Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leâoâ XIV
Leã Troïng Kính Caùc Thaùnh Nam Nöõ
vaø tuyeân boá Thaùnh John Henry Newman
laø Tieán só Hoäi Thaùnh
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leâoâ XIV Leã Troïng Kính Caùc Thaùnh Nam Nöõ vaø tuyeân boá Thaùnh John Henry Newman laø Tieán só Hoäi Thaùnh.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 01-11-2025) - Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIV ñaõ tuyeân boá Thaùnh John Henry Newman laø Tieán só Hoäi Thaùnh, coâng nhaän vò Hoàng Y vaø nhaø thaàn hoïc ngöôøi Anh naøy - moät trong nhöõng ngöôøi caûi ñaïo coù aûnh höôûng nhaát töø Anh giaùo - laø moät nhaân vaät loãi laïc veà ñöùc tin vaø trí tueä trong Coâng Giaùo hieän ñaïi.
Lôøi tuyeân boá ñöôïc ñöa ra vaøo ñaàu Thaùnh leã troïng theå Leã Caùc Thaùnh vaøo ngaøy 1 thaùng 11 naêm 2025, ñöôïc cöû haønh taïi quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ trong khuoân khoå Naêm Thaùnh Giaùo duïc. Ñöùc Hoàng Y Marcello Semeraro, Toång tröôûng Boä Phong Thaùnh, ñaõ ñoïc tieåu söû cuûa Thaùnh Newman vaø chính thöùc ñeà nghò Ñöùc Giaùo Hoaøng tuyeân boá vò thaùnh naøy laø Tieán só Hoäi Thaùnh.
Sau ñoù, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIV ñoïc baèng tieáng Latinh coâng thöùc long troïng tuyeân boá Thaùnh Newman laø Tieán só Hoäi Thaùnh thöù 38 cuûa Giaùo hoäi hoaøn vuõ. Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng tuyeân boá Thaùnh Newman laø ñoàng boån maïng cuûa neàn giaùo duïc Coâng Giaùo, cuøng vôùi Thaùnh Toâma Aquinoâ.
Döôùi ñaây laø baûn dòchVieät ngöõ toaøn vaên baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Nhaân dòp Leã Troïng Kính Caùc Thaùnh, chuùng ta voâ cuøng haân hoan ñöôïc ghi vaøo soå boä caùc Thaùnh Tieán só Hoäi Thaùnh Thaùnh John Henry Newman, vaø nhaân dòp ngaøy Naêm Thaùnh Giaùo duïc Theá giôùi, chuùng ta xin vinh danh ngaøi, cuøng vôùi Thaùnh Thomas Aquinas, laø Ñoàng Boån maïng cho söù meänh giaùo duïc cuûa Hoäi Thaùnh. Taàm voùc tinh thaàn vaø vaên hoùa ñaùng neå cuûa Thaùnh Newman chaéc chaén seõ laø nguoàn caûm höùng cho nhöõng theá heä môùi, nhöõng ngöôøi khao khaùt söï voâ haïn, vaø qua nghieân cöùu vaø kieán thöùc, saün saøng daán thaân vaøo cuoäc haønh trình maø, nhö ngöôøi xöa ñaõ noùi, ñöa chuùng ta "per aspera ad astra", nghóa laø "vöôït qua khoù khaên ñeå ñeán vôùi caùc vì sao".
Ñôøi soáng cuûa caùc thaùnh daïy chuùng ta raèng chuùng ta coù theå soáng nhieät thaønh giöõa nhöõng phöùc taïp cuûa hieän taïi, maø khoâng sao nhaõng söù meänh toâng ñoà laø "chieáu saùng nhö nhöõng vì sao giöõa theá gian" (Pl 2,15). Nhaân dòp long troïng naøy, toâi muoán göûi lôøi ñeán caùc nhaø giaùo duïc vaø caùc cô sôû giaùo duïc: "Hoâm nay, haõy chieáu saùng nhö nhöõng vì sao giöõa theá gian" baèng söï daán thaân chaân thaønh cuûa anh chò em trong vieäc tìm kieám chaân lyù chung vaø chia seû chaân lyù aáy vôùi loøng quaûng ñaïi vaø chính tröïc. Thaät vaäy, anh chò em laøm ñieàu ñoù thoâng qua vieäc phuïc vuï giôùi treû, ñaëc bieät laø ngöôøi ngheøo, vaø qua chöùng taù haèng ngaøy cuûa anh chò em veà söï thaät raèng "tình yeâu Kitoâ giaùo mang tính ngoân söù: noù laøm neân nhöõng pheùp laï" (Toâng huaán Dilexi Te, 120).
