Dieãn töø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIV
göûi caùc thaønh vieân cuûa Hoäi Ñoàng
Choáng Cho Vay Naëng Laõi Quoác Gia Italia
Dieãn töø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIV göûi caùc thaønh vieân cuûa Hoäi Ñoàng Choáng Cho Vay Naëng Laõi Quoác Gia Italia.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 21-10-2025) - Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIV ñaõ noùi vôùi caùc thaønh vieân cuûa Hoäi ñoàng Choáng Cho Vay Naëng Laõi Quoác gia YÙ raèng cho vay aên lôøi caét coå laø "moät toäi nghieâm troïng, ñoâi khi raát nghieâm troïng".
Cho vay naëng laõi coù theå aûnh höôûng ñeán "nhöõng ngöôøi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên, chaúng haïn nhö ñieàu trò y teá ñaëc bieät hoaëc nhöõng chi phí baát ngôø vöôït quaù khaû naêng cuûa hoï hoaëc gia ñình hoï", Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ ñöa ra laäp tröôøng treân trong buoåi tieáp kieán ngaøy 18 thaùng 10, dieãn ra taïi Saûnh Cleâmenteâ thuoäc Ñieän Toâng Toøa. Ngaøi nhaán maïnh raèng "ñieàu naøy thaäm chí coøn xaûy ra ôû caáp ñoä caùc quoác gia treân khaép theá giôùi. Thaät khoâng may, caùc heä thoáng taøi chính cho vay naëng laõi coù theå khieán caû daân toäc phaûi quyø goái".
"Khi vieäc theo ñuoåi lôïi nhuaän thaéng theá, nhöõng ngöôøi khaùc khoâng coøn laø con ngöôøi, hoï khoâng coøn khuoân maët, hoï chæ laø nhöõng vaät theå bò boùc loät; vaø vì vaäy, cuoái cuøng chuùng ta ñaùnh maát chính mình vaø linh hoàn cuûa mình", Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi theâm. "Vieäc caûi ñaïo nhöõng ngöôøi tham gia cho vay naëng laõi cuõng quan troïng nhö vieäc gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi ñang phaûi chòu ñöïng noù".
Döôùi ñaây laø baûn dòch toaøn vaên sang Vieät Ngöõ:
Nhaân danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn.
Chuùc baïn bình an!
Anh chò em thaân meán, chaøo buoåi saùng vaø chaøo möøng!
Toâi xin chaøo vò Chuû tòch vaø taát caû quyù vò ñaïi dieän cho Hoäi ñoàng Choáng Cho Vay naëng laõi Quoác gia. Toâi xin cuøng vôùi nhöõng ngöôøi tieàn nhieäm cuûa toâi baøy toû loøng caûm ôn vì söï taän taâm cuûa quyù vò trong suoát ba möôi naêm qua trong vieäc ñaáu tranh choáng laïi moät vaán ñeà ñang gaây ra haäu quaû taøn khoác cho cuoäc soáng cuûa nhieàu ngöôøi vaø nhieàu gia ñình.
Hieän töôïng cho vay naëng laõi cho thaáy söï tha hoùa cuûa loøng ngöôøi. Ñaây laø moät caâu chuyeän ñau loøng vaø coå xöa, ñaõ ñöôïc chöùng thöïc trong Kinh Thaùnh. Thöïc vaäy, caùc tieân tri ñaõ leân aùn cho vay aên lôøi caét coå, cuøng vôùi naïn boùc loät vaø moïi hình thöùc baát coâng ñoái vôùi ngöôøi ngheøo. Tieân tri Isaia, nhaân danh Chuùa, ñaõ ñaët caâu hoûi naøy: "Ñaây chaúng phaûi laø caùch aên chay maø Ta öa thích sao: môû xieàng xích gian aùc, thaùo goâng cuøm troùi buoäc, traû töï do cho ngöôøi bò aùp böùc, ñaäp tan moïi goâng cuøm?" (Is 58:6)? Thieân Chuùa hoaøn toaøn khaùc xa vôùi thaùi ñoä ñaøn aùp con ngöôøi ñeán möùc bieán hoï thaønh noâ leä! Ñoù laø moät toäi troïng, ñoâi khi raát nghieâm troïng, bôûi vì noù khoâng theå bò giaûn löôïc thaønh moät vaán ñeà tính toaùn ñôn thuaàn; cho vay naëng laõi coù theå gaây ra khuûng hoaûng cho caùc gia ñình, noù coù theå laøm suy yeáu taâm trí vaø traùi tim ñeán möùc khieán ngöôøi ta nghó ñeán vieäc töï töû nhö laø loái thoaùt duy nhaát.
Nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa cho vay naëng laõi theå hieän ôû nhieàu caáp ñoä khaùc nhau. Coù moät hình thöùc cho vay naëng laõi döôøng nhö muoán giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi gaëp khoù khaên veà taøi chính, nhöng laïi nhanh choùng boäc loä baûn chaát thaät söï cuûa noù laø moät gaùnh naëng ngoät ngaït. Haäu quaû ñaëc bieät ñeø naëng leân nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái, chaúng haïn nhö naïn nhaân cuûa côø baïc. Tuy nhieân, noù cuõng aûnh höôûng ñeán nhöõng ngöôøi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng khoaûnh khaéc khoù khaên, chaúng haïn nhö ñieàu trò y teá ñaëc bieät hoaëc chi phí baát ngôø vöôït quaù khaû naêng cuûa hoï hoaëc gia ñình hoï. Nhöõng gì ban ñaàu ñöôïc coi laø moät baøn tay giuùp ñôõ, nhöng thöïc teá veà laâu daøi laïi trôû thaønh moät cöïc hình.
Vaø ñieàu naøy thaäm chí coøn xaûy ra ôû caáp ñoä caùc quoác gia treân khaép theá giôùi. Ñaùng tieác laø caùc heä thoáng taøi chính cho vay naëng laõi coù theå khieán caû daân toäc phaûi khuaát phuïc. Töông töï, chuùng ta khoâng theå boû qua "nhöõng keû maø caùc giao dòch cho vay naëng laõi vaø tham lam daãn ñeán caûnh ñoùi khaùt vaø caùi cheát cuûa anh em mình trong gia ñình nhaân loaïi" (Saùch Giaùo lyù Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo, soá 2269): traùch nhieäm cuûa hoï raát naëng neà vaø hoï tieáp tay cho caùc caáu truùc toäi loãi baát chính.
Nhöõng caâu hoûi töông töï cöù lieân tuïc quay trôû laïi vôùi chuùng ta. Lieäu ñieàu naøy coù nghóa laø nhöõng ngöôøi keùm taøi naêng hôn thì khoâng coøn laø con ngöôøi nöõa chaêng? Hay nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái khoâng coù cuøng phaåm giaù nhö chuùng ta? Lieäu nhöõng ngöôøi sinh ra vôùi ít cô hoäi hôn seõ coù giaù trò thaáp keùm hôn trong tö caùch laø con ngöôøi khoâng? Lieäu hoï coù neân chæ giôùi haïn baûn thaân vaøo vieäc toàn taïi? Giaù trò cuûa xaõ hoäi ta, vaø töông lai cuûa chính chuùng ta, phuï thuoäc vaøo caâu traû lôøi maø chuùng ta ñöa ra cho nhöõng caâu hoûi naøy. Hoaëc chuùng ta laáy laïi ñöôïc phaåm giaù ñaïo ñöùc vaø tinh thaàn, hoaëc chuùng ta seõ rôi vaøo moät hoá phaân" (Toâng huaán Dilexi te, 95).
