Back
to Radio Veritas Asia Home PageVeà nhöõng taán coâng choáng laïi ngöôøi Coâng Giaùo taïi mieàn ñoâng Timor.
Qua baùo chí, ñaøi phaùt thanh vaø nhaát laø truyeàn hình, theá giôùi ñaõ vaø ñang chöùng kieán caûnh bi ñaùt cuûa caùc ngöôøi Coâng Giaùo taïi mieàn ñoâng Timor (chieám 85% daân soá trong Ñaûo) bò saùt haïi, bò di taûn sang mieàn Taây Timor, hoaëc bò neùm xuoáng bieån, vôùi lyù do ñeå traùnh khoûi nhöõng vuï roái loaïn xaåy ra, sau cuoäc tröng caàu daân yù ngaøy 30 thaùng 8/1999 vöøa qua. Ñaây chæ laø lyù do che ñaäy aâm möu thaâm ñoäc, nhaèm tieâu dieät caùc ngöôøi Coâng Giaùo taïi mieàn ñoâng Timor trong luùc naøy vaø taïi nhieàu quoác gia ña soá daân cö theo Hoài Giaùo vaø caàm quyeàn.
Timor laø moät trong soá 17 ngaøn ñaûo trong quaàn ñaûo Indonesia, tröôùc ñaây laø thuoäc ñòa cuûa hai quoác gia: Hoøa Lan tôùi naêm 1948 vaø sau ñoù Boà Ñaøo Nha, tôùi naêm 1974. Mieàn Taây Timor ñöôïc saùp nhaäp ngay vaøo Indonesia, sau khi ngöôøi Hoøa Lan ra ñi; traùi laïi mieàn ñoâng Timor, bò quaân ñoäi Indonesia xaâm chieám naêm 1975, sau khi Boà Ñaøo Nha ruùt lui. Mieàn Ñoâng Timor töø ñoù bò coi laø moät tænh cuûa Lieân Bang. Lieân Hieäp Quoác khoâng coâng nhaän söï coù maët cuûa Indonesia taïi phaàn ñaát naøy. Lieân Hieäp Quoác vaãn giöõ moät phaùi boä quan saùt cuûa mình taïi mieàn Ñoâng Timor vaø môùi ñaây ñöùng ra toå chöùc cuoäc tröng caàu daân yù. Chính phuû Indonesia cuûa Toång Thoáng Habbie cuõng ñoàng yù chaáp nhaän cuoäïc tröng caàu daân yù. Nhöng ngaøy 4 thaùng 9/1999, sau khi tuyeân boá keát quaû cuoäc boû phieáu, daân quaân thieân Indonesia choáng neàn ñoäc laäp cuûa mieàn Ñoâng Timor, ñöôïc söï thuùc ñaåy vaø haäu thuaãn cuûa quaân ñoäi chính qui Indonesia, gaây neân nhöõng vuï taøn saùt vaø löu ñaày, phaân taùn ngöôøi daân vaø taøn phaù mieàn ñoâng Timor, khoâng chaáp nhaän keát quaû cuûa cuoäc tröng caàu daân yù, duø coù 78,5% soá phieáu uûng hoä neàn ñoäc laäp. Theo nhieàu chöùng nhaân theá giaù soáng taïi choã, thì chính quaân ñoäi laø ngöôøi thuû möu, laø ngöôøi "neùm ñaù, giaáu tay" trong vuï naøy.
Töø thôøi Toång Thoáng Suharto (toång thoáng ñaàu tieân cuûa Indonesia ñoäc laäp) vaø sau ñoù, Toång Thoáng Sukarno (ra ñi naêm ngoaùi, vì nhöõng vuï bieåu tình lieân tieáp cuûa sinh vieân) vaø Toång Thoáng Habibie hieän nay, quyeàn haønh vaãn naèm trong tay quaân ñoäi vaø quaân ñoäi khoâng theå chaáp nhaän mieàn ñoâng Timor ñoäc laäp vaø Coâng Giaùo. Hieán phaùp Indonnesia theo chính saùch goïi laø "Pancasila" döïa treân vieäc coâng nhaän 5 toân giaùo (trong ñoù Coâng Giaùo vaø Tin Laønh, bò coi laø 2 toân giaùo rieâng bieät). Trong thôøi gian raát laâu, hôn 40 naêm, cuoäc chung soáng giöõa caùc toân giaùo, caùc chuûng toäc vaø caùc neàn vaên hoùa khaùc nhau taïi Indonesia coù theå ñöôïc coi laø "hoøa bình". Nhöng trong thôøi gian vöøa qua, coù nhöõng vuï buøng noå giöõa caùc tín höõu Kitoâ (Coâng Giaùo, Tin Laønh moät beân, vaø Hoài Giaùo beân kia) caùch rieâng taïi caùc ñaûo thuoäc quaàn ñaûo Moluques. Naêm vöøa qua, moät cöïu Boä Tröôûng Indonesia than phieàn raèng: "Hoï chuû yù phaùi quaân ñoäi ñöôïc tuyeån moä ñeán Macassar (ña soá theo Hoài Giaùo) ñeå deïp caùc tín höõu Tin Laønh taïi Iran-Java. Hoï khoâng laøm vieäc gì khaùc laø gaây neân hoá chia reõ giöõa caùc saéc toäc vaø caùc toân giaùo. Vaán ñeà cuûa chuùng toâi khoâng phaûi laø vieäc khaùc nhau veà vaên hoùa, traùi laïi laø vieäc khoâng coâng nhaän söï khaùc bieät naøy".
