Caùc giaùm muïc Hoa Kyø
ñöôïc thuyeát trình veà trí tueä nhaân taïo
Caùc giaùm muïc Hoa Kyø ñöôïc thuyeát trình veà trí tueä nhaân taïo.
Vuõ Vaên An
Baltimore (VietCatholic News 13-11-2025) - Tieán só Paul Scherz thuyeát trình veà trí tueä nhaân taïo cho caùc giaùm muïc taïi Hoäi nghò Toaøn theå Muøa thu cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Coâng Giaùo Hoa Kyø (USCCB) taïi Baltimore vaøo ngaøy 12 thaùng 11 naêm 2025.
Tessa Gervasini, trong baûn tin ngaøy 13 thaùng 11 naêm 2025 töø Baltimore, Maryland, cuûa haõng tin CNA, töôøng trình raèng: Caùc giaùm muïc Hoa Kyø ñaõ nhaän ñöôïc thuyeát veà lôïi ích vaø ruûi ro cuûa trí tueä nhaân taïo (AI) töø Paul Scherz taïi Hoäi nghò Toaøn theå Muøa thu cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Coâng Giaùo Hoa Kyø (USCCB) taïi Baltimore.
Scherz, giaùo sö thaàn hoïc taïi Ñaïi hoïc Notre Dame, ñaõ nghieân cöùu veà ñaïo ñöùc hoïc cuûa trí tueä nhaân taïo. Taïi cuoäc hoïp ngaøy 12 thaùng 11, Scherz ñaõ neâu baät moät soá phaùt hieän cuûa mình vaø chia seû caùch caùc giaùm muïc neân tieáp caän kyõ thuaät naøy trong giaùo phaän cuûa mình ra sao.
Scherz noùi: Kyõ thuaät trí tueä nhaân taïo "coù tieàm naêng to lôùn ñoùng goùp cho söï phaùt trieån cuûa con ngöôøi vaø lôïi ích chung. Nhöng caàn löu yù raèng seõ laø sai laàm neáu moâ taû nhöõng chöông trình naøy laø thoâng minh gioáng nhö con ngöôøi."
OÂng noùi: "Chuùng thieáu yù thöùc vaø baát cöù moái quan heä chuû quan naøo vôùi theá giôùi. Vì vaäy, nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo XIV ñaõ noùi, 'Con ngöôøi khoâng phaûi laø moät heä thoáng thuaät toaùn. Hoï laø moät taïo vaät, moät moái quan heä, moät maàu nhieäm.' Vì vaäy, baát chaáp söùc maïnh vaø tính höõu ích cuûa chuùng, chuùng khoâng neân ñöôïc goïi laø con ngöôøi hay thöïc söï thoâng minh".
Scherz cho bieát: "Chuùng ta ñöôïc taïo döïng cho moät moái quan heä ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Chuùng ta khoâng tìm thaáy ñieàu toát ñeïp cho rieâng mình. Thay vaøo ñoù, söï phaùt trieån caù nhaân cuûa chuùng ta gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån cuûa nhöõng ngöôøi xung quanh. Cuøng nhau, chuùng ta nhìn thaáy lôïi ích chung trong cuoäc soáng chung cuûa mình."
Trí tueä nhaân taïo (AI) trong caùc thöøa taùc vuï Coâng Giaùo
Trong baøi thaûo luaän cuûa mình, Scherz ñaõ neâu baät ba thöøa taùc vuï Coâng Giaùo coù theå trieån khai trí tueä nhaân taïo, ñoàng thôøi neâu chi tieát caùc moái ñe doïa tieàm aån.
Scherz noùi: "Muïc vuï Coâng Giaùo lôùn nhaát" maø trí tueä nhaân taïo coù theå ñöôïc trieån khai laø chaêm soùc söùc khoûe. Vì "17% beänh nhaân taïi Hoa Kyø ñöôïc chaêm soùc taïi moät cô sôû Coâng Giaùo, neân gaàn nhö chaéc chaén ñaây laø thöøa taùc vuï maø haàu heát nhöõng ngöôøi khoâng theo Coâng Giaùo töông taùc vôùi Giaùo hoäi".
OÂng noùi theâm: "Thoâng qua caùc cô sôû chaêm soùc söùc khoûe naøy, Giaùo hoäi hieän thöïc hoùa lôøi keâu goïi cuûa Chuùa Gieâsu laø chöõa laønh beänh taät. Chaêm soùc söùc khoûe cuõng laø moät lónh vöïc cuûa neàn kinh teá ñaõ chöùng kieán söï öùng duïng nhanh choùng cuûa kyõ thuaät trí tueä nhaân taïo."