Naêm Thaùnh laø moät cuoäc haønh höông cuûa hy voïng, vaø taát caû anh chò em, nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng trong lónh vöïc giaùo duïc vó ñaïi, ñeàu hieåu roõ hy voïng laø moät haït gioáng khoâng theå thieáu! Khi nghó veà tröôøng hoïc vaø ñaïi hoïc, toâi nghó ñeán chuùng nhö nhöõng phoøng thí nghieäm tieân tri, nôi hy voïng ñöôïc soáng, ñöôïc thaûo luaän vaø khích leä khoâng ngöøng.
Ñaây cuõng chính laø yù nghóa cuûa caùc Moái Phuùc ñöôïc coâng boá trong Tin Möøng hoâm nay. Caùc Moái Phuùc mang ñeán moät caùch dieãn giaûi môùi veà thöïc taïi. Chuùng vöøa laø con ñöôøng vöøa laø söù ñieäp cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng laø Thaày daïy. Thoaït nhìn, döôøng nhö khoâng theå tuyeân boá laø coù phuùc cho nhöõng ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi ñoùi khaùt coâng lyù, nhöõng ngöôøi bò baùch haïi hay nhöõng ngöôøi kieán taïo hoøa bình. Tuy nhieân, ñieàu döôøng nhö khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc trong suy nghó cuûa theá gian laïi traøn ñaày yù nghóa vaø aùnh saùng khi ñöôïc tieáp xuùc vôùi Vöông quoác Thieân Chuùa. Nôi caùc thaùnh, chuùng ta thaáy Vöông quoác naøy ñang ñeán gaàn vaø hieän dieän giöõa chuùng ta. Thaùnh Maùttheâu ñaõ trình baøy ñuùng ñaén caùc Moái Phuùc nhö moät lôøi daïy, moâ taû Chuùa Gieâsu nhö moät Vò Thaày, ngöôøi truyeàn ñaït moät goùc nhìn môùi veà moïi söï, ñieàu naøy ñöôïc phaûn aùnh trong chính haønh trình cuûa Ngöôøi. Tuy nhieân, caùc Moái Phuùc khoâng chæ laø moät lôøi daïy khaùc; chuùng laø lôøi daïy tuyeät haûo. Cuõng vaäy, Chuùa Gieâsu khoâng chæ laø moät trong nhieàu vò thaày, Ngöôøi laø Vò Thaày tuyeät haûo. Hôn nöõa, Ngöôøi coøn laø Nhaø Giaùo Duïc tuyeät haûo. Chuùng ta laø moân ñeä cuûa Ngöôøi vaø ñang ôû trong "tröôøng hoïc" cuûa Ngöôøi. Chuùng ta hoïc caùch khaùm phaù trong cuoäc ñôøi cuûa Ngöôøi, cuï theå laø trong con ñöôøng Ngöôøi ñaõ ñi, moät chaân trôøi yù nghóa coù khaû naêng soi saùng moïi hình thöùc tri thöùc. Öôùc gì tröôøng hoïc vaø ñaïi hoïc cuûa chuùng ta luoân laø nôi laéng nghe vaø thöïc haønh Tin Möøng!
Vieäc öùng phoù vôùi nhöõng thaùch thöùc ngaøy nay ñoâi khi coù veû vöôït quaù khaû naêng cuûa chuùng ta, nhöng khoâng phaûi vaäy. Ñöøng ñeå söï bi quan ñaùnh baïi chuùng ta! Toâi nhôù laïi ñieàu maø vò tieàn nhieäm kính yeâu cuûa toâi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ, ñaõ nhaán maïnh trong Dieãn töø taïi Hoäi nghò Toaøn theå laàn thöù nhaát cuûa Boä Vaên hoùa vaø Giaùo duïc: raèng chuùng ta phaûi cuøng nhau noã löïc ñeå giaûi thoaùt nhaân loaïi khoûi boùng toái hö voâ ñang buûa vaây, coù leõ laø caên beänh nguy hieåm nhaát cuûa vaên hoùa ñöông ñaïi, bôûi noù ñe doïa "huûy hoaïi" hy voïng. Vieäc aùm chæ ñeán boùng toái bao truøm naøy gôïi nhôù ñeán moät trong nhöõng baøi thaùnh ca noåi tieáng nhaát cuûa Thaùnh John Henry Newman, baøi thaùnh ca "Xin daãn daét, AÙnh saùng dòu daøng". Trong lôøi caàu nguyeän tuyeät ñeïp ñoù, chuùng ta nhaän ra raèng mình ñang ôû xa nhaø, böôùc chaân loaïng choaïng, khoâng theå hieåu roõ con ñöôøng phía tröôùc. Tuy nhieân, taát caû nhöõng ñieàu naøy khoâng theå caûn trôû chuùng ta, vì chuùng ta ñaõ tìm thaáy Ñaáng Daãn Ñöôøng: "Xin daãn daét, AÙnh saùng dòu daøng, giöõa boùng toái bao truøm, Xin daãn daét con;" "Xin daãn daét, AÙnh saùng dòu daøng, Ñeâm toái taêm, vaø con ñang ôû xa nhaø, Xin daãn daét con."
