Giôùi thieäu veà

Coäng ñoaøn Coâng Giaùo Vieät Nam

taïi Hoàng Koâng

Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia

Giôùi thieäu veà Coäng ñoaøn Coâng Giaùo Vieät Nam taïi Hoàng Koâng.

Treân Ñöôøng Löõ Haønh

Chuùng toâi, taäp theå nhöõng tín höõu coâng giaùo ngöôøi Vieät Nam cuûa xöù Giuse taïi Hoàng Koâng voâ cuøng haân hoan hoøa cuøng nieàm vui ñoùn möøng kyû nieäm 25 naêm ngaøy thaønh laäp giaùo xöù.

Coäng ñoaøn "Caùc Thaùnh töû ñaïo Vieät Nam taïi Hong Kong", coù teân tieàn thaân laø "Coäng ñoaøn Hy voïng", laø söï qui tuï cuûa haàu heát caùc chò em phuï nöõ ñaõ ñöôïc thoaùt ra töø nhöõng nöùc nôû ñau thöông cuûa raøo gai traïi caám, vì tî naïn tôùi Hoàng Koâng sau ngaøy 16/6/1988. Keå töø naêm 1986, ñaõ coù Thaùnh leã baèng tieáng Vieät ñöôïc cöû haønh bôûi Cha Stephen Traàn Ñaït Minh laø cha sôû nhieäm kyø ñaàu tieân cuûa giaùo xöù Thaùnh Giuse, taïi 57 Kwun Tong Road, Kowloon, Hong Kong.

Gioáng y nhö tính chaát laø trung taâm "ñoâ hoäi quoác teá", laø cöûa ngoõ theá giôùi cuûa vuøng caûng bieån Hong Kong, coäng ñoaøn Coâng giaùo Vieät Nam ôû ñaây cuõng ñöôïc xem nhö laø nôi ñöôïc laõnh nhaän moïi aân hueä, laø beán ñoã, laø saân ga, thöôøng xuyeân ñoùn tieáp caùc baïn beø giaùo höõu laïi qua treân khaép toaøn caàu. Chính vì vaäy, sau bao nhieâu naêm duø khoâng coù Cha tuyeân uùy, nhöng coäng ñoaøn vaãn duy trì, beàn vöõng nhôø hoàng aân Chuùa gaén keát, cuøng nhöõng pheùp laï voâ bieân.

Coù theå noùi raèng, nhôø hoàng aân Chuùa ban vaø soi saùng, cô duyeân cuûa ngöôøi coâng giaùo Vieät Nam ñaõ gaén lieàn vôùi tuoåi ñôøi cuûa giaùo xöù Thaùnh Giuse. Vì keå töø khi giaùo xöù baét ñaàu ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1986, Cha Traàn Ñaït Minh, vò ñaûm nhieäm quaûn xöù ñaàu tieân, ngoaøi vieäc chaêm lo cho coäng ñoàng ngöôøi Hoàng Koâng, ñaõ ñoàng thôøi raát möïc quan taâm ñeán soá ít nhöõng ngöôøi Vieät Nam vöøa chaïy ñeán Hoàng Koâng laùnh naïn vaøo khoaûng töø naêm 1978 vaø ñang trong thôøi gian chôø ñôïi ñi ñònh cö, neân Cha Traàn Ñaït Minh ñaõ taän tình giuùp ñôõ, cöû haønh Thaùnh leã baèng tieáng Vieät ñaàu tieân cho hoï taïi ñaây.

