Trích Taäp Truyeän Ngaén
Ñöôøng Veà Thöôïng Trí

Lm Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ
Trung Taâm Truyeàn Hình Quang Khaûi, Ñaøi Loan

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

NGUÏC TOÁI

Gaõ ñaøn oâng vöùt chieác aùo khoaùc xuoáng saøn nhaø, chaäm raõi böôùc ñeán caïnh beáp löûa. Haén ñöùng taàn ngaàn, nghó ngôïi moät chuùt roài vôùi tay laáy cuoán saùch Thaùnh Kinh nhoû. "Keû duøng göôm seõ cheát vì göôm". Haén ñaõ ñoïc ñoaïn naøy nhieàu laàn. Laï luøng laø moãi laàn ñoïc, haén mang moät caûm giaùc rôøn rôïn treân da thòt laøm haén rôïn ngöôøi.

Con meøo ñen nhaåy vuït ngang qua maët laøm haén giaät mình. Ñöùng caïnh chieác ñeøn daàu, noù ngoù gaõ ñaøn oâng chaèm chaèm. Ñoâi maét xanh leït, qua aùnh ñeøn, moät chaám ñoû röïc nhö veát maùu höøng saùng trong caëp maét noåi baät giöõa boùng ñeâm. Ñoâi maét laøm gaõ sôï. Haén ñaù vaêng oáng loong veà phía con meøo nhö moät haønh ñoäng phaûn khaùng laïi noãi sôï haõi. Con meøo nhaûy phaét leân caùnh cöûa roài maát huùt trong boùng ñeâm daày ñaëc. Haén giô tay vuoát maët, baáy giôø gaõ môùi thaáy maët noùng böøng coù leõ vì töùc toái vôùi con meøo. Toùc roái buø xoøa kín traùn. Haén ngoài yeân laëng moät luùc roài môû cöûa ra goác tre giaø, nôi ñaët lu nöôùc. Haén cuùi maët xuoáng uoáng moät hôi daøi roài löõng thöõng trôû vaøo.

Caên nhaø vaéng laëng nhö moät naám moà lôùn. Haén traèn troïc maõi vôùi nhöõng yù nghó hoang daïi cho tôùi khi haén khoâng chòu ñöôïc nöõa vì nhöõng tieáng vang doäi trong trí naõo thì haén trôû ra lu nöôùc vuïc maët xuoáng. Laøn nöôùc laïnh aùp vaøo da maët cho haén moät caûm giaùc töông phaûn laï luøng. Ngoài döôùi goác tre nhìn leân baàu trôøi ñen daày ñaëc. Haén chôït thaáy moät vì sao ñang laáp laùnh ôû raát xa. "Keû duøng göôm seõ cheát vì göôm." Lôøi noùi trong cuoán saùch nhoû laïi vang leân trong ñaàu. Moät laàn, hai laàn roài lôøi noùi töø töø lôùn daàn, vang doäi, gioïng noùi aâm thaàm nhöng buøng leân maõnh lieät. Lôøi noùi caøng lôùn thì aâm thanh caøng saéc nhoïn, nhöùc oùc. Lôøi noùi nhö moät löôõi göôm beùn xuyeân xuoáng da thòt laøm haén chòu khoâng noåi, haén nhö bò ngoäp thôû bôûi moät boùng ñen ñaëc seät chuïp kín ngöôøi. Phaûn öùng töï veä cuûa haén ñeå thoaùt khoûi söùc maïnh voâ hình aáy laø nhaåy leân, ñaám vaøo khoaûng khoâng meânh moâng vôùi lôøi chöûi theà.

"Keû duøng göôm seõ cheát vì göôm." Sau khi nhöõng tieáng voïng ñoù daèn vaët haén, lôøi noùi baét ñaàu nhoû, dòu laïi nhö chieác taàu ñi xa daàn sau tieáng huù ôû saân ga. Baây giôø, trong trí haén laïi hieän leân moät thanh göôm nhoïn beùn, ñaàu hôi laïnh laøm gaõ ruøng ngöôøi nhö chính löôõi göôm ñang raïch xuoáng da buïng. Haén run ngöôøi choáng ñôõ. Khaép caû nuùi ñoài tröôùc maët nhö vang doäi leân töøng tieáng: Göôm! Göôm! Göôm!. Tieáng voïng aáy chaïy voøng quanh nuùi, roài sau cuøng maát huùt ôû phía bìa röøng.

Vaãn nhö luùc tröôùc ñaây, khi haén böôùc vaøo cöûa, töï nhieân moät söùc maïnh ma quaùi voâ hình naøo ñoù xoâ ñaåy haén. Haén ngöôùc nhìn veà phía cuoán saùch, roài trong trí oùc gaõ laïi vang leân: "Keû duøng göôm seõ cheát vì göôm". Con meøo ñen trôû laïi töï luùc naøo, ngoài co ñaàu ñaøng sau chieác bình nöôùc coù veû sôï haõi. Hai chaân tröôùc choáng chaéc nòch xuoáng saøn goã. Hai goø vai noåi cao nhìn gaõ ñaøn oâng chaèm chaèm. Hai maét troøn xoe theo doõi gaõ ñaøn oâng töøng böôùc moät nhö ñeå saün saøng phaûn öùng neáu coù chuyeän gì xaûy ra.

Gaõ ñaøn oâng ngoài im laëng beân chieác baøn goã khoâng rôøi maét nhìn vaøo xoù toái goùc nhaø. Haén chaúng coù gì ñeå tìm kieám ôû ñaáy caû, maø laø ñeå hoàn ñi vaøo moät theá giôùi roái bôøi nhöõng yù nghó, nhöõng suy tính gay gaét ñang xaåy ra trong ñaàu haén. Moät con dao gaêm caøi ôû vaønh quaàn. Moät chieác bao vaûi daày truøm goïn xuoáng ñaàu gaõ ñaøn oâng laøm haén khoâng kòp keâu leân moät tieáng. Caùi daùng ñi voâ tö cuûa keû thuø trong moät buoåi toái chaïng vaïng thaät deã daøng caém phaäp moät löôõi buùa xuoáng gaùy. Taát caû hình aûnh aáy ñang soaùy ngaàu vaàn vuõ trong ñaàu. Coøn bieát bao nhöõng hình aûnh khaùc, boùng hình naøo cuõng nhuoäm maøu maùu, cuõng coù tieáng tru treùo keâu la. Taát caû nhö moät cuoán phim bò raùch nhaåy lung tung treân maøn aûnh taâm trí gaõ. Ñoâi luùc trí töôûng töôïng cuûa haén hieän leân nhöõng ñeâm traêng u hoaëc, môø aûo. Nhöõng caùnh röøng aåm moác laïnh luøng. Trong luùc gaõ ñang chìm mình vaøo nhöõng hình aûnh gheâ rôïn thì con raén rôi töø traàn nhaø xuoáng giöõa baøn, ngay tröôùc maët haén. Söùc naëng cuûa con raén laøm vaêng chieác li baèng nhöïa caùu gheùt vì laâu ngaøy khoâng ñöôïc röûa xuoáng saøn goã taïo neân nhöõng tieáng ñoäng khoâ khan. Gaõ ñaøn oâng giaät mình nhaåy baén sang moät beân. Con raén cuõng hoaûng hoát tröôøn mình veà phía beáp löûa, ngoaèn ngoeøo qua khe vaùch, boø qua cuoán Kinh Thaùnh nhoû roài bieán daïng vaøo khe vaùn bò nöùt ôû ñaàu nhaø.

Caùnh röøng daày ñaëc. Ngoïn nuùi tröôùc nhaø thænh thoaûng voïng veà tieáng huù cuûa loaøi chim cuù vaø chim ñeâm. Haén trôû laïi, naèm ngaû mình treân chieác choõng tre. Taát caû caùc hình aûnh luùc naãy laïi hieän veà. Con dao gaêm vaãn laø moät hình aûnh coù söùc thu huùt nhaát, noåi baät, saùng choùi. Haén ngoài hình dung ra keû thuø cuûa haén bò moät laùt dao ñaâm phaäp töø sau löng, maét ngöôùc trôïn nhìn haén caêm thuø nhöng khoâng laøm gì ñöôïc roài töø töø ngaõ quî xuoáng, caùn dao vaãn coøn laéc lö treân löng. Xaùc keû thuø cheát naèm ñoù, im laëng. Haén thôû phaøo nheï nhoõm. Ñaùp soá cuûa moät con toaùn ñaõ xong. Moät daày voø ñaõ ñöôïc thoûa ñaùp. Nhöng thaät söï nhöõng hình aûnh töôûng töôïng ñoù chaúng giuùp haén ñöôïc gì. Trôû veà vôùi thöïc taïi, keû thuø haén vaãn soáng. YÙ ñònh caêm thuø vaãn soi boùng trong loøng, taát caû vaãn laø moät loái ngoõ chöa coù loái thoaùt. Traêm nghìn yù nghó roái bôøi laøm haén meät nhoaøi. UÙp maët xuoáng baøn, haén ñi vaøo giaác nguû ñaày aùc moäng. Trong côn moäng aùc haén nghe tieáng ngöôøi noùi:

- Haø côù chi ngöôi phaûi töùc toái? Haø côù chi ngöôi phaûi saàm maët xuoáng?

