Baøi Phaùt bieåu cuûa Ñöùc Hoàng Y Arinze
vaø cuûa baø Teâreâsa Ee-Chooi
trong Hoäïi nghò theá giôùi
caùc Giaùo Hoäi vaø caùc Toân Giaùo
trong Noäi Thaønh Vatican

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Hoäi nghò theá giôùi caùc Giaùo Hoäi vaø caùc Toân Giaùo taïi Vatican.

Hoäi nghò theá giôùi caùc Giaùo Hoäi vaø caùc Toân Giaùo trong Noäi Thaønh Vatican ñöôïc khai maïc saùng thöù Hai 25/10/1999 baèng dieãn vaên chaøo möøng cuûa Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray, Chuû tòch UÛy Ban trung öông Naêm Thaùnh 2000, cuûa Ñöùc Hoàng Y Francis Arinze, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Ñoái Thoaïi Lieân Toân, traùch nhieäm veà toå chöùc Hoäi Nghò vaø sau ñoù baèng baøi thuyeát trình cuûa Baø Teâreâsa Ee-Chooi, ngöôøi Malaysia, chuû tòch Lieân Hieäp Baùo Chí Coâng Giaùo quoác teá.

Trong baøi thôøi söï tröôùc, chuùng toâi ñaõ nhaéc ñeán vaøi ñieåm noäi dung trong baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Hoàng Y Roger Etchegaray. Hoâm nay, xin ñöôïc noùi ñeán hai baøi coøn laïi: moät cuûa Ñöùc Hoàng Y Arinze, vaø moät cuûa baø Teâreâsa Ee-Chooi.

Tröôùc heát trong baøi dieãn vaên tröôùc 230 ñaïi bieåu tham döï, Ñöùc Hoàng Y Arinze noùi ñaïi yù nhö sau: Ngaøn naêm 2000 nay ñaõ gaàn cöûa. Tröôùc heát ñaây laø moät vieäc cöû haønh cuûa Kitoâ giaùo; nhöng cuõng laø moät thôøi ñieåm cuûa lòch söû nhaân loaïi: vieäc keát thuùc moät theá kyû, moät ngaøn naêm vaø vieäc khôûi söï moät theá kyû môùi vaø moät ngaøn naêm môùi. Caùc toân giaùo theá giôùi khoâng theå khoâng nghó ñeán ñieàu caàn phaûi laøm, vaø neáu ñöôïc cuøng nhau laøm, thì coøn toát hôn nöõa. Do ñoù, ñaây laø lyù do cuûa Ñaïi Hoäi Nghò naøy: ñoù laø ñem ñeán cho caùc ñaïi bieåu caáp cao cuûa caùc toân giaùo khaùc nhau treân theá giôùi cô hoäi thuaän tieän ñeå suy tö, vaø ñoàng thôøi cuõng ñeå kieåm ñieåm löông taâm vaø roài cuøng nhau nhìn veà töông lai tröôùc nhöõng thaùch ñoá chung, tröôùc nhöõng vaán ñeà khaån caáp cuûa theá giôùi ñang chôø ñôïi. Caùc toân giaùo laøm caùch naøo ñeå ñaùp laïi caùch toát hôn caû caùc ñoøi hoûi cuûa theá giôùi ngaøy nay? Coâng lyù, hoøa bình, vaán ñeà aùp böùc, thoáng trò, söï thieáu vaéng tình lieân ñôùi vaø chia seû, chieán tranh, naïn ngheøo ñoùi cuûa caùc daân toäc, thuyeát töông ñoái luaân lyù, vieäc hoaøn caàu hoùa kinh teá, nôï naàn quoác teá cuûa caùc quoác gia ngheøo naøn, vieäc saûn xuaát vaø buoân baùn vuõ khí...

Ñöùc Hoàng Y cho bieát theâm: Thöù Tö 27.10.1999, caùc ñaïi bieåu tham döï, ñeàu ñi haønh höông Aissi, ñeå kyû nieäm saùng kieán lòch söû, khi Ñöùc Gioan Phaoloâ II toå chöùc cuoäc gaëp gôõ lieân toân caùch ñaây ñuùng 13 naêm, giöõa caùc Giaùo Hoäi vaø Toân Giaùo theá giôùi, ñeå cuøng caàu nguyeän cho hoøa bình. Thöù naêm, ngaøy cuoái cuøng, caùc toân giaùo caàu nguyeän rieâng, moãi toân giaùo theo nghi thöùc cuûa mình, taïi caùc ñòa ñieåm chung quanh Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ. Ban chieàu, caùc ñaïi bieåu seõ tham döï buoåi hoïp chung keát, do Ñöùc Gioan Phaoloâ II chuû toïa vaø ñoïc dieãn vaên.

Ñöùc Hoàng Y Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Ñoái Thoaïi Lieân Toân hy voïng Hoäi Nghò seõ cho coâng boá moät baûn tuyeân ngoân chung trong ngaøy beá maïc.

