Bosnia-Herzegovina
caûm thaáy bò Taây Phöông boû rôi

Prepared for internet by Msgr Peter Nguyen Van Tai
Radio Veritas Asia, Philippines

Bosnia-Herzegovina caûm thaáy bò Taây Phöông boû rôi.

(Zenit 25/09/99) - Bosnia - Herzegovina - 5 naêm sau khi cuoäc chieán taïi Bosnia-Herzegovina keát thuùc, cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân taïi ñaây khoâng coù gì thay ñoåi vaø hoï caûm thaáy mình ñang bò Taây Phöông boû rôi.

Treân ñaây laø caûm nghó cuûa cha Kresimir Puljic, chuû tòch Caristas taïi Mostar. Trong cuoäc phoûng vaán vôùi tôø "Töông Lai" cuûa YÙ, cha Puljic cho bieát tình traïng cuûa daân chuùng taïi mieàn laõnh thoå naøy thaät theâ thaûm. Hoï khoâng coù vieäc laøm, vaø gaàn nhö ñaõ ñaùnh maát phaåm giaù cuûa mình. Ñieàu duy nhöùt maø hoï nghó tôùi laø laøm theá naøo ñeå toàn taïi, chöù khoâng phaûi ñeå xaây döïng moät cuoäc soáng döïa treân caên baûn cuûa coäng ñoaøn daân söï. Ñaây laø chöa keå tôùi nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi ñang aûnh höôûng tôùi moïi ngöôøi. Bosnia-Herzegovina hieän coù khoaûng 2,000 quaû phuï vaø 4,000 coâ nhi. Caùc baõi mìn caù nhaân naèm raûi raùc ôû khaép moïi nôi. Caùch ñaây hai tuaàn, coù hai treû em 5 vaø 7 tuoåi ñaõ cheát vì ñaïp phaûi mìn. Vò chuû tòch Caritas Mostar noùi theâm nhö sau: "Neàn kinh teá cuûa Bosnia-Herzegovina vaãn tieáp tuïc ôû trong tình traïng bò phaù huûy hoaøn toaøn. Moïi söï vaãn coøn nhö luùc chieán tranh vöøa keát thuùc. Chuùng toâi hy voïng coù söï trôï giuùp cuï theå töø caùc nöôùc Taây Phöông, vôùi moät chöông trình roõ raøng. Nhöng moïi söï vaãn daäm chaân taïi choã. Trong luùc naøy, khoâng moät ai muoán ñöùng ra toå chöùc hay laøm baát cöù söï gì".

Theo nhaän ñònh cuûa cha Puljic thì thoûa hieäp Dayton khoâng ñaùp öùng thoûa ñaùng nguyeän voïng chính trò cuûa ngöôøi daân taïi vuøng laõnh thoå naøy, ñaây laø lyù do taïi sao löïc löôïng ña quoác vaãn tieáp tuïc ôû laïi ñeå duy trì hoøa bình. Thoûa hieäp Dayton cho ngöôøi goác Serbi quyeàn thaønh laäp moät coäng hoøa rieâng cuûa hoï, trong khi ngöôøi Coâng Giaùo Croat vaø Hoài Giaùo phaûi soáng chung trong moät lieân bang. Cha Puljic ñaët caâu hoûi laø taïi sao ngöôøi Hoài Giaùo vaø Coâng Giaùo Croat khoâng ñöôïc quyeàn laäp moät quoác gia rieâng nhö ngöôøi Serbi, ñaây laø vaán ñeà maø khoâng sôùm thì muoän, seõ daãn tôùi moät cuoäc chieán tranh môùi. Ngöôøi Coâng Giaùo trong khaép mieàn Bosnia-Herzegovina chæ laø moät thieåu soá, chieám khoaûng 8% trong daân, trong khi soá ngöôøi Hoài Giaùo trong lieân bang cao gaáp saùu laàn. Trong luùc naøy, giaùo hoäi Coâng Giaùo taïi Bosnia ñang daán thaân trong caùc noã löïc ñoái thoaïi vaø ñaïi keát. Giaùo hoäi Coâng Giaùo muoán trôû thaønh men toát trong vuøng Balkan. Tuy nhieân, ñaây laø moät coâng taùc heát söùc khoù khaên. Ngöôøi Coâng Giaùo muoán hôïp taùc vôùi caùc tín höõu chính thoáng Serbi, nhöng thieän chí naøy khoâng ñöôïc phía chính thoáng ñaùp traû. Trong khi ñoái vôùi phe ngöôøi Hoài Giaùo, thì chæ coù con ñöôøng duy nhaát laø ñoái thoaïi maø thoâi. Nhöng ngöôøi Hoài Giaùo chæ lôïi duøng theá ñöùng cuûa hoï laø naïn nhaân cuûa chieán tranh, ñeå tính ñeán chuyeän thieát laäp moät nöôùc Hoài Giaùo rieâng taïi trung taâm cuûa AÂu Chaâu.

Back to Radio Veritas Asia Home Page