Taøi lieäu môùi trong vaên khoá Hoa Kyø lieân quan tôùi Ñöùc Pio XII.
(Reuters 20/10/99) - Hoa Kyø (Los Angeles) - Ñöùc coá giaùo hoaøng Pio XII ñaõ noùi vôùi vò ñaïi söù cuûa Hoa Kyø caïnh Toøa Thaùnh daïo naêm 1942 raèng, ngaøi nghó nhöõng baùo caùo veà toäi aùc cuûa Ñöùc Quoác Xaõ laø phoùng ñaïi, vaø ngaøi khoâng theå chæ leân aùn Ñöùc Quoác Xaõ maø khoâng chæ trích Lieân Bang Soâ Vieát.
Treân ñaây laø nhöõng chi tieát môùi ñöôïc khaùm phaù, döïa theo baûn baùo caùo maät cuûa oâng Harold Tittmann, ñaïi söù Hoa Kyø caïnh Toøa Thaùnh thôøi Theá Chieán Thöù Hai, göûi cho ngoaïi tröôûng Hoa Kyø. Taøi lieäu naøy vöøa ñöôïc tìm thaáy trong Vaên Khoá Quoác Gia cuûa Hoa Kyø vaø haõng thoâng taán Reuters ñaõ nhaän ñöôïc moät baûn sao. Theo haõng thoâng taán Reuters, qua taøi lieäu naøy, ngöôøi ta bieát theâm nöõa söï suy nghó vaø tö töôûng cuûa Ñöùc Pioâ XII, vò giaùo hoaøng bò ngöôøi Do Thaùi caùo buoäc laø thaân Ñöùc Quoác Xaõ. Baûn baùo caùo ghi roõ caùc chi tieát veà buoåi tieáp kieán daøi 40 phuùt Ñöùc coá giaùo hoaøng Pio XII daønh cho ñaïi söù Harold Tittman vaøo ngaøy 30 thaùng 12 naêm 1942. Theo ñaïi söù Tittman, thì Ñöùc Pio XII ñaõ toû veû ngaïc nhieân khi ñöôïc oâng cho bieát laø, coù nhieàu ngöôøi khoâng chaáp nhaän laø Ñöùc Pio XII ñaõ maïnh meõ leân aùn Ñöùc Quoác Xaõ, trong söù ñieäp Giaùng Sinh cuûa ngaøi tröôùc ñoù vaøi ngaøy. Trong söù ñieäp naøy, Ñöùc Pio XII ñaõ ñeà caäp tôùi nhöõng ngöôøi ñang bò saùt haïi vì lyù do chuûng toäc hay quoác tòch cuûa hoï. Nhieàu ngöôøi thôøi ñoù cho raèng, lôøi leõ cuûa Ñöùc Pio XII ñaõ khoâng tröïc tieáp nhaém vaøo Ñöùc Quoác Xaõ. Cuõng theo ñaïi söù Harold, thì Ñöùc Pio XII nghó moïi ngöôøi ñeàu hieåu raèng, nhöõng ngöôøi maø ngaøi ñang noùi ñeán laø nhöõng ngöôøi Ba Lan, ngöôøi Do Thaùi vaø caùc con tin, nhöõng ngöôøi bò saùt haïi, bò tra taán, tuy hoï khoâng laøm neân toäi gì. Ñöùc Pio XII giaûi thích theâm vôùi ñaïi söù Harold raèng, khi noùi ñeán toäi aùc, ngaøi khoâng theå chæ neâu teân Ñöùc Quoác Xaõ, maø laïi khoâng nhaéc tôùi nhöõng toäi aùc cuûa phe Bolshevik beân Lieân Xoâ. Vaø coù theå quaân ñoäi Ñoàng Minh seõ khoâng haøi loøng neáu ngaøi chæ trích Lieân Xoâ.
Cuõng trong thö, ñaïi söù Harold cho bieát, Ñöùc Pioâ XII ñaõ baøy toû söï quan taâm cuûa ngaøi tröôùc lôøi ñe doïa laø quaân ñoäi Ñoàng Minh seõ doäi bom xuoáng thaønh Roma. Neáu ñieàu naøy thöïc söï xaûy ra, thì Ñöùc Pioâ XII buoäc phaûi leân tieáng phaûn ñoái vaø ngaøi chaéc chaén raèng haäu cuûa cuoäc doäi bom Roma vaø phaûn öùng cuûa ngöôøi Coâng Giaùo treân khaép theá giôùi, seõ khoâng coù lôïi cho quaân ñoäi Ñoàng Minh.