Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV
tröôùc nhöõng tham döï vieân
Cuoäc gaëp gôõ caàu nguyeän quoác teá vì hoøa bình
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV tröôùc nhöõng tham döï vieân Cuoäc gaëp gôõ caàu nguyeän quoác teá vì hoøa bình do Coäng ñoaøn Thaùnh 'Egidio toå chöùc (Roma, 26-28 thaùng 10 naêm 2025), 28/10/2025.
Chuyeån ngöõ: Tri Khoan
Roma (WHÑ 30-10-2025) - Sau ñaây laø dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV, tröôùc söï hieän dieän cuûa nhöõng vò laõnh ñaïo caùc toân giaùo, göûi ñeán nhöõng tham döï vieân Cuoäc gaëp gôõ caàu nguyeän quoác teá vì hoøa bình do coäng ñoaøn Thaùnh Egidio toå chöùc, dieãn ra taïi Roma töø ngaøy 26 ñeán 28 thaùng 10 naêm 2025:
Kính thöa Ñöùc Thöôïng phuï,
Thöa caùc Thöôïng phuï,
Thöa Quyù vò Ñaïi dieän caùc Giaùo hoäi Kitoâ giaùo vaø caùc Toân giaùo lôùn treân theá giôùi,
Chuùng ta ñaõ cuøng nhau caàu nguyeän cho hoøa bình theo caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc nhau cuûa mình, vaø giôø ñaây chuùng ta cuøng quy tuï ñeå coâng boá moät thoâng ñieäp hoøa giaûi. Nhöõng xung ñoät hieän dieän trong moïi khía caïnh cuûa cuoäc soáng, nhöng chieán tranh khoâng giuùp giaûi quyeát hay tìm ra caùc giaûi phaùp cho chuùng. Hoøa bình laø moät haønh trình beàn bæ cuûa hoøa giaûi. Toâi caûm ôn quyù vò ñaõ ñeán ñaây ñeå caàu nguyeän cho hoøa bình vaø ñeå cho theá giôùi thaáy roõ taàm quan troïng cuûa vieäc caàu nguyeän. Traùi tim con ngöôøi phaûi roäng môû cho hoøa bình. Chính nhôø söï chieâm nieäm maø chuùng ta môû loøng mình ra, vaø chính trong caàu nguyeän maø chuùng ta thoaùt ra ngoaøi baûn thaân mình. Chuùng ta hoài taâm ñeå vöôït leân chính mình. Ñaây laø chöùng taù cuûa chuùng ta: trao taëng nhöõng kho taøng voâ giaù cuûa caùc linh ñaïo coå xöa cho nhaân loaïi ñöông ñaïi.
Theá giôùi ñang khao khaùt hoøa bình. Chuùng ta caàn moät kyû nguyeân hoøa giaûi ñích thöïc vaø beàn vöõng, chaám döùt tình traïng laïm duïng quyeàn löïc, phoâ tröông vuõ löïc vaø laøm ngô tröôùc luaät phaùp. Chieán tranh ñaõ ñuû roài, vôùi taát caû nhöõng noãi ñau maø noù mang ñeán qua caùi cheát, söï taøn phaù vaø caûnh löu vong! Quy tuï taïi ñaây hoâm nay, chuùng ta khoâng chæ baøy toû öôùc muoán maõnh lieät cho hoøa bình, maø coøn laø nieàm xaùc tín raèng caàu nguyeän laø moät söùc maïnh phi thöôøng cho hoøa giaûi. Nhöõng ai thöïc haønh toân giaùo maø khoâng caàu nguyeän coù nguy cô laïm duïng noù, thaäm chí ñeán möùc gaây saùt haïi. Caàu nguyeän laø moät chuyeån ñoäng cuûa tinh thaàn vaø laø söï môû roäng con tim. Ñoù khoâng phaûi laø nhöõng lôøi heùt leân, khoâng phoâ tröông haønh vi hay caùc khaåu hieäu toân giaùo choáng laïi caùc thuï taïo cuûa Thieân Chuùa. Chuùng ta tin raèng caàu nguyeän laøm thay ñoåi doøng chaûy lòch söû. Xin cho caùc nôi caàu nguyeän trôû thaønh nhöõng caên leàu gaëp gôõ, nhöõng thaùnh ñòa hoøa giaûi vaø nhöõng oác ñaûo hoøa bình.
