Ñöùc Thaùnh cha khuyeán khích
caùc Phong traøo nhaân daân
tieáp tuïc tranh ñaáu cho coâng baèng xaõ hoäi
Ñöùc Thaùnh cha khuyeán khích caùc Phong traøo nhaân daân tieáp tuïc tranh ñaáu cho coâng baèng xaõ hoäi.
Phuùc Nhaïc
Vatican (RVA News 24-10-2025) - Trong buoåi tieáp kieán chieàu ngaøy 23 thaùng Möôøi naêm 2025, taïi Ñaïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI, daønh cho hai ngaøn ñaïi bieåu cuûa caùc Phong traøo nhaân daân, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV khuyeán khích caùc phong traøo naøy beânh vöïc nhöõng ngöôøi di daân vaø ngöôøi ngheøo choáng laïi naïn boùc loät vaø thaêng tieán coâng baèng xaõ hoäi.
Caùc ñaïi bieåu naøy nhoùm ñaïi hoäi quoác teá Laàn thöù V, töø ngaøy 21 ñeán ngaøy 24 thaùng Möôøi naêm 2025 taïi Roma, vaø tieáp ñoù laø hai ngaøy haønh höông Naêm Thaùnh.
Hieän dieän taïi buoåi tieáp kieán, cuõng coù Ñöùc Hoàng y Michael Czerny, ngöôøi Canada goác Tieäp, Boä tröôûng Boä Phaùt trieån nhaân baûn toaøn dieän.
Beânh vöïc di daân, choáng laïm duïng vaø phi nhaân ñaïo
Trong soá caùc teä naïn, Ñöùc Thaùnh cha noùi tôùi vaán ñeà di daân vaø khaúng ñònh raèng: "Caùc quoác gia coù quyeàn vaø boån phaän baûo veä bieân giôùi cuûa mình, nhöng ñieàu ñoù phaûi ñöôïc caân baèng baèng nghóa vuï luaân lyù laø cung caáp nôi truù aån". Ñöùc Thaùnh cha leân aùn "vieäc laïm duïng nhöõng ngöôøi di daân deã bò toån thöông", vì nhöõng haønh ñoäng ñoù ta khoâng phaûi laø thöïc thi hôïp phaùp chuû quyeàn quoác gia, maø laø nhöõng toäi aùc nghieâm troïng do nhaø nöôùc thöïc hieän hoaëc dung tuùng." Ñöùc Thaùnh cha toá giaùc: "Ñang coù nhöõng bieän phaùp ngaøy caøng voâ nhaân ñaïo - thaäm chí ñöôïc ca ngôïi veà maët chính trò - nhaèm ñoái xöû vôùi nhöõng di daân bò coi nhö raùc röôûi, chöù khoâng phaûi con ngöôøi."
Nhöõng nhu caàu cô baûn bò boû queân
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaéc ñeán nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa söï phaùt trieån coâng ngheä ñoái vôùi y teá, giaùo duïc, vieäc laøm, giao thoâng, ñoâ thò hoùa, truyeàn thoâng, an ninh vaø quoác phoøng.
Ngaøi neâu leân moät "nghòch lyù" cuûa thôøi ñaïi, ñoù laø: "Haøng trieäu ngöôøi khoâng coù ñaát, khoâng coù thöùc aên, choã ôû hay vieäc laøm, trong khi ñieän thoaïi di ñoäng, maïng xaõ hoäi vaø thaäm chí trí tueä nhaân taïo laïi phoå bieán khaép nôi - keå caû giöõa ngöôøi ngheøo." Vaø Ñöùc Thaùnh cha keâu goïi: "Haõy baûo ñaûm raèng khi nhöõng nhu caàu tinh vi hôn ñöôïc ñaùp öùng, thì caùc nhu caàu caên baûn khoâng bò laõng queân."
Khuûng hoaûng khí haäu vaø khuûng hoaûng "aûo"
Ñöùc Giaùo hoaøng pheâ phaùn söï quaûn lyù sai laàm cuûa heä thoáng hieän taïi, noù "taïo ra vaø gia taêng baát bình ñaúng döôùi danh nghóa tieán boä". Khi phaåm giaù con ngöôøi khoâng coøn ôû trung taâm, thì "heä thoáng cuõng thaát baïi veà coâng baèng".