Ñaây chính laø lyù do taïi sao haønh ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi, nhö anh chò em, nhöõng ngöôøi cam keát ngaên chaën naïn cho vay naëng laõi vaø tìm caùch chaám döùt teä naïn naøy, laïi coù giaù trò ñeán vaäy. Coâng vieäc cuûa anh chò em ñaëc bieät phuø hôïp vôùi tinh thaàn vaø thöïc haønh cuûa Naêm Thaùnh, vaø xöùng ñaùng ñöôïc coi laø moät trong nhöõng daáu chæ hy voïng ñaëc tröng cuûa Naêm Thaùnh naøy.
Nghó veà nguoàn goác Phuùc AÂm cuûa buoåi leã naøy, toâi muoán môøi anh chò em suy ngaãm veà thaùi ñoä cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi oâng Da-keâu, nhaø laõnh ñaïo nhoùm thu thueá ôû Gieâ-ri-coâ (x. Lc 19,1-10). OÂng ta quen vôùi vieäc ngöôïc ñaõi, aùp böùc vaø baét naït. Vieäc moät ngöôøi nhö oâng ta lôïi duïng ñòa vò ñeå boùc loät ngöôøi khaùc vaø kieám tieàn baèng caùch cöôùp boùc nhöõng ngöôøi yeáu theá laø ñieàu bình thöôøng. Vaø Chuùa Gieâsu ñaõ tìm ñeán oâng Da-keâu: Ngaøi goïi oâng vaø noùi raèng Ngaøi muoán ôû laïi nhaø oâng. Vaø roài ñieàu khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc ñaõ xaûy ra: loøng quaûng ñaïi cuûa Chuùa Gieâsu hoaøn toaøn khieán oâng söûng soát vaø doàn oâng vaøo chaân töôøng. Tænh ngoä, oâng Da-keâu nhaän ra mình ñaõ laøm sai vaø quyeát ñònh traû laïi "coù tính laõi"! "Laïy Chuùa, naøy phaân nöûa taøi saûn cuûa toâi, toâi cho ngöôøi ngheøo; vaø neáu toâi ñaõ chieám ñoaït cuûa ai caùi gì, toâi xin ñeàn gaáp boán" (Lc 19,8). Khoâng ai xin oâng nhieàu ñeán theá, ngay caû luaät Moâ-seâ. Nhöng söï thaät laø cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Kitoâ ñaõ bieán ñoåi taâm hoàn oâng, vaø roài moïi thöù ñaõ thay ñoåi. Chæ coù loøng quaûng ñaïi môùi hieäu quaû ñeán möùc noù heù loä cho ta thaáy yù nghóa nhaân vaên cuûa mình. Khi loøng ham muoán lôïi nhuaän thaéng theá, ngöôøi khaùc khoâng coøn laø ngöôøi nöõa, hoï khoâng coøn dieän maïo, hoï chæ laø nhöõng ñoái töôïng bò boùc loät; vaø theá laø ta ñaùnh maát chính mình vaø caû linh hoàn mình. Vieäc caûi hoùa nhöõng keû cho vay naëng laõi cuõng quan troïng nhö vieäc gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi ñang chòu ñöïng naïn cho vay naëng laõi.
Anh chò em thaân meán, toâi khuyeán khích anh chò em tieáp tuïc söù meänh cuûa mình, ñieàu naøy caøng quyù giaù hôn vì noù theå hieän söï cam keát coäng ñoàng, ñöôïc caùc muïc töû cuûa Giaùo hoäi hoã trôï. Toâi caàu nguyeän cho anh chò em, phoù thaùc anh chò em cho lôøi chuyeån caàu cuûa Thaùnh Mattheâu Toâng ñoà, vaø toâi chaân thaønh chuùc laønh cho anh chò em. Xin caûm ôn.
(Source: Vatican NewsADDRESS OF POPE LEO XIV TO MEMBERS OF THE NATIONAL ANTI-USURY COUNCIL)