Trong giaác mô, haén thaáy Cain ñang luûi thuûi cuùi maët beân ñoài chieàu coâ ñoäc. Roài nhö cuoán phim bò caét ñöùt nhaûy sang ñoaïn khaùc. Haén boãng thaáy Cain laïi ñang cuøng ñi vôùi Abel. Hai ngöôøi ñang ñi ngöôïc chieàu veà phía haén. Haén voäi vaøng nuùp sau ñaùm saäy beân bìa röøng, haêm chuù theo doõi luùc Abel muoán gôïi chuyeän vôùi Cain, anh mình, nhöng Cain laëng leõ ñi khoâng traû lôøi. Daùng ñi cuûa haén buoàn baõ. Boãng döng Cain ruùt ra moät löôõi buùa. Gaõ ñaøn oâng giaät mình, haén röôøn ngöôøi khoûi ñaùm saäy ñeå nhìn cho roõ. Abel nghe tieáng ñoäng, vôùi moät linh tính baùo hieäu chaúng laønh, chaøng ngoù laïi ñaøng sau. Baáy giôø Cain ñaõ giô buùa leân ñænh ñaàu. Abel hoaûng hoát chaúng hieåu ñieàu gì. Chaøng ngaõ quî xuoáng, hai tay chaép tröôùc maët, maét môû trôïn kinh haõi khoâng noùi ñöôïc lôøi naøo. Cain laáy heát can ñaûm nhö sôï giaây phuùt duy nhaát seõ qua ñi vaø haén seõ chaúng bao giôø coøn coù theå thi haønh yù ñònh cuûa haén ñöôïc, kieãng chaân roài vôùi taát caû söùc maïnh doàn xuoáng ñoâi tay, haén giaùng chieác buùa saét xuoáng. Giöõa luùc Abel cuùi maët, chieác buùa ñaäp xuoáng ñænh ñaàu. Abel ñaäp maët xuoáng ñaát. Im lìm. Maùu ñoû voït cao thaám xuoáng caùt khoâ. Nuùi ñoài vaãn yeân tónh. Nhöõng chieác laù khoâ lìa caønh ñeàu ñaën theo töøng côn gioù. Ñaát trôøi vaãn döûng döng. Cain voäi vaõ nhìn quanh, phuûi buïi, nhìn kó xem aùo mình coù dính veát maùu naøo khoâng roài hoái haû ñi veà phía maáy caây soài giaø. Nhöng vöøa ñi ñöôïc moät quaõng ngaén, haén thaáy laïnh buoát roài teù quî. Moät laøn gioù raùt boûng taït vaøo maët, haén ngaõ chuùi nhuûi trong côn loác cuoàng phong. Boãng coù tieáng gay gaét hoûi:

- Abel ñaâu?

Haén ñaùp laïi:

- Naøo toâi ñaâu coù bieát, toâi ñaâu phaûi laø ngöôøi giöõ noù!

Trong khoâng gian hoang daïi aáy, coù tieáng ngöôøi giaän doãi ñoøi hoûi:

- Khoán naïn cho ngöôi. Maùu cuûa ñoàng loaïi ngöôi ñaõ voït thaáu trôøi cao. Nhöõng gai goùc soûi ñaù seõ hôùp laáy maät ngoït dòu daøng töø tay ngöôi. Ñeán taän cuøng thôøi gian maøy seõ vaát vöôûng lang thang khoâng bôø coõi.

Cain hoát hoaûng sôï haõi. Haén chaúng bieát lôøi noùi aáy töø ñaâu nhöng lôøi noùi coù uy quyeàn laøm haén phaûi van xin:

- Vaø toâi cuõng seõ bò gieát nhö em toâi sao?

Töø trôøi cao coù tieáng ñaùp traû:

- Khoâng! Chaúng ai gieát ngöôi, vaø cöù daáu naøy maø ngöôøi ta nhaän ra ngöôi laø keû bò nguyeàn ruûa.

Khi tieáng noù vöøa döùt thì moät thanh saét daøi röïc löûa ñoû töø treân cao xa thaúm phoùng aøo xuoáng maët haén. Khi thanh saét ñaäp vaøo maët Cain thì gaõ ñaøn oâng coù caûm giaùc nhö thanh saét nung ñoû phoùng vaøo maët mình. Haén nhaûy baät daäy heùt lôùn cuøng vôùi tieáng heùt cuûa Cain. Moà hoâi chaûy öôùt traùn. Haén baøng hoaøng hoãn ñoän khoâng bieát tænh hay mô. Haén thôû hoàng hoäc nhö ngöôøi bò ma ñuoåi, coá ñònh laïi taâm trí ñeå xem nhöõng gì vöøa xaûy ra, nhöng taát caû vaãn im vaéng hoang ñöôøng. Gian phoøng troáng roãng vaãn laëng leõ khoâng coù gì thay ñoåi. Chieác ñeøn daàu vaãn daäp dôøn, ngoïn löûa thænh thoaûng buøng leân tuøy theo nhöõng kheõ gioù loït vaøo. Gaõ ñaøn oâng giô tay vuoát maët hoài töôûng laïi giaác mô khuûng khieáp, roài quay ñaàu ngoù cuoán saùch Thaùnh Kinh vaãn naèm treân keä goã beân phía treân beáp löûa. Ñaàu oùc haén laïi vang vang tieáng noùi töø xa thaúm voïng veà. "Ai duøng göôm seõ cheát vì göôm".

* * * *

Töø ngaøy maø haén ñaõ coù quyeát ñònh döùt khoaùt gieát keû thuø thì cuoán saùch Thaùnh Kinh keå nhö khoâng coøn laø moät baûn aùn aâm thaàm nhöùc buoát nöõa. Haén töï thoâi mieân mình baèng con maét laïnh luøng cuûa chính haén. "Ta phaûi laøm chuû ñôøi ta". "Ta seõ soáng nhö ta muoán soáng". "Ta seõ cheát nhö ta muoán cheát". Khoâng moät quyeàn uy naøo taøn phaù yù nghó cuûa ta ñöôïc. Vaø thöïc söï, haén ñaõ laát aùt ñöôïc tieáng voïng cuûa cuoán saùch nhoû veà lôøi noùi maø haén ñaõ bò daèn vaët bao ngaøy thaùng: Ai duøng göôm seõ cheát vì göôm.

Baây giôø, ñoái vôùi haén chæ coøn laø thôøi gian ñôïi chôø. Haén seõ söûa soaïn chaêm chuù ñeå ñoùn chôø moác ñieåm thôøi gian ñònh ñoaït ñoù. Haén mæm cöôøi töï ñaéc vôùi yù nghó chieán thaéng. Hình dung ra keû thuø cuùi ñaàu khuaát phuïc tröôùc maët mình, haén ngaïo ngheã vang leân tieáng cöôøi röøng ruù. "Phaûi gieát keû thuø! Phaûi gieát keû thuø!". Nhöõng lôøi quyeát ñònh aáy nhö nhöõng ngoïn soùng tieáp noái uùp aäp laøm haén khoâng bao giôø meät moûi cho nhöõng toan tính aâm möu.

