Chuùng ta haõy noi göông thaùnh thieän
vaø trung tín cuûa thaùnh Giuse
Tieáp kieán chung cuûa Ñöùc Thaùnh cha: Chuùng ta haõy noi göông thaùnh thieän vaø trung tín cuûa thaùnh Giuse.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 30-01-2025) - Saùng thöù Tö, ngaøy 29 thaùng Gieâng naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tieáp kieán chung khoaûng saùu ngaøn tín höõu haønh höông, taïi Ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI ôû noäi thaønh Vatican.
Nhö thöôøng leä, sau khi Ñöùc Thaùnh cha tieán vaøo hoäi tröôøng vaø khai maïc buoåi tieáp kieán, moïi ngöôøi ñaõ laéng nghe ñoaïn Tin möøng theo thaùnh Mattheâu (Mt 1,18-21), ñöôïc caùc ñoäc vieân coâng boá baèng chín ngoân ngöõ:
"Sau ñaây laø goác tích Ñöùc Gieâsu Kitoâ: baø Maria, meï Ngöôøi, ñaõ thaønh hoân vôùi oâng Giuse. Nhöng tröôùc khi hai oâng baø veà chung soáng, baø ñaõ coù thai do quyeàn naêng Chuùa Thaùnh Thaàn. OÂng Giuse, choàng baø, laø ngöôøi coâng chính vì khoâng muoán toá giaùc baø, neân môùi ñònh taâm boû baø caùch kín ñaùo. OÂng ñang toan tính nhö vaäy, thì kìa söù thaàn Chuùa hieän ñeán baùo moäng cho oâng raèng: "Naøy oâng Giuse, con chaùu Ñavít, ñöøng ngaïi ñoùn baø Maria vôï oâng veà, vì ngöôøi con baø cöu mang laø do quyeàn naêng Chuùa Thaùnh Thaàn. Baø seõ sinh con trai vaø oâng ñaët teân cho con treû laø Gieâsu, vì chính Ngöôøi seõ cöùu daân Ngöôøi khoûi toäi loãi cuûa hoï."
Baøi huaán giaùo
Trong baøi huaán giaùo tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc loaït baøi veà "Naêm Thaùnh 2025". Baøi naøy coù ñeà taøi laø: "Chuùa Gieâsu Kitoâ, nieàm hy voïng cuûa chuùng ta". "OÂng ñaët teân cho con laø Gieâsu" (Mt 1,21). Vieäc loan baùo cho thaùnh Giuse.
Môû ñaàu baøi huaán giaùo, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Hoâm nay, chuùng ta tieáp tuïc chieâm ngaém Chuùa Gieâsu Kitoâ nieàm hy voïng cuûa chuùng ta trong maàu nhieäm nguoàn goác cuûa Ngaøi, ñöôïc thuaät laïi trong caùc Tin möøng thôøi thô aáu.
Trong khi thaùnh Luca giuùp chuùng ta thöïc hieän ñieàu naøy trong vieãn töôïng cuûa thaân maãu laø Ñöùc Trinh Nöõ Maria, thì thaùnh Mattheâu ñaët mình trong vieãn töôïng thaùnh Giuse, ngöôøi ñaõ ñaûm nhaän chöùc phaän laøm cha cuûa Chuùa Gieâsu theo phaùp luaät, thaùp nhaäp Ngaøi vaøo goác Jesseâ vaø lieân keát vôùi lôøi höùa vôùi Vua Ñavít.
Thöïc vaäy, Chuùa Gieâsu laø nieàm hy voïng cuûa Israel ñöôïc vieân maõn: Ngaøi thuoäc doøng doõi ñöôïc höùa vôùi vua Ñavít (Xc 2 Sam 7,12; 1 Cr 17,11), laøm cho gia toäc cuûa Ngaøi ñöôïc "maõi maõi chuùc phuùc" (2 Sam 7,29); Ngaøi laø maàm naûy sinh töø goác Jesse (Xc Is 11.1), "laø maàm coâng chính" ñöôïc trò vì nhö vua ñích thöïc, bieát thöïc thi coâng phaùp vaø coâng lyù (Xc Ger 23,5; 33,15).
Thaùnh Giuse ñi vaøo boái caûnh trong Tin möøng theo thaùnh Mattheâu, nhö hoân phu cuûa Ñöùc Maria. Ñoái vôùi ngöôøi Do thaùi, söï ñính hoân laø moät lieân heä phaùp lyù ñích thöïc, chuaån bò cho nhöõng gì seõ xaûy ra khoaûng moät naêm sau ñoù, nghóa laø cöû haønh hoân leã. Chính khi aáy ngöôøi nöõ ñi töø söï baûo hoä cuûa thaân phuï sang söï baûo veä cuûa ngöôøi choàng, veà nhaø choàng vaø laøm cho hoàng aân laøm meï trôû neân saün saøng.
