Trích Taäp Truyeän Ngaén
Ñöôøng Veà Thöôïng Trí

Lm Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ
Trung Taâm Truyeàn Hình Quang Khaûi, Ñaøi Loan

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

NGÖÔØI KHAÙCH
VAØ CON TAØU

Chieàu ñaõ xuoáng beân kia röøng. Maøu tím loang daàn ôû chaân trôøi. Thaáp thoaùng treân nhöõng lôùp laù giaø buïi moác moät vaøi tia naéng cuoái. Ngöôøi khaùch ñöùng nhìn laõng ñaõng, taâm tö daùo döùc. Daùng ñieäu cuûa haén coù noãi buoàn rieâng gioáng nhö ngoïn ñoài chieàu nay im lìm trong hoaøng hoân tröôùc maët haén.

Con ñöôøng saét traàm maëc daøi huùt muø, boø qua chaân ñoài, reõ vaøo khu röøng thöa roài ñi maõi xa thaúm.

Treân beán ga nhoû ngöôøi thanh nieân khoâng haønh lí ñöùng döïa vaøo goác si giaø. Ñoâi maét doõi nhìn phía xa, tha thieát. Chaøng laåm baåm:

- Bao giôø thì taøu seõ tôùi?

Ñeâm nay hay ñeâm mai?
Hoâm nay hay coøn laâu?
Nhöõng sôïi naéng cuoái ñang tan. Saân ga coâ ñoäc. Chaøng chôø ñôïi moät mình. Buïi lau löa thöa ngaû nghieâng meät moûi. Moät vaøi laøn gioù xuoáng theo trieàn ñoài ñöa nhöõng chieác laù uùa lìa caønh, nhö nhöõng cuoäc ñôøi leû loi ñang laëng leõ giaõ töø cuoäc soáng. Treân khu ñoài lam xaùm, nhöõng caùnh chim ñeâm bay veà phía baéc.

Beân bôø ñaù, chaøng ngoài choáng khuyûu tay leân ñaàu goái. Göông maët luùc naøo cuõng nghó ngôïi. Vaøi boùng chuoàn chuoàn bay löôïn lôø, roài cuõng boû laïi saân ga, buoâng caùnh vaøo moät khoâng gian xaïm toái.

Ñoâi maét baên khoaên nhìn veà phía cuoái röøng, nôi tuyeán ñöôøng ñi qua, choã maø con taøu seõ tôùi. Ñoâi luùc haén löõng thöõng treân beán ga nhoû, nhöng roài laïi trôû veà bôø ñaù, ngoài ñôïi chôø. Haén töø ñaâu ñeán? Chaúng ai bieát. Ngöôøi ta chæ ñoaùn ñöôïc raèng, chaéc haén ñaõ veà töø phía thaønh phoá. Haén coù veû thö sinh, ngoaøi phía cuoái röøng haén hay traàm ngaâm nhìn veà phía taây, nôi aùnh ñieän toûa saùng. Haén nhìn nhieàu laàn, laàn naøo cuõng keát thuùc baèng moät caùi quay maët, nhö nuoái tieác nôi vöøa boû ñi maø vaãn cöông quyeát choái töø khoâng trôû laïi. Coù luùc haén ñang nhìn tha thieát veà höôùng thaønh phoá, boãng nhieân haén giaät mình ngoù voäi theo con ñöôøng nhö chôït nghe tieáng huù coøi taøu. Döôøng nhö haén ñang chôø ñôïi con taøu tha thieát laém.