Theo thoáng keâ naêm 1998 vöøa qua, thì daân cö Indonesia leân tôùi 202 trieäu, trong ñoù coù 87% theo Hoài Giaùo (moät quoác gia Hoài Giaùo lôùn nhaát treân theá giôùi tính theo con soá tín höõu) - 6% theo Tin Laønh - 3% thuoäc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo - 2% theo AÁn Ñoä Giaùo - 1% theo Phaät Giaùo vaø 1% theo caùc ñaïo tuyeàn thoáng ñòa phöông, hoaëc khoâng theo toân giaùo naøo caû. Nhaø Nöôùc coâng nhaän 5 toân giaùo chính vaø giaùo lyù cuûa caùc toân giaùo naøy. Chính Saùch Pancasila döïa treân 5 coät truï: Thieân Chuùa duy nhaát, neàn nhaân baûn, chuû nghóa quoác gia, taâm tình nhaân aùi vaø coâng bình xaõ hoäi. Caên cöù vaøo 5 ñieåm treân ñaây, Nhaø Nöôùc aùp ñaët vieäc thoáng nhaát Quoác Gia Indonesia. Toång Thoáng Suharto (vò toång thoáng ñaàu tieân) thöôøng noùi vôùi ngöôøi daân Indonesia raèng: Quoác Gia goàm 300 tieáng noùi khaùc nhau vaø 7 ngaøn ñaûo; daân cö seõ tan raõ, neáu ñoäng chaïm ñeán caùc coät truï naøy. Trong hôn 30 naêm khoâng bao giôø nhaø caàm quyeàn cho pheùp tranh luaän veà "5 coät truï neàn taûng cho neàn thoáng nhaát quoác gia". Nhöng yù thöùc heä cuûa Nhaø Nuôùc (5 coät truï) ñaõ khoâng giuùp caùc coäng ñoàng Kitoâ thoaùt khoûi caùc vuï baùch haïi, ñaøn aùp, kyø thò, caùch rieâng trong nhöõng naêm naøy. Taïp chí Indonesia "Beginkah" tieát loä con soá quaù lôùn veà baïo haønh choáng laïi caùc nhaø thôø.
Naêm 1955-1965, chæ coù hai vuï taán coâng trong 10 naêm. Töø 1965 ñeán 1974, coù 46 vuï taán coâng, phaù huûy; 89 vuï töø naêm 1975 ñeán 1984; 132 vuï töø naêm 1985 ñeán 1994; trung bình moãi naêm hôn 13 vuï. Trong nhöõng naêm cuoái cuøng naøy, töø 1994 ñeán nay, trung bình moãi naêm laø 52 vuï. Caùc vuï taán coâng thöôøng xaåy ra taïi caùc ñaûo Ambon, Seram vaø Sanana... thuoäc quaàn ñaûo Moluques; taïi mieàn naøy, con soá tín höõu Hoài Giaùo vaø Kitoâ Giaùo gaàn ngang nhau, soáng laãn loän giöõa nhau; nhöng vì nhöõng vuï xung ñoät, nay moãi coäng ñoàng tuï hoïp laïi trong nhöõng khu vöïc rieâng cuûa mình. Coù nhöõng nhoùm Hoài Giaùo quaù khích chuû tröông "thaùnh chieán", duøng thanh saét, dao buùa... taán coâng caùc coäng ñoàng Kitoâ vaø ñoát phaù caùc nôi phuïng töï. Moät nhaø truyeàn giaùo ngöôøi Phaùp ñeán Indonesia töø naêm 1976, tuyeân boá: "Khoâng ai nghi ngôø chính saùch Hoài Giaùo hoùa toaøn ñaûo Indonesia". Toång Thoáng ñaàu tieân Suharto, ngöôøi ñaûo Java vaø tín höõu Hoài Giaùo, thi haønh "moät Hoài Giaùo khoan dung", theo Hieán Phaùp Indonesia "tin moät Thieân Chuùa duy nhaát", coät truï cuûa Quoác Gia. Nhöng töø cuoái thaäp nieân 60, coù moät söï gia taêng Hoài Giaùo ñaùng lo sôï. Vieäc gia taêng naøy do Hoa Kyø thuùc ñaåy, baèng