Thoâng ñieäp Dilexit Nos
Ngöôøi ñaõ yeâu thöông chuùng ta
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
"veà tình yeâu nhaân loaïi vaø thaàn linh
cuûa Traùi Tim Chuùa Gieâsu Kitoâ"
Thoâng ñieäp Dilexit Nos - Ngöôøi ñaõ yeâu thöông chuùng ta.
Chuyeån ngöõ: Lm. Giuse Leâ Coâng Ñöùc, PSS
Vatican (Xuaân Bích Vieät Nam 01-11-2024) - Ngaøy 24 thaùng 10 naêm 2024, Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ ban haønh Thoâng ñieäp "Dilexit nos - Ngöôøi ñaõ yeâu thöông chuùng ta". Thoâng ñieäp löôïc laïi suy tö truyeàn thoáng vaø hieän taïi "veà tình yeâu nhaân loaïi vaø thaàn linh cuûa Traùi Tim Chuùa Gieâsu Kitoâ".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ cuûa Linh muïc Giuse Leâ Coâng Ñöùc, PSS:
Thoâng ñieäp Dilexit Nos
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
"veà tình yeâu nhaân loaïi vaø thaàn linh cuûa Traùi Tim Chuùa Gieâsu Kitoâ".
1. "Ngöôøi Ñaõ Yeâu Thöông Chuùng Ta", Thaùnh Phaoloâ noùi veà Chuùa Kitoâ (x. Rm 8,37), ñeå giuùp ta nhaän ra raèng khoâng gì coù theå "taùch chuùng ta" ra khoûi tình yeâu aáy (Rm 8,39). Thaùnh Phaoloâ coù theå khaúng quyeát chaéc chaén ñieàu naøy vì chính Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc moân ñeä: "Thaày ñaõ yeâu thöông anh em" (Ga 15,9.12). Ngay caû baây giôø, Chuùa vaãn noùi vôùi chuùng ta: "Thaày goïi anh em laø baïn höõu" (Ga 15,15). Traùi tim roäng môû cuûa Ngöôøi ñaõ ñi tröôùc vaø chôø ñôïi chuùng ta, moät caùch voâ ñieàu kieän, chæ muoán trao cho ta tình yeâu vaø tình baïn cuûa Ngöôøi. Vì "Ngöôøi ñaõ yeâu thöông chuùng ta tröôùc" (x. 1Ga 4,10). Nhôø Chuùa Gieâsu, "chuùng ta ñaõ bieát vaø tin vaøo tình yeâu maø Thieân Chuùa daønh cho chuùng ta" (1Ga 4,16).
Chöông Moät - Taàm Quan Troïng Cuûa Traùi Tim
2. Bieåu töôïng traùi tim thöôøng ñöôïc duøng ñeå dieãn taû tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Moät soá ngöôøi chaát vaán lieäu bieåu töôïng naøy coù vaãn coøn yù nghóa hoâm nay hay khoâng. Tuy nhieân, soáng trong moät thôøi ñaïi hôøi hôït, hoái haû töø vieäc naøy sang vieäc khaùc maø khoâng thöïc söï bieát taïi sao, roài roát cuoäc trôû thaønh nhöõng ngöôøi tieâu thuï khoâng bieát chaùn vaø nhöõng noâ leä cho caùc cô cheá cuûa moät thò tröôøng khoâng quan taâm gì ñeán yù nghóa saâu xa hôn cuûa ñôøi soáng mình, thì taát caû chuùng ta caàn khaùm phaù laïi taàm quan troïng cuûa traùi tim.[1]
Chuùng Ta Muoán Noùi Gì Khi Noùi "Traùi Tim"?
3. Trong tieáng Hy laïp coå, töø kardíachæ veà phaàn saâu thaúm nhaát cuûa con ngöôøi, ñoäng vaät vaø thöïc vaät. Ñoái vôùi Homer, noù khoâng chæ noùi veà trung taâm cuûa cô theå, maø coøn noùi veà taâm hoàn vaø tinh thaàn ngöôøi ta. Trong Iliad, tö töôûng vaø caûm xuùc xuaát phaùt töø traùi tim vaø gaén keát chaët cheõ vôùi nhau.[2] Traùi tim ñöôïc coi laø nôi cuûa öôùc muoán vaø laø choã maø caùc quyeát ñònh quan troïng hình thaønh.[3] Trong Plato, traùi tim luoân ñaûm traùch vieäc thoáng nhaát caùc khía caïnh lyù trí vaø baûn naêng cuûa con ngöôøi, vì caùc xung löïc cuûa caùc naêng löïc thöôïng ñaúng laãn caùc ñam meâ ñöôïc cho laø ñi qua caùc maïch maùu hoäi tuï nôi traùi tim.[4] Vì theá töø thôøi xa xöa, ngöôøi ta ñaõ chaân nhaän söï kieän raèng con ngöôøi khoâng chæ laø toång hôïp caùc naêng khieáu khaùc nhau, maø coøn laø söï hôïp nhaát cuûa cô theå vaø taâm hoàn, vôùi moät trung taâm ñieàu phoái cung caáp phoâng neàn yù nghóa vaø chieàu höôùng cho taát caû nhöõng gì maø con ngöôøi kinh nghieäm.
4. Kinh Thaùnh noùi vôùi ta raèng "Lôøi Chuùa soáng ñoäng vaø höõu hieäu... coù khaû naêng xeùt ñoaùn caùc tö töôûng vaø yù ñònh cuûa traùi tim" (Dt 4,12). Nhö vaäy, Kinh Thaùnh noùi veà traùi tim nhö moät coát loõi naèm aån döôùi moïi veû beà ngoaøi, ngay caû döôùi nhöõng suy nghó hôøi hôït coù theå laøm lung laïc chuùng ta. Caùc moân ñeä Emmau, treân haønh trình huyeàn nhieäm cuûa hoï, ñöôïc ñoàng haønh bôûi Chuùa Kitoâ phuïc sinh, ñaõ kinh nghieäm moät thôøi khaéc öu phieàn, hoang mang, chaùn naûn vaø thaát voïng. Tuy nhieân, vöôït quaù vaø baát chaáp tình traïng naøy, moät ñieàu gì ñoù ñaõ xaûy ra saâu thaúm trong loøng hoï: "Traùi tim chuùng ta ñaõ chaúng böøng chaùy leân khi Ngöôøi noùi chuyeän vôùi chuùng ta treân ñöôøng sao?" (Lc 24,32).
5. Traùi tim cuõng ñònh vò söï chaân thaønh, trong ñoù khoâng coù choã cho söï löøa doái vaø nguïy trang. Noù thöôøng cho thaáy nhöõng yù höôùng thöïc söï cuûa chuùng ta, nhöõng gì ta thöïc söï nghó, tin vaø mong muoán, nhöõng "bí maät" maø ta khoâng tieát loä vôùi ai - noùi toùm laïi, noù cho thaáy söï thaät traàn truïi veà chính chuùng ta. Ñoù laø phaàn nôi chuùng ta voán khoâng phaûi laø ngoaïi hình hay aûo aûnh, maø laø phaàn chaân thöïc, hieän thöïc, hoaøn toaøn laø "con ngöôøi thaät cuûa ta". Vì theá neân Samson, ngöôøi ñaõ giaáu Delilah bí maät veà söùc maïnh cuûa mình, ñaõ bò coâ aáy hoûi "Laøm sao chaøng coù theå noùi 'anh yeâu em', khi maø traùi tim chaøng khoâng ôû gaàn em?" (Tl 16,15). Chæ khi Samson môû loøng mình vôùi coâ, Delilah môùi nhaän ra "raèng chaøng ñaõ keå cho mình nghe taát caû bí maät cuûa chaøng" (Tl 16,18).
6. Thöïc taïi beân trong naøy cuûa moãi ngöôøi thöôøng bò che laáp bôûi raát nhieàu "taùn laù", laøm ta khoâng chæ khoù hieåu chính mình, maø coøn khoù hieåu hôn veà ngöôøi khaùc: "Khoâng gì nham hieåm vaø baát trò nhö loøng ngöôøi, ai doø thaáu ñöôïc?" (Gr 17,9). Vì theá, ta coù theå hieåu lôøi khuyeân cuûa saùch Chaâm ngoân: "Haõy gìn giöõ traùi tim con cho thaät kyõ, vì töø nôi ñoù maø söï soáng phaùt sinh; lôøi noùi loïc löøa con haõy ñaåy cho xa" (4,23-24). Söï chaêm chuùt chæ nhöõng thöù beà ngoaøi, söï khoâng trung thöïc vaø löøa doái seõ laøm toån haïi vaø hö hoûng traùi tim con ngöôøi. Baát chaáp moïi coá gaéng cuûa ta ñeå giaû hình, traùi tim chuùng ta seõ laø thaåm phaùn cuoái cuøng, khoâng phaûi veà nhöõng gì ta theå hieän hay che giaáu ñoái vôùi ngöôøi khaùc, maø laø veà con ngöôøi thaät cuûa mình. Ñoù laø cô sôû cho baát cöù keá hoaïch naøo nhaèm soáng laønh maïnh; ngöôøi ta khoâng theå nhaän ñöôïc gì ñaùng giaù ôû ngoaøi traùi tim. Nhöõng veû giaû taïo beà ngoaøi vaø nhöõng ñieàu khoâng trung thöïc cuoái cuøng seõ ñeå laïi cho ta baøn tay traéng.
7. Ñeå minh hoïa ñieàu naøy, toâi muoán nhaéc laïi moät caâu chuyeän maø mình töøng keå. "Dòp leã hoäi hoùa trang hoài chuùng toâi coøn nhoû, baø toâi laøm moùn baùnh boät nhaøo baèng nhöõng laùt boät raát moûng. Khi baø thaû caùc laùt boät vaøo chaûo daàu, chuùng seõ nôû to ra, nhöng sau ñoù, khi chuùng toâi caén vaøo, hoùa ra beân trong chuùng troáng roãng. Trong thoå ngöõ cuûa chuùng toâi, nhöõng chieác baùnh naøy ñöôïc goïi laø 'baùnh phoàng'... Baø toâi giaûi thích: 'Gioáng nhö nhöõng lôøi doái traù phoùng ñaïi, chuùng troâng to, nhöng beân trong troáng roãng; chuùng giaû taïo, khoâng thaät'".[5]
8. Thay vì theo ñuoåi nhöõng thoûa maõn hôøi hôït vaø thay vì laøm boä giuùp ích ngöôøi khaùc, toát hôn chuùng ta neân suy nghó veà nhöõng caâu hoûi thöïc söï quan troïng trong ñôøi. Toâi thöïc söï laø ai? Toâi ñang tìm kieám gì? Toâi muoán ñònh höôùng theá naøo cho ñôøi mình, cho nhöõng quyeát ñònh vaø nhöõng haønh ñoäng cuûa mình? Taïi sao toâi coù maët treân ñôøi naøy, vaø nhaèm muïc ñích gì? Toâi muoán nhìn thaáy cuoäc soáng mình theá naøo khi ñôøi mình keát thuùc? Ñaâu laø yù nghóa maø toâi muoán trao cho taát caû nhöõng kinh nghieäm cuûa mình? Toâi muoán trôû thaønh ai ñoái vôùi ngöôøi khaùc? Toâi laø ai ñoái vôùi Thieân Chuùa? Taát caû nhöõng caâu hoûi naøy ñöa daãn chuùng ta trôû laïi vôùi traùi tim mình.
Trôû Veà Vôùi Traùi Tim
9. Trong caùi theá giôùi "loûng leûo" naøy cuûa mình, chuùng ta moät laàn nöõa caàn baét ñaàu noùi veà traùi tim, vaø caàn suy nghó veà chính nôi maø moïi ngöôøi, thuoäc moïi taàng lôùp vaø hoaøn caûnh, taïo ra moät toång hôïp trong ñoù hoï gaëp thaáy caên nguyeân cuûa nhöõng söùc maïnh, nhöõng nieàm xaùc tín, nhöõng söï say meâ vaø nhöõng quyeát ñònh cuûa mình. Tuy nhieân, chuùng ta thaáy mình bò nhaän chìm trong xaõ hoäi cuûa nhöõng ngöôøi haêm hôû tieâu thuï, ngaøy naøy qua ngaøy khaùc bò chi phoái bôûi nhòp soáng hoái haû vaø bò doäi bom coâng ngheä, thieáu söï kieân nhaãn caàn thieát ñeå daán mình vaøo nhöõng tieán trình maø baûn chaát cuûa ñôøi soáng noäi taâm ñoøi hoûi. Trong xaõ hoäi ngaøy nay, con ngöôøi "coù nguy cô ñaùnh maát trung taâm cuûa mình, trung taâm cuûa chính baûn ngaõ mình".[6] "Thaät vaäy, nhöõng con ngöôøi nam nöõ cuûa thôøi ñaïi chuùng ta thöôøng thaáy mình bò baán loaïn vaø xaâu xeù, haàu nhö bò töôùc maát moät nguyeân lyù beân trong voán coù theå taïo laäp söï thoáng nhaát vaø hoøa hôïp trong cuoäc soáng vaø haønh ñoäng cuûa hoï. Ñaùng buoàn laø caùc moâ hình öùng xöû lan roäng hieän nay ñang quaù ñaåy maïnh chieàu kích lyù tính-coâng ngheä cuûa chuùng ta, hay ngöôïc laïi, quaù ñaåy maïnh chieàu kích baûn naêng cuûa chuùng ta".[7] Khoâng coøn choã naøo daønh cho traùi tim.
10. Nhöõng vaán ñeà ñaët ra bôûi xaõ hoäi loûng leûo ngaøy nay ñang ñöôïc thaûo luaän nhieàu, nhöng söï coi thöôøng caùi coát loõi thaâm saâu cuûa nhaân tính chuùng ta - laø traùi tim - thì coù moät lòch söû laâu ñôøi hôn nhieàu. Chuùng ta voán thaáy noù coù maët trong chuû nghóa duy lyù Hy laïp vaø tieàn Kitoâ giaùo, trong chuû nghóa duy taâm haäu Kitoâ giaùo vaø trong chuû nghóa duy vaät döôùi nhieàu daùng daáp khaùc nhau. Traùi tim ñaõ bò boû qua trong nhaân hoïc, vaø truyeàn thoáng trieát hoïc ñoà soä coi noù laø moät khaùi nieäm xa laï, trong khi öa chuoäng caùc yù nieäm khaùc nhö lyù trí, yù chí hay töï do. Baûn thaân yù nghóa cuûa haïn töø naøy thì mô hoà vaø khoù ñònh vò trong kinh nghieäm con ngöôøi cuûa chuùng ta. Coù leõ ñieàu naøy laø do söï khoù khaên trong vieäc xem noù nhö moät "yù töôûng roõ raøng vaø phaân bieät", hoaëc vì noù gaén vôùi vaán ñeà töï nhaän thöùc, trong ñoù phaàn saâu xa nhaát cuûa chuùng ta cuõng laø phaàn ít ñöôïc hieåu bieát nhaát. Ngay caû vieäc gaëp gôõ ngöôøi khaùc cuõng khoâng nhaát thieát ñöôïc coi laø moät caùch ñeå gaëp gôõ chính mình, trong möùc ñoä caùc khuoân maãu suy nghó cuûa chuùng ta bò chi phoái bôûi moät chuû nghóa caù nhaân khoâng laønh maïnh. Nhieàu ngöôøi caûm thaáy an toaøn hôn khi xaây döïng heä thoáng tö töôûng cuûa mình trong phaïm vi deã kieåm soaùt hôn cuûa trí naêng vaø yù chí. Vieäc khoâng daønh choã cho traùi tim, phaân bieät vôùi caùc söùc maïnh vaø caùc ñam meâ cuûa con ngöôøi chuùng ta khi ñöôïc nhìn taùch rôøi nhau, ñaõ gaây caûn trôû vieäc yù nieäm veà moät trung taâm cuûa caù nhaân, trong ñoù roát cuoäc tình yeâu laø thöïc taïi duy nhaát coù theå thoáng nhaát taát caû nhöõng thöïc taïi khaùc.
11. Neáu coi thöôøng traùi tim, chuùng ta cuõng coi thöôøng yù nghóa cuûa vieäc noùi töø traùi tim, haønh ñoäng baèng traùi tim, vun ñaép vaø chöõa laønh traùi tim. Neáu chuùng ta khoâng traân troïng tính chuyeân bieät cuûa traùi tim, chuùng ta seõ boû huït nhöõng thoâng ñieäp maø duy chæ trí oùc thì khoâng theå truyeàn ñaït; chuùng ta seõ boû lôõ söï phong phuù cuûa nhöõng cuoäc gaëp gôõ vôùi ngöôøi khaùc; chuùng ta seõ boû lôõ thi ca. Chuùng ta cuõng ñaùnh maát daáu veát cuûa lòch söû vaø quaù khöù cuûa chính mình, vì lòch söû con ngöôøi thöïc cuûa chuùng ta ñöôïc xaây döïng baèng traùi tim. Vaøo luùc cuoái ñôøi, chæ ñieàu ñoù môùi quan troïng.
12. Vì theá phaûi noùi raèng chuùng ta coù moät traùi tim, moät traùi tim cuøng toàn taïi vôùi nhöõng traùi tim khaùc giuùp laøm cho noù thaønh moät "Baïn". Vì khoâng theå khai trieån doâng daøi chuû ñeà naøy, chuùng ta seõ laáy nhaân vaät Nikolai Stavrogin töø moät tieåu thuyeát cuûa Dostoevsky.[8] Romano Guardini laäp luaän raèng Stavrogin chính laø hieän thaân cuûa söï döõ, bôûi vì ñaëc ñieåm chính cuûa oâng ta laø söï voâ taâm: "Stavrogin khoâng coù traùi tim, do ñoù ñaàu oùc oâng ta laïnh luøng vaø troáng roãng, cô theå oâng ta chìm ngaäp trong söï öôn löôøi vaø nhuïc caûm thuù tính. Khoâng coù traùi tim, oâng ta khoâng theå thaân thieát vôùi ai, vaø khoâng ai coù theå thöïc söï thaân thieát vôùi oâng. Vì chæ traùi tim môùi taïo neân söï maät thieát, söï gaàn guõi thöïc söï giöõa hai ngöôøi. Chæ traùi tim môùi coù theå trao vaø nhaän loøng hieáu khaùch. Söï maät thieát laø hoaït ñoäng rieâng vaø laø laõnh vöïc cuûa traùi tim. Stavrogin luoân voâ cuøng xa caùch, ngay caû xa caùch chính mình, bôûi vì ngöôøi ta chæ coù theå ñi vaøo beân trong chính mình baèng traùi tim, khoâng phaûi baèng trí oùc. Vôùi khaû naêng cuûa mình, ngöôøi ta khoâng theå ñi vaøo noäi taâm mình baèng trí oùc. Vì theá, neáu traùi tim khoâng soáng ñoäng, ngöôøi ta vaãn xa laï vôùi chính mình".[9]
13. Moïi haønh ñoäng cuûa chuùng ta phaûi ñöôïc ñaët döôùi "quy taéc chính trò" cuûa traùi tim. Theo caùch naøy, söï hung haêng vaø nhöõng duïc voïng aùm aûnh cuûa chuùng ta seõ laéng dòu trong ñieàu toát ñeïp hôn maø traùi tim môøi goïi, vaø trong söùc maïnh cuûa traùi tim ñeà khaùng söï döõ. Trí naêng vaø yù chí ñöôïc ñaët phuïc vuï cho ñieàu toát ñeïp hôn baèng caùch caûm nhaän vaø thöôûng thöùc nhöõng söï thaät, thay vì tìm caùch laøm chuû chuùng nhö khoa hoïc coù xu höôùng laøm. YÙ chí seõ khao khaùt ñieàu toát ñeïp hôn maø traùi tim nhaän ra, trong khi chính trí töôûng töôïng vaø caùc caûm xuùc ñöôïc daãn daét bôûi nhòp ñaäp cuûa traùi tim.
14. Do ñoù, coù theå noùi raèng toâi laø traùi tim cuûa toâi, vì traùi tim cuûa toâi laø caùi laøm cho toâi khaùc bieät, ñònh hình caên tính taâm linh cuûa toâi vaø ñöa toâi vaøo hieäp thoâng vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Caùc thuaät toaùn vaän haønh trong theá giôùi kyõ thuaät soá cho thaáy raèng caùc tö töôûng vaø yù chí cuûa chuùng ta "ñoàng nhaát" hôn nhieàu so vôùi chuùng ta töøng nghó tröôùc ñaây. Chuùng deã daøng ñöôïc döï ñoaùn vaø do ñoù coù theå bò thao tuùng. Nhöng traùi tim thì khoâng nhö vaäy.
15. Töø "traùi tim" chöùng toû giaù trò cuûa noù ñoái vôùi trieát hoïc vaø thaàn hoïc trong caùc coá gaéng nhaèm ñaït ñöôïc moät toång hôïp toaøn dieän. YÙ nghóa cuûa noù cuõng khoâng theå ñöôïc thaáu trieät bôûi sinh hoïc, taâm lyù hoïc, nhaân chuûng hoïc hay baát cöù khoa hoïc naøo khaùc. Ñoù laø moät trong nhöõng töø nguyeân thuûy "moâ taû nhöõng thöïc taïi thuoäc veà con ngöôøi ñuùng theo möùc ñoä con ngöôøi laø moät toång theå (nhö moät con ngöôøi taâm-thaân)".[10] Theo ñoù thì caùc nhaø sinh hoïc khoâng heà "thöïc tieãn" hôn khi hoï thaûo luaän veà traùi tim, vì hoï chæ nhìn thaáy moät khía caïnh cuûa noù; caùi toång theå khoâng heà ít thöïc hôn, maø thaäm chí coøn thöïc hôn. Ngoân ngöõ tröøu töôïng cuõng khoâng theå ñaït ñöôïc cuøng moät yù nghóa cuï theå vaø tích hôïp aáy. Töø "traùi tim" gôïi leân coát loõi saâu thaúm nhaát cuûa con ngöôøi chuùng ta, vaø do ñoù noù cho pheùp chuùng ta nhaän hieåu chính mình trong tính toaøn nhaäp cuûa mình chöù khoâng chæ döôùi moät khía caïnh taùch bieät.
16. Naêng löïc ñoäc ñaùo naøy cuûa traùi tim cuõng giuùp chuùng ta hieåu taïi sao - khi chuùng ta naém baét moät thöïc taïi baèng traùi tim - thì ta seõ hieåu bieát noù toát hôn vaø ñaày ñuû hôn. Ñieàu naøy taát yeáu daãn chuùng ta ñeán tình yeâu laø ñieàu voán thuoäc naêng löïc cuûa traùi tim, vì "coát loõi thaâm saâu nhaát cuûa thöïc taïi laø tình yeâu".[11] Ñoái vôùi Heidegger, nhö ñöôïc moät nhaø tö töôûng ñöông thôøi dieãn giaûi, trieát hoïc khoâng baét ñaàu baèng moät yù nieäm ñôn giaûn hay söï chaéc chaén, maø baèng moät cuù soác: "Tö töôûng phaûi ñöôïc khôi daäy tröôùc khi noù baét ñaàu laøm vieäc vôùi caùc yù nieäm, hoaëc trong khi noù laøm vieäc vôùi chuùng. Neáu khoâng coù caûm xuùc saâu saéc, tö duy khoâng theå baét ñaàu. Do ñoù, hình aûnh taâm thaàn ñaàu tieân seõ laø noåi da gaø. Ñieàu ñaàu tieân kích ñoäng ngöôøi ta suy nghó vaø chaát vaán chính laø caûm xuùc saâu saéc. Trieát hoïc luoân dieãn ra trong moät traïng thaùi höng phaán cô baûn (Stimmung)".[12] Ñoù laø luùc traùi tim nhaäp cuoäc, vì noù "chöùa ñöïng caùc traïng thaùi taâm caûm vaø noù laøm vieäc trong tö caùch moät 'ngöôøi giöõ caùc traïng thaùi taâm caûm'. 'Traùi tim' laéng nghe theo moät caùch phi aån duï 'tieáng noùi laëng thaàm' cuûa höõu theå, cho pheùp chính noù ñöôïc toâi luyeän vaø ñöôïc xaùc ñònh bôûi tieáng noùi aáy".[13]
Traùi Tim Keát Hôïp Caùc Phaân Maûnh
17. Ñoàng thôøi, traùi tim laøm cho moïi moái gaén keát chaân thöïc trôû thaønh coù theå, vì moät moái töông quan khoâng ñöôïc hình thaønh bôûi traùi tim thì seõ khoâng theå vöôït qua tình traïng phaân maûnh do chuû nghóa caù nhaân gaây ra. Hai ñôn töû coù theå tieáp caän nhau, nhöng chuùng seõ khoâng bao giôø thöïc söï keát noái. Moät xaõ hoäi bò thoáng trò bôûi beänh aùi kyû vaø qui ngaõ seõ ngaøy caøng trôû neân "voâ taâm". Ñieàu naøy ñeán löôït noù seõ daãn tôùi tình traïng "maát khaùt voïng", vì khi nhöõng ngöôøi khaùc bieán maát khoûi chaân trôøi, chuùng ta thaáy mình bò maéc keït trong nhöõng böùc töôøng do chính mình taïo ra, khoâng coøn khaû naêng coù nhöõng moái töông quan laønh maïnh.[14] Keát quaû laø chuùng ta cuõng trôû neân maát khaû naêng côûi môû vôùi Thieân Chuùa. Nhö Heidegger dieãn taû, ñeå côûi môû vôùi thöïc taïi thaàn linh, chuùng ta caàn xaây döïng moät "nhaø khaùch".[15]
18. Do ñoù, chuùng ta thaáy raèng trong traùi tim cuûa moãi ngöôøi coù moät moái noái keát thaàn nhieäm giöõa söï töï thöùc vaø söï côûi môû vôùi ngöôøi khaùc, giöõa vieäc gaëp gôõ tính ñoäc ñaùo cuûa rieâng mình vaø söï saün loøng hieán thaân cho ngöôøi khaùc. Chuùng ta chæ trôû thaønh chính mình trong möùc ñoä ta ñaït ñöôïc khaû naêng nhìn nhaän ngöôøi khaùc, trong khi chæ nhöõng ai coù theå nhìn nhaän vaø chaáp nhaän baûn thaân mình thì môùi coù theå gaëp gôõ ngöôøi khaùc.
19. Traùi tim cuõng coù khaû naêng thoáng nhaát vaø hoøa hôïp lòch söû caù nhaân cuûa chuùng ta, lòch söû naøy döôøng nhö bò phaân maûnh moät caùch voâ voïng, nhöng laïi laø nôi maø moïi thöù khaû dó coù yù nghóa. Phuùc AÂm keå cho ta ñieàu naøy khi noùi veà Ñöùc Meï, ngöôøi ñaõ nhìn moïi söï baèng traùi tim. Meï coù theå ñoái thoaïi vôùi nhöõng ñieàu Meï ñaõ traûi nghieäm baèng caùch suy ngaãm chuùng trong loøng, traân quí kyù öùc veà chuùng vaø nhìn chuùng trong moät vieãn caûnh roäng lôùn hôn. Dieãn taû hay nhaát veà caùch traùi tim suy nghó ñöôïc tìm thaáy trong hai baûn vaên cuûa Tin Möøng Luca noùi vôùi chuùng ta veà caùch Ñöùc Maria "ghi nhôù (syneteùrei) taát caû nhöõng ñieàu aáy vaø suy ngaãm (symbaùllousa) trong loøng" (x. Lc 2,19 vaø 51). Ñoäng töø Hy laïp symbaùllein, "suy ngaãm", gôïi hình aûnh cuûa vieäc gheùp hai thöù laïi vôùi nhau ("caùc bieåu töôïng") trong taâm trí cuûa mình vaø suy tö veà chuùng, trong moät cuoäc ñoái thoaïi vôùi chính mình. Trong Luca 2,51, ñoäng töø ñöôïc duøng laø dieteùrei, coù nghóa laø "giöõ gìn". Ñieàu Ñöùc Maria ñaõ "giöõ gìn" khoâng chæ laø kyù öùc cuûa Meï veà nhöõng gì Meï ñaõ thaáy vaø nghe, maø coøn laø nhöõng khía caïnh maø Meï vaãn chöa hieåu; tuy nhieân, nhöõng khía caïnh naøy vaãn hieän dieän vaø soáng ñoäng trong kyù öùc cuûa Meï, chôø ñôïi ñeå ñöôïc "gheùp laïi" trong traùi tim cuûa Meï.
20. Trong thôøi ñaïi trí tueä nhaân taïo naøy, chuùng ta khoâng theå queân raèng thi ca vaø tình yeâu thaät caàn thieát ñeå cöùu nhaân loaïi chuùng ta. Seõ khoâng coù thuaät toaùn naøo naém baét ñöôïc, chaúng haïn, noãi hoaøi voïng maø taát caû chuùng ta ñeàu caûm thaáy, baát keå tuoåi taùc vaø baát keå ta ñang soáng ôû ñaâu, khi chuùng ta nhôù laïi laàn ñaàu tieân mình duøng moät caùi nóa ñeå daùn meùp voû nhöõng chieác baùnh nhaân maø ta giuùp meï hay baø cuûa mình laøm ôû nhaø. Ñoù laø khoaûnh khaéc hoïc ngheà naáu nöôùng, vaøo khoaûng giöõa tuoåi chôi ñuøa cuûa treû con vaø tuoåi tröôûng thaønh, khi chuùng ta laàn ñaàu tieân caûm thaáy coù traùch nhieäm laøm vieäc vaø giuùp ñôõ nhau. Beân caïnh chieác nóa, toâi cuõng coù theå keå ñeán haøng ngaøn ñieàu nhoû nhaët khaùc voán thuoäc veà phaàn quí giaù trong cuoäc soáng cuûa moãi ngöôøi: moät nuï cöôøi ta nhaän ñöôïc khi keå moät caâu chuyeän vui, moät böùc veõ ta phaùc hoïa döôùi aùnh saùng beân khung cöûa soå, traän boùng ñaù ñaàu tieân chuùng ta chôi vôùi quaû boùng laøm baèng nuøi gieû, nhöõng con saâu chuùng ta thu thaäp ñöôïc trong hoäp giaøy, moät boâng hoa ta eùp vaøo trang saùch, noãi lo laéng cuûa ta veà moät chuù chim non rôi khoûi toå, ñieàu öôùc cuûa mình khi haùi moät boâng hoa cuùc. Taát caû nhöõng ñieàu nhoû nhaët naøy, voán dó bình thöôøng, nhöng laïi phi thöôøng ñoái vôùi chuùng ta, khoâng bao giôø caùc thuaät toaùn coù theå naém baét ñöôïc. Chieác nóa aáy, caâu chuyeän vui aáy, khung cöûa soå aáy, quaû boùng, hoäp giaøy, quyeån saùch, chuù chim, vaø boâng hoa aáy: taát caû coøn soáng ñoäng nhö nhöõng kyû nieäm quí baùu ñöôïc "giöõ gìn" trong saâu thaúm traùi tim chuùng ta.
21. Coát loõi thaâm saâu naøy, hieän dieän trong moãi ngöôøi nam nöõ, khoâng phaûi laø coát loõi cuûa linh hoàn, maø laø cuûa toaøn boä con ngöôøi trong caên tính taâm-theå-lyù ñoäc ñaùo cuûa mình. Moïi thöù ñeàu tìm thaáy söï thoáng nhaát cuûa noù nôi traùi tim, coù theå laø cö sôû cuûa tình yeâu trong taát caû caùc chieàu kích taâm linh, tinh thaàn vaø ngay caû theå chaát cuûa noù. Noùi toùm laïi, neáu tình yeâu ngöï trò trong traùi tim mình, chuùng ta seõ trôû thaønh - moät caùch troïn veïn vaø saùng ngôøi - con ngöôøi maø ta ñöôïc nhaém trôû thaønh, vì moãi con ngöôøi ñöôïc taïo döïng tröôùc heát laø ñeå yeâu thöông. Trong saâu thaúm hieän höõu cuûa mình, chuùng ta ñöôïc taïo neân ñeå yeâu vaø ñöôïc yeâu.
22. Vì theá, khi chuùng ta chöùng kieán söï buøng noå cuûa caùc cuoäc chieán tranh môùi, vôùi söï ñoàng loõa, dung tuùng hoaëc thôø ô cuûa caùc quoác gia khaùc, hoaëc caùc cuoäc tranh giaønh quyeàn löïc nhoû nhen vì lôïi ích ñaûng phaùi, chuùng ta coù theå thieân veà keát luaän raèng theá giôùi cuûa chuùng ta ñang ñaùnh maát traùi tim. Chuùng ta chæ caàn nhìn vaø laéng nghe nhöõng cuï baø - töø caû hai phía - nhöõng ngöôøi ñang phaûi ñieâu ñöùng bôûi nhöõng xung ñoät taøn khoác naøy. Thaät ñau loøng khi thaáy hoï than khoùc cho nhöõng ñöùa chaùu noäi chaùu ngoaïi cuûa mình bò saùt haïi, hoaëc chính hoï chæ mong ñöôïc cheát sau khi maát ñi maùi nhaø maø hoï ñaõ gaén boù caû ñôøi. Nhöõng ngöôøi phuï nöõ aáy, voán thöôøng laø nhöõng truï coät cuûa nghò löïc vaø cuûa khaû naêng phuïc hoài giöõa nhöõng truaân chuyeân khoå aûi cuûa cuoäc soáng, giôø ñaây, vaøo cuoái ñôøi, hoï ñang traûi qua khoâng phaûi söï nghæ ngôi xöùng ñaùng, maø chæ coù ñau khoå, sôï haõi vaø phaãn noä. Vieäc ñoå loãi cho ngöôøi khaùc khoâng giaûi quyeát ñöôïc nhöõng tình caûnh bi thöông ñaùng xaáu hoå naøy. Nhìn nhöõng cuï baø naøy khoùc, maø khoâng caûm thaáy raèng ñaây laø moät ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc, thì ñoù laø daáu hieäu cuûa moät theá giôùi ñaõ trôû thaønh voâ taâm.
23. Baát cöù khi naøo moät ngöôøi suy nghó, chaát vaán vaø suy tö veà caên tính thöïc söï cuûa mình, coá gaéng nhaän hieåu nhöõng vaán naïn saâu xa hôn cuûa ñôøi soáng vaø tìm kieám Thieân Chuùa, hoaëc caûm nhaän nieàm phaán khích khi thoaùng thaáy söï thaät, thì ñieàu ñoù seõ daãn ñeán nhaän thöùc raèng söï vieân maõn cuûa chuùng ta trong tö caùch con ngöôøi ñöôïc tìm thaáy nôi tình yeâu. Khi yeâu, chuùng ta caûm thaáy mình nhaän hieåu ñöôïc höôùng ñích söï hieän höõu cuûa mình treân theá giôùi naøy. Moïi thöù keát hôïp laïi vôùi nhau trong tình traïng nhaát quaùn vaø haøi hoøa. Khi ñoù, trong chieâm nghieäm veà yù nghóa cuoäc soáng cuûa mình, coù leõ caâu hoûi quyeát ñònh nhaát maø chuùng ta ñaët ra laø: "Phaûi chaêng mình coù moät traùi tim?"
Löûa
24. Taát caû nhöõng gì chuùng ta ñaõ noùi ñeàu coù nhöõng haøm nghóa cho ñôøi soáng taâm linh. Chaúng haïn, thaàn hoïc aån chöùa trong saùch Linh Thao cuûa thaùnh Inhaxioâ Loyola döïa treân "tình caûm" (affectus). Caáu truùc cuûa Linh Thao giaû ñònh moät khao khaùt maïnh meõ vaø chaân thaønh muoán "daøn xeáp laïi" ñôøi soáng mình, moät khao khaùt ñeán löôït noù seõ cung caáp söùc maïnh vaø phöông tieän ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu aáy. Caùc qui taéc vaø caùc vieäc thieát laäp khung caûnh maø Inhaxioâ cung caáp laø ñeå phuïc vuï cho moät ñieàu gì ñoù quan troïng hôn nhieàu, ñoù laø: maàu nhieäm cuûa traùi tim con ngöôøi. Michel de Certeau cho thaáy taïi sao "caùc chuyeån ñoäng" ñöôïc Inhaxioâ noùi ñeán chính laø söï "thaâm nhaäp" cuûa öôùc muoán Thieân Chuùa vaø öôùc muoán cuûa chính traùi tim chuùng ta giöõa tieán trình maïch laïc cuûa caùc baøi suy nieäm. Moät ñieàu gì ñoù baát ngôø vaø chöa töøng ñöôïc bieát ñeán baét ñaàu noùi trong traùi tim chuùng ta, ñoät phaù söï hieåu bieát hôøi hôït cuûa chuùng ta vaø chaát vaán noù. Ñaây laø khôûi ñaàu cuûa moät tieán trình môùi "saép xeáp laïi cuoäc soáng chuùng ta", baét ñaàu töø traùi tim. Noù khoâng phaûi laø caùc yù nieäm thuoäc trí naêng caàn ñöôïc ñöa vaøo thöïc haønh trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chuùng ta, nhö theå taâm caûm vaø thöïc haønh chæ ñôn thuaàn laø keát quaû cuûa caùc döõ lieäu kieán thöùc vaø phuï thuoäc vaøo caùc döõ lieäu aáy.[16]
25. Nôi maø tö duy cuûa trieát gia döøng laïi, thì ôû ñoù traùi tim cuûa ngöôøi tín höõu tieáp tuïc böôùc tôùi vöõng vaøng trong yeâu meán vaø toân thôø, trong caàu xin söï tha thöù vaø trong thaùi ñoä saün saøng phuïc vuï ôû baát kyø nôi naøo Chuùa cho pheùp chuùng ta löïa choïn, ñeå ñi theo böôùc chaân cuûa Ngöôøi. Taïi thôøi ñieåm ñoù, chuùng ta nhaän ra raèng trong maét Thieân Chuùa, chuùng ta laø moät "Baïn", vaø vì theá chuùng ta coù theå laø moät "Toâi". Quaû thaät, chæ coù Chuùa môùi ñeà nghò ñoái xöû vôùi moãi ngöôøi chuùng ta nhö moät "Baïn", luoân maõi nhö theá. Vieäc chaáp nhaän tình baïn cuûa Ngöôøi laø chuyeän cuûa traùi tim; ñoù laø ñieàu laøm cho chuùng ta neân nhö nhöõng nhaân vò theo nghóa ñaày ñuû nhaát cuûa töø ngöõ naøy.
26. Thaùnh Bonaventura noùi vôùi chuùng ta raèng cuoái cuøng ta khoâng neân caàu xin aùnh saùng, maø laø caàu xin "ngoïn löûa maõnh lieät".[17] Ngaøi daïy raèng "ñöùc tin ôû trong trí naêng, theo caùch khôi daäy taâm caûm. Theo nghóa naøy, chaúng haïn, söï hieåu bieát raèng Chuùa Kitoâ ñaõ cheát vì chuùng ta khoâng coøn chæ laø söï hieåu bieát, maø nhaát thieát phaûi trôû thaønh tình caûm, trôû thaønh tình yeâu".[18] Cuøng chieàu höôùng aáy, thaùnh John Henry Newman ñaõ laáy cuïm töø Cor ad cor loquiturlaøm chaâm ngoân cuûa mình, bôûi vì, vöôït quaù moïi tö töôûng vaø yù nieäm cuûa ta, Chuùa cöùu chuùng ta baèng caùch ngoû lôøi vôùi traùi tim chuùng ta töø Thaùnh Taâm cuûa Ngöôøi. Nhaän thöùc naøy ñaõ khieán thaùnh nhaân, con ngöôøi trí thöùc loãi laïc, nhaän ra raèng cuoäc gaëp gôõ saâu xa nhaát cuûa ngaøi vôùi chính mình vaø vôùi Chuùa khoâng ñeán töø vieäc ñoïc saùch hay suy tö, maø ñeán töø cuoäc ñoái thoaïi caàu nguyeän cuûa mình, töø traùi tim tôùi traùi tim, vôùi Chuùa Kitoâ, Ñaáng hieän dieän soáng ñoäng. Chính trong Thaùnh Theå maø Newman ñaõ gaëp ñöôïc traùi tim soáng ñoäng cuûa Chuùa Gieâsu, coù söùc giaûi thoaùt chuùng ta, trao yù nghóa cho töøng khoaûnh khaéc ñôøi ta, vaø ban taëng söï bình an ñích thöïc: "Laïy Traùi Tim Cöïc Thaùnh vaø traøn ñaày yeâu thöông cuûa Chuùa Gieâsu, Traùi Tim Chuùa giaáu aån trong Thaùnh Theå, vaø vaãn ñaäp vì chuùng con# Con toân thôø Traùi Tim Chuùa vôùi taát caû loøng meán yeâu vaø kính sôï toát nhaát cuûa con, vôùi tình caûm noàng nhieät cuûa con, vôùi yù chí kieân quyeát vaø kìm neùn nhaát cuûa con. Laïy Thieân Chuùa cuûa con, khi Chuùa haï mình xuoáng ñeå con ñöôïc ñoùn nhaän Chuùa, ñöôïc aên vaø uoáng Chuùa, vaø trong moät khoaûnh khaéc Chuùa ngöï trong con, xin haõy laøm cho traùi tim con hoøa nhòp ñaäp cuøng Traùi Tim Chuùa. Xin thanh taåy traùi tim con khoûi moïi thöù phaøm tuïc, moïi kieâu haõnh vaø nhuïc duïc, moïi khaéc nghieät vaø taøn nhaãn, moïi söï ñoài baïi, moïi hoãn loaïn, vaø moïi cheát choùc. Xin laáp ñaày traùi tim con baèng chính Chuùa, ñeå nhöõng bieán coá haèng ngaøy hay nhöõng hoaøn caûnh cuûa thôøi theá ñeàu khoâng ñuû söùc laøm xaùo troän traùi tim con, nhöng trong loøng yeâu meán vaø kính sôï Chuùa, traùi tim con ñöôïc bình an".[19]
27. Ñöùng tröôùc traùi tim Chuùa Gieâsu soáng ñoäng vaø hieän dieän, taâm trí chuùng ta, ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn soi saùng, lôùn leân trong söï hieåu bieát lôøi Chuùa, vaø yù chí cuûa chuùng ta ñöôïc thuùc ñaåy ñeå ñöa lôøi Chuùa vaøo thöïc haønh. Ñieàu naøy raát deã naèm laïi ôû caáp ñoä moät loaïi chuû nghóa ñaïo ñöùc töï löïc. Tuy nhieân, vieäc laéng nghe vaø caûm neám Chuùa, vaø vieäc toân vinh Chuùa caùch xöùng hôïp, laø vieäc cuûa traùi tim. Chæ traùi tim môùi coù khaû naêng ñaët caùc söùc maïnh vaø ñam meâ khaùc cuûa chuùng ta, cuøng toaøn boä con ngöôøi chuùng ta, vaøo tö theá toân kính vaø vaâng phuïc ñaày meán yeâu tröôùc Chuùa.
Theá Giôùi Coù Theå Thay Ñoåi, Baét Ñaàu Töø Traùi Tim
28. Chæ baèng caùch baét ñaàu töø traùi tim, caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta môùi thaønh coâng trong vieäc hôïp nhaát vaø hoøa giaûi nhöõng taâm thöùc vaø yù chí khaùc bieät, ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn coù theå daãn daét chuùng ta trong söï hieäp nhaát nhö anh chò em. Söï hoøa giaûi vaø hoøa bình cuõng phaùt sinh töø traùi tim. Traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ laø "söï xuaát thaàn", söï côûi môû, söï ban taëng vaø gaëp gôõ. Trong traùi tim ñoù, chuùng ta hoïc bieát lieân heä vôùi nhau theo nhöõng caùch laønh maïnh vaø haïnh phuùc, vaø xaây döïng vöông quoác tình yeâu vaø coâng lyù cuûa Thieân Chuùa treân theá giôùi naøy. Traùi tim chuùng ta, keát hôïp vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ, seõ coù khaû naêng laøm neân kyø tích xaõ hoäi naøy.
29. Vì theá, vieäc chuù troïng traùi tim seõ coù nhöõng hieäu öùng cho toaøn xaõ hoäi. Coâng Ñoàng Vatican II daïy raèng "moãi ngöôøi chuùng ta caàn thay ñoåi traùi tim; chuùng ta phaûi chaêm chuù nhìn toaøn theá giôùi vaø xem xeùt nhöõng nhieäm vuï maø taát caû chuùng ta coù theå cuøng nhau thöïc hieän haàu mang laïi söï caûi thieän cho gioáng loaøi".[20] Vì "nhöõng söï maát caân baèng ñang aûnh höôûng ñeán theá giôùi hoâm nay thöïc ra laø trieäu chöùng cuûa söï maát caân baèng saâu xa hôn baét nguoàn töø traùi tim con ngöôøi".[21] Khi suy ngaãm veà nhöõng thaûm kòch ñang gaây ñau thöông cho theá giôùi chuùng ta, Coâng Ñoàng thuùc giuïc chuùng ta trôû veà vôùi traùi tim. Coâng Ñoàng giaûi thích raèng con ngöôøi "vôùi ñôøi soáng noäi taâm cuûa mình, sieâu vöôït treân toaøn boä vuõ truï vaät chaát; con ngöôøi kinh nghieäm chieàu saâu noäi taâm naøy khi hoï ñi vaøo traùi tim cuûa chính mình, ôû ñoù Thieân Chuùa, Ñaáng thaêm doø traùi tim, ñang chôø ñôïi hoï, vaø ôû ñoù hoï quyeát ñònh vaän meänh cuûa chính mình tröôùc maët Thieân Chuùa".[22]
30. Ñieàu naøy khoâng heà haøm nghóa raèng chuùng ta seõ caäy döïa quaù möùc vaøo khaû naêng cuûa chính mình. Ñöøng bao giôø queân raèng traùi tim chuùng ta khoâng töï tuùc, maø yeáu ñuoái vaø bò toån thöông. Noù coù ñöôïc moät phaåm giaù veà maët höõu theå, nhöng ñoàng thôøi noù phaûi tìm kieám moät söï soáng ngaøy caøng coù phaåm giaù hôn.[23] Coâng Ñoàng Vatican II chæ ra raèng "men cuûa Phuùc AÂm ñaõ vaø ñang tieáp tuïc khôi leân trong traùi tim con ngöôøi moät côn khaùt nhaân phaåm khoân nguoâi".[24] Tuy nhieân, ñeå soáng phuø hôïp vôùi phaåm giaù naøy, chæ bieát Phuùc AÂm hay thöïc thi caùch maùy moùc caùc yeâu caàu cuûa Phuùc AÂm thì chöa ñuû. Chuùng ta caàn söï trôï giuùp cuûa tình yeâu Thieân Chuùa. Vì theá chuùng ta haõy höôùng veà traùi tim Chuùa Kitoâ, coát loõi baûn theå cuûa Ngöôøi, laø loø löûa röïc chaùy cuûa tình yeâu thaàn linh vaø nhaân loaïi, vaø laø söï vieân maõn toät ñænh maø con ngöôøi coù theå khao khaùt. ÔÛ ñoù, trong traùi tim aáy, cuoái cuøng chuùng ta thöïc söï nhaän bieát chính mình vaø chuùng ta hoïc bieát yeâu thöông.
31. Cuoái cuøng, Thaùnh Taâm Chuùa laø nguyeân lyù thoáng nhaát cuûa moïi thöïc taïi, vì "Chuùa Kitoâ laø traùi tim cuûa theá giôùi, vaø maàu nhieäm vöôït qua - vôùi caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi - laø trung taâm cuûa lòch söû, chính nhôø Ngöôøi maø lòch söû laø lòch söû cöùu ñoä".[25] Moïi loaøi thuï taïo "ñang tieán veà phía tröôùc cuøng vôùi chuùng ta vaø qua chuùng ta höôùng tôùi moät ñích ñieåm chung laø Thieân Chuùa, trong söï hoaøn thaønh sieâu vieät, ôû ñoù Chuùa Kitoâ Phuïc sinh oâm laáy vaø chieáu soi moïi söï".[26] Trong söï hieän dieän cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ, moät laàn nöõa toâi caàu xin Chuùa xoùt thöông theá giôùi ñau khoå naøy, nôi Ngöôøi ñaõ choïn cö nguï nhö moät trong chuùng ta. Xin Ngöôøi ñoå traøn kho taøng aùnh saùng vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi, ñeå theá giôùi chuùng ta, ñang tieán veà phía tröôùc baát chaáp chieán tranh, baát chaáp nhöõng cheânh leäch veà kinh teá xaõ hoäi vaø veà vieäc söû duïng coâng ngheä voán ñang ñe doïa nhaân loaïi naøy, coù theå laáy laïi ñöôïc ñieàu quan troïng vaø caàn thieát nhaát: chính laø traùi tim cuûa noù!
Chöông Hai - Nhöõng Haønh Ñoäng Vaø Nhöõng Lôøi Noùi Yeâu Thöông
32. Traùi tim Chuùa Kitoâ, bieåu töôïng cuûa nguoàn tình yeâu saâu xa vaø bieät vò nhaát cuûa Ngöôøi ñoái vôùi chuùng ta, laø chính coát loõi cuûa lôøi rao giaûng tieân khôûi veà Phuùc AÂm. Traùi tim naèm ôû goác reã ñöùc tin cuûa chuùng ta, nhö suoái nguoàn laøm töôi môùi vaø soáng ñoäng caùc nieàm tin Kitoâ giaùo cuûa chuùng ta.
Nhöõng Haønh Ñoäng Phaûn AÙnh Traùi Tim
33. Chuùa Kitoâ ñaõ theå hieän tình yeâu saâu thaúm cuûa Ngöôøi daønh cho chuùng ta khoâng phaûi baèng nhöõng giaûi thích daøi doøng maø baèng nhöõng haønh ñoäng cuï theå. Xem xeùt nhöõng töông taùc cuûa Ngöôøi vôùi ngöôøi khaùc, chuùng ta coù theå nhaän ra caùch Ngöôøi ñoái xöû vôùi moãi ngöôøi chuùng ta, maëc duø ñoâi khi coù theå khoù nhaän ra ñieàu naøy. Giôø ñaây chuùng ta haõy höôùng ñeán Lôøi Chuùa, nôi maø ñöùc tin cuûa mình coù theå gaëp gôõ söï thaät aáy.
34. Phuùc AÂm cho ta bieát raèng Chuùa Gieâsu "ñaõ ñeán nhaø cuûa Ngöôøi" (x. Ga 1,11). Nhöõng lôøi naøy höôùng chæ chuùng ta, vì Chuùa khoâng ñoái xöû vôùi chuùng ta nhö nhöõng keû xa laï, maø nhö moät taøi saûn maø Ngöôøi luoân coi soùc vaø quí troïng. Ngöôøi thöïc söï ñoái xöû vôùi chuùng ta nhö "ngöôøi nhaø cuûa Ngöôøi". Ñieàu naøy khoâng coù nghóa chuùng ta laø noâ leä cuûa Ngöôøi, nhö chính Ngöôøi phuû nhaän: "Thaày khoâng goïi anh em laø toâi tôù" (Ga 15,15). Ñuùng hôn, ñieàu ñoù höôùng chæ caûm thöùc thuoäc veà nhau, voán laø ñaëc tröng cuûa nhöõng ngöôøi baïn. Chuùa Gieâsu ñaõ ñeán gaëp chuùng ta, xoùa moïi khoaûng caùch; Ngöôøi trôû neân gaàn guõi vôùi ta nhö nhöõng thöïc taïi giaûn dò nhaát cuûa ñôøi soáng thöôøng ngaøy. Thaät vaäy, Ngöôøi coù moät teân khaùc laø "Emmanuel", nghóa laø "Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta", Thieân Chuùa nhö moät phaàn cuûa cuoäc soáng cuûa chuùng ta, Thieân Chuùa nhö ñang soáng giöõa chuùng ta. Con Thieân Chuùa ñaõ nhaäp theå vaø "huûy mình ra khoâng, maëc laáy thaân noâ leä" (Pl 2,7).
35. Ñieàu naøy trôû neân roõ raøng khi chuùng ta nhìn Chuùa Gieâsu laøm vieäc. Ngöôøi tìm kieám ngöôøi ta, ñeán gaàn hoï, luoân côûi môû ñeå gaëp gôõ hoï. Chuùng ta thaáy ñieàu naøy khi Ngöôøi döøng laïi ñeå troø chuyeän vôùi ngöôøi phuï nöõ Samaria taïi gieáng nôi baø ñeán laáy nöôùc (x. Ga 4,5-7). Chuùng ta thaáy ñieàu naøy khi Ngöôøi gaëp Nicoâñeâmoâ vaøo ban ñeâm, vì Nicoâñeâmoâ sôï bò baét gaëp ñang laân la vôùi Ngöôøi (x. Ga 3,1-2). Chuùng ta ngaïc nhieân khi Ngöôøi cho pheùp moät gaùi ñieám röûa chaân cho Ngöôøi (x. Lc 7,36-50), khi Ngöôøi noùi vôùi ngöôøi phuï nöõ bò baét quaû tang ngoaïi tình: "Toâi cuõng khoâng leân aùn chò" (Ga 8,11), hoaëc moät laàn nöõa khi Ngöôøi khieån traùch caùc moân ñeä vì söï thôø ô cuûa hoï vaø Ngöôøi nheï nhaøng hoûi anh muø beân veä ñöôøng: "Anh muoán Ta laøm gì cho anh?" (Mc 10,51). Chuùa Kitoâ cho thaáy raèng Thieân Chuùa thaät gaàn guõi, ñaày traéc aån vaø dòu daøng yeâu thöông.
36. Baát cöù khi naøo Chuùa Gieâsu chöõa laønh cho ai ñoù, Ngöôøi thích laøm ñieàu ñoù khoâng phaûi töø xa maø laø ôû gaàn: "Ngöôøi giô tay chaïm vaøo anh ta" (Mt 8,3). "Ngöôøi chaïm vaøo tay baø" (Mt 8,15). "Ngöôøi chaïm vaøo maét hoï" (Mt 9,29). Thaäm chí coù laàn Ngöôøi döøng laïi ñeå chöõa laønh moät ngöôøi ñieác baèng chính nöôùc boït cuûa Ngöôøi (x. Mc 7,33), nhö moät ngöôøi meï vaãn laøm, ñeå moïi ngöôøi khoâng nghó Ngöôøi xa caùch vôùi cuoäc soáng cuûa hoï. "Chuùa bieát taùc duïng tinh teá cuûa söï vuoát ve. Trong loøng thöông caûm cuûa Ngaøi, Thieân Chuùa khoâng yeâu thöông chuùng ta baèng lôøi noùi; Ngaøi ñi ñeán gaëp chuùng ta, vaø baèng söï gaàn guõi, Ngaøi cho ta thaáy tình yeâu dòu daøng saâu thaúm cuûa Ngaøi".[27]
37. Neáu chuùng ta thaáy khoù tin töôûng ngöôøi khaùc vì chuùng ta ñaõ bò toån thöông bôûi nhöõng lôøi noùi doái, bôûi nhöõng veát thöông vaø nhöõng thaát voïng, Chuùa thì thaàm vaøo tai chuùng ta: "Naøy con trai, haõy yeân taâm!" (Mt 9,2), "Naøy con gaùi, haõy yeân taâm!" (Mt 9,22). Ngöôøi khích leä chuùng ta vöôït qua noãi sôï haõi vaø nhaän ra raèng coù Ngöôøi ôû beân thì chuùng ta chaúng maát gì. Vôùi Pheâroâ, trong luùc oâng hoaûng sôï, "Ñöùc Gieâsu lieàn giô tay naém laáy oâng vaø noùi: 'Sao keùm tin theá, sao laïi hoaøi nghi?" (Mt 14,31). Baïn cuõng ñöøng sôï. Haõy ñeå Ngöôøi ñeán gaàn vaø ngoài beân baïn. Coù theå coù nhieàu ngöôøi gaây dò öùng cho chuùng ta, nhöng Ngöôøi thì khoâng. Ñöøng aùi ngaïi vì toäi loãi cuûa baïn. Haõy nhôù raèng nhieàu ngöôøi toäi loãi "ñaõ ñeán vaø ngoài ñoàng baøn vôùi Ngöôøi" (Mt 9,10), nhöng Chuùa Gieâsu khoâng heà bò soác bôûi baát kyø ai trong hoï. Chính giôùi tinh hoa toân giaùo ñaõ phaøn naøn vaø coi Ngöôøi nhö "moät keû meâ aên uoáng, laøm baïn vôùi nhöõng ngöôøi thu thueá vaø toäi loãi" (Mt 11,19). Khi nhöõng ngöôøi Phariseâu chæ trích Ngöôøi vì gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi bò coi laø ñeâ tieän hoaëc toäi loãi, Chuùa Gieâsu ñaõ traû lôøi: "Ta muoán loøng nhaân chöù khoâng caàn leã teá" (Mt 9,13).
38. Cuõng chính Chuùa Gieâsu giôø ñaây ñang chôø baïn trao cho Ngöôøi cô hoäi mang aùnh saùng ñeán cho cuoäc ñôøi baïn, ñeå naâng baïn leân vaø ban cho baïn ñaày traøn söùc maïnh cuûa Ngöôøi. Tröôùc khi cheát, Ngöôøi ñaõ baûo ñaûm vôùi caùc moân ñeä raèng: "Thaày seõ khoâng ñeå anh em moà coâi; Thaày seõ ñeán vôùi anh em. Ít laâu nöõa, theá gian seõ khoâng coøn thaáy Thaày, nhöng anh em seõ ñöôïc thaáy Thaày" (Ga 14,18-19). Chuùa Gieâsu luoân tìm caùch hieän dieän trong cuoäc ñôøi baïn, ñeå baïn coù theå gaëp gôõ Ngöôøi.
AÙnh Nhìn Cuûa Chuùa Gieâsu
39. Phuùc AÂm keå cho chuùng ta raèng moät ngöôøi giaøu coù ñaõ ñeán gaëp Chuùa Gieâsu, ñaày lyù töôûng nhöng laïi thieáu söùc maïnh caàn thieát ñeå thay ñoåi cuoäc ñôøi mình. Luùc aáy, Chuùa Gieâsu "nhìn anh ta" (Mc 10,21). Baïn coù theå hình dung khoaûnh khaéc ñoù, söï gaëp gôõ aáy giöõa aùnh maét cuûa anh ta vaø aùnh maét cuûa Chuùa Gieâsu khoâng? Neáu Chuùa Gieâsu goïi baïn vaø môøi goïi baïn ñaûm nhaän moät söù maïng, tröôùc tieân Ngöôøi nhìn baïn, thaêm doø saâu thaúm traùi tim baïn vaø bieát moïi ñieàu veà baïn, Ngöôøi seõ chaêm chuù nhìn baïn. Cuõng vaäy khi "Ngöôøi ñi doïc theo bieån Galileâ, Ngöôøi thaáy hai anh em... vaø khi Ngöôøi ñi khoûi ñoù, Ngöôøi thaáy hai anh em khaùc" (Mt 4,18, 21).
40. Nhieàu trang Phuùc AÂm cho thaáy Chuùa Gieâsu löu taâm bieát bao ñeán töøng caù nhaân, vaø nhaát laø löu taâm ñeán caùc vaán ñeà vaø caùc nhu caàu cuûa hoï. Chuùng ta nghe keå raèng "khi thaáy ñaùm ñoâng, Ngöôøi chaïnh loøng thöông, vì hoï laàm than vaát vöôûng" (Mt 9,36). Baát cöù khi naøo chuùng ta caûm thaáy moïi ngöôøi ñeàu thôø ô chuùng ta, khoâng ai quan taâm ñeán tình caûnh cuûa chuùng ta, vaø chuùng ta khoâng quan troïng ñoái vôùi baát kyø ai, thì Ngöôøi vaãn quan taâm ñeán chuùng ta. Vôùi Nathanael, ngöôøi ñöùng moät mình vaø loay hoay vôùi nhöõng chuyeän cuûa rieâng mình, Chuùa Gieâsu coù theå noùi: "Toâi ñaõ thaáy anh döôùi caây vaû tröôùc khi Philip goïi anh" (Ga 1,48).
41. Chính vì quan taâm ñeán chuùng ta, Chuùa Gieâsu bieát roõ töøng yù ñònh toát laønh vaø nhöõng haønh ñoäng baùc aùi nhoû beù cuûa chuùng ta. Phuùc AÂm keå raèng coù laàn Ngöôøi "thaáy moät baø goùa ngheøo boû hai ñoàng tieàn keõm" vaøo thuøng daâng cuùng Ñeàn thôø (Lc 21,2) vaø Ngöôøi lieàn löu yù caùc moân ñeä veà ñieàu ñoù. Nhö vaäy, Chuùa Gieâsu traân troïng nhöõng ñieàu toát laønh maø Ngöôøi nhìn thaáy nôi chuùng ta. Khi vieân ñaïi ñoäi tröôûng ñeán gaàn Ngöôøi vôùi troïn veïn loøng tin töôûng, "Chuùa Gieâsu laéng nghe oâng vaø kinh ngaïc" (Mt 8,10). Thaät an uûi bieát bao khi bieát raèng ngay caû khi nhöõng ngöôøi khaùc khoâng bieát ñeán nhöõng yù ñònh hay haønh ñoäng toát laønh cuûa chuùng ta, thì Chuùa Gieâsu vaãn nhìn thaáy vaø traân quí chuùng.
42. Trong nhaân tính cuûa mình, Chuùa Gieâsu ñaõ hoïc ñöôïc ñieàu naøy töø Ñöùc Maria, meï cuûa Ngöôøi. Ñöùc Meï ñaõ suy ñi ngaãm laïi nhöõng ñieàu Meï ñaõ traûi qua; Meï "ghi nhôù chuùng... trong traùi tim mình" (Lc 2,19, 51) vaø cuøng vôùi thaùnh Giuse, Meï ñaõ daïy Chuùa Gieâsu ngay töø nhöõng naêm ñaàu ñôøi bieát chuù taâm nhö vaäy.
Lôøi Noùi Cuûa Chuùa Gieâsu
43. Maëc duø Kinh thaùnh löu giöõ nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu, luoân soáng ñoäng trong hieän taïi, nhöng coù nhöõng luùc Ngöôøi noùi vôùi chuùng ta trong loøng, keâu goïi vaø daãn chuùng ta ñeán moät nôi toát ñeïp hôn. Nôi toát ñeïp hôn aáy chính laø traùi tim Ngöôøi. ÔÛ ñoù, Ngöôøi môøi goïi chuùng ta tìm thaáy söùc maïnh vaø söï bình an môùi meû: "Haõy ñeán vôùi Ta, hôõi nhöõng ai vaát vaû mang gaùnh naëng neà, Ta seõ cho nghæ ngôi boài döôõng" (Mt 11,28). Theo nghóa naøy, Ngöôøi coù theå noùi vôùi caùc moân ñeä cuûa mình: "Haõy ôû laïi trong Thaày" (Ga 15,4).
44. Lôøi cuûa Chuùa Gieâsu cho thaáy söï thaùnh thieän cuûa Ngöôøi khoâng loaïi tröø nhöõng caûm xuùc saâu xa. Trong nhieàu dòp khaùc nhau, Ngöôøi ñaõ cho thaáy moät tình yeâu vöøa noàng nhieät vöøa traéc aån. Ngöôøi coù theå voâ cuøng xuùc ñoäng vaø ñau buoàn, ngay caû ñeán rôi nöôùc maét. Roõ raøng laø Chuùa Gieâsu khoâng thôø ô vôùi nhöõng lo toan baän bòu haèng ngaøy cuûa moïi ngöôøi, chaúng haïn nhö söï meät moûi hay ñoùi khaùt cuûa hoï: "Thaày chaïnh loøng thöông ñaùm ñoâng naøy... hoï khoâng coù gì aên... hoï seõ ngaát xæu doïc ñöôøng, vaø moät soá trong hoï ñeán töø nôi raát xa" (Mc 8,2-3).
45. Phuùc AÂm khoâng heà che giaáu tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu daønh cho Gieârusalem: "Khi ñeán gaàn vaø troâng thaáy thaønh, Ngöôøi khoùc thöông thaønh" (Lc 19,41). Luùc aáy, Ngöôøi ñaõ noùi leân khao khaùt saâu xa nhaát trong loøng mình: "Phaûi chi hoâm nay ngöôi nhaän ra nhöõng ñieàu ñem laïi bình an" (Lc 19,42). Caùc taùc giaû Phuùc AÂm, trong khi coù nhöõng luùc cho thaáy Ngöôøi trong quyeàn naêng vaø vinh quang cuûa Ngöôøi, cuõng mieâu taû nhöõng caûm xuùc saâu saéc cuûa Ngöôøi tröôùc caùi cheát vaø noãi ñau buoàn cuûa baïn höõu Ngöôøi. Tröôùc khi keå laïi vieäc Chuùa Gieâsu "baét ñaàu khoùc" (Ga 11,35) khi ñöùng tröôùc moä cuûa Ladaroâ, Phuùc AÂm ghi nhaän raèng "Ñöùc Gieâsu yeâu meán Martha vaø em gaùi baø vaø Ladaroâ" (Ga 11,5), vaø khi thaáy Maria vaø nhöõng ngöôøi xung quanh baø khoùc, "Ngöôøi thoån thöùc trong loøng vaø xao xuyeán" (Ga 11,33). Trình thuaät Phuùc AÂm khoâng cho pheùp nghi ngôø gì söï kieän raèng nhöõng gioït nöôùc maét cuûa Ngöôøi laø thaät, laø daáu hieäu cuûa söï xao ñoäng noäi taâm. Phuùc AÂm cuõng khoâng tìm caùch che giaáu noãi khoå sôû cuûa Chuùa Gieâsu tröôùc caùi cheát döõ daèn saép xaûy ra cuûa Ngöôøi, döôùi tay nhöõng keû maø Ngöôøi ñaõ yeâu thöông raát nhieàu: Ngöôøi "baét ñaàu buoàn raàu vaø xao xuyeán" (Mc 14,33), thaäm chí ñeán möùc keâu leân: "Thaày buoàn ñeán cheát ñöôïc" (Mc 14,34). Söï xao ñoäng noäi taâm naøy theå hieän maïnh meõ nhaát trong tieáng keâu cuûa Ngöôøi treân thaäp giaù: "Laïy Thieân Chuùa cuûa con, laïy Thieân Chuùa cuûa con, sao Ngaøi boû con?" (Mc 15,34)
46.Thoaït nhìn, taát caû nhöõng ñieàu naøy coù veû gioáng nhö chuû tröông ñaïo ñöùc tình caûm. Nhöng thöïc ra, chuùng voâ cuøng nghieâm tuùc vaø coù taàm quan troïng quyeát ñònh, vaø chuùng bieåu loä toät ñænh nhaát nôi Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh. Thaäp giaù laø lôøi toû tình huøng hoàn nhaát cuûa Chuùa Gieâsu. Moät lôøi khoâng hôøi hôït, uûy mò hay chæ mang tính giaùo hoùa. Thaäp giaù laø tình yeâu, tình yeâu nguyeân tuyeàn. Vì theá thaùnh Phaoloâ, khi loay hoay ñeå tìm ñuùng töø ngöõ ñeå moâ taû töông quan cuûa mình vôùi Chuùa Kitoâ, ñaõ coù theå noùi veà "Con Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ yeâu thöông toâi vaø hieán mình vì toâi" (Gl 2,20). Ñaây laø nieàm xaùc tín saâu saéc nhaát cuûa Phaoloâ: hieåu bieát raèng mình ñöôïc yeâu. Söï töï hieán cuûa Chuùa Kitoâ treân thaäp giaù ñaõ trôû thaønh ñoäng löïc cho ñôøi soáng cuûa Phaoloâ, nhöng ñieàu ñoù chæ coù yù nghóa vôùi Phaoloâ vì ngaøi bieát raèng ñaèng sau söï töï hieán aáy coøn coù ñieàu gì ñoù thaäm chí lôùn lao hôn: söï thaät raèng "Ngöôøi ñaõ yeâu toâi". Vaøo moät thôøi ñaïi maø nhieàu ngöôøi ñang tìm kieám söï cöùu roãi, söï thònh vöôïng hoaëc an ninh ôû nhöõng nôi khaùc, thì Phaoloâ, ñöôïc Thaùnh Thaàn thuùc ñaåy, ñaõ coù theå nhìn xa hôn vaø kinh ngaïc tröôùc ñieàu vó ñaïi nhaát vaø thieát yeáu nhaát trong taát caû: "Chuùa Kitoâ ñaõ yeâu thöông toâi".
47. Giôø ñaây, sau khi nhìn Chuùa Kitoâ vaø thaáy caùch maø nhöõng haønh ñoäng vaø lôøi noùi cuûa Ngöôøi giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc traùi tim Ngöôøi, chuùng ta haõy xeùt ñeán nhöõng suy tö cuûa Giaùo hoäi veà maàu nhieäm Thaùnh Taâm Chuùa.
Chöông Ba - Ñaây Laø Traùi Tim Ñaõ Heát Möïc Yeâu Thöông
48. Loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ khoâng phaûi laø söï toân kính moät cô quan rieâng bieät ngoaøi Ngoâi vò cuûa Chuùa Gieâsu. Ñieàu chuùng ta chieâm ngöôõng vaø toân thôø laø Chuùa Gieâsu Kitoâ toaøn theå, laø Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi, ñöôïc trình baøy baèng moät hình aûnh laøm noåi baät traùi tim cuûa Ngöôøi. Traùi tim baèng thòt ñoù ñöôïc coi laø daáu hieäu öu bieät cuûa baûn theå saâu thaúm nhaát cuûa Chuùa Con nhaäp theå vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi, caû thaàn linh laãn nhaân loaïi. Hôn baát kyø boä phaän naøo khaùc treân thaân theå Ngöôøi, traùi tim cuûa Chuùa Gieâsu laø "daáu hieäu vaø bieåu töôïng töï nhieân cho tình yeâu voâ bieân cuûa Ngöôøi".[28]
Thôø Phöôïng Chuùa Kitoâ
49. Ñieàu coát yeáu laø phaûi nhaän ra raèng töông quan cuûa chuùng ta vôùi Ngoâi vò Chuùa Gieâsu Kitoâ laø töông quan cuûa tình baïn vaø söï toân thôø, ruùt ra töø tình yeâu ñöôïc trình baøy döôùi hình aûnh traùi tim cuûa Ngöôøi. Chuùng ta toân kính hình aûnh ñoù, nhöng söï thôø phöôïng cuûa chuùng ta chæ höôùng ñeán Chuùa Kitoâ haèng soáng, trong thieân tính vaø trong nhaân tính troïn veïn, ñeå chuùng ta coù theå ñöôïc oâm laáy bôûi tình yeâu nhaân loaïi vaø thaàn linh cuûa Ngöôøi.
50. Duø söû duïng hình aûnh naøo, thì roõ raøng laø traùi tim soáng ñoäng cuûa Chuùa Kitoâ - chöù khoâng phaûi hình aûnh ñaïi dieän traùi tim aáy - môùi laø ñoái töôïng thôø phöôïng cuûa chuùng ta, vì ñoù laø moät phaàn cuûa thaân theå thaùnh thieän phuïc sinh cuûa Ngöôøi, khoâng theå taùch rôøi khoûi Con Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ maëc laáy thaân theå ñoù maõi maõi. Chuùng ta thôø phöôïng traùi tim aáy vì ñoù laø "traùi tim cuûa Ngoâi Lôøi, Ñaáng maø traùi tim aáy gaén keát khoâng theå taùch rôøi".[29] Chuùng ta cuõng khoâng thôø phöôïng traùi tim aáy vì chính noù, nhöng bôûi vì vôùi traùi tim naøy, Chuùa Con nhaäp theå ñang soáng, yeâu thöông chuùng ta vaø ñoùn nhaän tình yeâu ñaùp traû cuûa chuùng ta. Nhö theá, baát kyø haønh ñoäng yeâu meán hay toân thôø naøo ñoái vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ ñeàu "thöïc söï ñöôïc trao cho chính Ngöôøi",[30] vì noù töï nhieân quy höôùng veà Ngöôøi vaø noù laø "moät bieåu töôïng vaø moät hình aûnh bieåu caûm tình yeâu voâ bieân cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ".[31]
51. Vì theá, ñöøng bao giôø nghó raèng loøng suøng kính naøy coù theå laøm nhieãu loaïn hay taùch chuùng ta khoûi Chuùa Gieâsu vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi. Theo caùch töï nhieân vaø tröïc tieáp, noù höôùng chuùng ta ñeán Ngöôøi vaø chæ höôùng ñeán Ngöôøi maø thoâi, bôûi Ngöôøi keâu goïi chuùng ta ñi vaøo moät tình baïn quyù baùu ñöôïc ghi daáu ñoái thoaïi, caûm xuùc, tin töôûng vaø toân thôø. Ñaáng Kitoâ maø chuùng ta thaáy ñöôïc moâ taû vôùi traùi tim bò ñaâm thuûng vaø röïc chaùy cuõng chính laø Chuùa Kitoâ, Ñaáng vì yeâu thöông chuùng ta, ñaõ sinh ra taïi Beâlem, ñaõ raûo qua vuøng Galileâ chöõa laønh caùc beänh nhaân, ñaõ oâm laáy nhöõng ngöôøi toäi loãi vaø baøy toû loøng thöông xoùt. Chính Ñaáng Kitoâ aáy ñaõ yeâu thöông chuùng ta ñeán cuøng, ñaõ dang roäng hai tay treân thaäp giaù, roài Ngöôøi ñaõ choãi daäy töø coõi cheát vaø hieän ñang soáng giöõa chuùng ta trong vinh quang.
Toân Kính Hình AÛnh Cuûa Chuùa
52. Ñaønh raèng hình aûnh cuûa Chuùa Kitoâ vaø traùi tim cuûa Ngöôøi töï noù khoâng phaûi laø ñoái töôïng cuûa söï thôø phöôïng, noù cuõng khoâng chæ laø moät trong nhieàu hình aûnh khaùc. Noù ñaõ khoâng ñöôïc phaùc hoïa treân baøn giaáy hay ñöôïc thieát keá bôûi moät hoïa só; noù "khoâng phaûi laø bieåu töôïng coù tính töôûng töôïng, maø laø moät bieåu töôïng thöïc söï dieãn taû caùi trung taâm vaø nguoàn goác töø ñoù söï cöùu roãi chaûy traøn cho toaøn nhaân loaïi".[32]
53. Kinh nghieäm phoå quaùt cuûa con ngöôøi ñaõ laøm cho hình aûnh traùi tim thaønh moät caùi gì ñoù ñoäc ñaùo. Thaät vaäy, suoát doøng lòch söû vaø ôû nhieàu nôi khaùc nhau treân theá giôùi, noù ñaõ trôû thaønh moät bieåu töôïng cuûa söï maät thieát caù nhaân, cuûa tình caûm, cuûa söï gaén boù caûm xuùc vaø cuûa khaû naêng yeâu thöông. Vöôït treân moïi giaûi thích khoa hoïc, moät baøn tay ñaët treân traùi tim cuûa moät ngöôøi baïn seõ dieãn taû tình caûm ñaëc bieät: khi hai ngöôøi yeâu nhau vaø xích laïi gaàn nhau, traùi tim hoï ñaäp nhanh hôn; khi chuùng ta bò boû rôi hay bò löøa doái bôûi moät ngöôøi maø mình yeâu, traùi tim chuùng ta naëng tróu. Cuõng vaäy, khi chuùng ta muoán noùi ñieàu gì ñoù raát rieâng tö, ta thöôøng noùi raèng mình ñang "taâm söï". Ngoân ngöõ thi ca phaûn aùnh söùc maïnh cuûa nhöõng kinh nghieäm naøy. Trong doøng lòch söû, traùi tim ñaõ maëc laáy moät giaù trò bieåu töôïng ñoäc ñaùo, chöù khoâng chæ laø qui öôùc thoâng thöôøng.
54. Vì theá, deã hieåu vieäc Giaùo hoäi ñaõ choïn hình aûnh traùi tim ñeå töôïng tröng cho tình yeâu nhaân loaïi vaø thaàn linh cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø töôïng tröng cho coát loõi saâu thaúm nhaát cuûa Ngoâi vò Ngöôøi. Tuy nhieân, trong khi vieäc khaéc hoïa moät traùi tim röïc chaùy coù theå laø bieåu töôïng huøng hoàn veà tình yeâu chaùy boûng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, thì ñieàu quan troïng laø traùi tim naøy khoâng ñöôïc bieåu tröng taùch bieät vôùi Ngöôøi. Hieåu nhö theá, nhöõng lôøi Ngöôøi keâu goïi ñi vaøo moái töông quan caù vò qua gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi seõ trôû neân coù yù nghóa hôn nhieàu.[33] Hình aûnh ñaùng kính mieâu taû Chuùa Kitoâ tröng ra traùi tim yeâu thöông cuûa Ngöôøi cuõng cho thaáy Ngöôøi nhìn thaúng vaøo chuùng ta, môøi goïi chuùng ta gaëp gôõ, ñoái thoaïi vaø tin töôûng; noù cho thaáy ñoâi baøn tay maïnh meõ cuûa Ngöôøi coù khaû naêng naâng ñôõ chuùng ta vaø ñoâi moâi cuûa Ngöôøi ngoû lôøi caùch rieâng tö vôùi töøng ngöôøi chuùng ta.
55. Traùi tim cuõng coù lôïi theá laø ñöôïc nhaän ra ngay laäp töùc nhö laø trung taâm thoáng nhaát saâu xa cuûa cô theå, moät dieãn taû toaøn theå tính cuûa con ngöôøi, khoâng gioáng nhö caùc cô quan rieâng leû khaùc. Laø moät boä phaän ñaïi dieän cho toaøn theå, noù coù theå deã daøng bò hieåu sai, neáu chuùng ta chieâm ngaém noù taùch bieät khoûi chính Chuùa. Hình aûnh traùi tim phaûi daãn chuùng ta ñeán chieâm ngöôõng Chuùa Kitoâ trong taát caû veû ñeïp vaø söï phong phuù cuûa nhaân tính vaø thaàn tính cuûa Ngöôøi.
56. Baát keå neùt thaåm myõ naøo ñöôïc chuùng ta gaùn cho nhöõng böùc veõ khaùc nhau veà traùi tim Chuùa Kitoâ khi chuùng ta caàu nguyeän tröôùc chuùng, thì ñaáy khoâng phaûi laø ta "tìm kieám ñieàu gì ñoù töø chuùng hay ñaët nieàm tin muø quaùng vaøo nhöõng hình aûnh nhö daân ngoaïi ñaõ töøng laøm". Ñuùng hôn, "qua nhöõng hình aûnh maø chuùng ta hoân, vaø tröôùc nhöõng hình aûnh maø chuùng ta quyø goái vaø ñeå ñaàu traàn, chuùng ta ñang toân thôø Chuùa Kitoâ".[34]
57. Moät soá hình aûnh naøy thöïc söï coù theå khieán chuùng ta caûm thaáy voâ vò vaø khoâng ích lôïi caùch rieâng cho tình caûm hoaëc cho caàu nguyeän. Tuy nhieân, ñieàu naøy khoâng maáy quan troïng, vì chuùng chæ laø nhöõng lôøi môøi goïi caàu nguyeän, vaø chuùng ta khoâng neân giôùi haïn taàm nhìn cuûa mình vaøo ngoùn tay ñang höôùng chæ chuùng ta ñeán maët traêng - noùi theo moät ngaïn ngöõ Ñoâng phöông. Trong khi Bí tích Thaùnh Theå laø söï hieän dieän thöïc söï caàn ñöôïc toân thôø, thì nhöõng aûnh thaùnh, maëc duø ñaõ ñöôïc 'laøm pheùp', höôùng chæ ra ngoaøi baûn thaân chuùng, môøi goïi chuùng ta naâng taâm hoàn leân vaø keát hôïp traùi tim mình vôùi traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ haèng soáng. Nhö vaäy, hình aûnh maø chuùng ta toân kính phuïc vuï nhö moät lôøi keâu goïi doïn choã cho cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Kitoâ, vaø toân thôø Ngöôøi theo baát kyø caùch naøo chuùng ta muoán hình dung veà Ngöôøi. Ñöùng tröôùc hình aûnh aáy, chuùng ta ñöùng tröôùc Chuùa Kitoâ, vaø trong söï hieän dieän cuûa Ngöôøi, "tình yeâu döøng laïi, chieâm ngöôõng maàu nhieäm, vaø thuôûng ngoaïn maàu nhieäm trong thinh laëng".[35]
58. Ñoàng thôøi, chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïc queân raèng hình aûnh traùi tim noùi vôùi chuùng ta veà xaùc thòt vaø veà caùc thöïc taïi traàn theá. Theo ñoù, noù höôùng chuùng ta ñeán Thieân Chuùa, Ñaáng muoán trôû thaønh moät trong chuùng ta, thaønh moät phaàn cuûa lòch söû chuùng ta, vaø laø baïn ñoàng haønh treân haønh trình traàn theá cuûa chuùng ta. Moät hình thöùc suøng kính tröøu töôïng hôn hoaëc caùch ñieäu hôn thì khoâng nhaát thieát trung thaønh hôn vôùi Phuùc AÂm, vì trong daáu chæ huøng hoàn vaø höõu hình naøy, chuùng ta thaáy caùch maø Thieân Chuùa muoán maëc khaûi chính Ngaøi vaø caùch Ngaøi xích laïi gaàn chuùng ta.
Moät Tình Yeâu Sôø Chaïm Ñöôïc
59. Maët khaùc, tình yeâu vaø traùi tim con ngöôøi khoâng luoân luoân ñi vôùi nhau, vì loøng oaùn gheùt, söï thôø ô vaø ích kyû cuõng coù theå ngöï trò trong traùi tim chuùng ta. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng theå ñaït ñöôïc söï vieân maõn trong tö caùch con ngöôøi neáu chuùng ta khoâng môû loøng ra vôùi ngöôøi khaùc; chæ qua tình yeâu, chuùng ta môùi trôû thaønh chính mình troïn veïn. Phaàn saâu thaúm nhaát trong chuùng ta, ñöôïc taïo ra ñeå yeâu, seõ hoaøn thaønh keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa chæ khi chuùng ta hoïc bieát yeâu thöông. Vaø traùi tim chính laø bieåu töôïng cuûa tình yeâu aáy.
60. Con Thieân Chuùa vónh cöûu, trong taát caû söï sieâu vieät cuûa Ngöôøi, ñaõ choïn yeâu moãi ngöôøi chuùng ta baèng moät traùi tim nhaân loaïi. Nhöõng caûm xuùc nhaân loaïi cuûa Ngöôøi ñaõ trôû thaønh bí tích cuûa tình yeâu voâ bieân voâ taän ñoù. Vì theá, traùi tim cuûa Ngöôøi khoâng chæ laø bieåu töôïng cho moät chaân lyù thieâng lieâng naøo ñoù phi xaùc theå. Khi nhìn ngaém traùi tim Chuùa, chuùng ta chieâm ngöôõng moät thöïc taïi theå chaát, xaùc thòt nhaân loaïi cuûa Ngöôøi, ñieàu cho pheùp Ngöôøi coù ñöôïc nhöõng caûm nghó vaø caûm xuùc ñích thöïc cuûa con ngöôøi, gioáng nhö chuùng ta, maëc duø nhöõng caûm nghó vaø caûm xuùc aáy ñaõ ñöôïc bieán ñoåi hoaøn toaøn bôûi tình yeâu thaàn linh cuûa Ngöôøi. Loøng suøng kính cuûa chuùng ta phaûi höôùng leân tình yeâu voâ haïn cuûa Ngoâi vò Con Thieân Chuùa, nhöng ta caàn ghi nhôù raèng tình yeâu thaàn linh cuûa Ngöôøi khoâng theå taùch rôøi khoûi tình yeâu nhaân loaïi nôi Ngöôøi. Hình aûnh traùi tim baèng thòt cuûa Ngöôøi giuùp chuùng ta hieän thöïc chính ñieàu naøy.
61. Vì trong taâm thöùc phoå thoâng traùi tim vaãn ñöôïc coi laø trung taâm tình caûm cuûa moãi con ngöôøi, neân noù vaãn laø phöông tieän toát nhaát ñeå bieåu thò tình yeâu thaàn linh cuûa Chuùa Kitoâ, keát hôïp maõi maõi vaø khoâng theå taùch rôøi khoûi tình yeâu hoaøn toaøn nhaân loaïi cuûa Ngöôøi. Ñöùc Pioâ XII ñaõ ghi nhaän raèng Phuùc AÂm - khi ñeà caäp ñeán tình yeâu cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ - "khoâng chæ noùi veà ñöùc aùi ñoái thaàn maø coøn noùi veà tình caûm nhaân loaïi". Thaät vaäy, "traùi tim Chuùa Gieâsu Kitoâ, ñöôïc keát hôïp veà maët ngoâi vò vôùi Ngoâi Lôøi thaàn linh, chaéc chaén ñaäp roän raøng vôùi tình yeâu vaø vôùi moïi tình caûm dòu daøng khaùc".[36]
62. Caùc Giaùo phuï, khi choáng laïi nhöõng ngöôøi phuû nhaän hoaëc haï thaáp nhaân tính thöïc söï cuûa Chuùa Kitoâ, ñaõ nhaán maïnh ñeán thöïc taïi cuï theå vaø höõu hình laø tình caûm con ngöôøi cuûa Chuùa. Thaùnh Basil nhaán maïnh raèng söï nhaäp theå cuûa Chuùa khoâng phaûi laø ñieàu gì ñoù kyø quaëc, vaø raèng "Chuùa ñaõ sôû höõu nhöõng tình caûm töï nhieân cuûa chuùng ta".[37] Thaùnh Gioan Kim Khaåu ñaõ neâu moät ví duï: "Neáu Ngöôøi khoâng thuû ñaéc baûn tính cuûa chuùng ta, thì Ngöôøi haún ñaõ khoâng kinh nghieäm noãi buoàn luùc naøy luùc khaùc".[38] Thaùnh Ambroâsioâ tuyeân boá raèng "khi nhaän moät linh hoàn, Ngöôøi ñaõ nhaän laáy nhöõng ñam meâ cuûa linh hoàn".[39] Ñoái vôùi thaùnh Augustinoâ, nhöõng tình caûm cuûa con ngöôøi chuùng ta - maø Chuùa Kitoâ ñaûm nhaän - giôø ñaây môû ra cho ñôøi soáng aân suûng: "Chuùa Gieâsu ñaõ ñaûm nhaän nhöõng tình caûm naøy cuûa söï yeáu ñuoái nhaân loaïi chuùng ta - cuõng nhö Ngöôøi ñaõ ñaûm nhaän xaùc thòt cuûa söï yeáu ñuoái nhaân loaïi chuùng ta - khoâng phaûi vì caàn thieát, maø laø vôùi yù thöùc vaø töï do# ñeå baát kyø ai caûm thaáy ñau khoå buoàn phieàn giöõa nhöõng thöû thaùch cuûa cuoäc soáng thì ñöøng nghó raèng mình bò taùch bieät khoûi aân suûng cuûa Ngöôøi".[40] Cuoái cuøng, thaùnh Gioan Damascene ñaõ xem nhöõng tình caûm chaân thöïc maø Chuùa Kitoâ theå hieän trong nhaân tính cuûa Ngöôøi laø baèng chöùng cho thaáy Ngöôøi ñaõ ñaûm nhaän toaøn boä baûn tính cuûa chuùng ta ñeå cöùu chuoäc vaø bieán ñoåi toaøn boä baûn tính ñoù: Nhö vaäy, Chuùa Kitoâ ñaõ ñaûm nhaän taát caû nhöõng gì thuoäc veà baûn tính con ngöôøi, ñeå taát caû coù theå ñöôïc thaùnh hoùa.[41]
63. ÔÛ ñaây, chuùng ta coù theå döïa vaøo nhöõng suy nghó cuûa moät nhaø thaàn hoïc khaúng ñònh raèng "do aûnh höôûng cuûa tö töôûng Hy laïp, thaàn hoïc töø laâu ñaõ xeáp thaân xaùc vaø caûm xuùc vaøo theá giôùi tröôùc-khi-coù-loaøi-ngöôøi, hoaëc caáp-döôùi-loaøi-ngöôøi, hoaëc coù theå laø khoâng-coù-tính-ngöôøi; nhöng nhöõng gì thaàn hoïc khoâng giaûi quyeát ñöôïc trong lyù thuyeát, thì linh ñaïo giaûi quyeát ñöôïc trong thöïc haønh. Ñieàu naøy, cuøng vôùi loøng ñaïo ñöùc bình daân, ñaõ baûo toàn moái töông quan vôùi thöïc taïi theå lyù, taâm lyù vaø lòch söû cuûa Chuùa Gieâsu. Caùc Chaëng Ñaøng Thaùnh Giaù, loøng suøng kính caùc veát thöông cuûa Chuùa Kitoâ, Maùu Chaâu Baùu vaø Thaùnh Taâm Chuùa, vaø nhöõng hình thöùc suøng kính Thaùnh Theå khaùc nhau... taát caû ñeàu giuùp laáp nhöõng khoaûng caùch trong thaàn hoïc baèng vieäc nuoâi döôõng traùi tim vaø trí töôûng töôïng cuûa chuùng ta, tình yeâu trìu meán cuûa chuùng ta ñoái vôùi Chuùa Kitoâ, hy voïng vaø kyù öùc cuûa chuùng ta, nhöõng khaùt voïng vaø nhöõng caûm xuùc cuûa chuùng ta. Lyù trí vaø luaän lyù thì ñi theo nhöõng chieàu höôùng khaùc".[42]
Moät Tình Yeâu Ba Chieàu Kích
64. Chuùng ta cuõng khoâng döøng laïi chæ ôû caáp ñoä caûm xuùc nhaân loaïi cuûa Chuùa, duø ñeïp ñeõ vaø caûm kích ñeán maáy. Khi chieâm ngaém traùi tim Chuùa Kitoâ, chuùng ta cuõng thaáy caùch maø söï thaät saâu xa hôn veà tình yeâu thaàn linh voâ bieân cuûa Ngöôøi ñöôïc boäc loä - trong nhöõng tình caûm thanh cao vaø tinh teá, trong loøng nhaân haäu vaø dòu daøng cuûa Ngöôøi, vaø trong nhöõng daáu hieäu cuûa tình caûm nhaân loaïi chaân thöïc cuûa Ngöôøi. Nhö Ñöùc Beâneâñictoâ XVI noùi: "Töø chaân trôøi voâ haïn cuûa tình yeâu, Thieân Chuùa muoán ñi vaøo trong nhöõng giôùi haïn cuûa lòch söû loaøi ngöôøi vaø cuûa thaân phaän con ngöôøi. Ngöôøi ñaõ mang laáy moät thaân xaùc vaø moät traùi tim. Nhö vaäy, chuùng ta coù theå chieâm ngöôõng vaø gaëp gôõ söï voâ haïn trong caùi höõu haïn, gaëp gôõ maàu nhieäm voâ hình vaø khoân taû trong traùi tim nhaân loaïi cuûa Ñöùc Gieâsu ngöôøi Nadareùt".[43]
65. Hình aûnh traùi tim Chuùa quaû thaät noùi vôùi chuùng ta veà moät tình yeâu ba chieàu kích. Tröôùc tieân, chuùng ta chieâm ngöôõng tình yeâu thaàn linh voâ haïn cuûa Ngöôøi. Roài suy nghó cuûa chuùng ta höôùng ñeán chieàu kích taâm linh cuûa nhaân tính Ngöôøi, trong ñoù traùi tim laø "bieåu töôïng cuûa tình yeâu noàng chaùy nhaát, tình yeâu aáy thaám ñaãm trong hoàn Ngöôøi, laøm phong phuù cho yù chí nhaân loaïi cuûa Ngöôøi". Cuoái cuøng, "noù cuõng laø bieåu töôïng cuûa tình yeâu khaû giaùc nôi Ngöôøi".[44]
66. Ba tình yeâu naøy khoâng taùch bieät, song song hay rôøi raïc, nhöng cuøng haønh ñoäng vaø tìm thaáy söï dieãn taû trong moät söï thoáng nhaát soáng ñoäng vaø thöôøng xuyeân. Vì "bôûi ñöùc tin - qua ñoù chuùng ta tin raèng baûn tính nhaân loaïi vaø thaàn linh ñaõ ñöôïc keát hôïp trong Ngoâi vò cuûa Chuùa Kitoâ - ta coù theå thaáy moái gaén keát chaët cheõ nhaát giöõa tình yeâu dòu daøng cuûa traùi tim theå chaát nôi Chuùa Gieâsu vaø tình yeâu thieâng lieâng hai chieàu kích, töùc chieàu kích nhaân loaïi vaø chieàu kích thaàn linh".[45]
67. Böôùc vaøo traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng ta caûm thaáy ñöôïc yeâu thöông bôûi moät traùi tim nhaân loaïi traøn ñaày tình caûm vaø caûm xuùc gioáng nhö traùi tim chuùng ta. YÙ chí con ngöôøi cuûa Chuùa Gieâsu töï do löïa choïn yeâu thöông chuùng ta, vaø tình yeâu thieâng lieâng aáy traøn ngaäp aân suûng vaø baùc aùi. Khi chuùng ta lao mình vaøo trong saâu thaúm traùi tim Ngöôøi, chuùng ta thaáy mình chìm ngaäp trong vinh quang baùt ngaùt cuûa tình yeâu voâ haïn nôi Ngöôøi trong tö caùch Ngöôøi Con vónh cöûu, tình yeâu voâ haïn naøy chuùng ta khoâng coøn coù theå taùch rôøi khoûi tình yeâu nhaân loaïi cuûa Ngöôøi ñöôïc nöõa. Chính trong tình yeâu nhaân loaïi cuûa Ngöôøi - chöù khoâng phaûi ôû ngoaøi tình yeâu ñoù - maø chuùng ta gaëp ñöôïc tình yeâu thaàn linh cuûa Ngöôøi: chuùng ta khaùm phaù "caùi voâ haïn trong caùi höõu haïn".[46]
68. Giaùo huaán lieân tuïc vaø roõ raøng cuûa Giaùo hoäi daïy raèng vieäc chuùng ta toân thôø Ngoâi vò Chuùa Kitoâ laø khoâng theå chia caét, bao goàm caû baûn tính thaàn linh vaø baûn tính nhaân loaïi cuûa Ngöôøi moät caùch khoâng taùch rôøi. Töø thôøi xa xöa, Giaùo hoäi ñaõ daïy raèng chuùng ta phaûi "thôø phöôïng moät Chuùa Kitoâ duy nhaát, laø Con Thieân Chuùa vaø Con Ngöôøi, bao goàm vaø coát ôû hai baûn tính khoâng theå chia caét vaø khoâng theå taùch rôøi".[47] Vaø chuùng ta laøm theá "baèng moät haønh ñoäng toân thôø# vì Ngoâi Lôøi ñaõ trôû neân xaùc phaøm".[48] Chuùa Kitoâ khoâng "ñöôïc toân thôø trong hai baûn tính, neáu vaäy ngöôøi ta seõ coù hai haønh ñoäng toân thôø"; thay vaøo ñoù, chuùng ta toân kính "baèng moät haønh ñoäng toân thôø Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa ñaõ trôû neân xaùc phaøm, cuøng vôùi chính thaân xaùc Ngöôøi".[49]
69. Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù ñaõ tìm caùch giaûi thích raèng trong kinh nghieäm thaàn bí, tình yeâu voâ haïn cuûa Chuùa Kitoâ phuïc sinh khoâng ñöôïc hieåu laø xa laï vôùi ñôøi soáng chuùng ta. Caùi voâ haïn "haï giaùng" caùch naøo ñoù ñeå cho pheùp chuùng ta - xuyeân qua traùi tim roäng môû cuûa Chuùa Kitoâ - coù theå kinh nghieäm moät cuoäc gaëp gôõ cuûa tình yeâu thöïc söï hoã töông, vì "thöïc söï coù theå tin raèng moät con chim bay thaáp coù theå baét ñöôïc ñaïi baøng treân cao, neáu con ñaïi baøng naøy lao xuoáng vôùi mong muoán bò baét".[50] Ngaøi cuõng giaûi thích raèng Chaøng Reå, "nhìn thaáy coâ daâu bò thöông do tình yeâu daønh cho mình, vì tieáng reân ræ cuûa coâ aáy, chaøng cuõng bò thöông do tình yeâu daønh cho coâ aáy. Giöõa nhöõng ngöôøi yeâu nhau, veát thöông cuûa moät ngöôøi laø veát thöông cuûa caû hai".[51] Gioan Thaùnh Giaù coi hình aûnh caïnh söôøn bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa Kitoâ laø lôøi môøi goïi keát hôïp troïn veïn vôùi Chuùa. Chuùa Kitoâ laø con nai bò thöông, Ngöôøi bò thöông khi chuùng ta khoâng ñeå cho tình yeâu cuûa Ngöôøi chaïm ñeán mình, Ngöôøi ñaõ ñi xuoáng doøng nöôùc ñeå giaûi côn khaùt, vaø Ngöôøi ñöôïc an uûi baát cöù khi naøo chuùng ta höôùng veà Ngöôøi:
"Boà caâu hôõi, quay laïi ñi!
Con nai bò thöông
ñang xuaát hieän treân ñoài,
caûm thaáy maùt nhôø laøn gioù do em voã caùnh".[52]
Nhaõn Giôùi Ba Ngoâi
70. Loøng suøng kính traùi tim Chuùa Gieâsu, xeùt nhö vieäc tröïc tieáp chieâm ngaém Chuùa voán coù söùc loâi keùo chuùng ta keát hôïp vôùi Ngöôøi, roõ raøng coù baûn chaát Kitoâ hoïc. Chuùng ta thaáy ñieàu naøy trong Thö göûi tín höõu Do thaùi, trong ñoù chuùng ta ñöôïc thuùc giuïc "haõy kieân trì chaïy trong cuoäc ñua daønh cho ta, maét höôùng veà Ñöùc Gieâsu" (12,2). Ñoàng thôøi, chuùng ta caàn nhaän ra raèng Chuùa Gieâsu töï giôùi thieäu veà Ngöôøi laø con ñöôøng daãn ñeán Chuùa Cha: "Thaày laø con ñöôøng# Khoâng ai ñeán ñöôïc vôùi Chuùa Cha maø khoâng qua Thaày" (Ga 14,6). Chuùa Gieâsu muoán ñöa chuùng ta ñeán vôùi Chuùa Cha. Vì theá, ngay töø ñaàu, lôøi rao giaûng cuûa Giaùo hoäi khoâng keát thuùc vôùi Chuùa Gieâsu, maø vôùi Chuùa Cha. Laø caên nguyeân vaø söï vieân maõn, Chuùa Cha laø Ñaáng ñöôïc toân vinh toái haäu.[53]
71. Ví duï, neáu laät laïi Thö göûi tín höõu EÂpheâsoâ, chuùng ta coù theå thaáy roõ söï thôø phöôïng cuûa chuùng ta höôùng ñeán Chuùa Cha nhö theá naøo: "Toâi quyø goái tröôùc maët Chuùa Cha" (3,14). Chæ coù "moät Thieân Chuùa laø Cha cuûa moïi ngöôøi, Ñaáng ngöï treân moïi ngöôøi, qua moïi ngöôøi vaø trong moïi ngöôøi" (4,6). "Haõy taï ôn Thieân Chuùa Cha trong moïi hoaøn caûnh vaø moïi söï" (5,20). Chính Chuùa Cha laø "cuøng ñích cuûa hieän höõu chuùng ta" (1Cr 8,6). Trong yù nghóa naøy, thaùnh Gioan Phaoloâ II coù theå noùi raèng "toaøn boä ñôøi soáng Kitoâ höõu gioáng nhö moät cuoäc haønh höông vó ñaïi veà nhaø Chuùa Cha".[54] Ñaây cuõng laø kinh nghieäm cuûa thaùnh Inhaxioâ thaønh Antioâkia treân chuyeán ñi tuaãn ñaïo cuûa ngaøi: "Trong toâi khoâng coøn tia löûa naøo cuûa söï ham muoán nhöõng ñieàu phaøm traàn, nhöng chæ coù tieáng thì thaàm cuûa nöôùc haèng soáng trong loøng toâi: 'Haõy ñeán vôùi Chuùa Cha'".[55]
72. Chuùa Cha tröôùc heát laø Cha cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ: "Chuùc tuïng Thieân Chuùa vaø laø Cha cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta" (Ep 1,3). Ngaøi laø "Thieân Chuùa cuûa Chuùa chuùng ta laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, laø Cha vinh hieån" (Ep 1,17). Khi Chuùa Con laøm ngöôøi, moïi nieàm hy voïng vaø moïi caûm höùng nôi traùi tim nhaân loaïi cuûa Ngöôøi ñeàu höôùng veà Chuùa Cha. Neáu chuùng ta xem xeùt caùch Chuùa Kitoâ noùi veà Chuùa Cha, chuùng ta coù theå naém baét ñöôïc tình yeâu vaø söï trìu meán maø traùi tim nhaân loaïi cuûa Ngöôøi daønh cho Cha, söï qui höôùng hoaøn toaøn vaø lieân læ veà Cha.[56] Ñôøi soáng cuûa Chuùa Gieâsu giöõa chuùng ta laø moät haønh trình ñaùp traû tieáng goïi lieân tuïc trong traùi tim nhaân loaïi cuûa Ngöôøi ñeå ñeán vôùi Chuùa Cha.[57]
73. Chuùng ta bieát raèng Chuùa Gieâsu duøng töø "Abba" trong tieáng Aram ñeå xöng hoâ vôùi Chuùa Cha, moät töø thaân maät vaø quen thuoäc maø moät soá ngöôøi caûm thaáy boái roái (x. Ga 5,18). Ñoù laø caùch Ngöôøi xöng hoâ vôùi Chuùa Cha khi dieãn taû noãi ñau cuûa Ngöôøi tröôùc caùi cheát saép xaûy ra: "Abba, Cha ôi, Cha coù theå laøm ñöôïc moïi söï; xin caát cheùn naøy xa Con; nhöng ñöøng theo yù Con, maø laø theo yù Cha" (Mc 14,36). Chuùa Gieâsu bieát roõ raèng Ngöôøi luoân ñöôïc Chuùa Cha yeâu thöông: "Cha ñaõ yeâu thöông Con tröôùc khi taïo thaønh theá gian" (Ga 17,24). Trong traùi tim nhaân loaïi cuûa Ngöôøi, Ngöôøi ñaõ vui möøng khi nghe Chuùa Cha noùi vôùi Ngöôøi: "Con laø Con yeâu daáu cuûa Ta, Ta haøi loøng veà Con" (Mc 1,11).
74. Phuùc AÂm thöù tö cho chuùng ta bieát raèng Chuùa Con haèng höõu luoân "ôû nôi cung loøng Chuùa Cha" (Ga 1,18).[58] Do ñoù, thaùnh Ireâneâ tuyeân boá raèng "Con Thieân Chuùa ôû vôùi Chuùa Cha ngay töø ñaàu".[59] Veà phaàn mình, Origen khaúng ñònh raèng Chuùa Con mieät maøi "chieâm ngöôõng khoâng ngöøng chieàu saâu thaúm cuûa Chuùa Cha".[60] Khi Chuùa Con nhaäp theå, Ngöôøi ñaõ thöùc thaâu ñeâm troø chuyeän vôùi Chuùa Cha yeâu daáu cuûa Ngöôøi treân nuùi (x. Lc 6,12). Ngöôøi noùi vôùi chuùng ta: "Ta phaûi ôû trong nhaø Cha Ta" (Lc 2,49). Chuùng ta cuõng thaáy caùch maø Ngöôøi ngôïi khen Cha: "Ñöôïc Thaùnh Thaàn taùc ñoäng, Ñöùc Gieâsu hôùn hôû vui möøng vaø noùi: 'Laïy Cha laø Chuùa Teå trôøi ñaát, Con caûm taï Cha' (Lc 10,21). Ngöôøi noùi nhöõng lôøi cuoái cuøng vôùi ñaày tin töôûng: "Laïy Cha, con phoù linh hoàn con trong tay Cha" (Lc 23,46).
75. Giôø ñaây chuùng ta haõy höôùng veà Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñoát löûa traøn ngaäp traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ. Nhö thaùnh Gioan Phaoloâ II töøng noùi, traùi tim Chuùa Kitoâ laø "kieät taùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn".[61] Ñaây khoâng chæ laø moät söï kieän quaù khöù, vì ngay caû baây giôø "traùi tim Chuùa Kitoâ vaãn soáng ñoäng vôùi hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng maø Chuùa Gieâsu nhaän nguoàn caûm höùng cho söù meänh cuûa Ngöôøi (x. Lc 4,18; Is 61,1) vaø trong Böõa Tieäc Ly, Ngöôøi ñaõ höùa seõ sai Ñaáng aáy ñeán. Chính Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp chuùng ta naém baét ñöôïc söï phong phuù cuûa daáu chæ veà caïnh söôøn bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa Kitoâ, töø ñoù sinh ra Giaùo hoäi (x. Sacrosanctum Concilium, 5)".[62] Noùi toùm laïi, "chæ Chuùa Thaùnh Thaàn môùi coù theå môû ra tröôùc maét chuùng ta söï vieân maõn cuûa 'con ngöôøi noäi taâm', ñöôïc tìm thaáy trong traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ. Chæ coù Thaùnh Thaàn môùi coù theå khieán traùi tim nhaân loaïi cuûa chuùng ta ruùt ra söùc maïnh töø söï vieân maõn ñoù, töøng böôùc moät".[63]
76. Neáu chuùng ta suy ngaãm saâu hôn veà hoaït ñoäng thaàn nhieäm cuûa Thaùnh Thaàn, chuùng ta seõ bieát raèng Ngaøi reân ræ beân trong chuùng ta, thöa leân "Abba!". Thaät vaäy, "ñeå chöùng thöïc anh em laø con caùi, Thieân Chuùa ñaõ sai Thaàn Khí ñeán ngöï trong loøng chuùng ta, keâu leân: 'Abba! Cha ôi!'" (Ga 4,6). Vì "chính Thaàn Khí chöùng thöïc cho thaàn trí chuùng ta raèng chuùng ta laø con caùi Thieân Chuùa" (Rm 8,16). Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng trong traùi tim nhaân loaïi cuûa Chuùa Kitoâ khoâng ngöøng keùo Ngöôøi ñeán vôùi Chuùa Cha. Khi Thaùnh Thaàn keát hôïp chuùng ta vôùi nhöõng taâm tình cuûa Chuùa Kitoâ qua aân suûng, Ngaøi laøm cho chuùng ta ñöôïc chia seû trong moái töông quan cuûa Chuùa Con vôùi Chuùa Cha, nhôø ñoù chuùng ta nhaän ñöôïc "Thaàn Khí laøm nghóa töû, nhôø ñoù chuùng ta keâu leân: 'Abba! Cha ôi!'" (Rm 8,15).
77. Do ñoù, moái töông quan cuûa chuùng ta vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ ñöôïc thay ñoåi, nhôø söï thuùc ñaåy cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn laø Ñaáng daãn daét chuùng ta ñeán vôùi Chuùa Cha, caên nguyeân cuûa söï soáng vaø laø nguoàn maïch cuûa aân suûng. Chuùa Kitoâ khoâng mong ñôïi chuùng ta duy chæ ôû laïi trong Ngöôøi. Tình yeâu cuûa Ngöôøi laø "söï maëc khaûi loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha",[64] vaø Ngöôøi mong muoán raèng, ñöôïc thuùc ñaåy bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn traøo daâng töø traùi tim Ngöôøi, chuùng ta seõ ñi leân vôùi Chuùa Cha, "vôùi Ngöôøi vaø trong Ngöôøi". Chuùng ta toân vinh Chuùa Cha "nhôø" Chuùa Kitoâ,[65] "vôùi" Chuùa Kitoâ,[66] vaø "trong" Chuùa Kitoâ.[67] Thaùnh Gioan Phaoloâ II daïy raèng "traùi tim cuûa Ñaáng Cöùu Theá môøi goïi chuùng ta trôû veà vôùi tình yeâu cuûa Chuùa Cha, laø nguoàn maïch cuûa moïi tình yeâu ñích thöïc".[68] Ñaây chính xaùc laø ñieàu maø Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñeán vôùi chuùng ta qua traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ, tìm caùch vun ñaép trong traùi tim chuùng ta. Vì lyù do naøy, thoâng qua hoaït ñoäng taùc sinh cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, phuïng vuï luoân höôùng veà Chuùa Cha töø traùi tim phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ.
Nhöõng Giaùo Huaán Gaàn Ñaây Cuûa Huaán Quyeàn
78. Baèng nhieàu caùch, traùi tim Chuùa Kitoâ luoân hieän dieän trong lòch söû linh ñaïo Kitoâ giaùo. Trong Kinh Thaùnh vaø trong nhöõng theá kyû ñaàu cuûa ñôøi soáng Giaùo hoäi, noù xuaát hieän döôùi hình aûnh caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa, nhö moät nguoàn aân suûng vaø lôøi keâu goïi ñeán moät cuoäc gaëp gôõ thaâm saâu vaø ñaày yeâu thöông. Cuõng döôùi hình thöùc naøy, noù ñaõ xuaát hieän trôû laïi trong caùc taùc phaåm cuûa nhieàu vò thaùnh, trong quaù khöù vaø hieän taïi. Trong nhöõng theá kyû gaàn ñaây, linh ñaïo naøy ñaõ daàn daàn mang hình thöùc suøng kính cuï theå ñoái vôùi Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu.
79. Moät soá vò Tieàn nhieäm cuûa toâi ñaõ noùi theo nhieàu caùch khaùc nhau veà traùi tim Chuùa Kitoâ vaø khuyeán duï chuùng ta keát hôïp chính mình vôùi traùi tim aáy. Vaøo cuoái theá kyû 19, Ñöùc Leâoâ XIII ñaõ khích leä chuùng ta taän hieán cho Thaùnh Taâm, töùc laø lieân keát giöõa tieáng môøi goïi chuùng ta keát hôïp vôùi Chuùa Kitoâ vaø nieàm thaùn phuïc cuûa ta tröôùc söï cao caû cuûa tình yeâu voâ haïn nôi Ngöôøi.[69] Khoaûng ba möôi naêm sau, Ñöùc Pioâ XI ñaõ trình baøy loøng suøng kính naøy nhö moät "summa" (toång hôïp) cuûa kinh nghieäm ñöùc tin Kitoâ giaùo.[70] Ñöùc Pioâ XII tieáp tuïc tuyeân boá raèng vieäc toân thôø Thaùnh Taâm dieãn taû xuaát saéc chính boån phaän toân thôø cuûa chuùng ta ñoái vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ, nhö moät söï toång hôïp toät ñænh.[71]
80. Gaàn ñaây hôn, thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ trình baøy söï phaùt trieån cuûa loøng suøng kính naøy trong nhöõng theá kyû gaàn ñaây nhö moät phaûn öùng tröôùc söï troãi daäy cuûa caùc hình thöùc linh ñaïo khoâ khan vaø phi xaùc theå ñaõ boû qua söï phong phuù cuûa loøng Chuùa thöông xoùt. Ñoàng thôøi, ngaøi coi ñoù laø lôøi keâu goïi kòp thôøi ñeå choáng laïi nhöõng toan tính taïo ra moät theá giôùi khoâng coøn choã cho Thieân Chuùa. "Loøng suøng kính Thaùnh Taâm, nhö ñaõ phaùt trieån ôû chaâu AÂu caùch ñaây hai theá kyû, döôùi söï thuùc ñaåy cuûa nhöõng kinh nghieäm thaàn bí cuûa thaùnh Margaret Marie Alacoque, laø moät phaûn öùng tröôùc söï nghieâm khaéc cuûa phaùi Gian-seâ-nít, phaùi naøy cuoái cuøng ñaõ ñi ñeán choã khoâng löu taâm gì ñeán loøng thöông xoùt voâ haïn cuûa Thieân Chuùa# Nhöõng con ngöôøi nam nöõ cuûa thieân nieân kyû thöù ba caàn traùi tim Chuùa Kitoâ ñeå bieát Thieân Chuùa vaø bieát chính mình; hoï caàn traùi tim Chuùa ñeå xaây döïng neàn vaên minh tình yeâu".[72]
81. Ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ yeâu caàu chuùng ta nhaän ra trong traùi tim Chuùa Kitoâ moät söï hieän dieän maät thieát haèng ngaøy trong cuoäc soáng mình: "Moãi ngöôøi caàn moät 'trung taâm' cho ñôøi soáng mình, moät nguoàn söï thaät vaø söï thieän ñeå kín muùc trong nhöõng bieán coá, nhöõng tình huoáng vaø nhöõng ñaáu tranh cuûa cuoäc soáng thöïc teá haèng ngaøy. Taát caû chuùng ta, khi döøng laïi trong thinh laëng, caàn caûm nhaän khoâng chæ nhòp ñaäp cuûa traùi tim mình, maø thaâm saâu hôn nöõa, caûm nhaän nhòp ñaäp cuûa moät söï hieän dieän ñaùng tin caäy, coù theå caûm nhaän ñöôïc baèng caùc giaùc quan cuûa ñöùc tin nhöng hieän thöïc hôn nhieàu: ñoù laø söï hieän dieän cuûa Chuùa Kitoâ, traùi tim cuûa theá giôùi".[73]
Nhöõng Suy Tö Theâm Vaø Tính Phuø Hôïp Vôùi Thôøi Ñaïi Chuùng Ta
82. Hình aûnh bieåu töôïng vaø bieåu caûm cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ khoâng phaûi laø phöông tieän duy nhaát maø Chuùa Thaùnh Thaàn ban cho chuùng ta ñeå gaëp gôõ tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ, nhöng nhö chuùng ta ñaõ thaáy, ñoù laø moät hình aûnh ñaëc bieät ñöôïc öu tieân. Duø vaäy, noù thöôøng xuyeân caàn ñöôïc boài ñaép, ñaøo saâu vaø laøm môùi laïi thoâng qua vieäc suy nieäm, vieäc ñoïc Phuùc AÂm vaø söï tieán trieån trong tröôûng thaønh taâm linh. Ñöùc Pioâ XII noùi roõ raèng Giaùo hoäi khoâng heà tuyeân boá "chuùng ta phaûi chieâm ngöôõng vaø toân thôø nôi traùi tim Chuùa Gieâsu moät hình aûnh 'chính thöùc', nghóa laø moät daáu hieäu hoaøn haûo vaø tuyeät ñoái veà tình yeâu thaàn linh cuûa Ngöôøi, vì yeáu tính cuûa tình yeâu naøy khoâng theå ñöôïc dieãn taû thích ñaùng baèng baát kyø hình aûnh naøo ñöôïc taïo ra".[74]
83. Loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ laø ñieàu thieát yeáu cho ñôøi soáng Kitoâ höõu chuùng ta trong möùc ñoä noù dieãn taû söï côûi môû cuûa chuùng ta trong ñöùc tin vaø söï toân thôø ñoái vôùi maàu nhieäm tình yeâu thaàn linh vaø nhaân loaïi cuûa Chuùa. Theo nghóa naøy, chuùng ta coù theå moät laàn nöõa khaúng ñònh raèng Thaùnh Taâm laø söï toång hôïp cuûa Phuùc AÂm.[75] Chuùng ta caàn nhôù raèng caùc thò kieán hoaëc nhöõng söï toû loä thaàn bí do moät soá vò thaùnh keå laïi, nhöõng ngöôøi ñaõ nhieät thaønh coå voõ loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ, thì khoâng phaûi laø ñieàu maø caùc tín höõu buoäc phaûi tin nhö theå chuùng laø lôøi cuûa Chuùa.[76] Tuy nhieân, chuùng laø nhöõng nguoàn khích leä phong phuù vaø coù theå chöùng toû laø raát höõu ích, cho duø khoâng ai bò eùp buoäc phaûi theo chuùng neáu chuùng khoâng chöùng toû laø höõu ích treân haønh trình taâm linh cuûa hoï. Tuy nhieân, ñoàng thôøi chuùng ta neân löu yù raèng, nhö Ñöùc Pioâ XII ñaõ chæ ra, loøng suøng kính naøy khoâng theå ñöôïc cho laø "coù nguoàn goác töø nhöõng maëc khaûi rieâng tö".[77]
84. Ví duï, vieäc quaûng baù röôùc leã vaøo thöù Saùu ñaàu thaùng ñaõ göûi ñi moät thoâng ñieäp maïnh meõ vaøo thôøi ñaïi maø nhieàu ngöôøi ñaõ ngöøng röôùc leã, vì hoï khoâng coøn tin töôûng vaøo loøng thöông xoùt vaø söï tha thöù cuûa Thieân Chuùa vaø coi vieäc röôùc leã nhö moät loaïi phaàn thöôûng cho söï hoaøn haûo. Trong boái caûnh cuûa traøo löu Gian-seâ-nít, vieäc truyeàn baù thöïc haønh naøy ñaõ chöùng toû laø voâ cuøng höõu ích, vì noù daãn ñeán nhaän thöùc roõ raøng hôn raèng trong Bí tích Thaùnh Theå, tình yeâu thöông xoùt vaø luoân hieän dieän cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ môøi goïi chuùng ta keát hôïp vôùi Ngöôøi. Cuõng coù theå noùi raèng thöïc haønh naøy coù theå chöùng toû ích lôïi töông töï trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, vì moät lyù do khaùc. Giöõa nhòp soáng hoái haû cuûa theá giôùi ngaøy nay vaø noãi aùm aûnh cuûa chuùng ta vôùi thôøi gian raûnh roãi, tieâu duøng vaø giaûi trí, ñieän thoaïi di ñoäng vaø phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi, chuùng ta queân nuoâi döôõng cuoäc soáng mình baèng söùc maïnh cuûa Bí tích Thaùnh Theå.
85. Ñaønh raèng ñöøng ai caûm thaáy mình buoäc phaûi daønh moät giôø ñeå chaàu Thaùnh Theå vaøo moãi thöù Naêm, nhöng thöïc haønh naøy haún neân ñöôïc khuyeán khích. Khi chuùng ta thöïc haønh vieäc naøy vôùi loøng suøng kính, trong lieân keát vôùi nhieàu anh chò em chuùng ta vaø khaùm phaù trong Thaùnh Theå tình yeâu bao la cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ, chuùng ta "cuøng vôùi Giaùo hoäi toân thôø daáu chæ vaø söï bieåu loä cuûa tình yeâu thaàn linh ñaõ ñi xa ñeán möùc yeâu thöông nhaân loaïi qua traùi tim cuûa Ngoâi Lôøi nhaäp theå".[78]
86. Nhieàu ngöôøi Gian-seâ-nít thaáy ñieàu naøy khoù hieåu, vì hoï hoaøi nghi khi nhìn taát caû nhöõng gì thuoäc veà con ngöôøi, töùc nhöõng gì thuoäc veà tình caûm vaø theå xaùc, vaø vì vaäy hoï coi söï suøng kính naøy laø ñieàu keùo chuùng ta xa khoûi vieäc toân thôø tinh thuaàn ñoái vôùi Thieân Chuùa Toái Cao. Ñöùc Pioâ XII moâ taû laø "thaàn bí giaû hieäu"[79] ñoái vôùi thaùi ñoä cuûa nhöõng nhoùm coi Thieân Chuùa laø quaù cao caû, taùch bieät vaø xa caùch ñeán möùc hoï coi nhöõng bieåu hieän tình caûm cuûa loøng ñaïo ñöùc bình daân laø nguy hieåm vaø caàn söï giaùm saùt cuûa Giaùo hoäi.
87. Coù theå laäp luaän raèng ngaøy nay, thay vì chuû thuyeát Gian-seâ-nít, chuùng ta thaáy mình ñang ñöùng tröôùc moät laøn soùng theá tuïc hoùa maïnh meõ ñang tìm caùch xaây döïng moät theá giôùi khoâng coù Thieân Chuùa. Trong xaõ hoäi cuûa mình, chuùng ta cuõng ñang nhìn thaáy söï traøn lan cuûa nhieàu hình thöùc suøng ngöôõng khaùc nhau khoâng lieân quan gì ñeán töông quan caù vò vôùi vò Thieân Chuùa cuûa tình yeâu, maø laø nhöõng bieåu hieän môùi cuûa moät linh ñaïo phi xaùc theå. Toâi phaûi caûnh baùo raèng caû trong Giaùo hoäi, moät traøo löu nhò nguyeân Gian-seâ-nít ñaày tai haïi cuõng ñaõ noåi leân laïi döôùi nhöõng hình thöùc môùi. Traøo löu naøy ñaõ ñaït ñöôïc söùc maïnh môùi trong nhöõng thaäp kyû gaàn ñaây, nhöng ñaây laø söï taùi phaùt cuûa thuyeát Ngoä ñaïo voán ñaõ toû ra laø moái ñe doïa raát lôùn veà linh ñaïo trong nhöõng theá kyû ñaàu cuûa Kitoâ giaùo, vì noù töø choái thöøa nhaän thöïc teá veà "söï cöùu roãi cuûa xaùc thòt". Vì lyù do naøy, toâi höôùng taàm nhìn vaøo traùi tim Chuùa Kitoâ vaø toâi môøi goïi taát caû chuùng ta haõy canh taân loøng suøng kính cuûa mình ñoái vôùi traùi tim Chuùa. Toâi hy voïng ñieàu naøy cuõng seõ thu huùt ñöôïc nhöõng nhaïy caûm cuûa ngaøy hoâm nay vaø qua ñoù giuùp chuùng ta ñöông ñaàu vôùi chuû nghóa nhò nguyeân, cuõ vaø môùi, maø loøng suøng kính naøy laø moät phaûn öùng hieäu quaû.
88. Toâi muoán noùi theâm raèng traùi tim Chuùa Kitoâ cuõng giaûi thoaùt chuùng ta khoûi moät loaïi nhò nguyeân khaùc gaëp thaáy trong nhöõng coäng ñoaøn vaø nhöõng muïc töû quaù baän roän vôùi caùc hoaït ñoäng beân ngoaøi, caùc caûi caùch cô caáu khoâng lieân quan maáy ñeán Phuùc AÂm, caùc keá hoaïch taùi toå chöùc ñaày aùm aûnh, caùc döï aùn theá tuïc, nhöõng caùch nghó vaø caùc chöông trình baét buoäc mang tính phaøm traàn. Keát quaû thöôøng laø moät Kitoâ giaùo bò töôùc maát nhöõng an uûi dòu daøng cuûa ñöùc tin, nieàm vui phuïc vuï ngöôøi khaùc, loøng haêng say cuûa ngöôøi daán thaân cho söù maïng, veû ñeïp cuûa vieäc bieát Chuùa Kitoâ, loøng bieát ôn saâu xa naûy sinh töø tình baïn maø Ngöôøi môøi goïi, vaø yù nghóa toái haäu maø Ngöôøi ban cho cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Ñaây cuõng laø bieåu hieän cuûa moät thöù sieâu phaøm moâng lung vaø phi xaùc theå.
89. Moät khi chuùng ta ñaàu haøng tröôùc nhöõng thaùi ñoä naøy, voán raát phoå bieán trong thôøi ñaïi chuùng ta, ta seõ deã ñaùnh maát moïi khaùt voïng ñöôïc chöõa laønh khoûi chuùng. Ñieàu naøy thuùc ñaåy toâi ñeà nghò vôùi toaøn theå Giaùo hoäi vieäc suy tö veà tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ñöôïc dieãn taû nôi Thaùnh Taâm cuûa Ngöôøi. Bôûi vì ôû ñoù chuùng ta tìm thaáy toaøn boä Phuùc AÂm, moät toång hôïp caùc chaân lyù ñöùc tin cuûa chuùng ta, taát caû nhöõng gì chuùng ta toân thôø vaø tìm kieám trong ñöùc tin, taát caû nhöõng gì ñaùp öùng caùc nhu caàu thaâm saâu nhaát cuûa chuùng ta.
90. Khi chuùng ta chieâm ngaém traùi tim Chuùa Kitoâ, söï toång hôïp cuï theå cuûa Phuùc AÂm, thì theo göông thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu chuùng ta coù theå "ñaët nieàm tín thaùc chaân thaønh khoâng phaûi nôi chính mình maø ôû loøng thöông xoùt voâ haïn cuûa moät Thieân Chuùa yeâu thöông chuùng ta voâ ñieàu kieän vaø ñaõ ban cho chuùng ta moïi thöù treân thaäp giaù Chuùa Gieâsu Kitoâ".[80] Teâreâsa coù theå tín thaùc nhö theá vì trong traùi tim Chuùa Kitoâ, ngaøi ñaõ khaùm phaù raèng Thieân Chuùa laø tình yeâu: "Ngöôøi ñaõ ban cho toâi loøng thöông xoùt voâ haïn cuûa Ngöôøi, vaø qua ñoù, toâi chieâm ngöôõng vaø toân thôø nhöõng söï hoaøn haûo khaùc cuûa Thieân Chuùa".[81] Ñoù laø lyù do taïi sao moät lôøi caàu nguyeän phoå bieán, höôùng ñeán traùi tim Chuùa Kitoâ nhö moät muõi teân, chæ noùi ñôn giaûn: "Laïy Chuùa Gieâsu, con tin töôûng vaøo Chuùa".[82] Khoâng caàn nhöõng lôøi naøo khaùc.
91. Trong caùc chöông sau, chuùng ta seõ nhaán maïnh hai khía caïnh thieát yeáu maø loøng suøng kính Thaùnh Taâm hieän ñaïi caàn keát hôïp, ñeå noù coù theå tieáp tuïc nuoâi döôõng chuùng ta vaø ñöa chuùng ta ñeán gaàn hôn vôùi Phuùc AÂm: kinh nghieäm taâm linh caù nhaân vaø vieäc cuøng nhau daán thaân söù maïng.
Chöông Boán - Moät Tình Yeâu Töï Ban Taëng Nhö Nöôùc Uoáng
92. Giôø ñaây chuùng ta haõy quay laïi vôùi Kinh Thaùnh, laø caùc baûn vaên ñöôïc linh höùng maø ôû ñoù, treân taát caû, chuùng ta gaëp gôõ maëc khaûi cuûa Thieân Chuùa. ÔÛ ñoù, vaø trong Truyeàn Thoáng soáng ñoäng cuûa Giaùo hoäi, chuùng ta nghe nhöõng gì Chuùa muoán noùi vôùi ta trong doøng lòch söû. Baèng caùch ñoïc moät soá baûn vaên Cöïu Öôùc vaø Taân Öôùc, chuùng ta seõ nhaän thöùc roõ hôn veà lôøi cuûa Thieân Chuùa voán ñaõ höôùng daãn cuoäc haønh höông thieâng lieâng vó ñaïi cuûa daân Ngöôøi qua caùc thôøi ñaïi.
Moät Thieân Chuùa Khao Khaùt Tình Yeâu
93. Kinh Thaùnh cho thaáy raèng daân toäc ñi qua sa maïc vaø khao khaùt töï do ñaõ nhaän ñöôïc lôøi höùa veà moät nguoàn nöôùc trao ban söï soáng doài daøo: "Caùc ngöôi seõ vui möøng muùc nöôùc taän nguoàn ôn cöùu ñoä" (Is 12,3). Caùc lôøi tieân tri veà Ñaáng cöùu theá daàn daàn hoäi tuï xung quanh hình aûnh nöôùc thanh taåy: "Ta seõ raûy nöôùc trong ngaàn treân caùc ngöôi, vaø caùc ngöôi seõ ñöôïc saïch... Ta seõ ñaët moät thaàn khí môùi vaøo trong caùc ngöôi" (Ed 36,25-26). Nöôùc naøy seõ ban cho daân Chuùa söï soáng vieân maõn, gioáng nhö moät suoái nöôùc chaûy ra töø Ñeàn Thôø mang theo söï soáng doài daøo vaø söï cöùu roãi. "Toâi thaáy treân bôø soâng, beân naøy vaø beân kia coù raát nhieàu caây coái... soâng chaûy ñeán ñaâu, moïi sinh vaät seõ ñöôïc soáng# vaø khi doøng soâng aáy chaûy vaøo bieån, nöôùc cuûa noù seõ trôû neân trong laønh; moïi vaät seõ soáng nôi doøng soâng aáy chaûy ñeán" (Ed 47,7-9).
94. Leã Leàu Taïm (Sukkot) cuûa ngöôøi Do thaùi, nhaèm nhaéc nhôù boán möôi naêm cuûa daân Israel trong sa maïc, daàn daàn ñaõ laáy bieåu töôïng nöôùc laøm yeáu toá trung taâm. Leã naøy bao goàm nghi leã daâng nöôùc vaøo moãi buoåi saùng, trôû neân long troïng nhaát vaøo ngaøy cuoái cuøng cuûa leã hoäi, khi moät ñoaøn röôùc lôùn tieán veà Ñeàn Thôø, seõ ñi quanh baøn thôø baûy laàn, vaø nöôùc ñöôïc tieán daâng leân Chuùa giöõa tieáng reo hoø vui möøng.[83]
95. Buoåi bình minh cuûa thôøi thieân sai ñöôïc moâ taû nhö moät nguoàn suoái tuoân traøo cho daân chuùng: "Ta seõ ñoå moät thaàn khí thöông xoùt vaø khaån caàu treân nhaø Ñavít vaø daân cö Gieârusalem, vaø chuùng seõ nhìn leân Ñaáng maø chuùng ñaõ ñaâm thaâu... Vaøo ngaøy ñoù, moät doøng suoái seõ voït ra cho nhaø Ñavít vaø daân cö Gieârusalem, ñeå taåy saïch toäi loãi vaø oâ ueá" (Dcr 12,10; 13,1).
96. Ñaáng bò ñaâm thaâu, moät nguoàn suoái tuoân chaûy, söï ñoå traøn cuûa moät thaàn khí thöông xoùt vaø khaån caàu: caùc Kitoâ höõu ñaàu tieân khoâng theå khoâng coi nhöõng lôøi höùa naøy nhö ñaõ ñöôïc öùng nghieäm nôi caïnh söôøn bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa Kitoâ, nguoàn maïch cuûa söï soáng môùi. Trong Phuùc AÂm theo thaùnh Gioan, chuùng ta chieâm nghieäm veà söï öùng nghieäm ñoù. Töø caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa Gieâsu, nöôùc cuûa Thaùnh Thaàn tuoân ra: "Moät trong nhöõng ngöôøi lính laáy giaùo ñaâm vaøo caïnh söôøn Ngöôøi, töùc thì maùu vaø nöôùc chaûy ra" (Ga 19,34). Luùc aáy, vò thaùnh söû nhôù laïi lôøi tieân tri ñaõ ñöôïc noùi veà moät suoái nöôùc môû ra ôû Gieârusalem vaø veà Ñaáng bò ñaâm thaâu (Ga 19,37; x. Dcr 12,10). Suoái nöôùc môû ra laø caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa Kitoâ.
97. Tröôùc ñoù, Phuùc AÂm Gioan ñaõ noùi veà söï kieän naøy, khi vaøo "ngaøy beá maïc cuûa dòp leã" (Ga 7,37), Ñöùc Gieâsu ñaõ lôùn tieáng noùi vôùi nhöõng ngöôøi ñang trong ñoaøn röôùc lôùn: "Ai khaùt haõy ñeán cuøng toâi vaø uoáng... töø loøng Ngöôøi seõ tuoân chaûy nhöõng doøng nöôùc haèng soáng" (Ga 7,37-38). Tuy nhieân, ñeå ñieàu naøy ñöôïc hoaøn thaønh, thì "giôø" cuûa Chuùa Gieâsu phaûi ñeán, vì Ngöôøi "vaãn chöa ñöôïc toân vinh" (Ga 7,39). Söï öùng nghieäm ñoù phaûi ñeán treân thaäp giaù, trong maùu vaø nöôùc chaûy ra töø caïnh söôøn Chuùa.
98. Saùch Khaûi Huyeàn noái tieáp nhöõng lôøi tieân tri veà Ñaáng bò ñaâm thaâu vaø veà suoái nöôùc: "Moïi con maét seõ nhìn thaáy Ngöôøi, ngay caû nhöõng keû ñaõ ñaâm Ngöôøi" (Kh 1,7); "Ai khaùt haõy ñeán; ai muoán, haõy nhaän laáy nöôùc tröôøng sinh maø khoâng phaûi traû tieàn" (Kh 22,17).
99. Caïnh söôøn bò ñaâm thuûng cuûa Chuùa Gieâsu laø nguoàn tình yeâu maø Thieân Chuùa ñaõ theå hieän cho daân Ngöôøi theo voâ soá caùch thöùc. Ta haõy nhôù laïi moät soá lôøi cuûa Ngaøi:
"Vì tröôùc maét Ta ngöôi thaät quí giaù, ngöôi ñöôïc Ta traân troïng vaø yeâu thöông" (Is 43,4).
"Coù phuï nöõ naøo queân ñöôïc ñöùa con thô cuûa mình, hay chaúng thöông ñöùa mình ñaõ mang naëng ñeû ñau? Cho duø noù coù queân ñi nöõa, thì Ta cuõng khoâng queân ngöôi bao giôø. Naøy, Ta ñaõ ghi khaéc ngöôi trong loøng baøn tay Ta" (Is 49,15-16).
"Vì nuùi coù theå dôøi, ñoài coù theå chuyeån, nhöng tình thöông cuûa Ta ñoái vôùi ngöôi seõ khoâng rôøi khoûi ngöôi, vaø giao öôùc bình an cuûa Ta seõ khoâng bò huûy boû" (Is 54,10).
"Ta ñaõ yeâu ngöôi baèng moái tình muoân thuôû; neân Ta vaãn trung thaønh vôùi ngöôi" (Gr 31,3).
"Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa cuûa ngöôi, ñang ôû giöõa ngöôi, Ngöôøi laø chieán binh ban cho ngöôi chieán thaéng; Ngöôøi seõ vui möøng vì ngöôi, Ngöôøi seõ ñoåi môùi ngöôi trong tình yeâu cuûa Ngöôøi; vì ngöôi, Ngöôøi seõ nhaûy muùa töng böøng" (Xp 3,17).
100. Ngoân söù Hoâseâ coøn ñi xa ñeán möùc noùi veà traùi tim cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng "daãn daét hoï baèng daây nhaân nghóa, baèng daây aân tình" (Hs 11,4). Khi tình yeâu ñoù bò khinh thöôøng, Chuùa coù theå noùi: "Traùi tim Ta thoån thöùc, ruoät gan Ta boài hoài (Hs 11,:8). Tình yeâu thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa luoân chieán thaéng (x. Hs 11,9), vaø tình yeâu ñoù seõ tìm thaáy söï bieåu loä toät ñænh trong Chuùa Kitoâ, Lôøi yeâu thöông döùt khoaùt cuûa Thieân Chuùa.
101. Traùi tim bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa Kitoâ laø hieän thaân cuûa taát caû nhöõng lôøi tuyeân boá veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa coù trong Kinh Thaùnh. Tình yeâu ñoù khoâng chæ laø nhöõng lôøi noùi; ñuùng hôn, caïnh söôøn môû ra cuûa Con Thieân Chuùa laø nguoàn söï soáng cho nhöõng ai Ngöôøi yeâu thöông, laø maïch nöôùc laøm thoûa côn khaùt cuûa daân Ngöôøi. Nhö thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ chæ ra: "Caùc yeáu toá thieát yeáu cuûa loøng suøng kính [ñoái vôùi Thaùnh Taâm] naèm trong moät theå caùch thöôøng xuyeân cuûa linh ñaïo Giaùo hoäi qua doøng lòch söû; vì ngay töø ñaàu, Giaùo hoäi ñaõ höôùng veà traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ bò ñaâm thaâu treân Thaäp giaù".[84]
Nhöõng AÂm Voïng Cuûa Lôøi Trong Lòch Söû
102. Ta haõy xem xeùt moät soá caùch maø trong lòch söû ñöùc tin Kitoâ giaùo, nhöõng lôøi tieân tri aáy ñöôïc hieåu laø ñaõ öùng nghieäm. Nhieàu Giaùo phuï cuûa Giaùo hoäi, ñaëc bieät caùc vò ôû Tieåu AÙ, ñaõ noùi veà caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa Gieâsu nhö nguoàn nöôùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn: lôøi, aân suûng cuûa lôøi, vaø caùc bí tích chuyeån ñaït lôøi. Loøng can ñaûm cuûa caùc vò tuaãn ñaïo ñöôïc sinh ra töø "maïch nöôùc haèng soáng thieân ñaøng chaûy ra töø caïnh söôøn cuûa Chuùa Kitoâ"[85] hoaëc theo phieân baûn cuûa Rufinus thì ñoù laø: "nhöõng doøng nöôùc thieân ñaøng vónh cöûu chaûy ra töø traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ".[86] Caùc tín höõu chuùng ta ñöôïc taùi sinh trong Chuùa Thaùnh Thaàn, xuaát hieän töø khe nöùt treân taûng ñaù; "chuùng ta ñaõ xuaát hieän töø traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ".[87] Caïnh söôøn bò thöông cuûa Ngöôøi, ñöôïc hieåu laø traùi tim Ngöôøi, traøn ñaày Chuùa Thaùnh Thaàn, ñeán vôùi chuùng ta nhö moät doøng nöôùc haèng soáng. "Maïch suoái Thaùnh Thaàn hoaøn toaøn ôû trong Chuùa Kitoâ".[88] Tuy nhieân, Chuùa Thaùnh Thaàn maø chuùng ta ñaõ laõnh nhaän khoâng laøm chuùng ta xa caùch Chuùa Phuïc sinh, maø laáp ñaày chuùng ta baèng söï hieän dieän cuûa Ngöôøi, vì khi uoáng Chuùa Thaùnh Thaàn, chuùng ta uoáng chính Chuùa Kitoâ. Thaùnh Ambroâsioâ noùi: "Haõy uoáng Chuùa Kitoâ, vì Ngöôøi laø taûng ñaù tuoân traøo doøng nöôùc. Haõy uoáng Chuùa Kitoâ, vì Ngöôøi laø nguoàn söï soáng. Haõy uoáng Chuùa Kitoâ, vì Ngöôøi laø doøng soâng chaûy ra bao nhaùnh ñem nieàm vui cho thaønh cuûa Chuùa Trôøi. Haõy uoáng Chuùa Kitoâ, vì Ngöôøi laø söï bình an cuûa chuùng ta. Haõy uoáng Chuùa Kitoâ, vì töø caïnh söôøn Ngöôøi chaûy ra doøng nöôùc haèng soáng".[89]
103. Thaùnh Augustinoâ ñaõ môû ñöôøng cho loøng suøng kính Thaùnh Taâm nhö laø nôi gaëp gôõ caù nhaân cuûa chuùng ta vôùi Chuùa. Ñoái vôùi Augustinoâ, caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa Kitoâ khoâng chæ laø nguoàn cuûa aân suûng vaø caùc bí tích, maø coøn laø bieåu töôïng cho söï keát hôïp maät thieát cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ, laø boái caûnh cuûa moät cuoäc gaëp gôõ yeâu thöông. ÔÛ ñoù chuùng ta tìm thaáy nguoàn goác cuûa söï khoân ngoan quyù giaù nhaát trong taát caû, ñoù laø söï hieåu bieát Chuùa. Thöïc teá, Augustinoâ vieát raèng Gioan, moân ñeä ñöôïc Chuùa yeâu, döïa vaøo loøng Chuùa Gieâsu trong Böõa Tieäc Ly, ñaõ ñeán gaàn nôi giaáu aån cuûa söï khoân ngoan.[90] ÔÛ ñaây chuùng ta khoâng chæ coù söï chieâm nghieäm ñôn thuaàn cuûa trí naêng ñoái vôùi moät chaân lyù thaàn hoïc tröøu töôïng. Nhö thaùnh Gieâroâm giaûi thích, moät ngöôøi coù khaû naêng chieâm nghieäm "khoâng chæ vui thích tröôùc veû ñeïp cuûa doøng nöôùc ñoù, nhöng uoáng laáy nöôùc haèng soáng chaûy ra töø caïnh söôøn Chuùa".[91]
104. Thaùnh Beânañoâ quan taâm tôùi bieåu töôïng caïnh söôøn bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa, vaø hieåu roõ raøng ñoù laø moät söï maëc khaûi vaø tuoân ñoå toaøn boä tình yeâu cuûa traùi tim Ngöôøi. Qua veát thöông ñoù, Chuùa Kitoâ môû traùi tim Ngöôøi cho chuùng ta vaø cho pheùp chuùng ta höôûng maàu nhieäm cuûa tình yeâu vaø loøng thöông xoùt voâ bieân cuûa Ngöôøi: "Toâi laáy töø loøng Chuùa nhöõng gì coøn thieáu ñoái vôùi toâi, vì loøng Ngöôøi traøn ngaäp loøng thöông xoùt chaûy qua nhöõng loã. Nhöõng keû ñoùng ñinh Ngöôøi ñaõ laøm thuûng tay chaân Ngöôøi, chuùng ñaâm thuûng caïnh söôøn Ngöôøi baèng moät ngoïn giaùo. Vaø qua nhöõng loã ñoù, toâi coù theå neám ñöôïc maät ong röøng vaø daàu töø nhöõng taûng ñaù, nghóa laø toâi coù theå neám vaø nhaän ra Chuùa toát laønh... Moät ngoïn giaùo ñaõ xuyeân qua taâm hoàn Ngöôøi thaäm chí ñeán taän vuøng traùi tim Ngöôøi. Ngöôøi khoâng theå naøo khoâng thöông xoùt söï yeáu ñuoái cuûa toâi. Nhöõng veát thöông treân thaân xaùc Ngöôøi ñaõ boäc loä cho chuùng ta nhöõng bí maät trong traùi tim Ngöôøi; chuùng cho pheùp chuùng ta chieâm ngöôõng maàu nhieäm loøng traéc aån cao caû cuûa Ngöôøi".[92]
105. Chuû ñeà naøy laïi xuaát hieän ñaëc bieät nôi William ôû Saint-Thierry, laø ngöôøi môøi goïi chuùng ta ñi vaøo traùi tim Chuùa Gieâsu, Ñaáng nuoâi chuùng ta töø chính baàu ngöïc cuûa Ngöôøi.[93] Ñieàu naøy khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân neáu chuùng ta nhôù laïi raèng ñoái vôùi William, "ngheä thuaät cuûa hoäi hoïa laø ngheä thuaät cuûa tình yeâu... Tình yeâu ñöôïc ñaùnh thöùc bôûi Ñaáng Taïo Hoùa cuûa thieân nhieân, vaø laø söùc maïnh cuûa taâm hoàn daãn daét noù ñeán ñuùng nôi vaø laø ñích ñieåm cuûa noù - nhö theå baèng troïng löïc töï nhieân cuûa noù vaäy".[94] Nôi thích hôïp ñoù, nôi tình yeâu ngöï trò troïn veïn, chính laø traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ: "Laïy Chuùa, Chuùa daãn daét ñeán nôi ñaâu nhöõng ngöôøi maø Chuùa oâm laáy vaø giöõ chaët vaøo traùi tim Chuùa? Laïy Chuùa Gieâsu, traùi tim Chuùa laø manna ngoït ngaøo thieân tính cuûa Chuùa maø Chuùa giöõ trong chieác bình vaøng laø linh hoàn Chuùa (x. Dt 9,4), vaø vöôït quaù moïi hieåu bieát. Phuùc cho nhöõng ai, sau khi lao vaøo nhöõng taàm saâu thaúm aáy, ñaõ ñöôïc Chuùa aån giaáu trong goùc saâu cuûa traùi tim Chuùa".[95]
106. Thaùnh Bonaventura keát hôïp hai traøo löu linh ñaïo naøy. Ngaøi trình baøy traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ nhö laø nguoàn cuûa caùc bí tích vaø aân suûng, vaø thuùc giuïc ñeå vieäc chuùng ta chieâm ngöôõng traùi tim ñoù trôû thaønh moái töông quan giöõa nhöõng ngöôøi baïn, moät cuoäc gaëp gôõ rieâng tö cuûa tình yeâu.
107. Bonaventura giuùp chuùng ta tröôùc heát traân troïng veû ñeïp cuûa aân suûng vaø caùc bí tích chaûy ra töø nguoàn maïch söï soáng laø caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa. "Moät ngöôøi lính ñaõ laáy ñoøng ñaâm vaø môû caïnh söôøn Ngöôøi, ñeå töø caïnh söôøn cuûa Chuùa Kitoâ ñang nguû treân thaäp giaù, Giaùo hoäi coù theå ñöôïc hình thaønh vaø Kinh Thaùnh ñöôïc öùng nghieäm raèng: 'Hoï seõ nhìn leân Ñaáng maø hoï ñaõ ñaâm thaâu'. Ñieàu naøy ñöôïc Chuùa Quan phoøng cho pheùp, ñeå töø maùu vaø nöôùc chaûy ra töø veát thöông ñoù, giaù cuûa söï cöùu roãi chuùng ta coù theå chaûy ra töø nguoàn suoái aån giaáu laø traùi tim Ngöôøi, laøm cho caùc bí tích cuûa Giaùo hoäi coù theå ban söï soáng aân suûng, vaø nhö vaäy gioáng nhö moät cheùn ñöôïc ñoå ñaày töø nguoàn maïch traøo leân söï soáng vónh cöûu".[96]
108. Roài Bonaventura keâu goïi chuùng ta ñi moät böôùc nöõa, ñeå vieäc chuùng ta tieáp caän aân suûng khoâng bò coi laø moät loaïi pheùp thuaät hay söï lan toûa xu höôùng taân Platon, maø ñuùng hôn laø moät töông quan tröïc tieáp vôùi Chuùa Kitoâ, moät söï nöông naùu trong traùi tim Ngöôøi, ñeå baát kyø ai uoáng töø nguoàn ñoù ñeàu trôû thaønh baïn höõu cuûa Chuùa Kitoâ, moät traùi tim ñaày yeâu thöông. "Vaäy haõy troãi daäy, hôõi linh hoàn laø baïn cuûa Chuùa Kitoâ, haõy laø chim boà caâu laøm toå trong khe ñaù; haõy laø chim seû tìm thaáy ñöôïc maùi aám vaø khoâng ngöøng canh giöõ; haõy laø chim gaùy giaáu aån ñöùa con cuûa tình yeâu tinh tuyeàn trong khe ñaù voâ cuøng thaùnh thieän aáy".[97]
Söï Truyeàn Baù Loøng Suøng Kính Traùi Tim Chuùa Kitoâ
109. Daàn daàn, caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa Kitoâ, laø nôi cuûa tình yeâu Ngöôøi vaø laø suoái nguoàn cuûa ñôøi soáng aân suûng, baét ñaàu ñöôïc lieân keát vôùi traùi tim Chuùa, ñaëc bieät laø trong ñôøi soáng ñan tu. Chuùng ta bieát raèng trong doøng lòch söû, loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ khoâng phaûi luoân luoân ñöôïc dieãn taû theo cuøng moät caùch, vaø raèng nhöõng phaùt trieån hieän ñaïi cuûa noù - lieân quan ñeán nhieàu kinh nghieäm taâm linh khaùc nhau - khoâng theå ruùt ra tröïc tieáp töø caùc hình thöùc thôøi Trung coå, caøng khoâng theå ruùt ra töø caùc hình thöùc thuoäc Thaùnh Kinh maø trong ñoù chuùng ta thoaùng thaáy nhöõng haït gioáng cuûa loøng suøng kính naøy. Maëc duø vaäy, Giaùo hoäi ngaøy nay khoâng loaïi boû baát cöù ñieàu gì toát laønh maø Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ ban cho chuùng ta qua caùc theá kyû, vì Giaùo hoäi bieát raèng mình luoân coù theå phaân ñònh moät yù nghóa roõ raøng vaø saâu xa hôn trong moät soá khía caïnh cuûa loøng suøng kính ñoù, vaø ñaït ñöôïc nhöõng nhaän thöùc môùi theo thôøi gian.
110. Moät soá phuï nöõ thaùnh thieän, khi keå laïi nhöõng kinh nghieäm gaëp gôõ Chuùa Kitoâ, ñaõ noùi veà vieäc nghæ ngôi trong traùi tim Chuùa nhö nguoàn cuûa söï soáng vaø söï bình an noäi taâm. Ñaây laø tröôøng hôïp cuûa caùc thaùnh Lutgarde vaø Mechtilde ôû Hackeborn, thaùnh Angela ôû Foligno vaø Julian ôû Norwich, vaø nhieàu vò khaùc. Thaùnh Gertrude ôû Helfta, moät ñan nöõ Xitoâ, keå veà moät laàn khi caàu nguyeän ngaøi töïa ñaàu vaøo traùi tim Chuùa Kitoâ vaø nghe thaáy nhòp ñaäp cuûa traùi tim aáy. Trong moät cuoäc ñoái thoaïi vôùi thaùnh söû Gioan, ngaøi ñaõ hoûi taïi sao vò thaùnh söû khoâng moâ taû trong Phuùc AÂm cuûa mình nhöõng caûm nghieäm khi töïa ñaàu nhö vaäy. Gertrude keát luaän raèng "aâm thanh ngoït ngaøo cuûa nhöõng nhòp ñaäp traùi tim ñoù ñaõ ñöôïc daønh rieâng cho thôøi hieän ñaïi, ñeå khi nghe thaáy chuùng, theá giôùi giaø nua vaø nguoäi laïnh cuûa chuùng ta coù theå ñöôïc ñoåi môùi trong tình yeâu cuûa Thieân Chuùa".[98] Phaûi chaêng ta cuõng coù theå nghó raèng ñaây thöïc söï laø moät thoâng ñieäp cho thôøi ñaïi cuûa mình, moät lôøi keâu goïi nhaän ra raèng theá giôùi cuûa chuùng ta thöïc söï ñaõ "giaø ñi", vaø caàn phaûi naém hieåu laïi söù ñieäp yeâu thöông cuûa Chuùa Kitoâ? Thaùnh Gertrude vaø thaùnh Mechtilde ñöôïc coi laø "nhöõng ngöôøi baïn taâm giao thaân thieát nhaát cuûa Thaùnh Taâm Chuùa".[99]
111. Caùc tu só Carthusian, ñöôïc khuyeán khích hôn heát bôûi Ludolph Saxony, ñaõ tìm thaáy nôi loøng suøng moä Thaùnh Taâm moät phöông tieän ñeå phaùt trieån tình caûm vaø söï gaàn guõi vôùi Chuùa Kitoâ. Taát caû nhöõng ai böôùc vaøo veát thöông cuûa traùi tim Ngöôøi ñeàu ñöôïc ñoát chaùy löûa tình yeâu. Thaùnh Catarina Siena ñaõ vieát raèng nhöõng ñau khoå cuûa Chuùa laø ñieàu chuùng ta khoâng theå hieåu ñöôïc, nhöng traùi tim roäng môû cuûa Chuùa Kitoâ cho pheùp chuùng ta coù moät cuoäc gaëp gôõ rieâng tö soáng ñoäng vôùi tình yeâu voâ bieân cuûa Ngöôøi. "Ta muoán veùn môû cho con bí maät cuûa traùi tim Ta, cho pheùp con thaáy noù môû ra, ñeå con hieåu ñöôïc raèng Ta ñaõ yeâu con nhieàu hôn nhöõng gì coù theå ñaõ ñöôïc chöùng toû qua söï ñau khoå maø Ta töøng phaûi chòu".[100]
112. Loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ daàn vöôït ra khoûi caùc böùc töôøng cuûa caùc ñan vieän ñeå laøm phong phuù cho linh ñaïo cuûa caùc thaày daïy, caùc nhaø giaûng thuyeát vaø caùc vò saùng laäp caùc doøng tu, nhöõng vò naøy tieáp tuïc truyeàn baù noù ñeán khaép nôi treân theá giôùi.[101]
113. Ñaëc bieät coù yù nghóa laø saùng kieán cuûa thaùnh Gioan Eudes - "sau söù vuï rao giaûng raát haêng haùi cuøng caùc anh em mình ôû Rennes, [ngaøi]ñaõ thuyeát phuïc vò giaùm muïc giaùo phaän chaáp thuaän vieäc cöû haønh leã Traùi Tim Ñaùng Toân Thôø cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Ñaây laø laàn ñaàu tieân moät leã nhö vaäy ñöôïc chính thöùc cho pheùp trong Giaùo hoäi. Sau ñoù, khoaûng giöõa naêm 1670 vaø 1671, caùc giaùm muïc cuûa Coutances, Evreux, Bayeux, Lisieux vaø Rouen ñaõ cho pheùp cöû haønh leã naøy trong caùc giaùo phaän cuûa mình".[102]
Thaùnh Phanxicoâ Saleâsioâ
114. Trong thôøi hieän ñaïi, caàn phaûi nhaéc ñeán söï ñoùng goùp quan troïng cuûa thaùnh Phanxicoâ Saleâsioâ. Phanxicoâ thöôøng chieâm ngaém traùi tim roäng môû cuûa Chuùa Kitoâ, traùi tim môøi goïi chuùng ta ôû laïi trong ñoù, trong moät töông quan yeâu thöông caù vò giuùp laøm saùng toû caùc maàu nhieäm trong cuoäc ñôøi cuûa Ngöôøi. Trong caùc taùc phaåm cuûa mình, vò Tieán só thaùnh thieän cuûa Giaùo hoäi phaûn ñoái moät neàn ñaïo ñöùc khaéc nghieät vaø moät loøng ñaïo neä luaät baèng caùch trình baøy traùi tim Chuùa Gieâsu nhö moät lôøi keâu goïi tín thaùc hoaøn toaøn vaøo hoaït ñoäng maàu nhieäm cuûa aân suûng Ngöôøi. Chuùng ta thaáy ñieàu naøy ñöôïc dieãn ñaït trong laù thö ngaøi göûi cho thaùnh Jane Francis de Chantal: "Toâi chaéc chaén raèng chuùng ta seõ khoâng coøn ôû laïi trong chính mình nöõa... nhöng seõ maõi maõi ôû trong caïnh söôøn mang thöông tích cuûa Chuùa, vì neáu taùch khoûi Ngöôøi, chuùng ta khoâng nhöõng khoâng theå laøm gì, maø ngay caû khi coù theå, chuùng ta cuõng seõ khoâng coù khao khaùt ñeå laøm baát cöù gì".[103]
115. Ñoái vôùi Phanxicoâ Saleâsioâ, loøng suøng moä ñích thöïc khoâng lieân quan gì ñeán meâ tín hay loøng ñaïo ñöùc hôøi hôït, vì noù gaén vôùi moät töông quan caù vò trong ñoù moãi ngöôøi chuùng ta caûm thaáy ñöôïc Chuùa Kitoâ bieát ñeán vaø yeâu thöông moät caùch ñoäc ñaùo vaø rieâng bieät. "Traùi tim ñaùng yeâu vaø ñaùng toân thôø voâ cuøng naøy cuûa Toân Sö chuùng ta, chaùy boûng tình yeâu maø Ngöôøi baøy toû vôùi chuùng ta, [laø] moät traùi tim maø ôû ñoù taát caû teân cuûa chuùng ta ñöôïc ghi# Quaû thaät laø moät nguoàn an uûi saâu xa khi bieát raèng chuùng ta ñöôïc Chuùa yeâu thöông saâu saéc ñeán vaäy, Ngöôøi luoân mang chuùng ta trong traùi tim Ngöôøi".[104] Vôùi hình aûnh teân chuùng ta ñöôïc vieát nôi traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ, thaùnh Phanxicoâ ñaõ muoán dieãn taû möùc ñoä maø tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ daønh cho moãi ngöôøi chuùng ta khoâng phaûi laø ñieàu gì ñoù tröøu töôïng vaø chung chung, maø hoaøn toaøn caù vò, cho pheùp moãi tín höõu caûm thaáy mình ñöôïc bieát ñeán vaø ñöôïc toân troïng vì con ngöôøi cuûa mình. "Thieân ñaøng naøy ñaùng yeâu bieát bao, nôi Chuùa laø maët trôøi vaø ngöïc Ngöôøi laø nguoàn suoái tình yeâu maø nhöõng ai ñöôïc chuùc phuùc seõ uoáng thoûa thích! Moãi chuùng ta coù theå nhìn vaøo ñoù vaø thaáy teân mình ñöôïc khaéc baèng nhöõng kyù töï cuûa tình yeâu, chæ coù tình yeâu ñích thöïc môùi coù theå ñoïc ñöôïc caùc teân aáy, voán ñaõ ñöôïc tình yeâu ñích thöïc vieát ra. Laïy Chuùa meán yeâu! Vaø coøn gì nöõa, hôõi nöõ töû yeâu daáu, veà nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa chuùng ta? Chaéc chaén hoï cuõng seõ ôû ñoù; vì ngay caû khi traùi tim chuùng ta khoâng coù tình yeâu, thì noù vaãn coù noãi khaùt khao veà tình yeâu vaø coù nhöõng khôûi ñaàu cuûa tình yeâu".[105]
116. Thaùnh Phanxicoâ coi kinh nghieäm naøy veà tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ nhö laø coát yeáu cho ñôøi soáng thieâng lieâng, thöïc söï laø moät trong nhöõng chaân lyù lôùn cuûa ñöùc tin: "Vaâng, hôõi nöõ töû yeâu daáu, Ngöôøi nghó ñeán con vaø khoâng chæ theá, Ngöôøi nghó ñeán caû töøng sôïi toùc moûng maûnh nhaát treân ñaàu con: ñaây laø moät ñieàu khoaûn cuûa ñöùc tin vaø khoâng theå nghi ngôø gì caû".[106] Vì theá, ngöôøi tín höõu coù khaû naêng phoù thaùc hoaøn toaøn vaøo traùi tim Chuùa Kitoâ, nôi hoï tìm thaáy söï nghæ ngôi, an uûi vaø söùc maïnh: "Laïy Chuùa! Thaät haïnh phuùc bieát bao khi ñöôïc oâm laáy vaø ñöôïc ngaû vaøo loøng Ñaáng Cöùu Theá. Haõy ôû laïi ñoù, hôõi nöõ töû yeâu daáu, gioáng nhö moät taâm hoàn beù nhoû khaùc laø thaùnh Gioan, trong khi nhöõng ngöôøi xung quanh ñang thöôûng thöùc nhöõng moùn aên khaùc nhau treân baøn aên cuûa Chuùa, haõy töïa ñaàu, töïa linh hoàn vaø thaàn trí cuûa con vaøo loøng yeâu thöông cuûa vò Chuùa ñaùng yeâu meán naøy, trong moät cöû chæ hoaøn toaøn tín thaùc".[107] "Ta hy voïng raèng con ñang nghæ ngôi trong khe ñaù cuûa chim gaùy vaø trong caïnh söôøn Ñaáng Cöùu Theá daáu yeâu bò ñaâm thuûng cuûa chuùng ta... Chuùa chuùng ta toát laønh bieát bao, hôõi nöõ töû yeâu daáu cuûa ta! Traùi tim cuûa Ngöôøi yeâu thöông bieát bao! Chuùng ta haõy ôû laïi ñaây, trong nôi nöông naùu thaùnh thieän naøy".[108]
117. Ñoàng thôøi, trung thaønh vôùi giaùo huaán cuûa mình veà söï thaùnh hoùa cuoäc soáng thöôøng ngaøy, thaùnh Phanxicoâ gôïi yù raèng kinh nghieäm naøy dieãn ra giöõa caùc hoaït ñoäng, caùc coâng vieäc boån phaän trong ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa chuùng ta. "Veà nhöõng linh hoàn qua caàu nguyeän ñöôïc thu huùt vaøo söï ñôn sô thaùnh thieän naøy, söï phoù thaùc hoaøn toaøn naøy vaøo Thieân Chuùa - baïn hoûi toâi: Nhöõng linh hoàn aáy neân haønh xöû theá naøo trong moïi haønh ñoäng cuûa mình? Toâi seõ traû lôøi raèng khoâng chæ trong caàu nguyeän, maø coøn trong loái soáng haøng ngaøy, hoï neân luoân tieán tôùi trong tinh thaàn ñôn sô, sieâu thoaùt vaø hoaøn toaøn ñaët taâm hoàn mình, caùc haønh ñoäng vaø nhöõng thaønh töïu cuûa mình qui phuïc thaùnh yù Thieân Chuùa. Vaø haõy laøm nhö vaäy vôùi moät tình yeâu ñöôïc ñaùnh daáu baèng söï tin töôûng hoaøn toaøn vaø tuyeät ñoái, phoù thaùc baûn thaân cho aân suûng vaø cho söï chaêm soùc cuûa tình yeâu vónh cöûu maø Chuùa Quan phoøng ban cho mình".[109]
118. Vì lyù do naøy, khi tìm kieám moät bieåu töôïng ñeå chuyeån taûi taàm nhìn cuûa mình veà ñôøi soáng taâm linh, Phanxicoâ Saleâsioâ ñaõ keát luaän: "Meï yeâu daáu, neáu Meï ñoàng yù, con nghó raèng chuùng ta neân laáy bieåu töôïng laø moät traùi tim bò hai muõi teân ñaâm thuûng, toaøn boä ñöôïc bao boïc trong moät voøng gai".[110]
Moät Tuyeân Ngoân Môùi Veà Tình Yeâu
119. Töø aûnh höôûng laønh maïnh cuûa linh ñaïo Saleâdieâng naøy, caùc söï kieän ôû Paray-le-Monial ñaõ dieãn ra vaøo cuoái theá kyû 17. Thaùnh Margaret Marie Alacoque ñaõ töôøng thuaät moät loaït caùc laàn hieän ra ñaùng chuù yù cuûa Chuùa Kitoâ giöõa cuoái thaùng 12 naêm 1673 vaø thaùng 6 naêm 1675. Neàn taûng cuûa nhöõng söï kieän naøy laø moät lôøi tuyeân boá veà tình yeâu noåi baät trong laàn hieän ra ñaàu tieân. Chuùa Gieâsu ñaõ noùi: "Traùi tim thaàn linh cuûa Ta chaùy boûng tình yeâu ñoái vôùi loaøi ngöôøi, vaø ñaëc bieät ñoái vôùi con, ñeán noãi khoâng coøn coù theå kìm neùn nôi mình ngoïn löûa cuûa yeâu thöông noàng chaùy, noù phaûi tuoân ñoå qua con vaø ñöôïc bieåu loä cho moïi ngöôøi, ñeå laøm cho moïi ngöôøi neân phong phuù baèng nhöõng kho taøng quyù giaù maø giôø ñaây Ta tieát loä cho con".[111]
120. Töôøng thuaät cuûa thaùnh Margaret Marie raát maïnh meõ vaø gaây caûm ñoäng saâu xa: "Ngöôøi ñaõ maïc khaûi cho toâi nhöõng ñieàu kyø dieäu nôi tình yeâu cuûa Ngöôøi vaø nhöõng bí maät khoâng theå giaûi thích ñöôïc cuûa Thaùnh Taâm Ngöôøi maø Ngöôøi vaãn giaáu kín ñoái vôùi toâi cho ñeán khi Ngöôøi môû noù ra cho toâi laàn ñaàu tieân, moät caùch aán töôïng vaø thuyeát phuïc ñeán noãi Ngöôøi khoâng ñeå toâi coù choã naøo maø nghi ngôø".[112] Trong nhöõng laàn hieän ra sau ñoù, thoâng ñieäp ñaày an uûi ñoù ñaõ ñöôïc nhaéc laïi: "Ngöôøi ñaõ tieát loä cho toâi nhöõng ñieàu kyø dieäu khoâng theå dieãn taû ñöôïc cuûa tình yeâu thuaàn khieát nôi Ngöôøi, vaø tình yeâu ñoù ñaõ laøm cho Ngöôøi yeâu nhaân loaïi ñeán möùc naøo".[113]
121. Nhaän thöùc maïnh meõ naøy veà tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ maø thaùnh Margaret Marie ñeå laïi cho chuùng ta coù theå thuùc ñaåy chuùng ta keát hôïp maät thieát hôn vôùi Ngöôøi. Chuùng ta khoâng caàn phaûi caûm thaáy baét buoäc phaûi chaáp nhaän hoaëc naém ñöôïc moïi chi tieát trong kinh nghieäm taâm linh cuûa Margaret, trong ñoù, nhö thöôøng xaûy ra, söï can thieäp cuûa Thieân Chuùa keát hôïp vôùi caùc yeáu toá cuûa con ngöôøi lieân quan ñeán nhöõng khaùt voïng, nhöõng quan taâm vaø nhöõng hình aûnh trong noäi taâm cuûa caù nhaân.[114] Nhöõng kinh nghieäm nhö theá phaûi luoân ñöôïc dieãn giaûi döôùi aùnh saùng cuûa Phuùc AÂm vaø truyeàn thoáng linh ñaïo phong phuù cuûa Giaùo hoäi, ngay caû khi chuùng ta thöøa nhaän nhöõng ñieàu toát ñeïp maø chuùng ñem laïi cho nhieàu anh chò em cuûa mình. Theo ñoù, chuùng ta coù theå nhaän ra nhöõng aân ban cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn hieän dieän trong caùc kinh nghieäm ñöùc tin vaø ñöùc meán ñoù. Quan troïng hôn baát kyø chi tieát rieâng bieät naøo laø coát loõi cuûa thoâng ñieäp ñöôïc trao cho chuùng ta, coù theå ñöôïc toùm taét trong nhöõng lôøi maø thaùnh Margaret Marie ñaõ nghe: "Ñaây laø traùi tim ñaõ yeâu thöông con ngöôøi ñeán noãi khoâng tieác ñieàu gì, thaäm chí ñeán möùc truùt roãng vaø tieâu huûy chính noù ñeå cho thaáy tình yeâu cuûa noù".[115]
122. Nhö theá, söï kieän hieän ra naøy môøi goïi chuùng ta lôùn leân trong cuoäc gaëp gôõ vôùi Chuùa Kitoâ, ñaët troïn loøng tin töôûng vaøo tình yeâu cuûa Ngöôøi, cho ñeán khi chuùng ta ñaït ñöôïc söï keát hôïp troïn veïn vaø döùt khoaùt vôùi Ngöôøi. "Traùi tim thaàn linh cuûa Chuùa Gieâsu caàn phaûi thay theá traùi tim cuûa chuùng ta theo moät caùch naøo ñoù; caàn phaûi ñeå cho moät mình Ngöôøi soáng vaø hoaït ñoäng trong chuùng ta vaø vì chuùng ta; yù chí cuûa Ngöôøi... caàn phaûi hoaït ñoäng caùch tuyeät ñoái vaø khoâng coù baát kyø söï khaùng cöï naøo töø phía chuùng ta; vaø cuoái cuøng laø tình caûm, tö töôûng vaø öôùc muoán cuûa traùi tim Ngöôøi caàn phaûi thay theá cho tình caûm, tö töôûng vaø öôùc muoán cuûa chuùng ta, ñaëc bieät laø tình yeâu cuûa Ngöôøi, ñeå Ngöôøi ñöôïc yeâu nôi chính Ngöôøi vaø vì chuùng ta. Vì theá, traùi tim ñaùng yeâu meán naøy laø taát caû cuûa chuùng ta, ñeå ta coù theå noùi cuøng vôùi thaùnh Phaoloâ raèng chuùng ta khoâng coøn soáng cuoäc soáng cuûa mình nöõa, nhöng chính Ngöôøi soáng trong chuùng ta".[116]
123. Trong söù ñieäp ñaàu tieân maø thaùnh Margaret Marie nhaän ñöôïc, lôøi môøi goïi naøy ñaõ ñöôïc dieãn taû baèng nhöõng töø ngöõ soáng ñoäng, noàng nhieät vaø yeâu thöông. "Ngöôøi ñaõ xin traùi tim toâi, vaø toâi ñaõ xin Ngöôøi cöù nhaän laáy, Ngöôøi ñaõ nhaän, vaø roài Ngöôøi ñaët toâi vaøo trong traùi tim ñaùng toân thôø cuûa Ngöôøi, qua ñoù Ngöôøi cho toâi thaáy traùi tim toâi gioáng nhö moät nguyeân töû beù nhoû bò thieâu ruïi trong loø löûa cuûa chính traùi tim Ngöôøi".[117]
124. Maët khaùc, chuùng ta thaáy raèng Ñaáng hieán mình cho chuùng ta laø Chuùa Kitoâ phuïc sinh vaø vinh quang, traøn ñaày söï soáng vaø aùnh saùng. Ñaønh raèng nhieàu luùc Ngöôøi ñaõ noùi veà söï ñau khoå maø Ngöôøi phaûi chòu vì chuùng ta vaø veà söï voâ ôn ñaùp laïi, thì ñieàu chuùng ta thaáy ôû ñaây khoâng phaûi laø maùu vaø nhöõng veát thöông ñau ñôùn cuûa Ngöôøi cho baèng laø aùnh saùng vaø ngoïn löûa cuûa Chuùa söï soáng. Nhöõng veát thöông cuûa cuoäc khoå naïn khoâng bieán maát, nhöng giôø ñaây ñaõ ñöôïc bieán hình. ÔÛ ñaây, chuùng ta thaáy maàu nhieäm Vöôït qua trong taát caû söï huy hoaøng cuûa noù: "Moät laàn, khi Mình Thaùnh Chuùa ñöôïc ñaët leân, Chuùa Gieâsu hieän ra, röïc rôõ vinh quang, vôùi naêm veát thöông cuûa Ngöôøi troâng gioáng nhö raát nhieàu maët trôøi buøng chaùy töø nhaân tính thaùnh thieän cuûa Ngöôøi, nhöng treân heát laø töø ngöïc ñaùng yeâu cuûa Ngöôøi, troâng gioáng nhö moät loø löûa. Môû aùo choaøng ra, Ngöôøi ñeå loä traùi tim ñaày yeâu thöông vaø heát söùc ñaùng yeâu cuûa Ngöôøi, ñoù laø nguoàn cuûa nhöõng ngoïn löûa aáy. Sau ñoù, toâi ñaõ khaùm phaù ra nhöõng ñieàu kyø dieäu khoân taû veà tình yeâu thuaàn khieát cuûa Ngöôøi, Ngöôøi yeâu thöông con ngöôøi ñeán cuøng baèng tình yeâu aáy, nhöng chæ nhaän ñöôïc töø hoï söï voâ ôn vaø thôø ô".[118]
Thaùnh Claude De La Colombieøre
125. Khi thaùnh Claude de La Colombieøre bieát veà nhöõng kinh nghieäm cuûa thaùnh Margaret Marie, ngaøi ñaõ ngay laäp töùc baûo veä Margaret vaø baét ñaàu truyeàn baù thoâng tin veà caùc cuoäc hieän ra. Thaùnh Claude ñaõ ñoùng moät vai troø ñaëc bieät trong vieäc phaùt trieån söï hieåu bieát veà loøng suøng kính Thaùnh Taâm vaø yù nghóa cuûa noù döôùi aùnh saùng Phuùc AÂm.
126. Moät soá ngoân ngöõ cuûa thaùnh Margaret Marie, neáu khoâng ñöôïc hieåu roõ, coù theå gôïi yù veà söï tin töôûng khoâng phuø hôïp ñaët vaøo nhöõng hy sinh vaø leã vaät caù nhaân cuûa chuùng ta. Thaùnh Claude nhaán maïnh raèng vieäc chieâm ngaém traùi tim Chuùa Gieâsu, neáu chaân thöïc, seõ khoâng gaây ra söï töï maõn hay söï töï tin phuø phieám vaøo nhöõng kinh nghieäm cuûa chính chuùng ta hay nhöõng noã löïc con ngöôøi, maø ñuùng hôn ñoù laø söï phoù thaùc heát möïc vaøo Chuùa Kitoâ, nhôø ñoù cuoäc soáng chuùng ta seõ ñöôïc laáp ñaày baèng söï bình an, an ninh vaø quyeát taâm. Ngaøi ñaõ dieãn taû söï tin töôûng tuyeät ñoái naøy caùch huøng hoàn nhaát trong moät lôøi caàu nguyeän noåi tieáng:
"Laïy Chuùa, con tin chaéc raèng Chuùa luoân ñeå maét ñeán nhöõng ai hy voïng vaøo Chuùa, chuùng con khoâng thieáu thoán ñieàu gì khi chuùng con caäy döïa hoaøn toaøn vaøo Chuùa, vaø con quyeát taâm trong töông lai seõ soáng töï do khoûi moïi lo toan vaø trao phoù moïi phieàn muoän cuûa mình cho Chuùa... Con seõ khoâng bao giôø ñaùnh maát hy voïng. Con seõ giöõ noù cho ñeán giaây phuùt cuoái cuøng cuûa cuoäc ñôøi; vaø vaøo luùc ñoù, taát caû quyû trong ñòa nguïc seõ coá söùc giöït nieàm hy voïng ñoù khoûi con... Thieân haï coù theå tìm kieám haïnh phuùc töø cuûa caûi hay taøi naêng cuûa hoï; thieân haï coù theå döïa vaøo söï voâ toäi trong ñôøi soáng cuûa hoï, hoaëc söï nghieâm chænh trong vieäc saùm hoái cuûa hoï, hoaëc soá löôïng boá thí cuûa hoï, hoaëc loøng soát saéng trong lôøi caàu nguyeän cuûa hoï. Ñoái vôùi con, laïy Chuùa, taát caû söï tin töôûng cuûa con laø chính söï tin töôûng. Söï tin töôûng naøy chöa bao giôø löøa doái baát kyø ai... Vì vaäy, con chaéc chaén raèng con seõ ñöôïc haïnh phuùc vónh cöûu, vì con hy voïng vöõng chaéc nhö theá, vaø laïy Chuùa, chính bôûi Chuùa maø con hy voïng ñieàu ñoù".[119]
127. Trong moät ghi chuù vaøo thaùng 1 naêm 1677, sau khi ñeà caäp ñeán söï baûo ñaûm maø ngaøi caûm nhaän veà söù maïng cuûa mình, Claude tieáp tuïc: "Toâi ñaõ baét ñaàu bieát raèng Chuùa muoán toâi phuïc vuï Ngöôøi baèng caùch ñaït ñöôïc troïn veïn nhöõng mong muoán cuûa Ngöôøi lieân quan ñeán loøng suøng kính Ngöôøi ñaõ gôïi yù cho moät ngöôøi maø Ngöôøi tin töôûng truyeàn ñaït, vaø vì lôïi ích cuûa ngöôøi aáy maø Ngöôøi muoán duøng söï yeáu ñuoái cuûa toâi. Toâi ñaõ duøng noù ñeå giuùp ñôõ moät soá ngöôøi".[120]
128. Phaûi nhìn nhaän raèng linh ñaïo cuûa Chaân phöôùc Claude de La Colombieøre ñaõ ñem laïi moät toång hôïp tinh teá giöõa kinh nghieäm taâm linh saâu saéc vaø ñaày caûm kích cuûa thaùnh Margaret Marie vaø hình thöùc chieâm nghieäm soáng ñoäng vaø cuï theå ñöôïc tìm thaáy trong Linh Thao cuûa thaùnh Inhaxioâ Loyola. Vaøo ñaàu tuaàn thöù ba cuûa Linh Thao, Claude ñaõ suy ngaãm: "Coù hai ñieàu ñaõ laøm toâi xuùc ñoäng theo moät caùch ñaùng kinh ngaïc. Thöù nhaát, thaùi ñoä cuûa Chuùa Kitoâ ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tìm caùch baét Ngöôøi. Traùi tim Ngöôøi ñaày buoàn phieàn xoùt xa; moïi xung naêng hung döõ ñeàu ñöôïc giaûi phoùng choáng laïi Ngöôøi vaø toaøn boä töï nhieân ñang hoãn loaïn, nhöng giöõa taát caû söï hoãn loaïn naøy, taát caû nhöõng caùm doã naøy, traùi tim Ngöôøi vaãn kieân ñònh höôùng veà Thieân Chuùa. Ngöôøi khoâng ngaàn ngaïi choïn theo nhaân ñöùc vaø laø nhaân ñöùc cao nhaát. Thöù hai, thaùi ñoä cuûa chính traùi tim ñoù ñoái vôùi Giuña, keû ñaõ phaûn boäi Ngöôøi, ñoái vôùi caùc toâng ñoà heøn nhaùt ñaõ boû rôi Ngöôøi, ñoái vôùi caùc thöôïng teá vaø nhöõng ngöôøi khaùc chòu traùch nhieäm veà cuoäc baùch haïi maø Ngöôøi phaûi chòu; khoâng gì trong taát caû nhöõng ñieàu aáy coù theå khôi leân trong Ngöôøi moät chuùt caûm giaùc oaùn haän hay phaãn noä. Moät laàn nöõa toâi ñeán tröôùc traùi tim naøy, khoâng giaän döõ, khoâng cay ñaéng, thay vaøo ñoù laø traøn ñaày loøng thöông caûm chaân thaønh ñoái vôùi nhöõng keû thuø cuûa traùi tim aáy".[121]
Thaùnh Charles De Foucauld Vaø Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu
129. Thaùnh Charles de Foucauld vaø thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu, tuy khoâng chuû yù, song ñaõ ñònh hình laïi moät soá khía caïnh cuûa loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ vaø qua ñoù giuùp chuùng ta hieåu loøng suøng kính naøy theo moät tinh thaàn mang tính Phuùc AÂm hôn nöõa. Giôø ñaây chuùng ta haõy xem xeùt loøng suøng kính naøy ñöôïc theå hieän nhö theá naøo trong ñôøi soáng cuûa caùc ngaøi. Trong chöông tieáp theo, chuùng ta seõ quay laïi vôùi caùc ngaøi, ñeå minh hoïa chieàu kích söù maïng noåi baät maø moãi vò ñaõ mang ñeán cho loøng suøng kính naøy.
Iesus Caritas
130. ÔÛ Louye, Charles de Foucauld quen ñeán vieáng Mình Thaùnh Chuùa cuøng vôùi ngöôøi chò hoï cuûa mình, Marie de Bondy. Moät ngaøy noï, chò aáy ñaõ cho Charles xem moät böùc aûnh Thaùnh Taâm.[122] Ngöôøi chò hoï naøy ñaõ ñoùng moät vai troø troïng yeáu trong cuoäc hoaùn caûi cuûa Charles, nhö chính ngaøi ñaõ thöøa nhaän: "Vì Chuùa ñaõ bieán chò thaønh khí cuï ñaàu tieân cuûa loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi ñoái vôùi toâi, neân moïi thöù khaùc baét ñaàu töø chò. Neáu chò khoâng giuùp toâi hoaùn caûi, ñöa toâi ñeán vôùi Chuùa Gieâsu vaø daïy toâi töøng chuùt moät, töøng chöõ moät, taát caû nhöõng gì thaùnh thieän vaø toát laønh, thì hoâm nay toâi seõ ôû ñaâu?"[123] Ñieàu Marie ñaùnh thöùc trong Charles laø moät nhaän thöùc thaâm saâu veà tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu. Ñoù laø ñieàu coát yeáu, vaø taäp trung vaøo loøng suøng kính traùi tim Chuùa Gieâsu, nôi ngaøi gaëp ñöôïc loøng thöông xoùt voâ bieân: "Chuùng ta haõy tin töôûng vaøo loøng thöông xoùt voâ haïn cuûa Ñaáng maø chò ñaõ daãn toâi ñeán ñeå bieát traùi tim Ngöôøi".[124]
131. Sau ñoù, cha linh höôùng cuûa ngaøi, Cha Henri Huvelin, ñaõ giuùp Charles hieåu saâu hôn veà maàu nhieäm voâ giaù cuûa "traùi tim dieãm phuùc maø cha ñaõ noùi vôùi con raát nhieàu laàn".[125] Vaøo ngaøy 6 thaùng 6 naêm 1889, Charles ñaõ daâng mình cho Thaùnh Taâm, nôi ngaøi tìm thaáy tình yeâu voâ bieân. Ngaøi noùi vôùi Chuùa Kitoâ: "Chuùa ñaõ ban cho con raát nhieàu ôn laønh, ñeán noãi seõ laø voâ ôn ñoái vôùi traùi tim Chuùa neáu nhö con khoâng tin raèng traùi tim Chuùa saün saøng ban cho con moïi ñieàu toát laønh, khoâng giôùi haïn möùc ñoä, vaø neáu con khoâng tin raèng tình yeâu vaø loøng quaûng ñaïi cuûa Chuùa laø voâ bieân".[126] Charles ñaõ trôû thaønh moät aån só "döôùi danh nghóa traùi tim Chuùa Gieâsu".[127]
132. Vaøo ngaøy 17 thaùng 5 naêm 1906, ñuùng ngaøy maø Charles, moät mình, khoâng theå cöû haønh Thaùnh leã nöõa, ngaøi ñaõ vieát veà lôøi höùa cuûa mình "ñeå traùi tim Chuùa Gieâsu soáng trong toâi, ñeå khoâng coøn laø toâi soáng, maø laø traùi tim Chuùa Gieâsu soáng trong toâi, nhö Ngöôøi ñaõ soáng ôû Nadaret".[128] Tình baïn cuûa ngaøi vôùi Chuùa Gieâsu, töø traùi tim ñeán traùi tim, khoâng phaûi laø moät loøng ñaïo ñöùc rieâng tö. Noù ñaõ truyeàn caûm höùng cho cuoäc soáng khaéc khoå maø ngaøi ñaõ soáng ôû Nadaret, xuaát phaùt töø mong muoán baét chöôùc Chuùa Kitoâ vaø trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ngöôøi. Loøng suøng kính ñaày yeâu thöông cuûa ngaøi ñoái vôùi traùi tim Chuùa Gieâsu ñaõ coù taùc ñoäng cuï theå ñeán loái soáng cuûa ngaøi, vaø Nadaret cuûa ngaøi ñöôïc nuoâi döôõng bôûi moái töông quan caù vò cuûa ngaøi vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ.
Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu
133. Gioáng nhö thaùnh Charles de Foucauld, thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu nhaän aûnh höôûng cuûa söï canh taân loøng suøng kính ñaõ lan roäng khaép nöôùc Phaùp vaøo theá kyû 19. Cha Almire Pichon, vò linh höôùng cuûa gia ñình, ñöôïc coi laø moät toâng ñoà nhieät thaønh cuûa Thaùnh Taâm. Moät trong nhöõng ngöôøi chò cuûa Teâreâsa laáy teân doøng laø "Nöõ tu Marie Thaùnh Taâm", vaø ñan vieän maø Teâreâsa gia nhaäp ñöôïc cung hieán cho Thaùnh Taâm. Tuy nhieân, loøng suøng kính cuûa Teâreâsa ñaõ mang moät soá neùt rieâng bieät trong ñoái chieáu vôùi loøng ñaïo ñöùc thoâng thöôøng cuûa thôøi ñoù.
134. Khi möôøi laêm tuoåi, Teâreâsa coù theå noùi veà Chuùa Gieâsu nhö laø Ñaáng "coù traùi tim ñaäp cuøng nhòp vôùi traùi tim toâi".[129] Hai naêm sau, khi noùi veà hình aûnh traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ ñoäi maõo gai, Teâreâsa ñaõ vieát trong moät laù thö: "Chò bieát raèng em khoâng nhìn Thaùnh Taâm nhö moïi ngöôøi khaùc. Em nghó raèng Traùi Tim cuûa Phu Quaân chæ laø cuûa rieâng em, cuõng nhö traùi tim em laø cuûa rieâng Ngöôøi, vaø vì theá em noùi chuyeän vôùi Ngöôøi trong söï rieâng tö cuûa cuoäc trao ñoåi loøng keà loøng thuù vò naøy, trong khi chôø ñôïi moät ngaøy ñöôïc chieâm ngöôõng Ngöôøi maët ñoái maët".[130]
135. Trong moät baøi thô cuûa mình, Teâreâsa ñaõ noùi leân yù nghóa cuûa loøng suøng moä aáy, lieân quan nhieàu ñeán tình baïn vaø söï tín thaùc hôn laø caäy döïa vaøo nhöõng hy sinh cuûa mình:
"Toâi caàn moät traùi tim chaùy löûa dòu daøng,
Ngöôøi seõ laø choã döïa cuûa toâi maõi maõi,
Ngöôøi yeâu thöông moïi thöù trong toâi, caû söï yeáu ñuoái...
Vaø Ngöôøi khoâng bao giôø rôøi toâi, ngaøy hay ñeâm...
Toâi phaûi coù moät Thieân Chuùa mang laáy baûn tính cuûa toâi,
Vaø trôû thaønh ngöôøi anh, coù theå chòu ñöïng!...
OÂi! Con bieát roõ, taát caû söï coâng chính cuûa chuùng con
Ñeàu voâ giaù trò tröôùc maét Chuùa...
Vì vaäy, hôõi traùi tim Thieân Chuùa cuûa con, con choïn tình yeâu chaùy boûng cuûa Chuùa
Laøm luyeän nguïc cho mình!"[131]
136. Coù leõ baûn vaên quan troïng nhaát ñeå hieåu loøng suøng kính cuûa Teâreâsa ñoái vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ laø moät laù thö maø ngaøi vieát ba thaùng tröôùc khi qua ñôøi cho ngöôøi baïn laø Maurice Bellieøre. "Khi toâi thaáy Maria Mañaleâna böôùc tôùi tröôùc nhieàu vò khaùch, tuoân nöôùc maét röûa chaân cho Thaày ñaùng kính cuûa mình, ngöôøi maø laàn ñaàu tieân chò chaïm ñeán, toâi caûm thaáy raèng traùi tim cuûa chò ñaõ hieåu ñöôïc nhöõng vöïc thaúm khoâng ñaùy cuûa tình yeâu vaø loøng thöông xoùt nôi traùi tim Chuùa Gieâsu, vaø maëc duø chò laø toäi nhaân, traùi tim yeâu thöông naøy khoâng chæ saün saøng tha thöù cho chò maø coøn tuoân ñoå treân chò phuùc laønh töø söï maät thieát thaàn linh cuûa Ngöôøi, naâng chò leân nhöõng ñænh cao choùt voùt cuûa chieâm nieäm. OÂi! Ngöôøi anh em nhoû beù thaân meán, keå töø khi toâi ñöôïc ban ôn ñeå hieåu ñöôïc tình yeâu cuûa traùi tim Chuùa Gieâsu, toâi thöøa nhaän raèng tình yeâu aáy ñaõ xua tan moïi sôï haõi khoûi traùi tim toâi. Vieäc nhôù laïi nhöõng loãi laàm cuûa mình laøm toâi khieâm nhöôøng, thuùc ñaåy toâi khoâng bao giôø döïa vaøo söùc löïc cuûa mình voán chæ laø söï yeáu ñuoái, nhöng vieäc nhôù laïi naøy caøng noùi vôùi toâi veà loøng thöông xoùt vaø tình yeâu nhieàu hôn nöõa".[132]
137. Nhöõng nhaø ñaïo ñöùc muoán kieåm soaùt chaët cheõ loøng thöông xoùt vaø aân suûng cuûa Chuùa coù theå tuyeân boá raèng Teâreâsa coù theå noùi nhö vaäy vì ngaøi laø moät vò thaùnh, coøn moät ngöôøi bình thöôøng khoâng theå noùi nhö theá ñöôïc. Theo caùch ñoù, hoï loaïi boû khoûi linh ñaïo cuûa thaùnh Teâreâsa tính ñoäc ñaùo tuyeät vôøi cuûa noù, laø ñieàu phaûn aùnh coát loõi cuûa Phuùc AÂm. Ñaùng buoàn thay, trong moät soá nhoùm Kitoâ höõu, chuùng ta thöôøng gaëp caùi coá gaéng eùp Chuùa Thaùnh Thaàn vaøo moät khuoân coù saün sao cho hoï coù theå giöõ moïi thöù döôùi söï giaùm saùt cuûa mình. Tuy nhieân, vò Tieán só Giaùo hoäi saéc saûo naøy ñaõ khieán hoï im laëng vaø maâu thuaãn tröïc tieáp vôùi quan ñieåm giaûn löôïc cuûa hoï baèng nhöõng lôøi roõ raøng sau ñaây: "Neáu toâi ñaõ phaïm taát caû moïi toäi aùc, thì toâi cuõng luoân coù cuøng söï tín thaùc; toâi caûm thaáy raèng toaøn boä nuùi toäi loãi aáy seõ gioáng nhö moät gioït nöôùc neùm vaøo loø löûa chaùy röïc".[133]
138. Vôùi Sô Marie, ngöôøi ñaõ taï ôn veà tình yeâu quaûng ñaïi cuûa mình daønh cho Chuùa, thaäm chí ñaõ chuaån bò ñeå chaáp nhaän tuaãn ñaïo, Teâreâsa ñaõ traû lôøi chi tieát trong moät laù thö trôû thaønh moät trong nhöõng coät moác quan troïng cuûa lòch söû linh ñaïo. Trang thö naøy caàn ñöôïc ñoïc ñi ñoïc laïi haøng ngaøn laàn vì chieàu saâu, söï roõ raøng vaø veû ñeïp cuûa noù. Trong thö ñoù, Teâreâsa giuùp ngöôøi chò mình, "Marie Thaùnh Taâm", traùnh taäp trung loøng suøng moä naøy vaøo söï ñau khoå, vì moät soá ngöôøi ñaõ trình baøy söï ñeàn buø chuû yeáu döôùi daïng tích luõy caùc hy sinh vaø caùc vieäc thieän. Veà phaàn mình, Teâreâsa trình baøy loøng tín thaùc nhö laø cuûa leã toát nhaát vaø to lôùn nhaát, laøm ñeïp loøng Chuùa Kitoâ: "Nhöõng öôùc muoán tuaãn ñaïo cuûa em chaúng laø gì caû; ñoù khoâng phaûi laø ñieàu mang laïi cho em loøng tín thaùc voâ haïn maø em caûm thaáy trong loøng mình. Noùi thaät, nhöõng öôùc muoán aáy laø söï giaøu coù thieâng lieâng laøm cho ngöôøi ta trôû neân baát coâng, khi ngöôøi ta an nghæ trong chuùng vôùi söï töï maõn vaø tin raèng chuùng laø ñieàu gì ñoù vó ñaïi... Ñieàu laøm haøi loøng [Chuùa Gieâsu], ñoù laø Ngöôøi thaáy em yeâu söï beù moïn vaø söï ngheøo naøn cuûa mình, nieàm troâng caäy baát khuaát maø em ñaët nôi loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi... Ñoù laø kho baùu duy nhaát cuûa em... Neáu chò muoán caûm thaáy vui söôùng, caûm thaáy thích thuù vôùi ñau khoå, thì ñoù laø chò ñang tìm kieám söï an uûi cho mình... Haõy hieåu raèng ñeå trôû thaønh hieán leã tình yeâu daâng Ngöôøi, thì keû caøng yeáu ñuoái, keû khoâng coù khaùt khao hay nhaân ñöùc, thì seõ caøng phuø hôïp cho hoaït ñoäng cuûa Tình yeâu ñaày söùc thieâu ñoát vaø bieán ñoåi naøy... OÀ! Em muoán coù theå laøm cho chò hieåu ñöôïc caûm giaùc cuûa em bieát bao!... Chính loøng tín thaùc vaø khoâng gì ngoaøi loøng tín thaùc seõ chaéc chaén daãn chuùng ta ñeán vôùi Tình Yeâu".[134]
139. Trong nhieàu vaên lieäu cuûa mình, Teâreâsa noùi veà cuoäc vaät loän cuûa mình vôùi nhöõng hình thöùc linh ñaïo taäp trung quaù möùc vaøo noã löïc cuûa con ngöôøi, vaøo coâng traïng caù nhaân, vaøo vieäc daâng nhöõng hy sinh vaø laøm moät soá vieäc nhaát ñònh ñeå "giaønh ñöôïc thieân ñaøng". Ñoái vôùi Teâreâsa, "coâng traïng khoâng coát ôû laøm nhieàu hay cho ñi nhieàu, maø ñuùng hôn, coát ôû ñoùn nhaän".[135] Chuùng ta haõy ñoïc laïi moät soá baûn vaên ñaày yù nghóa saâu saéc naøy, trong ñoù Teâreâsa nhaán maïnh ñieàu naøy vaø trình baøy noù nhö moät phöông tieän ñôn giaûn vaø nhanh choùng ñeå naém laáy Chuùa "nôi traùi tim cuûa Ngöôøi".
140. Vôùi chò Leùonie, Teâreâsa vieát: "Em chaéc chaén vôùi chò raèng Thieân Chuùa toát hôn nhieàu so vôùi nhöõng gì chò tin. Ngaøi haøi loøng vôùi moät caùi nhìn thoaùng, moät tieáng thôû daøi yeâu thöông... Coøn em, em thaáy raát deã thöïc haønh söï hoaøn thieän vì em hieåu raèng ñoù laø vaán ñeà naém laáy Chuùa Gieâsu nôi traùi tim Ngöôøi... Haõy nhìn moät ñöùa treû vöøa quaáy raày meï mình... Neáu noù ñeán vôùi meï, dang roäng ñoâi tay nhoû beù, mæm cöôøi vaø noùi: 'Meï hoân con ñi, con seõ khoâng laøm theá nöõa ñaâu', lieäu meï noù coù theå khoâng dòu daøng oâm chaët noù vaøo loøng vaø queân ñi troø nghòch ngôïm treû con cuûa noù khoâng? Ñaønh raèng baø bieát ñöùa con beù boûng cuûa mình seõ laïi laøm theá vaøo laàn tôùi, nhöng ñieàu ñoù khoâng quan troïng; neáu noù laïi naém laáy traùi tim meï, noù seõ khoâng bò tröøng phaït".[136]
141. Töông töï, trong moät laù thö göûi cho Cha Adolphe Roulland, Teâreâsa vieát: "Taát caû con ñöôøng cuûa con laø tín thaùc vaø yeâu thöông. Con khoâng hieåu nhöõng taâm hoàn sôï haõi moät ngöôøi baïn dòu daøng nhö vaäy. Coù nhöõng luùc, khi con ñoïc moät soá luaän ñeà taâm linh trong ñoù söï hoaøn thieän ñöôïc cho thaáy qua haøng ngaøn chöôùng ngaïi vaät, ñöôïc bao quanh bôûi moät môù aûo töôûng, taâm trí nhoû beù toäi nghieäp cuûa con nhanh choùng meät moûi; con ñoùng cuoán saùch uyeân baùc ñang laøm ñaàu con tan naùt vaø laøm khoâ heùo traùi tim con, vaø con caàm laáy Kinh Thaùnh. Theá laø taát caû döôøng nhö saùng toû vôùi con; moät töø duy nhaát môû ra cho taâm hoàn con nhöõng chaân trôøi voâ taän, söï hoaøn thieän döôøng nhö ñôn giaûn vôùi con. Con thaáy raèng chæ caàn nhaän ra söï troáng roãng cuûa mình vaø phoù thaùc chính mình nhö moät ñöùa treû trong voøng tay cuûa Chuùa".[137]
142. Trong moät laù thö khaùc, Teâreâsa lieân heä ñieàu naøy vôùi tình yeâu thaáy nôi moät ngöôøi cha: "Toâi khoâng tin raèng traùi tim cuûa [moät] ngöôøi cha coù theå cöôõng laïi ñöôïc loøng tín thaùc cuûa ñöùa con, maø oâng voán bieát söï chaân thaønh vaø loøng yeâu thöông cuûa noù. Cho daãu oâng hieåu raèng ñöùa con mình seõ laïi phaïm cuøng nhöõng loãi laàm aáy nhieàu laàn, nhöng oâng luoân saün saøng tha thöù cho noù, neáu ñöùa con luoân giöõ laáy traùi tim oâng".[138]
Nhöõng Vang AÂm Trong Doøng Teân
143. Chuùng ta ñaõ thaáy thaùnh Claude de La Colombieøre keát hôïp kinh nghieäm taâm linh cuûa thaùnh Margaret Marie vôùi muïc tieâu cuûa Linh Thao. Toâi tin raèng vò trí cuûa Thaùnh Taâm trong lòch söû Doøng Teân xöùng ñaùng ñöôïc ñeà caäp caùch ngaén goïn.
144. Linh ñaïo cuûa Doøng Teân luoân ñeà xuaát moät "söï hieåu bieát noäi taâm veà Chuùa ñeå yeâu meán vaø theo Ngöôøi troïn veïn hôn".[139] Trong caùc baøi taäp Linh Thao cuûa ngaøi, thaùnh Inhaxioâ môøi goïi chuùng ta haõy ñaët mình tröôùc Phuùc AÂm noùi vôùi chuùng ta raèng "caïnh söôøn [Chuùa Kitoâ] bò ngoïn giaùo ñaâm thaâu vaø maùu cuøng nöôùc chaûy ra".[140] Khi nhöõng ngöôøi tónh taâm chieâm ngaém caïnh söôøn bò thöông cuûa Ñaáng chòu ñoùng ñinh, Inhaxioâ gôïi yù raèng hoï haõy böôùc vaøo trong traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ. Nhö vaäy, chuùng ta coù moät caùch ñeå môû roäng traùi tim mình, ñöôïc moät ngöôøi laø "baäc thaày veà tình caûm" khuyeân baûo - theo caùch noùi cuûa thaùnh Pheâroâ Faber trong moät laù thö göûi cho thaùnh Inhaxioâ.[141] Cha Juan Alfonso de Polanco ñaõ laëp laïi cuøng moät caùch dieãn ñaït ñoù khi vieát tieåu söû cuûa thaùnh Inhaxioâ: "Ngaøi [Ñöùc Hoàng y Gasparo Contarini] nhaän ra raèng nôi Cha Inhaxioâ, ngaøi ñaõ gaëp moät baäc thaày veà tình caûm".[142] Caùc cuoäc ñaøm thoaïi maø thaùnh Inhaxioâ ñeà nghò laø moät phaàn thieát yeáu cuûa söï ñaøo taïo traùi tim, vì trong ñoù, chuùng ta caûm nhaän vaø neám traûi baèng traùi tim moät thoâng ñieäp Phuùc AÂm vaø troø chuyeän veà thoâng ñieäp ñoù vôùi Chuùa. Thaùnh Inhaxioâ noùi raèng chuùng ta coù theå chia seû moái quan taâm cuûa mình vôùi Chuùa vaø tìm kieám lôøi khuyeân cuûa Ngöôøi. Baát kyø ai theo caùc baøi taäp Linh Thao ñeàu coù theå deã daøng thaáy raèng chuùng gaén vôùi moät cuoäc ñoái thoaïi, töø traùi tim ñeán traùi tim.
145. Thaùnh Inhaxioâ ñöa nhöõng vieäc chieâm nieäm cuûa ngaøi leân ñænh ñieåm döôùi chaân thaäp giaù vaø môøi goïi ngöôøi tónh taâm caàu xin Chuùa chòu ñoùng ñinh vôùi loøng caûm meán daït daøo, "nhö moät ngöôøi baïn vôùi moät ngöôøi baïn, nhö moät toâi tôù vôùi chuû cuûa mình", ñeå bieát mình phaûi laøm gì cho Ngöôøi.[143] Dieãn tieán cuûa caùc Baøi taäp leân ñeán ñænh ñieåm trong "Chieâm nieäm ñeå ñaït ñöôïc tình yeâu", ñieàu naøy naûy sinh loøng bieát ôn vaø vieäc daâng hieán "trí nhôù, söï hieåu bieát vaø yù chí" cuûa mình cho traùi tim voán laø nguoàn goác cuûa moïi ñieàu thieän haûo.[144] Vieäc chieâm nieäm noäi taâm naøy khoâng phaûi laø hoa traùi cuûa söï hieåu bieát vaø coá gaéng cuûa chuùng ta, nhöng phaûi ñöôïc caàu xin nhö moät moùn quaø.
146. Chính kinh nghieäm naøy ñaõ truyeàn caûm höùng cho söï keá thöøa huøng haäu cuûa caùc linh muïc Doøng Teân ñaõ noùi roõ raøng veà traùi tim Chuùa Gieâsu: Thaùnh Phanxicoâ Borgia, thaùnh Pheâroâ Faber, thaùnh Anphongsoâ Rodriguez, Cha AÙlvarez de Paz, Cha Vincent Carafa, Cha Kasper Druzbicki vaø voâ soá nhöõng ngöôøi khaùc. Naêm 1883, caùc tu só Doøng Teân tuyeân boá raèng "Doøng Teân chaáp nhaän vaø ñoùn nhaän vôùi traøn ñaày nieàm vui vaø loøng bieát ôn nhieäm vuï thuù vò nhaát maø Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ giao phoù, ñoù laø thöïc haønh, thuùc ñaåy vaø truyeàn baù loøng suøng kính traùi tim thaàn linh cuûa Ngöôøi".[145] Vaøo thaùng 9 naêm 1871, Cha Pieter Jan Beckx ñaõ thaùnh hieán Doøng cho Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu. Vaø nhö moät daáu chæ cho thaáy loøng suøng kính Thaùnh Taâm vaãn laø moät yeáu toá noåi baät trong ñôøi soáng cuûa Doøng, Cha Pedro Arrupe ñaõ laëp laïi söï thaùnh hieán aáy vaøo naêm 1972, vôùi nieàm xaùc tín ñöôïc ngaøi giaûi thích nhö sau: "Vì vaäy, toâi muoán noùi vôùi Doøng moät ñieàu maø toâi caûm thaáy mình khoâng theå im laëng. Töø khi vaøo taäp vieän, toâi luoân xaùc tín raèng ñieàu chuùng ta goïi laø loøng suøng kính Thaùnh Taâm coù chöùa ñöïng moät dieãn taû coù tính bieåu töôïng cho caùi tinh tuùy nhaát trong linh ñaïo Inhaxioâ, vaø coù moät hieäu naêng phi thöôøng - ultra quam speraverint- caû veà söï hoaøn haûo rieâng cuûa noù laãn veà hoa traùi toâng ñoà cuûa noù. Toâi vaãn tieáp tuïc xaùc tín nhö vaäy... Trong loøng suøng kính naøy, toâi gaëp ñöôïc moät trong nhöõng nguoàn maïch saâu xa nhaát cuûa ñôøi soáng noäi taâm cuûa mình".[146]
147. Khi thaùnh Gioan Phaoloâ II thuùc giuïc "taát caû caùc thaønh vieân cuûa Doøng phaûi nhieät thaønh hôn nöõa trong vieäc thuùc ñaåy loøng suøng kính naøy - laø ñieàu phuø hôïp vôùi nhöõng nhu caàu cuûa thôøi ñaïi chuùng ta hôn bao giôø heát" - ngaøi ñaõ laøm nhö vaäy vì ngaøi nhaän ra moái noái keát thaâm saâu giöõa loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ vaø linh ñaïo Inhaxioâ. Bôûi vì "nieàm khao khaùt 'bieát Chuùa moät caùch maät thieát' vaø 'noùi chuyeän' vôùi Ngöôøi, töø traùi tim ñeán traùi tim, laø ñaëc tröng cuûa ñoäng löïc toâng ñoà vaø linh ñaïo Inhaxioâ, nhôø caùc Baøi taäp Linh Thao, vaø ñoäng löïc naøy hoaøn toaøn phuïc vuï cho tình yeâu cuûa traùi tim Thieân Chuùa".[147]
Moät Traøo Löu Roäng Lôùn Cuûa Ñôøi Soáng Noäi Taâm
148. Loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ xuaát hieän trôû laïi trong haønh trình taâm linh cuûa nhieàu vò thaùnh, moãi vò moãi khaùc; ôû moãi vò, loøng suøng kính naøy ñeàu mang nhöõng saéc thaùi môùi. Ví duï, thaùnh Vincent de Paul thöôøng noùi raèng ñieàu Thieân Chuùa mong muoán laø traùi tim: "Chuùa chuû yeáu ñoøi hoûi traùi tim chuùng ta - traùi tim cuûa chuùng ta - vaø ñoù laø ñieàu coát yeáu. Laøm sao moät ngöôøi khoâng coù cuûa caûi laïi coù coâng ñöùc lôùn hôn moät ngöôøi coù nhieàu cuûa caûi maø hoï töø boû? Bôûi vì ngöôøi khoâng coù gì laøm ñieàu ñoù vôùi tình yeâu lôùn hôn; vaø ñoù laø ñieàu Thieân Chuùa ñaëc bieät mong muoán..."[148] Ñieàu naøy coù nghóa laø cho pheùp traùi tim mình gaén keát vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ. "Coù aân phuùc naøo maø moät nöõ tu khoâng hy voïng nhaän ñöôïc töø Chuùa khi maø nöõ tu aáy heát söùc coá gaéng ñaët traùi tim mình keát hôïp vôùi traùi tim cuûa Chuùa chuùng ta!"[149]
149. Ñoâi khi, chuùng ta coù theå bò caùm doã ñeå coi maàu nhieäm tình yeâu naøy nhö moät di tích ñaùng ngöôõng moä cuûa quaù khöù, moät linh ñaïo hay ho thích hôïp vôùi nhöõng thôøi tröôùc. Tuy nhieân, chuùng ta caàn thöôøng xuyeân töï nhuû raèng - nhö moät nhaø thöøa sai thaùnh thieän ñaõ töøng noùi - "traùi tim thaàn linh naøy - traùi tim ñaõ ñeå cho ngoïn giaùo cuûa keû thuø ñaâm thuûng, ñeå tuoân ñoå qua veát thöông thieâng thaùnh aáy caùc bí tích laøm neân Giaùo hoäi - laø moät traùi tim khoâng bao giôø ngöøng yeâu thöông".[150] Caùc vò thaùnh gaàn ñaây hôn, nhö thaùnh Pioâ Pietrelcina, thaùnh Teâreâsa Calcutta vaø nhieàu vò khaùc, ñaõ noùi veà traùi tim Chuùa Kitoâ vôùi loøng suøng moä saâu saéc. ÔÛ ñaây, toâi cuõng muoán nhaéc ñeán nhöõng kinh nghieäm cuûa thaùnh Faustina Kowalska, nhöõng kinh nghieäm naøy ñaõ giôùi thieäu laïi loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ baèng caùch nhaán maïnh ñaëc bieät ñeán söï soáng vinh quang cuûa Chuùa Phuïc sinh vaø loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi. Ñöôïc truyeàn caûm höùng töø nhöõng kinh nghieäm cuûa thaùnh nöõ vaø töø di saûn thieâng lieâng cuûa thaùnh Joùzef Sebastian Pelczar (1842-1924),[151] thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ lieân keát chaët cheõ nhöõng suy tö cuûa mình veà loøng Chuùa thöông xoùt vôùi loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ: "Giaùo hoäi döôøng nhö tuyeân xöng loøng Chuùa thöông xoùt vaø toân kính loøng thöông xoùt ñoù theo moät caùch ñoäc ñaùo khi Giaùo hoäi höôùng mình ñeán traùi tim Chuùa Kitoâ. Thaät vaäy, chính vieäc ñeán gaàn Chuùa Kitoâ trong maàu nhieäm traùi tim Ngöôøi seõ cho pheùp chuùng ta döøng laïi ôû ñieåm naøy cuûa söï maëc khaûi veà tình yeâu thöông xoùt cuûa Chuùa Cha, moät maëc khaûi laøm neân noäi dung coát loõi cuûa söù meänh thieân sai cuûa Con Ngöôøi".[152] Thaùnh Gioan Phaoloâ cuõng noùi veà Thaùnh Taâm theo phöông dieän raát rieâng tö, ngaøi thöøa nhaän raèng "Thaùnh Taâm ñaõ noùi vôùi toâi töø khi toâi coøn treû".[153]
150. Tính phuø hôïp beàn bæ cuûa loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ thì ñaëc bieät roõ raøng trong coâng cuoäc loan baùo Tin Möøng vaø giaùo duïc ñöôïc ñaûm nhaän bôûi voâ soá doøng tu nam vaø nöõ coù nguoàn goác ñöôïc ñaùnh daáu bôûi loøng suøng kính coù tính Kitoâ hoïc saâu saéc naøy. Vieäc lieät keâ teân cuûa taát caû caùc doøng tu naøy seõ laø moät coâng vieäc voâ taän. Chuùng ta haõy chæ xem xeùt hai ví duï ñöôïc laáy ngaãu nhieân: "Ñaáng saùng laäp [thaùnh Daniel Comboni] ñaõ khaùm phaù ra trong maàu nhieäm traùi tim Chuùa Gieâsu nguoàn söùc maïnh cho söï daán thaân söù maïng thöøa sai cuûa mình".[154] "Ñöôïc cuoán vaøo nhöõng khao khaùt cuûa traùi tim Chuùa Gieâsu, chuùng ta muoán moïi ngöôøi phaùt trieån veà phaåm giaù, trong tö caùch con ngöôøi vaø trong tö caùch con caùi cuûa Thieân Chuùa. Ñieåm khôûi ñaàu cuûa chuùng ta laø Tin Möøng, vôùi taát caû nhöõng gì Tin Möøng ñoøi hoûi nôi chuùng ta veà tình yeâu, söï tha thöù vaø coâng lyù, vaø söï lieân ñôùi vôùi ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ngöôøi bò theá giôùi loaïi tröø".[155] Töông töï nhö vaäy, nhieàu ñeàn thaùnh treân khaép theá giôùi ñöôïc cung hieán cho traùi tim Chuùa Kitoâ tieáp tuïc laø nguoàn canh taân raát aán töôïng veà caàu nguyeän vaø veà loøng nhieät thaønh thieâng lieâng. Toâi göûi lôøi chuùc laønh töø phuï ñeán taát caû nhöõng ai theo baát kyø caùch naøo coù lieân quan ñeán nhöõng khoâng gian naøy cuûa ñöùc tin vaø baùc aùi.
Loøng Suøng Moä Ñeå An UÛi
151. Veát thöông ôû caïnh söôøn Chuùa Kitoâ, suoái nguoàn nöôùc haèng soáng, vaãn môû trong thaân xaùc phuïc sinh cuûa Ñaáng Cöùu Theá. Veát thöông saâu do ngoïn giaùo gaây ra vaø veát thöông cuûa maõo gai thöôøng thaáy trong caùc aûnh töôïng veà Thaùnh Taâm laø moät phaàn khoâng theå taùch rôøi cuûa loøng suøng kính naøy, trong ñoù chuùng ta chieâm ngaém tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ hieán mình hy sinh cho ñeán cuøng. Traùi tim cuûa Chuùa Phuïc Sinh baûo toàn nhöõng daáu hieäu cuûa söï hieán mình hoaøn toaøn aáy, bao goàm nhöõng ñau khoå döõ doäi vì chuùng ta. Do ñoù, thaät töï nhieân khi caùc tín höõu muoán ñaùp laïi khoâng chæ tình yeâu tuoân traøn baùt ngaùt naøy maø coøn ñaùp laïi caû noãi ñau khoå maø Chuùa ñaõ choïn gaùnh chòu vì tình yeâu aáy.
Vôùi Chuùa Gieâsu treân thaäp giaù
152. Thaät thích hôïp vieäc khaùm phaù laïi moät khía caïnh ñaëc bieät cuûa linh ñaïo gaén vôùi loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ, cuï theå laø nieàm khao khaùt beân trong muoán mang laïi söï an uûi cho traùi tim ñoù. ÔÛ ñaây toâi seõ khoâng baøn veà vieäc thöïc haønh "ñeàn buø", ñieàu maø toâi cho laø phuø hôïp hôn vôùi chieàu kích xaõ hoäi cuûa loøng suøng kính naøy seõ ñöôïc thaûo luaän trong chöông tieáp theo. Thay vaøo ñoù, toâi muoán taäp trung vaøo loøng khao khaùt thöôøng ñöôïc caûm nhaän trong loøng cuûa caùc tín höõu trìu meán chieâm ngaém maàu nhieäm cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Kitoâ vaø kinh nghieäm noù nhö moät maàu nhieäm khoâng chæ ñöôïc töôûng nhôù song vaãn trôû neân hieän dieän vôùi chuùng ta nhôø aân suûng, hay noùi ñuùng hôn, maàu nhieäm aáy cho pheùp chuùng ta coù maët moät caùch thaàn nhieäm taïi thôøi ñieåm cuûa söï cöùu chuoäc chuùng ta. Neáu chuùng ta thöïc söï yeâu meán Chuùa, laøm sao chuùng ta laïi coù theå khoâng mong muoán an uûi Ngöôøi?
153. Ñöùc Giaùo hoaøng Pioâ XI muoán ñaët neàn cho loøng suøng kính ñaëc bieät naøy treân nhaän thöùc raèng maàu nhieäm cöùu chuoäc chuùng ta bôûi cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Kitoâ thì vöôït treân moïi ranh giôùi cuûa thôøi gian vaø khoâng gian, nhôø aân suûng cuûa Thieân Chuùa. Treân thaäp giaù, Chuùa Gieâsu ñaõ hieán mình vì moïi toäi loãi, bao goàm caû nhöõng toäi loãi chöa phaïm, bao goàm caû toäi loãi cuûa chuùng ta. Töông töï, nhöõng haønh ñoäng chuùng ta hieän ñang daâng ñeå an uûi Ngöôøi, cuõng sieâu vöôït thôøi gian, chaïm ñeán traùi tim bò thöông cuûa Ngöôøi. "Neáu cuõng vì toäi loãi cuûa chuùng ta, tuy laø trong töông lai nhöng ñaõ ñöôïc thaáy tröôùc, taâm hoàn Chuùa Gieâsu ñaõ buoàn raàu ñeán cheát, thì khoâng theå nghi ngôø raèng cuøng luùc ñoù, Ngöôøi ñaõ nhaän ñöôïc moät an uûi naøo ñoù töø söï ñeàn buø cuûa chuùng ta, cuõng ñöôïc thaáy tröôùc, taïi thôøi ñieåm khi 'moät thieân thaàn töø trôøi hieän ra vôùi Ngöôøi' (Lc 22,43), ñeå traùi tim Ngöôøi, bò ñeø naëng bôûi söï meät moûi vaø ñau khoå, coù theå gaëp ñöôïc söï an uûi. Vaø vì theá ngay caû hieän nay, theo moät caùch kyø dieäu nhöng chaân thöïc, chuùng ta coù theå vaø phaûi an uûi Traùi tim Cöïc Thaùnh aáy, nôi lieân tuïc bò toån thöông bôûi toäi loãi cuûa nhöõng con ngöôøi voâ ôn".[156]
Nhöõng lyù leõ cuûa traùi tim
154. Ñoái vôùi moät soá ngöôøi, coù veû nhö khía caïnh suøng kính Thaùnh Taâm naøy thieáu moät cô sôû thaàn hoïc vöõng chaéc, nhöng traùi tim coù lyù leõ cuûa noù. ÔÛ ñaây, caûm thöùc ñöùc tin(sensus fidelium) naém hieåu ñöôïc ñieàu gì ñoù huyeàn nhieäm, vöôït quaù luaän lyù cuûa con ngöôøi chuùng ta, vaø nhaän ra raèng cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Kitoâ khoâng chæ laø moät söï kieän cuûa quaù khöù, nhöng laø moät söï kieän maø chuùng ta coù theå chia seû thoâng qua ñöùc tin. Ñoái vôùi loøng ñaïo ñöùc Kitoâ giaùo, vieäc suy nieäm veà söï töï hieán cuûa Chuùa Kitoâ treân thaäp giaù lieân quan ñeán moät ñieàu gì ñoù nhieàu hôn laø chæ töôûng nhôù ñôn thuaàn. Nieàm xaùc tín naøy coù neàn taûng thaàn hoïc vöõng chaéc.[157] Chuùng ta cuõng coù theå theâm vaøo söï nhìn nhaän toäi loãi cuûa chính mình, maø Chuùa Gieâsu ñaõ gaùnh laáy treân ñoâi vai baàm daäp cuûa Ngöôøi, vaø söï baát caäp cuûa chuùng ta tröôùc tình yeâu vöôït thôøi gian ñoù, voán luoân lôùn hôn heát möùc.
155. Chuùng ta cuõng coù theå töï hoûi laøm sao chuùng ta coù theå caàu nguyeän vôùi Chuùa cuûa söï soáng, Ñaáng ñaõ soáng laïi töø coõi cheát vaø ñang ngöï trò trong vinh quang, trong khi vaãn an uûi Ngöôøi giöõa nhöõng ñau khoå cuûa Ngöôøi. ÔÛ ñaây, ta caàn nhaän ra raèng traùi tim phuïc sinh cuûa Ngöôøi vaãn giöõ caùc veát thöông nhö moät kyù öùc thöôøng haèng, vaø raèng hoaït ñoäng cuûa aân suûng laøm cho ta coù theå kinh nghieäm ñieàu voán khoâng bò giôùi haïn chæ trong moät khoaûnh khaéc cuûa quaù khöù. Khi suy ngaãm veà ñieàu naøy, chuùng ta thaáy mình ñöôïc môøi goïi böôùc vaøo moät neûo ñöôøng thaàn bí vöôït qua nhöõng giôùi haïn cuûa taâm thaàn chuùng ta nhöng vaãn vöõng vaøng döïa treân lôøi Chuùa. Ñöùc Giaùo hoaøng Pioâ XI neâu roõ ñieàu naøy: "Laøm sao nhöõng haønh ñoäng ñeàn buø naøy coù theå mang laïi söï an uûi hieän taïi, khi Chuùa Kitoâ ñaõ ngöï trò trong thieân ñaøng vinh phuùc? Ñoái vôùi caâu hoûi naøy, chuùng ta coù theå traû lôøi baèng nhöõng lôøi cuûa thaùnh Augustinoâ, raát phuø hôïp ôû ñaây: 'Haõy cho toâi moät ngöôøi bieát yeâu thöông, vaø ngöôøi aáy seõ hieåu nhöõng gì toâi noùi'. Baát kyø ai coù loøng yeâu meán lôùn lao ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø nhìn laïi quaù khöù, ñeàu coù theå chaêm chuù suy ngaãm veà Chuùa Kitoâ, vaø nhìn thaáy Ngöôøi lao ñoäng vì con ngöôøi, ñau buoàn, chòu ñöïng nhöõng khoå sôû lôùn nhaát, 'vì loaøi ngöôøi chuùng ta vaø ñeå cöùu roãi chuùng ta', gaàn nhö kieät söùc vì buoàn baõ, vì ñau khoå, thaäm chí 'bò baàm daäp vì toäi loãi cuûa chuùng ta' (Is 53,5), vaø Ngöôøi mang ñeán cho chuùng ta söï chöõa laønh baèng chính nhöõng söï baàm daäp ñoù. Caøng suy ngaãm veà taát caû nhöõng ñieàu naøy, caùc tín höõu caøng thaáy roõ raèng toäi loãi cuûa nhaân loaïi, duø xaûy ra khi naøo, chính laø lyù do khieán Chuùa Kitoâ bò noäp cho ñeán cheát".[158]
156. Nhöõng lôøi naøy cuûa Ñöùc Pioâ XI ñaùng ñöôïc xem xeùt nghieâm tuùc. Khi Kinh Thaùnh tuyeân boá raèng nhöõng tín höõu khoâng soáng theo ñöùc tin cuûa mình "ñang ñoùng ñinh Con Thieân Chuùa moät laàn nöõa" (Dt 6,6), hoaëc khi Phaoloâ - daâng nhöõng ñau khoå cuûa mình vì lôïi ích cuûa ngöôøi khaùc - tuyeân boá raèng "trong thaân xaùc mình, toâi ñang hoaøn thaønh nhöõng gì coøn thieáu trong nhöõng thoáng khoå cuûa Chuùa Kitoâ" (Cl 1,24), hoaëc moät laàn nöõa, khi Chuùa Kitoâ trong cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi ñaõ caàu nguyeän khoâng chæ cho caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi luùc aáy, maø coøn cho "nhöõng ai seõ nhôø lôøi hoï maø tin vaøo Con" (Ga 17,20), taát caû nhöõng tuyeân boá naøy thaùch thöùc caùch suy nghó thoâng thöôøng cuûa chuùng ta. Chuùng cho chuùng ta thaáy raèng khoâng theå chia caét hoaøn toaøn quaù khöù khoûi hieän taïi, baát keå taâm trí chuùng ta thaáy ñieàu naøy khoù naém baét ñeán ñaâu. Phuùc AÂm, trong taát caû söï phong phuù cuûa noù, ñöôïc vieát ra khoâng chæ ñeå chuùng ta suy ngaãm caàu nguyeän, maø coøn giuùp chuùng ta kinh nghieäm hieän thöïc cuûa noù trong caùc haønh ñoäng yeâu thöông vaø trong ñôøi soáng noäi taâm cuûa chuùng ta. Ñieàu naøy chaéc chaén ñuùng trong lieân quan ñeán maàu nhieäm veà caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ. Nhöõng söï phaân bieät taïm thôøi maø taâm trí chuùng ta vaän duïng döôøng nhö khoâng theå bao haøm troïn veïn kinh nghieäm ñöùc tin naøy, voán laø neàn taûng caû cho söï keát hôïp cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ trong ñau khoå cuûa Ngöôøi, laãn cho söùc maïnh, söï an uûi vaø tình baïn maø chuùng ta ñöôïc höôûng vôùi Ngöôøi trong söï soáng phuïc sinh cuûa Ngöôøi.
157. Nhö vaäy, chuùng ta thaáy söï hieäp nhaát cuûa maàu nhieäm Vöôït qua trong hai khía caïnh khoâng theå taùch rôøi vaø laøm phong phuù cho nhau naøy. Maàu nhieäm duy nhaát, hieän thöïc bôûi aân suûng trong caû hai chieàu kích aáy, baûo ñaûm raèng baát cöù khi naøo chuùng ta daâng moät soá ñau khoå cuûa mình cho Chuùa Kitoâ ñeå an uûi Ngöôøi, thì ñau khoå ñoù ñöôïc soi saùng vaø ñöôïc chuyeån hoùa trong aùnh saùng phuïc sinh cuûa tình yeâu Ngöôøi. Chuùng ta tham döï vaøo maàu nhieäm naøy trong cuoäc soáng cuûa mình vì tieân vaøn chính Chuùa Kitoâ ñaõ choïn chia seû söï soáng ñoù. Ngöôøi muoán caûm nghieäm tröôùc, trong tö caùch laø Ñaàu, nhöõng gì Ngöôøi seõ kinh nghieäm trong Thaân theå Ngöôøi laø Giaùo hoäi: kinh nghieäm caû nhöõng veát thöông laãn söï an uûi cuûa chuùng ta. Khi chuùng ta soáng trong aân suûng cuûa Thieân Chuùa, söï chia seû laãn nhau naøy trôû thaønh moät kinh nghieäm thieâng lieâng cho chuùng ta. Noùi toùm laïi, Chuùa Phuïc sinh, baèng hoaït ñoäng cuûa aân suûng, lieân heát chuùng ta moät caùch maàu nhieäm vôùi cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi. Traùi tim cuûa caùc tín höõu, nhöõng ngöôøi caûm nhaän nieàm vui cuûa söï phuïc sinh, nhöng ñoàng thôøi cuõng khao khaùt ñöôïc chia seû trong cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa, nhaän hieåu cuoäc khoå naïn ñoù. Hoï mong muoán ñöôïc tham döï vaøo nhöõng ñau khoå cuûa Ngöôøi baèng caùch daâng leân Ngöôøi nhöõng ñau khoå, nhöõng chieán ñaáu, nhöõng thaát voïng vaø nhöõng noãi sôï haõi voán laø moät phaàn trong cuoäc soáng cuûa hoï. Hoï cuõng khoâng kinh nghieäm ñieàu naøy nhö nhöõng caù nhaân bieät laäp, vì nhöõng ñau khoå cuûa hoï cuõng laø söï tham döï vaøo ñau khoå cuûa Nhieäm Theå Chuùa Kitoâ, Daân thaùnh löõ haønh cuûa Thieân Chuùa, laø ñoaøn daân tham döï vaøo cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Kitoâ ôû moïi nôi vaø moïi thôøi. Do ñoù, loøng suøng kính ñeå an uûi khoâng heà phi lòch söû hay tröøu töôïng; noù trôû thaønh xöông thòt trong cuoäc haønh höông cuûa Giaùo hoäi qua lòch söû.
Thoáng hoái
158. Nieàm khao khaùt töï nhieân muoán an uûi Chuùa Kitoâ, baét ñaàu töø noãi buoàn cuûa chuùng ta khi suy ngaãm veà nhöõng gì Ngöôøi ñaõ phaûi chòu vì chuùng ta, seõ lôùn leân cuøng vôùi söï chaân thaønh nhìn nhaän caùc thoùi xaáu cuûa mình, nhöõng haønh ñoäng daïi doät, nhöõng quyeán luyeán, ñöùc tin yeáu ñuoái, nhöõng tìm kieám haõo huyeàn cuûa chuùng ta, cuøng vôùi nhöõng toäi loãi thöïc söï cuûa chuùng ta, söï thaát baïi cuûa traùi tim chuùng ta trong vieäc ñaùp laïi tình yeâu cuûa Chuùa vaø keá hoaïch cuûa Ngöôøi daønh cho ñôøi soáng chuùng ta. Kinh nghieäm naøy chöùng toû coù söùc thanh taåy, vì tình yeâu caàn söï thanh taåy cuûa nhöõng gioït nöôùc maét maø cuoái cuøng seõ khieán chuùng ta khao khaùt Chuùa hôn vaø ít aùm aûnh veà mình hôn.
159. Theo ñoù, chuùng ta thaáy raèng caøng khao khaùt an uûi Chuùa caùch saâu xa, thì caûm thöùc "thoáng hoái" chaân thaønh cuûa chuùng ta caøng saâu xa hôn. Thoâng hoái "khoâng phaûi laø moät maëc caûm toäi loãi khieán chuùng ta naûn loøng hay aùm aûnh veà söï teä haïi cuûa mình, maø laø moät 'söï ñaâm thaáu' höõu ích giuùp thanh taåy vaø chöõa laønh traùi tim. Moät khi chuùng ta nhìn nhaän toäi loãi cuûa mình, traùi tim chuùng ta coù theå ñöôïc môû ra ñeå Chuùa Thaùnh Thaàn hoaït ñoäng, nguoàn nöôùc söï soáng tuoân traøo trong ta vaø khieán chuùng ta rôi nöôùc maét... Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø khoùc loùc vì töï thöông haïi, nhö chuùng ta thöôøng coù xu höôùng laøm theá# Rôi leä thoáng hoái coù nghóa laø nghieâm tuùc aên naên veà vieäc laøm Chuùa ñau buoàn vì toäi loãi cuûa mình; nhaän ra raèng mình luoân maéc nôï Chuùa# Cuõng nhö nhöõng gioït nöôùc coù theå laøm moøn ñaù, thì nöôùc maét cuõng coù theå daàn laøm meàm nhöõng traùi tim cöùng coûi. ÔÛ ñaây, chuùng ta thaáy pheùp laï cuûa noãi buoàn, 'noãi buoàn cöùu roãi' voán mang laïi söï bình an lôùn lao... Nhö theá, thoáng hoái khoâng phaûi laø coâng vieäc cuûa chuùng ta maø laø moät aân suûng, vaø nhö vaäy, chuùng ta phaûi tìm kieám noù trong caàu nguyeän."[159] Ñieàu naøy coù nghóa laø "xin ñöôïc buoàn raàu vôùi Chuùa Kitoâ trong noãi buoàn cuûa Ngöôøi, ñöôïc ñau khoå cuøng vôùi Chuùa Kitoâ trong noãi ñau cuûa Ngöôøi, ñöôïc bieát khoùc vaø caûm nhaän saâu saéc noãi ñau ñôùn maø Chuùa Kitoâ ñaõ chòu vì toâi".[160]
160. Vì theá, toâi xin moïi ngöôøi ñöøng ai coi thöôøng loøng suøng kính soát saéng cuûa daân thaùnh trung thaønh cuûa Thieân Chuùa, nhöõng ngöôøi trong loøng ñaïo ñöùc bình daân cuûa mình tìm caùch an uûi Chuùa Kitoâ. Toâi cuõng khuyeán khích moïi ngöôøi haõy xem xeùt phaûi chaêng trong moät soá caùch theå hieän cuûa tình yeâu tìm caùch an uûi Chuùa thì coù theå coù söï hôïp lyù, söï thaät vaø söï khoân ngoan hôn laø trong nhöõng haønh ñoäng yeâu thöông treân danh nghóa, ñaày tính toaùn, vaø laïnh luøng xa caùch maø nhieàu khi ñöôïc laøm bôûi nhöõng ngöôøi töï nhaän coù ñöùc tin saâu saéc, tinh teá vaø tröôûng thaønh hôn.
Chính mình ñöôïc an uûi ñeå an uûi ngöôøi khaùc
161. Khi chieâm ngaém traùi tim Chuùa Kitoâ vaø söï töï hieán cuûa Ngöôøi ngay caû cho ñeán cheát, baûn thaân chuùng ta tìm thaáy nieàm an uûi lôùn lao. Noãi ñau xoùt maø chuùng ta caûm thaáy trong loøng mình nhöôøng choã cho loøng tin töôûng hoaøn toaøn, vaø cuoái cuøng, ñieàu coøn laïi laø loøng bieát ôn, söï trìu meán, söï bình an; ñieàu coøn laïi laø tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ngöï trò trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Nhö theá, loøng thoáng hoái "khoâng phaûi laø nguoàn lo aâu maø laø nguoàn chöõa laønh cho taâm hoàn, vì noù hoaït ñoäng nhö moät loaïi daàu xoa dòu veát thöông toäi loãi, chuaån bò cho chuùng ta ñoùn nhaän söï vuoát ve cuûa Chuùa".[161] Nhöõng ñau khoå cuûa chuùng ta ñöôïc lieân keát vôùi ñau khoå cuûa Chuùa Kitoâ treân thaäp giaù. Neáu chuùng ta tin raèng aân suûng coù theå noái laïi moïi khoaûng caùch, thì ñieàu naøy coù nghóa laø Chuùa Kitoâ, qua nhöõng ñau khoå cuûa Ngöôøi, ñaõ keát hôïp chính Ngöôøi vôùi nhöõng ñau khoå cuûa caùc moân ñeä moïi thôøi vaø moïi nôi. Nhö vaäy, baát cöù khi naøo chuùng ta chòu ñöïng ñau khoå, chuùng ta cuõng coù theå kinh nghieäm söï an uûi noäi taâm cuûa vieäc bieát raèng Chuùa Kitoâ chòu ñau khoå vôùi chuùng ta. Khi tìm caùch an uûi Ngöôøi, chuùng ta seõ thaáy mình ñöôïc an uûi.
162. Tuy nhieân, ñeán moät luùc naøo ñoù, trong söï chieâm ngaém cuûa mình, chuùng ta cuõng caàn nghe thaáy lôøi caàu xin khaån thieát cuûa Chuùa: "Haõy an uûi, haõy an uûi daân Ta!" (Is 40,1). Nhö thaùnh Phaoloâ noùi vôùi chuùng ta, Thieân Chuùa an uûi chuùng ta "ñeå chuùng ta coù theå an uûi nhöõng ai laâm caûnh gian nan khoán khoù, baèng söï an uûi maø chính chuùng ta nhaän ñöôïc töø Thieân Chuùa" (2Cr 1,4).
163. Ñieàu naøy seõ thaùch ñoá chuùng ta tìm kieám söï hieåu bieát saâu saéc hôn veà chieàu kích coäng ñoàng, xaõ hoäi vaø söù maïng cuûa moïi loøng suøng moä chaân thöïc ñoái vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ. Vì ngay caû khi traùi tim Chuùa Kitoâ daãn chuùng ta ñeán vôùi Chuùa Cha, traùi tim aáy cuõng sai chuùng ta ñeán vôùi anh chò em mình. Trong nhöõng hoa traùi cuûa vieäc phuïc vuï, töùc tình huynh ñeä vaø söù maïng maø traùi tim Chuùa Kitoâ thuùc ñaåy trong ñôøi soáng chuùng ta, yù muoán cuûa Chuùa Cha ñöôïc hoaøn thaønh. Theo caùch naøy, chuùng ta ñaõ ñi heát moät voøng troøn: "Cha Ta ñöôïc toân vinh bôûi ñieàu naøy, ñoù laø anh em sinh nhieàu hoa traùi" (Ga 15,8).
Chöông Naêm - Tình Yeâu Ñaùp Traû Tình Yeâu
164. Trong nhöõng kinh nghieäm taâm linh cuûa thaùnh Margaret Marie Alacoque, cuøng vôùi lôøi tuyeân boá maïnh meõ veà tình yeâu ñoái vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ, chuùng ta gaëp thaáy moät lôøi môøi goïi caù vò thaâm saâu vaø ñaày thaùch thöùc chuùng ta phoù thaùc cuoäc soáng mình cho Chuùa. Söï hieåu bieát raèng chuùng ta ñöôïc yeâu thöông cuõng nhö söï tín thaùc hoaøn toaøn cuûa chuùng ta vaøo tình yeâu aáy khoâng heà laøm suy giaûm khao khaùt ñaùp traû moät caùch quaûng ñaïi cuûa chuùng ta, duø chuùng ta yeáu ñuoái vaø nhieàu thieáu soùt.
Moät Lôøi Than Thôû Vaø Moät Yeâu Caàu
165. Baét ñaàu vôùi laàn hieän ra thöù hai vôùi thaùnh Margaret Marie, Chuùa Gieâsu ñaõ noùi veà noãi buoàn maø Ngöôøi caûm thaáy vì tình yeâu lôùn lao cuûa Ngöôøi daønh cho nhaân loaïi chæ nhaän laïi ñöôïc "söï voâ ôn vaø thôø ô", "söï laïnh luøng vaø khinh reû". Vaø Ngöôøi noùi theâm raèng ñieàu naøy "ñoái vôùi Ta coøn ñau ñôùn hôn taát caû nhöõng gì Ta ñaõ phaûi chòu trong Cuoäc Khoå Naïn".[162]
166. Chuùa Gieâsu ñaõ noùi veà côn khaùt tình yeâu cuûa Ngöôøi vaø tieát loä raèng traùi tim Ngöôøi khoâng döûng döng vôùi caùch chuùng ta ñaùp laïi côn khaùt ñoù. Ngöôøi noùi: "Ta khaùt, vôùi moät côn khaùt quay quaét ñöôïc moïi ngöôøi yeâu meán trong Bí tích Thaùnh Theå, ñeán noãi côn khaùt naøy thieâu ñoát Ta; vaø Ta chöa gaëp ai coá gaéng laøm dòu côn khaùt cuûa Ta vaø ñaùp laïi tình yeâu cuûa Ta, theo nhö Ta mong muoán".[163] Chuùa Gieâsu keâu goïi tình yeâu. Moät khi traùi tim trung tín nhaän ra ñieàu naøy, phaûn öùng töï nhieân cuûa noù laø yeâu meán, khoâng phaûi laø mong muoán nhaân leân nhöõng hy sinh hoaëc chæ ñôn giaûn laø hoaøn thaønh moät boån phaän naëng neà: "Toâi ñaõ nhaän ñöôïc töø Thieân Chuùa cuûa toâi nhöõng aân suûng quaù möùc töø tình yeâu cuûa Ngöôøi, vaø toâi caûm thaáy ñöôïc thuùc ñaåy bôûi mong muoán ñaùp laïi moät soá aân suûng aáy, vaø ñaùp laïi baèng tình yeâu ñaùp traû tình yeâu".[164] Nhö vò Tieàn Nhieäm cuûa toâi laø Ñöùc Leâoâ XIII ñaõ chæ ra, qua hình aûnh Thaùnh Taâm cuûa Ngöôøi, tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ "thuùc ñaåy chuùng ta laáy tình yeâu ñaùp laïi tình yeâu".[165]
Laøm Lan Roäng Tình Yeâu Cuûa Ñöùc Kitoâ Ñeán Anh Chò Em Chuùng Ta
167. Chuùng ta caàn moät laàn nöõa tieáp nhaän lôøi Chuùa, vaø nhôø ñoù nhaän ra raèng phaûn öùng toát nhaát cuûa chuùng ta ñoái vôùi tình yeâu cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ laø yeâu thöông anh chò em mình. Khoâng coù caùch naøo tuyeät vôøi hôn ñeå chuùng ta laáy tình yeâu ñaùp laïi tình yeâu. Kinh thaùnh ñaõ noùi raát roõ veà ñieàu naøy:
"Moãi laàn caùc ngöôi laøm nhö theá cho moät trong nhöõng anh em beù nhoû nhaát cuûa Ta, töùc laø caùc ngöôi ñaõ laøm cho chính Ta vaäy" (Mt 25,40).
"Vì toaøn boä leà luaät ñöôïc toùm laïi trong moät ñieàu raên duy nhaát naøy: 'Ngöôi phaûi yeâu ngöôøi laân caän nhö chính mình'" (Gl 5,14).
"Chuùng ta bieát raèng mình ñaõ vöôït qua söï cheát ñeán söï soáng vì chuùng ta yeâu thöông nhau. Baát cöù ai khoâng yeâu thöông thì ôû trong söï cheát" (1Ga 3,14).
"Nhöõng ai khoâng yeâu thöông anh chò em maø hoï thaáy, thì khoâng theå yeâu meán Thieân Chuùa maø hoï khoâng thaáy" (1Ga 4,20).
168. Tình yeâu thöông anh chò em khoâng ñôn thuaàn laø thaønh quaû cuûa nhöõng noã löïc nôi chuùng ta; noù ñoøi hoûi söï bieán ñoåi traùi tim ích kyû cuûa chuùng ta. Nhaän thöùc naøy ñaõ daãn tôùi lôøi caàu nguyeän quen thuoäc: "Laïy Chuùa Gieâsu, xin laøm cho traùi tim chuùng con neân gioáng traùi tim Chuùa hôn". Veà phaàn mình, thaùnh Phaoloâ ñaõ thuùc giuïc thính giaû cuûa ngaøi caàu nguyeän khoâng phaûi ñeå coù söùc maïnh laøm vieäc thieän, nhöng ñeå "coù cuøng moät taâm tö giöõa anh em nhö ñaõ coù nôi Ñöùc Kitoâ Gieâsu" (Pl 2,5).
169. Chuùng ta caàn nhôù raèng trong Ñeá quoác Roâma, nhieàu ngöôøi ngheøo, ngöôøi nöôùc ngoaøi vaø nhöõng ngöôøi khaùc soáng ôû rìa xaõ hoäi ñaõ ñöôïc caùc Kitoâ höõu toân troïng, yeâu meán vaø chaêm soùc. Ñieàu naøy giaûi thích taïi sao hoaøng ñeá boäi giaùo Julian, trong moät laù thö cuûa mình, ñaõ thöøa nhaän raèng moät lyù do khieán nhöõng ngöôøi Kitoâ höõu ñöôïc toân troïng vaø baét chöôùc laø söï trôï giuùp hoï daønh cho ngöôøi ngheøo vaø nhöõng ngöôøi xa laï, nhöõng ngöôøi thöôøng bò thôø ô vaø coi thöôøng. Ñoái vôùi Julian, thaät khoâng theå chaáp nhaän vieäc nhöõng Kitoâ höõu maø oâng khinh thöôøng, "ngoaøi vieäc caáp döôõng nhöõng ngöôøi cuûa hoï, coøn caáp döôõng nhöõng ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi thieáu thoán cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi khoâng nhaän ñöôïc söï giuùp ñôõ naøo töø chuùng ta".[166] Do ñoù, hoaøng ñeá nhaán maïnh nhu caàu thaønh laäp caùc toå chöùc töø thieän ñeå caïnh tranh vôùi caùc toå chöùc cuûa caùc Kitoâ höõu vaø qua ñoù giaønh ñöôïc söï toân troïng cuûa xaõ hoäi: "Caàn phaûi thieát laäp nhieàu cô sôû töø thieän taïi moãi thaønh phoá ñeå nhöõng ngöôøi nhaäp cö coù theå höôûng loøng nhaân aùi cuûa chuùng ta... vaø khieán ngöôøi Hy laïp quen vôùi nhöõng vieäc laøm quaûng ñaïi nhö vaäy".[167] Julian ñaõ khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa mình, roõ raøng vì ñaèng sau nhöõng coâng vieäc ñoù khoâng coù gì coù theå so saùnh ñöôïc vôùi loøng baùc aùi cuûa Kitoâ giaùo voán toân troïng phaåm giaù ñoäc ñaùo cuûa moãi ngöôøi.
170. Baèng caùch noái keát vôùi nhöõng taàng lôùp thaáp keùm nhaát cuûa xaõ hoäi (x. Mt 25,31-46), "Chuùa Gieâsu ñaõ mang ñeán söï môùi meû lôùn lao laø nhìn nhaän phaåm giaù cuûa moïi ngöôøi, ñaëc bieät nhöõng ngöôøi bò coi laø 'toài teä'. Nguyeân taéc môùi naøy trong lòch söû loaøi ngöôøi - nhaán maïnh raèng caùc caù nhaân thaäm chí coøn 'xöùng ñaùng' hôn vôùi söï toân troïng vaø yeâu thöông cuûa chuùng ta khi hoï yeáu ñuoái, bò khinh thöôøng, hoaëc ñau khoå, thaäm chí ñeán möùc maát ñi 'hình aûnh' con ngöôøi - ñaõ thay ñoåi boä maët cuûa theá giôùi. Noù ñaõ mang laïi söùc soáng cho caùc toå chöùc chaêm soùc nhöõng ngöôøi trong hoaøn caûnh khoâng may maén, nhö treû sô sinh bò boû rôi, treû moà coâi, ngöôøi giaø neo ñôn, ngöôøi beänh taâm thaàn, ngöôøi maéc beänh nan y hoaëc dò taät nghieâm troïng, vaø nhöõng ngöôøi soáng treân ñöôøng phoá".[168]
171. Khi chieâm ngaém traùi tim bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa, Ñaáng "ñaõ mang laáy nhöõng yeáu ñuoái cuûa chuùng ta vaø gaùnh laáy nhöõng beänh hoaïn cuûa chuùng ta" (Mt 8,17), chuùng ta cuõng ñöôïc thuùc ñaåy ñeå chuù yù hôn ñeán nhöõng ñau khoå vaø nhu caàu cuûa ngöôøi khaùc, vaø ñöôïc cuûng coá trong nhöõng noã löïc cuûa chuùng ta ñeå tham gia vaøo coâng cuoäc giaûi phoùng cuûa Ngöôøi, nhö nhöõng khí cuï lan truyeàn tình yeâu cuûa Ngöôøi.[169] Khi chuùng ta suy ngaãm veà söï töï hieán cuûa Chuùa Kitoâ vì lôïi ích cuûa moïi ngöôøi, chuùng ta töï nhieân ñöôïc thuùc ñaåy töï hoûi taïi sao chuùng ta laïi khoâng saün saøng hieán maïng soáng mình cho ngöôøi khaùc: "Chuùng ta bieát tình yeâu laø gì, ñoù laø Ngöôøi ñaõ hieán maïng soáng vì chuùng ta - vaø chuùng ta cuõng phaûi hieán maïng soáng cho nhau" (1Ga 3,16).
Nhöõng Vang AÂm Trong Lòch Söû Linh Ñaïo
172. Moái keát hôïp giöõa loøng suøng kính traùi tim Chuùa Gieâsu vaø söï daán thaân cho anh chò em cuûa chuùng ta laø yeáu toá thöôøng haèng trong lòch söû linh ñaïo Kitoâ giaùo. Chuùng ta haõy xem xeùt moät vaøi ví duï.
Laø moät nguoàn nöôùc cho ngöôøi khaùc uoáng
173. Baét ñaàu vôùi Origen, nhieàu Giaùo phuï ñaõ suy tö veà caâu Phuùc AÂm Gioan 7,38 - "töø traùi tim cuûa Ngöôøi seõ tuoân chaûy nhöõng doøng nöôùc haèng soáng" - aùm chæ nhöõng ngöôøi ñaõ uoáng Chuùa Kitoâ vaø ñaët loøng tin vaøo Ngöôøi. Söï keát hôïp cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Kitoâ khoâng chæ coù nghóa laø thoûa maõn côn khaùt cuûa chính chuùng ta, maø coøn bieán chuùng ta thaønh nhöõng maïch nöôùc haèng soáng cho ngöôøi khaùc. Origen ñaõ vieát raèng Chuùa Kitoâ thöïc hieän lôøi höùa cuûa Ngöôøi baèng caùch laøm cho nhöõng nguoàn nöôùc trong laønh tuoân traøo trong chuùng ta: "Linh hoàn con ngöôøi, ñöôïc taïo ra theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa, coù theå chöùa ñöïng vaø tuoân traøo ra nhöõng gieáng, nhöõng con suoái vaø nhöõng doøng soâng".[170]
174. Thaùnh Ambroâsioâ khuyeân neân uoáng thaät saâu Chuùa Kitoâ, "ñeå nguoàn nöôùc tuoân traøo söï soáng vónh cöûu coù theå traøn ngaäp trong baïn".[171] Marius Victorinus xaùc tín raèng Chuùa Thaùnh Thaàn trao ban chính Ngaøi doài daøo ñeán noãi "baát kyø ai ñoùn nhaän Ngaøi ñeàu trôû thaønh moät traùi tim tuoân traøo nhöõng doøng nöôùc söï soáng".[172] Thaùnh Augustinoâ coi doøng nöôùc chaûy ra töø ngöôøi tin naøy laø loøng nhaân töø.[173] Thaùnh Toâma Aquinoâ khaúng ñònh raèng baát cöù khi naøo ai ñoù "mau maén chia seû nhöõng aân hueä khaùc nhau nhaän ñöôïc töø Thieân Chuùa, thì nöôùc söï soáng seõ chaûy ra töø traùi tim ngöôøi aáy".[174]
175. Maëc duø "hy leã daâng treân thaäp giaù trong söï vaâng phuïc ñaày yeâu thöông mang laïi söï ñeàn buø doài daøo voâ haïn cho toäi loãi cuûa nhaân loaïi",[175] nhöng Giaùo hoäi, ñöôïc sinh ra töø traùi tim Chuùa Kitoâ, seõ keùo daøi vaø ban phaùt, trong moïi thôøi vaø moïi nôi, nhöõng hoa traùi cuûa cuoäc khoå naïn cöùu chuoäc duy nhaát ñoù, ñöa daãn nhöõng con ngöôøi nam nöõ ñeán söï keát hôïp tröïc tieáp vôùi Chuùa.
176. Trong traùi tim cuûa Giaùo hoäi, söï trung gian cuûa Ñöùc Maria - vôùi tö caùch laø ngöôøi chuyeån caàu vaø laø Meï cuûa chuùng ta - chæ coù theå ñöôïc hieåu laø "moät söï tham döï vaøo nguoàn duy nhaát, ñoù laø söï trung gian cuûa chính Chuùa Kitoâ",[176] Ñaáng Cöùu Chuoäc duy nhaát. Vì lyù do naøy, "Giaùo hoäi khoâng ngaàn ngaïi tuyeân xöng vai troø phuï thuoäc cuûa Ñöùc Maria".[177] Loøng suøng kính traùi tim Ñöùc Meï khoâng heà laøm giaûm ñi söï toân thôø duy nhaát daønh cho traùi tim Chuùa Kitoâ, maø ñuùng hôn, laøm taêng theâm söï toân thôø naøy: "Chöùc naêng cuûa Ñöùc Maria laø Meï cuûa nhaân loaïi khoâng heà laøm lu môø hay laøm maát daáu veát söï trung gian ñoäc nhaát cuûa Chuùa Kitoâ, maø ñuùng hôn, cho thaáy söùc maïnh cuûa söï trung gian naøy".[178] Nhôø nhöõng aân suûng doài daøo tuoân chaûy töø caïnh söôøn môû ra cuûa Chuùa Kitoâ, theo nhöõng caùch khaùc nhau, Giaùo hoäi, Ñöùc Trinh Nöõ Maria vaø taát caû caùc tín höõu trôû thaønh nhöõng doøng nöôùc söï soáng. Theo caùch naøy, Chuùa Kitoâ bieåu loä vinh quang cuûa Ngöôøi trong vaø qua söï nhoû beù cuûa chuùng ta.
Tình huynh ñeä vaø thaàn bí
177. Thaùnh Beânañoâ, khi khuyeân chuùng ta keát hôïp vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ, ñaõ döïa vaøo söï phong phuù cuûa loøng suøng kính naøy ñeå keâu goïi moät söï hoaùn caûi ñaët neàn treân tình yeâu. Beânañoâ tin raèng tình caûm cuûa chuùng ta, voán bò khoáng cheá bôûi nhöõng laïc thuù, vaãn coù theå ñöôïc bieán ñoåi vaø giaûi thoaùt, khoâng phaûi baèng söï tuaân theo caùch muø quaùng moät leänh truyeàn, maø laø baèng caùch ñaùp laïi tình yeâu tuyeät vôøi cuûa Chuùa Kitoâ. Caùi aùc bò khuaát phuïc bôûi caùi thieän, bò chinh phuïc bôûi söï buøng nôû cuûa tình yeâu: "Haõy yeâu meán Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa baïn vôùi tình caûm saâu xa vaø troïn veïn nhaát cuûa troïn traùi tim baïn; haõy yeâu Ngaøi vôùi toaøn taâm toaøn yù; haõy yeâu Ngaøi vôùi heát söùc mình, ñeán noãi baïn ngay caû khoâng sôï cheát vì yeâu Ngaøi# Tình caûm cuûa baïn daønh cho Chuùa Gieâsu phaûi vöøa ngoït ngaøo vöøa thaân maät, ñeå choáng laïi nhöõng caùm doã ngoït ngaøo cuûa cuoäc soáng xaùc thòt. Söï ngoït ngaøo chinh phuïc söï ngoït ngaøo, nhö moät chieác ñinh khui ra moät chieác ñinh khaùc".[179]
178. Thaùnh Phanxicoâ Saleâsioâ ñaëc bieät aán töôïng vôùi nhöõng lôøi cuûa Chuùa Gieâsu: "Haõy hoïc cuøng toâi; vì toâi hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng" (Mt 11,29). Ngay caû trong nhöõng ñieàu ñôn giaûn vaø bình thöôøng nhaát, ngaøi noùi, chuùng ta cuõng coù theå "ñaùnh caép" traùi tim cuûa Chuùa. "Nhöõng ai muoán phuïc vuï Ngöôøi moät caùch ñuùng ñaén phaûi chuù yù khoâng chæ ñeán nhöõng ñieàu lôùn lao vaø quan troïng, maø caû nhöõng ñieàu taàm thöôøng vaø nhoû beù, vì baèng caû hai caùch, chuùng ta coù theå giaønh ñöôïc traùi tim vaø tình yeâu cuûa Ngöôøi... Toâi muoán noùi ñeán nhöõng haønh ñoäng kieân nhaãn haøng ngaøy, côn ñau ñaàu, côn ñau raêng, côn caûm laïnh naëng; nhöõng phieàn phöùc linh tinh bôûi göôøi choàng hay ngöôøi vôï, chieác ly vôõ, chieác nhaãn, chieác khaên tay, chieác gaêng tay bò laïc maát; söï caøm raøm cuûa ngöôøi haøng xoùm; söï coá gaéng ñi nguû sôùm ñeå daäy sôùm maø caàu nguyeän hoaëc ñi leã, söï ruït reø maéc côõ maø moät soá ngöôøi caûm thaáy khi coâng khai cho thaáy mình coù ñaïo... Haõy tin chaéc raèng taát caû nhöõng söï chòu ñöïng naøy, duø nhoû beù ñeán ñaâu, neáu ñöôïc chaáp nhaän vôùi taám loøng, seõ laøm ñeïp loøng Chuùa nhaát".[180] Tuy nhieân, cuoái cuøng, söï ñaùp traû cuûa chuùng ta ñoái vôùi tình yeâu cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ ñöôïc theå hieän qua tình yeâu ñoái vôùi ngöôøi laân caän: "moät tình yeâu vöõng chaéc, thöôøng xuyeân, oån ñònh, khoâng chaáp nhöõng chuyeän vaët vaõnh hay vò theá cuûa ngöôøi ta trong cuoäc soáng, söï cöùng coûi hoaëc söï thuø ñòch cuûa ngöôøi ta... Chuùa chuùng ta yeâu thöông chuùng ta khoâng ngöøng, Ngöôøi chòu ñöïng raát nhieàu khuyeát ñieåm vaø sai soùt cuûa chuùng ta. Chính vì theá, chuùng ta phaûi cö xöû nhö vaäy vôùi anh chò em cuûa mình, khoâng bao giôø meät moûi khi chòu ñöïng hoï".[181]
179. Thaùnh Charles de Foucauld ñaõ coá gaéng noi göông Chuùa Gieâsu baèng caùch soáng vaø haønh ñoäng nhö Ngöôøi ñaõ laøm, trong moät coá gaéng thöôøng xuyeân ñeå laøm nhöõng gì maø Chuùa Gieâsu seõ laøm ôû hoaøn caûnh töông töï. Chæ baèng caùch trôû neân ñoàng hình ñoàng daïng vôùi nhöõng tình caûm cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ, Charles môùi coù theå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy caùch troïn veïn. ÔÛ ñaây chuùng ta cuõng gaëp thaáy yù töôûng veà "tình yeâu ñaùp traû tình yeâu". Charles noùi: "Toâi mong muoán ñöôïc ñau khoå ñeå ñaùp traû tình yeâu baèng tình yeâu, ñeå baét chöôùc Chuùa... ñeå böôùc vaøo coâng trình cuûa Ngöôøi, ñeå hieán daâng chính mình cuøng vôùi Ngöôøi, hieán daâng söï troáng roãng cuûa mình, nhö moät hy leã, nhö moät hieán teá, ñeå thaùnh hoùa con ngöôøi".[182] Khaùt voïng mang tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu ñeán vôùi ngöôøi khaùc, taàm nhìn söù maïng cuûa Charles höôùng ñeán nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát vaø bò laõng queân nhaát treân theá giôùi... ñaõ thuùc ñaåy ngaøi laáy bieåu töôïng cho mình laø nhöõng töø "Iesus-Caritas", vôùi hình aûnh traùi tim Chuùa Kitoâ ñöôïc ñaët döôùi moät thaùnh giaù.[183] Ñaây cuõng khoâng phaûi laø moät quyeát ñònh deã daøng: "Vôùi taát caû söùc löïc cuûa mình, toâi coá gaéng giôùi thieäu vaø chöùng minh cho nhöõng ngöôøi anh em laïc loái toäi nghieäp naøy raèng ñaïo cuûa chuùng ta hoaøn toaøn laø loøng baùc aùi, laø tình huynh ñeä, vaø bieåu töôïng cuûa noù laø moät traùi tim".[184] Ngaøi muoán ñònh cö vôùi nhöõng anh em khaùc "ôû Maroác, nhaân danh traùi tim Chuùa Gieâsu".[185] Theo caùch naøy, coâng vieäc loan baùo Tin Möøng cuûa caùc anh em coù theå lan toûa ra beân ngoaøi: "Loøng baùc aùi phaûi lan toûa töø tình huynh ñeä cuûa chuùng ta, cuõng nhö noù lan toûa töø traùi tim Chuùa Gieâsu".[186] Khaùt voïng naøy daàn daàn bieán ngaøi thaønh moät "ngöôøi anh em hoaøn vuõ". Ñeå mình ñöôïc khuoân ñuùc bôûi traùi tim Chuùa Kitoâ, ngaøi tìm caùch ñoùn nhaän toaøn theå nhaân loaïi ñau khoå trong traùi tim ñaày tình huynh ñeä cuûa mình: "Traùi tim cuûa chuùng ta, gioáng nhö traùi tim cuûa Chuùa Gieâsu, phaûi oâm troïn taát caû moïi ngöôøi nam vaø nöõ".[187] "Tình yeâu cuûa traùi tim Chuùa Gieâsu ñoái vôùi moïi ngöôøi nam nöõ, tình yeâu maø Ngöôøi theå hieän trong cuoäc khoå naïn cuûa Ngöôøi, ñoù laø ñieàu chuùng ta caàn coù vì taát caû moïi ngöôøi".[188]
180. Cha Henri Huvelin, vò linh höôùng cuûa thaùnh Charles de Foucauld, ñaõ nhaän xeùt raèng "khi Chuùa ngöï trong moät taâm hoàn, Ngöôøi ban cho noù nhöõng tình caûm nhö vaäy, vaø taâm hoàn aáy vöôn tôùi nhöõng ngöôøi anh chò em beù nhoû nhaát cuûa chuùng ta. Ñoù chính laø traùi tim cuûa thaùnh Vincent de Paul... Khi Chuùa ngöï trong taâm hoàn moät linh muïc, Ngöôøi thuùc ñaåy linh muïc aáy vöôn tôùi nhöõng ngöôøi ngheøo".[189] Ñieàu quan troïng laø phaûi nhaän ra raèng loøng nhieät thaønh toâng ñoà cuûa thaùnh Vincent, nhö Cha Huvelin moâ taû, cuõng ñöôïc nuoâi döôõng bôûi loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ. Thaùnh Vincent thuùc giuïc caùc anh em mình "tìm thaáy trong traùi tim Chuùa chuùng ta moät lôøi an uûi cho ngöôøi beänh ngheøo".[190] Neáu lôøi ñoù coù söùc thuyeát phuïc, thì tröôùc tieân traùi tim cuûa chính chuùng ta haún phaûi ñöôïc thay ñoåi bôûi tình yeâu vaø söï dòu daøng cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ. Thaùnh Vincent thöôøng dieãn taû nieàm xaùc tín naøy trong caùc baøi giaûng vaø caùc lôøi khuyeân cuûa ngaøi, vaø noù ñaõ trôû thaønh moät ñaëc neùt trong Hieán chöông cuûa Hoäi doøng ngaøi: "Chuùng ta phaûi noã löïc heát söùc ñeå hoïc baøi hoïc sau ñaây, cuõng ñöôïc Chuùa Kitoâ daïy: 'Haõy hoïc cuøng Ta, vì Ta hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng'. Chuùng ta neân nhôù, chính Ngöôøi ñaõ noùi raèng vôùi söï hieàn laønh, chuùng ta seõ ñöôïc thöøa höôûng Ñaát laøm cô nghieäp. Neáu chuùng ta haønh ñoäng nhö vaäy, chuùng ta seõ chinh phuïc ñöôïc ngöôøi ta quay veà vôùi Chuùa. Song ñieàu ñoù seõ khoâng xaûy ra neáu chuùng ta ñoái xöû vôùi moïi ngöôøi moät caùch gay gaét hay khaéc nghieät".[191]
Vieäc Ñeàn Buø: Xaây Döïng Treân Nhöõng Ñoå Naùt
181. Taát caû nhöõng gì ñaõ noùi cho ñeán nay giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc döôùi aùnh saùng lôøi Chuùa yù nghóa ñuùng ñaén cuûa "söï ñeàn buø" traùi tim Chuùa Kitoâ maø Chuùa mong ñôïi chuùng ta "daâng hieán", vôùi aân suûng cuûa Ngöôøi trôï giuùp. Vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc thaûo luaän nhieàu, nhöng thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ trao cho chuùng ta moät caâu traû lôøi roõ raøng, coù theå höôùng daãn caùc Kitoâ höõu ngaøy nay höôùng tôùi moät tinh thaàn ñeàn buø phuø hôïp hôn vôùi Phuùc AÂm.
YÙ nghóa xaõ hoäi cuûa vieäc ñeàn taï traùi tim Chuùa Kitoâ
182. Thaùnh Gioan Phaoloâ II giaûi thích raèng baèng caùch cuøng nhau phoù thaùc cho traùi tim Chuùa Kitoâ, "tröôùc nhöõng ñoå naùt chaát choàng do haän thuø vaø baïo löïc, thì neàn vaên minh tình yeâu maø ta khao khaùt vaø Vöông quoác cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ coù theå ñöôïc xaây döïng". Ñieàu naøy roõ raøng ñoøi hoûi chuùng ta phaûi "keát hôïp tình yeâu con thaûo ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø tình yeâu tha nhaân", vaø ñaây laø "söï ñeàn taï thöïc söï maø traùi tim Ñaáng Cöùu Theá yeâu caàu".[192] Trong söï keát hôïp vôùi Chuùa Kitoâ, giöõa nhöõng ñoáng ñoå naùt maø chuùng ta ñaõ ñeå laïi treân theá giôùi naøy do toäi loãi cuûa mình, chuùng ta ñöôïc keâu goïi xaây döïng moät neàn vaên minh môùi cuûa tình yeâu. Ñoù chính laø yù nghóa cuûa vieäc ñeàn taï nhö traùi tim Chuùa Kitoâ muoán chuùng ta laøm. Giöõa söï taøn phaù do söï döõ gaây ra, traùi tim Chuùa Kitoâ mong muoán chuùng ta hôïp taùc vôùi Ngöôøi ñeå khoâi phuïc laïi söï toát laønh vaø veû ñeïp cho theá giôùi chuùng ta.
183. Moïi toäi loãi ñeàu gaây haïi cho Giaùo hoäi vaø xaõ hoäi; do ñoù, "moïi toäi loãi chaéc chaén coù theå ñöôïc coi laø toäi xaõ hoäi", vaø ñieàu naøy ñaëc bieät ñuùng ñoái vôùi nhöõng toäi loãi "töï baûn chaát cuûa chuùng laø moät söï taán coâng tröïc tieáp vaøo ngöôøi laân caän".[193] Thaùnh Gioan Phaoloâ II giaûi thích raèng vieäc laëp ñi laëp laïi nhöõng toäi loãi choáng ngöôøi khaùc thöôøng cuûng coá moät "caáu truùc toäi loãi" chi phoái ñeán söï phaùt trieån cuûa caùc daân toäc.[194] Thoâng thöôøng, ñaây laø moät phaàn cuûa naõo traïng thoáng trò voán coi nhöõng gì roõ raøng laø söï ích kyû vaø söï thôø ô nhö ñieàu bình thöôøng hay hôïp lyù. Ñieàu naøy seõ daãn ñeán söï tha hoùa xaõ hoäi: "Moät xaõ hoäi tha hoùa neáu caùc hình thöùc toå chöùc xaõ hoäi, saûn xuaát vaø tieâu duøng cuûa noù khieán vieäc trao hieán baûn thaân vaø vieäc thieát laäp tình ñoaøn keát giöõa ngöôøi ta trôû neân khoù khaên hôn".[195] Chæ moät chuaån möïc ñaïo ñöùc thì khoâng giuùp chuùng ta vaïch traàn vaø choáng laïi ñöôïc nhöõng caáu truùc xaõ hoäi tha hoùa naøy, vaø khoâng hoã trôï ñöôïc caùc noã löïc trong xaõ hoäi nhaèm phuïc hoài vaø cuûng coá lôïi ích chung. Ñuùng hôn, chính "söï hoaùn caûi traùi tim" cuûa chuùng ta môùi "ñaët ra boån phaän"[196] söûa chöõa nhöõng caáu truùc naøy. Söï ñaùp traû cuûa chuùng ta ñoái vôùi tình yeâu cuûa traùi tim Chuùa Gieâsu seõ daïy ta bieát yeâu thöông.
184. Chính vì söï ñeàn taï theo Phuùc AÂm coù bao haøm chieàu kích xaõ hoäi quan troïng naøy, neân caùc haønh ñoäng yeâu thöông, phuïc vuï vaø hoøa giaûi cuûa chuùng ta, ñeå thöïc söï mang yù nghóa ñeàn buø, caàn phaûi ñöôïc Chuùa Kitoâ khôi gôïi, thoâi thuùc vaø trao naêng löïc. Thaùnh Gioan Phaoloâ II cuõng ghi nhaän raèng "ñeå xaây döïng neàn vaên minh tình thöông",[197] theá giôùi ngaøy nay caàn traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ. Söï ñeàn buø cuûa Kitoâ giaùo khoâng theå hieåu ñôn giaûn nhö moät môù caùc coâng trình beân ngoaøi, duø chuùng coù theå caàn thieát vaø ñoâi khi ñaùng ngöôõng moä ñeán maáy. Nhöõng coâng trình naøy caàn moät "bí phaùp", moät linh hoàn, moät yù nghóa mang laïi cho chuùng söùc maïnh, ñoäng löïc vaø söï saùng taïo khoâng meät moûi. Chuùng caàn söùc soáng, ngoïn löûa vaø aùnh saùng toûa ra töø traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ.
Chöõa laønh nhöõng traùi tim bò thöông tích
185. Moät söï ñeàn buø chæ beân ngoaøi thì khoâng ñuû, cho theá giôùi chuùng ta hay cho traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ. Neáu moãi ngöôøi chuùng ta xem xeùt toäi loãi cuûa mình vaø taùc ñoäng cuûa noù ñoái vôùi ngöôøi khaùc, ta seõ nhaän ra raèng vieäc söûa chöõa nhöõng toån haïi ñaõ gaây ra cho theá giôùi naøy cuõng ñoøi hoûi moät mong muoán chöõa laønh nhöõng traùi tim bò toån thöông, vì chính ñaây laø nôi xaûy ra söï thieät haïi saâu xa nhaát, vaø laø nôi maø söï toån thöông gaây ñau ñôùn nhaát.
186. Tinh thaàn ñeàn buø, vì theá, "daãn chuùng ta ñeán hy voïng raèng moïi thöông tích ñeàu coù theå ñöôïc chöõa laønh, duø coù saâu ñeán ñaâu. Ñoâi khi, vieäc ñeàn buø hoaøn toaøn coù veû laø ñieàu khoâng theå, chaúng haïn khi taøi saûn hoaëc ngöôøi thaân yeâu bò maát hoaøn toaøn, hoaëc khi moät soá tình huoáng trôû neân khoâng theå khaéc phuïc ñöôïc. Tuy nhieân, yù ñònh ñeàn buø, ñöôïc cho thaáy moät caùch cuï theå, laø ñieàu thieát yeáu cho tieán trình hoøa giaûi vaø vaõn hoài söï bình an trong taâm hoàn".[198]
Veû ñeïp cuûa vieäc caàu xin tha thöù
187. YÙ ñònh toát laø khoâng ñuû. Phaûi coù moät mong muoán beân trong ñöôïc theå hieän qua haønh ñoäng beân ngoaøi cuûa chuùng ta. "Vieäc ñeàn buø, neáu muoán ñích thöïc cuûa Kitoâ giaùo, töùc chaïm ñeán traùi tim cuûa ngöôøi bò xuùc phaïm chöù khoâng chæ laø moät haønh ñoäng coâng baèng giao hoaùn ñôn thuaàn, thì ñoøi hoûi hai ñieàu: thöøa nhaän toäi loãi cuûa mình vaø caàu xin söï tha thöù# Chính töø söï chaân thaønh thöøa nhaän ñieàu sai traùi ñaõ gaây ra cho anh chò em mình, vaø chính töø nhaän thöùc chaân thaønh vaø saâu saéc raèng tình yeâu ñaõ bò toån haïi, thì mong muoán ñeàn buø môùi naûy sinh ñöôïc".[199]
188. Chuùng ta ñöøng bao giôø nghó raèng vieäc nhìn nhaän toäi loãi cuûa mình tröôùc ngöôøi khaùc laø haï thaáp hay xuùc phaïm ñeán nhaân phaåm cuûa mình. Ngöôïc laïi, noù ñoøi hoûi chuùng ta phaûi ngöøng löøa doái chính mình vaø thöøa nhaän söï thaät veà quaù khöù cuûa mình, bò toäi loãi laøm hoen oá, nhaát laø trong nhöõng tröôøng hôïp chuùng ta gaây toån thöông caùc anh chò em khaùc. "Töï caùo toäi laø moät phaàn cuûa söï khoân ngoan Kitoâ giaùo# Ñieàu naøy laøm ñeïp loøng Chuùa, vì Chuùa ñoùn nhaän moät traùi tim thoáng hoái aên naên".[200]
189. Moät phaàn cuûa tinh thaàn ñeàn buø naøy laø taäp quaùn xin loãi anh chò em chuùng ta, ñieàu naøy theå hieän söï cao thöôïng ñaùng quí ngay trong thaân phaän yeáu ñuoái cuûa con ngöôøi chuùng ta. Xin loãi laø moät caùch chöõa laønh caùc moái töông quan, vì noù "môû laïi cuoäc ñoái thoaïi vaø theå hieän yù chí thieát laäp laïi moái daây baùc aùi huynh ñeä# Noù chaïm ñeán traùi tim anh chò em mình, mang laïi an uûi vaø thuùc ñaåy vieäc chaáp nhaän tha thöù nhö ñöôïc yeâu caàu. Ngay caû khi khoâng theå söûa chöõa ñöôïc ñieàu voán laø chuyeän ñaõ roài, thì tình yeâu vaãn luoân coù theå ñöôïc taùi sinh, laøm cho söï toån thöông trôû neân deã chòu hôn".[201]
190. Moät traùi tim coù khaû naêng thoáng hoái seõ lôùn leân trong tình huynh ñeä vaø tình lieân ñôùi. Neáu khoâng, "chuùng ta seõ thoaùi lui vaø caèn coãi beân trong", trong khi ñoù, neáu "vieäc caàu nguyeän cuûa chuùng ta ñôn giaûn vaø saâu saéc hôn, ñaët neàn treân thaùi ñoä toân thôø vaø ngaïc nhieân tröôùc söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta seõ lôùn leân vaø tröôûng thaønh. Chuùng ta trôû neân ít gaén boù vôùi baûn thaân mình, maø gaén boù hôn vôùi Chuùa Kitoâ. Mang tinh thaàn ngheøo khoù, chuùng ta ñeán gaàn hôn vôùi ngöôøi ngheøo, nhöõng ngöôøi ñöôïc öu aùi nhaát cuûa Thieân Chuùa".[202] Ñieàu naøy daãn ñeán moät tinh thaàn ñeàn buø thöïc söï, vì "nhöõng ngöôøi caûm thaáy thoáng hoái trong loøng seõ ngaøy caøng caûm thaáy mình laø anh chò em vôùi taát caû nhöõng ngöôøi toäi loãi reân theá giôùi; khi töø boû thaùi ñoä tròch thöôïng vaø nhöõng xeùt ñoaùn khaéc nghieät cuûa mình, hoï traøn ñaày moät khao khaùt chaùy boûng laø theå hieän tình yeâu vaø vieäc ñeàn buø".[203] Caûm thöùc lieân ñôùi naûy sinh töø loøng thoáng hoái cuõng giuùp cho söï hoøa giaûi coù theå dieãn ra. Ngöôøi coù khaû naêng thoáng hoái, "thay vì caûm thaáy töùc giaän vaø traùch moùc tröôùc nhöõng sai hoûng cuûa anh chò em mình, thì seõ bieát khoùc vì toäi loãi cuûa hoï. Coù moät söï ñaûo ngöôïc, trong ñoù khuynh höôùng töï nhieân laø nhaân nhöôïng baûn thaân vaø cöùng coûi vôùi ngöôøi khaùc seõ bò ñaûo ngöôïc, ñeå nhôø aân suûng cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta trôû neân nghieâm khaéc vôùi baûn thaân vaø bieát xoùt thöông ngöôøi khaùc".[204]
Ñeàn Taï: Ñoù Laø Môû Roäng Traùi Tim Cuûa Ñöùc Kitoâ
191. Coù moät caùch tieáp caän khaùc, coù tính boå sung, ñoái vôùi söï ñeàn buø, cho pheùp chuùng ta ñaët noù vaøo moät moái töông quan tröïc tieáp hôn vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ, maø khoâng loaïi tröø khía caïnh cam keát cuï theå ñoái vôùi anh chò em cuûa chuùng ta.
192. ÔÛ moät choã khaùc, toâi ñaõ gôïi yù raèng "moät caùch naøo ñoù, Thieân Chuùa ñaõ tìm caùch giôùi haïn chính mình, ñeå cho nhieàu ñieàu chuùng ta nghó laø söï döõ, nguy hieåm hay laø nhöõng nguoàn gaây ñau khoå, thì thöïc teá ñoù laø moät phaàn cuûa nhöõng côn ñau sinh nôû maø Ngaøi duøng ñeå keùo chuùng ta vaøo haønh ñoäng coäng taùc vôùi Ñaáng Saùng Taïo".[205] Söï coäng taùc naøy töø phía chuùng ta coù theå cho pheùp söùc maïnh vaø tình yeâu cuûa Thieân Chuùa lan roäng trong ñôøi soáng cuûa chuùng ta vaø treân theá giôùi, trong khi söï töø choái hoaëc thôø ô cuûa chuùng ta coù theå ngaên caûn ñieàu ñoù. Moät soá baûn vaên Kinh Thaùnh dieãn taû ñieàu naøy theo caùch aån duï, nhö khi Chuùa keâu leân: "Öôùc gì ngöôi trôû veà cuøng Ta, hôõi Israel!" (x. Gr 4,1). Hoaëc khi ñoái maët vôùi söï töø choái cuûa daân Ngaøi, Chuùa noùi: "Traùi tim Ta thoån thöùc, ruoät gan Ta boài hoài" (Hs 11,8).
193. Ngay caû duø khoâng theå noùi veà söï ñau khoå môùi nôi Ñöùc Chuùa vinh quang, thì "maàu nhieäm Vöôït qua cuûa Chuùa Kitoâ# vaø taát caû nhöõng gì laø söï thaät nôi Chuùa Kitoâ - taát caû nhöõng vieäc Ngöôøi ñaõ laøm vaø nhöõng ñau khoå Ngöôøi ñaõ chòu cho moïi ngöôøi - ñeàu tham döï vaøo vónh cöûu thaàn linh, vaø do ñoù vöôït qua moïi thôøi gian, trong khi ñöôïc laøm cho hieän dieän trong moïi thôøi gian".[206] Chuùng ta coù theå noùi raèng Ngöôøi ñaõ cho pheùp vinh quang lôùn lao nôi söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi bò giôùi haïn, vaø cho pheùp söï lan toûa cuûa tình yeâu bao la vaø chaùy boûng cuûa Ngöôøi bò kieàm cheá, ñeå chöøa choã cho chuùng ta töï do coäng taùc vôùi traùi tim Ngöôøi. Vieäc chuùng ta töø choái tình yeâu cuûa Ngöôøi döïng leân moät raøo caûn ñoái vôùi moùn quaø aân suûng ñoù, trong khi vieäc chuùng ta tin töôûng ñoùn nhaän noù seõ môû ra moät khoâng gian, moät keânh truyeàn cho pheùp noù traøn vaøo traùi tim chuùng ta. Söï töø choái hay thôø ô cuûa chuùng ta seõ haïn cheá nhöõng taùc ñoäng cuûa quyeàn naêng Ngöôøi vaø haïn cheá hoa traùi cuûa tình yeâu Ngöôøi trong chuùng ta. Chính Ngöôøi muoán raèng neáu Ngöôøi khoâng gaëp ñöôïc söï côûi môû vaø tín thaùc nôi toâi, tình yeâu cuûa Ngöôøi seõ bò töôùc maát söï lan toûa cuûa noù, voán duy nhaát vaø khoâng theå laëp laïi, trong cuoäc soáng cuûa toâi vaø trong theá giôùi naøy, nôi Ngöôøi keâu goïi toâi cho pheùp Ngöôøi hieän dieän. Moät laàn nöõa, ñieàu naøy khoâng do bôûi baát kyø söï yeáu ñuoái naøo töø phía Ngöôøi maø ñuùng hôn laø bôûi söï töï do voâ haïn cuûa Ngöôøi, söùc maïnh huyeàn nhieäm cuûa Ngöôøi, vaø tình yeâu hoaøn haûo cuûa Ngöôøi daønh cho moãi ngöôøi chuùng ta. Khi söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa ñöôïc maëc khaûi trong caùi yeáu ñuoái cuûa söï töï do con ngöôøi chuùng ta, thì "chæ coù ñöùc tin môùi coù theå nhaän hieåu ñieàu ñoù".[207]
194. Thaùnh Margaret Marie keå laïi raèng trong moät laàn hieän ra, Chuùa Kitoâ ñaõ noùi veà tình yeâu maõnh lieät cuûa traùi tim Ngöôøi ñoái vôùi chuùng ta, theo ñoù, "do khoâng theå kieàm cheá ngoïn löûa yeâu thöông chaùy boûng cuûa Ngöôøi, Ngöôøi phaûi lan toûa noù ra khaép nôi".[208] Bôûi vì Chuùa, Ñaáng coù theå laøm moïi söï, trong söï töï do thaàn linh Ngöôøi muoán yeâu caàu chuùng ta hôïp taùc, neân vieäc ñeàn taï coù theå ñöôïc hieåu laø vieäc chuùng ta thaùo gôõ nhöõng caûn trôû maø ta ñaët ra ñoái vôùi söï môû roäng tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ trong theá giôùi, do söï thieáu tin töôûng, thieáu loøng bieát ôn vaø thieáu hy sinh cuûa chuùng ta.
Moät daâng hieán cho tình yeâu
195. Ñeå coù theå suy tö saâu hôn veà maàu nhieäm naøy, chuùng ta moät laàn nöõa quay laïi vôùi linh ñaïo saùng ngôøi cuûa thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu. Teâreâsa bieát raèng taïi moät soá nôi ñaõ töøng phaùt trieån moät hình thöùc ñeàn taï cöïc ñoan, döïa treân moät söï saün loøng queân mình ñeå hy sinh cho ngöôøi khaùc, vaø theo moät nghóa naøo ñoù trôû thaønh "coät thu loâi" nhöõng hình phaït cuûa coâng lyù Thieân Chuùa. Teâreâsa noùi: "Toâi nghó veà nhöõng linh hoàn daâng mình nhö hieán vaät cho cuûa coâng lyù Thieân Chuùa ñeå gôõ nhöõng hình phaït daønh cho caùc toäi nhaân, vaø töï mình nhaän chòu caùc hình phaït aáy".[209] Tuy nhieân, duø moät hieán daâng nhö vaäy coù veû lôùn lao vaø quaûng ñaïi ñeán ñaâu, Teâreâsa cuõng khoâng thaáy noù thuyeát phuïc laém: "Toâi khoâng heà caûm thaáy bò thu huùt ñeå laøm nhö theá".[210] Vieäc nhaán maïnh quaù möùc vaøo coâng lyù cuûa Thieân Chuùa cuoái cuøng coù theå daãn ñeán quan nieäm raèng söï hy sinh cuûa Chuùa Kitoâ caùch naøo ñoù vaãn khoâng ñaày ñuû hoaëc chæ coù hieäu quaû moät phaàn, hoaëc loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi khoâng ñuû maïnh meõ.
196. Vôùi söï hieåu bieát taâm linh saâu saéc, thaùnh Teâreâsa ñaõ khaùm phaù ra raèng chuùng ta coù theå hieán daâng chính mình theo moät caùch khaùc, khoâng caàn phaûi thoûa maõn coâng lyù cuûa Thieân Chuùa nhöng baèng caùch cho pheùp tình yeâu voâ haïn cuûa Chuùa lan toûa töï do: "Laïy Thieân Chuùa cuûa con! Tình yeâu bò reû ruùng cuûa Chuùa coù ñoùng kín trong traùi tim Chuùa khoâng? Con nghó raèng döôøng nhö neáu Chuùa tìm thaáy nhöõng linh hoàn hieán daâng chính mình nhö hieán vaät chòu saùt teá cho tình yeâu cuûa Chuùa, Chuùa seõ mau maén ñoùn nhaän hoï; song con vaãn nghó raèng Chuùa cuõng seõ vui loøng khoâng kìm haõm nhöõng ñôït soùng dòu daøng voâ taän trong Chuùa".[211]
197. Maëc duø khoâng caàn theâm baát cöù ñieàu gì vaøo hy leã cöùu chuoäc duy nhaát cuûa Chuùa Kitoâ, nhöng vaãn ñuùng laø vieäc chuùng ta chuû ñoäng töø choái coù theå ngaên caûn traùi tim Chuùa Kitoâ lan toûa "nhöõng ñôït soùng dòu daøng voâ taän cuûa Ngöôøi" treân theá giôùi naøy. Moät laàn nöõa, sôû dó theá bôûi vì Chuùa muoán toân troïng söï töï do cuûa chuùng ta. Hôn caû coâng lyù cuûa Thieân Chuùa, chính söï kieän raèng tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ coù theå bò töø choái ñaõ laøm phieàn naõo traùi tim cuûa thaùnh Teâreâsa, bôûi vì ñoái vôùi Teâreâsa, coâng lyù cuûa Thieân Chuùa chæ ñöôïc hieåu trong aùnh saùng tình yeâu cuûa Ngaøi. Nhö chuùng ta ñaõ thaáy, Teâreâsa ñaõ chieâm ngaém taát caû söï hoaøn haûo cuûa Thieân Chuùa qua loøng thöông xoùt cuûa Ngaøi, vaø do ñoù thaáy nhöõng söï hoaøn haûo aáy ñöôïc chuyeån hoùa vaø raïng ngôøi tình yeâu. Theo lôøi cuûa Teâreâsa, "ñoái vôùi con ngay caû coâng lyù cuûa Thieân Chuùa (vaø ñieàu naøy coù leõ coøn hôn caû nhöõng ñieàu khaùc) döôøng nhö cuõng ñöôïc maëc laáy tình yeâu".[212]
198. Ñaây laø nguoàn goác Haønh ñoäng Daâng Hieán cuûa Teâreâsa, khoâng phaûi daâng hieán cho coâng lyù cuûa Thieân Chuùa maø cho tình yeâu thöông xoùt cuûa Ngöôøi. "Con xin hieán daâng chính mình nhö moät hieán leã toaøn thieâu cho tình yeâu thöông xoùt cuûa Chuùa, xin Chuùa thieâu ñoát con khoâng ngöøng, ñeå nhöõng laøn soùng dòu daøng voâ taän bò giam haõm trong Chuùa seõ traøn vaøo taâm hoàn con, vaø nhôø ñoù con coù theå ñöôïc tuaãn ñaïo ñeå laøm chöùng cho tình yeâu cuûa Chuùa".[213] Ñieàu quan troïng laø phaûi nhaän ra raèng, ñoái vôùi Teâreâsa, ñieàu naøy khoâng chæ laø cho pheùp traùi tim Chuùa Kitoâ laáp ñaày traùi tim mình - qua söï tin töôûng hoaøn toaøn cuûa mình - vôùi veû ñeïp cuûa tình yeâu Ngöôøi, maø coøn laø cho pheùp tình yeâu ñoù, thoâng qua cuoäc soáng cuûa mình, lan toûa ñeán nhöõng ngöôøi khaùc vaø nhôø ñoù bieán ñoåi theá giôùi. Moät laàn nöõa, theo lôøi Teâreâsa: "Thöa Meï, giöõa loøng Giaùo hoäi, con seõ laø tình yeâu... vaø nhö vaäy giaác mô cuûa con seõ thaønh hieän thöïc".[214] Hai khía caïnh treân ñöôïc gaén keát khoâng theå taùch rôøi.
199. Chuùa ñaõ chaáp nhaän söï daâng hieán cuûa Teâreâsa. Chuùng ta thaáy ngay sau ñoù, thaùnh Teâreâsa tuyeân boá raèng ngaøi caûm thaáy moät tình yeâu maõnh lieät ñoái vôùi ngöôøi khaùc vaø khaúng ñònh raèng tình yeâu ñoù ñeán töø traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ, ñöôïc keùo daøi qua ngaøi. Vì vaäy, Teâreâsa noùi vôùi chò gaùi Leùonie: "Em yeâu chò gaáp ngaøn laàn trìu meán hôn nhöõng ngöôøi chò em bình thöôøng yeâu meán nhau, vì em coù theå yeâu chò baèng traùi tim cuûa lang quaân treân trôøi cuûa chuùng ta".[215] Sau ñoù, Teâreâsa ñaõ vieát cho Maurice Bellieøre: "Toâi muoán baïn hieåu ñöôïc söï dòu daøng cuûa traùi tim Chuùa Gieâsu, ñieàu maø Ngöôøi mong ñôïi nôi baïn!"[216]
Chính tröïc vaø Haøi hoøa
200. Anh chò em thaân meán, toâi ñeà nghò raèng chuùng ta haõy phaùt trieån caùch ñeàn taï naøy, noùi caùch ngaén goïn, ñoù laø trao cho traùi tim Chuùa Kitoâ moät khaû naêng môùi ñeå lan toûa trong theá giôùi naøy ngoïn löûa tình yeâu noàng chaùy vaø nhaân töø cuûa Ngöôøi. Ñaønh raèng ñuùng laø ñeàn taï bao haøm mong muoán "boài thöôøng cho nhöõng toån thöông ñaõ gaây ra ñoái vôùi Tình Yeâu phi taïo, duø laø do söï voâ taâm hay do xuùc phaïm nghieâm troïng",[217] caùch phuø hôïp nhaát ñeå laøm ñieàu naøy ñoái vôùi tình yeâu cuûa chuùng ta, ñoù laø trao taëng Chuùa moät khaû naêng lan toûa, ñeå ñeàn buø cho taát caû nhöõng laàn tình yeâu cuûa Ngöôøi bò töø choái hoaëc taåy chay. Ñieàu naøy bao goàm nhieàu hôn laø chæ ñôn thuaàn "an uûi" Chuùa Kitoâ maø chuùng ta ñaõ noùi ôû chöông tröôùc; noù ñöôïc theå hieän trong caùc haønh ñoäng yeâu thöông huynh ñeä qua ñoù chuùng ta chöõa laønh caùc veát thöông cuûa Giaùo hoäi vaø cuûa theá giôùi. Theo caùch naøy, chuùng ta trao cho naêng löïc chöõa laønh cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ nhöõng caùch môùi ñeå theå hieän.
201. Nhöõng hy sinh vaø ñau khoå ñöôïc ñoøi hoûi bôûi caùc haønh ñoäng yeâu thöông tha nhaân naøy seõ keát hôïp chuùng ta vôùi cuoäc khoå naïn cuûa Chuùa Kitoâ. Theo ñoù, "qua söï ñoùng ñinh thaàn nhieäm maø thaùnh Toâng ñoà noùi ñeán, chuùng ta seõ nhaän ñöôïc hoa traùi doài daøo cuûa söï xoa dòu vaø ñeàn toäi, cho chính chuùng ta vaø cho ngöôøi khaùc".[218] Chæ coù Chuùa Kitoâ cöùu chuùng ta baèng leã daâng cuûa Ngöôøi treân thaäp giaù; chæ coù Ngöôøi cöùu chuoäc chuùng ta, vì "chæ coù moät Thieân Chuùa; cuõng chæ coù moät Ñaáng trung gian giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi, laø con ngöôøi Chuùa Kitoâ Gieâsu, Ñaáng ñaõ hieán mình laøm giaù chuoäc cho moïi ngöôøi" (1Tm 2,5-6). Söï ñeàn taï maø chuùng ta daâng hieán laø moät söï tham gia ñöôïc Ngöôøi töï do chaáp nhaän vaøo tình yeâu cöùu chuoäc cuûa Ngöôøi vaø hy leã duy nhaát cuûa Ngöôøi. Nhö vaäy, chuùng ta hoaøn thaønh nôi thaân xaùc chuùng ta "nhöõng gì coøn thieáu trong caùc ñau khoå cuûa Chuùa Kitoâ vì lôïi ích cuûa Thaân theå Ngöôøi, töùc laø Giaùo hoäi" (Cl 1,24); vaø chính Chuùa Kitoâ keùo daøi qua chuùng ta nhöõng hieäu quaû cuûa söï hieán daâng troïn veïn vaø ñaày yeâu thöông cuûa Ngöôøi.
202. Thöôøng thì nhöõng ñau khoå cuûa chuùng ta lieân quan ñeán baûn ngaõ bò toån thöông cuûa chính chuùng ta. Söï khieâm nhöôøng cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ chæ cho chuùng ta con ñöôøng haï mình. Thieân Chuùa ñaõ choïn ñeán vôùi chuùng ta trong söï haï mình vaø beù moïn. Cöïu Öôùc ñaõ cho chuùng ta thaáy, baèng nhieàu aån duï khaùc nhau, moät Thieân Chuùa ñi vaøo giöõa lòch söû vaø ñeå cho daân Ngaøi töø choái Ngaøi. Tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ ñöôïc theå hieän thöïc teá giöõa cuoäc soáng thöôøng nhaät cuûa daân Ngöôøi, keâu xin moät söï ñaùp traû, nhö theå Ngöôøi ñang xin pheùp ñeå bieåu loä vinh quang cuûa Ngöôøi. Tuy nhieân, "coù leõ chæ moät laàn Chuùa Gieâsu nhaéc ñeán traùi tim cuûa Ngöôøi, baèng chính lôøi cuûa Ngöôøi. Vaø Ngöôøi nhaán maïnh ñeán ñaëc ñieåm duy nhaát naøy: 'hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng', nhö theå noùi raèng Ngöôøi muoán chinh phuïc chuùng ta chæ baèng caùch naøy".[219] Khi noùi "Haõy hoïc cuøng Ta, vì Ta hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng" (Mt 11,29), Ngöôøi cho chuùng ta thaáy raèng "Ngöôøi caàn söï beù nhoû vaø töï haï cuûa chuùng ta ñeå Ngöôøi ñöôïc ngöôøi ta nhaän bieát".[220]
203. Trong nhöõng gì chuùng ta ñaõ noùi, thaät quan troïng vieäc löu yù ñeán moät soá khía caïnh khoâng theå taùch rôøi. Caùc haønh vi yeâu thöông tha nhaân - vôùi söï töø boû, queân mình, nhöõng ñau khoå vaø coá gaéng maø chuùng ñoøi hoûi - chæ coù theå chaân thöïc khi chuùng ñöôïc nuoâi döôõng baèng tình yeâu cuûa chính Chuùa Kitoâ. Ngöôøi giuùp chuùng ta yeâu nhö Ngöôøi ñaõ yeâu, vaø theo caùch naøy, Ngöôøi yeâu thöông vaø phuïc vuï ngöôøi khaùc thoâng qua chuùng ta. Ngöôøi khieâm haï ñeå theå hieän tình yeâu cuûa Ngöôøi qua caùc haønh ñoäng cuûa chuùng ta, nhöng ngay caû khi ta laøm nhöõng vieäc nhoû nhaát cuûa loøng thöông xoùt, traùi tim Ngöôøi vaãn ñöôïc toân vinh vaø bieåu loä taát caû söï vó ñaïi cuûa noù. Moät khi traùi tim chuùng ta ñoùn nhaän tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ trong söï tin töôûng hoaøn toaøn, vaø cho pheùp ngoïn löûa cuûa tình yeâu aáy lan toûa trong cuoäc soáng mình, chuùng ta trôû neân coù khaû naêng yeâu thöông ngöôøi khaùc nhö Chuùa Kitoâ ñaõ yeâu, trong söï khieâm nhöôøng vaø gaàn guõi vôùi taát caû moïi ngöôøi. Theo caùch naøy, Chuùa Kitoâ thoûa maõn côn khaùt cuûa Ngöôøi, vaø baèng moät caùch aán töôïng Ngöôøi laøm lan toûa ngoïn löûa tình yeâu noàng chaùy vaø nhaân töø cuûa Ngöôøi trong chuùng ta vaø qua chuùng ta. Laøm sao chuùng ta coù theå khoâng nhaän thaáy söï hoøa hôïp kyø dieäu nôi taát caû nhöõng ñieàu naøy?
204. Cuoái cuøng, ñeå traân troïng loøng suøng kính naøy trong taát caû söï phong phuù cuûa noù, thì döôùi aùnh saùng cuûa nhöõng gì chuùng ta ñaõ noùi veà chieàu kích Ba Ngoâi cuûa loøng suøng kính naøy, caàn phaûi noùi theâm raèng söï ñeàn buø maø Chuùa Kitoâ thöïc hieän trong nhaân tính cuûa Ngöôøi ñöôïc daâng leân Chuùa Cha nhôø hoaït ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong moãi ngöôøi chuùng ta. Do ñoù, söï ñeàn taï maø chuùng ta daâng leân traùi tim Chuùa Kitoâ cuoái cuøng höôùng ñeán Chuùa Cha, Ñaáng haøi loøng khi thaáy chuùng ta keát hôïp vôùi Chuùa Kitoâ baát cöù khi naøo chuùng ta daâng hieán chính mình nhôø Ngöôøi, vôùi Ngöôøi vaø trong Ngöôøi.
Mang Tình Yeâu Ñeán Cho Theá Giôùi
205. Söù ñieäp Kitoâ giaùo thaät haáp daãn khi ñöôïc kinh nghieäm vaø ñöôïc dieãn ñaït trong toaøn theå tính cuûa noù: khoâng chæ ñôn thuaàn laø nôi aån naùu cho nhöõng yù töôûng ñaïo ñöùc hay laø moät cô hoäi ñeå toå chöùc caùc nghi leã aán töôïng. Chuùng ta toân thôø Chuùa Kitoâ kieåu gì neáu chuùng ta chæ haøi loøng vôùi moät töông quan caù nhaân vôùi Ngöôøi vaø khoâng quan taâm gì ñeán vieäc xoa dòu noãi ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc hoaëc giuùp hoï soáng moät cuoäc soáng toát ñeïp hôn? Lieäu ta coù laøm vui loøng traùi tim ñaõ yeâu thöông chuùng ta ñeán theá khoâng, neáu chuùng ta ñaém mình trong moät kinh nghieäm suøng ngöôõng rieâng tö maø boû qua nhöõng haøm yù cuûa noù ñoái vôùi xaõ hoäi maø chuùng ta ñang soáng? Chuùng ta haõy trung thöïc vaø ñoùn nhaän lôøi Chuùa moät caùch troïn veïn. Maët khaùc, coâng vieäc cuûa chuùng ta vôùi tö caùch laø Kitoâ höõu ñeå caûi thieän xaõ hoäi khoâng ñöôïc laøm lu môø caûm höùng toân giaùo cuûa noù, vì nhö vaäy roát cuoäc laø ta tìm kieám ít hôn cho anh chò em mình so vôùi nhöõng gì Thieân Chuùa mong muoán ban cho hoï. Vì theá, chuùng ta neân keát thuùc chöông naøy baèng caùch nhaéc laïi chieàu kích söù maïng thöøa sai cuûa tình yeâu ñoái vôùi traùi tim Chuùa Kitoâ.
206. Thaùnh Gioan Phaoloâ II noùi veà chieàu kích xaõ hoäi cuûa loøng suøng kính traùi tim Chuùa Kitoâ, nhöng cuõng noùi veà "söï ñeàn buø, laø söï coäng taùc toâng ñoà trong vieäc cöùu roãi theá giôùi".[221] Do ñoù, söï daâng mình cho traùi tim Chuùa Kitoâ "phaûi ñöôïc nhìn trong lieân heä vôùi hoaït ñoäng söù maïng cuûa Giaùo hoäi, vì noù ñaùp laïi mong muoán cuûa traùi tim Chuùa Gieâsu laø truyeàn baù khaép theá giôùi - xuyeân qua caùc chi theå cuûa Thaân theå Ngöôøi - söï daán thaân troïn veïn cuûa Ngöôøi cho Vöông quoác Thieân Chuùa".[222] Vì theá, "thoâng qua chöùng taù cuûa caùc Kitoâ höõu, tình yeâu seõ ñöôïc ñoå vaøo traùi tim con ngöôøi, ñeå xaây döïng Thaân theå Chuùa Kitoâ laø Giaùo hoäi, vaø xaây döïng moät xaõ hoäi cuûa coâng lyù, hoøa bình vaø tình huynh ñeä".[223]
207. Ngoïn löûa tình yeâu cuûa Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu cuõng lan toûa qua taàm vöôn ra cuûa söù maïng Giaùo hoäi, nhaèm coâng boá söù ñieäp veà tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñöôïc maëc khaûi nôi Chuùa Kitoâ. Thaùnh Vincent de Paul ñaõ dieãn taû ñieàu naøy moät caùch kheùo leùo khi môøi caùc moân ñeä ngaøi caàu xin Chuùa ban "thaàn khí naøy, traùi tim naøy thuùc baùch chuùng ta ñi khaép moïi nôi, traùi tim cuûa Con Thieân Chuùa, traùi tim cuûa Chuùa chuùng ta, sai chuùng ta ñi nhö Ngöôøi ñaõ ñi... Ngöôøi sai chuùng ta, gioáng nhö [caùc toâng ñoà], ñeå mang löûa ñi khaép nôi".[224]
208. Thaùnh Phaoloâ VI, khi phaùt bieåu vôùi caùc Hoäi Doøng chuyeân chaêm lan truyeàn loøng suøng kính Thaùnh Taâm, ñaõ nhaän xeùt nhö sau: "Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, söï daán thaân muïc vuï vaø nhieät taâm söù maïng seõ buøng chaùy, neáu caùc linh muïc vaø caû giaùo daân, trong khao khaùt lan truyeàn vinh quang cuûa Thieân Chuùa, bieát chieâm ngaém taám göông tình yeâu vónh cöûu maø Chuùa Kitoâ ñaõ bieåu loä cho chuùng ta, vaø höôùng caùc noã löïc cuûa mình ñeå laøm cho moïi ngöôøi nam nöõ ñöôïc chia seû trong söï giaøu coù khoân taû cuûa Chuùa Kitoâ".[225] Khi chieâm ngaém Thaùnh Taâm, ta seõ thaáy söù maïng laø chuyeän cuûa tình yeâu. Bôûi vì moái nguy lôùn nhaát trong söù maïng, ñoù laø trong taát caû nhöõng ñieàu mình noùi vaø laøm, chuùng ta khoâng mang laïi ñöôïc moät nieàm vui gaëp gôõ vôùi tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng oâm laáy vaø cöùu roãi chuùng ta.
209. Söù maïng, nhö söï phaùt toûa tình yeâu cuûa traùi tim Chuùa Kitoâ, ñoøi hoûi caùc nhaø thöøa sai - laø nhöõng ngöôøi ñang yeâu vaø bò Chuùa Kitoâ quyeán ruõ - caûm thaáy coù nghóa vuï phaûi chia seû chính tình yeâu ñaõ thay ñoåi cuoäc soáng cuûa mình. Hoï seõ soát ruoät khi thôøi gian bò laõng phí vaøo vieäc thaûo luaän caùc vaán ñeà thöù yeáu hoaëc taäp trung vaøo caùc chaân lyù vaø caùc quy taéc, bôûi vì moái quan taâm lôùn nhaát cuûa hoï laø chia seû nhöõng gì hoï ñaõ caûm nghieäm. Hoï muoán ngöôøi khaùc caûm nhaän ñöôïc loøng toát vaø veû ñeïp cuûa Ñaáng maø hoï yeâu daáu, qua nhöõng noã löïc cuûa hoï, ngay caû duø 'löïc baát toøng taâm' ñi nöõa. Chaúng phaûi ñoù laø tröôøng hôïp cuûa baát kyø ngöôøi ñang yeâu naøo sao? Chuùng ta coù theå laáy ví duï veà nhöõng lôøi maø Dante Alighieri ñaõ coá gaéng dieãn taû luaän lyù naøy cuûa tình yeâu:
"Io dico che, pensando al suo valore
amor si dolce si mi si fa sentire,
che s'io allora non perdessi ardire
farei parlando innamorar la gente".[226]
["Nghó veà giaù trò cuûa tình yeâu, toâi cho raèng
noù laøm mình caûm thaáy ngoït ngaøo ñeán noãi
neáu maø khoâng maát can ñaûm,
toâi seõ leân lôøi thuyeát phuïc ngöôøi ta yeâu"]
210. Vieäc coù theå noùi veà Chuùa Kitoâ, baèng chöùng taù hay baèng lôøi noùi, nhaèm laøm cho ngöôøi khaùc tìm caùch yeâu meán Ngöôøi, ñoù laø mong muoán lôùn nhaát nôi moïi nhaø thöøa sai cuûa caùc linh hoàn. Ñoäng löïc tình yeâu naøy khoâng lieân quan gì ñeán vieäc chieâu duï caûi ñaïo; nhöõng lôøi noùi cuûa moät ngöôøi yeâu khoâng quaáy raày ngöôøi khaùc, khoâng ñoøi hoûi hay baét buoäc, maø chæ laøm cho ngöôøi khaùc kinh ngaïc tröôùc tình yeâu nhö theá. Vôùi söï toân troïng heát söùc ñoái vôùi töï do vaø phaåm giaù cuûa hoï, ngöôøi yeâu chæ ñôn giaûn chôø hoï tìm hieåu veà tình yeâu ñaõ laáp ñaày cuoäc soáng cuûa mình baèng nieàm vui lôùn lao nhö vaäy.
211. Chuùa Kitoâ baûo baïn ñöøng bao giôø xaáu hoå khi noùi vôùi ngöôøi khaùc - vôùi taát caû thaän troïng vaø toân troïng - veà tình thaân höõu giöõa baïn vôùi Ngöôøi. Ngöôøi yeâu caàu baïn daùm noùi vôùi ngöôøi khaùc raèng thaät toát ñeïp vaø tuyeät vôøi bieát bao vieäc baïn ñaõ gaëp Ngöôøi. "Baát cöù ai tuyeân xöng Ta tröôùc maët thieân haï, thì Ta cuõng seõ tuyeân xöng ngöôøi aáy tröôùc maët Cha Ta, Ñaáng ngöï treân trôøi" (Mt 10,32). Ñoái vôùi moät traùi tim ñang yeâu, ñaây khoâng phaûi laø moät nhieäm vuï maø laø moät nhu caàu khoâng theå cöôõng ñöôïc: "Khoán cho toâi neáu toâi khoâng rao giaûng Tin Möøng!" (1Cr 9,16). "Trong con nhö coù ngoïn löûa böøng chaùy, aâm æ trong xöông coát; con neùn chòu ñeán phaûi hao moøn, nhöng laøm sao neùn ñöôïc!" (Gr 20,9).
Trong söï hieäp thoâng phuïc vuï
212. Chuùng ta khoâng neân nghó veà söù maïng chia seû Chuùa Kitoâ naøy nhö moät ñieàu gì ñoù chæ giöõa Chuùa Gieâsu vaø toâi. Söù maïng ñöôïc kinh nghieäm trong söï hieäp thoâng vôùi caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng ta vaø vôùi toaøn theå Giaùo hoäi. Neáu chuùng ta taùch khoûi coäng ñoaøn, chuùng ta seõ taùch khoûi Chuùa Gieâsu. Neáu chuùng ta quay löng laïi vôùi coäng ñoaøn, tình baïn cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Gieâsu seõ trôû neân nguoäi laïnh. Ñaây laø moät söï thaät vaø chuùng ta ñöøng bao giôø queân. Tình yeâu ñoái vôùi anh chò em trong caùc coäng ñoaøn cuûa chuùng ta - doøng tu, giaùo xöù, giaùo phaän vaø nhöõng coäng ñoaøn khaùc - laø moät loaïi nhieân lieäu nuoâi döôõng tình baïn cuûa chuùng ta vôùi Chuùa Gieâsu. Nhöõng haønh ñoäng yeâu thöông cuûa chuùng ta daønh cho anh chò em trong coäng ñoaøn coù theå laø caùch toát nhaát vaø ñoâi khi laø caùch duy nhaát ñeå chuùng ta laøm chöùng cho ngöôøi khaùc veà tình yeâu cuûa mình ñoái vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ. Chính Ngöôøi ñaõ noùi: "Moïi ngöôøi seõ nhaän bieát anh em laø moân ñeä cuûa Thaày ôû ñieåm naøy: laø anh em coù loøng yeâu thöông nhau" (Ga 13,35).
213. Nhö theá tình yeâu naøy trôû thaønh söï phuïc vuï trong coäng ñoaøn. Toâi khoâng bao giôø meät moûi khi nhaéc laïi raèng Chuùa Gieâsu ñaõ noùi vôùi chuùng ta ñieàu naøy baèng nhöõng lôøi roõ raøng nhaát coù theå: "Moãi laàn caùc ngöôi laøm nhö theá cho moät trong nhöõng anh em beù nhoû nhaát cuûa Ta ñaây, laø caùc ngöôi ñaõ laøm cho chính Ta vaäy" (Mt 25,40). Giôø ñaây, Ngöôøi yeâu caàu baïn gaëp Ngöôøi ôû ñoù, nôi moãi anh chò em cuûa chuùng ta, vaø nhaát laø nôi nhöõng thaønh vieân ngheøo khoå, bò khinh mieät vaø bò boû rôi cuûa xaõ hoäi. Cuoäc gaëp gôõ aáy ñeïp ñeõ bieát bao!
214. Khi chuùng ta quan taâm giuùp ñôõ ngöôøi khaùc, ñoù khoâng heà coù nghóa raèng chuùng ta ñang quay löng laïi vôùi Chuùa Gieâsu. Ñuùng hôn, chuùng ta ñang gaëp Ngöôøi baèng moät caùch khaùc. Baát cöù khi naøo chuùng ta coá gaéng giuùp ñôõ vaø chaêm soùc moät ngöôøi khaùc, thì Chuùa Gieâsu ôû beân chuùng ta. Chuùng ta ñöøng bao giôø queân raèng khi Ngöôøi sai caùc moân ñeä ñi laøm söù maïng, "Chuùa cuøng hoaït ñoäng vôùi caùc oâng" (Mc 16,20). Ngöôøi luoân ôû ñoù, luoân laøm vieäc, chia seû nhöõng coá gaéng laøm vieäc thieän cuûa chuùng ta. Moät caùch huyeàn nhieäm, tình yeâu cuûa Ngöôøi trôû neân hieän dieän thoâng qua söï phuïc vuï cuûa chuùng ta. Ngöôøi noùi vôùi theá giôùi baèng moät ngoân ngöõ ñoâi khi khoâng caàn lôøi.
215. Chuùa Gieâsu ñang goïi baïn vaø sai baïn ñi laøm lan toûa söï toát laønh trong theá giôùi chuùng ta. Tieáng goïi cuûa Ngöôøi laø tieáng goïi phuïc vuï, moät lôøi keâu goïi laøm ñieàu toát, coù theå trong tö caùch moät y só, moät ngöôøi meï, moät giaùo vieân hay moät linh muïc. Duø baïn ôû ñaâu, baïn coù theå nghe thaáy tieáng goïi cuûa Ngöôøi vaø nhaän ra raèng Ngöôøi ñang sai baïn ñi ñeå thi haønh söù maïng ñoù. Chính Ngöôøi ñaõ noùi vôùi chuùng ta: "Thaày sai anh em ra ñi" (Lc 10,3). Ñoù laø moät phaàn trong vieäc chuùng ta keát baïn vôùi Ngöôøi. Tuy nhieân, ñeå tình baïn naøy tröôûng thaønh, baïn phaûi cho pheùp Ngöôøi sai baïn ñi laøm söù maïng trong theá giôùi naøy, vaø thi haønh söù maïng ñoù moät caùch tin töôûng, quaûng ñaïi, töï do vaø khoâng sôï haõi. Neáu baïn vaãn bò maéc keït trong khu vöïc deã chòu cuûa rieâng mình, baïn seõ khoâng bao giôø thöïc söï tìm thaáy söï yeân oån; nhöõng nghi ngôø vaø sôï haõi, buoàn phieàn vaø lo laéng seõ luoân rình raäp ôû chaân trôøi. Nhöõng ai khoâng thi haønh söù maïng cuûa mình treân traùi ñaát naøy seõ khoâng tìm thaáy haïnh phuùc maø laø söï thaát voïng. Ñöøng bao giôø queân raèng Chuùa Gieâsu luoân ôû beân baïn trong moãi böôùc ñi treân ñöôøng. Ngöôøi seõ khoâng neùm baïn xuoáng vöïc thaúm, hay boû maëc baïn töï xoay xôû. Ngöôøi seõ luoân ôû ñoù ñeå khích leä vaø ñoàng haønh vôùi baïn. Ngöôøi ñaõ höùa vaø Ngöôøi seõ thöïc hieän: "Ta ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá" (Mt 28,20).
216. Theo caùch rieâng cuûa mình, baïn cuõng phaûi laø moät nhaø thöøa sai, gioáng nhö caùc toâng ñoà vaø caùc moân ñeä ñaàu tieân cuûa Chuùa Gieâsu, nhöõng ngöôøi ñaõ ra ñi loan baùo tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, noùi vôùi ngöôøi khaùc raèng Chuùa Kitoâ ñang soáng vaø ñaùng ñöôïc nhaän bieát. Thaùnh Teâreâsa ñaõ kinh nghieäm ñieàu naøy nhö moät phaàn thieát yeáu trong söï daâng hieán cuûa mình cho Tình yeâu thöông xoùt: "Con muoán cho Ngöôøi Yeâu Daáu cuûa con uoáng vaø con caûm thaáy mình bò thieâu ñoát bôûi côn khaùt caùc linh hoàn".[227] Ñoù cuõng laø söù maïng cuûa baïn. Moãi ngöôøi chuùng ta phaûi thöïc hieän söù maïng ñoù theo caùch rieâng cuûa mình; baïn seõ thaáy mình coù theå trôû thaønh moät nhaø thöøa sai nhö theá naøo. Chuùa Gieâsu xöùng ñaùng nhö vaäy. Neáu baïn chaáp nhaän söï thaùch ñoá, Ngöôøi seõ soi saùng cho baïn, ñoàng haønh vôùi baïn vaø cuûng coá baïn, vaø baïn seõ coù moät caûm nghieäm phong phuù mang laïi cho baïn nhieàu nieàm vui. Ñieàu quan troïng khoâng phaûi laø baïn coù thaáy keát quaû ngay laäp töùc hay khoâng; haõy phoù thaùc cho Chuùa, Ñaáng laøm vieäc kín aån trong traùi tim chuùng ta. Haõy tieáp tuïc kinh nghieäm nieàm vui phaùt sinh töø nhöõng noã löïc cuûa chuùng ta ñeå chia seû tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ cho ngöôøi khaùc.
Keát Luaän
217. Vaên kieän naøy coù theå giuùp chuùng ta thaáy raèng giaùo huaán cuûa caùc Thoâng ñieäp xaõ hoäi Laudato Si'vaø Fratelli Tuttikhoâng phaûi laø khoâng lieân quan ñeán cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng ta vôùi tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ. Bôûi vì chính baèng caùch uoáng laáy tình yeâu ñoù, chuùng ta môùi coù khaû naêng kieán taïo nhöõng moái daây huynh ñeä, nhìn nhaän phaåm giaù cuûa moãi con ngöôøi, vaø cuøng nhau laøm vieäc ñeå chaêm soùc ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta.
218. Trong moät theá giôùi maø moïi thöù ñeàu ñöôïc mua vaø baùn, caûm thöùc cuûa ngöôøi ta veà giaù trò cuûa mình xem ra ngaøy caøng phuï thuoäc vaøo nhöõng gì hoï coù theå tích luõy ñöôïc baèng söùc maïnh cuûa ñoàng tieàn. Chuùng ta lieân tuïc bò thuùc ñaåy ñeå tieáp tuïc mua saém, tieâu thuï vaø phaân taùn taâm trí mình, bò khoáng cheá trong moät heä thoáng haï caáp khoâng cho pheùp chuùng ta nhìn xa hôn nhöõng nhu caàu tröôùc maét vaø nhoû nhaët cuûa mình. Tình yeâu Chuùa Kitoâ khoâng coù choã trong cô cheá hö hoûng naøy, theá maø chæ coù tình yeâu ñoù môùi coù theå giaûi thoaùt chuùng ta khoûi söï theo ñuoåi ñieân cuoàng khoâng coøn choã cho moät tình yeâu nhöng khoâng. Tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ coù theå trao cho theá giôùi chuùng ta moät traùi tim, vaø laøm hoài sinh tình yeâu ôû baát cöù nôi naøo chuùng ta nghó raèng khaû naêng yeâu thöông ñaõ hoaøn toaøn khoâng coøn.
219. Giaùo hoäi cuõng caàn tình yeâu ñoù, ñeå cho tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ khoâng bò thay theá bôûi nhöõng cô caáu vaø nhöõng moái baän taâm loãi thôøi, bôûi söï quaù baùm dính vaøo nhöõng yù töôûng vaø quan ñieåm rieâng cuûa chuùng ta, vaø bôûi söï cuoàng tín döôùi voâ soá hình thöùc, maø cuoái cuøng seõ thay theá tình yeâu voâ ñieàu kieän cuûa Thieân Chuùa voán coù söùc giaûi thoaùt, laøm soáng ñoäng, mang laïi nieàm vui cho taâm hoàn vaø xaây döïng coäng ñoaøn. Caïnh söôøn bò thöông cuûa Chuùa Kitoâ tieáp tuïc tuoân traøo doøng nöôùc khoâng bao giôø caïn kieät, khoâng bao giôø bieán maát, nhöng luoân luoân coáng hieán cho taát caû nhöõng ai öôùc ao yeâu nhö Ngöôøi ñaõ yeâu. Vì chæ coù tình yeâu cuûa Ngöôøi môùi coù theå mang laïi moät nhaân loaïi môùi.
220. Toâi caàu xin Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, cho Thaùnh Taâm Ngöôøi tieáp tuïc tuoân traøo nhöõng doøng nöôùc söï soáng coù theå chöõa laønh nhöõng toån thöông maø chuùng ta ñaõ gaây ra, cuûng coá nôi chuùng ta khaû naêng yeâu thöông vaø phuïc vuï ngöôøi khaùc, vaø thoâi thuùc chuùng ta cuøng ñi vôùi nhau höôùng tôùi moät theá giôùi coâng baèng, lieân ñôùi vaø huynh ñeä. Cho ñeán ngaøy chuùng ta seõ vui möøng cuøng nhau cöû haønh böõa tieäc thieân quoác trong söï hieän dieän cuûa Chuùa phuïc sinh, Ñaáng hoøa hôïp moïi khaùc bieät cuûa chuùng ta trong aùnh saùng luoân chieáu toûa töø traùi tim roäng môû cuûa Ngöôøi. Nguyeän Ngöôøi ñöôïc chuùc tuïng muoân ñôøi.
Ban haønh taïi Roâma, Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, ngaøy 24 thaùng 10 naêm 2024, naêm thöù möôøi hai Trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa toâi.
Phanxicoâ
Lm. Giuse Leâ Coâng Ñöùc, PSS
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va
Nguoàn: xuanbichvietnam.net
- - - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] Nhieàu suy tö trong chöông ñaàu tieân naøy nhaän caûm höùng töø caùc taùc phaåm chöa xuaát baûn cuûa Coá linh muïc Diego Fares, S.J. Xin Chuùa ban cho ngaøi söï an nghæ vónh haèng.
[2] x. HOMER, Iliad, XXI, 441.
[3] x. Iliad, X, 244.
[4] x. PLATO, Timaeus, 65 c-d; 70.
[5] Baøi giaûng trong Thaùnh leã buoåi saùng taïi Domus Sanctae Marthae, ngaøy 14 thaùng 10 naêm 2016: L'Osservatore Romano, ngaøy 15 thaùng 10 naêm 2016, tr. 8.
[6] Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Kinh Truyeàn Tin, ngaøy 2 thaùng 7 naêm 2000: L'Osservatore Romano, ngaøy 3-4 thaùng 7 naêm 2000, tr. 4.
[7] ID., Giaùo lyù, ngaøy 8 thaùng 6 naêm 1994: L'Osservatore Romano, ngaøy 9 thaùng 6 naêm 1994, tr. 5.
[8] Nhöõng aùc quyû (1873).
[9] ROMANO GUARDINI, Religiose Gestalten ôû Dostojewskijs Werk, Mainz/Paderborn, 1989, trang 236tt.
[10] KARL RAHNER, "Moät soá luaän ñeà cho moät Thaàn hoïc veà Toân suøng Thaùnh Taâm", trong Nghieân cöùu Thaàn hoïc, taäp. III, Baltimore-London, 1967, tr. 332.
[11] Ibid., tr. 333.
[12] BYUNG-CHUL HAN, Heideggers Herz. Zum Begriff der Stimmung bei Martin Heidegger, M#nchen, 1996, tr. 39.
[13] Ibid., tr. 60; x.tr. 176.
[14] x. ID., Agonie des Eros, Berlin, 2012.
[15] x. MARTIN HEIDEGGER, Erlauterungen zu Holderlins Dichtung, Frankfurt a. M., 1981, tr. 120.
[16] x. MICHEL DE CERTEAU, L'espace du deùsir ou le "fondement" des Lessons Spirituels: Christus 77 (1973), tr. 118-128.
[17] Itinerarium Mentis in Deum, VII, 6.
[18] ID., Proemium in I Sent., q. 3.
[19] Thaùnh JOHN HENRY NEWMAN, Nhöõng baøi Suy nieäm vaø nhöõng vieäc Suøng kính, London, 1912, Phaàn III [XVI], ñoaïn 3, tr. 573-574.
[20] Hieán cheá muïc vuï Gaudium et Spes, 82.
[21] Ibid., 10.
[22] Ibid., 14.
[23] x. Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, Tuyeân ngoân Dignitas Infinita (ngaøy 2 thaùng 4 naêm 2024), 8. X. L'Osservatore Romano, ngaøy 8 thaùng 4 naêm 2024.
[24] Hieán cheá muïc vuï Gaudium et Spes, 26.
[25] Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Kinh Truyeàn Tin, ngaøy 28 thaùng 6 naêm 1998: L'Osservatore Romano, ngaøy 30 thaùng 6-1 thaùng 7 naêm 1998, tr. 7.
[26] Thoâng ñieäp Laudato Si' (24/5/2015), 83: AAS 107 (2015), 880.
[27] Baøi giaûng trong Thaùnh leã buoåi saùng taïi Domus Sanctae Marthae, 7/6/2013: L'Osservatore Romano, 8/6/2013, tr. 8.
[28] Pioâ XII, Thoâng ñieäp Haurietis Aquas (15 thaùng 5 naêm 1956), I: AAS 48 (1956), 316.
[29] Pioâ VI, Hieán cheá Auctorem Fidei (28 thaùng 8 naêm 1794), 63: DH 2663.
[30] Leâoâ XIII, Thoâng ñieäp Annum Sacrum (25 thaùng 5 naêm 1899): ASS 31 -1899), 649.
[31] Ibid: "Inest in Sacro Corde Symbolum et expressa imageo infinit# Iesu Christi caritatis".
[32] Kinh Truyeàn Tin, 09/06/2013: L'Osservatore Romano, 10-11/06/2013, tr. 8.
[33] Vì theá, chuùng ta coù theå hieåu taïi sao Giaùo hoäi caám ñaët treân baøn thôø caùc bieåu töôïng chæ coù hình traùi tim cuûa Chuùa Gieâsu hoaëc cuûa Ñöùc Maria (x. Phaûn hoài cuûa Boä Nghi leã Thaùnh göûi Linh muïc Charles Lecoq, P.S.S., ngaøy 5 thaùng 4 naêm 1879: Decreta Authentica Congregationis Sacrorum Rituum ex Actis ejusdem Collecta, taäp III, 107-108, soá 3492). Ngoaøi phuïng vuï, "ñeå suøng kính rieâng tö" (ibid.), bieåu töôïng traùi tim coù theå ñöôïc söû duïng nhö moät phöông tieän giaûng daïy, moät hình töôïng thaåm myõ hoaëc moät bieåu töôïng môøi goïi ngöôøi ta suy ngaãm veà tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ, nhöng ñieàu naøy coù nguy cô coi traùi tim laø ñoái töôïng ñeå toân thôø hay ñoái thoaïi thieâng lieâng taùch bieät vôùi Ngoâi vò Chuùa Kitoâ. Vaøo ngaøy 31 thaùng 3 naêm 1887, Boä ñaõ ñöa ra moät phaûn hoài khaùc vôùi noäi dung töông töï (ibid., 187, soá 3673).
[34] Coâng Ñoàng Trentoâ, Phieân XXV, Saéc leänh Mandat Sancta Synodus (3 thaùng 12, 1563): DH 1823.
[35] Hoäi Nghò Toaøn Theå Laàn Thöù Naêm Cuûa Caùc Giaùm Muïc Myõ Latin Vaø Caribbean, Taøi lieäu Aparecida (29 thaùng 6, 2007), n. 259.
[36] Thoâng ñieäp Haurietis Aquas (15/5/1956), I: AAS 48 (1956), 323-324.
[37] Ep. 261, 3: PG 32, 972.
[38] In Io. homil. 63, 2: PG 59, 350.
[39] De fide ad Gratianum, II, 7, 56: PL 16, 594 (ed. 1880).
[40] Enarr. in Ps. 87, 3: PL 37, 1111.
[41] x. De fide orth. 3, 6, 20: PG 94, 1006, 1081.
[42] OLEGARIO GONZAÙLEZ DE CARDEDAL, La entrana del cristianismo, Salamanca, 2010, 70-71.
[43] Kinh Truyeàn Tin, 1 thaùng Saùu 2008: L'Osservatore Romano, 2-3 thaùng Saùu 2008, tr. 1.
[44] PIOÂ XII, Thoâng ñieäp Haurietis Aquas (15/5/1956), II: AAS 48 (1956), 327-328.
[45] Ibid.,: AAS 48 (1956), 343-344.
[46] Beâneâñíctoâ XVI, Kinh Truyeàn Tin, 1 thaùng Saùu 2008: L'Osservatore Romano, 2-3 thaùng Saùu 2008, tr. 1.
[47] VIGILIUS, Inter Innumeras Sollicitudines (14 thaùng 5 naêm 553): DH 420.
[48] Coâng Ñoàng EPHESO, Anathemas of Cyril of Alexandria, 8: DH 259.
[49] Coâng Ñoàng CONSTANTINOPLE Thöù Hai, Khoùa VIII (2 thaùng 6 naêm 553), Ñieàu 9: DH 431.
[50] Thaùnh Gioan Thaùnh Giaù, Khuùc Linh Ca, red. A, Stanza 22, 4.
[51] Ibid., Stanza 12, 8.
[52] Ibid., Stanza 12, 1.
[53] "Chæ coù moät Thieân Chuùa, laø Cha, töø Ngaøi maø coù muoân vaät vaø chuùng ta "hieän höõu" cho Ngaøi (1Cr 8,6). "Nguyeän vinh quang thuoäc veà Thieân Chuùa laø Cha chuùng ta maõi muoân ñôøi. A-men" (Pl 4,20). "Chuùc tuïng Thieân Chuùa laø Cha cuûa Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, laø Cha hay thöông xoùt vaø Thieân Chuùa cuûa moïi söï an uûi" (2Cr 1,3).
[54] Toâng thö Tertio Millennio Adveniente (10 thaùng 11 naêm 1994), 49: AAS 87 (1995), 35.
[55] Ad Rom., 7: PG 5, 694 .
[56] "Ñeå theá gian bieát raèng Thaày yeâu meán Cha" (Ga 14,31); "Cha vaø Ta laø moät" (Ga 10,30); "Ta ôû trong Cha vaø Cha ôû trong Ta" (Ga 14,10).
[57] "Thaày saép veà cuøng Cha" (proston Pateùra : Ga 16,28). "Ta ñeán cuøng caùc ngöôi" (pros se: Ga 17,11).
[58] "eis ton kolpon tou Patroùs".
[59] Adv. Haer., III, 18, 1: PG 7, 932.
[60] In Joh. II, 2: PG 14, 110.
[61] Kinh Truyeàn Tin, ngaøy 23 thaùng 6 naêm 2002: L'Osservatore Romano, ngaøy 24-25 thaùng 6 naêm 2002, tr. 1.
[62] Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Söù ñieäp nhaân kyû nieäm 100 naêm ngaøy Thaùnh hieán nhaân loaïi cho Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, Warsaw, ngaøy 11 thaùng 6 naêm 1999, Leã troïng kính Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, 3: L'Osservatore Romano, 12 thaùng 6 naêm 1999, trang 5.
[63] ID., Kinh Truyeàn Tin, ngaøy 8 thaùng 6 naêm 1986: L'Osservatore Romano, ngaøy 9-10 thaùng 6 naêm 1986, trang 5.
[64] Baøi giaûng, Thaêm Beänh vieän Gemelli vaø Khoa Y cuûa Ñaïi hoïc Coâng giaùo Thaùnh Taâm, ngaøy 27 thaùng 6 naêm 2014: L'Osservatore Romano, ngaøy 29 thaùng 6 naêm 2014, trang 7.
[65] Ep 1,5, 7; 2,18; 3,12.
[66] Ep 2,5, 6; 4,15.
[67] Ep 1,3, 4, 6, 7, 11, 13, 15; 2:10, 13, 21, 22; 3,6, 11, 21.
[68] Söù ñieäp nhaân kyû nieäm 100 naêm vieäc Thaùnh hieán nhaân loaïi cho Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, Warsaw, ngaøy 11 thaùng 6 naêm 1999, Leã troïng kính Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, 2: L'Osservatore Romano, ngaøy 12 thaùng 6 naêm 1999, tr. 5.
[69] "Vì nôi Thaùnh Taâm coù bieåu töôïng vaø hình aûnh roõ raøng veà tình yeâu voâ haïn cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ thuùc ñaåy chuùng ta yeâu thöông nhau, neân thaät thích hôïp vaø ñuùng ñaén khi chuùng ta taän hieán cho Thaùnh Taâm cuûa Ngöôøi - moät haønh ñoäng khoâng gì khaùc hôn laø söï daâng hieán vaø raøng buoäc baûn thaân vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ, vì baát kyø söï toân vinh, cung kính vaø yeâu meán naøo ñöôïc daønh cho Traùi Tim thaàn linh naøy ñeàu thöïc söï daønh cho chính Chuùa Kitoâ# Vaø baây giôø, hoâm nay, haõy nhìn xem moät söï chuùc phuùc khaùc ñöôïc giôùi thieäu vôùi chuùng ta - Traùi Tim Cöïc Thaùnh cuûa Chuùa Gieâsu, vôùi moät caây thaùnh giaù moïc leân töø ñoù vaø toûa saùng röïc rôõ giöõa ngoïn löûa tình yeâu. Trong Traùi Tim Cöïc Thaùnh ñoù, taát caû hy voïng cuûa chuùng ta phaûi ñöôïc ñaët vaøo, vaø töø ñoù söï cöùu roãi cuûa con ngöôøi phaûi ñöôïc caàu xin moät caùch tin töôûng" (Thoâng ñieäp Annum Sacrum [25 thaùng 5 naêm 1899]: ASS 31 [1898-1899], 649, 651).
[70] "Vì khoâng phaûi taát caû moïi suøng ngöôõng vaø vì theá laø khuoân maãu cuûa cuoäc soáng hoaøn haûo hôn, ñöôïc chöùa ñöïng trong daáu hieäu toát laønh nhaát ñoù vaø trong hình thöùc cuûa loøng ñaïo ñöùc phaùt sinh töø ñoù trong möùc ñoä noù deã daøng daãn daét taâm trí con ngöôøi ñeán söï hieåu bieát saâu saéc hôn veà Chuùa Kitoâ, Chuùa chuùng ta, vaø hieäu quaû hôn trong vieäc thuùc ñaåy traùi tim hoï yeâu meán Ngöôøi maõnh lieät hôn vaø noi göông Ngöôøi chaët cheõ hôn sao?" (Thoâng ñieäp Miserentissimus Redemptor [8 thaùng 5 naêm 1928]: AAS 20 [1928], 167).
[71] "Vì hoaøn toaøn roõ raøng laø loøng suøng kính naøy, neáu chuùng ta xem xeùt baûn chaát rieâng cuûa noù, laø moät haønh vi suøng ngöôõng tuyeät vôøi nhaát, vì noù ñoøi hoûi söï quyeát taâm hoaøn toaøn vaø tuyeät ñoái trong vieäc qui phuïc vaø hieán daâng chính mình cho tình yeâu cuûa Ñaáng Cöùu Chuoäc thaàn linh, Ñaáng coù traùi tim bò thöông laø daáu chæ vaø bieåu töôïng soáng ñoäng cuûa tình yeâu aáy# Trong ñoù, chuùng ta coù theå chieâm ngöôõng khoâng chæ bieåu töôïng, maø coøn laø söï toång hôïp cuûa toaøn boä maàu nhieäm cöùu chuoäc chuùng ta# Chuùa Kitoâ ñaõ chæ roõ raøng vaø nhieàu laàn vaøo traùi tim cuûa Ngöôøi nhö laø bieåu töôïng maø con ngöôøi ñöôïc thu huùt ñeå nhaän ra vaø thöøa nhaän tình yeâu cuûa Ngöôøi, vaø ñoàng thôøi thieát laäp noù nhö daáu chæ vaø söï baûo ñaûm veà loøng thöông xoùt vaø aân suûng cuûa Ngöôøi cho nhöõng nhu caàu cuûa Giaùo hoäi trong thôøi ñaïi chuùng ta" (Thoâng ñieäp Haurietis Aquas [15 thaùng 5 naêm 1956], Proemium, III, IV: AAS 48 [1956], 311, 336, 340).
[72] Giaùo lyù, 8 thaùng 6 naêm 1994, 2: L'Osservatore Romano, 9 thaùng 6 naêm 1994, tr. 5.
[73] Kinh Truyeàn Tin, 1 thaùng Saùu 2008: L'Osservatore Romano, 2-3 thaùng Saùu 2008, tr. 1.
[74] Thoâng ñieäp Haurietis Aquas (15 thaùng 5 naêm 1956), IV: AAS 48 (1956), 344.
[75] x. ibid.: AAS 48 (1956), 336.
[76] "Giaù trò cuûa caùc maëc khaûi rieâng tö veà cô baûn khaùc vôùi giaù trò cuûa moät maëc khaûi coâng khai: maëc khaûi coâng khai ñoøi hoûi ñöùc tin# Moät maëc khaûi rieâng tö... laø moät söï trôï giuùp ñöôïc ban taëng, nhöng vieäc söû duïng noù khoâng phaûi laø baét buoäc" (Beâneâñictoâ XVI, Toâng huaán Verbum Domini [30 thaùng 9 naêm 2010], 14: AAS 102 [2010]), 696).
[77] Thoâng ñieäp Haurietis Aquas (15 thaùng 5 naêm 1956), IV: AAS 48 (1956), 340.
[78] Ibid.: AAS 48 (1956), 344.
[79] Ibid.
[80] Toâng huaán C'est la Confiance (15 thaùng 10 naêm 2023), 20: L'Osservatore Romano, 16 thaùng 10 naêm 2023.
[81] Thaùnh Teâreâsa Haøi Ñoàng Gieâsu, Töï truyeän, Ms A, 83v.
[82] Thaùnh MARIA FAUSTINA KOWALSKA, Nhaät kyù, 47 (22 thaùng 2 naêm 1931), Marian Press, Stockbridge, 2011, tr. 46.
[83] Mishnah Sukkah, IV, 5, 9.
[84] Thö göûi Beà treân Toång quyeàn Doøng Teân, Paray-le-Monial (Phaùp), 5 thaùng 10 naêm 1986: L'Osservatore Romano, 7 thaùng 10 naêm 1986, tr. IX.
[85] Acta Martyrum Lugdunensium, trong EUSEBIUS OF CAESARIA, Historia Ecclesiastica, V, 1: PG 20, 418.
[86] RUFINUS, V, 1, 22, trong GCS, Eusebius II, 1, tr. 411, 13tt.
[87] Thaùnh JUSTIN, Dial. 135,3: PG 6, 787
[88] NOVATIAN, De Trinitate, 29: PL 3, 994; x. SAINT GREGORY OF ELVIRA, Tractatus Origenis de libris Sanctarum Scripturarum, XX, 12: CSSL 69, 144.
[89] Expl. Ps. 1:33: PL 14, 983-984.
[90] x.. Tract. In Ioannem 61, 6: PL 35, 1801.
[91] Ep. ad Rufinum, 3, 4.3: PL 22, 334.
[92] Baøi giaûng trong Cant. 61, 4: PL 183, 1072.
[93] Expositio altera super Cantica Canticorum, c. 1: PL 180, 487.
[94] WILLIAM OF SAINT-THIERRY, De natura et dignitate amoris, 1: PL 184, 379.
[95] ID., Meditivae Orationes, 8, 6: PL 180, 230.
[96] Thaùnh BONAVENTURA, Lignum Vitae. De mysterio Passionis, 30.
[97] Ibid., 47.
[98] Legatus divinae pietatis, IV, 4, 4: SCh 255, 66.
[99] Leùon Dehon, Directoire Spirituel des preâtres su Sacreù Coeur de Jeùsus, Turnhout, 1936, II, ch. VII, n. 141.
[100] Ñoái thoaïi veà Chuùa Quan Phoøng, LXXV: FIORILLI M.-CARAMELLA S., eds., Bari, 1928, 144.
[101] X. chaúng haïn, ANGELUS WALZ, De veneratione divini cordis Iesu in Ordine Praedicatorum, Pontificium Institutum Angelicum, Rome, 1937.
[102] RAFAEL GARCÍA HERREROS , Vida de San Juan Eudes, Bogotaù, 1943, 42.
[103] Thaùnh FRANCIS DE SALES, Thö göûi Jane Frances de Chantal, 24 thaùng 4 naêm 1610.
[104] Baøi giaûng Chuùa nhaät thöù hai Muøa Chay, 20 thaùng 2 naêm 1622.
[105] Thö göûi Jane Frances de Chantal, Leã Troïng Chuùa Thaêng Thieân, 1612.
[106] Thö göûi Marie Aimeùe de Blonay, ngaøy 18 thaùng 2 naêm 1618.
[107] Thö göûi Jane Frances de Chantal, cuoái thaùng 11 1609.
[108] Thö göûi Jane Frances de Chantal, khoaûng ngaøy 25 thaùng 2 naêm 1610.
[109] Entretien XIV, veà söï giaûn dò vaø thaän troïng.
[110] Thö göûi Jane Frances de Chantal, ngaøy 10 thaùng 6 naêm 1611.
[111] Thaùnh MARGARET MARIE ALACOQUE, Töï truyeän, soá 53.
[112] Ibid.
[113] Ibid., soá 55.
[114] x. Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, Caùc qui taéc ñeå tieán haønh phaân ñònh caùc hieän töôïng ñöôïc cho laø sieâu nhieân, ngaøy 17 thaùng 5 naêm 2024 , I, A, 12.
[115] Thaùnh MARGARET MARIE ALACOQUE, Töï truyeän, n. 92.
[116] Thö göûi Soeur de la Barge, ngaøy 22 thaùng 10 naêm 1689.
[117] Töï truyeän, n. 53.
[118] Ibid., n. 55.
[119] Baøi giaûng veà Nieàm tin töôûng vaøo Thieân Chuùa, trong Oeuvres du R.P de La Colombieøre, t. 5, Perisse, Lyon, 1854, tr. 100.
[120] Linh thao ôû Luaân Ñoân, 1-8 thaùng 2 naêm 1677, trong Oeuvres du R.P de La Colombieøre, t. 7, Seguin, Avignon, 1832, tr. 93.
[121] Linh thao ôû Lyon, thaùng 10-thaùng 11 naêm 1674, ibid., tr. 45.
[122] Thaùnh CHARLES DE FOUCAULD, Thö göûi Madame de Bondy, ngaøy 27 thaùng 4 naêm 1897.
[123] Thö göûi Madame de Bondy, ngaøy 28 thaùng 4 naêm 1901. X. Thö göûi Madame de Bondy, ngaøy 5 thaùng 4 naêm 1909: "Qua chò, toâi ñaõ bieát söï toân thôø Bí tích Thaùnh Theå, caùc pheùp laønh vaø Thaùnh Taâm".
[124] Thö göûi Madame de Bondy, ngaøy 7 thaùng 4 naêm 1890.
[125] Thö göûi l'Abbeù Huvelin, ngaøy 27 thaùng 6 naêm 1892.
[126] Thaùnh CHARLES DE FOUCAULD, Suy nieäm veà Cöïu Öôùc (1896-1897), XXX, 1-21.
[127] ID., Thö göûi l'Abbeù Huvelin, ngaøy 16 thaùng 5 naêm 1900.
[128] ID., Nhaät kyù, ngaøy 17 thaùng 5 naêm 1906.
[129] Thö 67 göûi baø Gueùrin, ngaøy 18 thaùng 11 naêm 1888.
[130] Thö 122 göûi Ceùline, 14 thaùng 10 naêm 1890.
[131] Baøi thô 23, "Göûi Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu", thaùng 6 hoaëc thaùng 10 naêm 1895.
[132] Thö 247 göûi l'Abbeù Maurice Bellieøre, ngaøy 21 thaùng 6 naêm 1897.
[133] Nhöõng cuoäc troø chuyeän cuoái cuøng. Yellow Notebook, ngaøy 11 thaùng 7 naêm 1897, 6.
[134] Thö 197 göûi cho Sô Marie Thaùnh Taâm, ngaøy 17 thaùng 9 naêm 1896. Ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø Teâreâsa khoâng daâng hieán nhöõng hy sinh, buoàn phieàn vaø raéc roái nhö moät caùch ñeå lieân keát baûn thaân vôùi noãi ñau khoå cuûa Chuùa Kitoâ, nhöng laø cuoái cuøng, Teâreâsa quan taâm ñeå khoâng trao cho nhöõng ñieàu naøy moät taàm quan troïng maø chuùng khoâng coù.
[135] Thö 142 göûi Ceùline, ngaøy 6 thaùng 7 naêm 1893.
[136] Thö 191 göûi Leùonie, ngaøy 12 thaùng 7 naêm 1896.
[137] Thö 226 göûi Cha Roulland, ngaøy 9 thaùng 5 naêm 1897.
[138] Thö 258 göûi l'Abbeù Maurice Bellieøre, ngaøy 18 thaùng 7 naêm 1897.
[139] x. Thaùnh INHAXIO LOYOLA, Linh thao, 104.
[140] Ibid., 297.
[141] . Thö göûi Ignatius Loyola, ngaøy 23 thaùng 1 naêm 1541.
[142] De Vita P. Ignatii et Societatis Iesu initiis, ch. 8. 96.
[143] Linh thao, 54.
[144] Ibid., 230tt.
[145] Toång Coâng Nghò Thöù Ba Möôi Ba Cuûa Doøng Teân, Decree 46, 1: Institutum Societatis Iesu, 2, Florence, 1893, 511.
[146] Chæ Ngaøi laø nieàm hy voïng cuûa chuùng ta. Vaên baûn veà Traùi tim Chuùa Kitoâ, St. Louis, 1984.
[147] Thö göûi Beà treân Toång quyeàn cuûa Doøng Teân, Paray-le-Monial, ngaøy 5 thaùng 10 naêm 1986: L'Osservatore Romano, ngaøy 6 thaùng 10 naêm 1986, tr. 7.
[148] Huaán ñöùc cho caùc Linh muïc, "Söï ngheøo khoù", ngaøy 13 thaùng 8 naêm 1655.
[149] Huaán ñöùc cho caùc Nöõ töû Baùc aùi, "Söï hy sinh, Thö töø, Böõa aên vaø Caùc chuyeán ñi (Quy taéc chung, ñieàu 24-27), ngaøy 9 thaùng 12 naêm 1657.
[150] Thaùnh DANIELE COMBONI, Gli scritti, Bologna, 1991, 998 (n. 3324).
[151] Baøi giaûng trong Thaùnh leã tuyeân thaùnh, ngaøy 18 thaùng 5 naêm 2003: L'Osservatore Romano, ngaøy 19-20 thaùng 5 naêm 2003, tr. 6.
[152] Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Thoâng ñieäp Dives in Misericordia (ngaøy 30 thaùng 11 naêm 1980), 1: AAS 72 (1980), 1219.
[153] ID., Giaùo lyù, ngaøy 20 thaùng 6 naêm 1979: L'Osservatore Romano, ngaøy 22 thaùng 6 1979, 1.
[154] Caùc Thöøa Sai Traùi Tim Chuùa Gieâsu Comboni, Quy luaät ñôøi soáng, 3.
[155] Tu Hoäi Thaùnh Taâm, Hieán phaùp naêm 1982, 7.
[156] Thoâng ñieäp Miserentissimus Redemptor (8 thaùng 5 naêm 1928): AAS 20 (1928), 174.
[157] Haønh ñoäng ñöùc tin cuûa ngöôøi tín höõu khoâng chæ coù muïc ñích laø giaùo lyù maø coøn laø söï keát hôïp vôùi chính Chuùa Kitoâ trong thöïc taïi ñôøi soáng thaàn linh cuûa Ngöôøi (x. Thaùnh THOMAS AQUINAS, Summa Theologiae, II-II, q. 1, a. 2, ad 2; q. 4, a. 1).
[158] Pioâ XI, Thoâng ñieäp Miserentissimus Redemptor (8 thaùng 5 naêm 1928): AAS 20 (1928), 174.
[159] Baøi giaûng trong Thaùnh leã Truyeàn Daàu, 28 thaùng 3 naêm 2024: L'Osservatore Romano, 28 thaùng 3 naêm 2024, p. 2.
[160] Thaùnh INHAXIOÂ LOYOLA, Linh Thao, 203.
[161] Baøi giaûng trong Thaùnh leã Truyeàn Daàu, ngaøy 28 thaùng 3 naêm 2024: L'Osservatore Romano, ngaøy 28 thaùng 3 naêm 2024, tr. 2.
[162] Thaùnh MARGARET MARIE ALACOQUE, Töï truyeän, n. 55.
[163] Thö 133 göûi Cha Croiset.
[164] Töï truyeän, n. 92.
[165] Thoâng ñieäp Annum Sacrum (25/5/1899): ASS 31 (1898-1899), 649.
[166] IULIANUS IMP., Ep. XLIX ad Arsacium Pontificem Galatiae, Mainz, 1828, 90-91.
[167] Ibid.
[168] Boä Giaùo Lyù Ñöùc Tin, Tuyeân ngoân Dignitas Infinita (ngaøy 2 thaùng 4 naêm 2024), 19: L'Osservatore Romano, ngaøy 8 thaùng 4 naêm 2024.
[169] X. Beâneâñictoâ XVI, Thö göûi Beà treân Toång quyeàn Doøng Teân veà Kyû nieäm 50 naêm ban haønh Thoâng ñieäp "Haurietis Aquas" (15 thaùng 5 naêm 2006): AAS 98 (2006), 461.
[170] In Num. homil. soá 12, 1: PG 12, 657.
[171] Epist. 29, 24: PL 16, 1060.
[172] Adv. Arium 1, 8: PL 8, 1044.
[173] Tract. in Joannem 32, 4: PL 35, 1643.
[174] Expos. ôû Ev. S. Joannis, cap. VII, lectio 5.
[175] Pioâ XII, Thoâng ñieäp Haurietis Aquas, 15 thaùng 5, 1956: AAS 48 (1956), 321.
[176] Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Thoâng ñieäp Redemptoris Mater (25 thaùng 3, 1987), 38: AAS 79 (1987), 411.
[177] Coâng Ñoàng Vatican II, Hieán cheá Tín lyù Lumen Gentium, 62.
[178] Ibid., 60.
[179] Sermones super Cant., XX, 4: PL 183, 869.
[180] Daãn vaøo ñôøi soáng ñaïo ñöùc, Phaàn III, xxxv.
[181] Baøi giaûng Chuùa Nhaät XVII sau leã Hieän Xuoáng.
[182] EÙcrits spirituels, Paris 1947, 67.
[183] Sau ngaøy 19 thaùng 3 naêm 1902, taát caû caùc laù thö cuûa Charles ñeàu baét ñaàu baèng nhöõng töø Jesus Caritas ñöôïc phaân caùch bôûi moät traùi tim coù caây thaùnh giaù treân ñænh.
[184] Thö göûi l'Abbeù Huvelin, ngaøy 15 thaùng 7 naêm 1904.
[185] Thö göûi Dom Martin, ngaøy 25 thaùng 1 naêm 1903.
[186] Trích daãn trong RENE VOILLAUME , Les fraterniteùs du Peøre de Foucauld, Paris, 1946, 173.
[187] Meùditations des saints EÙvangiles sur les snippets relatifs aø quinze vertus, Nazareth, 1897-1898, Chariteù ( Mt 13,3), 60.
[188] Ibid., Chariteù ( Mt 22,1), 90.
[189] H. HUVELIN , Quelques directeurs d'aâmes au XVII sieøcle, Paris, 1911, 97.
[190] Huaán ñöùc, "Phuïc vuï Beänh nhaân vaø Chaêm soùc Söùc khoûe Baûn thaân", ngaøy 11 thaùng 11 naêm 1657.
[191] Quy taéc chung cuûa Hoäi doøng veà Söù maïng, ngaøy 17 thaùng 5 naêm 1658, c. 2, 6.
[192] Thö göûi Beà treân Toång quyeàn Doøng Teân, Paray-le-Monial, 5 thaùng 10 naêm 1986: L'Osservatore Romano, 6 thaùng 10 naêm 1986, tr. 7.
[193] Thaùnh Gioan Phaoloâ II, Toâng huaán Haäu Thöôïng Hoäi ñoàng Reconciliatio et Paenitentia (2/12/1984), 16: AAS 77 (1985), 215.
[194] x. Thoâng ñieäp Sollicitudo Rei Socialis (30/12/1987), 36: AAS 80 (1988), 561-562.
[195] Thoâng ñieäp Centesimus Annus (ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1991), 41: AAS 83 (1991), 844-845.
[196] Giaùo lyù cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo, 1888.
[197] Giaùo lyù, ngaøy 8 thaùng 6 naêm 1994, 2: L'Osservatore Romano, ngaøy 4 thaùng 5 naêm 1994, trang 5.
[198] Noùi chuyeän vôùi caùc tham döï vieân Hoäi thaûo quoác teá "Reùparer L'Irreùparable", nhaân kyû nieäm 350 naêm ngaøy Chuùa Gieâsu hieän ra taïi Paray-le-Monial, ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2024: L 'Osservatore Romano, ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2024, trang 12.
[199] Ibid.
[200] Baøi giaûng trong Thaùnh leã buoåi saùng taïi Domus Sanctae Marthae, ngaøy 6 thaùng 3 naêm 2018: L'Osservatore Romano, ngaøy 5-6 thaùng 3 naêm 2018, tr. 8.
[201] Noùi chuyeän vôùi caùc tham döï vieân Hoäi thaûo quoác teá "Reùparer L'Irreùparable", nhaân kyû nieäm 350 naêm ngaøy Chuùa Gieâsu hieän ra taïi Paray-le-Monial, ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2024: L 'Osservatore Romano, ngaøy 4 thaùng 5 naêm 2024, trang 12.
[202] Baøi giaûng Thaùnh leã Truyeàn Daàu, 28 thaùng 3, 2024: L'Osservatore Romano, 28 March 2024, p. 2.
[203] Ibid.
[204] Ibid.
[205] Thoâng ñieäp Laudato Si' (24.5.2015), 80: AAS 107 (2015), 879.
[206] Giaùo lyù cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo, No. 1085.
[207] Ibid., No. 268.
[208] Töï truyeän, n. 53.
[209] Ms A, 84r.
[210] Ibid.
[211] Ibid.
[212] Ms A, 83v.; x. Thö 226 göûi Cha Roulland, 9.5.1897.
[213] Kinh Daâng Hieán cho Tình yeâu Thöông xoùt, 9.6.1895, 2r-2v.
[214] Ms B, 3v.
[215] Thö 186 göûi Leùonie, 11.4.1896.
[216] Thö 258 göûi l'Abbeù Bellieøre, 18.7.1897.
[217] x. Pioâ XI, Thoâng ñieäp Miserentissimus Redemptor, 8.5.1928: AAS 20 (1928), 169.
[218] Ibid.: AAS 20 (1928), 172.
[219] Thaùnh Gioan Phaoloâ II ,Giaùo lyù, 20.6.1979. L'Osservatore Romano, 22.6.1979, tr. 1.
[220] Baøi giaûng Thaùnh leã saùng taïi Nhaø nguyeän Sanctae Marthae, 27.6.2014: L'Osservatore Romano, 28.6.2014, tr. 8.
[221] Söù ñieäp nhaân Kyû nieäm 100 naêm Daâng hieán Nhaân loaïi cho Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, Warsaw, 11.6.1999, Leã Troïng kính Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu. L'Osservatore Romano, 12.6.1999, tr. 5.
[222] Ibid.
[223] Thö göûi Toång Giaùm muïc Lyon nhaân dòp haønh höông ñeán Paray-le-Monial nhaân kyû nieäm 100 naêm Ngaøy thaùnh hieán nhaân loaïi cho Thaùnh Taâm Chuùa Gieâsu, ngaøy 4 thaùng 6 naêm 1999: L'Osservatore Romano, ngaøy 12 thaùng 6 naêm 1999, trang 4.
[224] Huaán ñöùc, "Laëp laïi lôøi caàu nguyeän", ngaøy 22 thaùng 8 naêm 1655.
[225] Thö Diserti interpretes (ngaøy 25 thaùng 5 naêm 1965), trang 4: Enchiridion della Vita Consacrata, Bologna-Milano, 2001, soá 3809.
[226] Vita Nuova XIX, 5-6: "Nghó veà giaù trò cuûa tình yeâu, toâi cho raèng noù laøm mình caûm thaáy ngoït ngaøo ñeán noãi neáu maø khoâng maát can ñaûm, toâi seõ leân lôøi thuyeát phuïc ngöôøi ta yeâu".
[227] Ms A, 45v.