Chính trong khoaûng thôøi gian ñoù, thaùnh Giuse khaùm phaù thaáy Maria coù thai vaø tình yeâu cuûa thaùnh Giuse bò thöû thaùch naëng neà. Ñöùng tröôùc moät tình traïng nhö theá, leõ ra hoân öôùc coù theå bò huûy boû, luaät phaùp ñeà nghò hai giaûi phaùp: hoaëc laø moät haønh vi phaùp lyù, töùc laø ñöa ngöôøi nöõ ra toøa, hoaëc laø moät haønh ñoäng rieâng tö nhö trao cho ngöôøi nöõ moät thö töø boû hoân öôùc.
Thaùnh Mattheâu goïi thaùnh Giuse laø "ngöôøi coâng chính" (zaddiq), nghóa laø moät ngöôøi tuaân giöõ luaät Chuùa, töø ñoù ruùt ra söï soi saùng trong moïi hoaøn caûnh cuûa cuoäc soáng. Vì theá, khi tuaân theo Lôøi Chuùa, thaùnh Giuse haønh ñoäng moät caùch chín chaén: khoâng ñeå cho mình bò nhöõng tình caûm theo baûn naêng vaø sôï haõi laán aùp, ñeå roài khoâng daùm ñoùn Maria veà nhaø mình, nhöng thay vaøo ñoù ñeå cho mình ñöôïc söï khoân ngoan cuûa Chuùa höôùng daãn. Thaùnh Giuse choïn con ñöôøng aâm thaàm rôøi boû Maria, nghóa laø moät caùch rieâng tö (Xc Mt 1,19). Söï khoân ngoan naøy cuûa Giuse laøm cho thaùnh nhaân khoâng sai laàm vaø ñeå cho mình côûi môû vaø ngoan ngoaõn tuaân theo tieáng Chuùa vang doäi trong thaùnh nhaân qua moät giaác mô.
Trong caùch thöùc ñoù, Giuse thaønh Nazareth gôïi laïi trong kyù öùc moät Giuse khaùc, con oâng Giacoùp, bieät danh laø "ngöôøi coù nhöõng giaác mô" (Xc St 37,19), raát ñöôïc cha yeâu thöông vaø bò caùc anh gheùt boû, nhöng ñöôïc Thieân Chuùa naâng daäy, laøm cho oâng ñöôïc ôû trong trieàu ñình cuûa vua Pharaoâ. Vaäy, Giuse thaønh Nazareth ñaõ mô thaáy gì? Thaùnh nhaân mô thaáy pheùp laï maø Thieân Chuùa thöïc hieän trong cuoäc soáng cuûa Maria, vaø caû pheùp laï maø Chuùa thöïc hieän trong chính cuoäc soáng cuûa thaùnh nhaân: ñoù laø ñoùn nhaän chöùc phaän laøm cha, coù khaû naêng gìn giöõ, baûo veä vaø thoâng truyeàn gia saûn vaät chaát vaø tinh thaàn. Cung loøng cuûa hoân theâ coù thai laø do lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa, lôøi höùa mang moät teân, trong ñoù moïi ngöôøi ñöôïc söï chaéc chaén ñöôïc cöùu ñoä (Xc Cv 4,12): Chuùa Gieâsu, Thieân Chuùa laø ôn cöùu ñoä chuùng ta.
Trong giaác mô, Giuse nghe thaáy nhöõng lôøi naøy: "Hôõi Giuse, con vua Ñavit, ñöøng sôï nhaän Maria hoân theâ veà nhaø mình. Thöïc vaäy, haøi nhi ñöôïc sinh ra trong naøng ñeán töø Thaùnh Linh; naøng seõ sinh haï moät con trai vaø oâng seõ ñaët teân laø Gieâsu; thöïc vaäy, Ngöôøi seõ cöùu ñoä daân Ngöôøi khoûi toäi loãi" (Mt 1,20-21). Ñöùng tröôùc maïc khaûi aáy, thaùnh Giuse khoâng xin theâm baèng chöùng, nhöng tín thaùc vaøo Thieân Chuùa, ñoùn nhaän giaác mô töø Chuùa veà cuoäc soáng cuûa mình cuõng nhö cuoäc soáng cuûa hoân theâ. Theá laø thaùnh Giuse ñi vaøo trong aân phuùc cuûa ngöôøi bieát soáng lôøi höùa cuûa Chuùa trong tin, caäy vaø meán".
Trong taát caû moïi söï, thaùnh Giuse khoâng noùi lôøi naøo, nhöng tin töôûng, hy voïng vaø yeâu meán. Khoâng noùi nhöõng lôøi theo chieàu gioù, nhöng baèng nhöõng haønh ñoäng cuï theå. Thaùnh nhaân thuoäc doøng doõi nhöõng ngöôøi maø thaùnh Giacoâbeâ toâng ñoà goïi laø "factores Verbi" (Xc Gc 1,22), nghóa laø nhöõng ngöôøi "thöïc haønh Lôøi Chuùa", dieãn taû qua nhöng haønh ñoäng cuï theå trong cuoäc soáng. Thaùnh Giuse tín thaùc nôi Thieân Chuùa vaø vaâng phuïc: "Con ngöôøi noäi taâm cuûa thaùnh nhaân tænh thöùc ñoái vôùi Thieân Chuùa ... vaø töï nguyeän vaâng phuïc" (Bieån Ñöùc 16, L'infanzia di Gesuø, Milano-Cittaø del Vaticano, 2012, 57).