Neùt maët hieän nhöõng neùt taøi ba ñaëc thuø. Gioù ñöa vaøi sôïi toùc loøa xoøa xuoáng vuøng traùn laøm khuoân maët chaøng pha ñieåm chuùt meàm maïi. Luùc löõng thöõng treân beán ga, luùc ñöùng baát ñoäng nhìn leân khu ñoài, haén coù hoàn cuûa moät ngheä só. Luùc ngoài thaàm laëng, ngöôøi ta laïi thaáy haén nhö moät tuø nhaân ruõ baõ. Nhöng vaàng traùn töï tin, daùng hao hao gaày, haén coù neùt ñeïp cuûa moät gaõ thanh nieân tuaán tuù. Tuy nhieân, ñoâi tieáng thôû daøi cho ngöôøi ta thaáy söï yeáu ñuoái cuûa moät traùi tim ña caûm.

- Bao giôø thì taøu môùi tôùi?

Ñeâm nay hay ñeâm mai?
Hoâm nay hay coøn laâu?
Beân kia chuyeán taøu laø gì?
Vöïc-Saâu-Phieàn-Tröôïc hay Nuùi-Cao-Bình-Minh?
Treân beán ga, haén vaãn moät mình, laåm baåm. Ñeâm caøng ñeâm thì aùnh saùng cuûa thaønh phoá caøng hoàng. Tieáng haùt ñöôøng xöa vaø chieàu maây laù nguû. Baïn beø vaø nieàm vui. Giaác mô vaø yù nguyeän. Haén ñang nghó ngôïi. Haén nhôù moät vuøng quen thaân vöøa boû laïi.

Saân ga coù mình haén. Nhöng coù leõ khoâng phaûi hiu quaïnh cuûa beán ga laøm haén buoàn phieàn, maø vôùi nhöõng luùc ngoài thöø, baøn tay xoa maët, caùi nhìn xa xoâi, ngöôøi ta coù caûm töôûng raèng haén ñang bò daøy voø töø nhöõng yù nghó kín ñaùo gôïn soùng maø truøng truøng, seõ saøng maø maõnh lieät, coù an uûi nhöng cuõng ñau thöông. Daùng haùo höùc ñôïi con taøu cuûa haén laø moät haùo höùc döôøng nhö coù ñe doïa sôï haõi hôn laø mong chôø. Khaúng khaùi boû laïi phoá thò tìm veà ñaây laø duõng caûm nhöng döôøng nhö vaãn laø duõng caûm ngaïi nguøng. Cuoäc chieán noäi taâm daèng co giöõa tieáng goïi cuûa con taøu ñònh meänh maø chaøng xaùc quyeát laø seõ coù vaø tieáng goïi cuûa thaønh phoá baûo chaøng veà laø cuoäc chieán khoâng bieân giôùi. Trong chieán traän maø keû chieán ñaáu laø chính mình thì löôõi göôm chinh phaït khoâng giaùm thaúng tay cheùm xuoáng. Trong cuoäc cam go maø nhöõng tieáng goïi giaèng co xaåy ra trong moät con tim thì baát haïnh cuûa ngöôøi nghe thaáy tieáng goïi laø muoán nghe ñoù, ñoàng thôøi laïi mong cho nghe ñöøng roõ. Bôûi, neáu nghe caøng roõ thì löïa choïn caøng phaûi döùt khoaùt.

Khoâng gian yeân tònh treân vuøng trôøi vaéng. Bôø ñaù im lìm. Con taøu chöa thaáy boùng. Röøng caây voâ tö. Haén ngoài im, döôøng nhö haén baét ñaàu quay quaét trong nhöõng doøng leä khoâ. Boùng ñeâm laøm cho haén coù veû gaày hôn daùng ngöôøi thaät cuûa haén. Bôø coû daïi nhaãn naïi bình thaûn. Nhöng chuùng nghe nhö coù lôøi than:

- Thöôïng Ñeá cuûa toâi,
Toâi xin trung thaønh vaø tha thieát.
Nhöng ñaâu laø giôø toâi ñeán. Xin chæ böôùc toâi ñi.

- Haõy vaøo sa maïc, ôû ñaáy Ta seõ noùi cho ngöôi phaûi laøm gì.
Trong thinh laëng vaø tin töôûng ngöôi seõ tìm ñöôïc söùc maïnh cho taâm hoàn.

