Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha
göûi Hoäi nghò Thöôïng ñænh naêm 2025
"AI vì coâng ích"
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha göûi Hoäi nghò Thöôïng ñænh naêm 2025 "AI vì coâng ích".
Chuyeån ngöõ: Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Geneøve (WHÑ 12-07-2025) - Hoäi nghò Thöôïng ñænh Toaøn caàu naêm 2025 vôùi chuû ñeà "AI vì coâng ích" dieãn ra töø ngaøy 08 ñeán 11 thaùng 7 naêm 2025 taïi Geneøve, Thuïy Só, quy tuï ñoâng ñaûo caùc ñaïi dieän chính phuû, laõnh ñaïo ngaønh coâng ngheä, giôùi hoïc thuaät, caùc toå chöùc xaõ hoäi daân söï vaø giôùi treû. Nhaân dòp naøy, Ñöùc Giaùo hoaøng Leâoâ XIV ñaõ göûi tôùi Hoäi nghò moät söù ñieäp, do Ñöùc Hoàng y Pietro Parolin, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, ñaïi dieän kyù teân.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Söù ñieäp:
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Ñöôïc kyù bôûi Ñöùc Hoàng y Pietro Parolin, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh,
Göûi tôùi Hoäi nghò Thöôïng ñænh naêm 2025 "AI vì coâng ích"
[Geneva, ngaøy 10 thaùng 7 naêm 2025]
Nhaân danh Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV, toâi xin göûi lôøi chaøo thaân aùi ñeán quyù tham döï vieân Hoäi nghò Thöôïng ñænh "Trí tueä nhaân taïo vì coâng ích" (AI for Good) naêm 2025, do Lieân minh Vieãn thoâng Quoác teá (ITU) toå chöùc, vôùi söï hôïp taùc cuûa caùc cô quan khaùc thuoäc Lieân hieäp quoác khaùc vaø ñoàng toå chöùc cuûa Chính phuû Thuïy Só. Vì Hoäi nghò laàn naøy truøng vôùi dòp kyû nieäm 160 naêm thaønh laäp ITU, toâi xin chuùc möøng taát caû quyù thaønh vieân vaø nhaân vieân cuûa toå chöùc vì nhöõng noã löïc vaø cam keát khoâng ngöøng trong vieäc thuùc ñaåy söï hôïp taùc toaøn caàu, nhaèm ñöa lôïi ích cuûa caùc coâng ngheä truyeàn thoâng ñeán vôùi moïi ngöôøi treân khaép theá giôùi. Vieäc keát noái gia ñình nhaân loaïi qua ñieän baùo, phaùt thanh, ñieän thoaïi, truyeàn thoâng kyõ thuaät soá vaø veä tinh luoân ñaët ra nhöõng thaùch thöùc, ñaëc bieät taïi caùc vuøng noâng thoân vaø khu vöïc coù thu nhaäp thaáp, nôi vaãn coøn khoaûng 2,6 tyû ngöôøi chöa ñöôïc tieáp caän vôùi caùc coâng ngheä truyeàn thoâng.
Nhaân loaïi ñang ñöùng tröôùc moät ngaõ reõ, ñoái dieän vôùi tieàm naêng to lôùn do cuoäc caùch maïng kyõ thuaät soá do Trí tueä Nhaân taïo (AI) mang laïi. Taùc ñoäng cuûa cuoäc caùch maïng naøy raát saâu roäng, ñang chuyeån ñoåi caùc lónh vöïc nhö giaùo duïc, lao ñoäng, ngheä thuaät, chaêm soùc söùc khoûe, haønh chính, quaân söï vaø truyeàn thoâng. Söï chuyeån mình mang tính thôøi ñaïi naøy ñoøi hoûi ñoøi hoûi tinh thaàn traùch nhieäm vaø khaû naêng phaân ñònh, ñeå ñaûm baûo raèng AI ñöôïc phaùt trieån vaø söû duïng vì coâng ích, xaây döïng nhöõng nhòp caàu ñoái thoaïi, thuùc ñaåy tình huynh ñeä, vaø baûo ñaûm raèng noù phuïc vuï cho lôïi ích cuûa toaøn theå nhaân loaïi.
