Moät vaøi suy tö veà caùch ngöøa thai töï nhieân
baèng phöông phaùp tieát duïc ñònh kyø
Moät vaøi suy tö veà caùch ngöøa thai töï nhieân baèng phöông phaùp tieát duïc ñònh kyø.
Lm. Pheâroâ Traàn Maïnh Huøng
(WHÑ 05-11-2025) - Baøi vieát naøy tieáp tuïc gôïi môû moät vaán ñeà muïc vuï ñang ñöôïc nhieàu tín höõu Coâng giaùo quan taâm: Vieäc phaân ñònh vaø thöïc haønh caùc phöông phaùp ngöøa thai, caû töï nhieân laãn nhaân taïo döôùi aùnh saùng giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi.
Daãn nhaäp
Caùch ñaây vaøi tuaàn, toâi coù vieát moät baøi veà chuû ñeà: "Traùnh thai vaø quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm." Baøi vieát naøy tröôùc tieân ñaõ ñöôïc website cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam (HÑGMVN)[1] vaø trang web cuûa thö vieän Hoïc vieän Coâng giaùo Vieät Nam (HVCGVN),[2] cuõng nhö moät soá caùc website Coâng giaùo khaùc maø toâi hay gôûi baøi vieát cho hoï ñeå phoå bieán. Sau ñoù toâi ñaõ cho caäp nhaät vaø cho ñaêng laïi taïi website cuûa HÑGMVN vôùi töïa ñeà: "Traùnh thai vaø quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm" (baûn caäp nhaät), vaøo ngaøy 23 thaùng 10 naêm 2025.
Hoâm nay toâi muoán tieáp tuïc chia seû vôùi quyù ñoäc giaû Coâng giaùo veà moät ñieàu maø toâi nhaän thaáy ñaây quaû thöïc laø moái baän taâm cuûa nhieàu tín höõu Coâng giaùo taïi Vieät Nam cuõng nhö ôû haûi ngoaïi qua caùc cô quan truyeàn thoâng ñaïi chuùng. Ñoù chính laø moái öu tö vaø baän taâm lieân quan ñeán caùc phöông phaùp ngöøa thai, bao goàm caùc phöông phaùp töï nhieân vaø nhaân taïo.[3] Caâu hoûi maø caùc tín höõu Coâng giaùo thöôøng xuyeân thaéc maéc vaø ñaët ra cho caùc thuyeát trình vieân, ñoù chính laø: ñaâu laø caùc phöông phaùp traùnh thai hay coøn goïi laø ngöøa thai[4] maø Giaùo hoäi Coâng giaùo coâng nhaän nhö laø moät phöông phaùp keá hoaïch hoùa gia ñình, vaø ñaâu laø nhöõng phaùp phaùp ngöøa thai nhaân taïo maø Giaùo hoäi khuyeân caùc caëp vôï choàng khoâng neân söû duïng, vì nhöõng lyù do maø giaùo hoäi ñaõ giaûi thích qua caùc giaùo huaán vaø qua caùc thoâng ñieäp, ví duï cuï theå nhö trong Thoâng Ñieäp Casti Connubii.[5]
I. Thoâng ñieäp Casti Connubii vaø Humanae Vitae
Thoâng ñieäp Casti Connubii ("Hoân nhaân Kitoâ giaùo"), ñöôïc Ñöùc Giaùo hoaøng Pioâ XI ban haønh ngaøy 31 thaùng 12 naêm 1930, laø moät vaên kieän quan troïng cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo veà hoân nhaân vaø luaân lyù tính duïc. YÙ nghóa vaø muïc ñích chính cuûa thoâng ñieäp naøy coù theå toùm löôïc nhö sau:
1. Baûo veä söï thaùnh thieän vaø cao quyù cuûa hoân nhaân
- Khaúng ñònh hoân nhaân laø moät bí tích, coù nguoàn goác töø Thieân Chuùa, mang phaåm giaù cao quyù vaø thieâng lieâng.
- Hoân nhaân khoâng chæ laø moät kheá öôùc töï nhieân, maø coøn laø moät thöïc taïi sieâu nhieân ñöôïc Chuùa Kitoâ naâng leân haøng bí tích.
2. Xaùc ñònh muïc ñích cuûa hoân nhaân
- Muïc ñích chính: sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi.
- Muïc ñích phuï: söï hoã trôï laãn nhau giöõa vôï choàng, phaùt trieån tình yeâu vôï choàng, vaø phöông theá hôïp phaùp ñeå soáng troïn ôn goïi Kitoâ höõu.
3. Leân aùn nhöõng sai laàm veà hoân nhaân vaø tính duïc
- Maïnh meõ leân aùn vieäc ngöøa thai nhaân taïo, goïi ñoù laø haønh vi ñi ngöôïc laïi luaät töï nhieân vaø yù ñònh cuûa Thieân Chuùa.
- Phaûn ñoái phaù thai, coi ñoù laø toäi aùc nghieâm troïng.
- Baùc boû caùc quan nieäm laøm giaûm giaù trò cuûa hoân nhaân, chaúng haïn coi hoân nhaân chæ laø moät kheá öôùc daân söï hoaëc moät quan heä ñôn thuaàn döïa treân caûm xuùc.
4. Khaúng ñònh giaù trò cuûa luaät töï nhieân vaø luaät Thieân Chuùa
- Thoâng ñieäp nhaán maïnh raèng trong ñôøi soáng hoân nhaân, con ngöôøi khoâng ñöôïc tuøy tieän quyeát ñònh theo yù muoán rieâng, maø phaûi tuaân theo luaät töï nhieân vaø luaät luaân lyù do Thieân Chuùa thieát laäp.
5. Khích leä caùc ñoâi vôï choàng soáng thaùnh thieän
- Keâu goïi vôï choàng Kitoâ höõu haõy trung thaønh, yeâu thöông vaø naâng ñôõ nhau.
- Coi hoân nhaân Kitoâ giaùo laø moät con ñöôøng neân thaùnh trong ñôøi soáng gia ñình.
Noùi toùm laïi, Thoâng ñieäp Casti Connubii laø vaên kieän chính thöùc ñaàu tieân cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Pioâ XI trong theá kyû XX baøn tröïc tieáp vaø toaøn dieän veà hoân nhaân, nhaèm ñoái phoù vôùi nhöõng thay ñoåi xaõ hoäi, ñaëc bieät laø khi Hoäi nghò Lambeth (Anh giaùo, 1930) laàn ñaàu tieân cho pheùp söû duïng bieän phaùp traùnh thai trong moät soá tröôøng hôïp.[6] Vaên kieän naøy taùi khaúng ñònh laäp tröôøng kieân quyeát cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo veà söï baát khaû phaân ly cuûa hoân nhaân vaø vieäc phaûi luoân môû ra cho söï soáng.
Ñaëc bieät hôn caû laø Thoâng Ñieäp Humanae Vitae.[7] Qua hai Thoâng Ñieäp Casti Connubii vaø Humanae Vitae, Giaùo hoäi Coâng giaùo ñaõ chính thöùc leân tieáng vaø ñöa ra laäp tröôøng cuûa Giaùo hoäi laø khoâng theå chaáp nhaän baát kyø moät phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo naøo.[8]
Theá nhöng trong hoaøn caûnh vaø cuoäc soáng hieän nay cuûa caùc caëp vôï choàng treû, nhieàu ngöôøi ñaõ leân tieáng vaø thaéc maéc lieäu phöông phaùp tieát duïc ñònh kyø coù töï nhieân hay khoâng? Vì chính khi caùc caëp vôï choàng aùp duïng phöông phaùp naøy laïi taïo theâm söï aùp löïc veà maët taâm lyù vaø xem ra ñoâi khi laïi traùi nghòch vôùi nhöõng gì ñöôïc ñaùnh giaù hay xem laø töï nhieân, nhö Tieán só John Cavanagh, thaønh vieân cuûa UÛy ban Giaùo hoaøng nghieân cöùu veà caùc vaán ñeà daân soá, gia ñình vaø kieåm soaùt sinh saûn döôùi trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI, ñaõ nhaän xeùt trong baûn töôøng trình cuûa oâng göûi cho UÛy ban Giaùo hoaøng.[9]
Cho neân trong baøi vieát ngaén goïn naøy, toâi xin maïn pheùp ñöôïc chia seû vôùi quyù ñoäc giaû moät vaøi suy tö lieân quan ñeán phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân qua caùch thöùc aùp duïng tieát duïc ñònh kyø. Caâu hoûi maø nhieàu ngöôøi thöôøng hay ñöa ra ñeå thaûo luaän laø: Lieäu tieát duïc ñònh kyø coù hoaøn toaøn töï nhieân hay khoâng?