"Trong thaäp kyû qua, caùc coâng ty coâng ngheä chaêm soùc söùc khoûe ñaõ tìm caùch ñöa haøng loaït döõ lieäu ñöôïc löu tröõ trong hoà sô beänh aùn ñieän töû cuûa hoï vaøo söû duïng vaø ñaøo taïo trí tueä nhaân taïo. Caùc coâng ty baûo hieåm ñang söû duïng trí tueä nhaân taïo ñeå giuùp söûa chöõa vaø hoaøn taát caùc yeâu caàu boài thöôøng thieáu thoâng tin chính xaùc."
OÂng cho bieát: Vaán ñeà naèm ôû "söï thieân vò do thieáu tính ña daïng trong döõ lieäu ñaøo taïo, chaúng haïn nhö caùc nghieân cöùu veà boä gen ban ñaàu phaàn lôùn bao goàm caùc ñoái töôïng nghieân cöùu thuoäc taàng lôùp trung löu vaø goác AÂu Chaâu".
Theo Scherz, maëc duø trí tueä nhaân taïo ñöôïc söû duïng ñeå caûi thieän chaån ñoaùn vaø mang laïi hieäu quaû cao hôn, nhöng chuùng ta phaûi caûnh giaùc vôùi "nhöõng moái nguy hieåm ñaùng keå. Baát cöù ñieàu gì haïn cheá quyeàn truy caäp cô baûn moät caùch thieân vò seõ laø moät söï xuùc phaïm ñeán phaåm giaù bình ñaúng cuûa con ngöôøi xuaát phaùt töø söï tham gia chung cuûa chuùng ta vaøo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa."
Ngoaøi ra, theo Scherz, "thuaät toaùn khoâng theå thay theá moät cöû chæ gaàn guõi hay moät lôøi an uûi. Phaàn lôùn nhöõng gì caùc baùc só laøm khoâng phaûi laø moät quaù trình phaân tích thuaàn tuùy. Hoï thöông löôïng vôùi beänh nhaân ñeå hoï chaáp nhaän söï chaêm soùc, duy trì tinh thaàn cuûa nhöõng ngöôøi maéc beänh maõn tính vaø ñieàu chænh lieäu phaùp ñeå phuø hôïp hôn vôùi cuoäc soáng phöùc taïp cuûa hoï."
Scherz cho bieát: "Moät thöøa taùc vuï thöù hai chòu aûnh höôûng naëng neà bôûi trí tueä nhaân taïo laø caùc tröôøng Coâng Giaùo. Caùc doanh nhaân giaùo duïc vaø coâng ngheä "ñang höùa heïn moät töông lai trong ñoù trí tueä nhaân taïo cho pheùp giaùo duïc caù nhaân hoùa cho moïi hoïc sinh."
Scherz noùi: "Theo taàm nhìn naøy, trí tueä nhaân taïo seõ laø gia sö rieâng cho moãi treû em, hoaëc ít nhaát laø xaây döïng caùc keá hoaïch hoïc taäp phuø hôïp vôùi töøng caù nhaân," nhöng trí tueä nhaân taïo khoâng theå thay theá giaùo vieân, bôûi vì hoï "laøm nhieàu hôn laø chæ truyeàn ñaït kieán thöùc".
OÂng noùi: Giaùo vieân "laø ñieån hình nhöõng phaåm chaát thieát yeáu cuûa con ngöôøi vaø truyeàn caûm höùng cho nieàm vui khaùm phaù. Moái quan heä gaëp gôõ naøy laø coát loõi cuûa giaùo duïc thöïc söï. Giaùo vieân nuoâi döôõng caùc ñöùc tính vaø ñoùng vai troø laø laøm göông maãu".
OÂng cuõng nhaán maïnh moái ñe doïa roõ raøng theo ñoù, hoïc sinh seõ laïm duïng trí tueä nhaân taïo vaø söû duïng noù ñeå hoaøn thaønh baøi taäp vieát. Scherz noùi: "Ñaây laø moät cuoäc khuûng hoaûng ñoái vôùi caùc tröôøng hoïc, ñaëc bieät laø nhöõng tröôøng coù chöông trình giaùo duïc khai phoùng nhö tröôøng Coâng Giaùo, bôûi vì vieát khoâng chæ laø vieäc taïo ra noäi dung. Vieát luaän buoäc hoïc sinh phaûi suy nghó, saép xeáp yù töôûng vaø laäp luaän maïch laïc."