Khi AI ngaøy caøng coù khaû naêng töï ñoäng thích öùng vôùi nhieàu tình huoáng baèng caùch ñöa ra nhöõng löïa choïn thuaàn tuùy kyõ thuaät döïa treân thuaät toaùn, thì ñieàu thieát yeáu laø phaûi suy xeùt ñeán caùc heä quaû mang tính nhaân hoïc vaø ñaïo ñöùc cuûa noù, nhöõng giaù trò ñang bò ñaët vaøo thöû thaùch, cuøng vôùi caùc boån phaän vaø khuoân khoå phaùp lyù caàn thieát ñeå baûo veä nhöõng giaù trò aáy. Thaät vaäy, maëc duø AI coù theå moâ phoûng moät soá khía caïnh cuûa tö duy con ngöôøi vaø thöïc hieän caùc nhieäm vuï cuï theå vôùi toác ñoä vaø hieäu quaû vöôït troäi, nhöng noù khoâng theå taùi taïo söï phaân ñònh luaân lyù hay khaû naêng thieát laäp caùc moái töông quan ñích thöïc. Do ñoù, söï phaùt trieån cuûa caùc tieán boä coâng ngheä nhö theá phaûi luoân ñi ñoâi vôùi vieäc toân troïng caùc giaù trò nhaân vaên vaø xaõ hoäi, khaû naêng phaùn ñoaùn vôùi moät löông taâm ngay thaúng, cuõng nhö söï tröôûng thaønh trong traùch nhieäm nhaân baûn. Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø thôøi ñaïi ñoåi môùi saâu roäng naøy thuùc ñaåy nhieàu ngöôøi suy tö veà yù nghóa cuûa vieäc laøm ngöôøi, vaø veà vai troø cuûa nhaân loaïi trong theá giôùi.
Tuy traùch nhieäm veà vieäc söû duïng heä thoáng AI moät caùch ñaïo ñöùc khôûi ñi töø nhöõng ngöôøi phaùt trieån, quaûn lyù vaø giaùm saùt caùc heä thoáng ñoù, thì nhöõng ngöôøi söû duïng chuùng cuõng chia seû phaàn traùch nhieäm naøy. Vì theá, AI ñoøi hoûi moät söï quaûn trò ñaïo ñöùc thích ñaùng, cuøng vôùi nhöõng khuoân khoå phaùp lyù ñaët con ngöôøi laøm trung taâm, vöôït leân treân caùc tieâu chí ñôn thuaàn cuûa tính höõu duïng hay hieäu suaát. Töïu trung, chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïc ñaùnh maát muïc tieâu chung laø goùp phaàn kieán taïo "tranquillitas ordinis - söï an hoøa cuûa traät töï", nhö Thaùnh Augustinoâ ñaõ ñònh nghóa (De civitate Dei), ñoàng thôøi coå vuõ moät traät töï töông quan xaõ hoäi mang tính nhaân vaên hôn, cuõng nhö moät xaõ hoäi hoøa bình vaø coâng chính, phuïc vuï cho söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa con ngöôøi vaø lôïi ích cuûa ñaïi gia ñình nhaân loaïi.
Nhaân danh Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV, toâi muoán nhaân dòp naøy khích leä quyù vò haõy tìm kieám söï minh ñònh veà ñaïo ñöùc vaø thieát laäp moät heä thoáng quaûn trò AI phoái hôïp ôû caû caáp ñoä ñòa phöông laãn toaøn caàu, ñaët neàn taûng treân söï coâng nhaän chung veà phaåm giaù voán coù vaø caùc quyeàn töï do cô baûn cuûa con ngöôøi. Ñöùc Thaùnh cha saün loøng baûo ñaûm vôùi quyù vò lôøi caàu nguyeän cuûa ngaøi trong haønh trình daán thaân vì coâng ích cuûa quyù vò.
Hoàng y Pietro Parolin
Quoác vuï khanh Toaø Thaùnh
Nt. Anna Ngoïc Dieäp, OP
Doøng Ña Minh Thaùnh Taâm
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va (10/07/2025)