Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leo XIV,
Nhaân Ngaøy Theá giôùi daønh cho OÂng baø
vaø Ngöôøi cao nieân laàn thöù 5 naêm 2025
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leo XIV, Nhaân Ngaøy Theá giôùi daønh cho OÂng baø vaø Ngöôøi cao nieân laàn thöù 5 naêm 2025, 27 thaùng 7 naêm 2025.
Vuõ Vaên An chuyeån dòch Vieät ngöõ
Vatican (VietCatholic News 11-07-2025) - Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leo XIV, Nhaân Ngaøy Theá giôùi daønh cho OÂng baø vaø Ngöôøi cao nieân laàn thöù 5 naêm 2025, 27 thaùng 7 naêm 2025:
Phuùc cho nhöõng ai khoâng maát hy voïng (x. Hc 14:2)
Anh chò em thaân meán,
Naêm Thaùnh maø chuùng ta ñang cöû haønh giuùp chuùng ta nhaän ra hy voïng laø nguoàn vui baát taän, baát keå tuoåi taùc. Khi hy voïng ñoù ñöôïc toâi luyeän baèng löûa trong suoát cuoäc ñôøi, noù chöùng toû laø nguoàn haïnh phuùc saâu xa.
Kinh Thaùnh cho chuùng ta thaáy nhieàu taám göông veà nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ ñöôïc Chuùa goïi vaøo cuoái ñôøi ñeå ñoùng goùp vaøo keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Ngöôøi. Chuùng ta coù theå nghó ñeán Abraham vaø Sarah, nhöõng ngöôøi ñaõ lôùn tuoåi, caûm thaáy khoù tin khi Chuùa höùa ban cho hoï moät ñöùa con. Tình traïng hieám muoän döôøng nhö ngaên caûn hoï hy voïng vaøo töông lai.
Phaûn öùng cuûa Dacaria tröôùc tin Gioan Taåy Giaû ra ñôøi cuõng khoâng khaùc gì: "Vieäc aáy xaûy ra theá naøo ñöôïc? Toâi ñaõ giaø roài, vôï toâi cuõng ñaõ cao nieân" (Lc 1,18). Tuoåi giaø, hieám muoän vaø söùc khoûe suy yeáu döôøng nhö ñaõ ngaên caûn moïi hy voïng soáng vaø sinh saûn nôi nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø naøy. Caâu hoûi maø Nicoâñeâmoâ hoûi Chuùa Gieâsu khi Ngöôøi noùi vôùi oâng veà vieäc "taùi sinh" cuõng coù veû hoaøn toaøn laø moät caâu hoûi coù tính tu töø: "Ngöôøi ta ñaõ giaø roài, laøm sao coù theå sinh ra ñöôïc? Chaúng leõ ngöôøi ta laïi coù theå trôû vaøo loøng meï laàn thöù hai ñeå ñöôïc sinh ra sao?" (Ga 3,4). Tuy nhieân, baát cöù khi naøo chuùng ta nghó raèng moïi söï khoâng theå thay ñoåi, Chuùa laïi laøm chuùng ta ngaïc nhieân vôùi moät haønh ñoäng quyeàn naêng cöùu ñoä.
Ngöôøi cao nieân laø daáu chæ cuûa hy voïng
Trong Kinh Thaùnh, Thieân Chuùa nhieàu laàn baøy toû söï quan phoøng cuûa Ngöôøi baèng caùch höôùng veà nhöõng ngöôøi ôû tuoåi xeá chieàu. Ñieàu naøy khoâng chæ ñuùng vôùi Abraham, Sarah, Zechariah vaø Elizabeth, maø coøn ñuùng vôùi Moses, ngöôøi ñöôïc goïi ñeå giaûi phoùng daân toäc mình khi ñaõ taùm möôi tuoåi (x. Xh 7:7). Do ñoù, Thieân Chuùa daïy chuùng ta raèng, trong maét Ngöôøi, tuoåi giaø laø thôøi gian cuûa aân suûng vaø phuùc laønh, vaø ñoái vôùi Ngöôøi, ngöôøi cao nieân laø nhöõng chöùng nhaân ñaàu tieân cuûa hy voïng. Thaùnh Augustinoâ hoûi: "Chuùng ta hieåu tuoåi giaø nhö theá naøo?" Ngaøi noùi vôùi chuùng ta raèng chính Thieân Chuùa ñaõ traû lôøi caâu hoûi: "Haõy ñeå söùc maïnh cuûa con suy yeáu, ñeå söùc maïnh cuûa Ta ôû laïi trong con, vaø con coù theå noùi nhö Thaùnh Toâng ñoà: 'Khi toâi yeáu ñuoái, chính laø luùc toâi maïnh meõ'" (Super Tv 70,11). Soá löôïng ngöôøi cao nieân ngaøy caøng taêng laø moät daáu chæ cuûa thôøi ñaïi maø chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñeå phaân ñònh, ñeå dieãn giaûi ñuùng ñaén khoaûnh khaéc lòch söû naøy.
Ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi vaø theá giôùi chæ coù theå ñöôïc hieåu döôùi aùnh saùng söï chuyeån tieáp cuûa caùc theá heä. Vieäc ñoùn nhaän ngöôøi cao nieân giuùp chuùng ta hieåu raèng cuoäc soáng khoâng chæ laø khoaûnh khaéc hieän taïi, vaø khoâng neân laõng phí vaøo nhöõng cuoäc gaëp gôõ hôøi hôït vaø nhöõng moái quan heä choùng vaùnh. Thay vaøo ñoù, cuoäc soáng luoân höôùng chuùng ta veà töông lai. Trong saùch Saùng Theá, chuùng ta tìm thaáy ñoaïn caûm ñoäng veà lôøi chuùc phuùc cuûa oâng Gia-coáp daønh cho caùc chaùu, töùc caùc con trai cuûa oâng Giuse; lôøi cuûa oâng laø moät lôøi keâu goïi haõy höôùng veà töông lai vôùi nieàm hy voïng, laø thôøi ñieåm maø lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa seõ ñöôïc thöïc hieän (x. St 48:8-20). Neáu ñuùng laø söï yeáu ñuoái cuûa ngöôøi cao nieân caàn ñeán söùc maïnh cuûa ngöôøi treû, thì cuõng ñuùng laø söï thieáu kinh nghieäm cuûa ngöôøi treû caàn ñeán chöùng taù cuûa ngöôøi cao nieân ñeå xaây döïng töông lai baèng söï khoân ngoan. OÂng baø chuùng ta ñaõ bao laàn laø taám göông veà ñöùc tin vaø loøng taän tuïy, ñöùc haïnh coâng daân vaø söï daán thaân xaõ hoäi, trí nhôù vaø söï kieân trì giöõa nhöõng thöû thaùch! Di saûn quyù giaù maø hoï ñaõ truyeàn laïi cho chuùng ta vôùi nieàm hy voïng vaø tình yeâu thöông seõ luoân laø nguoàn caûm höùng cho loøng bieát ôn vaø lôøi keâu goïi kieân trì.
Daáu chæ hy voïng cho ngöôøi cao nieân
Töø thôøi Kinh Thaùnh, Naêm Thaùnh ñaõ ñöôïc hieåu laø thôøi gian giaûi phoùng. Noâ leä ñöôïc giaûi phoùng, nôï naàn ñöôïc xoùa boû vaø ñaát ñai ñöôïc traû laïi cho chuû sôû höõu ban ñaàu. Naêm Thaùnh laø thôøi ñieåm traät töï xaõ hoäi maø Thieân Chuùa mong muoán ñöôïc phuïc hoài, vaø nhöõng baát bình ñaúng vaø baát coâng tích tuï qua nhieàu naêm ñöôïc khaéc phuïc. Chuùa Gieâsu ñaõ gôïi laïi nhöõng khoaûnh khaéc giaûi phoùng ñoù, khi Ngöôøi rao giaûng Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo, cho ngöôøi muø ñöôïc saùng maét vaø cho tuø nhaân vaø ngöôøi bò aùp böùc ñöôïc töï do (x. Lc 4,16-21) taïi hoäi ñöôøng Nazareth.