Cuoái cuøng, Scherz ñeà caäp ñeán trí tueä nhaân taïo trong lónh vöïc muïc vuï. OÂng noùi: "Ngaøy caøng coù nhieàu baèng chöùng cho thaáy ngöôøi ta ñang chuyeån sang söû duïng chatbot ñeå tìm kieám caùc nguoàn taøi nguyeân toân giaùo" vaø trí tueä nhaân taïo "ñang trôû thaønh tieâu chuaån cho caùc thaåm quyeàn toân giaùo."
Scherz noùi: "Ngöôøi ta ñang coå vuõ trí tueä nhaân taïo, hoaëc phaùt trieån caùc öùng duïng trí tueä nhaân taïo, ñeå ñònh hình phaûn öùng cuûa hoï vaø haønh ñoäng theo hình aûnh Thieân Chuùa hoaëc moät nhaân vaät toân giaùo. Moïi ngöôøi ñang söû duïng trí tueä nhaân taïo ñeå xaây döïng caùc kho taøng taâm linh hoaëc ñeå cung caáp höôùng daãn taâm linh."
Scherz cho bieát: "Caùc trang web Coâng Giaùo ñang söû duïng trí tueä nhaân taïo ñeå cung caáp cho giaùo daân quyeàn truy caäp vaøo giaùo lyù cuûa Giaùo hoäi". OÂng giaûi thích raèng vieäc caùc muïc töû vaø giaùo daân söû duïng trí tueä nhaân taïo nhö moät coâng cuï nghieân cöùu ñeå tìm hieåu caùc dieãn giaûi veà Kinh thaùnh, thoâng tin giaùo lyù hoaëc giaùo lyù coù theå mang laïi lôïi ích.
Ñeå caùc heä thoáng trí tueä nhaân taïo Coâng Giaùo naøy hoaït ñoäng, ngöôøi ta phaûi thöïc söï xem xeùt taøi lieäu nguoàn ñöôïc cung caáp. Scherz noùi: "Thaät khoâng may, ngöôøi ta coù xu höôùng döïa vaøo baûn toùm taét cuûa trí tueä nhaân taïo, vaø nhöõng gì baét ñaàu nhö moät coâng cuï nghieân cöùu thöôøng coù theå trôû thaønh nhieàu hôn theá."
Scherz noùi: Nhöõng ngöôøi baïn ñoàng haønh trí tueä nhaân taïo "voâ cuøng nguy hieåm, ñaëc bieät laø vieäc trí tueä nhaân taïo coù xu höôùng gaây aûo giaùc vaø roái loaïn taâm thaàn. Vieäc töông taùc vôùi chatbot coù theå ngaên caûn vieäc gaëp gôõ thöïc teá vôùi caùc muïc töû, vì ngöôøi ta coù theå caûm thaáy nhu caàu cuûa hoï ñöôïc trí tueä nhaân taïo ñaùp öùng".
Theo Scherz, trí tueä nhaân taïo "cuõng laøm daáy leân moái lo ngaïi töø phía caùc muïc töû. Ngaøy caøng coù nhieàu baùo caùo veà vieäc caùc muïc töû söû duïng trí tueä nhaân taïo cho khía caïnh taâm linh trong coâng vieäc cuûa hoï, chaúng haïn nhö vieát baøi giaûng hoaëc chuaån bò taøi lieäu giaùo duïc toân giaùo".
Scherz noùi: "Gioáng nhö vieäc vieát laùch noùi chung, vaán ñeà laø baøi giaûng moät phaàn mang tính ñaøo taïo- ñònh hình muïc töû khi ngaøi tieáp caän Kinh Thaùnh. Vieäc hoaøn toaøn töø boû vai troø naøy cho trí tueä nhaân taïo seõ laøm suy yeáu tính chaân chính trong chöùng taù cuûa vò muïc töû."
Scherz cho bieát: "Kyõ thuaät mang ñeán nhöõng cô hoäi tuyeät vôøi, nhöng cuõng tieàm aån nhöõng nguy cô lôùn. Chuùng coù theå daãn ñeán baát coâng, xa laùnh vaø laøm bieán daïng nhaân caùch. Ñoàng thôøi, trí tueä nhaân taïo mang laïi hieäu quaû cao hôn vaø nhöõng naêng löïc môùi ñeå phuïc vuï lôïi ích chung."
Scherz cho bieát: "Söï xuaát hieän cuûa trí tueä nhaân taïo mang ñeán cho Giaùo hoäi moät cô hoäi truyeàn giaûng tin möøng... Ngöôøi ta ñang ñaët ra nhöõng caâu hoûi cô baûn ñaàu tieân veà yù nghóa cuûa vieäc laøm ngöôøi sau moät thôøi gian daøi" vaø "Giaùo hoäi coù theå cung caáp nhöõng caâu traû lôøi ñoù".