Ngoaøi nhöõng chöùng cöù choáng ñoái veà caùch laäp luaän noäi taïi cuûa noù, Thoâng ñieäp Humanae Vitae coøn bò nhöõng chæ trích khaùc. Trong soá ñoù, moät soá caùc nhaø thaàn hoïc luaân lyù ñöa ra nhaän xeùt nhö sau: lieäu vieäc phaân bieät giöõa caùc hình thöùc ngöøa thai töï nhieân vaø nhaân taïo xeùt veà phöông dieän luaân lyù coù phuø hôïp vaø ñöôïc coi laø hôïp leä khoâng?[10] Thoâng ñieäp vang voïng giaùo huaán cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Pioâ XII, daãn ñeán hieäu quaû, laø khi coù nhöõng ñoäng löïc nghieâm troïng xuaát phaùt töø "nhöõng ñieàu kieän taâm sinh lyù cuûa choàng hay vôï, hay töø nhöõng ñieàu kieän ngoaïi lai," thì luùc ñoù hôïp luaät cho vôï choàng "ñöôïc xem xeùt ñeán nhöõng chu kyø töï nhieân ñaõ coù saün trong nhöõng chöùc naêng truyeàn sinh" vaø giôùi haïn vieäc giao hôïp chæ trong nhöõng luùc khoâng theå thuï thai maø thoâi. Loái thöïc haønh naøy, ñöôïc phaân bieät khoûi caùch giao hôïp trong nhöõng giai ñoaïn coù theå thuï thai. Vaø ñöôïc coi laø moät trong nhöõng phöông theá töï nhieân ñeå ngöøa thai. Thaät ra, nhö thoâng ñieäp ñeà caäp, coù nhöõng khaùc bieät taát yeáu giöõa hai tröôøng hôïp: tröôøng hôïp tröôùc, vôï choàng söû duïng hôïp luaät, söï xeáp ñaët töï nhieân; trong khi ôû tröôøng hôïp sau, hoï ngaên caûn söï phaùt trieån cuûa nhöõng tieán trình töï nhieân." (HV, #16)
Noùi caùch khaùc, söï khaùc nhau giöõa tieát duïc theo chu kyø kinh nguyeät hay coøn goïi laø tieát duïc ñònh kyø, vaø taát caû nhöõng hình thöùc ngöøa thai khaùc, heä taïi ôû ñieåm naøy: laø tieát duïc ñònh kyø ñoùng vai troø quan troïng hay laø ñöôïc öu tieân hôn vaøo nhöõng thôøi kyø voâ sinh trong chu kyø kinh nguyeät cuûa ngöôøi nöõ vaø chæ ñöôïc giao hôïp trong nhöõng thôøi ñieåm naøy;[11] nhöõng hình thöùc ngöøa thai khaùc cho pheùp giao hôïp baát cöù luùc naøo, nhöng coù vieäc can thieäp caùch naøo ñoù vaøo hieäu quaû cuûa haønh vi, nhö nhaèm voâ hieäu hoùa baát cöù söï thuï thai naøo. Hôn nöõa, vôï choàng hôïp luaät khi thöïc hieän söï tieát duïc ñònh kyø vaø khoâng giao hôïp trong nhöõng thôøi kyø coù theå thuï thai thì ñöôïc xem nhö hoï chöùng toû mình tuaân thuû "moät tình yeâu chaân thaät vaø raát chaân chính" (HV, #16). Do vaäy, döôøng nhö roõ reät, laø ít ra phaàn giaûi thích cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo veà vieäc thöøa nhaän phöông phaùp tieát duïc ñònh kyø - xuaát phaùt töø söï kieän laø vieäc thöïc haønh naøy baûo ñaûm vaø ñoøi buoäc vôï choàng duy trì thoùi quen coù kyû luaät baûn thaân - vaø bieát töï chuû trong moái töông giao vôï choàng.
Veà ñieåm sau cuøng vöøa ñöôïc ñeà caäp ôû treân, toâi troäm nghó: chæ coù nhöõng ai thieáu suy nghó thì môùi coi nheï vai troø cuûa kyû luaät, voán ñoùng vai troø quan troïng trong söï tröôûng thaønh caù nhaân vaø ñôøi soáng vôï choàng. Tuy nhieân, cuõng caàn phaûi noùi raèng, trong ñôøi soáng vôï choàng, hoï cuõng coøn bieát bao nhieâu vieäc khaùc phaûi lo toan, vaø ñoâi khi nhöõng coâng vieäc naøy vöôït quaù söï hy sinh haõm mình haèng ngaøy cuûa hoï, khieán hoï raát khoù khaên vaø vaát vaû ñeå coù theå chu toaøn taát caû moïi traùch nhieäm trong tö caùch laø vôï hoaëc choàng, laø cha hoaëc meï. Bôûi vaäy, toâi thieát nghó, nhöõng ngöôøi ñang soáng trong baäc soáng gia ñình, hoï caàn ñöôïc söï caûm thoâng vaø ñoái xöû moät caùch quaûng ñaïi hôn. Vì coù luùc söï tieát duïc ñònh kyø ñi ñeán ñoä gaây neân söï caêng thaúng taâm lyù vaø tinh thaàn coäng doàn treân vôï choàng, ñaëc bieät nôi ngöôøi vôï, vaø taïo neân moái ñe doïa cho söï chung thuûy trong hoân nhaân vaø do vaäy, sau cuøng gaây nguy haïi cho haïnh phuùc cuûa con caùi. Moät soá ngöôøi ñaõ gôïi yù mong Giaùo hoäi neân xeùt laïi chuû tröông cöùng nhaéc, cho laø chæ coù phöông phaùp ngöøa thai döïa theo chu kyø kinh nguyeät hay moät vaøi phöông phaùp keá hoaïch hoùa vieäc sinh saûn theo caùch töï nhieân, laø caùc phöông caùch hôïp leä maø vôï choàng coù theå aùp duïng ñeå keá hoaïch hoùa gia ñình.[12]
II. Thaùch ñoá giöõa ngöøa thai töï nhieân vaø ngöøa thai nhaân taïo
Chaéc chaén vieäc phaân bieät giöõa ngöøa thai töï nhieân vaø ngöøa thai nhaân taïo ñaõ bò lieân tuïc thaùch ñoá. James T. Burtchaell ñaõ kheùo leùo cho thaáy nhöõng khoù khaên thöôøng gaëp khi aùp duïng tieát duïc ñònh kyø voán ñöôïc xem laø hình thöùc ngöøa thai "töï nhieân."[13] Quan ñieåm cuûa Burtchaell khoâng phaûi choái boû nhöõng chu kyø sinh hoïc voán laø thaønh phaàn cuûa tính duïc phuï nöõ; ñuùng hôn, oâng muoán xaùc nhaän söï kieän tính duïc con ngöôøi laø moät thöïc teá bao quaùt hôn laø moät thöïc teá sinh hoïc ñôn thuaàn.
Nôi con ngöôøi, tính duïc phaûn aùnh nhöõng chieàu kích tình caûm, caûm xuùc vaø taâm lyù cuûa hoï, chöù khoâng phaûi chæ nhöõng chieàu kích theå lyù hay sinh hoïc maø thoâi. Hôn nöõa, ngöôøi ta ñaõ coù theå chöùng minh ñöôïc, laø ña soá phuï nöõ caûm thaáy raát ham muoán trong vaán ñeà aùi aân, vaø caøng luùc caøng nhaïy caûm vaø thaáy ñoøi hoûi veà maët sinh lyù, vaøo thôøi gian tröùng ruïng vaø vaøo ngay thôøi gian tröôùc vaø sau kinh kyø. Naêm 1965, Tieán só John R. Cavanagh,[14] taâm lyù gia Coâng giaùo, ñaõ soaïn thaûo vaø phaân phaùt baûn caâu hoûi traéc nghieäm ñeán caùc caëp vôï choàng coù söû duïng phöông thöùc ngöøa thai theo chu kyø kinh nguyeät, ñeå xin hoï ñieàn caâu traû lôøi, mong hoï chia seû nhöõng keát quaû thaønh ñaït.[15] Keát quaû thu ñöôïc khoâng nhö oâng mong ñôïi. Nhieàu ngöôøi ñaõ traû lôøi vaø cho bieát raèng: phöông phaùp naøy ñaõ khoâng ñaùp öùng thoûa ñaùng cho coâng cuoäc keá hoaïch hoùa gia ñình. Cavanagh, sau ñoù ñaõ vieát moät baûn töôøng trình, laø ngöôøi nöõ thöôøng caûm thaáy bò doàn neùn bôûi hoï khoâng ñöôïc giao hôïp vaøo thôøi gian ruïng tröùng, töùc laø luùc maø hoï coù ñoøi hoûi sinh lyù maïnh meõ nhaát. Caàn ghi nhaän laø luùc ñaàu, Cavanagh coå voõ nhieät tình cho phöông phaùp ngöøa thai theo chu kyø kinh nguyeät,[16] nhöng töø nhöõng caâu traû lôøi cho baûn caâu hoûi cuûa oâng, vaø töø vieäc oâng laø thaønh vieân trong tieåu ban giaùo hoaøng ñaëc bieät veà ngöøa thai, oâng ñaõ trôû thaønh ngöôøi ñöùng leân keâu goïi Giaùo hoäi neân xeùt laïi laäp tröôøng caám ñoaùn caùc hình thöùc ngöøa thai khaùc.[17]
Caùi khoù khaên khi vôï choàng aùp duïng phöông phaùp ngöøa thai theo tieát duïc ñònh kyø laø chính ôû nhöõng thôøi ñieåm ruïng tröùng, thì vôï choàng caàn phaûi traùnh giao hôïp, neáu hoï muoán aùp duïng hình thöùc ngöøa thai hoaëc keá hoaïch hoùa gia ñình caùch töï nhieân ñöôïc Giaùo hoäi thöøa nhaän. Burtchaell laïi thaáy chaúng coù gì laø töï nhieân ôû ñaây. Traùi laïi, so saùnh vôùi nhöõng hình thöùc ngöøa thai khaùc, oâng laáy laøm tieác maø cho raèng "phöông phaùp theo chu kyø kinh nguyeät laø baát töï nhieân nhaát trong nhöõng phöông phaùp ngöøa thai, bôûi noù khoâng nhöõng ngaên ngöøa söï thuï thai, maø coøn ngaên ngöøa luoân söï bieåu loä tình caûm yeâu thöông giöõa vôï choàng qua haønh vi tính duïc."[18] Vì trong giai ñoaïn naøy - thôøi kyø ruïng tröùng - vôï choàng khoâng theå gaàn guõi vôùi nhau trong vaán ñeà chaên goái, neáu hoï muoán aùp duïng phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân.
