Suy Nieäm Phuùc AÂm Haèng Ngaøy
(Nhöõng baøi suy nieäm haèng ngaøy
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät VII Muøa Phuïc Sinh (Ga 16,23-28)
Leã Chuùa Gieâsu Leân Trôøi
Moät thi só ngöôøi Ñöùc coù vieát vaàn thô sau ñaây: "Beân treân theá giôùi naøy laø maây trôøi, maây trôøi thuoäc veà theá giôùi. Beân treân trôøi laø hö voâ". Vaàn thô naøy ñöôïc haøng trieäu ngöôøi treân theá giôùi chöùng thöïc moãi ngaøy khi ngoài trong caùc maùy bay khoång loà, maø moãi chuyeán bay chôû ñöôïc maáy traêm haønh khaùch. Caùc loaïi maùy bay naøy thöôøng bay treân ñoä cao hôn 10,000 meùt, nghóa laø treân caùc taàng maây. Vaø quaû thaät, treân ñoä cao aáy, du khaùch chæ thaáy beân döôùi laø maây, tröôùc maét vaø chung quanh laø chaân trôøi xanh daøi voâ taän vaø beân treân chæ laø khí, khoâng coù gì khaùc.
Tuy nhieân, qua khaúng ñònh treân ñaây, thi só ngöôøi Ñöùc aùm chæ moät söï kieän khoa hoïc, oâng muoán dieãn taû xaùc tín voâ thaàn cuûa oâng laø khoâng tin coù Thieân Chuùa, khoâng tin coù queâ trôøi, khoâng tin coù thieân ñaøng vaø cuoäc soáng mai sau. Cuoäc ñôøi con ngöôøi keát thuùc vôùi caùi cheát vaø beân kia caùi cheát chæ laø hö voâ. Nghóa laø thi só giaùn tieáp khaúng ñònh raèng, cuoäc ñôøi con ngöôøi voâ nghóa, do ñoù cuõng khoâng caàn phaûi soáng toát vôùi tha nhaân hoaëc aên ngay ôû laønh hay soáng ñaïo ñöùc luaân lyù laøm gì, cöù vieäc tham oâ, gian aùc, boùc loät ngöôøi khaùc, cuõng khoâng caàn phaûi caàu nguyeän laøm gì, bôûi vì noù chæ laø ñoái thoaïi vôùi hö voâ, vaø theá giôùi naøy chæ laø hö voâ bôûi vì khoâng coù töông lai.
Nhöng xaùc tín nhö vaäy laø thi só ñaõ rôi vaøo söï laàm laãn lôùn nhaát. Bôûi vì trong ngaøy leã Thaêng Thieân, Chuùa Gieâsu khaúng ñònh vôùi chuùng ta raèng sau caùi cheát cuoäc soáng môùi thöïc söï baét ñaàu vaø beân treân taàng maây laø taát caû.
So saùnh trình thuaät bieán coá Chuùa Gieâsu Kitoâ Phuïc Sinh leân trôøi trong caùc baûn vaên Tin Möøng, chuùng ta hieåu ra ngay moät söï khaùc bieät trong Phuùc AÂm thaùnh Gioan: cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu taäp trung vaøo ngaøy sau thöù baûy laø ngaøy leã Vöôït Qua, ngaøy Chuùa Gieâsu soáng laïi, leân trôøi vaø trao ban Chuùa Thaùnh Thaàn cho caùc moân ñeä. Ñoái vôùi thaùnh Gioan, Thieân Chuùa töï toû loä mình cho nhaân loaïi trong con ngöôøi vaø trong maàu nhieäm cuûa Chuùa Gieâsu, vaø Giaùo Hoäi hay coäng ñoaøn caùc moân ñeä laø hoa traùi cuûa söï maïc khaûi aáy.
