Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ giôùi ñieän aûnh
Ñöùc Thaùnh cha gaëp gôõ giôùi ñieän aûnh.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 16-11-2025) - Saùng thöù Baûy ngaøy 15 thaùng Möôøi Moät naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ gaëp gôõ haøng traêm ngöôøi thuoäc giôùi ñieän aûnh, nhaân dòp hoï veà Roma tham döï Ngaøy Naêm Thaùnh.
Hieän dieän taïi Saûnh ñöôøng Clementina trong Dinh Toâng toøa, luùc 11 giôø 30 cuõng coù Ñöùc Hoàng y Joseù Tolentino de Mendonca, Toång tröôûng Boä Vaên hoùa Giaùo duïc, cuõng laø vò ñöùng ra toå chöùc cuoäc gaëp gôõ naøy, vôùi söï coäng taùc cuûa Boä Truyeàn thoâng vaø Baûo taøng vieän Vatican.
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Leân tieáng trong buoåi tieáp kieán, Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh vai troø ñaëc bieät cuûa ñieän aûnh trong vieäc nuoâi döôõng nhaân tính vaø gieo hy voïng cho con ngöôøi thôøi ñaïi. Ngaøi ñaëc bieät nhaán maïnh raèng: "Caùc raïp chieáu phim ñang bò suy giaûm, ngaøy caøng bò loaïi khoûi caùc thaønh thò vaø khu phoá. Ngheä thuaät vaø kinh nghieäm ñieän aûnh ñang bò laâm nguy".
Trong phaàn ñaàu cuûa dieãn vaên, Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt: ñieän aûnh - tuy môùi coù töø hôn moät theá kyû nay - vaãn giöõ ñöôïc taâm hoàn treû trung, saùng taïo vaø luoân khao khaùt khaùm phaù. Nhaân dòp kyû nieäm 130 naêm keå töø buoåi chieáu phim coâng coäng ñaàu tieân cuûa "anh em Lumieøre", Ñöùc Thaùnh cha ca ngôïi ñieän aûnh nhö moät ngheä thuaät ñaïi chuùng "ñöôïc sinh ra cho taát caû moïi ngöôøi".
Theo Ñöùc Thaùnh cha, moãi khi aùnh ñeøn chieáu phim baät saùng trong raïp toái, "aùnh nhìn cuûa taâm hoàn cuõng ñöôïc ñaùnh thöùc". Ñieän aûnh, theo Ñöùc Thaùnh cha, khoâng chæ laø giaûi trí maø coøn laø haønh trình noäi taâm, giuùp con ngöôøi nhìn laïi chính mình, caûm nhaän laïi veû ñeïp vaø söï phöùc taïp cuûa cuoäc soáng, töø ñoù tìm laïi hy voïng - "vì ñieän aûnh khoâng chæ laø nhöõng hình aûnh chuyeån ñoäng; ñieän aûnh ñaët hy voïng vaøo chuyeån ñoäng".
Ñöùc Thaùnh cha goïi vieäc böôùc vaøo raïp phim laø "böôùc qua moät ngöôõng cöûa": nôi boùng toái vaø im laëng môû ra cho trí töôûng töôïng, nôi taâm trí ñöôïc chaïm ñeán ñieàu chöa töøng nghó tôùi. Trong boái caûnh theá giôùi traøn ngaäp maøn hình vaø thoâng tin, Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh ñieän aûnh vaãn giöõ vò trí ñoäc ñaùo: moät nôi giao thoa cuûa kyù öùc, öôùc mô, caâu hoûi, vaø laø haønh trình caûm xuùc nôi "aùnh saùng xuyeân qua boùng toái, vaø lôøi noùi gaëp gôõ söï tónh laëng".