Nhìn vaøo ngöôøi cao nieân trong tinh thaàn cuûa Naêm Thaùnh naøy, chuùng ta ñöôïc keâu goïi giuùp hoï traûi nghieäm söï giaûi thoaùt, ñaëc bieät khoûi söï coâ ñôn vaø bò boû rôi. Naêm nay laø thôøi ñieåm thích hôïp ñeå laøm ñieàu ñoù. Loøng trung thaønh cuûa Thieân Chuùa vôùi nhöõng lôøi höùa cuûa Ngöôøi daïy chuùng ta raèng coù moät phuùc laønh trong tuoåi giaø, moät nieàm vui Tin Möøng ñích thöïc, truyeàn caûm höùng cho chuùng ta vöôït qua nhöõng raøo caûn thôø ô trong ñoù, ngöôøi cao nieân thöôøng thaáy mình bò giam haõm. Xaõ hoäi cuûa chuùng ta, treân khaép theá giôùi, ñang ngaøy caøng quen vôùi vieäc ñeå phaàn quan troïng vaø phong phuù naøy trong cuoäc soáng cuûa hoï bò gaït ra ngoaøi leà vaø laõng queân. Trong tình hình naøy, caàn coù moät söï thay ñoåi nhòp ñoä, ñieàu naøy deã daøng nhaän thaáy trong vieäc toaøn theå Giaùo hoäi ñaûm nhaän traùch nhieäm. Moãi giaùo xöù, hieäp hoäi vaø nhoùm giaùo hoäi ñöôïc keâu goïi trôû thaønh nhaân vaät chuû ñaïo trong moät "cuoäc caùch maïng" cuûa loøng bieát ôn vaø söï quan taâm, ñöôïc thöïc hieän thoâng qua vieäc thöôøng xuyeân thaêm hoûi ngöôøi cao nieân, thieát laäp caùc maïng löôùi hoã trôï vaø caàu nguyeän cho hoï vaø cuøng hoï, cuõng nhö xaây döïng caùc moái quan heä coù theå khoâi phuïc hy voïng vaø phaåm giaù cho nhöõng ngöôøi caûm thaáy bò laõng queân. Nieàm hy voïng Kitoâ giaùo luoân thuùc giuïc chuùng ta taùo baïo hôn, daùm nghó lôùn, khoâng haøi loøng vôùi hieän traïng söï vaät. Trong tröôøng hôïp naøy, noù thuùc giuïc chuùng ta noã löïc höôùng ñeán moät söï thay ñoåi coù theå khoâi phuïc laïi loøng kính troïng vaø tình aâu yeám maø ngöôøi cao nieân ñaùng ñöôïc höôûng.
Ñoù laø lyù do taïi sao Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ muoán Ngaøy Theá giôùi OÂng baø vaø Ngöôøi cao nieân ñöôïc toå chöùc chuû yeáu thoâng qua noã löïc tìm kieám nhöõng ngöôøi cao nieân soáng moät mình. Vì lyù do naøy, nhöõng ai khoâng theå ñeán Roâma haønh höông trong Naêm Thaùnh naøy coù theå "ñöôïc höôûng AÂn xaù Naêm Thaùnh neáu hoï daønh moät khoaûng thôøi gian thích hôïp ñeå thaêm vieáng nhöõng ngöôøi cao nieân coâ ñôn... theo moät nghóa naøo ñoù, thöïc hieän moät cuoäc haønh höông ñeán vôùi Chuùa Kitoâ hieän dieän trong hoï (x. Mt 25:34-36)" (Toâng thö saùm hoái, Quy taéc ban AÂn xaù Naêm Thaùnh, III). Thaêm vieáng ngöôøi cao nieân laø moät caùch ñeå gaëp gôõ Chuùa Gieâsu, Ñaáng giaûi thoaùt chuùng ta khoûi söï thôø ô vaø coâ ñôn.
