Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh thaùnh leã keát thuùc
haønh höông Naêm Thaùnh cuûa caùc nhoùm hieäp haønh
Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh thaùnh leã keát thuùc haønh höông Naêm Thaùnh cuûa caùc nhoùm hieäp haønh.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 26-10-2025) - Luùc 10 giôø saùng Chuùa nhaät, ngaøy 26 thaùng Möôøi naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ cöû haønh thaùnh leã taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, nhaân dòp keát thuùc cuoäc haønh höông Naêm Thaùnh cuûa "Caùc nhoùm hieäp haønh vaø caùc cô quan tham gia", tieán haønh taïi Roma trong nhöõng ngaøy qua.
Hieän dieän trong thaùnh leã, coù hai ngaøn ngöôøi thuoäc caùc nhoùm naøy, cuøng vôùi khoaûng saùu ngaøn tín höõu khaùc. Haøng chuïc ngaøn tín höõu khaùc khoâng coù choã trong thaùnh ñöôøng, neân hoï tham döï thaùnh leã qua caùc maøn hình lôùn ñöôïc boá trí ôû quanh Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh cha, coù hai möôi hoàng y vaø khoaûng saùu möôi giaùm muïc, hai traêm linh muïc, vaø cuõng coù khoaûng ba möôi phoù teá.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Trong baøi giaûng thaùnh leã, sau khi nhaéc ñeán maàu nhieäm Giaùo hoäi, khoâng chæ laø moät toå chöùc toân giaùo, cuõng khoâng ñoàng nhaát vôùi haøng giaùo phaåm hay caùc cô caáu Giaùo hoäi, nhöng "laø daáu chæ höõu hình keát hôïp giöõa Thieân Chuùa vaø nhaân loaïi, laø keá hoaïch cuûa Chuùa nhaém quy tuï taát caû chuùng ta thaønh moät ñaïi gia ñình huynh ñeä, ñeå laøm cho chuùng ta trôû neân Daân Chuùa - moät daân toäc nhöõng ngöôøi con ñöôïc yeâu thöông, taát caû ñöôïc lieân keát trong voøng tay duy nhaát cuûa tình yeâu Thieân Chuùa", Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng khi chieâm ngaém maàu nhieäm aáy, "chuùng ta cuõng hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caùc nhoùm hieäp haønh vaø caùc cô quan tham gia: chuùng dieãn taû ñieàu thöïc söï xaûy ra trong Hoäi thaùnh, nôi maø caùc moái töông quan khoâng döïa treân quyeàn löïc, maø treân tình yeâu. Quyeàn löïc laø loâgic cuûa theá gian - nhö Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ luoân nhaéc nhôû - coøn trong coäng ñoaøn Kitoâ höõu, ñieàu öu tieân laø ñôøi soáng thieâng lieâng, nhôø ñoù ta khaùm phaù raèng taát caû ñeàu laø con caùi cuûa Thieân Chuùa, laø anh chò em cuûa nhau, ñöôïc môøi goïi phuïc vuï laãn nhau."
Trong boái caûnh ñoù, Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh "Luaät toái thöôïng trong Hoäi thaùnh laø tình yeâu", trong ñôøi soáng vaø haønh ñoäng cuûa caùc tín höõu Kitoâ.
Ñöùc Thaùnh cha noùi:
"Khoâng ai ñöôïc goïi ñeå ra leänh, taát caû ñöôïc goïi ñeå phuïc vuï; Khoâng ai ñöôïc pheùp aùp ñaët yù kieán cuûa mình, taát caû ñöôïc môøi goïi bieát laéng nghe laãn nhau. Khoâng ai bò loaïi tröø, taát caû ñeàu ñöôïc môøi tham döï; Khoâng ai naém giöõ toaøn boä chaân lyù, taát caû chuùng ta phaûi khieâm toán cuøng nhau tìm kieám chaân lyù aáy. Chính töø "cuøng nhau" dieãn taû lôøi môøi goïi hieäp thoâng trong Hoäi thaùnh. (...)
Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán baøi Tin möøng ñoïc trong thaùnh leã vaø nhaän xeùt raèng:
"Cuøng nhau tieán böôùc, ñoàng haønh, döôøng nhö ñoù cuõng laø ñieàu maø hai nhaân vaät trong baøi Tin möøng hoâm nay - ngöôøi Phariseâu vaø ngöôøi thu thueá - ñaõ laøm. Caû hai "leân Ñeàn thôø ñeå caàu nguyeän"; ta coù theå noùi raèng hoï "leân cuøng nhau" hoaëc ít ra cuøng hieän dieän taïi nôi thaùnh. Tuy nhieân, hoï bò chia reõ, khoâng coù moät chuùt töông giao naøo. Caû hai ñi chung con ñöôøng, nhöng khoâng thöïc söï böôùc ñi cuøng nhau; caû hai ôû trong Ñeàn thôø, nhöng moät ngöôøi chieám choã ñaàu, ngöôøi kia ôû cuoái; caû hai caàu nguyeän cuøng moät Cha, nhöng khoâng coù tình huynh ñeä vaø khoâng chia seû gì vôùi nhau."
"Ñoù laø chuû ñích thaùi ñoä cuûa ngöôøi Phariseâu. Lôøi caàu nguyeän cuûa oâng, beà ngoaøi döôøng nhö höôùng veà Thieân Chuùa, nhöng thöïc chaát chæ laø taám göông phaûn chieáu chính mình: oâng bieän minh cho mình, ca ngôïi chính mình. Thaùnh Augustinoâ noùi: "OÂng leân ñeå caàu nguyeän, nhöng khoâng muoán caàu nguyeän vôùi Thieân Chuùa, maø ñeå ca tuïng chính mình." (Baøi giaûng 115,2) Ngöôøi Bieät phaùi coi mình toát hôn ngöôøi khaùc, khinh bæ hoï vaø nhìn hoï töø treân xuoáng. OÂng bò aùm aûnh bôûi caùi toâi, vaø nhö theá, chæ quanh quaån vôùi baûn thaân, maát ñi töông quan vôùi Thieân Chuùa vaø tha nhaân."
Töø nhöõng ñieàu treân ñaây, Ñöùc Thaùnh cha caûnh giaùc: "Anh chò em thaân meán, ñieàu naøy cuõng coù theå xaûy ra trong coäng ñoaøn Kitoâ.
Noù xaûy ra khi "caùi toâi" laán aùt "chuùng ta", taïo neân chuû nghóa caù nhaân ngaên caûn nhöõng moái töông quan chaân thaønh vaø huynh ñeä; khi töï cho mình laø toát hôn ngöôøi khaùc, nhö ngöôøi Phariseâu ñoái vôùi ngöôøi thu thueá, gaây chia reõ vaø bieán coäng ñoaøn thaønh nôi phaùn xeùt vaø loaïi tröø; khi chöùc vuï trôû thaønh coâng cuï quyeàn löïc ñeå chieám choã vaø khaúng ñònh baûn thaân.
Traùi laïi, chuùng ta phaûi nhìn veà ngöôøi thu thueá. Vôùi cuøng moät thaùi ñoä khieâm nhöôøng, trong Hoäi thaùnh, chuùng ta cuõng phaûi nhaän ra raèng moïi ngöôøi ñeàu caàn Thieân Chuùa vaø caàn laãn nhau, taäp luyeän trong tình yeâu huynh ñeä, trong söï laéng nghe nhau vaø trong nieàm vui cuûa vieäc cuøng nhau tieán böôùc - vì "Ñöùc Kitoâ thuoäc veà nhöõng ai khieâm nhöôøng trong taâm hoàn, chöù khoâng thuoäc veà nhöõng ai töï toân mình leân treân ñoaøn chieân." (Thaùnh Cleâmenteâ Roâma, Thö göûi tín höõu Coârintoâ, chöông XVI)
Vaø Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû: "Caùc nhoùm hieäp haønh vaø caùc cô quan tham gia chính laø hình aûnh cuûa Hoäi thaùnh ñang soáng trong hieäp thoâng aáy. Hoâm nay, toâi muoán khuyeân anh chò em: trong söï laéng nghe Thaùnh Thaàn, trong ñoái thoaïi, trong tình huynh ñeä vaø trong can ñaûm thaúng thaén (parresia), haõy giuùp chuùng ta hieåu raèng, tröôùc moïi khaùc bieät veà giôùi tính hay vai troø, chuùng ta ñöôïc môøi goïi cuøng nhau tieán böôùc trong vieäc tìm kieám Thieân Chuùa;
- Haõy loaïi boû chuû nghóa giaùo só trò vaø hö danh, ñeå maëc laáy taâm tình cuûa Ñöùc Kitoâ;
- Haõy giuùp môû roäng khoâng gian cuûa Hoäi thaùnh, ñeå nôi aáy trôû thaønh moät khoâng gian hieäp haønh vaø ñoùn nhaän.