vieäc môû nhieàu tröôøng Hoài Giaùo trong toaøn quoác, ñeå laäp thaønh maët traän choáng laïi söï baønh tröôùng cuûa cheá ñoä coäng saûn taïi vuøng Ñoâng Nam AÙ. Luaät Phaùp Nhaø Nöôùc vaãn theo khuynh höôùng moät quoác gia khoâng toân giaùo, nhöng vieäc gia nhaäp moät toân giaùo laïi coù tính caùch baét buoäc. Hôn nöõa caùc vò laõnh ñaïo Hoài Giaùo ñoøi Chính Phuû phaùi aùp duïng luaät "Charia" nhö luaät caên baûn cho moïi coâng daân. Moät coâng daân Indonesia, khoâng theo Hoài Giaùo, khoâng bao coù theå trôû thaønh vò laõnh ñaïo quoác gia. Nhaø truyeàn giaùo Phaùp keát luaän: Chính Hoài Giaùo ñang xuùc tieán "chính saùch Hoài Giaùo hoùa mieàn ñoâng Timor". Vaãn theo nhaø truyeàn giaùo treân ñaây, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, treân phöông dieän phaùp lyù , khoâng coù vaán ñeà soáng coøn. Nhöng theo caùc dieãn vaên vaø trong caùc haønh ñoäng cuûa nhaø caàm quyeàn, vaãn coù moät söï kyø thò choáng laïi caùc tín höõu Kitoâ. Taïi Indonesia khoâng coù töï do toân giaùo trong toaøn quoác; taïi moät soá mieàn, vieäc röûa toäi moät ngöôøi Hoài Giaùo trôû laïi Coâng Giaùo laø moät söï kieän khoâng bao giôø coù theå nghó tôùi. Nhaø truyeàn giaùo naøy quaû quyeát: Noùi ñeán nhöõng vuï ñuïng ñoä Hoài Giaùo-Kitoâ Giaùo laø khoâng ñuùng. Vieäc gaây neân caùc vuï baïo haønh luoân luoân do phía ngöôøi Hoài Giaùo tröôùc. Taïi nhöõng nôi ngöôøi Coâng Giaùo caûm thaáy mình maïnh ñuû, nhö taïi Quaàn Ñaûo Moluques, môùi choáng laïi vaø coù nhöõng haønh ñoäng baùo thuø; nhöng taïi caùc nôi khaùc, hoï luoân luoân laø naïn nhaân, nhö taïi mieàn ñoâng Timor hieän nay. Trong luùc xaåy ra nhöõng baïo haønh taïi mieàn ñoâng Timor, moät soá ngöôøi quyeàn haønh Hoài Giaùo chuû tröông: gieát heát caùc linh muïc vaø caùc Nöõ Tu. Thöïc söï, nhieàu linh muïc vaø nöõ tu ñaõ bò saùt haïi trong nhöõng ngaøy naøy taïi mieàn ñoâng Timor. Toøa Giaùm Muïc Dili bò phoùng hoûa; Ñöùc Cha Belo, Giaùm Quaûn Toâng Toøa giaùo phaän Dili, phaûi ra khoûi nöôùc; Ñöùc Cha Do Nascimento, giaùm quaûn Toâng Toøa giaùo phaän Baucau, bò thöông nôi caùnh tay. Thöù Baåy vöøa qua (25.09.99), hai Nöõ Tu, maáy vò giaùo só , chuûng sinh vaø moät soá giaùo daân töï nguyeän, thuoäc giaùo phaän Baucau, chôû ñoà cöùu trôï cho ngöôøi daân di taûn, bò saùt haïi trong moät cuoäc phuïc kích. Ñöùc Cha Do Nascimento toá caùo: Nhöõng keû saùt nhaân naøy thuoäc quaân ñoäi chính qui Indonesia. Tröôùc nhöõng vuï tieâu dieät naøy, ngöôøi ta töï ñaëït caâu hoûi: Khi naøo cuoäc baùch haïi caùc tín höõu Kitoâ taïi mieàn ñoâng Timor trong nhöõng ngaøy naøy vaø treân theá giôùi töø hai ngaøn naêm nay môùi chaám döùt?
Back
to Radio Veritas Asia Home Page