Burtchaell tieáp tuïc neâu ra laø khoâng coù "vieäc aùp ñaët söï khaùc bieät ñaïo ñöùc noäi taïi" giöõa tieát duïc ñònh kyø vaø nhöõng phöông theá ngöøa thai khaùc. Theo Burtchaell, söï xaáu thaät söï caàn traùnh trong ñôøi soáng hoân nhaân khoâng phaûi laø vieäc öùng duïng nhöõng phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo, nhöng ñieàu ñaùng sôï ñuùng hôn laø söï ñaàu haøng tröôùc tính ích kyû, voán xaûy ra trong xöù sôû giaøu coù naøy (töùc nöôùc Myõ), "coù leõ laø lyù do thoâng thöôøng nhaát ñeå ngöôøi ta ngöøa thai." Caùc caëp vôï choàng thöôøng xuyeân trong moái nguy cô ñaàu haøng tröôùc "naõo traïng ngöøa thai" khieán hoï che maét laøm ngô giaù trò cuûa con caùi, voán thöôøng bò xeáp haïng raát thaáp trong baûng lieät keâ nhöõng moái öu tieân cuûa vôï choàng; do vaäy ñaõ coù quaù nhieàu thöù ñöôïc xem laø quan troïng hôn con caùi: ví duï, neân laøm hai coâng vieäc, hai caùi nhaø, hai xe hôi, baát ñoäng saûn môùi, nhöõng trang thieát bò toái taân môùi ra, du lòch giaûi trí vaø sinh hoaït xaõ hoäi lieân lyû. Töø vieãn töôïng naøy, con caùi bò xem nhö gaùnh naëng, chöù khoâng phaûi laø quaø taëng chuùc phuùc do Chuùa ban.
Burtchaell xaùc tín raèng: vôï choàng Kitoâ giaùo caàn nhaän thöùc laø trong cuoäc soáng hoân nhaân seû chia cuûa hoï, hoï caàn bieát ñoái dieän tröôùc nhöõng baát ngôø ñoøi hoûi nôi hoï - bieát yeâu thöông quaûng ñaïi trong nhöõng tình huoáng hoï khoâng theå tính toaùn hay kieåm soaùt ñöôïc. Chaéc chaén, vôï choàng caàn ñoäng vieân nhau, bieát ñaùnh giaù vaø thöøa nhaän söï hieän dieän cuûa con caùi coù theå laø thaùch ñoá cho cuoäc soáng thoaûi maùi coá höõu cuûa hoï, laøm chính hoï phaûi ngôõ ngaøng, nhöng cuøng luùc ñieàu aáy cuõng seõ giuùp hoï trôû neân ngöôøi cha vaø ngöôøi meï cao caû hôn nhö hoï döï töôûng".[19] Chính khi coù thaùi ñoä naøy, khi con caùi ñöôïc yeâu meán, ñöôïc döï truø tröôùc, caùch quaûng ñaïi vaø ñöôïc yeâu thöông khi chaøo ñôøi, vaø khi ñoù, vieäc aùp duïng baát cöù phöông phaùp ngöøa thai naøo, chæ nhö laø ñoøi hoûi cuûa thieân chöùc laøm cha laøm meï coù traùch nhieäm buoäc phaûi coù, vaø roài nhö vaäy, vôï choàng môùi khoâng hoaøi coâng quyeát ñònh xem caùch thöùc naøo ñeå ngöøa thai giöõa söï tieát duïc ñònh kyø hay caùc phöông phaùp khaùc. Chæ töø nhaän thöùc naøy môùi coù theå höõu lyù ñeå öùng duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai goïi laø nhaân taïo, vaø do vaäy nhöõng phöông phaùp ñoù khoâng haún thieát yeáu laø ñieàu xaáu theo luaân lyù vaø khoâng phaûi luoân luoân baát hôïp phaùp.[20]
Theâm vaøo ñoù, toâi thieát nghó Giaùo hoäi Coâng giaùo cuõng ñaõ tieân lieäu vaø döï ñoaùn tröôùc laø trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi, nhaát laø ñoái vôùi caùc tín höõu seõ coù nhöõng tröôøng hôïp xung ñoät veà caùc nguyeân taéc luaân lyù. Moät beân laø giaùo huaán chính thöùc cuûa Huaán quyeàn, moät beân laø meänh leänh vaø tieáng noùi cuûa löông taâm caù nhaân. Caùc tín höõu caàn phaûi laéng nghe beân naøo? Nhaát laø khi xaûy ra caùc tröôøng hôïp maø giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi khoâng ñoàng thuaän vôùi caùc phaùn quyeát cuûa löông taâm caù nhaân, hoaëc trong tröôøng hôïp löông taâm baát ñoàng vôùi caùc giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo hoäi.
Toâi muoán duøng caâu chuyeän sau ñaây ñeå minh hoaï söï caêng thaúng giöõa löông taâm vaø huaán quyeàn cuûa Giaùo hoäi. Trong moät côn baõo khuûng khieáp vaøo luùc vò thuyeàn tröôûng bò cho laø khoâng theå ñieàu khieån ñöôïc con taøu vôùi ñaày ñuû traùch nhieäm nöõa. Vò syõ quan chæ huy thöôïng caáp tieán tôùi ñeå giaûi nhieäm thuyeàn tröôûng, nhöng vò thuyeàn tröôûng ñaõ xua oâng naøy ñi vaø ra leänh cho ngöôøi laùi taøu: "quay qua beân traùi 180 ñoä". Nhöng vò chæ huy thöôïng caáp ñaõ la leân vaø noùi vôùi ngöôøi laùi taøu: "seõ khoâng an toaøn neáu anh laøm nhö theá!"
Ngöôøi taøi coâng (laùi taøu) nghe thaáy hai meänh leänh trong cuøng moät luùc: "laùi taøu quay sang traùi 180 ñoä vaø laùi taøu ñi thaúng veà phía tröôùc". Quaù ñoãi boái roái, anh ta la leân: "toâi phaûi laøm caùi quyû gì ñaây?" Ngöôøi laùi taøu ñaõ ñöôïc ñaøo taïo ñeå tuaân theo meänh leänh cuûa thöôïng caáp maø anh ta toân troïng, theá nhöng anh ta hieän ñang nhaän ñöôïc hai meänh leänh töø hai thöôïng caáp ñeàu ñaùng toân troïng. Vaäy anh ta phaûi nghe ai ñaây? Anh ta phaûi coi troïng beân naøo baây giôø?
Giaùo hoäi cuõng ôû trong moät tình caûnh töông töï nhö theá khi Thoâng ñieäp Humanae Vitae (Söï soáng con ngöôøi) ñöôïc coâng boá naêm 1968. Thoâng ñieäp naøy ñoøi hoûi "söï thaåm ñònh" treân toaøn theá giôùi. Nhieàu Hoäi ñoàng Giaùm muïc ôû caùc quoác gia ñaõ ñöa ra caùc tuyeân boá vaø nhöõng quan ñieåm khaùc nhau veà caùch thöùc caùc tín höõu caàn phaûi ñoïc vaø thi haønh nhöõng yeâu caàu luaân lyù trong thoâng ñieäp naøy, lieân quan ñeán vieäc söû duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo.[21] Chuùng ta phaûi tuaân theo höôùng daãn cuûa beân naøo ñaây?
Löông taâm, nhö chuùng ta ñaõ thaáy, laø söï cam keát cuûa toaøn boä con ngöôøi vôùi nhöõng giaù trò vaø phaùn quyeát khi xem xeùt veà ñieàu "toâi phaûi laøm" döôùi aùnh saùng cuûa vieäc cam keát aùp duïng nhöõng giaù trò naøy. Löông taâm thöôøng ñöôïc truyeàn thoáng coi laø quy chuaån chuû quan toái thöôïng trong lónh vöïc luaân lyù, töông phaûn vôùi quy chuaån khaùch quan cuûa meänh leänh ñaïo ñöùc maø lyù trí naém baét ñöôïc theo baûn chaát vaø maëc khaûi. Ngöôøi ta luoân luoân buoäc phaûi tuaân theo phaùn quyeát cuûa moät löông taâm coù nhaän thöùc ñuùng ñaén. Vieäc nhaän thöùc naøy ñöôïc tieán haønh trong coäng ñoàng nhôø vaøo nhieàu nguoàn khoân ngoan ñaïo ñöùc khaùc nhau. Trong Giaùo hoäi, huaán quyeàn laø moät nguoàn thaåm quyeàn luaân lyù. Giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi raát quan troïng, duø khoâng phaûi laø nhaân toá ñoäc nhaát, trong söï hình thaønh löông taâm vaø trong phaùn quyeát luaân lyù cuûa con ngöôøi.
Cho neân ôû ñaây, toâi muoán ñöa ra söï nhaän xeùt cuûa mình lieân quan ñeán laõnh vöïc löông taâm vaø huaán quyeàn cuûa Giaùo hoäi, ñaëc bieät trong caùc vaán ñeà lieân quan ñeán laõnh vöïc luaân lyù.Vaán ñeà troïng taâm ñöôïc ñaët ra "ñaâu laø ñaëc tính quy chuaån trong giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo hoäi trong vieäc ñaït tôùi phaùn quyeát cuûa löông taâm?"
Trong moïi laõnh vöïc cuûa ñôøi soáng, chuùng ta thöôøng caäy döïa vaøo kinh nghieäm vaø lôøi khuyeân baûo cuûa nhöõng ngöôøi thoâng thaïo vaø coù trình ñoä cuõng nhö söï hieåu bieát hôn chuùng ta. Chuùng ta ñoùn nhaän aûnh höôûng cuûa hoï nhö moät thaåm quyeàn. Ñieàu naøy coù nghóa chuùng ta coi hoï laø ñuùng ñaén vaø chuùng ta tuaân theo söï höôùng daãn cuûa hoï, daãu cho chuùng ta ñoâi khi khoâng hieåu ñöôïc troïn veïn lyù leõ cuûa hoï. Caäy nhôø ñeán thaåm quyeàn laø moät phaàn cuûa cuoäc soáng coù traùch nhieäm. Ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø chuùng ta trôû neân thuï ñoäng vaø ñuoái lyù, nhöng chuùng ta tin vaøo thaåm quyeàn khi nhaän ra raèng: kieán thöùc vaø kinh nghieäm cuûa mình coøn quaù giôùi haïn, ñeå giaûi quyeát oån thoûa moät vaán ñeà naøo ñoù.
Neáu chuùng ta ñaõ coù chuùt kieán thöùc veà vaán ñeà cuûa mình roài, chuùng ta hy voïng thaåm quyeàn naøy seõ khaúng ñònh nhöõng gì chuùng ta ñaõ bieát vaø thaùch ñoá chuùng ta vôùi nhöõng gì chuùng ta chöa bieát. Khi naïi ñeán moät thaåm quyeàn naøo, chuùng ta tin raèng thaåm quyeàn aáy seõ ñuùng ñaén hôn veà vaán ñeà naøy hôn chuùng ta, hoaëc hôn baát kyø ai khaùc maø chuùng ta coù theå caäy döïa vaøo.