Haén thöa laïi:

- Thöôïng Ñeá cuûa loøng toâi,
Nhöng söï im vaéng chieàu nay laøm toâi sôï haõi.
Baïn beø coøn tha thieát. Giaác mô vaãn mieát xanh.
Boãng döng cô hoà nhö vang tieáng goïi.
Toâi ñaõ veà ñaây: OÂi beán taøu vaéng.
Khi naøo thì taøu seõ tôùi: Ñeâm nay hay ñeâm mai?
Hoâm nay hay coøn laâu?

Haén vöøa im thì töø raát xa, coù tieáng vang. Haén laéng nghe, seõ saøng:

- Cuoäc ñôøi laø nhöõng löïa choïn tieáp noái.
Löïa choïn naøo cuõng bao haøm söï töø boû.
Töø boû ñöa ñeán tieác nuoái. Tieác nuoái thì ray röùt.
Nhöng laïi laø ñònh luaät: Soáng laø löïa choïn.
Con yeâu,
Coù nhöõng löïa choïn töông ñoái. Nhöng ñôøi con coøn moät löïa choïn tuyeät ñoái: Gian-Nan hay Haïnh-Phuùc.
Löïa choïn heä troïng: Thieân-Ñöôøng hay Hoûa-Nguïc.
Beân kia cuoäc ñôøi: Vöïc-Saâu-Phieàn-Tröôïc hay Nuùi-Cao-Bình-Minh.

- Vaâng!

Haén thöa nhö vaäy roài laëng thinh. Haén muoán noùi theâm moät ñieàu gì ngay nhöng laïi thoâi. Seõ laéc ñaàu, haén laáy tay che maët. Trong taâm töôûng, haén nhìn thaáy bieân giôùi soáng vaø cheát thaät mong manh. Tuoåi treû nhö soùng ñang muøa nöôùc lôùn. Tung boït traéng xoùa ngaøy ñeâm xoâ ñoå thaùch ñoá nhöõng bôø ñaù cöùng. Döôøng nhö cuoäc chieán seõ tröôøng cöûu. Loøng kieân nhaãn cuûa soùng laø voâ cuøng. Nieàm kieâu haõnh cuûa bôø ñaù cuõng voâ bieân. Theá roài, töø xa xa, tieáng huù cuûa coøi taøu. Roài soùng cuõng yeân, bôø ñaù cöùng nhö nghìn thu töø töø suïp xuoáng. Haén thaáy roõ caùi khoâng theå giaûi thích ñöôïc ñeán vaø ñi cuûa söï soáng. Cöù ñeán muøa laø caây coái choài sinh loäc non. Ngöôøi ta coù theå ñeám nhöõng tôø lòch maø gieo maï, caáy luùa. Nhöng Chuyeán-Taøu-Ñònh-Meänh khoâng naèm trong thôøi khoùa bieåu. Chaøng khoâng theå giaûi thích ñöôïc, nhöng laïi quaù roõ raøng, chaøng phaûi ñoái dieän vôùi chuyeán taøu naøy. Vaø cô hoà nhö ñaâu ñaây, coù daùng daáp cuûa con taøu.

Ñeâm meânh moâng. Khu röøng thaàm laëng vaãn thaàm laëng. Tieáng quoác keâu raát thöông vang voïng töø xa, leû boùng beân bìa ñoài. Con ñöôøng saét vaãn naèm yeân ñaáy.

- Vaâng!

Haén laäp laïi tieáng aáy moät laàn nöõa. Khoâng nhìn leân, khuoân maët trong loøng tay, haén thöa:

- Thöôïng Ñeá cuûa loøng toâi,
Toâi haèng chaäp chuøng lo laéng ...
nhöõng chieác aùo quan kheùp laïi...
Moät chieàu thu xaùm laù rôi...moät canh baïc taøn...
OÂi, toâi vaãn töï hoûi. Beân kia cuoäc ñôøi laø gì:
Vöïc-Saâu-Phieàn-Tröôïc hay Nuùi-Cao-Bình-Minh.
Toâi vaãn giaät mình sôï haõi khi ñeâm khuya ñoå veà.
Nhöng Ngöôøi ôi,
bao giôø thì taøu seõ tôùi, chuyeán taøu cuûa rieâng toâi.

Töø bìa röøng laïi coù tieáng voïng veà:

- Tình yeâu tha thieát seõ bao ngôïp thôøi gian.
Nieàm tin thaønh thöïc seõ saün saøng chôø ñôïi mieân tröôøng.

Nghe xong haén laéng ñoïng ñôïi chôø. Nhöng tieáng aáy khoâng noùi nöõa. Khaån khoaûn nhö moät lôøi kinh, haén ngaäm nguøi thöa:

- Thöôïng Ñeá cuûa loøng toâi.
Toâi xin trung thaønh vaø tha thieát.
Toâi muoán ñôïi chôø tieáng coøi taøu ñeå môû cöûa caên nhaø.
Nhöng kìa,
Ngöôøi coù hay söï Laõng-Queân cuûa toâi thì lôùn hôn Trí-Nhôù
vaø söï Yeáu-Ñuoái cuûa toâi thì cao hôn taàm vôùi.

Haén chöa döùt lôøi thì ñaõ vang voïng moät tieáng ñaùp traû:

- Yeáu ñuoái laø aùnh saùng ñeå ngöôi bieát mình.
Bieát mình yeáu ñuoái laø tieáng goïi baûo ngöôi ñeán vôùi Tình-Yeâu.
Thaät ñaáy, vôùi Tình-Yeâu chæ moät tö töôûng phaûn boäi
cuõng ñuû ñeå Tình-Yeâu boû ñi.
Nhöng cuõng vôùi Tình-Yeâu,
chæ caàn moät gioït nöôùc maét aên naên
cuõng ñuû ñeå Tình-Yeâu tha thöù goïi veà.

Sau lôøi aáy chaøng thanh nieân ñöa tay gaït leä. Trong tieáng ngheïn ngaøo, haén thöa:

- Thöôïng Ñeá cuûa loøng toâi,
Khieáu töø cuoäc vui, traû laïi lôøi ca cho phoá chôï,
toâi ñaõ ñeán ñaây chieàu nay.
Nhöng neáu Ngöôøi chaúng tôùi. Nhöng neáu taøu chaúng ñeán. Vaø beân kia cuoäc ñôøi khoâng coù Vöïc-Saâu chaúng coù Nuùi-Cao chæ laø mieân vieãn chieâm bao thì Gioù vaø Maây seõ baûo toâi raèng:
Buoåi chieàu daïi doät. Moät hi sinh thöøa.

Voâ hình maø raïo röïc caû nuùi ñoài röøng saâu, tieáng maàu nhieäm ñoù ñaùp traû:

- Khoâng coù nieàm tin, kieân nhaãn laø thöøa.
Nieàm tin khoâng kieân nhaãn laø ñòa chæ sai ñöôøng.

Nghe xong, töïa ñaàu leân bôø ñaù. Khoâng gian coâ ñoïng. Traêng baét ñaàu loù beân ñoài. Laù ngaøn naèm mô maøng döôùi aùnh vaøng cuûa maøu traêng Gieätsimani. Söông khoâng nhieàu, nhöng söông khuya neân laøm thaám laïnh ngöôøi vieãn khaùch. Khu röøng saâu ñen thaãm. Beân ñoài, aùnh traêng meàm baøng baïc baét ñaàu nheï nhaøng thaám xuoáng ngaøn caây. Thænh thoaûng tieáng quoác keâu thöông. Tieáng keâu ñoäc nhaát cuûa moät con quoác leû loi ñang tìm ñöôøng. Tieáng keâu moãi luùc moät xa, nhoû daàn, nhö ñang leân cao treân phía ñænh ñoài.

Chaøng trai vieãn khaùch quyø töïa maët vaøo bôø ñaù laïnh. Thôøi gian bình thaûn troâi xuoâi. Im vaéng. Haén ray röùt suy tö. Haén chöa bao giôø thaåm ñònh kó nieàm tin vaø kieân nhaân laø moät hay laø hai ñaáu thuû ñoái choïi nhau. Kieân nhaân laø daáu chæ cuûa loøng tin ñaõ coù hay chæ laø meät moûi gaéng göôïng cuûa moät chôø ñôïi khoâng xaùc ñònh. Khi tin roài thì kieân nhaân seõ ñeán hay phaûi vaát vaû kieân nhaãn ñeå nieàm tin lôùn.

Caây si giaø in boùng leân vuøng coû thöa. AÙnh traêng môùi nôû, chæ laøm cho boùng si thaønh moät ñaùm maây môø. Nhöng cuõng ñuû ñeå bôø ñaù saùng leân, in roõ hình ngöôøi thanh nieân.

Baát giaùc, haén choáng tay ngaång maët daäy laøm boùng traêng chao ñoäng, ñoå daøi leân neàn coû. Phía söôøn ñoài nhöõng buïi lau ñang rung rinh, lao xao.

Vöøa laéc ñaàu, haén vöøa goïi thì thaàm:

- Cuoäc ñôøi ôi, haõy ñôïi chôø. Ta seõ trôû laïi....

Taâm tö haén traøn veà nhö doøng soâng vöøa môû cöûa ñaäp. Chaøng ngoù laïi thaùng ngaøy xaây ñaép coâng danh maø tieác xoùt. Trong doøng nöôùc môû ñaäp troâi chaûy veà taâm trí chaøng aøo aøo, coù aùnh saùng cuûa thaønh phoá thoâi thuùc goïi chaøng trôû laïi. Coù boùng ngöôøi ñi trong röøng côø giöõa tieáng keøn hoan hoâ. Taïi sao khoâng phaûi laø chaøng? Nhôù laïi nhöõng li thuûy tinh chaïm vaøng vôùi röôïu noàng vaø nhaïc quyù, chaøng hoái haän ñaõ ñeán saân ga chieàu nay. Bao nhieâu pho saùch chaøng ñaõ goùp nhaët trong ñôøi. Taïi sao laïi moät chieàu boû ra ñi? Ngöôøi vieãn khaùch treû nhìn veà phía taây ñang röïc ñeøn. Linh hoàn chaøng laïi reùo goïi trôû veà.

Xoâ qua maáy luøm caây nhoû, haén tìm loái taét baêng ra khoûi saân ga. Boû laïi yù nghó chôø ñôïi con taøu. Chaøng khoâng theå buoâng tay cho rôi xuoáng coâng danh ñang dang dôû. Nhöng chæ chaïy ñöôïc moät quaõng ngaén, haén ngaõ. Coá göôïng daäy trong theá quyø ñeå giöõ böôùc chaân thaêng baèng, ngoaùi coå laïi nhìn veà phía röøng roài haén laäp baäp ñöùt quaõng:

- Chuyeán-Taøu-Duy-Nhaát? Chuyeán-Taøu-Ñònh-Meänh?

