Hai nöõ tu taïi Haiti bò saùt haïi
Hai nöõ tu taïi Haiti bò saùt haïi.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Mirebalais (RVA News 05-04-2025) - Hai nöõ tu Doøng thaùnh Teâreâsa taïi Haiti ñaõ bò caùc baêng ñaûng voõ trang saùt haïi, trong tình traïng hoãn ñoän vaø baát an taïi nöôùc naøy.
Hai nöõ tu laø chò Evanette Onezaire vaø Jeanne Voltaire ñaõ bò aùm saùt hoâm 31 thaùng Ba naêm 2025, taïi Mirebalais thuoäc tænh Trung Haiti, caùch thuû ñoâ Port-au-Prince khoaûng 60 caây soá, maëc duø coù söï can thieäp cuûa caùc löïc löôïng an ninh cuûa chính phuû taïi thaønh phoá naøy.
Thuû phaïm vuï saùt nhaân laø lieân minh "Vivre Ensemble", Soáng chung, quy tuï caùc baêng ñaûng baát löông voõ trang. Daân chuùng kinh hoaøng vaø tieáp tuïc rôøi boû thaønh phoá chaïy veà caùc laøng laân caän. Ngoaøi hai nöõ tu, laøn soùng baïo löïc coøn laøm cho ba ngöôøi khaùc bò saùt haïi.
Ñöùc cha Max Leroy Meùsidor, Toång giaùm muïc Giaùo phaän thuû ñoâ, xaùc nhaän vuï saùt haïi hai nöõ tu. Hoài naêm 2022, moät nöõ tu khaùc laø chò Luisa Dell'Orto cuõng ñaõ chòu chung soá phaän, saùu nöõ tu khaùc bò baét coùc, roài ñöôïc traû töï do hoài thaùng Gieâng naêm 2024.
Mirebalais laø moät thaønh phoá coù khoaûng 200 ngaøn daân cö vaø nhoùm baêng ñaûng "Soáng chung" saùt haïi hai nöõ tu, nhö moät haønh vi traû ñuõa choáng laïi toan tính cuûa Hoäi ñoàng chính phuû laâm thôøi Haiti baøi tröø caùc baêng ñaûng baát löông. Nhoùm naøy ñaõ taán coâng nhaø tuø Mirebalais giaûi thoaùt cho ít nhaát laø 500 tuø nhaân. Theo tôø "Haiti Thôøi Baùo" (Haiti Times) ôû ñòa phöông, trong cuoäc ñuïng ñoä vôùi caûnh saùt quoác gia Haiti, ñaõ coù ít nhaát 30 thaønh vieân baêng ñaûng bò gieát.
Mirebalais ñöôïc coi laø moät trung taâm raát quan troïng ôû Haiti, vì taïi ñaây coù Beänh vieän Ñaïi hoïc, moät nhaø thöông taân tieán nhaát nöôùc, coù khaû naêng saên soùc moãi ngaøy cho khoaûng 1,000 beänh nhaân. Thaønh naøy cuõng giöõ moät vò trí quan troïng veà chieán löôïc, laø nôi giao nhau giöõa hai truïc loä chính cuûa Haiti: moät ñöôøng daãn tôùi bôø bieån phía baéc cuûa Haiti vaø moät ñöôøng daãn tôùi Coäng hoøa Dominicana.
Töø laâu, baïo löïc ñaõ gaây caûnh ñoå maùu ôû Haiti vaø oâng Toång thö kyù Lieân Hieäp Quoác ñaõ keâu goïi gia taêng söï hoã trôï cuûa coäng ñoàng quoác teá ñeå taùi laäp an ninh, baûo veä daân chuùng vaø kieán taïo nhöõng ñieàu kieän caàn thieát haàu taùi laäp daân chuû taïi nöôùc naøy. Nhöng nhöõng thoâng tin do oâng William O'Neil, ñaïi dieän Lieân Hieäp Quoác veà nhaân quyeàn taïi Haiti, döôøng nhö khoâng cho thaáy coù nhieàu hy voïng trong lónh vöïc naøy. OÂng noùi: "Hieän nay khoâng coù nhöõng loái ra, loái vaøo thuû ñoâ cuûa Haiti, ngoaïi tröø baèng tröïc thaêng. Caùc baêng ñaûng baát löông kieåm soaùt hoaøn toaøn nhieàu khu phoá, gieát ngöôøi, haõm hieáp, ñoát phaù nhaø cöûa, tröôøng hoïc vaø thaùnh ñöôøng".
Haiti tieáp tuïc ôû trong tình traïng vöôït ra ngoaøi söï kieåm soaùt cuûa chính quyeàn. Vì theá, hoâm muøng 02 thaùng Tö naêm 2025, haøng ngaøn ngöôøi ñaõ xuoáng ñöôøng ôû Port-au-Prince ñeå phaûn ñoái vaø ñoøi chính quyeàn lieân minh do Alix Didier Fils-Aimeù laõnh ñaïo töø chöùc. Hoï caùo buoäc oâng khoâng coù khaû naêng mang laïi an ninh cho ñaát nöôùc.
Caûnh saùt ñaõ thaúng tay ñaøn aùp nhöõng ngöôøi bieåu tình vaø taïo neân nhöõng baïo ñoäng môùi, trong ñoù coù nhöõng cuoäc taán coâng truï sôû cuûa Thuû töôùng vaø Hoäi ñoàng chuyeån tieáp. Theo con soá cuûa Lieân Hieäp Quoác, töø thaùng Baûy naêm 2024 ñeán thaùng Hai naêm 2025, coù hôn 4,200 ngöôøi Haiti bò saùt haïi, vaø 6,000 ngöôøi khaùc phaûi chaïy troán, boû laïi gia cö cuûa hoï.
(Vatican News 3-4-2025)