Ñieàu naøy seõ giuùp chuùng ta traûi qua, trong tin töôûng vaø vôùi tinh thaàn môùi meû nhöõng, caêng thaúng chaéc chaén laø coù trong ñôøi soáng Hoäi thaùnh - giöõa hieäp nhaát vaø ña daïng, truyeàn thoáng vaø canh taân, thaåm quyeàn vaø tham gia - ñeå Thaùnh Thaàn coù theå bieán ñoåi chuùng, ñeå chuùng khoâng trôû thaønh nhöõng ñoái laäp yù thöùc heä hay chia reõ gaây haïi. Vaán ñeà ôû ñaây laø khoâng giaûi quyeát baèng caùch loaïi boû beân naøy hay beân kia, nhöng laø ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho chuùng sinh hoa keát quaû, höôùng tôùi moät söï phaân ñònh chung.
Laø nhöõng nhoùm hieäp haønh vaø thaønh vieân cuûa caùc cô quan tham gia, anh chò em bieát roõ raèng söï phaân ñònh trong Hoäi thaùnh ñoøi hoûi "töï do noäi taâm, khieâm toán, caàu nguyeän, tín nhieäm laãn nhau, côûi môû vôùi ñieàu môùi meû vaø phoù thaùc theo yù muoán Thieân Chuùa." Noù "khoâng bao giôø laø vieäc khaúng ñònh quan ñieåm caù nhaân hay cuûa nhoùm, cuõng khoâng phaûi laø pheùp coäng caùc yù kieán rieâng leû." (Vaên kieän chung keát, 26/10/2024, soá 82)
Laø Hoäi thaùnh hieäp haønh nghóa laø nhaän ra raèng chaân lyù khoâng phaûi laø ñieàu chuùng ta sôû höõu, maø laø ñieàu chuùng ta cuøng nhau tìm kieám, ñeå Thaùnh Thaàn höôùng daãn con tim ta - moät con tim boàn choàn vaø ñang yeâu meán Tình Yeâu.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän: "Anh chò em raát thaân meán, chuùng ta phaûi mô öôùc vaø xaây döïng moät Hoäi thaùnh khieâm nhöôøng - moät Hoäi thaùnh khoâng ñöùng thaúng nhö ngöôøi Phariseâu, kieâu haõnh vaø töï maõn, nhöng cuùi mình xuoáng ñeå röûa chaân cho nhaân loaïi; moät Hoäi thaùnh khoâng xeùt ñoaùn nhö ngöôøi Phariseâu ñoái vôùi ngöôøi thu thueá, nhöng laø maùi nhaø hieáu khaùch cho moïi ngöôøi vaø cho töøng ngöôøi; moät Hoäi thaùnh khoâng kheùp kín nôi chính mình, nhöng luoân laéng nghe Thieân Chuùa ñeå coù theå laéng nghe moïi ngöôøi. Chuùng ta haõy daán thaân xaây döïng moät Hoäi thaùnh hoaøn toaøn hieäp haønh, hoaøn toaøn phuïc vuï, ñöôïc cuoán huùt bôûi Ñöùc Kitoâ vaø vì theá höôùng ra phuïc vuï theá giôùi.
Treân anh chò em, treân taát caû chuùng ta vaø treân Hoäi thaùnh khaép hoaøn caàu, toâi khaån caàu lôøi chuyeån caàu cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria, baèng chính nhöõng lôøi cuûa cha Tonino Bello, vò toâi tôù Chuùa:
"Laïy Meï Maria, phuï nöõ hieäp thoâng huynh ñeä, xin khôi daäy nôi caùc Giaùo hoäi chuùng con nieàm khaùt khao hieäp nhaát. Xin giuùp caùc Giaùo hoäi vöôït qua nhöõng chia reõ noäi boä. Xin can thieäp khi con raén baát hoøa len loûi trong loøng hoï. Xin daäp taét nhöõng ñoám löûa phe phaùi. Xin haøn gaén nhöõng tranh chaáp töông taøn. Xin laøm dòu bôùt caïnh tranh vaø ngaên hoï khi muoán taùch rieâng, boû qua vieäc cuøng nhau quy tuï trong nhöõng döï aùn chung." (Maria, Ngöôøi phuï nöõ cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, Cinisello Balsamo, 1993, tr. 99)
Xin Chuùa ban cho chuùng ta ôn ñöôïc beùn reã trong tình yeâu Thieân Chuùa, ñeå soáng hieäp thoâng vôùi nhau, vaø nhö Hoäi thaùnh, trôû neân chöùng nhaân cuûa söï hieäp nhaát vaø tình yeâu."