Nhieäm vuï cuûa giaùo duïc chính laø mang ñeán AÙnh Saùng Nhaân Haäu naøy cho nhöõng ai neáu khoâng coù noù, hoï coù theå vaãn bò giam caàm bôûi nhöõng boùng toái ñaëc bieät nguy hieåm cuûa söï bi quan vaø sôï haõi. Vì lyù do naøy, toâi muoán noùi vôùi anh chò em: chuùng ta haõy giaûi tröø nhöõng lyù do giaû taïo cho söï cam chòu vaø baát löïc, vaø chuùng ta haõy chia seû nhöõng lyù do lôùn lao cho nieàm hy voïng trong theá giôùi ngaøy nay. Chuùng ta haõy suy ngaãm vaø chæ ra cho ngöôøi khaùc nhöõng "choøm sao" ñang truyeàn taûi aùnh saùng vaø daãn daét trong thôøi ñieåm hieän taïi, moät thôøi ñieåm ñang bò che khuaát bôûi quaù nhieàu baát coâng vaø baát ñònh. Vì vaäy, toâi khuyeán khích anh chò em haõy baûo ñaûm raèng tröôøng hoïc, ñaïi hoïc vaø moïi boái caûnh giaùo duïc, ngay caû nhöõng boái caûnh khoâng chính thöùc hoaëc treân ñöôøng phoá, luoân laø caùnh coång daãn ñeán moät neàn vaên minh ñoái thoaïi vaø hoøa bình. Qua cuoäc soáng cuûa anh chò em, haõy ñeå "ñaùm ñoâng voâ soá" toûa saùng, ñaùm ñoâng maø Saùch Khaûi Huyeàn noùi ñeán trong phuïng vuï hoâm nay, nhö nhöõng ngöôøi ñaõ ñöùng "tröôùc Chieân Con" (7:9) "khoâng ai coù theå ñeám ñöôïc, töø moïi quoác gia, moïi chi toäc, moïi daân toäc vaø ngoân ngöõ".
Trong baûn vaên Kinh Thaùnh, moät trong nhöõng vò kyø muïc quan saùt ñaùm ñoâng ñaõ hoûi: "Nhöõng ngöôøi naøy laø ai... vaø hoï töø ñaâu ñeán" (Khaûi Huyeàn 7:13). Veà vaán ñeà naøy, trong lónh vöïc giaùo duïc, aùnh maét Kitoâ giaùo cuõng höôùng veà nhöõng ngöôøi ñaõ "ra khoûi côn ñaïi naïn" (caâu 14) vaø nhaän ra nôi hoï khuoân maët cuûa raát nhieàu anh chò em thuoäc moïi ngoân ngöõ vaø vaên hoùa, nhöõng ngöôøi ñaõ böôùc qua caùnh cöûa heïp cuûa Chuùa Gieâsu ñeå böôùc vaøo söï soáng vieân maõn. Vaø vì vaäy, moät laàn nöõa, chuùng ta phaûi töï hoûi: "Ñieàu naøy coù nghóa laø nhöõng ngöôøi keùm taøi naêng hôn khoâng phaûi laø con ngöôøi sao? Hay nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái khoâng coù cuøng phaåm giaù vôùi chuùng ta sao? Nhöõng ngöôøi sinh ra vôùi ít cô hoäi hôn thì coù giaù trò thaáp keùm hôn vôùi tö caùch laø con ngöôøi sao? Lieäu hoï coù neân chæ giôùi haïn baûn thaân vaøo vieäc toàn taïi khoâng? Giaù trò cuûa xaõ hoäi ta, vaø töông lai cuûa chính chuùng ta, phuï thuoäc vaøo caâu traû lôøi cuûa chuùng ta cho nhöõng caâu hoûi naøy" (Toâng huaán Dilexi Te, 95). Chuùng ta cuõng coù theå noùi raèng giaù trò Tin Möøng cuûa neàn giaùo duïc cuûa chuùng ta cuõng phuï thuoäc vaøo nhöõng caâu traû lôøi cuûa chuùng ta.