Phuùc AÂm thaùnh Mattheâu traùi laïi, laø Emmanuel: "Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta", nghóa laø theo thaùnh nhaân, Chuùa Gieâsu luoân luoân soáng hieän dieän vaø hoaït ñoäng saâu thaúm giöõa coäng ñoaøn Giaùo Hoäi. Ngaøi töï ñoàng hoùa mình vôùi moïi ngöôøi. Do ñoù, moãi vieäc laøm cho moät trong caùc thaønh phaàn cuûa coäng ñoaøn Giaùo Hoäi laø laøm cho chính Chuùa Gieâsu. Noùi caùch khaùc, theo thaùnh Mattheâu, Chuùa Gieâsu Kitoâ Phuïc Sinh luoân hieän dieän trong coäng ñoaøn thaân mình maàu nhieäm cuûa Ngaøi, cho duø coäng ñoaøn ñoù coù beù nhoû vaø coù soáng taïi nôi heûo laùnh xa xoâi ôû taän chaân trôøi goùc bieån naøo treân theá giôùi naøy ñi chaêng nöõa thì vaãn coù Chuùa hieän dieän luoân luoân: "ÔÛ ñaâu coù hai, ba ngöôøi tuï hoïp laïi nhaân danh Thaày thì Thaày ngöï giöõa hoï". Chuû ñích thaàn hoïc naøy giaûi thích taïi sao thaùnh Mattheâu ñaõ khoâng keát thuùc Phuùc AÂm vôùi trình thuaät Chuùa Gieâsu rôøi boû coäng ñoaøn moân ñeä veà trôøi nhö hai thaùnh söû Marcoâ vaø Luca. Phuùc AÂm thaùnh Mattheâu keát thuùc Phuùc AÂm vôùi lôøi Chuùa Gieâsu trang troïng khaúng ñònh vôùi caùc moân ñeä raèng: "Ngaøi seõ ôû cuøng caùc con moïi ngaøy cho ñeán taän theá".
Thaùnh söû Luca thì coù moät quan nieäm thaàn hoïc khaùc, ñoái vôùi thaùnh nhaân thì thôøi gian sau khi Chuùa Gieâsu veà trôøi laø thôøi gian cuûa Giaùo Hoäi. Thaùnh Luca coi vieäc coäng ñoaøn Giaùo Hoäi tieáp noái söï loan truyeàn Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu nhö giai ñoaïn cuoái cuøng trong lòch söû cöùu ñoä.
Neáu Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc ñaõ taäp trung lòch söû cöùu ñoä vaøo daân Israel vaø vaøo lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa, thì Kinh Thaùnh Taân Öôùc taäp trung lòch söû cöùu ñoä vaøo Chuùa Gieâsu vaø vaøo ngaøy hoâm nay cuûa Chuùa Gieâsu nhö thôøi ñieåm thaønh toaøn lôøi Thieân Chuùa ñaõ höùa vôùi daân Israel xöa kia. Lôøi Thieân Chuùa thöïc hieän trong coäng ñoaøn Giaùo Hoäi giôø ñaây phaûi ñöôïc tieáp tuïc thaønh toaøn vaø ôn cöùu ñoä phaûi ñöôïc moïi thaønh phaàn Giaùo Hoäi tieáp tuïc loan truyeàn cho moïi daân toäc khaùc. Ñoù laø noäi dung cuûa saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï, trong ñoù thaùnh Luca töôøng thuaät coâng taùc truyeàn giaûng maø Chuùa Gieâsu laø trung taâm ñieåm vaø laø ngöôøi khôûi xöôùng vaø giôø ñaây coäng ñoaøn Giaùo Hoäi tieáp tuïc ñaåy maïnh döôùi söï thuùc ñaåy, daãn daét cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.
Trong moät nghóa naøo ñoù, bieán coá Chuùa Gieâsu leân trôøi caàn thieát cho vieäc khai maïc söù meänh cuûa Giaùo Hoäi. Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh leân trôøi nhöng giôø ñaây laø thôøi gian Ngaøi hoaït ñoäng qua vaø trong coäng ñoaøn Giaùo Hoäi. Söï kieän Chuùa Gieâsu leân trôøi khoâng coù nghóa laø Ngaøi khoâng hieän dieän trong theá giôùi naøy, nhöng Ngaøi seõ trôû laïi traàn gian. Nhöng trong thôøi gian giöõa hai khoaûng caùch ñoù, Ngaøi soáng ngoaøi lòch söû, nhöng hieän dieän trong lòch söû qua coäng ñoaøn Giaùo Hoäi. Nöôùc Thieân Chuùa thöïc taïi cuoäc soáng sieâu vieät vónh cöûu, veïn toaøn mai sau toû hieän daàn trong Giaùo Hoäi. Trong noã löïc, Giaùo Hoäi laøm chöùng cho Chuùa Gieâsu vaø rao truyeàn Tin Möøng cuûa Chuùa.