Caùch khu ñoài haén ôû khoâng xa laø khu röøng giaø ñen saäm. Ñaây laø khu Röøng-Giaø-Caùm-Doã thöïc ra khoâng ai bieát goác gaùc teân goïi cuûa noù. Chæ nghe qua huyeàn thoaïi keå raèng, töø thuôû xa xöa laém roài, töøng ñeâm vaãn coù nhöõng ñoaøn ma ñi veà luõ löôït, ñi laëng leõ ôû bìa röøng nhö oaùn than tieác nuoái moät thuôû laøm ngöôøi. Hoï laø nhöõng keû bò röøng giaø gieát cheát. Ngöôøi ta keå coù nhöõng caây coå thuï raát cöùng. Coù nhöõng ngöôøi suoát moät ñôøi khoâng chaët heát moät caây. Vì maûi meâ vôùi goã quyù, bieát bao ngöôøi ñaõ ñaùnh maát muøa xuaân cuûa mình, khi tænh moäng thì tuoåi ñaõ xeá chieàu, trôøi ñaõ xaïm naéng. Huyeàn thoaïi keå raèng coù nhöõng thaân caây cao khuûng khieáp, chuùng laëng leõ khoâng noùi nhöng coù söùc thu huùt ma quaùi. Nhieàu ngöôøi ñaõ boû heát moät ñôøi ñeå chaët nhöng chaúng bao giôø chaët gaãy. Vì khi hoï chaët voøng ñöôïc sang phía beân kia cuûa thaân caây thì beân naøy thaân caây laïi baét ñaàu dính vaøo nhau, vaø cöù nhö theá hoï chaët xoay voøng thaân caây ñeå roài cheát ruõ. Caøng nhieàu ngöôøi cheát thì boùng caây laïi caøng coù söùc quyeán ruõ laï luøng. Hoï meâ hoaëc, cöù theá roài kieät söùc maø cheát. Bao nhieâu theá kæ qua, hoàn ma vaãn hieän veà than khoùc vaø ngöôøi ta ñaët teân cho caùnh röøng laø Röøng-Giaø-Caùm-Doã.

Gaõ ñaøn oâng cuõng ñaõ daàn daø bò thu huùt töø nhöõng tieáng goïi yeâu tinh cuûa caùnh röøng. Ñoái vôùi haén caøng ma quaùi caøng laøm haén say söa. Nhöõng boùng ñeâm huyeàn hoaëc, nhöõng ñeâm traêng môø aûo laïnh luøng, baây giôø, laø theá giôùi cuûa haén. Ngaøy laïi ngaøy, haén leân röøng giaø ñeå kieám goã xaây haàm. YÙ ñònh ñaàu tieân laø phaûi phaù boû caên choøi cuõ, roài, tröôùc heát, phaûi ñaøo moät nguïc toái cho keû thuø.

Nhöõng thaân caây cuõng nhö nhöõng truï ñaù, nhöõng caønh caây voû suø sì nhö da coùc ñaõ daàn daàn ñöôïc keùo veà. Coù nhöõng khuùc caây loài loõm nhö nhöõng ñaàu ngöôøi aån hieän. Coù nhöõng khuùc caây mang seïo vì bò cheùm ñaõ moïc da saàn suøi nhö baøn tay ngöôøi huûi. Thôøi gian lôùp lôùp ñi qua, maûi meâ vôùi nhöõng thaùng ngaøy chaët caây keùo ñaù xaây haàm, gaõ ñaøn oâng queân caû thôøi gian. Nhöõng caùnh quaï ñen veà laøm toå ôû ven röøng laø nhöõng boùng chim thay theá cho moät muøa xuaân khoâng caùnh eùn. Tieáng keâu khoâ khaúng nhö lôøi than töï tieàn kieáp cuûa baày cuù ñaõ khua ñoäng söï tónh mòch quen thuoäc cuûa khu ñoài. Vaøo nhöõng luùc hoaøng hoân xeá chieàu, khi nhöõng sôïi naéng cuoái cuûa maët trôøi ñaõ ngaõ beân kia nuùi thì baøy quaï ñen ñua nhau bay löôïn treân khu ñoài hoang. Hoïa hoaèn laém môùi coù moät vaøi caùnh chim laï gheù qua roài cuõng voäi bieán daïng veà moät cuoái trôøi naøo ñoù. Baày quaï ñöông nhieân laøm chuû khu röøng. Khoâng bieát chuùng töï keùo veà ñaây laäp nghieäp, hay ñaõ bò ñoá kò töø moät nöông daâu naøo ñoù, khoûi nhöõng loaøi chim hieàn töø khaùc.

Moái thuø haèn ñaàu tieân ñaõ xaûy ñeán vaøo moät buoåi xeá chieàu, baøy quaï ñaõ ñua nhau tung moùng nhoïn boå nhaøo xuoáng con meøo ñen. Moät buoåi chieàu, nhöõng caùnh quaï ñen veà ñeán toå treân caønh caây Thaønh Ngaïnh ôû ñaàu nhaø thì khaùm phaù ra hai quaï nhoû ñaõ bò caét ñöùt coå cheát. Chieác toå raï bò xeù naùt tanh banh. Töø ñoù giöõa baøy quaï vaø con meøo ñen mang moái thuø truyeàn kieáp. Con meøo khoâng coøn thong thaû phôi naéng ngoaøi hieân nhaø. Noù ruït reø, phaûi lo aâu ñeà phoøng nhöõng baát traéc coù theå xaûy ñeán. Neân cuõng töø ñoù ñoâi maét noù röïc löûa saùng hôn, tinh quaùi hôn. Baøy quaï ñen phaûi thay ñoåi choã ôû, nôm nôùp lo aâu cho soá phaän nhöõng chuù quaï nhoû khi chuùng rôøi toå ñi kieám aên. Moãi khi sô hôû laø con meøo xeù tan naùt baøy quaï con. Nhöng thöïc söï tai öông ñaàu tieân xaûy ra khoâng phaûi laø con meøo ñen maø laø con raén giaø giaáu mình treân noùc nhaø, chính noù ñaõ gieát cheát nhöõng chuù quaï non treân caây Thaønh Ngaïnh.

Moái thuø haèn hieåm ñoäc cuûa baøy quaï, gaõ meøo ñen vaø con raén laø moät theá giôùi rieâng bieät. Ñaáy cuõng laø sinh hoaït ñoäc nhaát cuûa khu röøng. Tuy nhieân gaõ ñaøn oâng khoâng heà hay bieát gì caû. Naêm thaùng troâi theo doøng ñôøi. Thôøi gian ñi maõi roài taát caû cuõng phaûi ñoåi thay theo ñònh meänh cuûa naêm thaùng. Moät buoåi saùng kia, con meøo naèm cheát cong queo, loâng öôùt meïp vì söông ñeâm, doøng maùu khoâ coøn dính treân meùp. Gaõ ñaøn oâng chaúng ñeå yù ñeán söï hieän dieän cuûa con meøo laø bao, nhöng khi noù cheát roài gaõ môùi thaáy caên nhaø hoang vaéng.

Vaøo moät höøng saùng, haén bò phaù vôõ giaác nguû vì tieáng keâu thaûm thieát cuûa baày quaï. Luõ quaï bay cuoàng loaïn, raùt coå keâu gaøo, nhöõng tieáng keâu khoâ khan nhö muoán khaïc maùu xuoáng khu röøng gian aùc. Chuùng bay vaàn ruõ ñieân daïi treân khu ñoài vì taát caû luõ con ñaõ bò gieát. Con meøo giaø ñaõ cheát. Baøy quaï ñen khoâng coøn ñoái thuû ñeå truùt côn giaän. Gaõ ñaøn oâng ñöùng nhìn baøy quaï chao löôïn maø nghó ñeán ngaøy ñaïi hoïa naøo ñoù ñoå xuoáng treân con ngöôøi. Con raén giaø ma quaùi vaãn thaûn nhieân co mình trong boùng toái aån truù.

Traêng laàn löôït veà roài ñi ñaõ laøm khu röøng thay laù bieát bao laàn. Nhöõng khoùm saäy ñaõ ñoåi gioáng qua bao theá heä. Loái moøn leân röøng cuõng ñoåi daïng thay ñöôøng. Coù nhöõng caønh caây muïc xuoáng. Coù nhöõng haït gioáng ñang naåy maàm thay theá. Thôøi gian laëng leõ lôùp lôùp ñi qua. Gaõ ñaøn oâng cuõng chung ñònh meänh thôøi gian ñang daàn daàn ñi veà moät coõi xa xaêm. Khi caên haàm ñaõ xong, khoùa cöûa ñaõ chaéc nòch thì tuoåi gaõ ñaøn oâng cuõng ñaõ veà chieàu. Vaøo moät ngaøy tröa thaùng haï, haén ngöôùc nhìn trôøi cao loàng loäng roài hít moät hôi daøi cho caêng loàng phoåi. Khí trôøi thaám vaøo gioøng maùu meät moûi. Laàn ñaàu tieân sau bao nhieâu naêm mieät maøi, hoâm nay haén môùi thaáy trôøi cao quaù, roäng quaù. Cuõng laø laàn ñaàu tieân haén thaáy coõi loøng thaûnh thôi vì chieác haàm ñaõ hoaøn thaønh. Haén thaàm nghó, ñaây laø thôøi gian ta ñöôïc nghæ ngôi. Loøng haén roän leân moät nieàm vui rieâng bieät maø ñaõ bao ngaøy gaõ aáp uû. Nieàm vui moät ngaøy naøo ñoù raát gaàn ñaây, nhìn thaáy keû thuø khom mình trong nguïc toái maø haén ñaõ moøn hôi cuoäc ñôøi ñeå xaây caát.

Thôøi gian laø loøng sinh meänh coù uy quyeàn chuyeån hoùa taát caû thaêng traàm cuûa vuõ truï, nuùi röøng. Khi ñöôïc nghæ ngôi ñeå chieâm ngaém coâng trình cuûa mình thì cuoán phim dó vaõng baét ñaàu hieän veà. Vaøo nhöõng buoåi toái trôøi, haén ngoài nhìn boùng hình mình treân vaùch, nhôù ñeán nhöõng ngaøy cuoán saùch nhoû vang leân lôøi maùu goïi: "Ai duøng göôm seõ cheát vì göôm." Giaác mô coù boùng hình Cain vaø maùu cuûa Abel maáy möôi naêm veà tröôùc cuõng nhaéc nhôû haén veà nhöõng ngaøy xöa ñaõ xa môø. Ñaàu oùc gaõ roái raém, nhöõng boùng hình môø aûo ñoù khoâng coøn saâu ñaäm ñeå haén phaûi suy tö nhöng cuõng chöa haún laø ñaõ phai môø ñeå cho haén hoaøn toaøn thanh thaûn. Trong taâm hoàn haén vaãn coøn nhöõng tieáng goïi cuûa caû hai beân, cuûa tuø nguïc vaø töï do. Chieán tröôøng vaãn chöa phaân bieät thaéng baïi. Haén vaãn coøn khoå sôû vôùi nhöõng yù nghó traùi ngöôïc nhau giöõa Boùng Toái vaø AÙnh Saùng, giöõa tha thöù vaø haän thuø, giöõa khieâm toán vaø thoûa maõn loøng kieâu haõnh.

Caên haàm ñaõ xong. Nguïc toái ñaõ hoaøn thaønh. Khoâng theå tha thöù. Khoâng theå phí phaïm nhöõng xaây ñaép. Nghó ñeán coâng lao cuûa bao ngaøy thaùng ñaün cuûi ñoùng haàm, haén cöôøi saëc suïa khinh bæ nhöõng yù nghó cheát nhaùt cuûa mình. Nhö ñeå minh chöùng cho moät lôøi theà quyeát taâm, haén ñöùng daäy giang tay leân trôøi, con dao gaêm saùng quaéc naèm goïn trong baøn tay chai cöùng, haén tieáp tuïc cöôøi coâ ñoäc trong caên nhaø vaéng.

* * *

Haén töï nhuû ñaây laø laàn sau cuøng, laàn keát thuùc cuoäc ñôøi cuûa gaõ ñaøn oâng. Caên haàm ñaõ xong. Gaõ baét ñaàu toan tính chuyeän gieát cheát keû thuø. Toái hoâm nay laø hôn hai tuaàn leã ngoài chôø, theo doõi giôø ñi cuûa moät gaõ ñaøn oâng cuõng traïc cuøng tuoåi vôùi haén.

Moät vaøi caùnh chuoàn chuoàn chöa tìm ñöôïc nôi nguû ñeâm bay chaïng vaïng beân buïi sim. Haén ngoài beät beân goø moái chôø ñôïi. Haén böïc boäi vì baày muoãi röøng lieàu cheát coøn hôn laø ñoùi bay bu treân ñaàu, treân coå. Haén laïi nhuû thaàm: Ñaây phaûi laø laàn sau cuøng! Moãi laàn noùi theá, haén caûm thaáy taêng theâm can ñaûm cho giaây phuùt baõo buøng maø haén ñaõ phaûi chôø ñôïi bao nhieâu naêm nay. Tim haén ñaäp lieân hoài. Caøng veà toái haén caøng lo aâu, hoài hoäp. Haén daùo daùc nhìn quanh. Haén thaáp thoûm ngoài khoâng yeân choã. Thôøi gian laëng leõ troâi. Xa xa ñaõ nghe tieáng cuù ruùc ruûa. Ñaøn dôi ñi aên ñeâm ñaõ chìm vaøo boùng toái xaùm ñen cuûa neàn trôøi.

Giöõa luùc coù tieáng soùi röøng tru thì haén ruøng ngöôøi ñöa maét nhìn veà phía ñöôøng moøn. Moät ngöôøi ñaøn oâng xuaát hieän. Baèng phaûn xaï töï nhieân, haén naém chaët con dao gaêm ñaõ ñöôïc maøi saéc, röôùn ngöôøi theo doõi gaõ ñaøn oâng khoâng rôøi moät giaây. Gaõ ñaøn oâng caøng ñi daàn veà phía haén thì con dao gaêm caøng ñöôïc naém chaët. Haén hoài hoäp muoán ngoäp thôû. Treân ñôøi chöa luùc naøo haén bò giaèng co kòch lieät giöõa sôï haõi vaø lieàu lónh. Moà hoâi chaûy treân traùn, treân khoùe maét. Haén khoâng coøn ñuû saùng suoát vaø bình tónh nhö chöông trình maø haén ñaõ döï tính tröôùc. Keû thuø cuûa haén voâ tö böôùc chaäm raõi, bình thaûn. Chung quanh yeân tónh, vaéng laëng khoâng moät boùng ngöôøi. Haén muoán ngoài yeân chôø cho ngöôøi ñaøn oâng ñi qua, roài laëng leõ trôû veà nhaø. Nhöng yù nghó ñoù chöa kòp thaønh hình thì ñaõ bò choáng ñoái maõnh lieät bôûi nhöõng tieáng la heùt döõ doäi: Phaûi can ñaûm! Ta laøm chuû ñôøi ta! Ta muoán cheát nhö ta muoán cheát! Ta muoán soáng nhö Ta muoán soáng! Nhöõng tieáng la où trong loøng haén laø nhöõng baøn tay giô cao hoái thuùc haén xoâng vaøo traän ñòa.

Haén mím chaët moâi, trôïn tröøng maét theo doõi gaõ ñaøn oâng. Gaõ ñaøn oâng caøng ñeán gaàn buïi sim treân goø moái thì moà hoâi haén caøng chaûy. Haén döï tính neáu chieác bao boá khoâng chuïp kín ñöôïc ñaàu gaõ ñaøn oâng, vaø vì moät lí lo naøo ñoù maø gaõ ñaøn oâng coù theå vuøng chaïy thì nhaát ñònh haén seõ söû duïng ñeán con dao gaêm. Haén nguyeän mong maùu ñöøng ñoå. Haén muoán baét soáng gaõ ñaøn oâng. Haén muoán keû thuø phaûi muø daàn trong haàm toái maø haén ñaõ maát moät ñôøi ñeå xaây ñaép. Gaõ ñaøn oâng vaãn chaúng hay bieát gì, chaàm chaäm ñi qua nôi haén ñang ngoài chôø. Leï laøng nhö boùng meøo laùch qua buïi saäy, haén theo saùt ngay ñaøng sau gaõ ñaøn oâng maø khoâng gaây moät tieáng ñoäng nghi ngôø. Chieác bao boá nheï nhaøng giô cao. Haén choàm tôùi, giaät thaät maïnh mieäng bao xuoáng ñaàu gaõ ñaøn oâng. Moät chôùp nhoaùng goïn gaøng. Gaõ ñaøn oâng chæ kòp uù ôù moät tieáng nhoû. Haén xoay mieäng chieác bao chaët laïi. Trong khi vöøa xoay haén vöøa chaïy voøng troøn. Haén chaïy thaät nhanh ñeå gaõ ñaøn oâng ngaõ vaät xuoáng. Hai tay gaõ ñaøn oâng giô leân khôø khoaïng voâ phöông höôùng. Keû thuø ñaõ bò vaät ngaõ. Ñaàu naèm goïn trong chieác bao daày ñaëc boùng ñeâm. Ngoäp thôû. Gaõ ñaøn oâng khoâng hieåu söï gì ñaõ xaåy ra cho mình. Coøn haén laáy ñaàu goái keà chaët leân coå keû thuø. Hai tay coá xieát cho chieác bao boá saùt maët. Sôïi thöøng to hôn caây ñuõa xieát maáy voøng chung quanh coå, giöõ chaët cho mieäng bao khoûi vuoät. Keû thuø uùp maët xuoáng caùt, thôû khoø kheø. Khoâng coøn caùch naøo ñeå phaûn khaùng. Moãi laàn muoán vuøng daäy thì haén laïi xieát sôïi giaây chaët hôn, ghì maët xuoáng saùt ñaát hôn. Nhö theá, caøng vuøng vaãy keû thuø cuûa haén caøng ngoäp thôû. Keû thuø ñaønh phaûi chaáp nhaän ñeå haén khoan dung chuùt naøo hay chuùt aáy. Sau khi thaét nuùt chaët mieäng bao, haén laáy cuøng sôïi giaây aáy voøng qua gaùy, troùi hai caùnh tay keû thuø traät ra sau löng. Baây giôø keû thuø nhö moät ngöôøi muø laïi theâm cuït ñoâi tay ñaønh ñöùng im, khoâng daùm nhuùc nhích.