Di saûn tröôøng toàn cuûa Thaùnh John Henry Newman bao goàm moät soá ñoùng goùp raát quan troïng cho lyù thuyeát vaø thöïc haønh giaùo duïc. Ngaøi vieát: "Thieân Chuùa ñaõ taïo döïng toâi ñeå phuïc vuï Ngaøi moät caùch cuï theå; Ngaøi ñaõ giao phoù cho toâi moät coâng vieäc maø Ngaøi khoâng giao phoù cho baát kyø ai khaùc. Toâi coù söù meänh cuûa mình - coù theå toâi seõ khoâng bao giôø bieát ñöôïc trong ñôøi naøy, nhöng toâi seõ ñöôïc chæ baûo ôû ñôøi sau" (Suy ngaãm vaø Suøng kính, III, I, 2). Nhöõng lôøi naøy dieãn taû moät caùch tuyeät ñeïp maàu nhieäm veà phaåm giaù cuûa moãi con ngöôøi, cuõng nhö söï ña daïng cuûa nhöõng aân suûng maø Thieân Chuùa ban taëng.
Cuoäc soáng toûa saùng röïc rôõ khoâng phaûi vì chuùng ta giaøu coù, xinh ñeïp hay quyeàn löïc. Thay vaøo ñoù, noù toûa saùng khi chuùng ta khaùm phaù ra trong chính mình söï thaät raèng chuùng ta ñöôïc Chuùa keâu goïi, coù moät ôn goïi, coù moät söù meänh, raèng cuoäc ñôøi chuùng ta phuïc vuï moät ñieàu gì ñoù cao caû hôn chính chuùng ta. Moãi taïo vaät ñeàu coù moät vai troø rieâng. Söï ñoùng goùp maø moãi ngöôøi coù theå taïo ra ñeàu coù giaù trò rieâng, vaø nhieäm vuï cuûa caùc coäng ñoàng giaùo duïc laø khuyeán khích vaø traân troïng söï ñoùng goùp ñoù. Chuùng ta ñöøng queân raèng, trong haønh trình giaùo duïc, chuùng ta khoâng tìm thaáy nhöõng caù nhaân tröøu töôïng maø laø nhöõng con ngöôøi thöïc söï, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi döôøng nhö ñang keùm coûi theo nhöõng tieâu chuaån cuûa neàn kinh teá voán loaïi tröø hoaëc thaäm chí gieát cheát hoï. Chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñaøo taïo con ngöôøi, ñeå hoï coù theå toûa saùng nhö nhöõng vì sao trong phaåm giaù troïn veïn cuûa mình.
Do ñoù, chuùng ta coù theå noùi raèng, theo quan ñieåm Kitoâ giaùo, giaùo duïc giuùp moïi ngöôøi trôû neân thaùnh thieän. Khoâng gì keùm hôn theá. Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñíctoâ 16, trong chuyeán Toâng du ñeán Anh Quoác vaøo thaùng 9 naêm 2010, trong ñoù ngaøi phong chaân phöôùc cho John Henry Newman, ñaõ môøi goïi nhöõng ngöôøi treû trôû neân thaùnh thieän baèng nhöõng lôøi naøy: "Ñieàu Thieân Chuùa mong muoán nhaát cho moãi ngöôøi trong caùc con laø caùc con neân thaùnh. Ngaøi yeâu thöông caùc con nhieàu hôn caùc con coù theå töôûng töôïng." Ñaây laø lôøi keâu goïi neân thaùnh phoå quaùt maø Coâng ñoàng Vatican II ñaõ ñöa vaøo moät phaàn thieát yeáu trong söù ñieäp cuûa mình (x. Lumen Gentium, Chöông V). Vaø söï thaùnh thieän daønh cho taát caû moïi ngöôøi, khoâng coù ngoaïi leä, nhö moät haønh trình caù nhaân vaø coäng ñoàng ñöôïc ñaùnh daáu bôûi caùc Moái Phuùc. Toâi caàu nguyeän raèng neàn giaùo duïc Coâng Giaùo seõ giuùp moãi ngöôøi khaùm phaù ra lôøi keâu goïi neân thaùnh cuûa rieâng mình. Thaùnh Augustinoâ, ngöôøi maø Thaùnh John Henry Newman raát ngöôõng moä, ñaõ töøng noùi raèng chuùng ta laø nhöõng baïn hoïc cuøng moät Thaày, coù tröôøng hoïc ôû traàn gian vaø coù ngai toøa ôû treân trôøi (x. Baøi giaûng 292,1).
(Source: Holy See Press OfficeAll Saints' Day - Holy Mass and proclamation of St. John Henry Newman as "Doctor of the Church")