Caû chuùng ta cuõng haõy caàu xin Chuùa ban ôn laéng nghe hôn laø nhöõng gì chuùng ta noùi, mô nhöõng giaác mô cuûa Thieân Chuùa vaø ñoùn nhaän Chuùa Kitoâ trong traùch nhieäm, Ñaáng ñang soáng vaø taêng tröôûng trong cuoäc soáng chuùng ta töø luùc chuùng ta chòu pheùp röûa.
Chaøo thaêm vaø nhaén nhuû
Sau baøi giaùo lyù baèng tieáng YÙ, caùc ñoäc vieân ñaõ ñoïc nhöõng lôøi toùm taét baèng chín ngoân ngöõ, keøm theo nhöõng lôøi chaøo thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha vaø nhöõng lôøi nhaén nhuû.
Baét ñaàu baèng tieáng Phaùp, Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo thaêm Coäng ñoàng thaùnh Martin, moät hieäp hoäi linh muïc vaø giaùo só trieàu, tröïc thuoäc Toøa Thaùnh, soáng vaø hoaït ñoäng toâng ñoà trong coäng ñoaøn, phuïc vuï caùc giaùo phaän lieân heä. Coäng ñoàng ñöôïc thaønh laäp naêm 1976 ôû Phaùp vaø hieän coù 175 linh muïc vaø phoù teá phuïc vuï taïi 30 giaùo phaän ôû Phaùp, Cuba vaø taïi Ñöùc.
Ngaøi cuõng chaøo Trung taâm Madeleine Danieùlou, ñoàng thôøi nhaén nhuû caùc tín höõu haõy caàu xin Chuùa ban ôn bieát laéng nghe, thöïc hieän nhöõng giaác mô cuûa Thieân Chuùa vaø ñoùn nhaän vôùi tinh thaàn traùch nhieäm Chuùa Kitoâ ñang soáng vaø taêng tröôûng trong ñôøi soáng chuùng ta.
Khi chaøo caùc tín höõu ngöôøi Hoa, Ñöùc Thaùnh cha noùi raèng: "Anh chò em thaân meán, taïi AÙ ñoâng vaø nhieàu nôi treân theá giôùi, haøng trieäu gia ñình hoâm nay möøng Teát AÂm lòch, moät cô hoäi ñeå soáng noàng nhieät hôn nhöõng töông quan gia ñình vaø thaân höõu. Toâi göûi lôøi chuùc möøng Naêm Môùi ñeán taát caû anh chò em cuøng vôùi pheùp laønh cuûa toâi, trong khi toâi caàu xin Chuùa ban cho moãi ngöôøi khang an vaø khoûe maïnh".
Vôùi caùc tín höõu Ba Lan, Ñöùc Thaùnh cha noùi: Trong nhöõng ngaøy naøy, chuùng ta töôûng nieäm nhöõng ngöôøi ñoàng höông cuûa anh chò em cuøng vôùi nhieàu ngöôøi nöôùc khaùc, naïn nhaân cuûa cuoäc tieâu dieät trong caùc traïi taäp trung cuûa Ñöùc, thôøi Theá chieán thöù hai. Anh chò em haõy baûo toàn söï thaät vaø kyù öùc veà thaûm traïng naøy vaø caùc naïn nhaân, trong ñoù coù nhieàu vò töû ñaïo Kitoâ. Ñoù laø moät lôøi nhaén nhuû haõy lieân tuïc daán thaân cho hoøa bình vaø baûo veä phaåm giaù con ngöôøi, trong moïi daân toäc vaø toân giaùo."
Sau cuøng, baèng tieáng YÙ, Ñöùc Thaùnh cha chaøo thaêm caùc hieäp só Malta ôû YÙ. Ngaøi khoâng queân caùc baïn treû, ngöôøi giaø yeáu vaø caùc ñoâi taân hoân, ñoàng thôøi nhaéc raèng ngaøy thöù Saùu naøy, 31 thaùng Gieâng naêm 2025, laø leã thaùnh Gioan Bosco, linh muïc vaø nhaø giaùo duïc, vaø noùi raèng: Anh chò em haõy nhìn thaùnh nhaân nhö moät thaày daïy cuoäc soáng vaø hoïc nôi thaùnh nhaân kinh nghieäm thieâng lieâng tín thaùc nôi Thieân Chuùa, laø ngöôøi Cha thöông xoùt trong moïi hoaøn caûnh.
Buoåi tieáp kieán keát thuùc vôùi kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha.