Boä vaên hoùa cuûa Ucraina
phaûi traû laïi nhaø thôø cho Coâng giaùo
Boä vaên hoùa cuûa Ucraina phaûi traû laïi nhaø thôø cho Coâng giaùo.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Kiev (RVA News 27-07-2025) - Boä vaên hoùa cuûa chính phuû Ucraina phaûi traû laïi cho Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi nöôùc naøy nhaø thôø thaùnh Nicola, sau nhieàu naêm tranh chaáp.
Caùch ñaây gaàn 20 naêm, ngaøy 09 thaùng Möôøi Hai naêm 2005, Toång thoáng Ucraina, hoài ñoù laø oâng Viktor Yushchenko, ñaõ ra leänh traû laïi cho nhaø thôø thaùnh Nicoâla cho giaùo xöù Coâng giaùo taïi thuû ñoâ Kiev. Thaùnh ñöôøng naøy ñaõ bò cheá ñoä coäng saûn tröôùc ñoù tòch thu vaø bieán thaønh nhaø hoøa nhaïc.
Tuy nhieân, sau ñoù Boä vaên hoùa vaø truyeàn thoâng chieán löôïc cuûa Ucraina kieän leân toøa aùn toái cao. Nhöng ngaøy 24 thaùng Baûy naêm 2025, toøa aùn naøy töø choái khoâng cöùu xeùt ñôn khaùng aùn.
Cha Pawel Wyszkowski, Doøng Hieán sinh Ñöùc Meï voâ nhieãm, goïi taét laø OMI, cha sôû giaùo xöù thaùnh Nicola, noùi raèng "Nay chuùng toâi chôø ñôïi Boä vaên hoùa thöïc söï trao traû laïi nhaø thôø cho giaùo xöù chuùng toâi caøng sôùm caøng toát. Chuùng toâi muoán chính thöùc ñöôïc nhìn nhaän laø sôû höõu chuû vaø laø ngöôøi söû duïng nhaø thôø naøy. Cha cuõng caùm ôn taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ uûng hoä giaùo xöù trong nhöõng naêm qua."
Cha Pawel noùi theâm raèng: "ñaây khoâng phaûi laø moät söï keát thuùc, nhöng laø moät cuoäc baét ñaàu môùi. Coù bao nhieâu coâng vieäc ñang chôø ñôïi chuùng toâi: chuùng toâi caàn söûa chöõa laïi caùc cöûa soå tröôùc khi muøa ñoâng baét ñaàu, ñieàu maø Boä vaên hoùa ñaõ höùa laøm hoài thaùng Möôøi Hai naêm ngoaùi (2024), vaø chuùng toâi caàn nhoå caùc caây ñaõ moïc leân treân maùi vaø töôøng cuûa nhaø thôø.
Nhaø thôø thaùnh Nicola ñöôïc xaây caát trong khoaûng thôøi gian töø 1899 ñeán 1909 theo kieåu taân Goâ-tích vaø laø moät trong nhöõng thaùnh ñöôøng ñeïp nhaát ôû thuû ñoâ Kiev. Nhaø thôø ñöôïc thaùnh hieán ngaøy 19 thaùng Möôøi Hai naêm 1909, tröôùc söï hieän dieän cuûa haøng ngaøn tín höõu. Naêm 1930, nhaø nöôùc coäng saûn Boân-xeâ-vích keát aùn cha sôû baûy naêm lao ñoäng khoå sai vaø cha qua ñôøi naêm 1935 taïi ñaûo Solovetsky.
Naêm 1938 nhaø nöôùc ñoùng cöûa nhaø thôø vaø giaûi taùn giaùo xöù, ñoàng thôøi bieán thaùnh ñöôøng thaønh nhaø kho chöùa ñoà. Trong cuoäc giao tranh xaûy ra hoài muøa thu naêm 1943, thôøi Theá chieán thöù II, nhaø thôø bò hö haïi vì bò ñaïn phaùo laøm hö haïi caùc töôøng vaø moät phaàn beân trong. Sau chieán tranh, thaùnh ñöôøng ñöôïc taùi thieát, nhöng nhöõng kieáng maøu vaø caùc böùc tranh bò phaù huûy. Ngaøy 13 thaùng Möôøi Hai naêm 1979, chính phuû Coäng hoøa Ucraina thuoäc Lieân bang Soâ Vieát baáy giôø bieán nhaø thôø thaùnh Nicoâla thaønh nhaø hoøa nhaïc.
Sau khi Ucraina ñöôïc ñoäc laäp khoûi Lieân Xoâ, thaùnh leã ñaàu tieân ñöôïc cöû haønh taïi nhaø thôø thaùnh Nicoâla hoài thaùng Gieâng naêm 1992 vaø ngaøy 25 thaùng Saùu naêm 2001, trong cuoäc vieáng thaêm ôû Kiev, Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ vieáng nhaø thôø naøy.
Hoài ñoù, Toång thoáng Leonid Kuchma ñaõ höùa vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng laø seõ traû laïi nhaø thôø cho Giaùo hoäi Coâng giaùo. Moät tuaàn sau ñoù, Thuû töôùng Denys Shmyhal kyù leänh traû nhaø thôø, nhöng heát haïn, chaúng coù gì thay ñoåi. Ngaøy 01 thaùng Saùu naêm 2022, chính quyeàn thaønh Kiev chính thöùc trao traû nhaø thôø thaùnh Nicoâla, cho giaùo xöù taïi ñaây, nhöng khoâng tieán haønh thöïc söï. Thaùng Möôøi Hai naêm 2023, Boä tröôûng Vaên hoùa laâm thôøi Rostyslav Karandieyev kyù leänh traû nhaø thôø cho giaùo xöù, ngaøy 01 thaùng Naêm naêm 2024.
(Ekai.pl 25-7-2025)