Töø sau khi cuoäc chieán tranh Vieät Nam keát thuùc, doøng ngöôøi Vieät laàn löôït chia laøm nhieàu giai ñoaïn phaûi rôøi nöôùc ra ñi. Ngaøy 16/6/1988, chöông trình nhaân ñaïo ôû maûnh ñaát trung chuyeån Hoàng Koâng kheùp laïi. Nhöõng ngöôøi Vieät tôùi Hoàng Koâng sau thôøi moác ñoù ñöôïc goïi laø thuyeàn nhaân vaø bò phaân loaïi. Nhieàu vaán ñeà veà ngöôøi tî naïn baét ñaàu naûy sinh. Cuøng naêm ñoù, Cha Pheâroâ Leâ Vaên Thaéng ñöôïc giaùo phaän Hoàng Koâng ñeà cöû ñaëc traùch rieâng veà ngöôøi tî naïn Vieät Nam.

Coäng ñoaøn coâng giaùo Vieät Nam chuùng toâi chính thöùc ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1994, coù teân khai sinh laø Coäng ñoaøn Hy Voïng, nay goïi laø Coäng ñoaøn Caùc Thaùnh Töû ñaïo Vieät Nam. Ñoù laø coäng ñoaøn cuûa nhöõng ngöôøi Vieät ñaõ thöïc söï caûm meán Hoàng Koâng, hoaëc ñaõ keát duyeân vôùi ngöôøi baûn xöù neân ñaõ choïn Hoàng Koâng laøm nôi ñònh cö lyù töôûng cho mình.

Chöông trình tî naïn daàn chaám döùt cuõng laø luùc coäng ñoaøn Hy voïng ngaøy moät sinh soâi naûy nôû, lôùn daàn leân trong tình thöông yeâu cuûa coäng ñoàng giaùo xöù Thaùnh Giuse vaø ñöôïc söï coâng nhaän cuûa Giaùo phaän. Thaùnh leã tieáng Vieät ñöôïc cöû haønh ñoäc laäp vaøo moãi Chuùa nhaät luùc 12g30' haøng tuaàn, ban ñaàu bôûi caùc Linh muïc doøng Chuùa Cöùu Theá.

Naêm 1997, Cha Leâ Vaên Thaéng tieáp quaûn chính xöù, Ngaøi tieáp tuïc taän tình quan taâm ñeán thaân phaän yeáu heøn cuûa taäp theå nhöõng ngöôøi Vieät Nam coøn ñang gaëp nhieàu khoù khaên, trôû ngaïi trong vieäc hoøa nhaäp vaøo xaõ hoäi Hoàng Koâng. Töø khaép moïi ngaû cuûa Hoàng Koâng, caùc gia ñình coâng giaùo Vieät Nam qui tuï veà nhaø thôø Thaùnh Giuse moãi Chuùa nhaät trong taâm tình caûm taï, toân vinh Thieân Chuùa, ñoàng thôøi chia seû vaø hoã trôï laãn nhau caùc nhu caàu cuûa cuoäc soáng thöôøng ngaøy, song song vôùi vieäc duy trì moät goùc rieâng neàn vaên hoùa Vieät treân ñaát khaùch.

Coù khoaûng 300 tín höõu coâng giaùo Vieät Nam trong soá gaàn 8,000 ngöôøi Vieät ñang ñònh cö ôû Hoàng Koâng. Thöïc laø moät coäng ñoaøn voâ cuøng nhoû beù vaø voâ cuøng ñaëc bieät khi "Ban ñieàu haønh" toaøn boä ñeàu laø caùc chò em phuï nöõ, töï giaùc phaân coâng hôïp taùc caùc coâng vieäc töï quaûn coäng ñoaøn mình.

Chuùng toâi haàu heát laø nhöõng ngöôøi Vieät Nam thaân coâ theá coâ, khoâng coù thaân baèng quyeán thuoäc ôû Hoàng Koâng, nhöng xöù Giuse ñaõ vaø ñang laø caên nhaø aám cuùng traøn ñaày hoàng aân trong ñôøi soáng tinh thaàn cuûa ngöôøi Vieät xa xöù. Moãi naêm nhaèm caùc ngaøy leã troïng, chuùng toâi tham döï Thaùnh leã chung vaø caùc hoaït ñoäng thöôøng nieân trong tinh thaàn ba hôïp nhaát cuûa xöù Giuse.