Ñöùc Thaùnh cha lieät keâ caùc "thieät haïi phuï", ñöùng ñaàu laø khuûng hoaûng khí haäu - bieåu hieän roõ raøng nhaát qua caùc hieän töôïng thôøi tieát cöïc ñoan. "Ai laø ngöôøi chòu thieät haïi nhieàu nhaát? Luoân laø ngöôøi ngheøo." Caû nhöõng ngöôøi bò cuoán troâi "chuùt taøi saûn ít oûi" cuûa mình, laãn "noâng daân vaø ngöôøi baûn ñòa" maát ñaát, maát baûn saéc vaø saûn xuaát ñòa phöông vì sa maïc hoùa.
Ñöùc Thaùnh cha cuõng noùi ñeán khuûng hoaûng do maïng xaõ hoäi gaây ra: "Moät ngöôøi treû ngheøo laøm sao coù theå soáng vôùi hy voïng, khoâng lo aâu, khi maïng xaõ hoäi khoâng ngöøng toân vinh tieâu duøng xa hoa vaø thaønh coâng kinh teá baát khaû ñaït?"
Ngaøi caûnh baùo veà côø baïc kyõ thuaät soá, vôùi caùc neàn taûng ñöôïc thieát keá ñeå gaây "nghieän cöôõng böùc" vaø "phuï thuoäc".
Söï taøn phaù cuûa ma tuùy cuõ vaø môùi
Ñöùc Giaùo hoaøng khoâng im laëng veà "söï mô hoà" cuûa ngaønh coâng nghieäp döôïc phaåm. Ngaøi nhaän xeùt raèng: "Vaên hoùa hieän nay, ñöôïc nuoâi döôõng bôûi quaûng caùo, toân thôø söùc khoûe theå lyù, gaàn nhö bieán thaân xaùc thaønh thaàn töôïng. Trong caùch nhìn aáy, maàu nhieäm ñau khoå bò giaûn löôïc, daãn ñeán söï leä thuoäc vaøo thuoác giaûm ñau - maø vieäc tieâu thuï chuùng laïi mang lôïi nhuaän cho caùc taäp ñoaøn saûn xuaát." Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán Hoa Kyø, "ñang bò taøn phaù bôûi côn nghieän nhöõng thöù coù nha phieán opioid":
"Haõy nghó ñeán fentanyl - loaïi "ma tuùy töû thaàn", hieän laø nguyeân nhaân töû vong thöù hai trong soá ngöôøi ngheøo ôû quoác gia ñoù... "Söï lan traøn cuûa caùc loaïi ma tuùy hoùa hoïc môùi, ngaøy caøng cheát ngöôøi, khoâng chæ laø toäi cuûa boïn buoân ma tuùy, maø coøn laø vaán ñeà ñaïo ñöùc trong saûn xuaát vaø lôïi nhuaän döôïc phaåm - thieáu moät luaân lyù toaøn caàu."
Khai thaùc khoaùng saûn ôû caùc nöôùc ngheøo
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha chæ trích vieäc phaùt trieån coâng ngheä thoâng tin vaø vieãn thoâng döïa treân khai thaùc taøi nguyeân ôû caùc nöôùc ngheøo. Ví duï: coltan ôû Coäng hoøa Daân chuû Congo - "ñöôïc khai thaùc baèng baïo löïc vuõ trang, lao ñoäng treû em vaø vieäc cöôõng böùc di dôøi daân cö." Hay lithium, "vaøng traéng" ñang chaâm ngoøi cho caïnh tranh giöõa caùc cöôøng quoác vaø doanh nghieäp, gaây "ñe doïa nghieâm troïng ñeán chuû quyeàn vaø oån ñònh cuûa caùc quoác gia ngheøo", trong khi "moät soá chính trò gia vaø doanh nhaân coøn khoe khoang raèng hoï thuùc ñaåy ñaûo chính ñeå giaønh quyeàn kieåm soaùt nguoàn taøi nguyeân ñoù."
(Vatican News 23-10-2025)