Thaùnh söû Luca ñaõ thaät kheùo leùo khi noái lieàn thôøi gian hoaït ñoäng cuûa Giaùo Hoäi vôùi ngaøy hoâm nay cuûa Chuùa Gieâsu vaø giaûi thích noù nhö laø thôøi gian cuûa ôn thaùnh cöùu ñoä. Bieán coá Chuùa Gieâsu leân trôøi nhö ghi trong saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï vaø saùch Phuùc AÂm phaûi ñöôïc hieåu döôùi aùnh saùng cuûa lòch söû cöùu ñoä: maàu nhieäm leân trôøi giaûi thích taïi sao laïi coù Giaùo Hoäi. Giaùo Hoäi hieän dieän giöõa loøng xaõ hoäi vaø loan baùo Tin Möøng cöùu ñoä cho moïi ngöôøi.
Noùi caùch khaùc, qua saùch Toâng Ñoà Coâng Vuï vaø saùch Phuùc AÂm, thaùnh söû Luca muoán chöùng minh cho chuùng ta thaáy chöông trình Thieân Chuùa ñoái vôùi loaøi ngöôøi vaø theá giôùi ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu thöïc hieän vaø thaønh toaøn, vaø giôø ñaây ñöôïc toû hieän töøng böôùc vaø keùo daøi trong cuoäc soáng cuûa Giaùo Hoäi.
Trong trình thuaät bieán coá Chuùa Gieâsu leân trôøi, thaùnh söû Luca laø ngöôøi duy nhaát coù can ñaûm duøng ñoäng töø aùm chæ söï chia lìa khi bieát Chuùa Gieâsu Kitoâ taùch rôøi khoûi ñoaøn moân ñeä, vaø chöông 24 môû ñaàu trình thuaät moät ngaøy soáng cuûa Chuùa Gieâsu cuõng nhö cuûa coäng ñoaøn caùc moân ñeä baèng caùch ghi nhaän söï vaéng maët cuûa Chuùa Gieâsu. Nhöng tieáp sau ñoù Chuùa Gieâsu laïi hieän dieän giöõa coäng ñoaøn, Ngaøi ñoàng haønh, ñaøm ñaïo vaø duøng böõa toái vôùi hai moân ñeä treân ñöôøng Emmau, vaø giôø ñaây trình thuaät keát thuùc vôùi Chuùa Gieâsu laïi töï toû hieän ra.
Tuy nhieân, söï chia tay naøy taïi Bethania khoâng khieán cho caùc moân ñeä buoàn saàu hay chaùn naûn. Traùi laïi hoï cuøng nhau trôû veà Gieârusalem loøng traøn ñaày vui söôùng. Thaùnh söû Luca khoâng giaûi thích taïi sao ñoaøn moân ñeä giôø ñaây phaûi xa Thaày mình maø laïi söôùng vui nhö vaäy, nhöng chaéc chaén caùc moân ñeä ñaõ khaùm phaù ra hay ít nhaát ñaõ tröïc giaùc ñöôïc chuyeän gì ñoù, nghóa laø caùc vò ñaõ hieåu raèng, Chuùa Gieâsu tuy ñaõ taùch rôøi khoûi hoï, nhöng vaãn luoân hieän dieän beân hoï.
Trong trình thuaät bieán coá Chuùa Gieâsu leân trôøi coøn coù moät ñieåm ñaëc bieät khaùc nöõa, ñoù laø caùc moân ñeä ñang phuû phuïc xuoáng thôø laïy Ngaøi thì Chuùa Gieâsu ñaõ rôøi khoûi hoï leân trôøi, ñoàng thôøi Ngaøi giô tay ban pheùp laønh cho hoï. Cöû chæ naøy cuûa Chuùa Gieâsu cho thaáy, Ngaøi haønh ñoäng nhö laø Thaày cuûa caùc moân ñeä. Chuùa cuûa caùc toâng ñoà laø thuû laõnh cuûa coäng ñoaøn daân rieâng môùi cuûa Thieân Chuùa, giaõ töø coäng ñoaøn nhöng ñoàng thôøi Ngaøi môøi goïi moïi ngöôøi ra ñi chu toaøn söù meänh maø hoï ñaõ ñöôïc uûy thaùc. Pheùp laønh cuûa Chuùa Gieâsu baûo ñaûm cho coäng ñoaøn Giaùo Hoäi moïi ôn caàn thieát trong cuoäc soáng vaø söï taêng tröôûng cuûa mình trong söù meänh loan truyeàn lòch söû cöùu ñoä.