Con caùi chuùng toâi lôùn leân giöõa 2 vaên hoùa Vieät-Trung hoøa hôïp. Haàu heát ñeàu ñöôïc röûa toäi trong Thaùnh leã tieáng Vieät khi chuùng môùi sinh vaø tieáp tuïc theo hoïc chung trong lôùp giaùo lyù tieáng Hoa ñeå ñöôïc laõnh bí tích theâm söùc vaø röôùc leã laàn ñaàu taïi xöù. Giaùo xöù luoân nhieät tình taïo ñieàu kieän cho nhoùm chuùng toâi coù phoøng hoïc rieâng khi toå chöùc cho con em hoïc theâm tieáng Vieät, hoaëc coù nhöõng ngöôøi ñaõ luoân saün saøng tình nguyeän daïy tieáng Hoa, tieáng Anh cho nhoùm môùi tôùi ñònh cö - hoaëc caùc tu só chia seû Lôøi Chuùa vôùi caùc taân toøng tröôùc Thaùnh leã moãi tuaàn.

Tröôùc khi ñöôïc Cha Pheâroâ Laâm Minh, Cha Toång ñaïi dieän cuûa giaùo phaän Hoàng Koâng phuï traùch chính thöùc, thì coäng ñoaøn Caùc Thaùnh Töû ñaïo Vieät Nam cuõng ñaõ ñöôïc Chuùa ñoaùi thöông luoân göûi caùc Linh muïc, Giaùm muïc töø caùc doøng, caùc quoác tòch töø khaép moïi nôi tôùi daâng Thaùnh leã haøng tuaàn trong suoát baáy nhieâu naêm qua, trong ñoù phaûi keå ñeán söï chaêm lo chaên daét thöôøng xuyeân lieân tuïc cho tôùi taän ngaøy hoâm nay cuûa caùc Cha Hoäi Thöøa sai Paris nhö Cha Pheâroâ Laâm Minh, Cha Gabriel Leâ Hoøa Laïc, Cha Phaoloâ Hoa Thieân Loäc, vaø söï ñoàng haønh trong ñôøi soáng ñöùc tin vôùi coäng ñoaøn cuûa caùc thaày, caùc sô töø moïi doøng tu ñang cö truù taïi Hoàng Koâng. Ñaëc bieät laø keå töø khi coù caùc thaày doøng Ngoâi Lôøi tôùi trôï giuùp, höôùng daãn chuùng toâi caùch bieát daønh nhieàu thôøi gian hôn cho Chuùa, tôùi nay moãi naêm 2 laàn, ñeå chuaån bò Ñaïi leã möøng Chuùa Phuïc sinh vaø möøng Chuùa Giaùng sinh, coäng ñoaøn ñeàu toå chöùc chöông trình tónh taâm nhaèm nhaän thöùc saâu saéc hôn caùch gaàn guõi vôùi Chuùa. Ñoù keå nhö laø phaàn löông thöïc thieâng lieâng trong ñôøi soáng cuûa moãi gia ñình coâng giaùo Vieät Nam chuùng toâi.

Chính vì ñaõ duy trì ñöôïc nhieàu naêm nhö vaäy maø cho tôùi nay taát caû ngöôøi coâng giaùo Vieät Nam treân toaøn theá giôùi ñeàu bieát tôùi coäng ñoaøn Caùc Thaùnh Töû ñaïo Vieät Nam ôû Hong Kong vaø ñeàu coù theå gheù thaêm baát cöù luùc naøo moãi laàn hoï coù cô hoäi ñaët chaân tôùi Hoàng Koâng.

Vì coäng ñoaøn Vieät Nam ña phaàn laø chò em phuï nöõ, laïi soáng taûn maùc xa nhaø thôø, vaø haàu heát ñeàu mang theo con thô, neân khoâng traùnh khoûi coøn nhieàu maët haïn cheá, song chuùng toâi luoân mong muoán khieâm nhöôøng laø ñöôïc gaàn guõi hoïc hoûi, ñöôïc hoøa mình vôùi coäng ñoàng giaùo xöù Giuse hoâm qua, hoâm nay vaø cho tôùi ngaøy sau heát cuûa cuoäc ñôøi.

