Ñöùc Thaùnh cha tieáp Hoäi nghò
veà Trí tueä nhaân taïo vaø sinh thaùi hoïc
Ñöùc Thaùnh cha tieáp Hoäi nghò veà Trí tueä nhaân taïo vaø sinh thaùi hoïc.
Phuùc Nhaïc
Vatican (RVA News 06-12-2025) - Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV khuyeán khích caùc nghieân cöùu nhaém giuùp trí tueä nhaân taïo thöïc söï phuïc vuï coâng ích cuûa moïi ngöôøi, thay vì bò taäp trung trong tay moät thieåu soá quyeàn löïc.
Ñöùc Thaùnh cha baøy toû laäp tröôøng treân ñaây, trong buoåi tieáp kieán saùng hoâm muøng 05 thaùng Möôøi Hai naêm 2025, daønh cho caùc tham döï vieân Hoäi nghò veà ñeà taøi: "Trí tueä nhaân taïo vaø vieäc chaêm soùc Ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta", do Quyõ "Centesimus Annus Pro Pontifice" (Thoâng ñieäp Naêm Thöù 100 giuùp Ñöùc Giaùo hoaøng) cuõng nhö do Lieân minh Chieán löôïc caùc Ñaïi hoïc Nghieân cöùu Coâng giaùo, cuøng toå chöùc.
Ñöùc Thaùnh cha ghi nhaän taàm quan troïng ñaëc bieät cuûa coâng trình nghieân cöùu ñöôïc coâng boá, vôùi söï xuaát hieän cuûa trí tueä nhaân taïo, goïi taét laø AI, ñang keùo theo nhöõng bieán ñoåi saâu roäng vaø nhanh choùng trong xaõ hoäi. Caùc thay ñoåi naøy chaïm ñeán nhöõng yeáu toá thieát yeáu cuûa con ngöôøi, nhö tö duy pheâ bình, khaû naêng phaân ñònh, hoïc hoûi vaø ñôøi soáng töông quan.
Ngaøi neâu caâu hoûi caáp baùch: laøm sao baûo ñaûm raèng trí tueä nhaân taïo (AI) thöïc söï phuïc vuï lôïi ích chung, thay vì taäp trung giaøu coù vaø quyeàn löïc vaøo tay moät soá ít? Ñaây khoâng chæ laø vaán ñeà lyù thuyeát, vì coâng ngheä naøy ñaõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán ñôøi soáng haøng trieäu ngöôøi treân theá giôùi. Theo giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi thaùnh Coâng giaùo vaø keát quaû nghieân cöùu lieân ngaønh, ñeå ñoái dieän thaùch ñoá naøy caàn ñaët ra caâu hoûi saâu xa hôn: laøm ngöôøi trong thôøi ñaïi naøy coù nghóa laø gì? Con ngöôøi ñöôïc môøi goïi coäng taùc vaøo coâng trình saùng taïo, chöù khoâng chæ thuï ñoäng tieâu thuï saûn phaåm do maùy moùc taïo ra. Phaåm giaù con ngöôøi naèm ôû khaû naêng suy tö, töï do choïn löïa, yeâu thöông voâ vò lôïi vaø soáng töông quan chaân thaät. Duø AI môû ra caùc chaân trôøi saùng taïo môùi, noù cuõng laøm daáy leân lo ngaïi veà taùc ñoäng ñoái vôùi khaû naêng tieáp caän söï thaät vaø caùi ñeïp, khaû naêng bieát ngaïc nhieân, chieâm nieäm vaø lôùn leân haøi hoøa. Vì theá, vieäc xaây döïng moät khung ñònh höôùng ñuùng ñaén cho AI phaûi baét ñaàu töø vieäc nhaän ra vaø toân troïng caên tính linh thieâng cuûa con ngöôøi.
Ñaëc bieät, Ñöùc Thaùnh cha baøy toû quan ngaïi lôùn veà taùc ñoäng cuûa coâng ngheä ñoái vôùi töï do vaø ñôøi soáng tinh thaàn cuûa treû em vaø giôùi treû, cuõng nhö aûnh höôûng cuûa noù treân söï phaùt trieån trí tueä vaø thaàn kinh. Caùc theá heä môùi caàn ñöôïc trôï giuùp ñeå tröôûng thaønh, phaùt trieån taøi naêng vaø bieát ñaùp laïi nhu caàu cuûa thôøi ñaïi baèng tinh thaàn töï do vaø quaûng ñaïi. Vieäc tieáp caän löôïng döõ lieäu lôùn khoâng ñoàng nghóa vôùi khaû naêng hieåu ñöôïc yù nghóa vaø giaù trò cuûa chuùng; ñieàu naøy ñoøi hoûi khaû naêng ñoái dieän vôùi maàu nhieäm vaø nhöõng caâu hoûi neàn taûng cuûa ñôøi soáng-nhöõng thöïc taïi thöôøng bò xem nheï trong caùc moâ hình vaên hoùa hieän nay.
Ñeå xaây döïng töông lai chung, ñaëc bieät cuøng vôùi ngöôøi treû, caàn khoâi phuïc loøng tin vaøo khaû naêng cuûa con ngöôøi trong vieäc ñònh höôùng söï phaùt trieån cuûa AI. Vieäc naøy ñoøi hoûi moät haønh ñoäng ñoàng boä cuûa moïi thaønh phaàn xaõ hoäi: chính trò, kinh teá, giaùo duïc, truyeàn thoâng, coäng ñoàng daân söï vaø toân giaùo. Chæ khi moïi tieáng noùi-keå caû nhöõng tieáng noùi khieâm toán nhaát- ñöôïc laéng nghe, chuùng ta môùi coù theå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy. Trong boái caûnh aáy, coâng trình nghieân cöùu cuûa Centesimus-SACRU ñoùng goùp raát quyù giaù.
Cuoái cuøng, Ñöùc Thaùnh cha caûm ôn vaø khích leä moïi ngöôøi tieáp tuïc saùng taïo, döôùi aùnh saùng Kinh thaùnh vaø Giaùo huaán Hoäi thaùnh, ñoàng thôøi caàu xin Ñöùc Meï vaø pheùp laønh Toøa Thaùnh ñoàng haønh vôùi hoï.
(Sala Stampa 5-12-2025)