5 Chieác Baùnh Vaø 2 Con Caù
ÑHY Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
2. Chieác Baùnh Thöù Hai
Phaân bieät giöõa Chuùa vaø
vieäc cuûa Chuùa
Thaät ñuùng vaäy, Chuùa Gieâsu laø moät ngöôøi baïn hay ñoøi hoûi, hay chæ cho ta nhaém nhöõng muïc ñích cao caû, ... Haõy ñaïp ñoå nhöõng raøo caûn cuûa noâng noãi vaø sôï haõi bao vaây caùc baïn! Haõy nhaän ra mình laø nhöõng “con ngöôøi môùi”. (Gioan Phaoloâ II, Söù ñieäp NQTGT XII, soá 3)
Luùc toâi coøn laø moät linh muïc sinh vieân ôû Roma, coù moät ngöôøi ñaõ baûo toâi: “Ñöùc tính lôùn nhaát cuûa baïn laø "haêng say nhieät tình", coøn tính xaáu teä nhaát laø "hay taán coâng"”. Duø theá naøo ñi nöõa, toâi laø moät ngöôøi ham hoaït ñoäng: höôùng ñaïo sinh, tuyeân uùy traùng ñoaøn Lavang, caém traïi treân nuùi Baïch maõ... Moät tö töôûng thuùc baùch toâi moãi ngaøy: phaûi chaïy ñua vôùi ñoàng hoà! Laøm taát caû nhöõng gì coù theå ñöôïc ñeå cuûng coá vaø phaùt trieån Giaùo hoäi trong Giaùo phaän Nha Trang, tröôùc khi thôøi gian khoán khoù xaûy ñeán, khi phaûi soáng döôùi cheá ñoä coäng saûn!
Troïng taâm hoaït ñoäng cuûa toâi laø huaán luyeän nhaân söï: gia taêng ñaïi chuûng sinh töø 42 ñeán 147 trong taùm naêm; gia taêng soá tieåu chuûng sinh töø 200 ñeán 500 trong boán chuûng vieän; tu nghieäp caùc linh muïc trong saùu giaùo phaän cuûa Giaùo tænh mieàn Trung; phaùt trieån vaø huaán luyeän caùc phong traøo thanh nieân, giaùo daân, caùc hoäi ñoàng giaùo xöù, muïc vuï... Toâi raát quí meán giaùo phaän ñaàu tieân cuûa toâi laø Nha Trang.
Giôø ñaây, toâi phaûi ñi vaøo Saøigoøn laäp töùc, theo leänh Ñöùc Phaoloâ VI boå nhieäm. Khoâng kòp töø bieät nhöõng ai ñaõ töøng hieäp nhaát vôùi toâi trong cuøng moät lyù töôûng, cuøng moät quyeát taâm, cuøng chia seû haân hoan vaø thöû thaùch.
Ñeâm aáy 7-5-1975, khi toâi ghi aâm nhöõng lôøi taïm bieät Giaùo phaän Nha Trang, toâi ñaõ khoùc nhieàu, ñoù laø moät laàn ñoäc nhaát toâi ñaõ khoùc nhieàu, ñoù laø moät laàn ñoäc nhaát toâi ñaõ khoùc thoån thöùc trong taùm naêm ôû Nha Trang - vì thöông nhôù. Nhöng taâm hoàn toâi raát bình an, vì toâi vaâng lôøi Ñöùc Thaùnh Cha.
Tieáp ñeán laø gian khoå thöû thaùch taïi Saøigoøn, laø bò baét ñöa trôû laïi Nha Trang, nôi maø toâi ñaõ bò bieät giam khaéc nghieät nhaát, khoâng xa Toøa Giaùm muïc cuûa toâi. Saùng toái toâi nghe tieáng chuoâng nhaø thôø chaùnh toøa nhö xeù naùt tim toâi. Ñeâm ñeán toâi nghe tieáng soùng bieån voã caïnh buoàng bieät giam.
Töø Nha Trang toâi bò ñöa trôû laïi Saøigoøn, ôû traïi Thuû Ñöùc, vuøng Tam Haø, ngaøy ñeâm nghe khoâng bieát bao nhieâu tieáng chuoâng nhaø thôø. Ñeâm 1-12-1975, cuøng vôùi 1,500 baïn tuø ñoùi, meät, chaùn naûn, coøng tay hai ngöôøi chung moät khoùa soá 8, böôùc xuoáng gaàm taøu “Haûi Phoøng” ñaäu taïi beán Taân caûng gaàn caàu Xa loä, ñeå chôû ra traïi caûi taïo Vónh Quang, tænh Vónh Phuù, trong thung luõng nuùi Tam Ñaûo, muøa ñoâng 1976-77 reùt 20C.