Ñaëc ñieåm thöù ba trong trình thuaät bieán coá Chuùa Gieâsu leân trôøi ñoù laø thay vì ra ñi khaép nôi loan truyeàn Tin Möøng thì ñoaøn moân ñeä vaøo ñeàn thôø Gieârusalem caàu nguyeän vaø chuùc tuïng Thieân Chuùa. Phuùc AÂm thaùnh Luca môû ñaàu vôùi caûnh Thaày Zacharia daâng höông cho Chuùa trong ñeàn thôø, giôø ñaây keát thuùc vôùi lôøi chuùc tuïng cuûa ñoaøn toâng ñoà. Gieârusalem laø trung taâm ñieåm cuûa lòch söû cöùu ñoä, laø nôi lòch söû cöùu ñoä thaønh toaøn, ñoàng thôøi laø nôi phaùt xuaát söù meänh truyeàn giaùo cuûa Giaùo Hoäi.
Hình aûnh Giaùo Hoäi truyeàn giaùo quanh quaån trong ñeàn thôø, trong lôøi caàu nguyeän vaø chuùc tuïng Thieân Chuùa xem ra hôi laï, nhöng thaät ra söù meänh truyeàn giaùo cuûa Giaùo Hoäi seõ ñem laïi nhieàu hoa traùi khi coäng ñoaøn bieát baùm chaët vaøo Chuùa, daùn maét nhìn leân Chuùa, thaân tình thöa chuyeän vôùi Chuùa ñeå kín muùc moïi ôn thaùnh vaø nghò löïc caàn thieát cho söù meänh loan baùo lôøi Ngaøi ñeå keùo ñoåi phuùc laønh cuûa Thieân Chuùa xuoáng treân moïi taâm hoàn vaø phaûn aûnh göông maët cuõng nhö giaùo huaán cuûa Chuùa moät caùch tinh tuyeàn, trung thöïc vaø saâu thaúm hôn.
Bôûi vì neáu khoâng coù phuùc laønh vaø ôn thaùnh Chuùa trôï löïc seõ khoâng coù söï soáng, seõ khoâng coù ôn hoaùn caûi vaø bieán ñoåi con tim vaø coâng taùc truyeàn giaùo cuûa Giaùo Hoäi khoâng sinh hoa traùi phong phuù. Caøng hoaït ñoäng nhieàu, Giaùo Hoäi caøng phaûi soáng chieàu kích chieâm nieäm vaø ñoái thoaïi thaân tình vôùi Chuùa nhieàu hôn.
Ñaây cuõng laø lyù do giaûi thích taïi sao tröôùc khi veà trôøi, Chuùa Gieâsu ñaõ daïy doã caùc moân ñeä nhieàu ñieàu ñeå giuùp hoï ñöôïc söù meänh loan baùo Tin Möøng, vaø töø nay hoï phaûi ñaûm traùch thay Ngaøi. Lôøi caùc thieân thaàn nhaéc nhôù coù caùc oâng bieát söù meänh rao truyeàn Lôøi Chuùa khoâng cho pheùp caùc vò ñöùng nhìn trôøi, nhìn ñaát mô moäng nuoái tieác hay chæ lo laéng cho caùc dòch vuï phuïng töï quanh quaån trong boán böùc töôøng nhaø thôø hoaëc ñaùp öùng nhu caàu cuûa linh hoàn maø thoâi, maø phaûi xuoáng nuùi, nhaäp theå, ñem Chuùa vaøo ñôøi loan truyeàn ôn cöùu ñoä vaø hoaït ñoäng thaêng tieán con gnöôøi toaøn dieän nhö Chuùa Gieâsu ñaõ laøm xöa kia.