Ñaáng Phuïc Sinh thay ñoåi caùi nhìn,
mang laïi nieàm hy voïng
vaø laáp ñaày noãi buoàn cho caùc moân ñeä
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Ñaáng Phuïc Sinh thay ñoåi caùi nhìn, mang laïi nieàm hy voïng vaø laáp ñaày noãi buoàn cho caùc moân ñeä.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 23-10-2025) - Saùng thöù Tö, ngaøy 22 thaùng Möôøi naêm 2025, luùc gaàn 9 giôø 45, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ tieáp kieán chung khoaûng naêm möôi ngaøn tín höõu haønh höông, taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ, döôùi baàu trôøi nhieàu maây.
Hieän dieän trong dòp naøy, coù boán hoàng y vaø ba möôi giaùm muïc caùc nöôùc.
Nhö thöôøng leä, sau khi tieán qua caùc loái ñi ñeå chaøo thaêm moïi ngöôøi, Ñöùc Thaùnh cha tieán leân leã ñaøi vaø baét ñaàu buoåi tieáp kieán, vôùi phaàn laéng nghe Lôøi Chuùa, qua ñoaïn Tin möøng theo thaùnh Luca ñoaïn 24 (24,32-32), ñöôïc nhieàu ñoäc vieân xöôùng leân baèng chín thöù tieáng:
"Hoï noùi vôùi nhau: "Doïc ñöôøng, khi Ngöôøi noùi chuyeän vaø giaûi thích Kinh Thaùnh cho chuùng ta, loøng chuùng ta ñaõ chaúng böøng chaùy leân sao?". Ngay luùc aáy, hoï choãi daäy, trôû laïi Gieârusalem, gaëp nhoùm Möôøi Moät vaø caùc baïn ñang tuï hoïp, vaø hoï noùi: "Chuùa thöïc ñaõ soáng laïi vaø hieän ra vôùi Simon!". Roài hai oâng thuaät laïi nhöõng gì ñaõ xaûy ra doïc ñöôøng vaø caùch hoï ñaõ nhaän ra Ngöôøi khi beû baùnh".
Baøi huaán giaùo
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù Naêm Thaùnh veà "Chuùa Gieâsu Kitoâ nieàm hy voïng cuûa chuùng ta". Chöông IV veà söï phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu vaø nhöõng thaùch ñoá cuûa theá giôùi ngaøy nay. Baøi naøy laø baøi thöù hai cuûa chöông naøy vaø coù töïa ñeà laø: "Söï Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ - caâu traû lôøi cho noãi buoàn cuûa con ngöôøi".
Môû ñaàu baøi huaán giaùo, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán!
Söï phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ laø moät söï kieän maø chuùng ta khoâng bao giôø ngöøng chieâm ngaém vaø suy nieäm; caøng ñaøo saâu, ta caøng kinh ngaïc vaø bò cuoán huùt vì moät aùnh saùng vöøa röïc rôõ khoâng chòu noåi, vöøa ñaày loâi cuoán. Ñoù laø moät vuï noå cuûa söï soáng vaø nieàm vui, ñaõ laøm thay ñoåi yù nghóa cuûa toaøn theå thöïc taïi - töø tieâu cöïc thaønh tích cöïc. Tuy nhieân, noù khoâng dieãn ra moät caùch oàn aøo hay baïo löïc, maø aâm thaàm, khieâm toán, aån giaáu.
Phuïc sinh cuûa Chuùa giuùp vöôït thaéng saàu muoän
"Hoâm nay, chuùng ta cuøng suy tö xem laøm sao söï Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ coù theå chöõa laønh moät trong nhöõng caên beänh cuûa thôøi ñaïi chuùng ta, ñoù laø söï buoàn saàu. Noãi buoàn lan traøn vaø xaâm laán, ñoàng haønh vôùi bao ngaøy thaùng cuûa nhieàu ngöôøi. Ñoù laø caûm giaùc mong manh, ñoâi khi laø tuyeät voïng saâu xa, traøn ngaäp taâm hoàn vaø döôøng nhö laán aùt moïi nieàm vui.
Tình traïng tieâu bieåu: hai moân ñeä treân ñöôøng Emmau
"Söï buoàn saàu töôùc boû yù nghóa vaø söùc soáng cuûa cuoäc ñôøi, khieán noù trôû thaønh moät haønh trình khoâng phöông höôùng, khoâng muïc ñích. Traûi nghieäm ñoù thaät gaàn guõi vôùi giai thoaïi noåi tieáng trong Tin möøng theo thaùnh Luca (24,13-29), veà hai moân ñeä treân ñöôøng Emmau. Hoï thaát voïng, chaùn naûn rôøi Gieârusalem, ñeå laïi phía sau nieàm hy voïng ñaët nôi Ñöùc Gieâsu, Ñaáng ñaõ bò ñoùng ñinh vaø choân caát. Phaàn ñaàu cuûa caâu chuyeän dieãn taû maãu möïc cuûa noãi buoàn nhaân loaïi: khi muïc tieâu maø ta ñaët bao coâng söùc ñaõ tan bieán, khi ñieàu töøng laø coát loõi ñôøi ta bò phaù huûy. Hy voïng ñaõ taøn, söï hoang mang traøn ngaäp taâm hoàn. Taát caû suïp ñoå chæ trong ít giôø, giöõa ngaøy thöù Saùu vaø ngaøy thöù Baûy, qua moät chuoãi bieán coá bi thaûm.
Nghòch lyù thay, haønh trình buoàn baõ aáy dieãn ra chính trong ngaøy chieán thaéng cuûa aùnh saùng, ngaøy Phuïc sinh. Hai ngöôøi quay löng laïi vôùi ñoài Golgotha - khung caûnh khuûng khieáp cuûa thaäp giaù vaãn coøn in haèn trong maét vaø trong tim hoï. Moïi söï döôøng nhö ñaõ maát. Hoï chæ coøn bieát trôû laïi ñôøi soáng cuõ, aâm thaàm, mong sao khoâng ai nhaän ra.
Boãng moät ngöôøi löõ haønh tieán ñeán gaàn hoï, coù leõ laø moät trong soá nhöõng khaùch haønh höông rôøi Gieârusalem sau leã Vöôït Qua. Ñoù chính laø Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh, nhöng hoï khoâng nhaän ra Ngöôøi. Noãi buoàn laøm môø maét hoï, xoùa ñi lôøi höùa maø Thaày ñaõ nhieàu laàn noùi: Ngöôøi seõ bò gieát vaø ngaøy thöù ba seõ soáng laïi. Ngöôøi khaùch laï laéng nghe hoï, ñeå hoï boäc loä noãi thaát voïng.
Baûn vaên noùi raèng hai ngöôøi "döøng laïi, vôùi khuoân maët buoàn baõ" (Lc 24,17). Tónh töø Hy Laïp ñöôïc duøng ôû ñaây dieãn taû moät noãi buoàn troïn veïn: treân göông maët hoï hieän roõ söï teâ lieät cuûa taâm hoàn.
Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh can thieäp
"Chuùa Gieâsu laéng nghe hoï, ñeå hoï truùt heát noãi thaát voïng cuûa mình. Roài, Ngöôøi thaúng thaén traùch hoï laø "u meâ vaø loøng chaäm tin vaøo taát caû nhöõng gì caùc ngoân söù ñaõ noùi!" (c. 25). Qua Kinh Thaùnh, Ngöôøi chöùng minh raèng Ñöùc Kitoâ phaûi chòu ñau khoå, phaûi cheát vaø soáng laïi. Khi aáy, trong loøng hai moân ñeä böøng leân hôi aám cuûa nieàm hy voïng, vaø khi trôøi ñaõ veà chieàu, hoï ñeán nôi ñònh ñeán, lieàn môøi ngöôøi baïn ñoàng haønh huyeàn bí aáy ôû laïi vôùi hoï.
Chuùa Gieâsu nhaän lôøi vaø ngoài vaøo baøn cuøng hoï. Roài Ngöôøi caàm laáy baùnh, beû ra vaø trao cho hoï. Chính luùc aáy, hai moân ñeä nhaän ra Ngöôøi... nhöng Ngöôøi lieàn bieán maát khoûi taàm maét hoï (cc. 30-31). Cöû chæ beû baùnh ñaõ môû laïi ñoâi maét cuûa con tim, chieáu saùng trôû laïi aùnh nhìn ñaõ môø ñi vì tuyeät voïng. Vaø khi aáy, moïi söï trôû neân roõ raøng: con ñöôøng ñaõ cuøng ñi, lôøi noùi vöøa dòu daøng vöøa maïnh meõ, aùnh saùng cuûa chaân lyù. Nieàm vui laäp töùc böøng leân, söùc soáng laïi tuoân chaûy trong nhöõng thaân theå meät moûi, kyù öùc trôû neân ñaày loøng bieát ôn. Hai ngöôøi voäi vaõ trôû laïi Gieârusalem ñeå keå laïi moïi söï cho nhöõng ngöôøi khaùc.
Chuùa Phuïc Sinh
"Chuùa ñaõ soáng laïi thöïc söï" (x. c. 34). Trong traïng töø "thöïc söï", hoaøn taát ñieåm ñeán chaéc chaén cuûa haønh trình chuùng ta - haønh trình cuûa nhöõng con ngöôøi. Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø ñoù chính laø lôøi chaøo maø caùc Kitoâ höõu trao cho nhau trong ngaøy Phuïc sinh. Chuùa Gieâsu khoâng soáng laïi chæ baèng lôøi noùi, nhöng baèng söï thaät, baèng chính thaân theå Ngöôøi vaãn mang nhöõng daáu tích cuûa cuoäc Thöông Khoù - aán tín vónh cöûu cuûa tình yeâu Ngöôøi daønh cho chuùng ta. Chieán thaéng cuûa söï soáng khoâng phaûi laø lôøi höùa suoâng, nhöng laø moät thöïc taïi cuï theå, soáng ñoäng.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän: Nieàm vui baát ngôø cuûa hai moân ñeä Emmau laø moät lôøi nhaéc nhôû dòu daøng cho chuùng ta khi ñöôøng ñôøi trôû neân khoù nhoïc. Chính Ñaáng Phuïc Sinh laøm thay ñoåi hoaøn toaøn caùi nhìn, thoåi vaøo taâm hoàn nieàm hy voïng laáp ñaày khoaûng troáng cuûa noãi buoàn. Treân nhöõng neûo ñöôøng cuûa con tim, Ñaáng Phuïc Sinh ñoàng haønh vôùi chuùng ta vaø vì chuùng ta. Ngöôøi chöùng thöïc thaát baïi cuûa söï cheát, khaúng ñònh chieán thaéng cuûa söï soáng, baát chaáp boùng toái cuûa ñoài Canveâ. Lòch söû nhaân loaïi vaãn coøn nhieàu ñieàu ñeå hy voïng nôi ñieàu thieän.
Nhaän ra söï Phuïc sinh coù nghóa laø thay ñoåi caùch nhìn veà theá giôùi: trôû laïi vôùi aùnh saùng ñeå nhaän ra Chaân Lyù ñaõ vaø ñang cöùu chuoäc chuùng ta. Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy tænh thöùc moãi ngaøy trong nieàm kinh ngaïc veà cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu. Chæ mình Ngöôøi môùi laøm cho ñieàu khoâng theå trôû neân coù theå!
Sau baøi giaùo lyù cuûa Ñöùc Thaùnh cha, trôøi baét ñaàu möa. Haøng ngaøn caùc duø che möa ñuû maøu ñöôïc môû ra. Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc buoåi tieáp kieán vôùi phaàn chaøo thaêm vaø nhaén nhuû caùc nhoùm.
Chaøo thaêm vaø nhaén nhuû
Caùc ñoäc vieân toùm taét baøi huaán giaùo cuûa Ñöùc Thaùnh cha vaø ngaøi chaøo thaêm caùc nhoùm baèng caùc ngoân ngöõ khaùc nhau, keøm theo vaøi lôøi nhaén nhuû göûi ñeán hoï.
Chaúng haïn, baèng tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh cha thaân aùi chaøo caùc ñoaøn haønh höông ñeán töø Thuïy Só, Bæ, Canada, Phaùp, nhaát laø töø caùc Giaùo phaän Marseille, Pontoise, Rouen, Chartres, Coutances vaø Avranches, cuøng vôùi caùc vò muïc töû cuûa hoï, ñoàng thôøi noùi raèng: "Anh chò em thaân meán, trong thaùng Möôøi naøy - thaùng daønh kính Ñöùc Meï Maân coâi, chuùng ta haõy thöôøng xuyeân höôùng veà Meï. Haõy luoân tænh thöùc moãi ngaøy trong nieàm ngôõ ngaøng cuûa Leã Phuïc Sinh, vì Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh laø Ñaáng laøm cho ñieàu khoâng theå trôû thaønh coù theå. Xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho anh chò em!"
Khi chaøo baèng tieáng Anh, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán ñoâng ñaûo caùc nöôùc coù caùc ñoaøn hieän dieän, trong ñoù coù caû ñoaøn haønh höông ngöôøi Vieät, töø Vieät Nam cuõng nhö töø Myõ vaø moät soá nöôùc AÂu Chaâu khaùc.
Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo vaø caûm ôn nhoùm "Friends of the Holy Father" (Nhöõng ngöôøi baïn cuûa Ñöùc Thaùnh cha) töø Vöông quoác Anh, ñaõ taëng moät phoøng thu di ñoäng cho caùc dòch vuï truyeàn thoâng Vatican. Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi hy voïng Naêm Thaùnh naøy seõ laø thôøi gian ñoåi môùi thieâng lieâng vaø taêng tröôûng trong nieàm vui Tin möøng cho taát caû anh chò em. Xin Thieân Chuùa ban cho anh chò em vaø gia ñình ôn khoân ngoan, söùc maïnh vaø bình an".
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät noùi raèng: Hoâm nay, phuïng vuï kính nhôù thaùnh Gioan Phaoloâ II Giaùo hoaøng. Caùch ñaây ñuùng 47 naêm, trong leã khai maïc söù vuï Pheâroâ taïi quaûng tröôøng naøy, töùc laø ngaøy 22 thaùng Möôøi naêm 1978, thaùnh nhaân ñaõ nhaén nhuû theá giôùi haõy côûi môû ñoái vôùi Chuùa Kitoâ. Lôøi keâu goïi aáy ngaøy nay vaãn coøn giaù trò: taát caû chuùng ta ñeàu ñöôïc keâu goïi thöïc hieän söï côûi môû nhö theá".
Sau cuøng, khi chaøo baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Toâi thaân aùi chaøo caùc tín höõu noùi tieáng YÙ, ñaëc bieät laø caùc thaønh vieân tham döï Toång Coâng nghò cuûa Doøng Thöøa sai Thaùnh Gia. Toâi khích leä hoäi doøng haõy laøm cho ñaëc suûng cuûa Ñaáng Saùng laäp luoân soáng ñoäng trong theá giôùi hoâm nay.
Toâi chaøo caùc tu só Doøng Phanxicoâ Vieän Tu ôû ôû Assisi, caùc tham döï vieân Ngaøy Naêm Thaùnh daønh cho nhöõng ngöôøi Chaàu Thaùnh Theå. Toâi caàu chuùc cho moïi ngöôøi luoân lôùn leân trong tình yeâu Chuùa Kitoâ, ñeå laøm chöùng cho tình yeâu aáy trong moïi moâi tröôøng cuûa xaõ hoäi.
"Anh chò em thaân meán, thaùng Möôøi môøi goïi chuùng ta ñoåi môùi söï coäng taùc tích cöïc vôùi söù maïng cuûa Hoäi Thaùnh. Vôùi söùc maïnh cuûa lôøi caàu nguyeän, aân suûng cuûa ñôøi soáng hoân nhaân, vaø söùc treû cuûa tuoåi thanh xuaân, anh chò em haõy laø nhöõng nhaø truyeàn giaùo cuûa Tin möøng, naâng ñôõ cuï theå cho nhöõng ai hieán daâng ñôøi mình cho vieäc loan baùo Tin möøng cho muoân daân. Toâi ban pheùp laønh cho taát caû anh chò em!
Buoåi tieáp kieán chung keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.