do tình yeâu Chuùa Gieâsu laøm neân.
Trong Phuùc aâm, nhìn ñoaøn luõ theo Ngaøi ñaõ ba ngaøy, Chuùa Gieâsu noùi: “Toâi thöông xoùt daân naøy” (Mt 15, 32); “Hoï khaùc naøo ñoaøn chieân khoâng muïc töû” (Mc 6, 34)... Trong nhöõng luùc bi ñaùt nhaát ôû trong tuø, toâi kieät löïc khoâng coøn söùc maø ñoïc kinh, nguyeän ngaém, toâi tìm moät caùch ñeå toùm taét coát tuûy cuûa lôøi caàu nguyeän, cuûa söù ñieäp Chuùa Gieâsu nhö theá naøy “Toâi soáng chuùc thö Chuùa Gieâsu”. Nghóa laø yeâu meán moïi ngöôøi nhö Chuùa Gieâsu ñaõ yeâu thöông toâi, trong tha thöù, trong nhaân töø, trong hieäp nhaát, nhö Ngaøi ñaõ caàu nguyeän “Xin Cha cho hoï neân moät, nhö Cha ôû trong Con vaø Con ôû trong Cha” (Ga 17, 21). Toâi naêng caàu nguyeän: “Toâi soáng chuùc thö Chuùa Gieâsu”. Toâi muoán laøm nhö caäu beù ñaõ daâng taát caû nhöõng gì mình coù. Naêm chieác baùnh vaø hai con caù khoâng ñaùng gì caû, nhöng laø “taát caû” cuûa noù, ñeå trôû thaønh “khí cuï tình thöông cuûa Chuùa Gieâsu”.
Caùc baïn treû thaân meán, Ñöùc Gioan Phaoloâ II nhaén nhuû caùc baïn: Caùc baïn seõ gaëp Chuùa Gieâsu ôû ñaâu coù ngöôøi ñau khoå vaø hy voïng: trong nhöõng xoùm laøng beù nhoû raûi raùc khaép caùc luïc ñòa, haàu nhö ôû beân leà cuûa lòch söû, nhö laøng Nagiareùt; trong nhöõng ñoâ thò meânh moâng, nôi maø töøng trieäu ngöôøi chen nhau soáng, laém luùc nhö nhöõng ngöôøi xa laï. Chuùa Gieâsu soáng beân caïnh caùc baïn ... gaëp khuoân maët Ngaøi nôi boä maët cuûa nhöõng ngöôøi ngheøo khoå bò boû rôi, thöôøng laø nhöõng naïn nhaân cuûa moät chính saùch kinh teá baát coâng, ñaët lôïi nhuaän leân treân heát vaø laøm cho con ngöôøi thaønh phöông tieän chöù khoâng phaûi laø muïc ñích... Gaëp Chuùa Gieâsu ôû giöõa nhöõng ngöôøi keâu caàu Ngaøi maø khoâng heà bieát Ngaøi. Gaëp Chuùa Gieâsu ôû giöõa nhöõng ngöôøi mang teân laø Kitoâ höõu, caû nam laãn nöõ. Giôø phuùt naøy ñöùng tröôùc ngöôõng cöûa cuûa naêm hai nghìn, hoï caàn khaån tröông xoùa tan göông xaáu chia reõ giöõa anh chò em Kitoâ höõu. (Gioan Phaoloâ II, Söù ñieäp NQTGT XII, soá 5)
Caùc baïn haõy caûnh giaùc: söï laàm laïc lôùn nhaát laø khoâng nhìn thaáy ngöôøi khaùc laø Chuùa Kitoâ. Coù nhieàu ngöôøi chæ khaùm phaù ra ñieàu ñoù trong ngaøy cuoái cuøng.
Chuùa Gieâsu bò boû rôi treân Thaùnh giaù, Ngaøi coøn bò boû rôi trong moãi anh chò em ñang ñau khoå trong moãi goùc xoù treân theá giôùi. Tình thöông khoâng coù ranh giôùi; heã coù ranh giôùi thì khoâng coøn laø tình thöông nöõa.
