Back
to Radio Veritas Asia Home PageÑöùc Cha Belo keâu goïi Indonesia ñeå cho ngöôøi tò naïn Ñoâng Timor ñöôïc töï do trôû veà.
(Reuters, AFP 10/10/99) - Ñoâng Timor (Dili) - Ñöùc Cha Carlos Ximenes Belo, giaùm quaûn toâng toøa Dili, keâu goïi quoác teá taïo theâm aùp löïc leân chính phuû Indonesia ñeå cho ngöôøi tò naïn Ñoâng Timor ñöôïc töï do trôû veà queâ quaùn cuûa hoï.
Hoâm Chuùa Nhaät (10/10/1999), Ñöùc Cha Belo ñaõ cöû haønh thaùnh leã cho khoaûng 500 tín höõu trong saân vöôøn tö gia cuûa ngaøi, ñaõ bò caùc daân quaân ñoát phaù trong cuoäc baïo ñoäng ôû Dili. Leân tieáng vôùi caùc kyù giaû sau thaùnh leã, Ñöùc Cha Belo cho bieát ngaøi raát quan taâm tôùi tình caûnh cuûa ngöôøi daân Ñoâng Timor taïi caùc traïi tò naïn vaø ngaøi tha thieát keâu goïi coäng ñoàng quoác teá aùp löïc chính phuû Indonesia cho pheùp nhöõng ngöôøi tò naïn ñöôïc trôû veà laïi queâ quaùn cuûa hoï. Vò giaùm quaûn toâng toøa Dili ñaõ noùi nhö sau: "Xin quí vò haõy taïo theâm aùp löïc treân caùc chính phuû cuûa quí vò, chính phuû Hoa Kyø vaø caùc nöôùc thuoäc Lieân Hieäp AÂu Chaâu, ñeå buoäc chính quyeàn Indonesia cho pheùp ngöôøi tò naïn trôû veà. Hoaøn caûnh cuûa hoï thaät laø khoù khaên, hoï soáng xa queâ höông gioáng nhö nhöõng ngöôøi ngoaïi quoác treân xöù laï, hoï khoâng ñöôïc haïnh phuùc vaø traéng tay, theâm vaøo ñoù, hoï laïi bò ngöôøi Indonesia ñe doïa". Cao UÛy Lieân Hieäp Quoác öôùc löông coù khoaûng 260 ngaøn ngöôøi Ñoâng Timor, töông ñöông khoaûng 30% toång daân soá, ñaõ rôøi boû Ñoâng Timor ñeå laùnh naïn. Töø hoâm thöù Saùu 8/10/1999 vöøa qua, coù 368 ngöôøi ñaõ töø caùc traïi tò naïn ôû Taây Timor trôû veà laïi Ñoâng Timor, treân caùc chuyeán bay do Lieân Hieäp Quoác möôùn.
Hoâm thöù Baûy 9/10/99 vöøa qua, tö leänh löïc löôïng gìn giöõ hoøa bình taïi Ñoâng Timor, thieáu töôùng Peter Cosgrove, ñaõ keâu goïi caùc daân quaân haõy tham döï vaøo tieán trình hoøa giaûi vaø xaây döïng laïi Ñoâng Timor. Traû lôøi caâu hoûi veà vaán ñeà naøy, Ñöùc Cha Belo ñaõ noùi nhö sau: "Neáu cho tôùi baây giôø, hoï khoâng saùt haïi, khoâng troäm caép, khoâng ñaùnh ñaäp caùc ngöôøi ñoàng höông vaø phaïm phaùp, thì hoï coù theå tham döï vaøo cuoäc ñoái thoaïi ñeå hoøa giaûi. Nhöng vôùi rieâng moät soá daân quaân, thì vaán ñeà ôû ñaây laø hoï phaûi trôû lôøi tröôùc coâng lyù, tröôùc khi tham döï vaøo tieán trình hoøa giaûi." Moät laàn nöõa, Ñöùc Cha Belo keâu goïi ngöôøi Ñoâng Timor haõy trôû veà nhaø cuûa hoï, vaø bieát toân troïng taøi saûn cuûa ngöôøi khaùc, Ñöùc Cha noùi nhö sau: "Toâi hy voïng hoï seõ trôû veà nhaø, veà laøng cuûa hoï, nhöng ñoàng thôøi hoï cuõng phaûi bieát toân troïng taøi saûn cuûa ngöôøi khaùc, ñöøng aên caép hay hoâi cuûa ñeå duøng cho rieâng mình. Toâi keâu goïi moïi ngöôøi hôïp taùc ñeå doïn deïp thaønh phoá". Ñöùc Cha Belo cuõng baøy toû hy voïng laø ngaøi seõ baét ñaàu caùc lôùp daïy tieáng Boà Ñaøo Nha cho caùc em hoïc sinh, ñaõ bò caám trong thôøi Indonesia cai trò Ñoâng Timor. Tieáng Boà Ñaøo Nha ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng cuûa cuoäc tranh ñaáu ñoøi ñoäc laäp cho Ñoâng Timor.
Back
to Radio Veritas Asia Home Page