Ngaøy 27 thaùng Möôøi naêm 1986, Ñöùc Gioan Phaoloâ ñaõ môøi caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo töø khaép nôi treân theá giôùi ñeán Assisi ñeå caàu nguyeän cho hoøa bình, vaø khaån thieát xin hoï: Xin chuùng ta ñöøng bao giôø choáng laïi nhau nöõa, maø haõy ñöùng beân nhau. Söï kieän lòch söû ñoù ñaõ ñaùnh daáu moät böôùc ngoaët trong moái töông quan lieân toân. Naêm naøy qua naêm khaùc, nhöõng cuoäc gaëp gôõ caàu nguyeän vaø ñoái thoaïi aáy vaãn tieáp tuïc trong "tinh thaàn Assisi," taïo ra moät baàu khoâng khí huynh ñeä giöõa caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo vaø ñoùn nhaän nhieàu lôøi keâu goïi hoøa bình. Ngaøy nay, döôøng nhö theá giôùi ñaõ ñi theo höôùng ngöôïc laïi, nhöng chuùng ta vaãn ñoùn nhaän thaùch ñoá cuûa Assisi vaø yù thöùc veà söù maïng vaø traùch nhieäm chung cuûa chuùng ta ñoái vôùi hoøa bình. Toâi caûm ôn Coäng ñoaøn Thaùnh Egidio vaø taát caû caùc toå chöùc Coâng giaùo cuõng nhö ngoaøi Coâng giaùo, nhöõng ngöôøi vaãn giöõ cho tinh thaàn naøy soáng ñoäng, ngay caû khi phaûi ñi ngöôïc doøng.
Ñoái vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo, lôøi caàu nguyeän trong "tinh thaàn Assisi" döïa treân neàn taûng vöõng chaéc ñöôïc xaùc laäp trong Tuyeân ngoân Nostra Aetate cuûa Coâng ñoàng Vatican II, cuï theå laø söï ñoåi môùi moái töông quan giöõa Giaùo hoäi Coâng giaùo vaø caùc toân giaùo khaùc. Hoâm nay, chuùng ta kyû nieäm 60 naêm coâng boá Tuyeân ngoân aáy, dieãn ra vaøo ngaøy 28 thaùng Möôøi naêm 1965.
Cuøng nhau, chuùng ta taùi khaúng ñònh cam keát ñoái thoaïi vaø tình huynh ñeä, moät cam keát maø caùc Nghò phuï Coâng ñoàng mong öôùc vaø ñaõ mang ñeán nhieàu hoa traùi. Nhö lôøi cuûa Coâng ñoàng: "Chuùng ta khoâng theå thöïc söï caàu nguyeän vôùi Thieân Chuùa laø Cha cuûa taát caû moïi ngöôøi, neáu chuùng ta ñoái xöû vôùi baát kyø ai theo caùch khoâng phaûi laø chò em hoaëc anh em, vì taát caû ñeàu ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh Thieân Chuùa" (Tuyeân ngoân veà moái Töông quan cuûa Giaùo hoäi vôùi caùc Toân giaùo ngoaøi Kitoâ giaùo Nostra Aetate, soá 5). Taát caû caùc tín höõu laø anh chò em. Vaø caùc toân giaùo, nhö laø nhöõng "ngöôøi meï," phaûi khuyeán khích caùc daân toäc ñoái xöû vôùi nhau nhö gia ñình, khoâng phaûi nhö keû thuø. Vì "nhaân loaïi laø moät coäng ñoàng duy nhaát. Ñieàu aáy laø vì taát caû ñeàu xuaát phaùt töø moät nguoàn goác chung" (Sñd., soá 1).
Naêm ngoaùi, khi quyù vò hoïp maët taïi Paris, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ vieát thö cho quyù vò, tuyeân boá raèng: "Chuùng ta phaûi ngaên chaën caùc toân giaùo khoâng rôi vaøo caùm doã trôû thaønh coâng cuï nuoâi döôõng nhöõng hình thöùc cuûa chuû nghóa daân toäc, chuû nghóa vò chuûng vaø chuû nghóa daân tuùy. Chieán tranh chæ laøm leo thang theâm. Khoán cho nhöõng ai coá gaéng loâi keùo Thieân Chuùa ñöùng veà phe mình trong caùc cuoäc chieán tranh!"[1]Toâi xin ñöôïc laáy nhöõng lôøi naøy laøm cuûa rieâng mình vaø maïnh meõ laëp laïi: chieán tranh khoâng bao giôø laø thaùnh thieän; chæ coù hoøa bình laø thaùnh thieän, bôûi vì ñoù laø ñieàu Thieân Chuùa muoán!