Nhö theá, moái lieân heä giöõa löông taâm vaø thaåm quyeàn laø khoâng theå taùch bieät. Trong haàu heát caùc tröôøng hôïp, chuùng khoâng ñoái khaùng vì chuùng ñeàu höôùng ñeán söï thaät. Theá nhöng, trong vaøi tröôøng hôïp, söï caêng thaúng giöõa chuùng coù veû gia taêng, moãi khi thaåm quyeàn khaúng ñònh vò theá cuûa mình baèng vieäc ra leänh. Chaúng haïn, trong moái quan heä giöõa con caùi vôùi cha meï, hay töông quan giöõa ngöôøi lính vôùi só quan caáp treân, giöõa cö daân moät thaønh phoá vôùi chính quyeàn, hoaëc giöõa caùc tín höõu vôùi thaåm quyeàn giaûng daïy cuûa Giaùo hoäi.
III. Thaåm quyeàn cuûa Giaùo hoäi
Ngay töø nhöõng naêm ñaàu cuûa theá kyû XIX, haïn töø "Magisterium" (nghóa laø Huaán Quyeàn) ñaõ ñöôïc söû duïng caùch chuyeân bieät ñeå chæ tính phaåm traät cuûa Giaùo hoäi[22] vaø vieäc thöïc haønh quyeàn giaûng daïy chính thöùc trong Giaùo hoäi. Chæ nhöõng giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi môùi laø giaùo huaán chính thöùc. Ñieàu naøy mang yù nghóa quan troïng vì chuùng ñöôïc caùc giaùm muïc ñöa ra, bôûi vì caùc ngaøi coù thaåm quyeàn giaûng daïy, vôùi tö caùch laø nhöõng ngöôøi thöøa keá quyeàn giaûng daïy cuûa caùc toâng ñoà nhaân danh Chuùa Kitoâ. Quyeàn giaûng daïy chính thöùc cuûa Giaùo hoäi chính laø ñieàu chuùng ta caàn naïi ñeán ñeå coù caâu traû lôøi chính thöùc cho nhieàu vaán ñeà. Chaúng haïn nhö vaán ñeà ñoàng tính luyeán aùi, vieäc thuï tinh trong oáng nghieäm (IVF), vieäc nghieân cöùu teá baøo goác, v.v...
Trong thôøi buoåi hieän nay, giaùo quyeàn raát ít khi söû duïng huaán quyeàn ñaëc bieät - ôn baát khaû ngoä - ñeå giaûng daïy, chæ coù hai tröôøng hôïp ôn baát khaû ngoä ñöôïc naïi ñeán trong voøng 150 naêm qua, do Ñöùc Thaùnh cha tuyeân tín, ñoù laø: tín ñieàu Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Nguyeân Toäi (naêm 1854)[23], vaø Ñöùc Meï Hoàn Xaùc Leân Trôøi (1950)[24].
Theâm vaøo ñoù, chuùng ta caàn löu yù raèng, trong nhöõng naêm gaàn ñaây hoaëc xa hôn moät chuùt, chöa heà coù moät Ñöùc Thaùnh cha hay moät Coâng ñoàng chung naøo tuyeân tín trong tính baát khaû ngoä veà caùc vaán ñeà luaân lyù; trong thöïc teá, caùc thaàn hoïc gia Coâng giaùo Roâma thoáng nhaát raèng: trong vieäc thöïc haønh quyeàn giaûng daïy phoå quaùt, Giaùo hoäi chöa bao giôø giaûng daïy caùch baát khaû ngoä[25] trong lónh vöïc luaân lyù rieâng bieät naøo.[26]
Thöïc teá cho thaáy caùch roõ raøng, caùc giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo hoäi trong caùc vaán ñeà luaân lyù cuï theå khoâng mang tính baát khaû ngoä (nghóa laø chuùng coù theå bò sai laàm). Chuùng chính ñaùng ñöôïc coi nhö nhöõng giaùo huaán coù thaåm quyeàn, nhöng coù theå sai laàm. Nhö theá, caùc giaùo huaán luaân lyù naøy khoâng ñoøi buoäc caùc tín höõu phaûi ñoùn nhaän vôùi thaùi ñoä vaâng phuïc cuûa ñöùc tin. Ñeå ñoùn nhaän caùc giaùo huaán naøy, ñieàu ñöôïc ñoøi hoûi nôi caùc tín höõu laø loøng kính caån tuaân phuïc cuûa caùc tín höõu. Nhö Hieán cheá Tín lyù veà Giaùo hoäi (Lumen Gentium) soá 25 ñaõ nhaán maïnh:
"Trong caùc vaán ñeà thuoäc ñöùc tin vaø luaân lyù, caùc Giaùm muïc giaûng daïy nhaân danh Chuùa Kitoâ. Do ñoù, caùc tín höõu coù boån phaän phaûi ñoùn nhaän chuùng vôùi thaùi ñoä kính caån tuaân phuïc. Moïi ngöôøi phaûi laáy yù chí vaø lyù trí maø kính caån tuaân phuïc moät caùch ñaëc bieät nhöõng giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùm muïc Roâma, duø khi ngaøi khoâng tuyeân boá töø toâng toøa (ex cathedra)."
Do ñoù, khi ñoái dieän vôùi caùc giaùo huaán khaû ngoä coù thaåm quyeàn cuûa Giaùo hoäi, tình huoáng cuûa caùc tín höõu coù theå ñöôïc dieãn taû nhö sau: caùc tín höõu ñöôïc môøi goïi töø thaâm taâm ñeå chaáp nhaän vaø vaâng phuïc giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo hoäi vôùi tinh thaàn coù traùch nhieäm, nhöng ñoàng thôøi, chuùng ta vaãn ñöôïc pheùp khoâng taùn thaønh vaø khoâng vaâng phuïc caùc giaùo huaán ñoù, cuõng ñöôïc döïa treân tinh thaàn coù traùch nhieäm. Roõ raøng, nhöõng ñieàu kieän cho söï baát ñoàng thuaän nhö theá caàn phaûi ñöôïc trình baøy moät caùch roõ raøng vaø caån troïng.
Khaúng ñònh vieäc baát ñoàng quan ñieåm vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi trong tinh thaàn traùch nhieäm laø hôïp phaùp, nghóa laø coâng nhaän thaåm quyeàn giaûng daïy cuûa Giaùo hoäi cuõng coù giôùi haïn.
John L. McKenzie ñaõ ghi nhaän moät soá giôùi haïn roõ reät ñaõ töøng xaûy ra:
"Chöùc vuï giaûng daïy ñöôïc trao ban khoâng phaûi ñeå thoáng trò hay kieåm soaùt söï hieåu bieát cuûa theá giôùi veà phöông dieän tri thöùc hay luaân lyù. Chöùc vuï giaûng daïy ñöôïc uûy thaùc khoâng phaûi ñeå sai khieán ngöôøi khaùc phaûi laøm gì, nhöng höôùng daãn hoï ñöa ra quyeát ñònh ñuùng ñaén. Giaùo hoäi thöïc hieän caùch hoaøn haûo nhöõng gì ñöôïc Chuùa Kitoâ trao phoù. Ngaøi khoâng trao quyeàn cho Giaùo hoäi ñeå trôû neân thaày daïy cho taát caû moïi ngöôøi hay trôû thaønh löông taâm cuûa moïi ngöôøi. Nhieàu khi cöù maõi noã löïc thöïc thi nhöõng ñieàu baát khaû maø caùc thöøa taùc vieân cuûa Giaùo hoäi laïi boû queân ñi nhöõng ñieàu khaû dó laøm ñöôïc."[27]
Taát caû moïi thaønh phaàn trong Giaùo hoäi, keå caû giaùo quyeàn, ñeàu ñöôïc Lôøi Chuùa soi saùng höôùng daãn (Dei Verbum, soá 10), vaø chæ khi naøo Giaùo hoäi trung thaønh rao giaûng söù ñieäp cuûa Chuùa Kitoâ, thì khi ñoù Giaùo hoäi cuõng thöïc söï phuïc vuï daân Chuùa. Giaùo quyeàn ñöôïc môøi goïi ñeå thoâng truyeàn chaân lyù cuûa Thieân Chuùa, vaø trong khi thi haønh söù meänh aáy, Giaùo hoäi ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn trôï giuùp. Nhöng giaùo quyeàn khoâng ñöôïc Thieân Chuùa trao quyeàn ñeå taïo ra chaân lyù hoaëc tìm kieám moät ñieàu chaéc chaén khi vieäc aáy khoâng khaû dó. Do vaäy, Coâng ñoàng Vatican II trong Hieán cheá Muïc vuï veà Giaùo hoäi trong theá giôùi hoâm nay löu yù:
"Maëc daàu Giaùo hoäi laø quaûn thuû kho taøng Lôøi Chuùa ñeå töø ñoù ruùt ra nhöõng nguyeân taéc luaân lyù vaø toân giaùo, nhöng khoâng phaûi luùc naøo Giaùo hoäi cuõng coù ngay caâu traû lôøi cho moïi vaán ñeà cuï theå." (X. Gaudium et Spes,soá 33).
Vaên kieän tieáp tuïc nhaéc nhôû giaùo daân raèng:
"Vôùi moät löông taâm ñaõ ñöôïc ñaøo luyeän caùch thích hôïp, hoï phaûi ñem luaät Chuùa thaám nhaäp vaøo cuoäc soáng xaõ hoäi traàn gian." Hôn nöõa, ngöôøi giaùo daân ñöôïc khuyeân nhuû laø cuõng ñöøng vì theá maø nghó raèng caùc chuû chaên coù ñuû thaåm quyeàn chuyeân moân ñeå coù theå ñöa ra ngay moät giaûi phaùp cuï theå cho töøng vaán ñeà ñang dieãn ra, keå caû nhöõng vaán ñeà quan troïng; cuõng ñöøng laàm töôûng ñoù laø söù meänh chæ daønh cho caùc chuû chaên." (X. Gaudium et Spes, soá 43).