Gaõ ñaøn oâng phuûi caùt buïi, cuùi nhaët con dao gaêm rôi caùch ñoù khoaûng vaøi thöôùc. Haén möøng laø ñaõ khoâng ñoå maùu, vaø khoâng ngôø laïi thaønh coâng moät caùch deã daøng nhö theá. Troïn veïn. Öôùc mô cuûa haén ñaõ thaønh söï thaät. Haén thuùc maïnh vaøo löng keû thuø, naïn nhaân nhö muoán ngaõ chuùi nhuûi. Haén daãn keû thuø veà caên haàm.

* * *

Laõo ñöùng im laëng beân bìa röøng. Thænh thoaûng coù vaøi ngöôøi kieám cuûi gheù laïi beân bôø gieáng cuûa laõo xin nöôùc uoáng. Maáy ñöùa chaên traâu cuõng ñoâi luùc ñeán chuyeän vaõn vôùi laõo. Ñoù laø taát caû tieáp xuùc cuûa laõo giaø vôùi theá giôùi chung quanh. Khoâng ai bieát coù caên haàm saâu döôùi caên nhaø cuûa laõo. Nhöõng muøa möa röøng ñeán roài ñi. Nhöõng buïi caây nhoû beân loái ñi, ngaøy maø laõo troùi gaõ ñaøn oâng chæ baèng coå tay, hoâm nay, ñaõ laø nhöõng goác caây coå thuï giaø. Khu röøng thay ñoåi maët, khaùc haún 20 naêm veà tröôùc. Coù nhöõng con ñöôøng moøn ñaõ bieán maát, trôû thaønh röøng raäm, coù nhöõng con ñöôøng khaùc thaønh hình. Chuùng ñaõ ñoåi daïng thay hình theo thôøi gian. Keû thuø cuûa haén, ngaøy môùi bò baét coøn khoûe maïnh, hoâm nay, toùc ñaõ baïc. Chính gaõ, luõ treû chaên traâu ñaõ kính caån goïi baèng cuï, chöù khoâng coøn laø oâng nöõa. Löng laõo ñaõ coøng. Toùc cuõng ñaõ traéng theo nhöõng ñaùm maây muøa haï.

Maáy ngaøy hoâm nay möa daàm ñoå veà. Coù baõo nhoû ôû ñaâu ñoù rôùt tôùi. Möa ræ raû. Trôøi xaùm ñaäm maøu tro. Khu röøng vaéng veû nhö moät nghóa trang hiu quaïnh. Laõo ngoài beân chieác ñeøn daàu oâm ngöïc ho töøng côn. Moãi laàn ho laõo laïi quaán chaët coå baèng chieác meàn ñen dô baån ñaõ töø bao nhieâu naêm nay khoâng giaët. Neàn nhaø bò möa nhoû gioït, öôùt, nhaày nhuïa töøng khoaûng. Laõo khaïc nhoå ngay treân neàn ñaát. Nhieàu mieáng ñôøm coù veát maùu ñoû vaêng baùm caû vaøo chaân baøn, mieäng li. Caên nhaø muø muø toái, aåm moác. Muøi hoâi tanh töôûi töø ñoáng quaàn aùo cuõ trôû neân lôïm gioïng vaøo nhöõng ngaøy möa aåm thaáp. Laõo giô tay gaõi ñaàu soàn soät, caøng gaõi caøng theâm ngöùa.

Daùng ñieäu cuûa moät ngöôøi ñaøn oâng vôùi con dao gaêm cuûa hai möôi naêm veà tröôùc khoâng coøn nöõa. Baây giôø haén chæ laø moät laõo giaø dô baån, luïm khuïm. Moãi khi trôøi trôû laïnh laø laõo ho töøng côn nhö xeù buoàng phoåi. Moùng tay daøi nhö chaân gaø cöùng, ñaày caùu gheùt laø nhöõng oå vi truøng, aáy vaäy maø moãi khi dính ñoà aên, laõo vaãn ñöa leân mieäng lieám saïch trôn.

Tay laõo run run caàm chieác ñóa saét hoâi muøi cöùt daùn. Ñoù laø chieác ñóa baèng nhoâm maàu traéng nhöng baây giôø noù ñaõ trôû thaønh ñen. Laõo khoâng bao giôø röûa, laõo cuõng khoâng coù choù ñeå lieám nhöõng vöïa côm dính treân ñóa moãi khi keû thuø cuûa gaõ aên xong. Nhöõng vöïa côm dính treân ñóa laø böõa tieäc cuûa daùn, chuoät, ruoài nhaëng. Caên nhaø toái om. Möa ræ raû, naëng neà. Thænh thoaûng gioù maïnh ñaäp töøng côn. Taám pheân cöûa khoâng chòu noåi rung leân phaønh phaïch. Ngoïn ñeøn daàu lao chao, daäp dôøn nhö chieác laù nhoû treân maët soâng, troài leân, chìm xuoáng. Laõo laïi ho leân töøng côn, laàn naøy nhö coù taûng ñôøm seät baùm chaët trong cuoáng hoïng. Laõo raùng söùc khaïc maø noù khoâng chòu ra. Laõo khoâng coøn ñuû söùc ñi töøng böôùc maïnh treân chieác caàu thang goã nhö nhöõng ngaøy ñaàu môùi giam keû thuø. Nhöõng ngaøy ñoù, moãi laàn xuoáng caàu thang laõo daäm töøng böôùc maïnh, chieác caàu thang goã muoán oaèn mình chòu ñöïng söùc maïnh cuûa keû ñang coù quyeàn uy. Hoâm nay, laõo chaäm raõi döïa theo thaønh goã böôùc laàn moø.

Caên haàm ñöôïc aên thoâng moät loã lôùn ra beân ngoaøi, aùnh saùng coù theå chieáu qua loã ñoù. Haàm lôùn baèng khoaûng hai taám chieáu, ñöôïc xaây ñaép caån thaän, kó löôõng. Loã thoâng hôi lôùn khoaûng nöûa maët baøn, daãn ra ñaàu nhaø, nguïy trang baèng chuoàng gaø. Mieäng oáng thoâng hôi raøo baèng nhöõng thanh saét kheùp nhoû thaønh nhöõng khuoâng vuoâng khoâng lôùn hôn ba ngoùn tay. Neáu maûnh toân beân ngoaøi khoâng ñaäy kó thì nhöõng ñeâm möa, tuø nhaân laïnh buoát vì gioù.

Laõo böng ñóa côm, ñaåy qua pheân cöûa vôùi nhöõng chaén song chaéc nòch, thaåy ñóa côm vaøo haàm roài trôû leân. Laõo quaù meät neân chaúng caàn bieát teân tuø nguû hay thöùc. Ñeâm ñoù laø ñeâm sau cuøng cuûa traän möa.

Ngaøy hoâm sau, khi laõo thöùc giaác thì trôøi ñaõ raïng saùng. Möa coù leõ ñaõ döùt töø nöûa ñeâm. Maët trôøi töôi tænh trôû laïi ôû phöông ñoâng. Laõo môû pheân cöûa, böôùc ra ngoaøi. Gioù ban mai cuûa caùnh röøng khoâng coøn laïnh, nhöng maùt röôïi, cho laõo caûm giaùc thoaûi maùi sau maáy ngaøy bò giam haõm trong nhaø. Treân ngoïn caây, tieáng chim baét ñaàu líu lo.