Ñaëc bieät nhaát laø noãi gian khoå cuûa 9 naêm bieät giam moät mình vôùi hai ngöôøi gaùc, khoâng baïn beø, khoâng coù vieäc laøm, toâi ôû trong moät söï troáng roãng tuyeät ñoái, ñeán möùc coù theå ñieân ñi ñöôïc. Toâi ñi laïi suoát ngaøy trong buoàng giam, ñeå vaän ñoäng cô theå keûo naèm luoân thì toâi seõ cheát vì thaáp khôùp, vieâm phoåi.
Nhieàu luùc moät mình, toâi bò ñau khoå giaøy voø, taïi sao ñang luùc mình 48 tuoåi, tröôûng thaønh vaø khoûe maïnh, sau taùm naêm Giaùm muïc toâi ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm muïc vuï, laïi phaûi vaøo phoøng bieät giam, xa giaùo phaän nhöõng 1,700 km?
Moät ñeâm thanh vaéng, moät tieáng töø ñaùy loøng nhaéc nhôû toâi: “Taïi sao con quaãn trí, hoang mang nhö theá laøm gì? Con phaûi bieát phaân bieät giöõa Chuùa vaø coâng vieäc cuûa Chuùa. Nhöõng gì con ñaõ laøm vaø tieáp tuïc laøm nhö kinh lyù giaùo phaän, huaán luyeän nam nöõ tu só, giaùo daân, thanh nieân, kieán thieát thaùnh ñöôøng, cö xaù sinh vieân, môû mang caùc thí ñieåm truyeàn giaùo... taát caû nhöõng coâng taùc aáy ñeàu laø nhöõng vieäc toát laønh, laø vieäc cuûa Chuùa, nhöng khoâng phaûi laø Chuùa! Neáu Chuùa muoán con trao taát caû caùc vieäc aáy trong tay Ngaøi, con haõy laøm ngay, vaø haõy tin töôûng vaøo Ngaøi. Chuùa coù theå laøm toát hôn con muoân nghìn laàn; Ngaøi coù theå trao vieäc cuûa Ngaøi cho nhöõng ngöôøi taøi ñöùc hôn con. Haõy choïn moät mình Chuùa thoâi, choïn thaùnh yù Ngaøi, chöù ñöøng choïn vieäc cuûa Chuùa!”
Toâi luoân luoân hoïc taäp laøm theo yù Chuùa. Nhöng aùnh saùng naøy mang laïi cho toâi moät sinh löïc môùi, thay ñoåi taän goác loái suy nghó cuûa toâi, giuùp toâi vöôït qua nhöõng böôùc gian truaân maø haàu nhö cô theå khoâng chòu ñöïng noåi. Töø ñaây toâi caûm thaáy trong loøng toâi “moät söï bình an maø theá gian khoâng cho ñöôïc”.
Theo tính töï nhieân, nhöõng luùc chöông trình ñang thöïc hieän toát ñeïp phaûi boû dôû, hoaït ñoäng ñang haêng say phaûi boù tay, nhieäm vuï ñang quan troïng phaûi haï taàng coâng taùc! Uaát öùc vaø chaùn naûn! Toâi töï hoûi: Chuùa goïi con “Haõy theo Thaày” hay “Haõy theo vieäc noï, ngöôøi kia?” Ñeå ñoù, Chuùa seõ lieäu, Ngaøi seõ giaûi quyeát toát hôn con laø caùi chaéc.
ÔÛ traïi Phuù Khaùnh, toâi bò giam trong moät phoøng khoâng coù cöûa soå, phaûi ñi qua 3 lôùp cöûa trong moät haønh lang môùi ñeán khí trôøi. Vaøo ñoù noùng cöïc kyø, toâi ngoät ngaït vaø caûm thaáy trí oùc maát saùng suoát daàn daàn, cuoái cuøng laø meâ man. Coù luùc ngöôøi ta ñeå ñeøn saùng nhö ban ngaøy, luùc khaùc laïi naèm trong boùng toái. Buoàng vöøa noùng vöøa aåm, ñeán noãi toâi xuoáng naèm döôùi neàn, coøn naám thì moïc leân traéng caû chieác chieáu cuûa toâi. Luùc naèm trong toái taêm, toâi thaáy coù moät loã döôùi vaùch, aùnh saùng loït vaøo, toâi leát ñeán, keâ muõi vaøo ñoù ñeå thôû. Luùc naøo trôøi möa, nöôùc ôû ngoaøi ngaäp, nhöõng con truøng ôû ngoaøi boø vaøo, coù caû giun vaø coù laàn coù caû con reát daøi; duø thaáy vaäy, nhöng toâi yeáu meät quaù khoâng laøm gì ñöôïc, toâi cöù ñeå cho chuùng boø quanh, ngaøy naøo nöôùc xuoáng, thì chuùng laïi boø ra. Sau naøy hai linh muïc bò giam caùch toâi 2 lôùp cöûa, ñaõ thuaät laïi cho toâi bieát: “Moät hoâm coâ Thanh, caáp döôõng, ñaõ môõ cöûa cho chuùng con ra ñöùng nhìn Ñöùc Cha naèm döôùi ñaát vaø baûo: cho hai anh nhìn thaáy oâng Thuaän, oâng saép cheát!” Nhöng trong côn cô cöïc naøy, Chuùa ñaõ cöùu toâi!
Toâi phaûi choïn Chuùa chöù khoâng phaûi vieäc cuûa Chuùa: Chính Chuùa muoán cho toâi ôû ñaây, chöù khoâng phaûi nôi khaùc.
Luùc toâi bò nhoát döôùi khoang taøu Haûi Phoøng cuøng vôùi 1,500 anh em tuø nhaân bò ñöa ra Baéc, toâi ñaõ thaáy treân neùt maët cuûa hoï noãi thaát voïng, loøng caêm thuø. Toâi chia seû ñau khoå cuûa hoï. Nhöng toâi laïi nghe tieáng: “Haõy choïn Chuùa chöù khoâng phaûi vieäc cuûa Chuùa!” Toâi ñaõ thöa: “Laïy Chuùa, chính ñaây laø nhaø thôø chaùnh toøa cuûa con. Ñaây laø daân Chuùa trao cho con phuïc vuï, con phaûi laøm cho Chuùa hieän dieän giöõa nhöõng ngöôøi anh em chaùn naûn, cuøng khoå naøy. Ñaây laø yù Chuùa, neân con phaûi choïn”.
Khi toâi leân traïi caûi taïo, giöõa thung luõng nuùi Tam Ñaûo, tænh Vónh Phuù, toâi gaëp 250 anh em cuøng moät chuyeán ñi, ña soá khoâng Coâng giaùo, toâi vaãn nghe tieáng aáy thuùc baùch: “Haõy choïn Chuùa chöù khoâng phaûi vieäc cuûa Chuùa. - Laïy Chuùa, Chuùa sai con ñeán ñaây ñeå laøm cho tình thöông cuûa Chuùa hieän dieän giöõa caùc anh em con, giöõa ñoùi khaùt vaø giaù laïnh, giöõa lao ñoäng caûi taïo nhoïc nhaèn vaø tuûi nhuïc baát coâng. Con xin choïn Chuùa, khoâng phaûi choïn coâng vieäc cuûa Chuùa. Con choïn thaùnh yù Chuùa, giôø ñaây con laø toâng ñoà truyeàn giaùo cuûa Chuùa”.
Töø giaây phuùt aáy, moät söï bình an môùi traøn ngaäp taâm hoàn toâi, ôû vôùi toâi suoát 13 naêm tuø ñaøy. Toâi caûm thaáy thaám thía söï yeáu heøn cuûa toâi; toâi laëp laïi söï choïn löïa cuûa toâi, luùc aáy khoâng bao giôø Chuùa ñeå loøng toâi thieáu an bình. Taát caû laø hoàng aân cuûa Chuùa. Moãi khi toâi tuyeân boá: “Vì Chuùa, vì Hoäi thaùnh”, toâi phaûi thinh laëng tröôùc maët Chuùa, vaø thaønh thaät hoûi Chuùa: “Chuùa thaáy con haønh ñoäng hoaøn toaøn vì ai? Con ñaõ choïn vinh danh Chuùa, soáng vaø haønh ñoäng tuyeät ñoái vì Chuùa? hay Chuùa laø lyù do thöù yeáu, coøn lyù do khaùc maïnh hôn, con khoâng tieän noùi?”