Nhaän ñònh veà nguy cô caùc raïp chieáu phim bò taøn luïi, Ñöùc Thaùnh cha baøy toû lo ngaïi khi nhieàu khoâng gian vaên hoùa ñang daàn bieán maát khoûi ñôøi soáng ñoâ thò. Ngaøi keâu goïi caùc chính quyeàn vaø toå chöùc vaên hoùa khoâng buoâng xuoâi, caàn hôïp taùc ñeå baûo veä giaù trò xaõ hoäi vaø nhaân vaên cuûa ñieän aûnh.
Ngaøi cuõng caûnh baùo veà "logic cuûa thuaät toaùn" - voán öu tieân laëp laïi nhöõng gì deã thaønh coâng. Ngaøi môøi goïi nhöõng ngöôøi laøm ñieän aûnh baûo veä ñaëc tính khaùc bieät, söï chaäm raõi khi caàn thieát, vaø caû söï im laëng coù söùc gôïi môû, vì ngheä thuaät phaûi môû ñöôøng cho caùi môùi, chöù khoâng chæ chieàu theo söï döï ñoaùn.
Trong Naêm Thaùnh, Ñöùc Thaùnh cha moâ taû caùc nhaø laøm phim laø "nhöõng ngöôøi haønh höông cuûa trí töôûng töôïng", nhöõng ngöôøi keå chuyeän, mang hy voïng vaø nhaân tính. Theo Ñöùc Thaùnh cha, hoï ño haønh trình cuûa mình khoâng baèng caây soá, maø baèng hình aûnh, caûm xuùc, kyù öùc vaø nhöõng öôùc mô chung. Trích lôøi thaùnh Phaoloâ VI raèng "theá giôùi caàn caùi ñeïp ñeå khoûi rôi vaøo tuyeät voïng", Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV taùi khaúng ñònh tình baèng höõu cuûa Giaùo hoäi vôùi nhöõng ngöôøi laøm ngheä thuaät. Ñieän aûnh - theo ngaøi - phaûi laø "phoøng thí nghieäm cuûa hy voïng".
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaéc laïi lôøi nhaø tieân phong ñieän aûnh David W. Griffith, ngöôøi töøng tieác raèng phim hieän ñaïi thieáu ñi "veû ñeïp cuûa ngoïn gioù lay ñoäng taùn caây". Töø hình aûnh ñoù, ngaøi lieân keát vôùi Tin möøng Gioan veà "ngoïn gioù cuûa Thaàn Khí", vaø keâu goïi caùc nhaø laøm phim: "Haõy laøm cho ñieän aûnh trôû thaønh ngheä thuaät cuûa Thaàn Khí."
Ñöùc Thaùnh cha khuyeán khích caùc ngheä só can ñaûm ñoái dieän vôùi nhöõng veát thöông cuûa theá giôùi: ngheøo ñoùi, baïo löïc, chieán tranh bò laõng queân, coâ ñôn vaø nhöõng bi kòch cuûa con ngöôøi hieän ñaïi. Ngaøi nhaán maïnh: ñieän aûnh chaân chính khoâng khai thaùc noãi ñau maø ñoàng haønh vaø soi saùng noù.
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät ghi nhaän tính chaát taäp theå cuûa ñieän aûnh: baûn phim laø thaønh quaû cuûa haøng traêm con ngöôøi - töø ñaïo dieãn, dieãn vieân ñeán nhöõng ngheà thaàm laëng, nhö aùnh saùng, aâm thanh, hoùa trang, thieát keá boái caûnh, kyõ thuaät, saûn xuaát... Trong thôøi ñaïi chia reõ vaø caù nhaân chuû nghóa, ñieän aûnh - theo Ñöùc Thaùnh cha - cho thaáy chæ khi coäng taùc vaø toân troïng laãn nhau, taøi naêng cuûa moãi ngöôøi môùi coù theå toûa saùng. Ngaøi caàu chuùc ñieän aûnh luoân laø nôi gaëp gôõ, ngoâi nhaø cuûa nhöõng ai kieám tìm yù nghóa, vaø laø ngoân ngöõ cuûa hoøa bình.
(Sala Stampa 15-11-2025)