Laø ngöôøi cao nieân, chuùng ta coù theå hy voïng
Saùch Huaán Ca goïi nhöõng ai khoâng maát hy voïng laø coù phuùc (x. 14:2). Coù leõ, ñaëc bieät laø khi chuùng ta soáng laâu, chuùng ta coù theå bò caùm doã nhìn veà quaù khöù chöù khoâng höôùng veà töông lai. Tuy nhieân, nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ vieát trong laàn nhaäp vieän cuoái cuøng cuûa ngaøi, "thaân xaùc chuùng ta yeáu ñuoái, nhöng duø vaäy, khoâng gì coù theå ngaên caûn chuùng ta yeâu thöông, caàu nguyeän, hy sinh baûn thaân, ôû beân nhau, trong ñöùc tin, nhö nhöõng daáu chæ raïng ngôøi cuûa hy voïng" (Kinh Truyeàn Tin, ngaøy 16 thaùng 3 naêm 2025). Chuùng ta sôû höõu moät söï töï do maø khoâng khoù khaên naøo coù theå cöôùp maát: ñoù laø töï do yeâu thöông vaø caàu nguyeän. Moïi ngöôøi, luoân luoân coù theå yeâu thöông vaø caàu nguyeän.
Tình aâu yeám cuûa chuùng ta daønh cho nhöõng ngöôøi thaân yeâu - daønh cho ngöôøi vôï hoaëc ngöôøi choàng maø vôùi hoï, chuùng ta ñaõ daønh phaàn lôùn cuoäc ñôøi mình, daønh cho con caùi, cho chaùu chaét, nhöõng ngöôøi laøm böøng saùng nhöõng ngaøy thaùng cuûa chuùng ta - khoâng heà phai nhaït khi söùc löïc cuûa chuùng ta suy yeáu. Thaät vaäy, chính tình aâu yeám cuûa hoï thöôøng hoài sinh naêng löïc cuûa chuùng ta vaø mang laïi cho chuùng ta hy voïng vaø an uûi.
Nhöõng daáu chæ cuûa tình yeâu soáng ñoäng naøy, baét nguoàn töø chính Thieân Chuùa, mang laïi cho chuùng ta loøng can ñaûm vaø nhaéc nhôû chuùng ta raèng "duø con ngöôøi beân ngoaøi cuûa chuùng ta coù taøn luïi, thì con ngöôøi beân trong cuûa chuùng ta vaãn ngaøy caøng ñoåi môùi" (2 Cr 4:16). Ñaëc bieät khi chuùng ta giaø ñi, haõy tieán böôùc vôùi nieàm tin vaøo Chuùa. Xin cho chuùng ta ñöôïc ñoåi môùi moãi ngaøy qua vieäc gaëp gôõ Ngöôøi trong lôøi caàu nguyeän vaø Thaùnh Leã. Xin cho chuùng ta yeâu thöông truyeàn laïi ñöùc tin maø chuùng ta ñaõ soáng trong nhieàu naêm, trong gia ñình vaø trong nhöõng cuoäc gaëp gôõ haøng ngaøy vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Xin cho chuùng ta luoân ngôïi khen Thieân Chuùa vì loøng nhaân töø cuûa Ngöôøi, vun ñaép söï hieäp nhaát vôùi nhöõng ngöôøi thaân yeâu, môû loøng ra vôùi nhöõng ngöôøi ôû xa vaø ñaëc bieät laø vôùi taát caû nhöõng ngöôøi ñang caàn. Baèng caùch naøy, chuùng ta seõ laø daáu chæ cuûa hy voïng, baát keå tuoåi taùc cuûa chuùng ta.
Töø Vatican, ngaøy 26 thaùng 6 naêm 2025
LEO PP. XIV