Ñaïi söù quaùn Myõ caïnh Toøa Thaùnh
chaøo möøng vò Giaùo hoaøng ñaàu tieân ngöôøi Myõ
Ñaïi söù quaùn Myõ caïnh Toøa Thaùnh chaøo möøng vò Giaùo hoaøng ñaàu tieân ngöôøi Myõ.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Roma (RVA News 06-07-2025) - Hoâm 30 thaùng Saùu naêm 2025, Ñaïi söù quaùn Myõ caïnh Toøa Thaùnh ôû Roma ñaõ toå chöùc buoåi tieáp taân chaøo möøng vò Giaùo hoaøng ngöôøi Myõ ñaàu tieân trong lòch söû vaø trong soá ñoâng ñaûo quan khaùch hieän dieän, coù Ñöùc Toång giaùm muïc Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh Paul Gallagher.
Chuû nhaø tieáp ñoùn caùc quan khaùch taïi bieät thöï Richardson ôû Roma, laø baø Laura Hochla, Ñaïi bieän cuûa Ñaïi söù quaùn, vì hieän chöa coù ñaïi söù môùi. Dòp naøy, moïi ngöôøi cuõng möøng leã Ñoäc laäp laàn thöù 249 cuûa nöôùc Myõ, muøng 04 thaùng Baûy, vaø kyû nieäm 41 naêm thieát laäp quan heä ngoaïi giao giöõa Myõ vaø Toøa Thaùnh. Tröôùc ñoù, Myõ chæ coù ñaïi dieän rieâng cuûa Toång thoáng Myõ caïnh Toøa Thaùnh vaø khoâng coù tính caùch ngoaïi giao.
Leân tieáng trong buoåi tieáp taân, Ñöùc Toång giaùm muïc Gallagher ñaõ gôïi laïi lòch söû moái quan heä giöõa Myõ vaø Toøa Thaùnh, ñoàng thôøi noùi raèng söï ñaéc cöû cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Leâoâ XIV laø moät söï ñoùng goùp cuûa Myõ cho Giaùo hoäi vaø naâng söï ñoùng goùp naøy leân moät möùc ñoä khaùc. Ñöùc Toång giaùm muïc nhaéc ñeán söï hieän dieän cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Myõ, baét ñaàu vôùi caùc thöøa sai khieâm toán vaø nhöõng tín höõu Coâng giaùo di daân, nhieàu khi bò nhìn vôùi caëp maét ngôø vöïc taïi ñaát nöôùc môùi cuûa hoï. Tuy nhieân, khi con soá caùc tín höõu Coâng giaùo gia taêng, thì söï ñoùng goùp cuûa hoï cho xaõ hoäi Myõ cuõng gia taêng.
Ñöùc Toång giaùm muïc noùi: "Tieáp xuùc ngoaïi giao ñaàu tieân giöõa Myõ vaø Ñöùc Giaùo hoaøng laø töø hoài naêm 1788, khi oâng Benjamin Franklin göûi moät söù ñieäp cuûa Toång thoáng George Washington cho Ñöùc Giaùo hoaøng Pioâ VI, trong ñoù oâng noùi: quoác gia môùi ñoäc laäp thaáy khoâng caàn phaûi can döï vaøo vieäc boå nhieäm caùc giaùm muïc, trong khi cuoäc caùch maïng cuûa Myõ khoâng nhöõng mang laïi töï do cho caùc thuoäc ñòa nhöng coøn mang laïi töï do toân giaùo nöõa".
Nöôùc Myõ duy trì caùc moái quan heä laõnh söï vôùi nöôùc cuûa caùc vò Giaùo hoaøng, baét ñaàu töø naêm 1797 vaø caùc moái quan heä ngoaïi giao vôùi Ñöùc Giaùo hoaøng töø naêm 1848 ñeán 1867, tuy khoâng ôû caáp ñaïi söù.
Caùc moái quan heä naøy bò ngöng laïi vaøo naêm 1867, khi Quoác hoäi Myõ thoâng qua leänh caám taøi trôï moái quan heä vôùi Toøa Thaùnh - quyeát ñònh naøy coù nguoàn goác töø taâm tình choáng Coâng giaùo ôû Myõ. Töø ñoù, moái quan heä giöõa Vatican vaø Myõ, trong hôn moät theá kyû, chæ ñöôïc dieãn ra qua vò phaùi vieân rieâng cuûa Toång thoáng Myõ, keå caû trong thôøi Theá chieán thöù II. Vaø naêm 1984, Toång thoáng Ronald Reagan vaø Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II môùi thieát laäp quan heä ngoaïi giao giöõa hai beân treân caáp ñaïi söù vaø söù thaàn Toøa Thaùnh.
Trong dieãn vaên, Ñöùc Toång giaùm muïc Ngoaïi tröôûng Toøa Thaùnh cuõng nhaéc ñeán nhöõng tín höõu Coâng giaùo giöõ caùc chöùc vuï cao ôû Myõ, töø Toång thoáng Kennedy cho ñeán Phoù Toång thoáng Myõ hieän nay, vaø söï gia taêng ñoùng goùp veà maët trí thöùc cuûa caùc thaàn hoïc gia ngöôøi Myõ, trong ñoù coù cha John Courtney Murray: caùc yù töôûng cuûa cha veà töï do toân giaùo ñaõ aûnh höôûng ñeán Coâng ñoàng chung Vatican II.
Ñöùc Toång giaùm muïc Gallagher moâ taû goác gaùc gia ñình cuûa Ñöùc taân Giaùo hoaøng, nhö tinh hoa cuûa Myõ.
Baø Susan Hanssen, moät giaùo sö söû hoïc tham döï buoåi tieáp taân ôû Bieät thöï Richardson, nhaän ñònh raèng: "Söï ñaéc cöû cuûa vò Giaùo hoaøng ngöôøi Myõ ñaàu tieân töôïng tröng cho söï tröôûng thaønh cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Hoa Kyø. Moät Coäng ñoàng Coâng giaùo nhaäp cö töï yù thöùc mình ñang ñaáu tranh vôùi söï ñoàng hoùa ñoät nhieân buøng leân vôùi soá ôn goïi linh muïc vaø nhöõng ngöôøi troåi vöôït trôû laïi ñaïo döôùi thôøi canh taân cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II. Ñoù laø moät söï bieåu döông veà söï tin töôûng nôi chaân lyù ñöùc tin vaø söùc maïnh cuûa nieàm tin naøy trong vieäc ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà taân tieán".
(CNA 4-7-2025)