Hình aûnh con taøu ñang lao vuùt laøm chaøng ruøng mình. Haén nhìn thaáy con taøu taøn baïo, voâ cuøng daõ man ñaâm thaúng vaøo töông lai. Beân bôø röøng moät gaõ ñaøn oâng giô tay gaøo theùt vì treã taøu. Con taøu khoâng döøng laïi. Gaõ ñaøn oâng ñaäp mình cuùi laäy nhöng con taøu khoâng caàn bieát. Tieáng gaõ ñaøn oâng khan coå gaøo theùt nhöng con taøu phoùng ga khoâng moät chuùt xoùt thöông. Beán bôø ñònh meänh hun huùt xa thaúm. Vaø khi con taøu ñaõ lao ñi thì taát caû chung quanh töø töø loaõng ra nhö moät ñaùm khoùi moûng. Ñeàn ñaøi, thaønh quaùch, nhöõng con ñöôøng ngaøn daëm töø töø ruùt nhoû roài chaûy tan nhö thoûi nöôùc ñaù döôùi maët trôøi. Chaøng nhìn roõ cuoäc ñôøi mình vaø taát caû öôùc mô voâ cuøng beàn bæ theá maø chuùng tuï laïi chæ baèng moät haït baép, roài moät tieáng noå nheï, haït baép vôõ tung. Trong cuøng giaây laùt khoâng phaûi chæ coù boùng hình ngöôøi ñaøn oâng lôõ taøu guïc ñaàu gaøo theùt maø vaát vöôûng ñoù ñaây, khi chaøng nhìn kó, coù töøng luõ ngöôøi cuõng ñang vaát vöôûng voâ voïng. Hoï nhö nhöõng hoàn ma khoán khoå khoâng choã cö truù.

Hình aûnh haõi huøng laøm chaøng laûo ñaûo, göôïng daäy, chaïy trôû laïi bôø ñaù cuõ. Vöøa tôùi nôi, haén quî xuoáng, giang tay oâm mieát laáy taûng ñaù goà gheà. Boùng con taøu lao vun vuùt nhö saép boû rôi haén laøm haén caøng baáu chaët vaøo vaùch nuùi. Guïc ñaàu treân bôø ñaù khoâ cöùng. Haén sôï haõi thöa:

- Thöôïng Ñeá cuûa loøng con ôi,
Khoâng! khoâng theå nhö theá ñöôïc...
Con khoâng theå boû lôõ con taøu...

Trong luùc thoån thöùc, haén coøn noùi theâm moät ñieàu gì nöõa, raát kheõ, döôøng nhö lôøi aáy laøm haén sôï haõi.

Ñaát trôøi bình thaûn. Treân saân ga vaãn im laëng. ÔÛ phía taây, thaønh phoá vaãn leân ñeøn daët dìu tieáng nhaïc. Trong im vaéng cuûa moät chôø ñôïi, chaøng thaáy taát caû chæ xaåy ra trong theá giôùi thieâng lieâng cuûa linh hoàn. Gioù ñeán daït daøo rung röøng caây lao xao. Gioù ñeán nhö söù giaû ñem theo lôøi haén, xuyeân qua nuùi ñoài laøm neân nhöõng aâm voïng uy nghieâm vang doäi töøng tieáng moät. Chaøng laïi nghe roõ, cuõng trong theá giôùi linh hoàn. Lôøi haén noùi vôùi loøng mình vang leân truøm caû khu ñoài, aâm voïng chaûy suoát theo ñöôøng taøu:

Thôøi gian troâi. AÙnh traêng moãi luùc moãi leân. Baàu trôøi meânh moâng. Röøng caây vôøi vôïi khoâng tieáng coøi. Treân cao, xa thaúm, ngaøn sao ñang laáp laùnh, vaø caøng vaøo khuya sao trôøi caøng theâm saùng laùng.

* * *

Trích Taäp Truyeän Ngaén "ÑÖÔØNG VEÀ THÖÔÏNG TRÍ" cuûa taùc giaû Nguyeãn Taàm Thöôøng.
Coù baùn taïi caùc nhaø saùch, giaù baùn: USD $15.00

(*) Ñoùn xem kyø tôùi: Ñeâm Sa Tan, Ñeâm Ñöùc Tin

(C) Copyright 1997. Taùc giaû giöõ baûn quyeàn.

Back to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page