Trôøi caøng veà tröa caøng röïc naéng. Côn gioâng bieán maát daïng. Baàu trôøi cao vaø xanh ngaét nhö khoâng coù daáu hieäu gì laø vöøa qua moät côn gioâng daøi. Chæ coøn nhöõng vuõng nöôùc chöa ngaám kòp laø daáu tích. Tröa ñoù, laõo xuoáng laáy dóa côm toái qua ñaõ ñem cho tuø nhaân. Khi laõo xuoáng tôùi böïc thang sau cuøng thì maáy con chuoät môùi chòu chaïy. Hoát hoaûng, chuùng chaïy taùn loan. Khaùc hôn moïi ngaøy, chieác ñóa vaãn naèm nguyeân choã cuõ. Laõo cuùi nhìn, ñóa côm ñaõ heát nhaün nhöng khoâng coù daáu veát gì laø keû thuø cuûa laõo ñaõ aên. Laõo nghó ñeán maáy con chuoät luùc naõy. Ngoù qua chaén song. Gaõ tuø vaãn naèm im treân ñoáng rôm, co quaép. Veät naéng doïi qua chaán song cuûa mieäng haàm laøm neân nhöõng soïc daøi chaïy ngang doïc treân keû thuø. Haén naèm co hai ñaàu goái saùt ngöïc. Maët uùp nghieâng xuoáng ñoáng quaàn aùo cuõ. Im laëng. Noàng naëc muøi hoâi. Tröôùc khi môû cöûa, laõo giaø leân tieáng goïi nhöng caên haàm vaãn u vaéng tòch mòch. Lôøi noùi cuûa laõo nhö haït soûi cöùng khoâ rôi treân bôø ñaù, laïnh luøng traû laïi cho laõo. Laõo meät nhoïc laáy chieác saøo döïa beân caïnh cöûa haàm choïc vaøo caïnh söôøn keû thuø. Hoang vu. Taát caû khoâng coù gì thay ñoåi. Gaõ tuø nhaân ñaõ cheát.

Phaûi ñôïi maõi ñeán nöûa ñeâm laõo môùi daùm loâi xaùc cheát leân bìa röøng. Laõo khoâng coøn söùc ñeå giaùng nhöõng nhaùt cuoác, nhöõng löôõi buùa phaàm phaäp nöõa. Suoát caû buoåi tröa cho ñeán nhaù nhem toái laõo môùi ñaøo xong moät nöûa huyeät moä. Noù chöa phaûi laø caùi huyeät, chöa saâu ñöôïc ñeán thaét löng vaø cuõng khoâng daøi ñuû ñeå cho caùi xaùc naèm xuoâi. Ñoù laø moät caùi loã ñoå raùc coøn noâng.

Ñem ñöôïc xaùc cheát leân khoûi mieäng haàm laø moät cöïc hình ñoái vôùi laõo. Khi beâ xaùc cheát ra chaân caàu thang laõo môùi thöïc söï nhaän ra laø mình ñaõ quaù yeáu vì tuoåi giaø. Laõo chôït so saùnh hai möôi naêm tröôùc, buoåi chieàu rình beân buïi sim vôùi chieác bao boá, laõo thaáy ngaøy ñoù ñaõ quaù khaùc xa. Laõo nhôù veà nhöõng ngaøy cheùm goã treân Röøng-Giaø-Caùm-Doã, laõo khoâng ngôø thôøi gian ñi nhanh nhö theá. Trong trí laõo coøn nhôù nguyeân veïn buoåi saùng con meøo ñen ñaùnh nhau vôùi baøy quaï. Laõo hôi xuùc ñoäng buøi nguøi, thaàm tieác sao thôøi gian ñaõ laáy maát nhöõng ngaøy thanh xuaân cuûa laõo. Laõo laáy heát söùc maø khoâng beâ ñöôïc xaùc cheát leân mieäng haàm. Ngay caû vieäc keùo chaân tay xaùc cheát cho ngay laïi maø laõo cuõng khoâng laøm noåi. Hai khuyûu tay cong queo laïnh ngaét, cöùng ñô nhö ñaù, laõo vaát vaû laém môùi keùo daõn ñöôïc. Hì huïc caû tieáng ñoàng hoà maø laõo khoâng bieát laøm sao ñem xaùc cheát leân noåi. Laõo döïa vaøo caàu thang roài keùo, nhöng chaân tay cong queo vöôùng vaøo caàu thang. Laõo cuùi xuoáng beá, nhöng voâ phöông, xaùc cheát muoán keùo laõo ngaõ xuoáng. Laõo ñònh laáy dao caét nhöõng khuùc chaân tay thöøa thaõi cho goïn laïi, nhöng khi nhìn vaøo maét keû thuø thì laõo khoâng coøn hoàn vía naøo nöõa. Ñoâi maét teân tuø trôïn ngöôïc loøng traéng, moàm haù hoác nhö moät hang saâu. Toùc daøi ñeán chaám vai, buø xuø nhö moät hoàn ma. Chöa bao giôø laõo thaáy con ngöôøi gheâ sôï nhö theá.

Khi ñem ñöôïc xaùc cheát leân neàn nhaø thì laõo nhö con ngöïa giaø thôû hoàng hoäc vì phaûi keùo coã xe quaù naëng. Laõo phuû kín xaùc cheát baèng chính taám meàn laõo vaãn ñaép. Ñeå xaùc cheát naèm im trong goùc toái. Laõo buûn ruûn chaân tay vaø thöïc söï nhìn thaáy söùc löïc cuûa mình chaúng coøn bao nhieâu.

May cho laõo laø sau traän möa neân ñaát khoâng ñeán noãi quaù cöùng. Tuy nhieân laõo cuõng khoâng theå ñaøo saâu theâm ñöôïc nöõa. Ñaát meàm maø cöù sau vaøi nhaùt cuoác laø laõo laïi phaûi nghæ hôi laáy söùc. Ñaøo ñöôïc nhö theá ñaõ laø moät vieäc quaù söùc laõo roài. Töø chieàu ñeán giôø laõo ñaõ ngaõ maáy laàn vì chieác cuoác quaù naëng.

Khi laõo ñem ñöôïc xaùc cheát tôùi bìa röøng thì con traêng ñaõ leân ñænh nuùi. Röøng caây coøn öôùt, loang loaùng aùnh traêng treân röøng laù nhoû nhö coù traêm ngaøn con maét ñang nhìn laõo. Trôøi nöûa ñeâm nhöng vaãn coøn nhöõng caùnh dôi laïc loõng bay lang thang treân ñaàu. Boùng dôi ñen nheï nhaøng vuït qua treân xaùc cheát. Ñoâi luùc, vaøi tieáng cuù khoâ khan ruùc ruûa töø röøng saâu. Daêm ba tieáng choù röøng ñoùi aên khoâng gaëp moài tru treùo giaän döõ voïng töø treân nuùi voïng xuoáng. Ñaùnh hôi thaáy muøi thòt ngöôøi, baøy muoãi bu ñen treân ñaàu laõo. Khu röøng heo huùt. Boùng dôi khoâng laøm cho khu röøng theâm söï soáng nhöng caøng laøm cho caùnh röøng nhö coù ma quaùi aån hieän.

Töø ban chieàu laõo ñaõ lo laéng khoâng bieát laøm sao beâ noåi xaùc cheát leân bìa röøng. Baây giôø thì keû thuø cuûa laõo ñaõ naèm cuoän troøn trong caùi hoá nhoû. Nhöng laõo vaãn chöa ñöôïc nghæ ngôi. Ñöùng nhìn xaùc cheát cong queo, ñaàu coøn ngoûng leân, laõo thaáy tay chaân nhö raõ rôøi ra vì coøn phaûi laáp huyeät. Baøy muoãi thaø chòu cheát chöù khoâng chòu ñoùi baùm laáy coå, tai, laõo maø ñoát. Vöøa ñuoåi muoãi, vöøa xuùc ñaát vôùi nhöõng lôøi chöûi tuïc tóu. Röøng vaãn röøng. Ñeâm vaãn ñeâm. Khi laõo laáp ñöôïc nöûa loã thì aùnh traêng ñaõ xeá xuoáng thaáp haún. Ñaát öôùt dính vaøo löôõi cuoác laøm laõo chæ xuùc ñöôïc vaøi nhaùt laïi phaûi ngoài caïo. Trôøi ñeâm gioù röôøn röôïn maø laõo chaûy moà hoâi traùn. Thænh thoaûng löôõi cuoác chaïm vaøo soûi laøm laõo chuøng tay. Ngoaøi tieáng thình thòch cuûa löôõi cuoác boå xuoáng bôø ñaát, caû khu röøng laïi trôû veà caùi vaéng laëng cuûa moät nghóa trang tòch mòch.