Naêm Ñöùc tin, giuùp moïi ngöôøi hieåu theâm veà tieåu söû cuûa Cha Toång ñaïi dieän Pheâ roâ Laâm Minh, vaø veà moái töông quan giöõa caùc Linh muïc Hoäi Thöøa Sai Paris vôùi coäng ñoaøn coâng giaùo Vieät Nam ôû ñaây.

Cha Toång ñaïi dieän Pheâroâ Laâm Minh vaø Coäng ñoaøn Coâng Giaùo Vieät Nam taïi Hoàng Koâng

Sau nhöõng naêm ñaàu thaønh laäp, coøn laïi ba Linh muïc thuoäc hoäi Thöøa sai Paris, cuøng laø quoác tòch Phaùp hieän phuïc vuï taïi Hong Kong, ñaõ vaø ñang thay nhau chaêm lo, phuï traùch daâng Thaùnh leã tieáng Vieät haøng tuaàn cho coäng ñoaøn.

Neáu nhö Cha Gabriel Leâ Hoøa Laïc naëng tình vôùi ngöôøi Vieät vì ñaõ ñöôïc sai ñi oâm "moái tình ñaàu" truyeàn giaùo treân ñaát Vieät nam töø thaäp nieân 50 cuûa theá kyû tröôùc; Cha Phao loâ Hoa Thieân Loäc cuõng laø moät ngöôøi Phaùp ñeán truyeàn giaùo luùc Vieät nam giao thôøi khoaûng nhöõng naêm 70; thì Cha Pheâroâ Laâm Minh laïi ñaëc bieät hôn caû, Ngaøi duø cuõng mang quoác tòch Phaùp, nhöng xuaát thaân laïi laø moät ngöôøi Vieät goác Hoa.

Sinh ra trong moät gia ñình coâng giaùo caàn lao, caû hai ba meï laø ngöôøi goác Trung Hoa. Naêm 1934, oâng Cuï Coá hoï Laâm luùc ñoù môùi 14 tuoåi, ñaõ töø Quaûng Ñoâng sang Baïc Lieâu, mieàn nam Vieät Nam ñeå laäp nghieäp. Thôøi xöa, Saøi goøn ñaõ töøng laø Hoøn ngoïc Vieãn ñoâng, phoàn vinh gioáng nhö Hong Kong baây giôø.

Cha Laâm Minh, laø con caû trong gia ñình goàm 6 anh chò em. Thuôû thieáu thôøi, Ngaøi ñaõ meán Chuùa heát loøng vaø öôùc mong ñöôïc daán thaân phuïc vuï. Ngaøi tu hoïc trong Ñaïi chuûng vieän Saøi goøn. Moïi vieäc seõ khaùc neáu khoâng coù bieán coá thaùng 4/1975 xaûy ra. Khi baét ñaàu böôùc vaøo hoïc thaàn hoïc naêm thöù 4 thì bò chính quyeàn caám ñoaùn khoâng cho hoïc tieáp, thaày Laâm Minh luùc baáy giôø lo laéng seõ khoâng coù cô hoäi ñeå tieán tôùi hieán daâng troïn ñôøi cho Chuùa, neân ñaõ tìm caùch rôøi ñi khoûi Vieät Nam.

Thaùng 11 naêm 1978, thaày ñeán traïi tî naïn Malaysia. Traûi qua 8 thaùng gian nan trong thaân phaän tî naïn, tôùi thaùng 7/1979 thì ñöôïc Hoäi Thanh nieân Thaùnh Linh taïi Phaùp baûo laõnh sang Phaùp quoác, nôi ñöôïc meänh danh laø "tröôûng nöõ cuûa Giaùo hoäi", cho thaày ñònh cö.