Sau cuøng, Hieán cheá muïc vuï veà Giaùo hoäi trong theá giôùi hoâm nay ñaõ khaúng ñònh raèng: "moïi tín höõu, giaùo só vaø giaùo daân, caàn coù söï töï do chính ñaùng ñeå nghieân cöùu, suy tö cuõng nhö ñeå maïnh daïn vaø khieâm toán trình baøy quan ñieåm trong caùc lónh vöïc chuyeân moân cuûa hoï." (X. Gaudium et Spes, soá 62).
Nhö vaäy roõ raøng laø loái vaâng phuïc trieät ñeå maø khoâng ñaët vaán ñeà, thieáu oùc pheâ phaùn laø caùch dieãn taû khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc cho vieäc kính caån tuaân phuïc maø Coâng ñoàng Vaticanoâ II yeâu caàu caùc nôi tín höõu, khi ñoái dieän vôùi caùc giaùo huaán khaû ngoä (nghóa laø chöa chaéc khoâng theå khoâng sai laàm) cuûa huaán quyeàn. Söï kieän naøy, cuøng vôùi vieäc nhaän thöùc raèng quyeàn giaûng daïy luaân lyù cuûa Giaùo hoäi luoân ñöôïc coi nhö chaân lyù, nhöng vaãn coù theå bò ñaûo ngöôïc bôûi caùc lyù chöùng ñoái nghòch, giaûi thích taïi sao, "neáu coù ñaày ñuû lyù leõ vaø baèng chöùng vöõng chaéc, moät ngöôøi Coâng giaùo coù theå choïn moät laäp tröôøng baát ñoàng vôùi moät vaøi khía caïnh luaân lyù trong caùc giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi."[28]
Coâng ñoàng Vatican II ñaõ khaúng ñònh tính öu vieät cuûa löông taâm (the primacy of conscience) trong moái lieân heä ñuùng ñaén giöõa löông taâm vaø huaán quyeàn giaûng daïy trong caùc vaán ñeà luaân lyù.
ÔÛ ñaây ta cuõng caàn noùi theâm veà quan ñieåm cho raèng giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo hoäi veà caùc vaán ñeà luaân lyù laø chuaån möïc ñoái vôùi löông taâm Coâng giaùo, khoâng coù nghóa ñieàu ñoù seõ trôû thaønh cô sôû ñoäc quyeàn cho caùc phaùn quyeát luaân lyù, maø ñuùng hôn, vieäc aáy coù nghóa laø ngöôøi Coâng giaùo neân daønh söï öu tieân tröôùc heát cho caùc ñieàu huaán quyeàn ñaõ daïy hôn laø caùc yù kieán khaùc. Ñieàu ñoù cuõng coù nghóa laø ngöôøi Coâng giaùo phaûi xem caùc giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi nhö moät yeáu toá quan troïng, goùp phaàn trong vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh, maëc duø noù coù theå khoâng phaûi laø yeáu toá quyeát ñònh tieân quyeát, khi moïi söï ñeàu ñöôïc xem xeùt. Hôn nöõa, ngöôøi Coâng giaùo caàn phaûi chaân thaønh noã löïc ñeå vöôït qua baát kyø yù kieán traùi ngöôïc naøo, haàu coù theå ñaït ñöôïc söï ñoàng thuaän ñoái vôùi caùc giaùo huaán chính thöùc. Tuy nhieân, trong thöïc teá khi aùp duïng giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi cho moät tình huoáng xung ñoät,[29] caùc yeáu toá khaùc cuõng phaûi ñöôïc xem xeùt, ví duï nhö hoaøn caûnh, ñieàu kieän hay yù höôùng cuøng vôùi söï nhaän thöùc chuû quan cuûa taùc nhaân, sao cho phuø hôïp vôùi caùc giaù trò cô baûn do giaùo huaán ñeà ra, vöøa ñeå ño löôøng haønh vi cuï theå ñaõ ñöôïc quy ñònh bôûi caùc huaán leänh cuûa Giaùo hoäi.
Keát luaän
Ñeå ñi ñeán phaàn keát luaän cho baøi vieát naøy, toâi muoán ñöa ra moät ví duï cuï theå seõ laøm saùng toû nhöõng gì maø toâi vöøa môùi trình baøy ôû treân. Moät caëp vôï choàng Coâng giaùo chaáp thuaän thaåm quyeàn giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi veà ñôøi soáng hoân nhaân vaø gia ñình vaø muoán soáng phuø hôïp vôùi caùc quy taéc ñoù, tuy nhieân, hoï thaâm tín vaø bieát raèng vôùi nhöõng hoaøn caûnh cuûa hoï hieän taïi, ñieàu toát nhaát maø hoï coù theå laøm ñeå baûo veä vaø gìn giöõ haïnh phuùc maùi aám gia ñình laø hoï caàn söû duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo nhö laø phöông caùch ñeå traùnh thai. Hoï chöa theå soáng vôùi nhöõng gì maø giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo hoäi giaûng daïy veà hoân nhaân, döïa treân caùc giôùi haïn veà khaû naêng luaân lyù cuõng nhö caùc yeáu toá giôùi haïn trong hoaøn caûnh ñôøi soáng hoân nhaân gia ñình hieän nay. Söï choïn löïa söû duïng phöông phaùp traùnh traùnh thai nhaân taïo laø moät phaùn quyeát khoân ngoan cuûa hoï trong giai ñoaïn naøy. Ñaëc bieät, khi vôï choàng coù nhöõng lyù do chính ñaùng vaø sau khi ñaõ laéng nghe yù kieán traùi chieàu vaø tham khaûo caùc vò chuyeân moân. Nhaát laø sau khi ñaõ caàu nguyeän tröôùc maët Chuùa vôùi löông taâm ngay thaúng vaø thaønh thaät tröôùc khi ñi ñeán quyeát ñònh. Ñieàu ñoù chuùng ta khoâng neân laãn loän hoaëc xem nhö ñoàng nghóa vôùi vieäc baát ñoàng quan ñieåm vôùi giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi.[30]
Lm. Pheâroâ Traàn Maïnh Huøng, STD.
Giaùo sö thaàn hoïc luaân lyù taïi Ñaïi hoïc Coâng giaùo - The University of Notre Dame Australia.
Taùc giaû giöõ baûn quyeàn (C)2025.
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
Phaàn Phuï Luïc
Phuï luïc 1: YÙ nghóa quan troïng cuûa Thoâng ñieäp Humanae Vitae - Söï soáng con ngöôøi
Thoâng ñieäp "Humanae Vitae - Söï soáng con ngöôøi" (Do Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI, ban haønh ngaøy 25 thaùng 7 naêm 1968) laø moät vaên kieän raát quan troïng trong giaùo huaán Coâng giaùo veà hoân nhaân, tình yeâu vaø sinh saûn. YÙ nghóa noåi baät cuûa thoâng ñieäp coù theå toùm löôïc nhö sau:
1. Khaúng ñònh phaåm giaù cuûa hoân nhaân vaø tình yeâu vôï choàng
- Hoân nhaân ñöôïc nhìn nhaän nhö moät söï keát hôïp troïn veïn, trung thaønh vaø baát khaû phaân ly.
- Tình yeâu vôï choàng vöøa coù chieàu kích hieäp thoâng (yeâu thöông - töï hieán cho nhau) vöøa coù chieàu kích sinh saûn (môû ra cho söï soáng).
2. Nguyeân taéc luaân lyù veà truyeàn sinh
# Thoâng ñieäp nhaán maïnh ñeán moái lieân keát baát khaû taùch rôøi giöõa tính keát hôïp (unitive) vaø tính truyeàn sinh (procreative) trong haønh vi vôï choàng.
- Baát kyø haønh ñoäng naøo coá yù phaù vôõ söï gaén boù naøy (nhö caùc hình thöùc ngöøa thai nhaân taïo) ñeàu bò xem laø nghòch laïi vôùi luaät töï nhieân vaø thaùnh yù Thieân Chuùa.
3. Phaân bieät roõ raøng giöõa ngöøa thai nhaân taïo vaø ngöøa thai töï nhieân
- Ngöøa thai nhaân taïo (thuoác, bao cao su, trieät saûn...) bò baùc boû vì can thieäp caùch giaû taïo vaøo tieán trình sinh hoïc.
- Ngöøa thai töï nhieân (nhö tieát duïc ñònh kyø) ñöôïc chaáp nhaän khi thöïc hieän vôùi tinh thaàn traùch nhieäm, toân troïng quy luaät töï nhieân vaø phaåm giaù con ngöôøi.
4. Keâu goïi tinh thaàn laøm cha meï coù traùch nhieäm
- Caùc ñoâi vôï choàng ñöôïc môøi goïi caân nhaéc hoaøn caûnh kinh teá, xaõ hoäi, söùc khoûe, ñeå ñöa ra quyeát ñònh sinh con caùch töï do, chín chaén, coù traùch nhieäm tröôùc Thieân Chuùa vaø xaõ hoäi.
- Ñaây khoâng phaûi laø traùnh neù con caùi, nhöng laø söï quaûn lyù khoân ngoan ôn goïi laøm cha meï.
5. Taàm nhìn tieân tri
Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ caûnh baùo tröôùc moät soá nguy cô neáu nhaân loaïi phoå bieán vieäc söû duïng caùc bieän phaùp ngöøa thai nhaân taïo:
- Suy giaûm ñaïo ñöùc tình duïc (deã daãn ñeán loái soáng buoâng thaû).
- Gia taêng baát trung trong hoân nhaân.
- Nguy cô nhaø nöôùc laïm quyeàn can thieäp vaøo quyeàn sinh saûn cuûa gia ñình.
- Söï tha hoùa phaåm giaù phuï nöõ, bò coi nhö ñoái töôïng khoaùi laïc hôn laø baïn ñöôøng bình ñaúng.
6. YÙ nghóa laâu daøi
- Xaùc ñònh moät trong nhöõng neàn taûng quan troïng cuûa luaân lyù tính duïc vaø hoân nhaân Coâng giaùo.