Tieáp lôøi sau Ñöùc Hoàng Y chuû tòch, trong baøi thuyeát trình tröôùc Ñaïi Hoäi, tröôùc heát Baø Teâreâsa Ee-Chooi khuyeân caùc toân giaùo haõy nhìn vaøo naïn tham nhuõng hieän thoáng trò, gaây neân bôûi tham tieàn, tham quyeàn, bôûi ích kyû vaø bôûi baïo haønh... nhöõng tai hoïa naøy ñang huûy dieät ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân treân theá giôùi. Baø ñaët caâu hoûi: "Vaäy chuùng ta coù theå laøm ñöôïc caùi gì hay khoâng, ñeå söûa laïi nhöõng töông phaûn, söï sa ñoïa vaø caûnh bi thaûm cuûa nhaân loaïi, haäu quaû töï nhieân cuûa vieäc maát ñi moät phaàn lôùn tính caùch nhaïy caûm luaân lyù? - Phaûi chaêng ñaây laø boån phaän cuûa caùc toân giaùo: trôû neân tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi bò töôùc loät khoûi quyeàn cuûa hoï veà tö höõu, veà giaùo duïc, veà bieåu loä neàn vaên hoùa vaø tö töôûng rieâng, veà quyeàn töï do toân giaùo? Dó nhieân ñaây laø nhöõng caâu hoûi ñoøi moät lôøi ñaùp laïi tích cöïc. Nhöng ñeå ñi töø lôøi noùi ñeán vieäc laøm, Baø Ee-Chooi ñaõ can ñaûm ñeà nghò vieäc phaûi laøm tröôùc heát: kieåm ñieåm löông taâm. Baø noùi: "Coù nhieàu lôøi chæ trich maûnh meõ ñoái vôùi vai troø cuûa toân giaùo trong xaõ hoäi, baèng vieäc nhìn vaøo caùc tín ñoà cuûa caùc toân giaùo khaùc nhau bò lieân luïy, trong nhöõng thôøi gian môùi ñaây, vaøo nhöõng taøn baïo xaáu xa hôn caû. Tín höõu Kitoâ naày choáng laïi tín höõu Kitoâ khaùc taïi Baéc AÙi Nhó Lan; tín ñoà AÁn Giaùo choáng laïi tín ñoà Hoái Giaùo vaø tín höõu Kitoâ taïi AÁn Ñoä; tín ñoà Do Thaùi Giaùo choáng laïi tín ñoà Hoài Giaùo taïi Palestine; tín ñoà Hoài Giaùo choáng laïi tín höõu Kitoâ taïi Indonesia... Ñoù laø toâi chæ keå laïi moät soá tröôøng hôïp noåi baät hôn maø thoâi. Vì theá caàn phaûi loaïi tröø caùc töông phaûn naøy". Vò Chuû tòch Lieân Hieäp Baùo Chí quoác teá noùi tieáp nhö sau: "Khoâng moät toân giaùo naøo coù theå töï cho mình quyeàn saùt haïi caùc ngöôøi voâ toäi, ñoát phaù nhaø thôø Coâng Giaùo, ñeàn thôø Hoài Giaùo, Phaät Giaùo, AÁn Giaùo... Ñaây laø luùc phaûi vaïch ra bieân giôùi roõ raøng giöõa caùi chuùng ta tin vaø caùi maø moät soá ngöôøi laïc ñöôøng coù theå laøm, nhaân danh caùc toân giaùo. Con ngöôøi coù theå coù nhöõng ñieàu khaùc bieät nhau; nhöng khoâng neân daønh choå cho tinh thaàn quaù khích, cuoàng tín, gaây neân thuø gheùt vaø baïo ñoäng. Traùi laïi, chuùng ta caàn phaûi cuøng nhau chieán ñaáu choáng laïi nhöõng söï döõ ñaõ ñaàu ñoäc theá kyû 20 naøy". Baø keát thuùc: "Caàn phaûi rao giaûng raèng: toân giaùo ñích thöïc daïy chuùng ta yeâu thöông tha nhaân nhö Thieân Chuùa yeâu thöông chuùng ta".

Tieän ñaây chuùng toâi ghi laïi ít con soá cuûa caùc toân giaùo lôùn tham döï Hoäïi Nghò taïi Vatican, do Haõng Thoâng Taán quoác teá Fides neâu leân vaø ñöôïc nhaät baùo Coâng Giaùo YÙ Töông Lai (Avvenire), soá ra ngaøy 24.10.99, ñaêng laïi.

Caùc toân giaùo lôùn ñeàu cöû ñaïi bieåu tham döï Hoäi Nghò Vatican. Nhìn vaøo caùc con soá treân ñaây, chuùng ta thaáy raèng löïc löôïng toân giaùo raát huøng maïnh; neáu ñoaøn keát vaø coäng taùc vôùi nhau, caùc toân giaùo coù theå thay ñoåi haún boä maët cuûa xaõ hoäi vaø theá giôùi hieän nay.

Back to Radio Veritas Asia Home Page