Khi chieác loã ñaõ laáp kín thì maët traêng saép laën xuoáng phía beân kia nuùi. AÙnh traêng veà taø, laøm nhöõng boùng caây ñoå daøi, gaày loûng ngoûng. Moät boùng ngöôøi thaáp thoaùng töø trieàn nuùi ñi xuoáng. Laõo vöøa ñi vöøa thôû hoån heån. AÙnh traêng laøm boùng laõo daäp dôøn, nhaáp nhoâ, laõo giaø ñi tröôùc, boùng ñen theo sau. Tuy chæ coù mình laõo nhöng chính caùi boùng laõo laøm nhö coù keû laï maët ñang theo beùn goùt sau löng. Nhöõng luùc laõo ngöûng ñaàu, chieác boùng cuõng theo ñoù maø öôït veà phía sau. Khi laõo cuùi maët böôùc thì chieác boùng laïi choàm tôùi nhö daùng ñieäu moät keû saùt nhaân ñang rình ñeå ñaâm phaäp moät löôõi dao leân löng.

* * *

Laõo soi maët treân doøng suoái. Con suoái trong vaét. Löõng lôø döôùi ñaùy suoái laø cuïm maây traéng thaät cao, ñang ngöøng caùnh. Laõo chaêm chuù nhìn kó maët nhö muoán tìm moät daáu veát naøo ñoù ñaõ mòt muø maát maùt. Laõo voác moät voác nöôùc, ñoâi tay gaày, chai cöùng gioáng nhöõng caønh cuûi chaø leân maët. Laõo ngoài tö löï moät thaân coâ vaéng beân bôø suoái. Maáy con chim muùt hoa nhaåy loaét choaét treân ñoùa lan röøng. Treân caønh caây coå thuï ngay beân laõo ngoài coù con saùo maàu xaùm thænh thoaûng ngöùa coå hoùt lieân hoài. Tieáng saùo gioøn giaõ, ngaân nga. Muøi coû caây vaø hoa röøng ngaày ngaäy sau traän möa maùt ñaát laøm maáy caùnh böôùm say söa.

Laâu laâu laõo laïi cuùi xuoáng nhìn doøng nöôùc laëng lôø, daùng ñieäu traàm laëng, u hoaøi. Doøng nöôùc trong ngaàn in maët laõo roõ gaàn nhö taám göông. Ñoâi maét hoõm saâu, laõo nhìn kó treân khuoân maët hoác haùc ñeå xaùc ñònh bao nhieâu naêm thaùng ñaõ chaûy theo con suoái boû laïi ñôøi laõo giaø nua. Laõo tieác xoùt cho ñoâi maét khoâng coøn nhìn roõ ñöôïc nöõa. Luùc nghe baøy saùo hoùt treân caây traéc, laõo ngöûa maët nhìn nhöng khoâng roõ. Laù röøng cöù töøng chuøm dính vaøo nhau, laõo chæ thaáy loang loaùng cuøng moät maøu xanh maø thoâi. Chung quanh laõo, khu röøng vaãn coù töøng muøa laù thay maøu ñoåi aùo. Maøu tím cuûa nhöõng khoùm sim vaãn haøng naêm thöôùt tha. Cöù sau vaøi traän möa ñaàu muøa, luùc choài non heù môû, ñaâm loäc, coû leân môn môûn thì khu röøng laïi haây haây daùng tuoåi con gaùi daäy thì. Phong lan röøng nôû raûi raùc ñaây ñoù. Nhöng laõo giaø khoâng coøn thaáy neùt thay ñoåi naøo nöõa. Chung quanh laõo chæ laø röøng giaø, chæ laø maàu xanh cuõ kó. Laõo phaûi laéng tai laém môùi nghe thaáy tieáng chim hoùt. Ñoâi ngaøy, coù nhöõng ñaøn chim ngang qua ven ñoài, saø treân noùc nhaø laõo hoùt líu lo, nhöng laõo chaúng nghe thaáy gì. Coù nhöõng buoåi tröa trong vaét, chim röøng noåi höùng ñuøa giôõn vang caû khu nuùi, nhöng ñoái vôùi laõo thì vaãn chæ laø moät noãi troáng, taát caû luoân luoân im lìm, laéng ñoïng. Laõo ñaõ giaø, ngheãnh ngaõng.

Töø ngaøy choân xaùc keû thuø xong, laõo thöôøng ra ngoài beân bôø suoái quaïnh queõ. Laõo bieát mình ñaõ ñuoái söùc. Caùi cheát nhö chôøn vôøn ñaâu ñaây, gaàn guõi. Khuoân maët cuûa xaùc cheát coøn roõ moàn moät, gaày ñeùt, toùc baïc nhö muoái. Hình aûnh aáy aùm aûnh laõo vì hôn hai möôi naêm tröôùc gaõ tuø nhaân cuõng nhö laõo. Caùi giaø cuûa gaõ tuø cuõng laø caùi giaø cuûa chính laõo vì thôøi gian chaúng tha ai. Ngoaøi noãi öu tö veà thaùng ngaøy giaø nua saép tôùi, hoàn laõo baét ñaàu coù bieán loaïn. Töông lai tröôùc maët laø moät ngoõ cuït, laõo chaúng coøn gì ñeå höôùng tôùi, ñeå haêm hôû maø soáng. Taát caû nhöõng gì laõo coù hoâm hay laø soáng veà quaù khöù. Haøng ngaøy, laõo ra ngoài traàm ngaâm nhìn doøng suoái laëng buoàn nghó veà nhöõng naêm ñaõ qua. Laõo nhôù laïi töø tuoåi thô, nhöng trong caùi quaù khöù mòt muøng aáy laõo chaúng coù nieàm vui naøo ñeå keùo ra ngaém nghía, hoài töôûng. Chuoãi ngaøy vaøng son nhaát, mieät maøi cho lí töôûng nhaát laø chuoãi ngaøy laõo hì huïc xaây caên haàm toái, laø nhöõng ñeâm maát nguû vì lo cheùm goã. Khi nghó veà quaù khöù aáy, laõo laïi ngoài thöø maët, bôûi nhöõng chuoãi ngaøy ñoù daàn daø daãn haén tôùi ngaøy hoâm nay. Maø hoâm nay cuûa laõo laø moät mình, laø chaúng coøn ai, laø bô vô.

Chaúng coù ai ñeå chuyeän troø, laõo theøm noùi tieáng ngöôøi, duø laø chöûi bôùi hay laø ñöôïc nghe tieáng chöûi bôùi. Nhöng chung quanh laõo chæ laø coû caây. Coû caây coù ngoân ngöõ rieâng cuûa chuùng. Nuùi ñoài coù hôi thôû khaùc cuûa laõo. Chim muoâng coù toå aám rieâng. Trong caùi troáng traûi aáy chæ coøn coù rieâng laõo neân haøng ñeâm, khuya raát khuya laõo ngoài nhö cheát nhìn boùng laõo treân vaùch töôøng rung rung qua ngoïn ñeøn daàu môø. Nhöõng ñeâm traàm ngaâm nhö theá laõo môùi thaáy laõo maát muøa xuaân roài. Maét ñaõ môø, tai khoâng coøn nghe roõ, söùc taøn daàn, laõo nghó tôùi thôøi gian maø run sôï. Maát taát caû. Heát roài. Boùng toùc baïc phô treân doøng suoái laøm laõo quaën ñau. Khuùc ñôøi naøo cuûa laõo laø muøa xuaân ñeïp nhaát? Khoaûng ñôøi naøo laø khoaûng ñôøi thaønh coâng? Tuoåi naøo laø tuoåi haïnh phuùc, coù nhöõng kæ nieäm ñeïp? Nhìn kó laïi laõo chæ thaáy coù moät thaønh coâng lôùn nhaát laø caên haàm vaø baét ñöôïc keû thuø. Taát caû muøa xuaân trong ñôøi chæ coù theá? Laõo laéc ñaàu muoán choái boû muøa xuaân aáy, nhöng neáu choái boû thì ñaâu laø muøa xuaân khaùc? Caên haàm vaãn ñoù, baây giôø laøm gì? Teân tuø cheát roài, ñaâu laø chieán thaéng? Laõo ngôù ngaån nhìn coâng trình cuûa mình, ñöa tay quôø quaïng chuïp huït haãng maûnh thôøi gian vaãn ñang laïnh luøng troâi ñi.