- Trôû thaønh vaên kieän tham chieáu caên baûn cho caùc giaùo huaán sau naøy (nhö Toâng huaán Familiaris Consortio cuûa Gioan Phaoloâ II, Amoris Laetitia cuûa Ñöùc Phanxicoâ).
- Ñaët neàn cho ñoái thoaïi giöõa Giaùo hoäi vaø theá giôùi hieän ñaïi veà tình yeâu, söï soáng vaø nhaân phaåm.
Toùm laïi: Humanae Vitae laø thoâng ñieäp coù yù nghóa noåi baät vì noù khaúng ñònh söï baát khaû phaân ly giöõa tình yeâu (söï keát hôïp neân moät thaân xaùc giöõa vôï choàng) vaø söï soáng, baûo veä phaåm giaù hoân nhaân, nhaán maïnh ñeán laøm cha meï coù traùch nhieäm, vaø mang taàm nhìn tieân tri veà caùc khuûng hoaûng xaõ hoäi - ñaïo ñöùc do ngöøa thai nhaân taïo gaây neân.
Phuï luïc 2: Caùc phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân ñöôïc Giaùo hoäi Coâng giaùo chaáp nhaän
Giaùo hoäi Coâng giaùo khoâng chaáp nhaän caùc phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo, nhöng cho pheùp caùc caëp vôï choàng söû duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân trong tinh thaàn traùch nhieäm vaø toân troïng luaät töï nhieân.
1. Caùc phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân ñöôïc Giaùo hoäi Coâng giaùo chaáp nhaän
a. Phöông phaùp Ogino - Knaus (Lòch)
- Döïa treân vieäc tính toaùn chu kyø kinh nguyeät ñeå xaùc ñònh ngaøy ruïng tröùng.
- Traùnh quan heä vôï choàng vaøo nhöõng ngaøy deã thuï thai.
b. Phöông phaùp quan saùt chaát nhaày coå töû cung (Billings)
- Ngöôøi vôï theo doõi söï thay ñoåi dòch nhaày ôû coå töû cung, vì noù thay ñoåi theo thôøi gian ruïng tröùng.
- Nhöõng ngaøy dòch nhaày trong, dai, co giaõn nhieàu laø ngaøy deã thuï thai.
c. Phöông phaùp ño thaân nhieät cô baûn (Basal Body Temperature - BBT)
- Ngöôøi vôï ño thaân nhieät vaøo buoåi saùng moãi ngaøy.
- Sau ruïng tröùng, thaân nhieät thöôøng taêng nheï (0.2 - 0.50C), baùo hieäu giai ñoaïn ít coù khaû naêng thuï thai.
d. Phöông phaùp keát hôïp (Sympto-Thermal Method)
- Keát hôïp nhieàu daáu hieäu: chu kyø kinh nguyeät, chaát nhaày coå töû cung, thaân nhieät cô baûn vaø nhöõng thay ñoåi sinh lyù khaùc (ñau buïng, caêng ngöïc...).
- Ñaây laø phöông phaùp töï nhieân ñöôïc ñaùnh giaù chính xaùc nhaát hieän nay.
2. Nhöõng söï baát thuaän tieän khi söû duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân
1. Ñoøi hoûi kyû luaät cao
- Caàn söï hôïp taùc chaët cheõ giöõa hai vôï choàng.
- Ngöôøi vôï phaûi kieân trì theo doõi daáu hieäu sinh lyù haèng ngaøy.
2. Haïn cheá söï töï do trong ñôøi soáng vôï choàng
- Coù nhöõng thôøi ñieåm (giai ñoaïn deã thuï thai) buoäc phaûi kieâng quan heä, gaây ra khoù khaên neáu vôï choàng muoán gaàn guõi.
3. Thieáu chính xaùc neáu khoâng aùp duïng ñuùng caùch
- Chu kyø kinh nguyeät khoâng ñeàu, caêng thaúng, beänh taät, hoaëc thay ñoåi sinh hoaït coù theå laøm sai leäch keát quaû.
4. AÛnh höôûng ñeán taâm lyù
- Moät soá caëp vôï choàng caûm thaáy maát töï nhieân, bò giôùi haïn, hoaëc khoù duy trì söï töï phaùt trong quan heä vôï choàng.
5. Khoù thöïc haønh trong boái caûnh xaõ hoäi hieän ñaïi
- Nhòp soáng baän roän, aùp löïc coâng vieäc, thieáu kieán thöùc y khoa# khieán nhieàu caëp ñoâi khoù aùp duïng chính xaùc.
Noùi toùm laïi:
Giaùo hoäi Coâng giaùo cho pheùp söû duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân sau ñaây:
1. Phöông phaùp Ogino Knaus, tính theo lòch cuûa chu kyø kinh nguyeät phuï nöõ,
2. Phöông phaùp quan saùt chaát nhaày coå töû cung - The Billings Method),[31]
3. Phöông phaùp ño thaân nhieät hoaëc
4. Phöông phaùp keát hôïp.
Tuy nhieân, caùc phöông phaùp naøy gaây baát thuaän tieän do ñoøi hoûi tính kyû luaät, söï hôïp taùc vôï choàng vaø coù theå aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng tình caûm neáu khoâng kieân nhaãn vaø hieåu ñuùng caùch thöïc hieän.
Phuï luïc 3: Caùc phöông phaùp vaø duïng cuï ngöøa thai nhaân taïo
Caùc phöông phaùp vaø duïng cuï ngöøa thai nhaân taïo maø Giaùo hoäi Coâng giaùo hieän nay khoâng cho pheùp söû duïng ñeå traùnh thai.
1. Phöông phaùp raøo caûn (Barrier Methods)
Ngaên khoâng cho tinh truøng gaëp tröùng.
- Bao cao su nam (condom)
- Bao cao su nöõ
- Maøng chaén aâm ñaïo (diaphragm)
- Muõ coå töû cung (cervical cap)
2. Phöông phaùp noäi tieát (Hormonal Methods)
Duøng hormone toång hôïp ñeå öùc cheá ruïng tröùng, laøm ñaëc chaát nhaày coå töû cung, hoaëc thay ñoåi nieâm maïc töû cung.
- Thuoác traùnh thai haèng ngaøy (vieân phoái hôïp estrogen + progestin, hoaëc chæ coù progestin)
- Thuoác traùnh thai khaån caáp (emergency pills)
- Mieáng daùn traùnh thai (contraceptive patch)
- Voøng aâm ñaïo chöùa hormone (vaginal ring)
- Thuoác tieâm traùnh thai (progestin injection)
- Que caáy traùnh thai (implant döôùi da)
3. Phöông phaùp trieät saûn (Sterilization)
Bieän phaùp vónh vieãn, khoâng theå ñaûo ngöôïc.
- ÔÛ nöõ: thaét hoaëc caét oáng daãn tröùng (tubal ligation).
- ÔÛ nam: thaét oáng daãn tinh (vasectomy).
4. Caùc phöông phaùp khaùc
- Thuoác dieät tinh truøng (spermicides: gel, kem, boït, vieân ñaët aâm ñaïo).
- Keát hôïp nhieàu phöông phaùp cuøng luùc (ví duï: bao cao su + thuoác traùnh thai).
Phuï luïc 4: Nhöõng taùc ñoäng taâm lyù tieâu cöïc cuûa phöông phaùp tieát duïc theo chu kyø. Nhaän xeùt cuûa Tieán só John R. Cavanagh [32]
Trong caùc aán phaåm khaùc, toâi ñaõ moâ taû nhöõng taùc ñoäng taâm lyù tieâu cöïc cuûa phöông phaùp tieát duïc theo chu kyø (Rhythm) voán phaùt sinh töø nhöõng thaát baïi cuûa noù. Xem John R. Cavanagh, 'A Special Marriage Report on Rhythm,' Marriage Magazine, thaùng 8 naêm 1966. OÂng ñaõ dieãn taû caùc aûnh höôûng tieâu cöïc veà maët taâm sinh lyù ñoái vôùi caùc caëp vôï choàng khi aùp duïng phöông phaùp naøy.
1. Lo laéng vaø caêng thaúng thöôøng tröïc
- Ngöôøi vôï vaø choàng phaûi tính toaùn ngaøy an toaøn moät caùch nghieâm ngaët.
- Noãi sôï "tính sai" daãn ñeán vieäc mang thai ngoaøi yù muoán gaây ra söï caêng thaúng keùo daøi.
- Vôï choàng deã rôi vaøo traïng thaùi thieáu thoaûi maùi trong quan heä, vì luoân canh caùnh lo laéng veà haäu quaû.
2. AÛnh höôûng ñeán söï thaân maät vôï choàng
- Vieäc buoäc phaûi kieâng cöõ trong nhöõng ngaøy deã thuï thai coù theå laøm giaùn ñoaïn söï töï phaùt töï nhieân cuûa tình yeâu vôï choàng.
- Cavanagh nhaän xeùt raèng ñieàu naøy coù theå taïo ra khoaûng caùch, thaäm chí caûm giaùc bò töø choái trong ñôøi soáng tình duïc.
3. Maëc caûm vaø toäi loãi khi thaát baïi
- Neáu mang thai xaûy ra ngoaøi döï tính, caùc caëp ñoâi coù theå ñoå loãi cho nhau hoaëc caûm thaáy baûn thaân yeáu keùm.
- Nhieàu ngöôøi rôi vaøo tình traïng toäi loãi veà ñaïo ñöùc hoaëc maëc caûm thaát baïi, vì cho raèng mình khoâng ñuû kyû luaät ñeå giöõ luaät Giaùo hoäi.
4. AÛnh höôûng ñeán söùc khoûe taâm thaàn
- Vieäc phaûi thöôøng xuyeân lo nghó, ghi cheùp, theo doõi ngaøy thaùng# gaây neân stress taâm lyù.
- Moät soá tröôøng hôïp coù theå daãn ñeán traàm caûm nheï hoaëc caêng thaúng hoân nhaân khi thaát baïi laëp laïi nhieàu laàn.
5. Maát nieàm tin vaøo phöông phaùp vaø vaøo nhau
- Khi Rhythm thaát baïi, nhieàu caëp vôï choàng maát loøng tin vaøo phöông phaùp töï nhieân.
- Söï laëp laïi thaát baïi naøy coù theå laøm lung lay caû nieàm tin vaøo tính chaân thöïc cuûa ñôøi soáng hoân nhaân Coâng giaùo, theo nhaän ñònh cuûa Cavanagh.
Toùm laïi, John R. Cavanagh pheâ phaùn Rhythm khoâng chæ vì tæ leä thaát baïi sinh hoïc cao, maø nhaát laø vì taùc ñoäng taâm lyù tieâu cöïc: lo aâu, caêng thaúng, giaûm söï thaân maät, maëc caûm toäi loãi vaø khuûng hoaûng nieàm tin trong ñôøi soáng hoân nhaân.[33]
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
[1]. Baøi vieát naøy tröôùc tieân ñöôïc phoå bieán treân website cuûa HÑGMVN vaøo ngaøy 15 thaùng 9 naêm 2025 - Phaàn 1 vaø sau ñoù vaøo ngaøy 23 thaùng 9 naêm 2023 thì phaàn 2 cuûa baøi vieát ñaõ ñöôïc phoå bieán.
Traùnh Thai vaø Quyeàn Laøm Cha Meï coù Traùch Nhieäm - Phaàn 1. Ñaêng ngaøy 15/09/2025
https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tranh-thai-va-quyen-lam-cha-me-co-trach-nhiem---phan-1 (Truy caäp ngaøy 29 thaùng 9 naêm 2025).
Traùnh Thai vaø Quyeàn Laøm Cha Meï coù Traùch Nhieäm - Phaàn 2. Ñaêng ngaøy 23/09/2025
https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tranh-thai-va-quyen-lam-cha-me-co-trach-nhiem---phan-2 (Truy caäp ngaøy 29 thaùng 9 naêm 2025).
[2]. Xem Lm Traàn Maïnh Huøng, Traùnh Thai vaø Quyeàn Laøm Cha Meï coù Traùch Nhieäm (Baûn caäp nhaät) ñaêng taïi Website cuûa HÑGMVN vaøo ngaøy 23/10/2025. https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tranh-thai-va-quyen-lam-cha-me-co-trach-nhiem-ban-cap-nhat (Truy caäp ngaøy 4 thaùng 10 naêm 2025).
[3]. Xem Video Lm Matthew Nguyeãn Khaéc Hy giaûi ñaùp thaéc maéc: ñaët voøng uoáng thuoác traùnh thai coù ñöôïc röôùc leã khoâng? https://youtu.be/yHZaLVkOXRY?si=P-oYrAv0vBd2HuB3 (Truy caäp ngaøy 30 thaùng 9 naêm 2025).
[4]. Chuù thích töø chuyeân moân giöõa "Traùnh thai" vaø "Ngöøa thai." So saùnh yù nghóa
Veà baûn chaát: hai töø gaàn nhö ñoàng nghóa, ñeàu chæ haønh ñoäng hoaëc bieän phaùp ñeå traùnh vieäc thuï thai.
Veà saéc thaùi:
"Traùnh thai" ...thoâng duïng, deã hieåu, thöôøng duøng trong ngoân ngöõ thöôøng ngaøy, truyeàn thoâng ñaïi chuùng.
"Ngöøa thai" ...mang tính hoïc thuaät, y khoa, chính thoáng hôn.
Neân duøng töø naøo chuaån xaùc hôn?
Trong vaên baûn hoïc thuaät, y khoa, thaàn hoïc luaân lyù, giaùo hoäi # neân duøng "ngöøa thai", vì tính chính xaùc, trang troïng, thoáng nhaát vôùi thuaät ngöõ y teá.
Trong giao tieáp ñôøi thöôøng, giaùo duïc coäng ñoàng # "traùnh thai" deã hieåu, gaàn guõi hôn.
[5]. Thoâng ñieäp Casti Connubii do Ñöùc Giaùo Hoaøng Pioâ XI ban haønh ngaøy 31 thaùng 12 naêm 1930. https://www.vatican.va/content/pius-xi/en/encyclicals/documents/hf_p-xi_enc_19301231_casti-connubii.html (Truy caäp ngaøy 29 thaùng 9 naêm 2025).
[6]. Hoäi nghò Lambeth cuûa caùc Giaùm muïc Anh giaùo ñaõ thaän troïng chaáp thuaän moät soá caùc phöông phaùp traùnh thai trong ñôøi soáng hoân nhaân Kitoâ giaùo, vaø cho pheùp caùc caëp vôï choàng ñöôïc pheùp quyeát ñònh veà caùch thöùc ngöûa thai naøo maø hoï muoán aùp duïng, nhöng caùc Giaùm muïc Anh giaùo ñoàng thôøi cuõng yeâu caàu caùc caëp vôï choàng neân bieát kieàm cheá vaø yù thöùc veà maët ñaïo ñöùc caùc phöông phaùp ngöøa thai maø hoï söû duïng. Xem baøi vieát cuûa Linh muïc Traàn Maïnh Huøng, Traùnh thai vaø quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm - phaàn 1. Ñaêng ngaøy 15/09/2025. https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tranh-thai-va-quyen-lam-cha-me-co-trach-nhiem---phan-1 (Truy caäp ngaøy 29 thaùng 9 naêm 2025).
[7]. Thoâng ñieäp "Humanae Vitae - Söï soáng con ngöôøi" (Do Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI, ban haønh ngaøy 25 thaùng 7 naêm 1968) laø moät vaên kieän raát quan troïng trong giaùo huaán Coâng giaùo veà hoân nhaân, tình yeâu vaø sinh saûn. https://www.vatican.va/content/paul-vi/en/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_25071968_humanae-vitae.html (Truy caäp ngaøy 29/09/2025), baûn tieáng Vieät taïi https://hdgmvietnam.com Ñaëc bieät xin quyù ñoäc giaû xem phaàn phuï luïc trong baøi vieát ñeå bieát theâm thoâng tin veà Thoâng ñieäp naøy. Lm Traàn Maïnh Huøng.
[8]. Ñeå naém roõ thoâng tin vaø bieát theâm chi tieát, xin môøi quyù vò theo doõi baøi vieát cuûa toâi ñaõ ñaêng taïi trang Web cuûa HÑGMVN.
Linh muïc Traàn Maïnh Huøng, Traùnh thai vaø quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm (baûn caäp nhaät). Ñaêng ngaøy 23/10/2025. https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/tranh-thai-va-quyen-lam-cha-me-co-trach-nhiem-ban-cap-nhat (Truy caäp ngaøy 4 thaùng 10 naêm 2025).
[9]. Trong caùc aán phaåm khaùc, toâi ñaõ moâ taû nhöõng taùc ñoäng taâm lyù tieâu cöïc cuûa phöông phaùp tieát duïc theo chu kyø (Rhythm) voán phaùt sinh töø nhöõng thaát baïi cuûa noù. OÂng ta ñaõ dieãn taû caùc aûnh höôûng tieâu cöïc veà maët taâm sinh lyù ñoái vôùi caùc caëp vôï choàng khi aùp duïng phöông phaùp naøy. Xem Cavanagh, John R. (1969) "Psychiatric Indications for the Use of Contraceptives," The Linacre Quarterly: Vol. 36: No. 2 , Article 4. Available at: http://epublications.marquette.edu/lnq/vol36/iss2/4 (Accessed on Monday, 29 September 2025).
[10]. Xem Richard A. McCormick, Theological Studies, 29, 4 (1968), 728. Cuõng nhö Adrian Hastings in a letter to The Tablet (2 March 1985), 238-239.
[11]. Giaûi thích roõ hôn laø vieäc quan heä vôï choàng chæ neân dieãn ra vaøo thôøi kyø maø tröùng cuûa ngöôøi vôï chöa coù ruïng, ñöôïc coi nhö theå laø thôøi gian voâ sinh taïm thôøi, cho neân khi giao hôïp vaøo khoaûng thôøi gian tröùng chöa ruïng thì seõ khoâng coù xaûy ra söï thuï thai.
[12] . Ñeå bieát theâm chi tieát veà caùc phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân ñöôïc Giaùo hoäi Coâng giaùo chaáp nhaän, xin quyù ñoäc giaû tham khaûo phaàn phuï luïc trong baøi vieát naøy.
[13]. James T. Burtchaell, "Human Life and Human Love," trong Paul T. Jersild and Dale A. Johnson (eds.), Moral Issues and Christian Response, (New York, 1971), tr. 139-147.
[14]. Vai troø cuûa Tieán só John Cavanagh trong UÛy ban Giaùo hoaøng. Caùc baûn toùm löôïc vaø ghi chuù cho bieát Tieán só John R. Cavanagh (moät baùc só taâm thaàn taïi Washington, D.C.) laø thaønh vieân cuûa uûy ban môû roäng nghieân cöùu veà caùc vaán ñeà daân soá, gia ñình vaø kieåm soaùt sinh saûn; nhöõng ghi chuù löu tröõ vaø caùc baûn bình luaän ñeà caäp ñeán söï tham gia cuûa oâng trong baûn baùo caùo cuûa uûy ban veà kieåm soaùt sinh saûn döôùi thôøi Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI.
[15]. John R. Cavanagh, "Is Rhythm Better Than We Think?", Marriage, 47 (November, 1965), tr. 1-4.
[16]. Xem John R. Cavanagh 'Rhythm May be Better Than You Think,' Marriage Magazine, August, 1965.
[17]. Trong caùc aán phaåm khaùc, toâi ñaõ moâ taû nhöõng taùc ñoäng taâm lyù tieâu cöïc cuûa phöông phaùp tieát duïc theo chu kyø (Rhythm) voán phaùt sinh töø nhöõng thaát baïi cuûa noù. OÂng ta ñaõ dieãn taû caùc aûnh höôûng tieâu cöïc veà maët taâm sinh lyù ñoái vôùi caùc caëp vôï choàng khi aùp duïng phöông phaùp naøy. Xem John R. Cavanagh, 'A Special Marriage Report on Rhythm,' Marriage Magazine, thaùng 8 naêm 1966. Ñoàng thôøi neân xem moät taøi lieäu quan troïng khaùc cuûa John Cavanagh taïi ñaây: Cavanagh, John R. (1969) "Psychiatric Indications for the Use of Contraceptives," The Linacre Quarterly: Vol. 36 : No. 2 , Article 4. Available at: http://epublications.marquette.edu/lnq/vol36/iss2/4 (Accessed on Monday, 29 September 2025).
1. Lo laéng vaø caêng thaúng thöôøng tröïc
Ngöôøi vôï vaø choàng phaûi tính toaùn ngaøy an toaøn moät caùch nghieâm ngaët.
Noãi sôï "tính sai" daãn ñeán vieäc mang thai ngoaøi yù muoán gaây ra söï caêng thaúng keùo daøi.
Vôï choàng deã rôi vaøo traïng thaùi thieáu thoaûi maùi trong quan heä, vì luoân canh caùnh lo laéng veà haäu quaû.
2. AÛnh höôûng ñeán söï thaân maät vôï choàng
Vieäc buoäc phaûi kieâng cöõ trong nhöõng ngaøy deã thuï thai coù theå laøm giaùn ñoaïn söï töï phaùt töï nhieân cuûa tình yeâu vôï choàng.
Cavanagh nhaän xeùt raèng ñieàu naøy coù theå taïo ra khoaûng caùch, thaäm chí caûm giaùc bò töø choái trong ñôøi soáng tình duïc.
3. Maëc caûm vaø toäi loãi khi thaát baïi
Neáu mang thai xaûy ra ngoaøi döï tính, caùc caëp ñoâi coù theå ñoå loãi cho nhau hoaëc caûm thaáy baûn thaân yeáu keùm.
Nhieàu ngöôøi rôi vaøo tình traïng toäi loãi veà ñaïo ñöùc hoaëc maëc caûm thaát baïi, vì cho raèng mình khoâng ñuû kyû luaät ñeå giöõ luaät Hoäi Thaùnh.
4. AÛnh höôûng ñeán söùc khoûe taâm thaàn
Vieäc phaûi thöôøng xuyeân lo nghó, ghi cheùp, theo doõi ngaøy thaùng# gaây neân stress taâm lyù.
Moät soá tröôøng hôïp coù theå daãn ñeán traàm caûm nheï hoaëc caêng thaúng hoân nhaân khi thaát baïi laëp laïi nhieàu laàn.
5. Maát nieàm tin vaøo phöông phaùp vaø vaøo nhau
Khi Rhythm thaát baïi, nhieàu caëp vôï choàng maát loøng tin vaøo phöông phaùp töï nhieân.
Söï laëp laïi thaát baïi naøy coù theå laøm lung lay caû nieàm tin vaøo tính chaân thöïc cuûa ñôøi soáng hoân nhaân Coâng giaùo, theo nhaän ñònh cuûa Cavanagh.
Toùm laïi, John R. Cavanagh pheâ phaùn Rhythm khoâng chæ vì tæ leä thaát baïi sinh hoïc cao, maø nhaát laø vì taùc ñoäng taâm lyù tieâu cöïc: lo aâu, caêng thaúng, giaûm söï thaân maät, maëc caûm toäi loãi vaø khuûng hoaûng nieàm tin trong ñôøi soáng hoân nhaân. Xem John R. Cavanagh, 'A Special Marriage Report on Rhythm,' Marriage Magazine, thaùng 8 naêm 1966. Ñoàng thôøi neân xem moät taøi lieäu quan troïng khaùc cuûa John Cavanagh taïi ñaây: Cavanagh, John R. (1969) "Psychiatric Indications for the Use of Contraceptives," The Linacre Quarterly: Vol. 36 : No. 2 , Article 4. Available at: http://epublications.marquette.edu/lnq/vol36/iss2/4 (Accessed on Monday, 29 September 2025).
[18]. James T. Burtchaell, Sñd, tr.139-140.
[19]. Sñd., tr. 139-147.
[20]. Xem Lm Traàn Maïnh Huøng, Traùnh Thai vaø Quyeàn Laøm Cha Meï coù Traùch Nhieäm (ñaõ ñöôïc caäp nhaät sau khi ñaêng taïi Website cuûa HÑGMVN). Ñaêng ngaøy 29/09/2025 taïi trang web cuûa Thö vieän HVCGVN- https://www.hvcgthuvien.edu.vn/2025/09/tranh-thai-va-quyen-lam-cha-me-co-trach-nhiem.html (Truy caäp ngaøy 30 thaùng 9 naêm 2025).
[21]. Tuyeån taäp caùc höôùng daãn cuûa caùc Hoäi ñoàng Giaùm muïc khaùc nhau, Xem William H. Shannon, The Lively Debate: Response to Humanae Vitae (New York: Sheed and Ward, 1970).
[22]. Bao goàm Ñöùc Giaùo Hoaøng, caùc Giaùm muïc, caùc Thaùnh boä ñaïi dieän cho Ñöùc Giaùo Hoaøng.
[23]. Tín ñieàu Ñöùc meï voâ nhieãm nguyeân toäi ñöôïc trònh troïng coâng boá nhö moät tín ñieàu bôûi Ñöùc Thaùnh cha Pioâ XI trong toâng thö Ineffabilis Deus ngaøy 8 thaùng 12 naêm 1854
[24]. Giaùo hoäi Coâng giaùo daïy nhö moät tín ñieàu raèng "Ñöùc meï ñoàng trinh, sau khi hoaøn taát cuoäc ñôøi traàn theá, ñaõ ñöôïc ñöa leân trôøi caû hoàn laãn xaùc". Tín ñieàu naøy ñaõ ñöôïc ñònh tín nhö tín ñieàu baát khaû ngoä bôûi Ñöùc Thaùnh cha Pioâ XII vaøo ngaøy 1 thaùng 11 naêm 1950 trong toâng hieán Munificentissimus Deus. Toâng hieán tuyeân boá töø toâng toøa Pheâroâ "ex cathedra" tín ñieàu Ñöùc Meï ñoàng trinh leân Trôøi.
[25]. Ñaây laø ñaëc aân khoâng theå sai laàm trong vieäc giaûng daïy nhöõng gì thuoäc ñöùc tin vaø luaân lyù. Ñaëc aân naøy gaén lieàn vôùi Quyeàn giaùo huaán cuûa caû Giaùo Hoäi: toaøn theå Giaùo Hoäi chuû huaán ñöôïc höôûng ñaëc aân baát khaû ngoä naøy - Haøng Giaùm muïc keát hieäp vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Roma.
Moãi Giaùm muïc rieâng leû khoâng ñöôïc höôûng ñaëc aân naøy. Haøng Giaùm muïc nhö moät toaøn theå thì ñöôïc: caùc Coâng Ñoàng - nhöng phaûi thoâng hieäp vôùi vò thuû laõnh toái cao cuûa Giaùo Hoäi laø Ñöùc Giaùo hoaøng.
Coøn Ñöùc Giaùo hoaøng (Giaùm muïc Roâma) ñöôïc höôûng ñaëc aân naøy nhö ñaëc aân caù nhaân, gaén lieàn vôùi chöùc vuï toái cao cuûa ngaøi, khi ngaøi coâng boá long troïng vaø chính thöùc moät quyeát ñònh lieân quan ñeán ñöùc tin vaø luaân lyù (phong hoaù). Xem Linh muïc Antoân Nguyeãn vaên Duõng, C.Ss.R., Ñoâi Neùt Veà Huaán Quyeàn. https://dcctvn.org/doi-net-ve-huan-quyen/ (Truy caäp, ngaøy 8.7.2020).
[26]. Richard A. McCormick, S.J., "Authority and Morality - Thaåm quyeàn vaø luaân lyù," America, 142 (1980), 169-171 at 169.
[27]. John L. McKenzie. Authority in the Church - Thaåm quyeàn trong Giaùo hoäi (New York: Sheed & Ward, 1966), tr. 135.
[28]. Richard M. Gula, S.S., To Walk Together Again, The Sacrament of Reconciliation - Cuøng ñoàng haønh vôùi nhau laàn nöõa, bí tích hoøa giaûi (New York: Paulist Press, 1984), tr. 177.
[29]. ÔÛ ñaây, chuùng ta coù theå neâu leân moät vaøi tröôøng hôïp, ví duï nhö vieäc aùp duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai hay traùnh thai nhaân taïo, nhaèm ñeå haïn cheá vieäc sinh saûn, haàu ñaûm baûo cho söùc khoûe cuûa ngöôøi meï vaø cho caû vieäc nuoâi naáng vaø giaùo duïc con caùi cho ñaày ñuû veà maët vaät chaát vaø troïn veïn veà maët nhaân baûn.
[30]. Richard M. Gula, Reason Informed by Faith (Mahwah: Paulist Press, 1989), tr.160.
[31]. Xem Dr. Evelyn Billings and Ann Westmore, The Billings Method: Controlling Fertility Without Drugs or Devices (Hawthorn, Victoria Australia: Anne O'Donovan Pty, Ltd, 1980).
[32]. Tieán só John R. Cavanagh (moät baùc só taâm thaàn taïi Washington, D.C.) laø thaønh vieân cuûa uûy ban môû roäng nghieân cöùu veà caùc vaán ñeà daân soá, gia ñình vaø kieåm soaùt sinh saûn. oâng ñaõ kieán nghò xin Toøa Thaùnh xem xeùt laïi vieäc cho pheùp caùc ñoâi vôï choàng ñöôïc choïn löïa caùc phöông phaùp ngöøa thai khaùc, ngoaøi phöông phaùp tieát duïc ñònh kyø, trong baûn baùo caùo cuûa uûy ban veà kieåm soaùt sinh saûn döôùi thôøi Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI.
[33]. Xem John R. Cavanagh (1969), "Psychiatric Indications for the Use of Contraceptives," The Linacre Quarterly: Vol. 36 : No. 2 , Article 4. Available at: http://epublications.marquette.edu/lnq/vol36/iss2/4 (Accessed on Monday, 29 September 2025)