Baèng söùc maïnh cuûa lôøi caàu nguyeän, vôùi ñoâi tay giô leân trôøi vaø giang roäng höôùng veà ngöôøi khaùc, chuùng ta phaûi ñaûm baûo raèng giai ñoaïn lòch söû naøy, bò ñaùnh daáu bôûi chieán tranh vaø söï ngaïo ngheã cuûa quyeàn löïc, sôùm chaám döùt, nhöôøng choã cho moät kyû nguyeân môùi. Chuùng ta khoâng theå cho pheùp thôøi kyø naøy keùo daøi. Noù ñònh hình taâm trí cuûa nhöõng ngöôøi quen daàn vôùi chieán tranh nhö moät phaàn bình thöôøng cuûa lòch söû nhaân loaïi. Ñuû roài! Ñaây laø tieáng keâu cuûa ngöôøi ngheøo vaø cuõng laø tieáng keâu cuûa traùi ñaát. Ñuû roài! Laïy Chuùa, xin laéng nghe tieáng keâu than cuûa chuùng con!
Ñaáng Ñaùng Kính Giorgio La Pira, moät chöùng nhaân cuûa hoøa bình, ñaõ vieát cho Thaùnh Phaoloâ VI khi coøn phuïc vuï trong chính trò trong nhöõng thôøi ñieåm thöû thaùch raèng: "Chuùng ta khao khaùt moät kyû nguyeân khaùc cuûa lòch söû theá giôùi: kyû nguyeân cuûa ñaøm phaùn, kyû nguyeân cuûa moät theá giôùi môùi khoâng coøn chieán tranh"[2]. Hoâm nay, hôn bao giôø heát, nhöõng lôøi naøy trôû thaønh kim chæ nam cho nhaân loaïi.
Vaên hoùa hoøa giaûi seõ vöôït thaéng söï toaøn caàu hoùa tình traïng baát löïc hieän taïi, moät tình traïng döôøng nhö ñang noùi vôùi chuùng ta raèng moät kyû nguyeân khaùc laø ñieàu khoâng theå. Nhöng ñoái thoaïi, ñaøm phaùn vaø hôïp taùc coù khaû naêng giaûi quyeát vaø xöû lyù nhöõng caêng thaúng naûy sinh trong caùc tình huoáng xung ñoät. Chuùng phaûi thöïc hieän nhö vaäy! Caùc dieãn ñaøn vaø con ngöôøi caàn thieát ñaõ hieän höõu. "Chaám döùt chieán tranh laø moät boån phaän quan troïng tröôùc maët Thieân Chuùa, ñaët treân taát caû nhöõng ai naém giöõ traùch nhieäm chính trò. Hoøa bình laø öu tieân haøng ñaàu cuûa moïi neàn chính trò. Thieân Chuùa seõ ñoøi nhöõng ngöôøi ñaõ khoâng tìm kieám hoøa bình, hoaëc ñaõ kích ñoäng caêng thaúng vaø xung ñoät phaûi chòu traùch nhieäm. Ngöôøi seõ ñoøi hoï phaûi traû leõ veà taát caû nhöõng ngaøy, thaùng vaø naêm cuûa chieán tranh"[3].
Laø caùc nhaø laõnh ñaïo toân giaùo, ñaây laø lôøi keâu goïi chaân thaønh maø chuùng ta göûi ñeán nhöõng ngöôøi naém quyeàn trong caùc chính phuû. Chuùng ta cuøng chia seû öôùc muoán hoøa bình cho taát caû caùc daân toäc. Chuùng ta laø tieáng noùi cuûa nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc laéng nghe, vaø nhöõng ngöôøi khoâng coù tieáng noùi. Chuùng ta phaûi "daùm soáng vì hoøa bình"!
Duø theá giôùi coù ngoaûnh maët bòt tai tröôùc lôøi keâu goïi naøy, chuùng ta vaãn tin chaéc raèng Thieân Chuùa seõ laéng nghe lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta, vaø tieáng keâu than cuûa bieát bao ngöôøi ñau khoå. Thieân Chuùa muoán moät theá giôùi khoâng coøn chieán tranh. Ngöôøi seõ giaûi thoaùt chuùng ta khoûi söï döõ naøy!
Tri Khoan
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va
- - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] Francis, Message to Participants in the International Meeting for Peace Organized by the Community of Sant'Egidio, 17 September 2024.
[2] G. La Pira, Abbattere muri, costruire ponti, Cinisello Balsamo 2015, 802.
[3] Francis, Address for the International Meeting of Prayer for Peace "No One is Saved Alone. Peace and Fraternity," Rome, Campidoglio, 20 October 2020.