Caàu Nguyeän
Kinh Toaøn Hieán
Laïy Cha toaøn aùi, toaøn naêng,
Laø nguoàn hy voïng vui möøng cuûa con
“Cuûa Cha laø cuûa con (Lc 15, 3). Haõy xin seõ ñöôïc” (Mt 7, 7) Laïy Cha con tin vöõng vaøng, Cha thöông lo laéng muoân vaøn laàn hôn, Caùc con duø coù yeâu thöông, Saên soùc chu ñaùo ñaâu baèng chính Cha. OÂi tình phuï töû bao la! Cuûa Cha taát caû ñeàu laø cuûa con. Cha khuyeân caàu nguyeän thaät loøng, Neáu con taâm söï, Cha con thaâm tình.
“Taát caû laø aân suûng”. “Cha caùc con bieát caùc con caàn gì!” (Mt 6, 8). Laïy Cha, con tin vöõng vaøng, Cha ñaø saép ñaët ñaøng hoaøng töø xöa. Ñôøi con Cha maõi daãn ñöa, Cha theo töøng böôùc, con vöøa an taâm. Laïy thôø thieân yù thaâm traàm, Con xin phoù thaùc hoaøn toaøn tay Cha, Moïi ñieàu Cha ñeå xaõy ra, Con laø con caùi, tin laø hoàng aân.
“Chuùa giuùp söùc toâi laøm ñöôïc taát caû” (Phil 4, 13). “Neân lôøi ngôïi khen Chuùa” (Eph 1, 6). Laïy Cha, con tin vöõng vaøng, Khoâng gì vöôït Ñaáng Toaøn Naêng quan phoøng. Tình Cha nhaân aùi voâ cuøng. Con xin nhaän caû vôùi loøng söôùng vui. Ngôïi khen caûm taï muoân ñôøi, Hieäp cuøng Meï Thaùnh hoøa lôøi muoân daân, Giuse cuøng caùc Thaùnh Thaàn, Haùt vinh danh Chuùa, khoâng ngöøng. Amen. (Khaûi huyeàn).
“Chæ xin vinh danh Cha” (1 Cor 10, 31). “Xin vaâng yù Cha” (Mt 6, 10). Laïy Cha, con tin vöõng vaøng, Xin Cha ñöøng ngaïi, cöù laøm nôi con, Nôi ngöôøi yeâu quí thieát thaân, Söï gì vinh hieån Cha hôn, cöù laøm. Chæ xin Cha ñöôïc vinh quang, Laø con thoûa maõn, ngaäp traøn haïnh phuùc. Ñoù laø nguyeän voïng lôùn nhaát, Nhu caàu tuyeät ñoái thao thöùc taâm hoàn.
“Taát caû vì söù maïng! Taát caû vì Hoäi thaùnh” (Phaoloâ VI). Laïy Cha, con tin vöõng vaøng, Cha trao söù maïng ngaäp traøn yeâu thöông. Cha ñang chuaån bò doïn ñöôøng, Con luoân thanh luyeän, con haèng quyeát taâm. Quyeát neân hy sinh aâm thaàm, Quyeát neân khí cuï Cha caàm trong tay. Hy sinh röôùm maùu töøng giaây, Vì yeâu Hoäi thaùnh, “con ñaây, saün saøng!”
“Thaày khaùt khao aên leã Vöôït qua vôùi caùc con” (Lc 22, 15). “Ñaõ hoaøn taát” (Ga 19, 30). Laïy Cha yeâu quí voâ ngaàn, Hieäp cuøng thaùnh leã con haèng ngaøy daâng leân, Giôø ñaây quyø goái moät mình, Thöa Cha moät tieáng taän tình “Hy sinh”. Hy sinh chaáp nhaän nhuïc vinh, Hy sinh vui veû, hy sinh veïn toaøn, Thuûy chung giao öôùc troïn ñoaøn, Haùt vang Hy voïng muoân vaøn meán thöông.
Bieät giam taïi traïi Phuù Khaùnh, Nha Trang,
1-9-1976
Leã caùc Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam