Saéc chæ Spes Non Confundit
[Hy voïng khoâng laøm thaát voïng]
coâng boá naêm thaùnh 2025
cuûa Ñöùc Phanxicoâ
Saéc chæ Spes Non Confundit [Hy voïng khoâng laøm thaát voïng] coâng boá naêm thaùnh 2025 cuûa Ñöùc Phanxicoâ.
Vuõ Vaên An chuyeån dòch Vieät ngöõ
Vatican (VietCatholic News 10-05-2024) - Saéc chæ Spes Non Confundit [Hy voïng khoâng laøm thaát voïng] coâng boá naêm thaùnh 2025 cuûa Ñöùc Phanxicoâ:
Saéc Chæ Coâng Boá Naêm Thaùnh Thöôøng Leä 2025
Phanxicoâ, Giaùm Muïc Rome,
Toâi Tôù Caùc Toâi Tôù Chuùa
Göûi Taát Caû Nhöõng Ai Ñoïc Thö Naøy
Mong Nieàm Hy Voïng Traøn Ñaày Taâm Hoàn Anh Chò Em
1. SPES NON CONFUNDIT. "Hy voïng khoâng laøm thaát voïng" (Rm 5:5). Trong tinh thaàn hy voïng, Thaùnh Phaoloâ ñaõ göûi nhöõng lôøi khích leä naøy tôùi coäng ñoàng Kitoâ höõu ôû Roâma. Nieàm hy voïng cuõng laø thoâng ñieäp troïng taâm cuûa Naêm Thaùnh saép tôùi maø theo truyeàn thoáng coå xöa, Ñöùc Giaùo Hoaøng coâng boá 25 naêm moät laàn. Toâi nghó ñeán taát caû nhöõng ngöôøi haønh höông hy voïng seõ ñeán Roâma ñeå traûi nghieäm Naêm Thaùnh vaø ñeán taát caû nhöõng ngöôøi khaùc, maëc duø khoâng theå ñeán thaêm Thaønh phoá cuûa caùc Toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ, nhöng seõ cöû haønh Naêm Thaùnh taïi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông cuûa hoï. Ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi, öôùc gì Naêm Thaùnh laø moät thôøi ñieåm gaëp gôõ ñích thöïc, baûn thaân vôùi Chuùa Gieâsu, "caùnh cöûa" (x. Ga 10:7.9) ôn cöùu ñoä cuûa chuùng ta, Ñaáng maø Giaùo hoäi coù nhieäm vuï phaûi loan baùo luoân luoân, ôû moïi nôi vaø cho taát caû moïi ngöôøi laø " nieàm hy voïng cuûa chuùng ta" (1Tm 1:1).
Moïi ngöôøi ñeàu bieát hy voïng laø gì. Trong taâm hoàn moãi ngöôøi, nieàm hy voïng ngöï trò nhö söï khao khaùt vaø chôø ñôïi nhöõng ñieàu toát ñeïp seõ ñeán, duø chuùng ta khoâng bieát töông lai seõ ra sao. Maëc duø vaäy, söï khoâng chaéc chaén veà töông lai ñoâi khi coù theå gaây ra nhöõng caûm xuùc maâu thuaãn, töø tin töôûng töï tin ñeán e ngaïi, töø thanh thaûn ñeán lo laéng, töø xaùc tín chaéc chaén ñeán löôõng löï vaø nghi ngôø. Chuùng ta thöôøng gaëp nhöõng ngöôøi chaùn naûn, bi quan vaø hoaøi nghi veà töông lai, nhö theå khoâng gì coù theå mang laïi cho hoï haïnh phuùc. Ñoái vôùi taát caû chuùng ta, öôùc gì Naêm Thaùnh laø moät cô hoäi ñeå ñoåi môùi trong nieàm hy voïng. Lôøi Chuùa giuùp chuùng ta tìm ra lyù do cho nieàm hy voïng ñoù. Laáy noù laøm höôùng daãn, chuùng ta haõy quay trôû laïi vôùi söù ñieäp maø Thaùnh Phaoloâ muoán truyeàn ñaït cho caùc Kitoâ höõu ôû Roâma.
Moät lôøi hy voïng
2. "Vì chuùng ta ñöôïc coâng chính hoùa bôûi ñöùc tin, neân chuùng ta ñöôïc bình an vôùi Thieân Chuùa qua Chuùa chuùng ta laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, nhôø Ngöôøi maø chuùng ta coù ñöôïc aân suûng trong ñoù chuùng ta ñang soáng; vaø chuùng ta töï haøo veà nieàm hy voïng ñöôïc chia seû vinh quang cuûa Thieân Chuùa... Nieàm hy voïng khoâng laøm thaát voïng, bôûi vì tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñoå vaøo loøng chuùng ta qua Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ ñöôïc ban cho chuùng ta" (Rm 5:1-2.5). Trong ñoaïn naøy, Thaùnh Phaoloâ cho chuùng ta nhieàu ñieàu ñeå suy gaãm. Chuùng ta bieát raèng Thö göûi tín höõu Roâma ñaõ ñaùnh daáu moät böôùc ngoaët quyeát ñònh trong coâng cuoäc truyeàn giaùo cuûa ngaøi. Cho ñeán luùc ñoù, ngaøi ñaõ thöïc hieän hoaït ñoäng cuûa mình ôû phaàn phía ñoâng cuûa Ñeá quoác, nhöng baây giôø ngaøi quay sang Rome vaø taát caû nhöõng gì Rome coù yù nghóa trong maét theá giôùi. Tröôùc maét ngaøi laø moät thöû thaùch lôùn lao maø ngaøi ñaõ ñaûm nhaän vì muïc ñích rao giaûng Tin Möøng, moät thöû thaùch khoâng coù raøo caûn hay giôùi haïn. Giaùo Hoäi Roâma khoâng do Thaùnh Phaoloâ thaønh laäp, tuy nhieân ngaøi caûm thaáy ñöôïc thuùc ñaåy phaûi nhanh choùng ñeán ñoù ñeå mang ñeán cho moïi ngöôøi Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng chòu ñoùng ñinh vaø soáng laïi töø coõi cheát, moät söù ñieäp hy voïng hoaøn thaønh nhöõng lôøi höùa coå xöa, daãn ñeán vinh quang vaø, ñaët neàn taûng trong tình yeâu, khoâng laøm moïi ngöôøi thaát voïng.
3. Nieàm hy voïng naûy sinh töø tình yeâu vaø döïa treân tình yeâu tuoân chaûy töø traùi tim bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa Gieâsu treân thaäp giaù: "Vì neáu khi coøn laø thuø ñòch, chuùng ta ñaõ ñöôïc hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa qua caùi cheát cuûa Con Ngöôøi, thì chaéc chaén hôn nöõa, sau khi ñaõ ñöôïc hoøa giaûi, chuùng ta seõ ñöôïc cöùu nhôø söï soáng cuûa Ngöôøi" (Rm 5:19). Söï soáng ñoù trôû neân roõ raøng trong ñôøi soáng ñöùc tin cuûa chuùng ta, baét ñaàu baèng Bí tích Röûa toäi, phaùt trieån trong söï côûi môû ñoùn nhaän aân suûng cuûa Thieân Chuùa vaø ñöôïc sinh ñoäng bôûi moät nieàm hy voïng khoâng ngöøng ñöôïc ñoåi môùi vaø cuûng coá bôûi hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.
Baèng söï hieän dieän thöôøng xuyeân cuûa Ngöôøi trong ñôøi soáng cuûa Giaùo hoäi löõ haønh, Chuùa Thaùnh Thaàn soi saùng moïi tín höõu baèng aùnh saùng hy voïng. Ngöôøi giöõ cho aùnh saùng ñoù luoân chaùy, nhö ngoïn ñeøn luoân chaùy, ñeå duy trì vaø tieáp theâm sinh löïc cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Nieàm hy voïng Kitoâ giaùo khoâng löøa doái hay laøm thaát voïng vì noù döïa treân söï chaéc chaén raèng khoâng coù gì vaø khoâng ai coù theå taùch chuùng ta ra khoûi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa: "Ai seõ taùch chuùng ta ra khoûi tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ? Phaûi chaêng laø hoaïn naïn, khoán cuøng, baét bôù, ñoùi khaùt, traàn truoàng, nguy hieåm hay göôm giaùo? Khoâng, trong taát caû nhöõng ñieàu naøy, chuùng ta coøn hôn caû nhöõng ngöôøi chieán thaéng nhôø Ñaáng ñaõ yeâu thöông chuùng ta. Vì toâi tin chaéc raèng caû caùi cheát, söï soáng, caùc thieân thaàn, nhöõng keû thoáng trò, nhöõng gì hieän taïi, nhöõng gì seõ ñeán, nhöõng quyeàn löïc, chieàu cao, chieàu saâu, hay baát cöù ñieàu gì khaùc trong moïi taïo vaät, seõ khoâng theå taùch chuùng ta ra khoûi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta" (Rm 8:35.37-39). ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy lyù do taïi sao nieàm hy voïng naøy vaãn toàn taïi giöõa nhöõng thöû thaùch: ñöôïc ñaët neàn taûng treân ñöùc tin vaø ñöôïc nuoâi döôõng bôûi ñöùc aùi, noù giuùp chuùng ta tieán böôùc trong cuoäc soáng. Nhö Thaùnh Augustinoâ nhaän xeùt: "Duø ôû baäc soáng naøo, chuùng ta cuõng khoâng theå soáng neáu khoâng coù ba khuynh höôùng naøy cuûa taâm hoàn, ñoù laø tin, caäy [hy voïng] vaø yeâu meán". [1]
4. Thaùnh Phaoloâ laø ngöôøi thöïc teá. Ngaøi bieát raèng cuoäc soáng coù nhöõng nieàm vui vaø noãi buoàn, tình yeâu bò thöû thaùch giöõa nhöõng thöû thaùch, vaø nieàm hy voïng coù theå tan vôõ tröôùc ñau khoå. Duø vaäy, ngaøi vaãn coù theå vieát: "Chuùng ta khoe mình trong ñau khoå, vì bieát raèng ñau khoå sinh ra kieân nhaãn, kieân nhaãn sinh ra nghò löïc, nghò löïc sinh ra hy voïng" (Rm 5:3-4). Ñoái vôùi Thaùnh Toâng ñoà, nhöõng thöû thaùch vaø gian khoå ñaùnh daáu cuoäc ñôøi cuûa nhöõng ngöôøi rao giaûng Tin möøng giöõa söï hieåu laàm vaø baùch haïi (x. 2 Cr 6:3-10). Tuy nhieân, trong chính nhöõng boái caûnh ñoù, beân kia boùng toái, chuùng ta thoaùng thaáy moät aùnh saùng: chuùng ta nhaän ra raèng vieäc truyeàn giaûng tin möøng ñöôïc duy trì bôûi söùc maïnh phaùt ra töø thaäp giaù vaø söï phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Baèng caùch naøy, chuùng ta hoïc thöïc haønh moät nhaân ñöùc gaén lieàn vôùi nieàm hy voïng, ñoù laø söï kieân nhaãn. Trong theá giôùi phaùt trieån nhanh choùng cuûa chuùng ta, chuùng ta ñaõ quen vôùi vieäc mong muoán moïi thöù ngay baây giôø. Chuùng ta khoâng coøn coù thôøi gian ñeå ôû beân ngöôøi khaùc nöõa; ngay caû caùc gia ñình cuõng khoù coù theå ñoaøn tuï vaø vui veû beân nhau. Söï kieân nhaãn ñaõ bò maát ñi bôûi söï voäi vaøng ñieân cuoàng, vaø ñieàu naøy toû ra coù haïi, vì noù daãn ñeán söï thieáu kieân nhaãn, lo laéng vaø thaäm chí baïo löïc voâ côù, daãn ñeán nhieàu baát haïnh vaø quy caùi toâi nhieàu hôn.
Cuõng khoâng coù nhieàu choã cho söï kieân nhaãn trong thôøi ñaïi Internet naøy, khi khoâng gian vaø thôøi gian nhöôøng choã cho caùi "baây giôø" luoân hieän höõu. Neáu chuùng ta vaãn coù theå chieâm ngöôõng söï saùng theá vôùi caûm giaùc kính sôï, chuùng ta coù theå hieåu roõ hôn taàm quan troïng cuûa söï kieân nhaãn. Chuùng ta coù theå ñaùnh giaù cao söï thay ñoåi cuûa caùc muøa vaø muøa maøng, quan saùt ñôøi soáng cuûa ñoäng vaät vaø chu kyø taêng tröôûng cuûa chuùng, ñoàng thôøi taän höôûng taàm nhìn roõ raøng cuûa Thaùnh Phanxicoâ. Trong Baøi ca caùc taïo vaät, ñöôïc vieát caùch ñaây ñuùng 800 naêm, Thaùnh Phanxicoâ nhìn moïi thuï taïo nhö moät ñaïi gia ñình vaø coù theå goïi maët trôøi laø "anh trai" vaø maët traêng laø "em gaùi". [2] Moät söï ñaùnh giaù môùi veà giaù trò cuûa söï kieân nhaãn chæ coù theå mang laïi lôïi ích cho chính chuùng ta vaø cho ngöôøi khaùc. Thaùnh Phaoloâ thöôøng noùi veà söï kieân nhaãn trong boái caûnh chuùng ta caàn coù söï kieân trì vaø tin töôûng vaøo nhöõng lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa. Tuy nhieân, tröôùc heát, ngaøi laøm chöùng cho söï kieân nhaãn cuûa chính Thieân Chuùa, laø "Thieân Chuùa cuûa moïi söï kieân nhaãn vaø khích leä" (Rm 15:5). Söï kieân nhaãn, moät trong nhöõng hoa traùi cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, naâng ñôõ vaø cuûng coá nieàm hy voïng cuûa chuùng ta nhö moät nhaân ñöùc vaø moät loái soáng. Xin cho chuùng ta hoïc caùch caàu nguyeän thöôøng xuyeân ñeå coù ñöôïc ôn kieân nhaãn, voán vöøa laø con gaùi cuûa nieàm hy voïng vöøa laø neàn taûng vöõng chaéc cuûa noù.
Moät haønh trình hy voïng
5. Söï töông taùc giöõa hy voïng vaø kieân nhaãn laøm cho chuùng ta thaáy roõ raèng ñôøi soáng Kitoâ höõu laø moät cuoäc haønh trình môøi goïi nhöõng khoaûnh khaéc maõnh lieät hôn ñeå khuyeán khích vaø naâng ñôõ nieàm hy voïng nhö ngöôøi baïn ñoàng haønh thöôøng xuyeân höôùng daãn caùc böôùc cuûa chuùng ta höôùng tôùi muïc tieâu gaëp gôõ Chuùa Gieâsu. Toâi thích nghó raèng vieäc coâng boá Naêm Thaùnh ñaàu tieân vaøo naêm 1300 ñöôïc baét ñaàu baèng moät cuoäc haønh trình aân suûng ñöôïc linh ñaïo bình daân gôïi höùng. Laøm sao chuùng ta coù theå khoâng nhôù laïi nhöõng caùch thöùc khaùc nhau maø aân suûng tha thöù ñaõ ñöôïc ñoå xuoáng treân Daân thaùnh vaø trung thaønh cuûa Thieân Chuùa? Chaúng haïn, chuùng ta ñöôïc nhaéc nhôû veà lôøi "Xin tha thöù" vó ñaïi maø Thaùnh Celestine V ñaõ ban cho taát caû nhöõng ngöôøi ñeán thaêm Vöông cung thaùnh ñöôøng Santa Maria di Collemaggio ôû Aquila vaøo caùc ngaøy 28 vaø 29 thaùng 8 naêm 1294, saùu naêm tröôùc khi Ñöùc Giaùo Hoaøng Boniface VIII thieát laäp Naêm Thaùnh. Giaùo Hoäi ñaõ traûi nghieäm aân suûng cuûa Naêm Thaùnh nhö söï tuoân ñoå loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa. Thaäm chí tröôùc ñoù, vaøo naêm 1216, Ñöùc Giaùo Hoaøng Honorius III ñaõ caàu xin Thaùnh Phanxicoâ ban ôn toaøn xaù cho taát caû nhöõng ai ñeán thaêm Porziuncola trong hai ngaøy ñaàu thaùng Taùm. Ñieàu töông töï cuõng coù theå noùi veà cuoäc haønh höông ñeán Santiago de Compostela: vaøo naêm 1222, Ñöùc Giaùo Hoaøng Callistus II ñaõ cho pheùp cöû haønh Naêm Thaùnh ôû ñoù baát cöù khi naøo Leã Thaùnh Toâng ñoà Giacoâbeâ rôi vaøo Chuùa nhaät. Thaät toát khi nhöõng cöû haønh Naêm Thaùnh "phaân taùn" nhö vaäy vaãn tieáp tuïc, ñeå söùc maïnh tha thöù cuûa Thieân Chuùa coù theå naâng ñôõ vaø ñoàng haønh vôùi caùc coäng ñoàng vaø caù nhaân treân con ñöôøng haønh höông cuûa hoï.
Taát nhieân, haønh höông laø moät yeáu toá cô baûn cuûa moïi söï kieän Naêm Thaùnh. Baét ñaàu moät cuoäc haønh trình theo truyeàn thoáng gaén lieàn vôùi haønh trình tìm kieám yù nghóa cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. Moät cuoäc haønh höông ñi boä laø moät söï trôï giuùp tuyeät vôøi ñeå taùi khaùm phaù giaù trò cuûa söï im laëng, noã löïc vaø söï ñôn giaûn cuûa cuoäc soáng. Trong naêm tôùi, nhöõng ngöôøi haønh höông hy voïng chaéc chaén seõ du haønh treân nhöõng con ñöôøng coå xöa vaø hieän ñaïi hôn ñeå traûi nghieäm Naêm Thaùnh moät caùch troïn veïn. Taïi Roâma, cuøng vôùi nhöõng chuyeán vieáng thaêm thoâng thöôøng tôùi caùc haàm moä vaø Baûy Nhaø thôø, caùc haønh trình ñöùc tin khaùc seõ ñöôïc ñeà xuaát. Haønh trình töø nöôùc naøy sang nöôùc khaùc nhö theå bieân giôùi khoâng coøn quan troïng nöõa, vaø ñi töø thaønh phoá naøy sang thaønh phoá khaùc ñeå chieâm ngöôõng veû ñeïp cuûa saùng theá vaø nhöõng kieät taùc ngheä thuaät, chuùng ta hoïc caùch traân troïng söï phong phuù cuûa nhöõng traûi nghieäm vaø neàn vaên hoùa khaùc nhau, ñoàng thôøi ñöôïc truyeàn caûm höùng ñeå naâng cao veû ñeïp ñoù, trong lôøi caàu nguyeän, vôùi Thieân Chuùa, trong söï taï ôn vì nhöõng coâng vieäc kyø dieäu cuûa Ngöôøi. Caùc Nhaø thôø Naêm Thaùnh doïc theo caùc tuyeán ñöôøng haønh höông vaø trong thaønh phoá Roâma coù theå ñoùng vai troø laø oác ñaûo taâm linh vaø laø nôi nghæ ngôi treân cuoäc haønh höông ñöùc tin, nôi chuùng ta coù theå uoáng ñöôïc nhöõng nguoàn hy voïng, treân heát baèng caùch ñeán vôùi bí tích Hoøa Giaûi, khôûi ñieåm thieát yeáu cuûa baát cöù cuoäc haønh trình hoaùn caûi thöïc söï naøo. Trong caùc Giaùo hoäi ñòa phöông, caàn ñaëc bieät quan taâm ñeán vieäc chuaån bò cho caùc linh muïc vaø tín höõu cöû haønh bí tích Xöng toäi vaø laøm cho bí tích naøy saün saøng döôùi hình thöùc caù nhaân.
Moät caùch ñaëc bieät, toâi muoán môøi goïi caùc tín höõu cuûa caùc Giaùo hoäi Ñoâng phöông, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi ñaõ hieäp thoâng troïn veïn vôùi ngöôøi keá vò Thaùnh Pheâroâ, haõy tham gia vaøo cuoäc haønh höông naøy. Hoï ñaõ phaûi chòu ñau khoå raát nhieàu, thaäm chí cho ñeán cheát, vì loøng trung thaønh cuûa hoï vôùi Chuùa Kitoâ vaø Giaùo hoäi, vaø vì theá hoï caûm thaáy mình ñöôïc chaøo ñoùn ñaëc bieät taïi Thaønh phoá Rome naøy cuõng laø Meï cuûa hoï vaø traân troïng raát nhieàu kyû nieäm veà söï hieän dieän cuûa hoï. Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ñöôïc laøm phong phuù nhôø caùc phuïng vuï coå xöa cuõng nhö neàn thaàn hoïc vaø taâm linh cuûa caùc Giaùo Phuï, caùc tu só vaø nhaø thaàn hoïc, muoán theå hieän moät caùch bieåu töôïng vieäc oâm hoân hoï vaø caùc anh chò em Chính thoáng giaùo cuûa hoï trong thôøi ñieåm hoï phaûi chòu ñöïng Con ñöôøng Thaäp giaù cuûa rieâng mình, thöôøng bò baïo löïc vaø baát oån buoäc phaûi rôøi boû queâ höông, vuøng ñaát thaùnh cuûa mình ñeå ñeán nhöõng nôi an toaøn hôn. Ñoái vôùi hoï, nieàm hy voïng naûy sinh töø vieäc bieát raèng hoï ñöôïc Giaùo hoäi yeâu thöông, khoâng boû rôi hoï maø theo hoï baát cöù nôi naøo hoï ñi, seõ laøm cho bieåu töôïng cuûa Naêm Thaùnh trôû neân maïnh meõ hôn.
6. Naêm Thaùnh 2025 tieáp noái caùc cuoäc cöû haønh aân suûng tröôùc ñoù. Trong Naêm Thaùnh Thöôøng Leä vöøa qua, chuùng ta ñaõ vöôït qua ngöôõng cöûa hai thieân nieân kyû keå töø ngaøy Chuùa Gieâsu Kitoâ giaùng sinh. Sau ñoù, vaøo ngaøy 13 thaùng 3 naêm 2015, toâi ñaõ coâng boá Naêm Thaùnh Ngoaïi thöôøng nhaèm muïc ñích laøm cho moïi ngöôøi bieát ñeán vaø khuyeán khích cuoäc gaëp gôõ vôùi "khuoân maët thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa", [3] thoâng ñieäp coát loõi cuûa Tin Möøng cho moïi ngöôøi nam nöõ ôû moïi thôøi vaø moïi nôi. Giôø ñaây ñaõ ñeán moät Naêm Thaùnh môùi, khi moät laàn nöõa Cöûa Thaùnh seõ ñöôïc môû ra ñeå môøi goïi moïi ngöôøi traûi nghieäm maõnh lieät tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, ñaùnh thöùc trong taâm hoàn nieàm hy voïng chaéc chaén veà ôn cöùu ñoä nôi Chuùa Kitoâ. Naêm Thaùnh cuõng seõ höôùng daãn caùc böôùc cuûa chuùng ta höôùng tôùi moät leã kyû nieäm cô baûn khaùc cho taát caû caùc Kitoâ höõu: naêm 2033 seõ ñaùnh daáu kyû nieäm hai nghìn naêm ôn cöùu chuoäc ñaït ñöôïc nhôø cuoäc khoå naïn, caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu. Chuùng ta saép thöïc hieän moät cuoäc haønh höông ñöôïc ñaùnh daáu baèng nhöõng söï kieän troïng ñaïi, trong ñoù aân suûng cuûa Thieân Chuùa ñi tröôùc vaø ñoàng haønh vôùi daân cuûa Ngöôøi khi hoï tieán böôùc vöõng chaéc trong ñöùc tin, tích cöïc trong baùc aùi vaø kieân ñònh trong nieàm hy voïng (x. 1 Tx 1:3).
Ñöôïc naâng ñôõ bôûi truyeàn thoáng cao caû naøy, vaø chaéc chaén raèng Naêm Thaùnh seõ laø moät traûi nghieäm soáng ñoäng veà aân suûng vaø hy voïng ñoái vôùi toaøn theå Giaùo hoäi, toâi saéc chæ raèng Cöûa Thaùnh cuûa Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ ôû Vatican seõ ñöôïc môû vaøo ngaøy 24 thaùng 12 naêm 2024, do ñoù khai maïc Naêm Thaùnh Thöôøng Leä. Vaøo Chuùa nhaät tuaàn sau, ngaøy 29 thaùng 12 naêm 2024, toâi seõ môû Cöûa Thaùnh taïi thaùnh ñöôøng cuûa toâi, Thaùnh Gioan Lateâranoâ, maø vaøo ngaøy 9 thaùng 11 naêm nay seõ kyû nieäm 1700 naêm cung hieán. Sau ñoù, vaøo ngaøy 1 thaùng 1 naêm 2025, Leã Troïng kính Ñöùc Maria, Meï Thieân Chuùa, Cöûa Thaùnh cuûa Vöông cung thaùnh ñöôøng Ñöùc Baø Caû seõ ñöôïc môû ra. Cuoái cuøng, Chuùa nhaät, ngaøy 5 thaùng 1 naêm 2025, seõ ñaùnh daáu vieäc môû Cöûa Thaùnh cuûa Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Phaoloâ Ngoaïi Thaønh. Ba Cöûa Thaùnh cuoái cuøng naøy seõ ñoùng laïi vaøo Chuùa nhaät ngaøy 28 thaùng 12 naêm 2025.
Toâi coøn saéc chæ raèng vaøo Chuùa nhaät, ngaøy 29 thaùng 12 naêm 2024, taïi moãi nhaø thôø chính toøa vaø nhaø thôø ñoàng chính toøa, caùc giaùm muïc giaùo phaän seõ cöû haønh Thaùnh leã long troïng khai maïc Naêm Thaùnh, söû duïng caùc chæ daãn nghi thöùc seõ ñöôïc cung caáp cho dòp ñoù. Ñoái vôùi caùc buoåi cöû haønh taïi caùc nhaø thôø ñoàng chính toøa, vò trí giaùm muïc coù theå ñöôïc ñaûm nhaän bôûi moät ñaïi bieåu ñöôïc chæ ñònh phuø hôïp. Moät cuoäc haønh höông khôûi haønh töø moät nhaø thôø ñöôïc choïn laøm nôi tuï taäp [collectio]vaø sau ñoù tieán tôùi nhaø thôø chính toøa coù theå töôïng tröng cho cuoäc haønh trình hy voïng, ñöôïc soi saùng bôûi lôøi Chuùa, hieäp nhaát moïi tín höõu. Trong cuoäc haønh höông naøy, coù theå ñoïc caùc ñoaïn trong Taøi lieäu naøy, cuøng vôùi vieäc coâng boá AÂn xaù seõ ñöôïc laõnh theo caùc quy ñònh trong caùc chæ daãn nghi thöùc neâu treân. Naêm Thaùnh seõ keát thuùc taïi caùc Giaùo hoäi ñòa phöông vaøo Chuùa Nhaät, ngaøy 28 thaùng 12 naêm 2025; trong naêm, caàn phaûi thöïc hieän moïi noã löïc ñeå daân Chuùa coù theå tham gia troïn veïn vaøo vieäc loan baùo nieàm hy voïng vaøo aân suûng cuûa Thieân Chuùa vaø vaøo nhöõng daáu chæ chöùng toû hieäu quaû cuûa vieäc naøy.
Naêm Thaùnh Thöôøng Leä seõ keát thuùc baèng vieäc ñoùng Cöûa Thaùnh trong Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ ôû Vatican vaøo ngaøy 6 thaùng 1 naêm 2026, Leã Troïng Hieån Linh cuûa Chuùa. Trong Naêm Thaùnh, öôùc gì aùnh saùng hy voïng Kitoâ giaùo soi saùng moïi ngöôøi nam nöõ, nhö moät thoâng ñieäp veà tình yeâu Thieân Chuùa göûi ñeán taát caû moïi ngöôøi! Vaø nguyeän xin Giaùo Hoäi trung thaønh laøm chöùng cho söù ñieäp naøy ôû moïi nôi treân theá giôùi!
Daáu hieäu hy voïng
7. Ngoaøi vieäc tìm thaáy nieàm hy voïng nôi aân suûng cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta coøn ñöôïc môøi goïi khaùm phaù nieàm hy voïng nôi nhöõng daáu chæ cuûa thôøi ñaïi maø Chuùa ban cho chuùng ta. Nhö Coâng ñoàng Vatican II ñaõ nhaän xeùt: "Trong moïi thôøi ñaïi, Giaùo hoäi coù traùch nhieäm ñoïc caùc daáu chæ cuûa thôøi ñaïi vaø giaûi thích chuùng döôùi aùnh saùng Tin Möøng. Baèng caùch naøy, baèng ngoân ngöõ thích hôïp vôùi moïi theá heä, Giaùo Hoäi coù theå traû lôøi nhöõng caâu hoûi dai daúng cuûa moïi ngöôøi veà yù nghóa cuûa cuoäc soáng hieän taïi vaø cuoäc soáng mai sau, cuõng nhö moái lieân heä giöõa ñieàu naøy vôùi ñieàu kia". [4] Chuùng ta caàn nhaän ra söï toát laønh bao la hieän dieän trong theá giôùi cuûa chuùng ta, keûo chuùng ta bò caùm doã nghó raèng mình bò söï aùc vaø baïo löïc traøn ngaäp. Nhöõng daáu chæ cuûa thôøi ñaïi, trong ñoù coù söï khao khaùt cuûa taâm hoàn con ngöôøi caàn ñeán söï hieän dieän cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa, phaûi trôû thaønh nhöõng daáu chæ cuûa nieàm hy voïng.
8. Daáu chæ hy voïng ñaàu tieân phaûi laø öôùc muoán hoøa bình trong theá giôùi cuûa chuùng ta, moät theá giôùi moät laàn nöõa laïi chìm ñaém trong bi kòch chieán tranh. Baát chaáp nhöõng noãi kinh hoaøng trong quaù khöù, nhaân loaïi ñang phaûi ñoái dieän vôùi moät thöû thaùch khaùc, khi nhieàu daân toäc trôû thaønh naïn nhaân cuûa söï taøn baïo vaø baïo löïc. Töông lai seõ ra sao ñoái vôùi nhöõng daân toäc ñaõ phaûi chòu ñöïng quaù nhieàu ñau khoå naøy? Laøm sao lôøi caàu xin giuùp ñôõ tuyeät voïng cuûa hoï laïi khoâng thuùc ñaåy caùc nhaø laõnh ñaïo theá giôùi giaûi quyeát voâ soá xung ñoät khu vöïc vì nhöõng haäu quaû coù theå xaûy ra ôû bình dieän hoaøn caàu? Coù quaù ñaùng khoâng khi mô raèng caùc vuõ khí seõ im laëng vaø ngöøng truùt xuoáng söï huûy dieät vaø cheát choùc? Mong Naêm Thaùnh nhaéc nhôû chuùng ta raèng nhöõng ai xaây döïng hoøa bình seõ ñöôïc goïi laø "con caùi Thieân Chuùa" (Mt 5:9). Nhu caàu hoøa bình thaùch thöùc taát caû chuùng ta vaø ñoøi hoûi phaûi thöïc hieän nhöõng böôùc ñi cuï theå. Caàu mong neàn ngoaïi giao khoâng meät moûi trong cam keát tìm kieám, vôùi loøng can ñaûm vaø tính saùng taïo, moïi cô hoäi ñeå thöïc hieän caùc cuoäc ñaøm phaùn nhaèm ñaït ñöôïc moät neàn hoøa bình laâu daøi.
9. Nhìn veà töông lai vôùi nieàm hy voïng cuõng ñoøi hoûi phaûi coù nhieät huyeát vôùi cuoäc soáng vaø saün saøng chia seû noù. Ñaùng buoàn thay, trong nhieàu tình huoáng ñieàu naøy laïi bò thieáu. Haäu quaû ñaàu tieân cuûa vieäc naøy laø maát ñi öôùc muoán truyeàn söï soáng. Moät soá quoác gia ñang traûi qua tình traïng tyû leä sinh giaûm ñaùng baùo ñoäng do toác ñoä phaùt trieån choùng maët ngaøy nay, nhöõng lo ngaïi veà töông lai, thieáu an ninh vieäc laøm vaø caùc chính saùch xaõ hoäi ñaày ñuû, cuõng nhö caùc moâ hình xaõ hoäi coù chöông trình nghò söï ñöôïc chæ ñaïo bôûi vieäc tìm kieám lôïi nhuaän hôn laø quan taâm tôùi caùc moái quan heä. ÔÛ moät soá khu vöïc nhaát ñònh, xu höôùng "ñoå loãi cho söï gia taêng daân soá, thay vì chuû nghóa tieâu duøng cöïc ñoan vaø coù choïn loïc cuûa moät soá ngöôøi, laø moät caùch ñeå töø choái ñoái dieän vôùi caùc vaán ñeà [thöïc teá]". [5]
Söï côûi môû vôùi söï soáng vaø vai troø laøm cha meï coù traùch nhieäm laø keá hoaïch maø Ñaáng Taïo Döïng ñaõ gieo vaøo taâm hoàn vaø thaân xaùc con ngöôøi nam nöõ, moät söù meänh maø Chuùa ñaõ giao phoù cho caùc caëp vôï choàng vaø cho tình yeâu cuûa hoï. Ñieàu caáp baùch laø luaät phaùp coù traùch nhieäm veà phía caùc quoác gia phaûi ñöôïc ñi keøm vôùi söï hoã trôï vöõng chaéc cuûa caùc coäng ñoàng tín höõu vaø toaøn theå coäng ñoàng daân söï trong taát caû caùc thaønh phaàn cuûa noù. Vì öôùc muoán cuûa ngöôøi treû sinh ra nhöõng con trai vaø con gaùi môùi nhö moät daáu hieäu hoa traùi cuûa tình yeâu cuûa hoï baûo ñaûm moät töông lai cho moïi xaõ hoäi. Ñaây laø vaán ñeà cuûa nieàm hy voïng: noù ñöôïc sinh ra töø nieàm hy voïng vaø noù taïo ra nieàm hy voïng.
Do ñoù, coäng ñoàng Kitoâ höõu phaûi ñi ñaàu trong vieäc chæ ra söï caàn thieát cuûa moät giao öôùc xaõ hoäi ñeå hoã trôï vaø nuoâi döôõng nieàm hy voïng, moät giao öôùc bao goàm chöù khoâng mang tính yù thöùc heä, hoaït ñoäng vì moät töông lai traøn ngaäp tieáng cöôøi cuûa treû sô sinh vaø treû nhoû, ñeå laáp ñaày nhöõng chieác noâi troáng roãng ôû raát nhieàu nôi treân theá giôùi cuûa chuùng ta. Tuy nhieân, taát caû chuùng ta caàn tìm laïi nieàm vui soáng, vì con ngöôøi nam nöõ, ñöôïc taïo döïng theo hình aûnh vaø gioáng Thieân Chuùa (x. St 1:26), khoâng theå haøi loøng vôùi vieäc soáng theo töøng ngaøy, an loøng vôùi ôû ñaây vaø baây giôø vaø chæ tìm kieám söï thoûa maõn trong caùc thöïc taïi vaät chaát. Ñieàu naøy daãn ñeán moät chuû nghóa caù nhaân heïp hoøi vaø ñaùnh maát nieàm hy voïng; noù gaây ra moät noãi buoàn ñoïng laïi trong taâm hoàn vaø sinh ra nhöõng keát quaû cuûa söï baát maõn vaø khoâng khoan dung.
10. Trong Naêm Thaùnh, chuùng ta ñöôïc môøi goïi trôû thaønh nhöõng daáu chæ hy voïng höõu hình cho nhöõng anh chò em ñang traûi qua baát cöù khoù khaên naøo. Toâi nghó ñeán nhöõng tuø nhaân, bò töôùc ñoaït töï do, haøng ngaøy caûm thaáy söï khaéc nghieät cuûa vieäc giam giöõ vaø nhöõng haïn cheá cuûa noù, thieáu tình caûm vaø, trong moät soá tröôøng hôïp, thieáu toân troïng con ngöôøi hoï. Toâi ñeà nghò raèng trong Naêm Thaùnh naøy, caùc chính phuû haõy thöïc hieän nhöõng saùng kieán nhaèm khoâi phuïc laïi nieàm hy voïng; caùc hình thöùc aân xaù hoaëc tha thöù nhaèm giuùp caùc caù nhaân laáy laïi nieàm tin vaøo baûn thaân vaø xaõ hoäi; vaø caùc chöông trình taùi hoøa nhaäp coäng ñoàng, trong ñoù coù cam keát cuï theå veà vieäc toân troïng phaùp luaät.
Ñaây laø moät lôøi keâu goïi coå xöa, ñöôïc ruùt ra töø lôøi Thieân Chuùa, lôøi maø söï khoân ngoan cuûa Ngöôøi luoân hôïp thôøi. Noù keâu goïi nhöõng haønh ñoäng khoan dung vaø giaûi phoùng ñeå taïo ñieàu kieän cho nhöõng khôûi ñaàu môùi: "Caùc ngöôi seõ thaùnh hoùa naêm thöù naêm möôi vaø seõ coâng boá töï do treân khaép ñaát nöôùc cho moïi cö daân cuûa noù" (Lv 25:10). Theå cheá naøy cuûa luaät Moâseâ sau naøy ñaõ ñöôïc tieân tri Isaia aùp duïng: "Chuùa ñaõ sai toâi ñi loan baùo Tin Möøng cho nhöõng ngöôøi bò aùp böùc, baêng boù nhöõng taám loøng tan vôõ, coâng boá leänh töï do cho nhöõng keû bò giam caàm vaø traû töï do cho nhöõng keû bò tuø, coâng boá naêm hoàng aân cuûa Chuùa" (Is 61:1-2). Chuùa Gieâsu ñaõ bieán nhöõng lôøi ñoù thaønh cuûa rieâng mình khi baét ñaàu söù vuï cuûa mình, töï giôùi thieäu mình laø ngöôøi hoaøn thaønh "naêm hoàng aân cuûa Chuùa" (x. Lc 4:18-19). ÔÛ moïi nôi treân theá giôùi, caùc tín höõu vaø ñaëc bieät laø caùc Muïc töû cuûa hoï neân ñoàng loøng yeâu caàu nhöõng ñieàu kieän xöùng ñaùng cho nhöõng ngöôøi ôû trong tuø, toân troïng nhaân quyeàn cuûa hoï vaø treân heát laø baõi boû aùn töû hình, moät ñieàu khoaûn traùi ngöôïc vôùi ñöùc tin Kitoâ giaùo vaø moät thöù loaïi boû moïi hy voïng ñöôïc tha thöù vaø phuïc hoài. [6] Ñeå coáng hieán cho caùc tuø nhaân moät daáu hieäu cuï theå cuûa söï gaàn guõi, chính toâi muoán môû moät Cöûa Thaùnh trong nhaø tuø, nhö moät daáu hieäu môøi goïi caùc tuø nhaân nhìn veà töông lai vôùi nieàm hy voïng vaø moät caûm giaùc tin töôûng môùi meû.
11. Nhöõng daáu hieäu hy voïng cuõng neân ñöôïc bieåu loä vôùi ngöôøi beänh, taïi nhaø hoaëc taïi beänh vieän. Nhöõng ñau khoå cuûa hoï coù theå ñöôïc xoa dòu nhôø söï gaàn guõi vaø yeâu thöông cuûa nhöõng ngöôøi ñeán thaêm hoï. Nhöõng coâng vieäc cuûa loøng thöông xoùt cuõng laø nhöõng coâng vieäc cuûa nieàm hy voïng laøm naûy sinh loøng bieát ôn saâu saéc. Loøng bieát ôn cuõng neân ñöôïc theå hieän ñoái vôùi taát caû nhöõng nhaân vieân y teá, nhöõng ngöôøi thöôøng ôû trong ñieàu kieän baáp beânh, thöïc hieän söù meänh cuûa mình vôùi söï quan taâm vaø chaêm soùc lieân tuïc ñoái vôùi ngöôøi beänh vaø nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát.
Cuõng caàn phaûi quan taâm toaøn dieän ñeán taát caû nhöõng ngöôøi ôû trong hoaøn caûnh ñaëc bieät khoù khaên, nhöõng ngöôøi gaëp phaûi nhöõng yeáu ñuoái vaø haïn cheá cuûa mình, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi bò aûnh höôûng bôûi beänh taät hoaëc khuyeát taät laøm haïn cheá nghieâm troïng söï ñoäc laäp vaø töï do baûn thaân cuûa hoï. Söï chaêm soùc daønh cho hoï laø moät baøi thaùnh ca veà phaåm giaù con ngöôøi, moät baøi haùt hy voïng keâu goïi söï tham gia hôïp xöôùng cuûa toaøn theå xaõ hoäi.
12. Nhöõng daáu hieäu hy voïng cuõng caàn thieát ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laø hieän thaân cuûa nieàm hy voïng, töùc laø giôùi treû. Ñaùng buoàn thay, hoï thöôøng thaáy öôùc mô, khaùt voïng cuûa mình bò thaát voïng. Chuùng ta khoâng ñöôïc laøm hoï thaát voïng, vì töông lai phuï thuoäc vaøo loøng nhieät tình cuûa hoï. Thaät haøi loøng khi thaáy nghò löïc maø hoï bieåu loä, chaúng haïn nhö baèng caùch xaén tay aùo vaø tình nguyeän giuùp ñôõ khi thaûm hoïa xaûy ra vaø moïi ngöôøi ñang gaëp khoù khaên. Tuy nhieân, thaät ñaùng buoàn khi thaáy nhöõng ngöôøi treû khoâng coù nieàm hy voïng, nhöõng ngöôøi phaûi ñoái dieän vôùi moät töông lai khoâng chaéc chaén vaø khoâng höùa heïn, nhöõng ngöôøi thieáu vieäc laøm hoaëc söï ñaûm baûo veà coâng vieäc, hoaëc nhöõng trieån voïng thöïc teá sau khi hoïc xong. Neáu khoâng hy voïng raèng öôùc mô cuûa hoï coù theå thaønh hieän thöïc, chaéc chaén hoï seõ trôû neân chaùn naûn vaø bô phôø. Vieäc chaïy troán vaøo ma tuùy, chaáp nhaän ruûi ro vaø theo ñuoåi nieàm vui nhaát thôøi ñaëc bieät gaây haïi nhieàu hôn cho hoï, vì noù khieán hoï kheùp kín tröôùc veû ñeïp vaø söï phong phuù cuûa cuoäc soáng, ñoàng thôøi coù theå daãn ñeán traàm caûm vaø thaäm chí caû nhöõng haønh ñoäng töï huûy hoaïi baûn thaân. Vì lyù do naøy, Naêm Thaùnh phaûi truyeàn caûm höùng cho Giaùo hoäi noã löïc hôn nöõa ñeå tieáp caän hoï. Vôùi nieàm ñam meâ môùi, chuùng ta haõy theå hieän söï quan taâm vaø chaêm soùc ñoái vôùi thanh thieáu nieân, sinh vieân vaø caùc caëp vôï choàng treû, theá heä ñang leân. Chuùng ta haõy ñeán gaàn ngöôøi treû, vì hoï laø nieàm vui vaø hy voïng cuûa Giaùo hoäi vaø theá giôùi!
13. Nhöõng daáu hieäu hy voïng cuõng phaûi hieän dieän nôi nhöõng ngöôøi di cö rôøi boû queâ höông ñeå tìm kieám moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn cho baûn thaân vaø gia ñình hoï. Nhöõng kyø voïng cuûa hoï khoâng ñöôïc laøm thaát voïng bôûi nhöõng thaønh kieán vaø söï töø choái. Tinh thaàn chaøo ñoùn, bao truøm moïi ngöôøi vôùi söï toân troïng phaåm giaù cuûa hoï, phaûi ñi keøm vôùi tinh thaàn traùch nhieäm, keûo baát cöù ai cuõng bò töø choái quyeàn ñöôïc soáng moät caùch xöùng ñaùng. Nhöõng ngöôøi löu vong, nhöõng ngöôøi phaûi di taûn vaø nhöõng ngöôøi tò naïn, nhöõng ngöôøi bò caêng thaúng quoác teá buoäc phaûi di cö ñeå traùnh chieán tranh, baïo löïc vaø phaân bieät ñoái xöû, phaûi ñöôïc ñaûm baûo an ninh vaø tieáp caän vieäc laøm vaø giaùo duïc, nhöõng phöông tieän hoï caàn ñeå tìm choã ñöùng cuûa mình trong boái caûnh xaõ hoäi môùi.
Caàu mong coäng ñoàng Kitoâ giaùo luoân saün saøng baûo veä quyeàn lôïi cuûa nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông nhaát, môû roäng cöûa chaøo ñoùn hoï, keûo coù ai bò cöôùp ñi nieàm hy voïng veà moät töông lai toát ñeïp hôn. Öôùc gì nhöõng lôøi cuûa Chuùa trong duï ngoân veà Cuoäc Phaùn Xeùt Cuoái Cuøng luoân vang voïng trong taâm hoàn chuùng ta: "Ta laø khaùch laï vaø caùc con ñaõ ñoùn tieáp Ta" vì "nhö caùc con ñaõ laøm vôùi moät trong nhöõng ngöôøi heøn moïn nhaát trong soá nhöõng ngöôøi anh chò em naøy cuûa Ta, caùc con ñaõ laøm ñieàu ñoù vôùi Ta" (Mt 25:35.40).
14. Nhöõng ngöôøi lôùn tuoåi thöôøng xuyeân caûm thaáy coâ ñôn vaø bò boû rôi cuõng xöùng ñaùng coù ñöôïc nhöõng daáu hieäu hy voïng. Vieäc quyù troïng kho baùu maø hoï coù, nhöõng kinh nghieäm soáng, söï khoân ngoan tích luõy vaø söï ñoùng goùp maø hoï vaãn coù theå thöïc hieän, laø traùch nhieäm cuûa coäng ñoàng Kitoâ höõu vaø xaõ hoäi daân söï, voán ñöôïc keâu goïi hôïp taùc ñeå cuûng coá giao öôùc giöõa caùc theá heä.
ÔÛ ñaây toâi cuõng muoán ñeà caäp ñeán oâng baø, nhöõng ngöôøi ñaïi dieän cho vieäc truyeàn laïi ñöùc tin vaø söï khoân ngoan cho theá heä treû. Caàu mong hoï tìm ñöôïc söï naâng ñôõ trong loøng bieát ôn cuûa con caùi vaø tình yeâu cuûa con chaùu, nhöõng ngöôøi khaùm phaù ra nôi hoï coäi nguoàn cuõng nhö nguoàn caûm thoâng vaø khích leä.
15. Toâi heát loøng caàu xin nieàm hy voïng ñoù ñöôïc ban cho haøng tyû ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi thöôøng thieáu nhöõng thöù thieát yeáu cho cuoäc soáng. Tröôùc laøn soùng lieân tuïc cuûa nhöõng hình thöùc baàn cuøng hoùa môùi, chuùng ta coù theå deã daøng trôû neân quen thuoäc vaø cam chòu. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng ñöôïc nhaém maét tröôùc nhöõng tình huoáng bi thaûm maø chuùng ta ñang gaëp phaûi xung quanh mình, khoâng chæ ôû moät soá nôi treân theá giôùi. Moãi ngaøy chuùng ta gaëp nhöõng ngöôøi ngheøo khoå; hoï thaäm chí coù theå laø haøng xoùm cuûa chuùng ta. Thöôøng thì hoï voâ gia cö hoaëc thieáu löông thöïc ñuû duøng trong ngaøy. Hoï phaûi chòu ñöïng söï loaïi tröø vaø thôø ô cuûa nhieàu ngöôøi. Thaät laø tai tieáng khi trong moät theá giôùi sôû höõu nhöõng nguoàn taøi nguyeân doài daøo, phaàn lôùn ñöôïc daønh cho vieäc saûn xuaát vuõ khí, ngöôøi ngheøo vaãn tieáp tuïc laø "ñaïi ña soá daân soá cuûa haønh tinh, haøng tyû ngöôøi. Ngaøy nay, hoï ñöôïc ñeà caäp ñeán trong caùc cuoäc thaûo luaän kinh teá vaø chính trò quoác teá, nhöng ngöôøi ta thöôøng coù aán töôïng raèng caùc vaán ñeà cuûa hoï ñöôïc ñöa ra nhö moät söï suy nghó muoän maøng, moät caâu hoûi ñöôïc theâm vaøo gaàn nhö ngoaøi nghóa vuï hoaëc theo moät caùch hôøi hôït, neáu khoâng bò coi ñôn thuaàn chæ laø thieät haïi phuï theâm. Quaû thöïc, khi taát caû ñaõ ñöôïc noùi vaø laøm, hoï thöôøng xuyeân ñöùng ôû vò trí cuoái cuøng". [7] Chuùng ta ñöøng queân: ngöôøi ngheøo haàu nhö luoân luoân laø naïn nhaân, chöù khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñaùng traùch.
Lôøi keâu goïi hy voïng
16. Nhaéc laïi söù ñieäp laâu ñôøi cuûa caùc vò tieân tri, Naêm Thaùnh nhaéc nhôû chuùng ta raèng cuûa caûi treân traùi ñaát khoâng daønh cho moät soá ít ngöôøi coù ñaëc quyeàn, maø daønh cho taát caû moïi ngöôøi. Ngöôøi giaøu phaûi roäng löôïng vaø khoâng rôøi maét khoûi khuoân maët cuûa anh chò em ñang gaëp khoù khaên. ÔÛ ñaây toâi ñaëc bieät nghó ñeán nhöõng ngöôøi thieáu nöôùc vaø löông thöïc: naïn ñoùi laø moät göông xaáu, moät veát thöông hôû treân thaân theå nhaân loaïi chuùng ta, vaø noù keâu goïi taát caû chuùng ta nghieâm tuùc kieåm tra löông taâm. Toâi nhaéc laïi lôøi keâu goïi cuûa toâi raèng "vôùi soá tieàn chi cho vuõ khí vaø caùc chi tieâu quaân söï khaùc, chuùng ta haõy thaønh laäp moät quyõ hoaøn caàu ñeå cuoái cuøng coù theå chaám döùt naïn ñoùi vaø hoã trôï söï phaùt trieån ôû nhöõng quoác gia ngheøo nhaát, ñeå coâng daân cuûa hoï khoâng phaûi duøng ñeán nhöõng hoaøn caûnh baïo löïc hoaëc haõo huyeàn, hoaëc phaûi rôøi boû queâ höông ñeå tìm kieám moät cuoäc soáng xöùng ñaùng hôn". [8]
Moät lôøi keâu goïi chaân thaønh khaùc maø toâi ñöa ra trong Naêm Thaùnh saép tôùi laø höôùng tôùi caùc quoác gia giaøu coù hôn. Toâi yeâu caàu hoï thöøa nhaän taàm quan troïng cuûa raát nhieàu quyeát ñònh trong quaù khöù cuûa hoï vaø quyeát taâm tha nhöõng khoaûn nôï cho nhöõng quoác gia seõ khoâng bao giôø coù khaû naêng traû ñöôïc. Hôn caû vaán ñeà veà söï roäng löôïng, ñaây laø vaán ñeà veà coâng lyù. Ngaøy nay, moïi chuyeän caøng trôû neân nghieâm troïng hôn bôûi moät hình thöùc baát coâng môùi maø chuùng ta ngaøy caøng nhaän ra, ñoù laø "moùn 'nôï sinh thaùi' thöïc söï hieän höõu, ñaëc bieät laø giöõa mieàn Baéc vaø mieàn Nam hoaøn caàu, lieân quan ñeán söï maát caân baèng thöông maïi vôùi nhöõng aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng vaø vieäc söû duïng taøi nguyeân thieân nhieân khoâng caân xöùng cuûa moät soá quoác gia trong thôøi gian daøi". [9] Nhö Thaùnh Kinh daïy, traùi ñaát laø cuûa Chuùa vaø taát caû chuùng ta soáng trong ñoù vôùi tö caùch laø "khaùch laï vaø taù ñieàn" (Lv 25:23). Neáu chuùng ta thöïc söï mong muoán chuaån bò moät con ñöôøng daãn ñeán hoøa bình treân theá giôùi, chuùng ta haõy daán thaân khaéc phuïc nhöõng nguyeân nhaân saâu xa cuûa söï baát coâng, giaûi quyeát nhöõng khoaûn nôï baát coâng vaø khoâng theå traû ñöôïc cuõng nhö cho ngöôøi ñoùi aên.
17. Naêm Thaùnh saép tôùi cuõng seõ truøng vôùi moät ngaøy quan troïng ñoái vôùi moïi Kitoâ höõu, ñoù laø möøng 1,700 naêm kyû nieäm Ñaïi Coâng ñoàng Ni-xeâ-a. Ñieàu ñaùng löu yù laø, töø thôøi caùc toâng ñoà, caùc giaùm muïc ñaõ tuï hoïp trong nhieàu dòp khaùc nhau ñeå thaûo luaän veà caùc vaán ñeà tín lyù vaø caùc vaán ñeà kyû luaät. Trong nhöõng theá kyû ñaàu tieân cuûa Kitoâ giaùo, caùc thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc thöôøng xuyeân dieãn ra ôû caû Ñoâng vaø Taây, cho thaáy taàm quan troïng cuûa vieäc baûo ñaûm söï hieäp nhaát cuûa daân Chuùa vaø vieäc trung thaønh loan baùo Tin Möøng. Naêm Thaùnh coù theå laø moät cô hoäi quan troïng ñeå ñöa ra caùch dieãn ñaït cuï theå veà hình thöùc ñoàng nghò naøy, moät hình thöùc maø coäng ñoàng Kitoâ giaùo ngaøy nay coi laø ngaøy caøng caàn thieát ñeå ñaùp öùng nhu caàu caáp baùch veà vieäc truyeàn giaûng tin möøng. Taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc röûa toäi, vôùi ñaëc suûng vaø thöøa taùc vuï töông öùng cuûa mình, ñeàu coù traùch nhieäm ñaûm baûo raèng nhöõng daáu chæ hy voïng ña daïng laøm chöùng cho söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa treân theá giôùi.
Coâng ñoàng Ni-xeâa tìm caùch baûo toàn söï hieäp nhaát cuûa Giaùo hoäi, voán ñang bò ñe doïa nghieâm troïng bôûi vieäc phuû nhaän thaàn tính troïn veïn cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø do ñoù söï ñoàng baûn theå cuûa Ngöôøi vôùi Chuùa Cha. Khoaûng ba traêm giaùm muïc ñaõ tham gia, ñöôïc trieäu taäp theo leänh cuûa Hoaøng ñeá Constantinoâ; Cuoäc gaëp gôõ ñaàu tieân cuûa hoï dieãn ra taïi Cung ñieän Hoaøng gia vaøo ngaøy 20 thaùng 5 naêm 325. Sau nhieàu cuoäc tranh luaän khaùc nhau, nhôø aân suûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, hoï ñaõ nhaát trí chaáp thuaän Kinh Tin Kính maø chuùng ta vaãn ñoïc moãi Chuùa nhaät khi cöû haønh Bí tích Thaùnh Theå. Caùc Nghò phuï Coâng ñoàng ñaõ choïn baét ñaàu Kinh Tin Kính ñoù baèng caùch söû duïng laàn ñaàu tieân caâu noùi "Chuùng toâi tin", [10] nhö moät daáu hieäu cho thaáy taát caû caùc Giaùo hoäi ñeàu hieäp thoâng vaø taát caû caùc Kitoâ höõu ñeàu tuyeân xöng cuøng moät ñöùc tin.
Coâng ñoàng Ni-xeâ-a laø moät coät moác quan troïng trong lòch söû Giaùo hoäi. Vieäc cöû haønh ngaøy kyû nieäm naøy môøi goïi caùc Kitoâ höõu cuøng haùt ca ngôïi vaø taï ôn Thieân Chuùa Ba Ngoâi vaø ñaëc bieät laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, Con Thieân Chuùa, "ñoàng baûn theå vôùi Chuùa Cha", [11] Ñaáng ñaõ maëc khaûi cho chuùng ta maàu nhieäm tình yeâu ñoù. Ñoàng thôøi, Ni-xeâ-a ñaïi dieän cho lôøi keâu goïi taát caû caùc Giaùo hoäi vaø Coäng ñoàng Giaùo hoäi haõy kieân trì treân con ñöôøng höôùng tôùi söï hieäp nhaát höõu hình vaø tìm kieám nhöõng caùch thöùc phuø hôïp ñeå ñaùp laïi lôøi caàu nguyeän cuûa Chuùa Gieâsu "ñeå taát caû neân moät. Laïy Cha, nhö Cha ôû trong Con vaø Con ôû trong Cha, xin cho chuùng cuõng ôû trong Chuùng ta, ñeå theá gian tin raèng Cha ñaõ sai Con" (Ga 17:21).
Coâng ñoàng Ni-xeâ-a cuõng thaûo luaän veà ngaøy leã Phuïc sinh. Cho ñeán ngaøy nay, nhöõng caùch tieáp caän khaùc nhau ñoái vôùi vaán ñeà naøy vaãn ngaên caûn vieäc cöû haønh bieán coá caên baûn veà ñöùc tin cuûa chuùng ta trong cuøng moät ngaøy. Theo Chuùa quan phoøng, moät leã kyû nieäm chung seõ dieãn ra vaøo naêm 2025. Chôù gì ñaây laø lôøi keâu goïi taát caû caùc Kitoâ höõu, Ñoâng vaø Taây, haõy thöïc hieän moät böôùc quyeát ñònh höôùng tôùi söï hieäp nhaát quanh moät ngaøy Leã Phuïc Sinh chung. Chuùng ta neân töï nhaéc nhôû mình raèng nhieàu ngöôøi, khoâng heà bieát ñeán nhöõng tranh caõi trong quaù khöù, ñaõ khoâng hieåu ñöôïc taïi sao söï chia reõ trong vaán ñeà naøy coù theå tieáp tuïc toàn taïi.
Kieân ñònh trong hy voïng
18. Nieàm hy voïng [ñöùc caäy], cuøng vôùi ñöùc tin vaø ñöùc aùi, taïo thaønh boä ba "nhaân ñöùc ñoái thaàn" dieãn taû taâm ñieåm cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu (x. 1 Cr 13:13; 1 Tx 1:3). Trong söï thoáng nhaát khoâng theå taùch rôøi cuûa chuùng, coù theå noùi, nieàm hy voïng laø nhaân ñöùc mang laïi höôùng ñi vaø muïc ñích noäi taâm cho cuoäc soáng cuûa caùc tín höõu. Vì lyù do naøy, Thaùnh Toâng ñoà Phao-loâ khuyeán khích chuùng ta "haõy vui möøng trong hy voïng, nhòn nhuïc trong ñau khoå vaø kieân trì caàu nguyeän" (Rm 12:12). Chaéc chaén chuùng ta caàn "doài daøo trong hy voïng" (x. Rm 15:13), ñeå chuùng ta coù theå laøm chöùng ñaùng tin caäy vaø haáp daãn cho ñöùc tin vaø tình yeâu ngöï trò trong taâm hoàn chuùng ta; ñeå ñöùc tin cuûa chuùng ta ñöôïc vui töôi vaø ñöùc aùi cuûa chuùng ta ñöôïc nhieät tình; vaø raèng moãi ngöôøi chuùng ta coù theå nôû moät nuï cöôøi, moät cöû chæ nhoû cuûa tình baïn, moät caùi nhìn töû teá, moät ñoâi tai saün saøng, moät vieäc laøm toát, vôùi nhaän thöùc raèng, trong Thaùnh Thaàn cuûa Chuùa Gieâsu, nhöõng ñieàu naøy coù theå trôû thaønh, ñoái vôùi nhöõng ai ñoùn nhaän chuùng, nhöõng haït gioáng hy voïng doài daøo. Tuy nhieân, cô sôû hy voïng cuûa chuùng ta laø gì? Ñeå hieåu ñöôïc ñieàu naøy, chuùng ta haõy döøng laïi vaø suy gaãm veà "nhöõng lyù do khieán chuùng ta hy voïng" (x. 1 Pr 3:15).
19. "Toâi tin vaøo cuoäc soáng vónh cöûu". [12] Ñöùc tin cuûa chuùng ta tuyeân xöng nhö vaäy. Nieàm hy voïng Kitoâ giaùo tìm thaáy nôi nhöõng lôøi naøy moät neàn taûng thieát yeáu. Vì nieàm hy voïng laø "nhaân ñöùc ñoái thaàn maø chuùng ta mong muoán# cuoäc soáng vónh cöûu laø haïnh phuùc cuûa chuùng ta". [13] Coâng ñoàng Vatican II noùi veà nieàm hy voïng raèng, "khi con ngöôøi bò töôùc ñoaït söï hoã trôï thaàn thieâng naøy vaø thieáu nieàm hy voïng vaøo cuoäc soáng vónh cöûu, thì phaåm giaù cuûa hoï bò suy giaûm saâu xa, nhö ñieàu thöôøng thaáy ngaøy nay. Nhöõng vaán ñeà veà söï soáng vaø caùi cheát, veà toäi loãi vaø ñau khoå vaãn chöa ñöôïc giaûi quyeát, khieán con ngöôøi thöôøng xuyeân rôi vaøo tình traïng tuyeät voïng". [14] Tuy nhieân, nhôø nieàm hy voïng maø chuùng ta ñaõ ñöôïc cöùu, chuùng ta coù theå nhìn thôøi gian troâi qua moät caùch chaéc chaén raèng lòch söû nhaân loaïi vaø lòch söû caù nhaân cuûa chuùng ta khoâng bò keát aùn vaøo ngoõ cuït hay vöïc thaúm ñen toái, nhöng höôùng tôùi cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa vinh quang. Keát quaû laø chuùng ta soáng ñôøi mình trong söï mong ñôïi söï trôû laïi cuûa Ngöôøi vaø hy voïng ñöôïc soáng ñôøi ñôøi trong Ngöôøi. Trong tinh thaàn naøy, chuùng ta bieán lôøi caàu nguyeän chaân thaønh cuûa caùc Kitoâ höõu ñaàu tieân maø vôùi noù Kinh Thaùnh ñaõ keát thuùc: "Laïy Chuùa Gieâsu, xin haõy ñeán!" (Kh 22:20).
20. Caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu laø trung taâm ñöùc tin vaø laø neàn taûng cho nieàm hy voïng cuûa chuùng ta. Thaùnh Phaoloâ noùi ñieàu naøy moät caùch ngaén goïn baèng caùch söû duïng boán ñoäng töø: "Tröôùc heát, toâi ñaõ truyeàn laïi cho anh em ñieàu maø chính toâi ñaõ nhaän ñöôïc, ñoù laø Chuùa Kitoâ ñaõ cheát vì toäi chuùng ta theo lôøi Kinh Thaùnh, vaø Ngöôøi ñaõ ñöôïc choân caát, vaø Ngöôøi soáng laïi vaøo ngaøy thöù ba theo lôøi Kinh Thaùnh, vaø Ngöôøi hieän ra vôùi Seâ-pha, roài vôùi nhoùm möôøi hai" (1 Cr 15:3-5). Chuùa Ki-toâ ñaõ cheát, ñöôïc choân, soáng laïi vaø hieän ra. Vì lôïi ích cuûa chuùng ta, Chuùa Gieâsu ñaõ traûi qua thaûm kòch caùi cheát. Tình yeâu cuûa Chuùa Cha ñaõ naâng Ngöôøi leân trong quyeàn naêng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø bieán nhaân tính cuûa Ngöôøi thaønh hoa quaû ñaàu muøa cuûa ôn cöùu ñoä ñôøi ñôøi cuûa chuùng ta. Nieàm hy voïng Kitoâ giaùo chính laø ôû choã naøy: khi ñoái dieän vôùi caùi cheát, döôøng nhö laø söï keát thuùc cuûa moïi söï, chuùng ta coù söï chaéc chaén raèng, nhôø aân suûng cuûa Chuùa Kitoâ ñöôïc truyeàn cho chuùng ta trong Bí tích Röûa toäi, "söï soáng ñöôïc thay ñoåi chöù khoâng phaûi keát thuùc", [15 ] maõi maõi. Ñöôïc choân caát vôùi Chuùa Kitoâ trong Bí tích Röûa toäi, chuùng ta nhaän ñöôïc trong söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi hoàng aân söï soáng môùi phaù vôõ nhöõng böùc töôøng cuûa söï cheát, bieán noù thaønh moät loái ñi ñeán coõi vónh haèng.
Thöïc taïi caùi cheát, nhö moät söï chia ly ñau ñôùn vôùi nhöõng ngöôøi thaân yeâu nhaát cuûa chuùng ta, khoâng theå ñöôïc xoa dòu baèng nhöõng lôøi hoa myõ troáng roãng. Tuy nhieân, Naêm Thaùnh mang laïi cho chuùng ta cô hoäi ñeå ñaùnh giaù cao moät laàn nöõa vaø vôùi loøng bieát ôn saâu saéc moùn quaø söï soáng môùi maø chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc trong Bí tích Röûa toäi, moät söï soáng coù khaû naêng bieán ñoåi thaûm kòch cuûa caùi cheát. Thaät ñaùng suy gaãm, trong boái caûnh Naêm Thaùnh, veà caùch hieåu maàu nhieäm ñoù ngay töø nhöõng theá kyû ñaàu tieân cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi. Moät ví duï laø truyeàn thoáng xaây döïng gieáng röûa toäi theo hình baùt giaùc, nhö ñaõ thaáy ôû nhieàu gieáng röûa toäi coå xöa, chaúng haïn nhö gieáng röûa toäi cuûa Nhaø thôø Thaùnh Gioan Lateranoâ ôû Rome. Ñieàu naøy nhaèm bieåu töôïng raèng Bí tích Röûa toäi laø buoåi bình minh cuûa "ngaøy thöù taùm", ngaøy phuïc sinh, moät ngaøy vöôït qua thôøi gian bình thöôøng haøng tuaàn, môû ra chieàu höôùng vónh cöûu vaø söï soáng vónh cöûu: muïc tieâu maø chuùng ta höôùng tôùi trong chuyeán haønh höông traàn theá (x. Rm 6:22).
Chöùng töø thuyeát phuïc nhaát cho nieàm hy voïng naøy ñöôïc cung caáp bôûi caùc vò töû ñaïo. Vöõng vaøng trong nieàm tin vaøo Chuùa Kitoâ phuïc sinh, hoï töø boû chính cuoäc soáng traàn theá naøy, thay vì phaûn boäi Chuùa cuûa hoï. Caùc vò töû ñaïo, trong tö caùch nhöõng vò tuyeân xöng vieäc söï soáng khoâng bao giôø keát thuùc, hieän dieän vaø ñoâng ñaûo ôû moïi thôøi ñaïi, vaø coù leõ coøn hôn theá nöõa trong thôøi ñaïi chuùng ta. Chuùng ta caàn traân troïng chöùng töø cuûa hoï ñeå xaùc nhaän nieàm hy voïng cuûa chuùng ta vaø laøm cho noù sinh hoa traùi toát laønh.
Caùc vò töû ñaïo, ñeán töø caùc truyeàn thoáng Kitoâ giaùo khaùc nhau, cuõng laø nhöõng haït gioáng cuûa söï hieäp nhaát, nhöõng bieåu hieän cuûa ñaïi keát baèng maùu. Toâi raát hy voïng raèng Naêm Thaùnh cuõng seõ bao goàm caùc cuoäc cöû haønh ñaïi keát nhö moät caùch laøm noåi baät söï phong phuù chöùng töø cuûa caùc vò töû ñaïo naøy.
21. Vaäy sau khi cheát chuùng ta seõ ra sao? Vôùi Chuùa Gieâsu, vöôït qua ngöôõng cöûa naøy, chuùng ta seõ tìm thaáy söï soáng vónh cöûu, heä taïi ôû söï hieäp thoâng troïn veïn vôùi Thieân Chuùa khi chuùng ta maõi maõi chieâm ngöôõng vaø chia seû tình yeâu voâ bieân cuûa Ngöôøi. Taát caû nhöõng gì chuùng ta ñang traûi nghieäm trong nieàm hy voïng, sau ñoù chuùng ta seõ thaáy trong thöïc teá. Chuùng ta nhôù ñeán nhöõng lôøi cuûa Thaùnh Augustinoâ: "Khi con laø moät vôùi Chuùa trong toaøn boä con ngöôøi con, seõ khoâng coøn ñau khoå vaø vaát vaû nöõa; cuoäc soáng cuûa con seõ laø cuoäc soáng ñích thöïc, moät cuoäc soáng hoaøn toaøn ñöôïc laáp ñaày bôûi Chuùa". [16] Ñieàu gì leân ñaëc ñieåm cho söï hieäp thoâng troïn veïn naøy? Ñöôïc haïnh phuùc. Haïnh phuùc laø ôn goïi cuûa con ngöôøi chuùng ta, moät muïc tieâu maø taát caû moïi ngöôøi ñeàu khao khaùt.
Nhöng haïnh phuùc laø gì? Haïnh phuùc maø chuùng ta chôø ñôïi vaø mong muoán laø gì? Khoâng phaûi moät nieàm vui thoaùng qua naøo ñoù, moät söï thoûa maõn nhaát thôøi maø moät khi ñaõ traûi qua seõ khieán chuùng ta khao khaùt nhieàu hôn nöõa, trong moät cuoäc tìm kieám tuyeät voïng khieán traùi tim chuùng ta khoâng ñöôïc thoûa maõn vaø ngaøy caøng troáng roãng. Chuùng ta khao khaùt moät haïnh phuùc chaéc chaén ñöôïc tìm thaáy trong moät thöù coù theå mang laïi cho chuùng ta söï thoûa maõn, ñoù laø tình yeâu. Vì vaäy, ngay baây giôø chuùng ta vaãn coù theå noùi: Toâi ñöôïc yeâu neân toâi hieän höõu; vaø toâi seõ soáng maõi trong tình yeâu khoâng laøm toâi thaát voïng, tình yeâu maø khoâng gì coù theå taùch rôøi toâi. Chuùng ta haõy laéng nghe moät laàn nöõa nhöõng lôøi cuûa Thaùnh Toâng Ñoà: "Toâi tin chaéc raèng khoâng phaûi caùi cheát, cuõng khoâng phaûi söï soáng, cuõng khoâng phaûi thieân thaàn, cuõng khoâng phaûi nhöõng keû thoáng trò, cuõng khoâng phaûi nhöõng ñieàu hieän taïi, cuõng khoâng phaûi nhöõng ñieàu töông lai, cuõng khoâng phaûi quyeàn löïc, cuõng khoâng phaûi chieàu cao, cuõng khoâng phaûi chieàu saâu, hay baát cöù ñieàu gì khaùc trong moïi taïo vaät, seõ coù theå taùch chuùng ta ra khoûi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa trong Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta" (Rm 8:38-39).
22. Moät thöïc taïi khaùc lieân quan ñeán söï soáng ñôøi ñôøi laø söï phaùn xeùt cuûa Thieân Chuùa, vaøo luùc keát thuùc cuoäc ñôøi caù nhaân cuûa chuùng ta cuõng nhö vaøo luùc keát thuùc lòch söû. Caùc ngheä só thöôøng coá gaéng mieâu taû noù - ôû ñaây chuùng ta coù theå nghó ñeán kieät taùc cuûa Michelangelo trong Nhaø nguyeän Sistine - phuø hôïp vôùi taàm nhìn thaàn hoïc cuûa thôøi ñaïi hoï vaø vôùi muïc ñích truyeàn caûm höùng kinh ngaïc cho ngöôøi xem. Thöïc söï, chuùng ta neân chuaån bò baûn thaân moät caùch coù yù thöùc vaø tænh taùo cho thôøi ñieåm cuoäc soáng cuûa chuùng ta seõ bò phaùn xeùt, nhöng chuùng ta phaûi luoân laøm ñieàu naøy töø quan ñieåm hy voïng, nhaân ñöùc ñoái thaàn naâng ñôõ cuoäc soáng cuûa chuùng ta vaø baûo veä noù khoûi noãi sôï haõi voâ caên cöù. Söï phaùn xeùt cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng laø tình yeâu (x. 1 Ga 4:8.16), chaéc chaén seõ döïa treân tình yeâu, vaø ñaëc bieät treân taát caû nhöõng gì chuùng ta ñaõ laøm hoaëc khoâng laøm ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñang caàn giuùp ñôõ, maø ôû giöõa hoï, Chuùa Kitoâ, chính vò Thaåm phaùn, cuõng hieän dieän (x. Mt 25:31-46). Nhö vaäy, roõ raøng laø chuùng ta ñang noùi veà moät baûn aùn khoâng gioáng baát cöù baûn aùn naøo ñöôïc ñöa ra bôûi caùc toøa aùn traàn theá cuûa con ngöôøi; noù phaûi ñöôïc hieåu nhö moät moái töông quan chaân lyù vôùi Thieân Chuùa laø tình yeâu vaø vôùi chính mình, trong maàu nhieäm khoân doø cuûa loøng Chuùa thöông xoùt. Kinh Thaùnh daïy: "Chuùa ñaõ daïy daân Ngöôøi raèng ngöôøi coâng chính phaûi laø ngöôøi nhaân haäu, vaø Chuùa ñaõ ban cho con caùi Chuùa nieàm hy voïng toát laønh, vì Chuùa ban loøng saùm hoái toäi loãi, ñeå# khi chuùng con bò xeùt xöû, chuùng con coù theå mong ñôïi loøng thöông xoùt" (Kn 12: 19.22). Theo lôøi cuûa Ñöùc Beâneâñíctoâ XVI: "Vaøo luùc phaùn xeùt, chuùng ta caûm nghieäm vaø haáp thuï söùc maïnh traøn ngaäp tình yeâu cuûa Ngöôøi treân moïi söï aùc treân theá giôùi vaø trong chuùng ta. Noãi ñau cuûa tình yeâu trôû thaønh söï cöùu roãi vaø nieàm vui cuûa chuùng ta". [17]
Do ñoù, söï phaùn xeùt lieân quan ñeán ôn cöùu ñoä maø chuùng ta hy voïng vaø ôn cöùu ñoä maø Chuùa Gieâsu ñaõ giaønh ñöôïc cho chuùng ta baèng caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi. Noù nhaèm ñöa chuùng ta ñeán moät cuoäc gaëp gôõ döùt khoaùt vôùi Chuùa. Ñieàu aùc chuùng ta ñaõ laøm khoâng theå giaáu kín ñöôïc; noù caàn phaûi ñöôïc thanh taåy ñeå coù theå thöïc hieän ñöôïc cuoäc gaëp gôõ döùt khoaùt naøy vôùi tình yeâu Thieân Chuùa. ÔÛ ñaây, chuùng ta baét ñaàu thaáy caàn phaûi caàu nguyeän cho taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ keát thuùc cuoäc haønh höông traàn theá, söï lieân ñôùi cuûa chuùng ta trong moät lôøi chuyeån caàu coù hieäu quaû nhôø söï hieäp thoâng cuûa caùc thaùnh, vaø moái lieân keát chia seû laøm cho chuùng ta neân moät trong Chuùa Kitoâ, Con ñaàu loøng cuûa toaøn boä saùng theá. AÂn xaù Naêm Thaùnh, nhôø söùc maïnh cuûa lôøi caàu nguyeän, ñöôïc daønh rieâng cho nhöõng ngöôøi ñaõ ñi tröôùc chuùng ta, ñeå hoï coù theå nhaän ñöôïc loøng thöông xoùt troïn veïn.
23. Thaät vaäy, ôn toaøn xaù laø moät caùch khaùm phaù baûn chaát voâ haïn cuûa loøng thöông xoùt Chuùa. Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø ñoái vôùi ngöôøi xöa, caùc töø "loøng thöông xoùt" vaø "khoan xaù" coù theå hoaùn ñoåi cho nhau, nhö nhöõng caùch dieãn taû söï tha thöù troïn veïn cuûa Thieân Chuùa, moät söï tha thöù khoâng giôùi haïn.
Bí tích Saùm Hoái baûo ñaûm vôùi chuùng ta raèng Thieân Chuùa xoùa saïch toäi loãi cuûa chuùng ta. Chuùng ta caûm nghieäm ñöôïc nhöõng lôøi maïnh meõ vaø ñaày an uûi cuûa Thaùnh Vònh: "Chính Ngöôøi laø Ñaáng tha thöù moïi toäi loãi cuûa anh em, Ñaáng chöõa laønh moïi beänh taät cuûa anh em, Ñaáng cöùu chuoäc maïng soáng anh em khoûi naám moà, Ñaáng ñoäi vöông mieän cho anh em baèng tình yeâu vaø loøng traéc aån... Chuùa laø Ñaáng töø bi vaø nhaân aùi, chaäm giaän vaø giaøu loøng thöông xoùt... Ngöôøi khoâng ñoái xöû vôùi chuùng ta theo toäi loãi cuûa chuùng ta, cuõng khoâng baùo traû chuùng ta theo loãi laàm cuûa chuùng ta. Vì trôøi cao hôn ñaát bao nhieâu, tình yeâu cuûa Ngöôøi daønh cho nhöõng ai kính sôï Ngöôø cuõng maïnh meõ baáy nhieâu. Phöông ñoâng xa caùch phöông taây bao nhieâu, Ngöôøi xoùa boû toäi loãi chuùng ta baáy nhieâu" (Tv 103:3-4.8.10-12). Bí tích Hoøa Giaûi khoâng chæ laø moät hoàng aân thieâng lieâng cao caû maø coøn laø moät böôùc quyeát ñònh, thieát yeáu vaø cô baûn treân haønh trình ñöùc tin cuûa chuùng ta. ÔÛ ñoù, chuùng ta ñeå cho Chuùa xoùa boû toäi loãi cuûa chuùng ta, chöõa laønh taâm hoàn chuùng ta, naâng chuùng ta leân, oâm laáy chuùng ta vaø maëc khaûi cho chuùng ta veû maët dòu daøng vaø nhaân haäu cuûa Ngöôøi. Khoâng coù caùch naøo toát hôn ñeå bieát Thieân Chuùa hôn laø ñeå Ngöôøi hoøa giaûi chuùng ta vôùi Ngöôøi (x. 2 Cr 5:20) vaø neám traûi söï tha thöù cuûa Ngöôøi. Chuùng ta ñöøng boû beâ vieäc xöng toäi, nhöng haõy khaùm phaù laïi veû ñeïp cuûa bí tích chöõa laønh vaø nieàm vui naøy, veû ñeïp cuûa söï tha thöù toäi loãi cuûa Thieân Chuùa!
Tuy nhieân, nhö chuùng ta bieát töø kinh nghieäm baûn thaân, moïi toäi loãi ñeàu "ñeå laïi daáu veát". Toäi loãi gaây ra nhöõng haäu quaû, khoâng chæ ôû beân ngoaøi döôùi taùc ñoäng cuûa nhöõng ñieàu sai traùi maø chuùng ta laøm, maø coøn ôû beân trong, bôûi vì "moïi toäi loãi, duø laø toäi nheï, ñeàu daãn ñeán moät söï gaén boù khoâng laønh maïnh vôùi caùc thuï taïo, moät ñieàu phaûi ñöôïc thanh taåy ngay treân traùi ñaát naøy hoaëc sau khi cheát, trong traïng thaùi goïi laø Luyeän nguïc". [18] Trong nhaân tính yeáu ñuoái vaø bò loâi keùo bôûi söï aùc cuûa chuùng ta, moät soá haäu quaû coøn soùt laïi cuûa toäi loãi vaãn coøn. Nhöõng ñieàu naøy ñöôïc loaïi boû nhôø aân xaù, luoân luoân nhôø aân suûng cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng, nhö Thaùnh Phaoloâ VI ñaõ vieát, "chính Ngöôøi laø 'aân xaù' cuûa chuùng ta". [19] Toøa AÂn Giaûi Toái Cao seõ ban haønh caùc quy taéc ñeå ñaït ñöôïc vaø mang laïi keát quaû thieâng lieâng cho vieäc thöïc haønh aân xaù Naêm Thaùnh.
Kinh nghieäm veà söï tha thöù hoaøn toaøn naøy khoâng theå khoâng môû roäng traùi tim vaø taâm trí cuûa chuùng ta ñeå coù nhu caàu tha thöù cho ngöôøi khaùc. Söï tha thöù khoâng thay ñoåi ñöôïc quaù khöù; noù khoâng theå thay ñoåi nhöõng gì ñaõ xaûy ra trong quaù khöù, nhöng noù coù theå cho pheùp chuùng ta thay ñoåi töông lai vaø soáng nhöõng cuoäc ñôøi khaùc, thoaùt khoûi söï töùc giaän, thuø haän vaø thuø haän. Söï tha thöù taïo neân moät töông lai töôi saùng hôn, giuùp chuùng ta nhìn veà quaù khöù baèng con maét khaùc, giôø ñaây thanh thaûn hôn, maëc duø vaãn coøn daáu veát cuûa nhöõng gioït nöôùc maét trong quaù khöù.
Trong Naêm Thaùnh Ngoaïi thöôøng vöøa qua, toâi ñaõ uûy nhieäm cho caùc Thöøa sai Loøng Thöông Xoùt, vaø nhöõng ngöôøi naøy tieáp tuïc thöïc hieän moät söù maïng quan troïng. Trong Naêm Thaùnh saép tôùi, öôùc gì hoï thi haønh thöøa taùc vuï cuûa mình baèng caùch khôi daäy nieàm hy voïng vaø trao ban söï tha thöù baát cöù khi naøo moät toäi nhaân ñeán vôùi hoï vôùi taám loøng roäng môû vaø tinh thaàn saùm hoái. Öôùc gì hoï vaãn laø nguoàn hoøa giaûi vaø laø nguoàn khích leä nhìn veà töông lai vôùi nieàm hy voïng chaân thaønh ñöôïc khôi daäy bôûi loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha. Toâi khuyeán khích caùc giaùm muïc haõy taän duïng thöøa taùc vuï quyù giaù cuûa mình, ñaëc bieät baèng caùch göûi hoï ñeán baát cöù nôi naøo maø nieàm hy voïng bò thöû thaùch nghieâm troïng: ñeán caùc nhaø tuø, beänh vieän vaø nhöõng nôi maø phaåm giaù con ngöôøi bò xaâm phaïm, tình traïng ngheøo ñoùi traøn lan vaø söï suy thoaùi xaõ hoäi ñang lan traøn. Trong Naêm Thaùnh naøy, chôù gì khoâng ai bò töôùc ñoaït cô hoäi nhaän ñöôïc söï tha thöù vaø an uûi cuûa Thieân Chuùa.
24. Nieàm hy voïng tìm ñöôïc chöùng taù toái thöôïng nôi Meï Thieân Chuùa. Nôi Ñöùc Trinh Nöõ dieãm phuùc, chuùng ta thaáy raèng nieàm hy voïng khoâng phaûi laø söï laïc quan ngaây thô maø laø moät moùn quaø aân suûng giöõa nhöõng thöïc taïi cuûa cuoäc soáng. Gioáng nhö moïi ngöôøi meï, moãi khi Ñöùc Meï nhìn Con mình, Meï ñeàu nghó ñeán töông lai cuûa Con. Chaéc chaén Meï vaãn ñang suy gaãm trong loøng nhöõng lôøi cuï giaø Simeon ñaõ noùi vôùi Meï trong Ñeàn Thôø: "Con treû naøy ñöôïc ñònh cho söï vaáp ngaõ vaø troãi daäy cuûa nhieàu ngöôøi ôû Israel, vaø laø moät daáu hieäu seõ bò choáng ñoái, ñeå nhöõng suy nghó beân trong nhieàu ngöôøi seõ loä dieän - vaø moät löôõi göôm seõ ñaâm thaáu linh hoàn cuûa chính baø" (Lc 2:34-35). Döôùi chaân thaäp giaù, ngaøi ñaõ chöùng kieán cuoäc khoå naïn vaø caùi cheát cuûa Chuùa Gieâsu, ngöôøi con voâ toäi cuûa ngaøi. Quaù ñau buoàn, ngaøi vaãn tieáp tuïc lôøi "fiat" cuûa ngaøi, khoâng bao giôø töø boû nieàm hy voïng vaø nieàm tin töôûng vaøo Chuùa. Baèng caùch naøy, Ñöùc Maria ñaõ coäng taùc vì chuùng ta trong vieäc thöïc hieän taát caû nhöõng gì Con Meï ñaõ tieân baùo khi loan baùo raèng Ngöôøi seõ phaûi "chòu ñau khoå nhieàu, bò caùc kyø muïc, caùc thöôïng teá cuøng kinh sö loaïi boû, vaø bò gieát cheát, vaø sau ba ngaøy seõ soáng laïi" (Mc 8:31). Trong noãi ñau khoå ñöôïc daâng hieán trong tình yeâu ñoù, Ñöùc Maria ñaõ trôû thaønh Meï cuûa chuùng ta, Meï cuûa Nieàm Hy Voïng. Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø loøng ñaïo ñöùc bình daân tieáp tuïc caàu khaån Ñöùc Trinh Nöõ laø Stella Maris [Sao Bieån], moät töôùc hieäu noùi leân nieàm hy voïng chaéc chaén raèng, giöõa nhöõng gioâng toá cuûa cuoäc ñôøi naøy, Meï Thieân Chuùa ñeán giuùp ñôõ chuùng ta, naâng ñôõ chuùng ta vaø khuyeán khích chuùng ta kieân trì trong nieàm hy voïng vaø tín thaùc.
Veà vaán ñeà naøy, toâi xin löu yù raèng Ñeàn thôø Ñöùc Meï Guadalupe ôû Thaønh phoá Mexico ñang chuaån bò cöû haønh, vaøo naêm 2031, kyû nieäm 500 naêm ngaøy Ñöùc Meï hieän ra laàn ñaàu tieân. Qua Juan Diego, Meï Thieân Chuùa ñaõ mang ñeán moät thoâng ñieäp hy voïng mang tính caùch maïng maø Meï tieáp tuïc mang ñeán cho moïi ngöôøi haønh höông vaø moïi tín höõu: "Haù Meï khoâng ôû ñaây hay sao, Haù Meï khoâng phaûi laø Meï cuûa con sao?" [20] Thoâng ñieäp ñoù tieáp tuïc ñaùnh ñoäng taâm hoàn taïi nhieàu ñeàn thaùnh Ñöùc Meï treân khaép theá giôùi, nôi voâ soá khaùch haønh höông phoù thaùc cho Meï Thieân Chuùa thaùnh thieän nhöõng quan taâm, noãi buoàn vaø nieàm hy voïng cuûa hoï. Trong Naêm Thaùnh, öôùc gì nhöõng ñeàn thôø naøy trôû thaønh nôi thaùnh thieâng ñeå chaøo ñoùn vaø laø khoâng gian ñaëc bieät cho söï taùi sinh cuûa nieàm hy voïng. Toâi khuyeán khích taát caû nhöõng ngöôøi haønh höông ñeán Roâma haõy daønh thôøi gian caàu nguyeän taïi caùc ñeàn thaùnh Ñöùc Meï trong Thaønh phoá, ñeå toân kính Ñöùc Meï vaø caàu xin söï baûo veä cuûa Meï. Toâi tin töôûng raèng taát caû moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi ñau khoå vaø thieáu thoán nhaát, seõ bieát ñeán söï gaàn guõi cuûa Ñöùc Maria, ngöôøi meï trìu meán nhaát, khoâng bao giôø boû rôi con caùi mình vaø laø "daáu hieäu nieàm hy voïng vaø söï an uûi chaéc chaén" cho daân thaùnh cuûa Thieân Chuùa". [21]
25. Trong cuoäc haønh trình höôùng tôùi Naêm Thaùnh, chuùng ta haõy quay laïi vôùi Kinh thaùnh vaø nhaän ra raèng Kinh thaùnh ñang noùi vôùi chuùng ta baèng nhöõng lôøi naøy: "Xin cho chuùng ta nhöõng ngöôøi nöông naùu nôi Ngöôøi ñöôïc khích leä maïnh meõ ñeå naém baét nieàm hy voïng ñaët ra tröôùc maét chuùng ta. Chuùng ta coù nieàm hy voïng naøy, moät moû neo chaéc chaén vaø vöõng chaéc cuûa linh hoàn, moät nieàm hy voïng ñi vaøo ñeàn thaùnh beân trong ñaøng sau böùc maøn, nôi Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñi tröôùc thay maët chuùng ta, ñaõ böôùc vaøo" (Dt 6:18-20). Nhöõng lôøi ñoù laø söï khích leä maïnh meõ ñeå chuùng ta khoâng bao giôø ñaùnh maát nieàm hy voïng ñaõ ñöôïc ban cho, ñeå chuùng ta baùm chaët vaøo nieàm hy voïng ñoù vaø tìm ñöôïc nôi Thieân Chuùa söï nöông töïa vaø söùc maïnh cuûa chuùng ta.
Hình aûnh moû neo huøng hoàn; noù giuùp chuùng ta nhaän ra söï oån ñònh vaø an toaøn cuûa chuùng ta giöõa nhöõng doøng nöôùc hoãn loaïn cuûa cuoäc soáng naøy, mieãn laø chuùng ta phoù thaùc mình cho Chuùa Gieâsu. Nhöõng côn baõo taán coâng chuùng ta seõ khoâng bao giôø thaéng ñöôïc, vì chuùng ta neo chaët vaøo nieàm hy voïng sinh ra töø aân suûng, giuùp chuùng ta soáng trong Chuùa Kitoâ vaø chieán thaéng toäi loãi, sôï haõi vaø caùi cheát. Nieàm hy voïng naøy, vöôït leân treân nhöõng thuù vui phuø du cuûa cuoäc soáng vaø vieäc ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu tröôùc maét cuûa chuùng ta, khieán chuùng ta vöôït leân treân nhöõng thöû thaùch vaø khoù khaên, ñoàng thôøi truyeàn caûm höùng cho chuùng ta tieáp tuïc tieán veà phía tröôùc, khoâng bao giôø ñaùnh maát taàm nhìn cao caû cuûa muïc tieâu thieân quoác maø chuùng ta ñaõ ñöôïc keâu goïi höôùng tôùi.
Do ñoù, Naêm Thaùnh saép tôùi seõ laø moät Naêm Thaùnh ñöôïc ñaùnh daáu baèng nieàm hy voïng khoâng heà phai nhaït, nieàm hy voïng cuûa chuùng ta nôi Thieân Chuùa. Xin cho noù giuùp chuùng ta phuïc hoài nieàm tin töôûng vöõng chaéc maø chuùng ta caàn coù, vaøo Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi, vaøo caùc moái quan heä lieân baûn vò, trong caùc moái quan heä quoác teá, vaø vaøo nhieäm vuï cuûa chuùng ta laø thaêng tieán phaåm giaù cuûa moïi ngöôøi vaø toân troïng moùn quaø saùng theá cuûa Thieân Chuùa. Öôùc gì chöùng taù cuûa caùc tín höõu trôû thaønh men hy voïng ñích thöïc cho theá giôùi chuùng ta, laø ñieàm baùo trôøi môùi ñaát môùi (x. 2 Pr 3:13), nôi con ngöôøi nam nöõ seõ soáng trong coâng lyù vaø hoøa hôïp, vui töôi chôø ñôïi vieäc neân troïn lôøi höùa cuûa Chuùa.
Ngay baây giôø chuùng ta haõy ñeå nieàm hy voïng naøy thu huùt chuùng ta! Qua chöùng taù cuûa chuùng ta, xin cho nieàm hy voïng lan toûa ñeán taát caû nhöõng ai ñang lo laéng tìm kieám noù. Öôùc gì caùch soáng cuûa chuùng ta noùi vôùi hoï baèng raát nhieàu lôøi: "Haõy troâng caäy vaøo Chuùa! Haõy vöõng vaøng, can ñaûm vaø hy voïng vaøo Chuùa!" (Tv 27:14). Xin cho söùc maïnh cuûa nieàm hy voïng traøn ñaày nhöõng ngaøy cuûa chuùng ta, khi chuùng ta tin töôûng chôø ñôïi söï quang laâm cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ñaáng ñaùng ñöôïc chuùc tuïng vaø vinh quang, baây giôø vaø maõi maõi.
Ban haønh taïi Roâma, taïi Nhaø thôø Thaùnh Gioan Lateâranoâ, ngaøy 9 thaùng 5, Leã Troïng Chuùa Gieâsu Kitoâ Leân Trôøi, naêm 2024, naêm thöù möôøi hai trong Trieàu Giaùo Hoaøng cuûa toâi.
Phanxicoâ
- - - - - - - - - - - - - -
[1] Serm. ngaøy 198 augm. 2.
[2] Xem. Fonti Francescane, soá 263, 6.10.
[3] Xem. Saéc leänh Naêm Thaùnh Ngoaïi thöôøng Loøng Thöông Xoùt Misericordiae Vultus, 1-3.
[4] Hieán cheá muïc vuï Gaudium et Spes, 4.
[5] Thoâng ñieäp Laudato Si', 50.
[6] Xem Saùch Giaùo Lyù Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo, soá 2267.
[7] Thoâng ñieäp Laudato Si', 49
[8] Thoâng ñieäp Fratelli Tutti, 262.
[9] Thoâng ñieäp Laudato Si', 51.
[10] Tín ñieàu Ni-xeâ-a: H. DENZINGER-A. SCHONMETZER, Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum, 125.
[11] Ñaõ daãn.
[12] Kinh Tin Kính Caùc Toâng Ñoà: H. DENZINGER-A. SCHONMETZER, Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum, 30.
[13] Saùch Giaùo lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 1817.
[14] Hieán cheá muïc vuï Gaudium et Spes, 21.
[15] Saùch leã Roâma, Lôøi töïa I caàu cho ngöôøi ñaõ khuaát.
[16] Lôøi thuù toäi, X, 28.
[17] Thoâng ñieäp Spe Salvi, 47.
[18] Saùch Giaùo lyù Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, soá 1472.
[19] Toâng thö Apostolorum Limina, 23 thaùng 5 naêm 1974, II.
[20] Nican Mopohua, soá 119.
[21] Coâng Ñoàng Vatican Thöù Hai, Hieán Cheá Tín Lyù Lumen Gentium, 68.