Moät naêm ñaàu, thaày soáng vaø hoaït ñoäng chung vôùi nhoùm naøy. Tôùi naêm 1980, thaày ñöôïc göûi tôùi xöù Bordeaux, moät thaønh phoá caûng thuoäc mieàn Taây Nam nöôùc Phaùp, laø thuû phuû röôïu vang noåi tieáng theá giôùi. Thaày vöøa hoïc vöøa giuùp xöù, ñeå thích öùng cuoäc soáng vaø ñeå hoïc tieáng Phaùp.

Naêm 1981 thaày vaøo Chuûng vieän tieáp tuïc hoïc theâm 1 naêm.

Sau ñoù thaày ñöôïc sai ra giuùp xöù theâm 6 thaùng nöõa, ñeán ngaøy 7/5/1983 thaày chòu chöùc Phoù teá.

Ngaøy 14/1/1984, Thaøy Laâm Minh ñöôïc phong chöùc Linh muïc ôû xöù Bordeaux, khi aáy vò Linh muïc treû chuaån bò böôùc sang tuoåi 31.

Naêm 1989, trong laàn ñi veà UÙc ñaïi lôïi thaêm gia ñình ngöôøi em gaùi. Cha Laâm Minh ñaõ gheù ngang qua Hong Kong ñeå tìm gaëp ngöôøi thaøy daïy töø Vieät Nam cuûa mình, chính laø Cha Stephen Traàn Ñaït Minh, luùc ñoù ñang quaûn xöù Giuse cuûa chuùng ta ngaøy nay.

Vaø ngaãu nhieân tôùi naêm 1991, Ngaøi ñöôïc sai veà Hong Kong phuïc vuï, ban ñaàu ôû xöù "Sao bieån" Chai Wan, Hoàng Koâng - tieáp theo veà xöù "Chuùa Kitoâ phuïc sinh" Kwun Tong, laøm vieäc trong voøng 5 naêm.

Thôøi ñieåm naøy, cuõng laø luùc vaán ñeà veà ngöôøi Vieät tî naïn ñang heát söùc nhöùc nhoái. Taïi caùc phaân khu traïi caám White Head- Shatin, Hoàng Koâng thì ñaõ coù nhieàu Linh muïc tôùi trôï giuùp, coøn Cha Laâm Minh thöôøng vaøo giuùp cho traïi caám Sekong vaø ñaûo xa Tai A Chau.

ÔÛ hoäi doøng, Ngaøi töøng giöõ chöùc vuï laø Cha beà treân cuûa Hoäi thöøa sai Paris toaøn Hoàng Koâng trong 2 nhieäm kyø, töø naêm 2002 ñeán 2008.

ÔÛ Ñaïi chuûng vieän Chuùa Thaùnh thaàn Hong Kong, söï thaùnh thieän cuûa Ngaøi thaät xöùng vôùi vai troø cuûa Ngaøi laø Cha Linh höôùng cho taát caû caùc tu só.

Töø naêm 2009, Ngaøi ñöôïc Ñöùc Cha boå nhieäm laø Cha toång ñaïi dieän, phuï traùch Lieân hoäi doøng trong giaùo phaän, vaø phuï traùch taát caû caùc coäng ñoaøn coâng giaùo ngoaïi quoác treân toaøn ñòa phaän Hong kong, trong ñoù coù coäng ñoaøn coâng giaùo Vieät nam taïi Hong Kong vaø Ma cau.