Chöa bao giôø trong ñôøi laõo thaáy coâ ñôn nhö hoâm nay. Caên nhaø hoang vaéng gioáng naám moä lôùn. Ñaây laø caûm giaùc laõo chöa heà baét gaëp khi gaõ tuø coøn soáng. Cho duø keû tuø chæ naèm im laëng trong caên haàm toái, laõo vaãn caûm thaáy caên nhaø nhö coù moät ngöôøi ñeå chia seû. Noù vaãn laø moät xaõ hoäi. Duø laõo thuø gheùt, duø teân tuø khoâng bao giôø noùi, nhöng laõo khoâng leû loi. Töø ñeâm ôû treân nuùi veà, caùi ñeâm laáp xong ngoâi moä laõo môùi khaùm phaù ra laõo ñaõ choân maát moät phaàn ñôøi cuûa chính laõo. Laõo sôï im laëng. Vaøo nhöõng ñeâm coù tieáng choù röøng tru, laõo noåi da gaø sôï haõi. Ñeâm khuya, baát cöù coù tieáng ñoäng naøo laõo cuõng giaät mình. Nhöõng caûm giaùc naøy laõo khoâng bao giôø phaûi baän taâm, trong hôn hai möôi naêm khi teân tuø coøn soáng. Giôø ñaây, moãi luùc töùc mình laõo chæ chöûi ruûa chính laõo, luùc ñoù laõo môùi nhaän thaáy raèng hôn hai möôi naêm gaõ tuø ñaõ höùng chòu taát caû nhöõng luùc maø taâm tình laõo thay ñoåi, leân xuoáng. Baây giôø teân tuø khoâng coøn nöõa, neáu laõo cau coù thì chæ cau coù moät mình, neáu laõo khoù chòu thì teân tuø cuõng chaúng coøn ñoù nöõa ñeå maø truùt ñoå côn giaän. Ñaõ coù nhieàu luùc laõo vaáp ngaõ ñeán daàm baäp moùng chaân, ngaøy coøn teân tuø thì laõo chöûi bôùi, quaêng quaät teân tuø ñeå nguoâi côn töùc, haï bôùt côn ñau. Hoâm nay, moãi laàn vaáp ngaõ, laõo chæ coøn bieát chöûi chính mình, ñaäp ñaàu cuûa mình vaøo töôøng. Sau nhöõng luùc nhö theá, nhöõng luùc ngoài beân ngoïn ñeøn giöõa ñeâm khuya laõo môùi nhaän ra raèng laõo laø keû thuø cuûa chính laõo. Caên haàm toái giam keû thuø khoâng toái baèng con tim cuûa mình.

Nhieàu ñeâm laõo khoâng chòu noåi boùng toái trong tim, laõo chöûi ruûa om xoøm. Coâ ñoäc nhö nhöõng sôïi giaây thöøng moãi ngaøy moãi thaét chaët coå laõo laïi, laõo ngoät ngaït, cöïa quaäy nhöng khoâng sao thoaùt khoûi. Boùng toái nhö moät bieån maùu daày seät, laõo ñang luùn xuoáng, caøng vuøng vaãy caøng luùn saâu. Khoâng coøn vieäc gì ñeå xuoáng haàm. Caên haàm baây giôø thöøa thaõi. Laõo seõ laøm gì vôùi caên haàm maø ñaõ tieâu hao suoát moät ñôøi xuaân ñeå xaây ñaép? Laõo ruøng mình, laéc ñaàu choái boû gia taøi aáy. Nhöng caøng choái boû noù caøng trôû neân baûn aùn, noù caøng laøm laõo tieác nuoái vì uoång phí moät ñôøi ngöôøi. Khi laõo caáu xeù chính mình laø luùc laõo tieác raèng teân tuø ñaõ cheát, chaúng coøn ai ñeå haønh haï. Teân tuø chaúng coøn nöõa ñeå maø haønh haï neân doøng soâng ñoäc aùc khoâng coøn cöûa soâng troâi ñi, noù chaûy veà tim laõo ngaäp luït vôùi chính mình. Luùc naøy laõo nhaän ra raèng nhö theá teân tuø laïi laø aân nhaân hay sao. Laõo khoâng ngôø caùi cheát cuûa teân tuø aûnh höôûng ñeán ñôøi laõo nhö theá. Laõo khoâng ngôø vaéng maët cuûa keû thuø ñaõ ñeå laïi trong ñôøi laõo moät hoá troáng saâu hoaém. Baây giôø, nguyeân nghó ñeán söï coù maët cuûa moät boùng ngöôøi, duø laø boùng cuûa keû thuø, laõo thaáy coøn haïnh phuùc hôn phaûi soáng moät mình. Ngöôøi ta caàn keû thuø ñeå soáng chöù khoâng theå soáng maø keû thuø laø chính mình.

Khi tænh daäy, ngoài guïc maët laáy laïi söùc laõo môùi bieát laõo ñang ôû trong haàm toái. Laõo ñaõ baét ñaàu meâ saûng, laõo thöôøng vaøo nguû trong caên haàm maø laõo chaúng bieát gì cho ñeán luùc tænh daäy. Laõo thaãn thôø nhö ngöôøi maát trí, daùng daáp cuûa beänh ñieân. Coù laàn khi tænh laïi, laõo löôïm gioïng noân oïe ñaày nhaø vì khoâng bieát mình ñang nhai caû moät con chuoät soáng ñaày moàm. Hình töôïng laõo chæ coøn da boïc xöông, laàm luõi ôû ven röøng. Haén thô thaån trong caên haàm vì haén caàn boùng ngöôøi.

Moät ñeâm laõo laàn leân nuùi, aùnh traêng cuõng cheânh cheách nhö ngaøy laõo beâ xaùc ngöôøi leân choân. Laõo ñöùng nhìn ngoâi moä coøn nguyeân ñaát môùi. Laõo tieác xoùt ñaõ maát thôøi gian thanh nieân maø laõo khoâng coøn coù theå laøm laïi ñöôïc nöõa, giaän quaù, laõo ñaám vaøo maët. Chung quanh röïc löûa caén röùt. Daàn daø caên haàm trong nhaø trôû neân gheâ sôï, laõo thöôøng laàn moø leân ngoài beân moä keû thuø nhö ñeå tìm moät boùng ngöôøi cho ñôõ leû loi. Nhöõng luùc aáy, laõo laïi mô hoà nghe vang voïng töø treân nuùi:

- Haø côù chi ngöôi phaûi töùc toái! Ñoàng loaïi cuûa ngöôi ñaâu?

Tieáng noùi maø laõo töôûng nhö ñaõ cheát bieät taêm, baây giôø laïi choãi daäy. Laõo ñeø neùn noù ôû choã naøy noù troài leân ôû choã kia. Tieáng noùi nhö moät maïng nheän phuû truøm ñôøi laõo. Moät hoâm, ñeâm ñaõ khuya laõo luï khuï tìm ñöôøng leân ngoâi moä, ñi chöa ñöôïc nöûa ñöôøng thì laõo laïi nghe coù ngöôøi hoûi:

- Ñoàng loaïi cuûa ngöôi ñaâu?

Laõo khoâng chòu noåi tieáng noùi suoát ngaøy ñeâm nhö muõi kim ñaâm vaøo tai. Laõo giang tay leân trôøi gaøo theùt. Trong côn löûa coâ ñôn chaùy röøng röïc, laõo khoâng sao chòu ñöïng ñöôïc nöõa, laõo nhaët moät cuïc ñaù lôùn ñaäp vaøo maët. Laõo ruù theùt leân vì ñau ñôùn, maùu chaûy nheã nhaõi. Laõo ñuoái söùc, ngaõ beät beân buïi gai, khoùc. Ngaøy mai, luùc maët trôøi thöùc daäy, aùnh naéng laïi chieáu qua loã thoâng hôi, doïi vaøo caên haàm toái nôi keû thuø haén ñaõ cheát. Nhöng caên haàm trong tim laõo thì vaãn mòt muø, thaêm thaúm.

Trích Taäp Truyeän Ngaén "ÑÖÔØNG VEÀ THÖÔÏNG TRÍ" cuûa taùc giaû Nguyeãn Taàm Thöôøng.
Coù baùn taïi caùc nhaø saùch, giaù baùn: USD $15.00

(*) Ñoùn xem kyø tôùi: Lôøi caûn ngaên treân loái veà

(C) Copyright 1997. Taùc giaû giöõ baûn quyeàn.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page