Ñaây laø moät söï choïn löïa tuyeät vôøi, nhöng khoâng phaûi deã daøng. Ñöùc Gioan Phaoloâ II keâu goïi caùc baïn:
Caùc baïn treû thaân meán, nhö caùc moân ñeä thuôû ban ñaàu, haõy theo Chuùa Gieâsu! Ñöøng sôï laïi gaàn Chuùa ... Ñöøng sôï "cuoäc soáng môùi" maø Chuùa muoán trao cho caùc baïn vì chính Ngaøi cho caùc baïn ñuû söùc ñoùn nhaän vaø thöïc hieän cuoäc soáng aáy, Ngaøi ban aân suûng cuûa Ngaøi vaø Thaùnh thaàn cuûa Ngaøi cho caùc baïn. (Gioan Phaoloâ II, Söù ñieäp NQTGT XII, soá 3)
Ñöùc Thaùnh Cha laïi laáy göông thaùnh nöõ Teâreâxa Haøi ñoàng Gieâsu ñeå soi saùng caùc baïn treû:
Haõy cuøng Teâreâxa tieán leân treân ñöôøng khieâm nhöôøng vaø ñôn sô, trong tinh thaàn Coâng giaùo tröôûng thaønh, trong tröôøng hoïc cuûa Phuùc aâm. Haõy cuøng Teâreâxa soáng trong “quaû tim” cuûa Hoäi thaùnh, vaø trieät ñeå choïn Ñöùc Kitoâ. (Gioan Phaoloâ II, Söù ñieäp NQTGT XII, soá 9)
Caäu beù trong Phuùc aâm ñaõ coù söï choïn löïa trieät ñeå aáy, caäu ñaõ hieán daâng taát caû: Naêm chieác baùnh vaø hai con caù, trong tay Chuùa Gieâsu vôùi loøng tin töôûng. Theá roài Chuùa Gieâsu ñaõ laøm “vieäc cuûa Chuùa”: vôùi chöøng aáy, Ngaøi ñaõ nuoâi caû naêm ngaøn, caû vaïn ngöôøi!
Caàu Nguyeän
Chuùa vaø vieäc cuûa Chuùa
Vì loøng thöông voâ haïn,
Chuùa goïi con theo Chuùa,
laøm con Chuùa, laøm moân ñeä Chuùa.
Roài Chuùa trao cho con moät söù maïng.
Khoâng ai gioáng ai, nhöng cuøng moät muïc ñích
laøm toâng ñoà, laøm chöùng nhaân cho Chuùa.
Tuy nhieân, kinh nghieäm baûn thaân cho con thaáy,
nhieàu laàn con laãn loän hai ñieàu naøy:
Chuùa vaø vieäc cuûa Chuùa.
Chuùa trao cho con coâng vieäc cuûa Chuùa,
cao troïng coù, khieâm toán coù,
taàm côõ coù, bình daân coù.
Con laøm muïc vuï giaùo xöù,
muïc vuï giôùi treû, muïc vuï hoïc ñöôøng,
muïc vuï ngheä thuaät, muïc vuï gia ñình,
muïc vuï thanh nieân, muïc vuï lao ñoäng,
muïc vuï truyeàn thoâng.
Con ñoå vaøo ñoù taát caû nhieät tình,
taát caû nhöõng gì coù theå ñöôïc.
Con khoâng tieác moät ñieàu gì, keå caû maïng soáng con.
Giöõa luùc con taän tuïy, haêng say nhö theá,
con gaëp thaát baïi eâ cheà.
Vì ngöôøi ta voâ ôn, vì khoâng ai chòu coäng taùc,
vì baïn beø hieåu laàm, vì beà treân khoâng naâng ñôõ,
vì bònh taät oám ñau, vì thieáu phöông tieän...
Coù luùc con ñang treân ñaø thaønh coâng röïc rôõ,
moïi ngöôøi haân hoan ca ngôïi con, quyeán luyeán con.
Thì ñuøng moät caùi,
con phaûi thuyeân chuyeån,
nhaän nhieäm vuï môùi.
Con choaùng vaùng nhö rôi vaøo ñeâm toái.
Sao Chuùa boû con?
Con khoâng muoán boû dôû vieäc Chuùa,
con phaûi laøm cho hoaøn thaønh vieäc Chuùa.
Phaûi xaây xong thaùnh ñöôøng, toå chöùc xong hoäi ñoaøn...
Taïi sao ngöôøi ta phaù vieäc Chuùa?
Khoâng uûng hoä vieäc Chuùa voâ cuøng chính ñaùng?
Nhöng tröôùc baøn thôø
Beân Mình Thaùnh Chuùa,
con nghe Chuùa Gieâsu baûo con:
“Con haõy theo Chuùa, chöù khoâng phaûi theo vieäc cuûa Chuùa!”
“Neáu Chuùa muoán, con haõy trao vieäc Chuùa laïi trong tay Chuùa,
Chuùa söû duïng ai tieáp tuïc, maëc yù Chuùa.
Coù Chuùa lo, maø Chuùa lo thì muoân vaïn laàn hôn con lo.
Con haõy choïn moät mình Chuùa”.
Bieät giam taïi Haø Noäi
ngaøy 11-2-1985
Leã Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Nguyeân Toäi hieän ra taïi Loä Ñöùc