Ñeán giôø, khi ñaõ vaø ñang ñöông nhieäm ôû ngai vò Toång ñaïi dieän, nhöng Ngaøi vaãn veïn nguyeân baûn tính khieâm nhöôøng, giaûn dò ñeán kinh ngaïc. Ngaøi vaãn duøng chieác ñieän thoaïi cuõ rích, chæ ñoäc nhaát moät boä com-leâ daønh cho nhöõng laàn ñi nghò söï, vaø Ngaøi vaãn thöôøng xuyeân boân ba khaép caùc ngaû Hoàng Koâng baèng phöông tieän giao thoâng coâng coäng. Toâi laøm höôùng daãn du lòch gaàn10 naêm ôû Hoàng Koâng cuõng khoâng thoâng thaïo ñöôøng ñi loái laïi ñöôïc nhö Ngaøi, Ngaøi quaû thöïc coøn raønh hôn caû moät ngöôøi daân baûn xöù chính goác.

Ngaøi thöôøng baát ngôø thaêm vieáng caùc gia ñình coâng giaùo, sau moãi laàn coâng du tôùi daâng leã ôû caùc quaän Hoàng Koâng. Gia ñình toâi cuõng laø moät trong soá ñöôïc nhaän nieàm haân haïnh baát ngôø ñoù, vaø nhôø vaäy coù cuoäc tìm hieåu tæ mæ veà thaân theá cuûa Ngaøi.

Coäng ñoaøn coâng giaùo Vieät nam taïi Hoàng Koâng laø moät coäng ñoaøn nhoû beù maø laïi voâ cuøng ñaëc bieät, taát caû ñeàu ñaõ phaûi traûi qua nhöõng thaùng naêm tî naïn khaéc khoaûi ñaày nöôùc maét vaøo thaäp nieân 90. Hôn ai heát, Cha Laâm Minh ñoàng caûm vôùi chuùng toâi trong moïi phöông dieän, vì chính Ngaøi cuõng töøng aâm thaàm rôi leä nhöõng ngaøy ñaàu khi môùi laøm ngöôøi ly xöù, vôùi nieàm ñau ñaùu nhôù queâ höông vaø noãi khuûng hoaûng tinh thaàn.

Cuoäc ñôøi naøy seõ thieät thoøi cho nhöõng ai khoâng tin raèng moïi söï ñöôïc an baøi bôûi quyeàn naêng Thieân Chuùa. Vì neáu baïn thaät söï tin, baïn seõ xaùc tín raèng coù Chuùa luoân ñoàng haønh ñôõ naâng moãi chuùng ta heát moïi ngaøy trong ñôøi soáng. Baïn cuõng ñöøng ngaïc nhieân khi ñang hieän höõu nhö moät pheùp laï: raèng Cha Pheâroâ Laâm Minh, ngöôøi Muïc töû toát laønh maø Chuùa göûi ñeán ñi cuøng vôùi baïn töï luùc naøo maø baïn ñaõ chaúng hay. Vaø ñieàu toâi muoán noùi ôû ñaây laø con ñöôøng Ngaøi ñöôïc Chuùa sai ñi, chính laø thoâng qua töø vieäc baét ñaàu: cuõng laøm moät ngöôøi tî naïn.

Chuùng con voâ cuøng caùm ôn Ñöùc Cha vaø Giaùo Phaän Hoàng Koâng, caûm ôn caùc Linh muïc laø aân nhaân cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät, caûm ôn vò Cha tieân khôûi Traàn Ñaït Minh, caûm ôn Cha Leâ Vaên Thaéng "linh hoàn cuûa ngöôøi tî naïn Vieät Nam", caûm ôn caùc Linh muïc quaûn xöù Giuse, vaø ñaëc bieät baøy toû loøng bieát ôn chaân thaønh tôùi Ban haønh giaùo vaø toaøn theå giaùo daân xöù Giuse ñaõ thöïc söï coi chuùng toâi laø anh em moät nhaø cuûa cuøng moät Cha treân trôøi. Chuùng toâi mong muoán ngaøy moät noã löïc soáng xöùng ñaùng hôn ñeå trung kieân ñöùc tin vaø loan truyeàn ôn cöùu ñoä cuûa Chuùa tôùi nhöõng ngöôøi xung quanh vaø theá heä con chaùu cuûa chuùng toâi.

Thuûy Quyeân

Thaùng 3/2013

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page