Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
vôùi phaùi ñoaøn caùc boä tröôûng tham döï Hoäi nghò G7
veà vieäc hoøa nhaäp vaø ngöôøi khuyeát taät ngaøy 17/10/2024
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ vôùi phaùi ñoaøn caùc boä tröôûng tham döï Hoäi nghò G7 veà vieäc hoøa nhaäp vaø ngöôøi khuyeát taät ngaøy 17/10/2024.
Chuyeån ngöõ: Coà Ngoïc Haûi
Vatican (WHÑ 19-10-2024) - Tieáp kieán caùc boä tröôûng vaø caùc ñaïi bieåu tham gia G7 veà chuû ñeà khuyeát taät, ñöôïc toå chöùc taïi YÙ töø ngaøy 14 ñeán 16 thaùng 10 naêm 2024, Ñöùc Phanxicoâ nhaéc laïi söï caàn thieát phaûi bao goàm taát caû moïi ngöôøi trong xaõ hoäi, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi khuyeát taät hoaëc "coù khaû naêng khaùc". Ñoái maët vôùi "neàn vaên hoùa vöùt boû", vieäc daønh moät choã cho taát caû moïi ngöôøi "khoâng phaûi laø vaán ñeà trôï giuùp maø laø vaán ñeà coâng lyù vaø toân troïng phaåm giaù".
Döôùi ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
vôùi phaùi ñoaøn caùc boä tröôûng tham döï Hoäi nghò G7 veà vieäc hoøa nhaäp vaø ngöôøi khuyeát taät
Hoäi tröôøng Consistory
Thöù Naêm, ngaøy 17 thaùng 10 naêm 2024
Thöa quyù vò Boä tröôûng vaø quyù vò Ñaïi bieåu,
thöa quyù Baø, quyù OÂng,
Xin thöù loãi cho toâi vì ñeán muoän, nhöng coù nhieàu ñieàu ñang xaûy ra vaøo saùng nay. Toâi chaøo möøng taát caû quyù vò vôùi loøng bieát ôn vaø ñaùnh giaù cao nhöõng noã löïc cuûa quyù vò nhaèm thaêng tieán phaåm giaù vaø quyeàn lôïi cuûa nhöõng ngöôøi khuyeát taät. Coù laàn khi toâi noùi veà nhöõng ngöôøi khuyeát taät, coù ngöôøi ñaõ noùi vôùi toâi, "haõy caån thaän vì heát thaûy chuùng ta ñeàu khuyeát taät!". Taát caû chuùng ta. Thaät chính xaùc. Cuoäc gaëp gôõ naøy, nhaân dòp hoäi nghò G7, laø moät baèng chöùng cuï theå cuûa nieàm khaùt khao döïng xaây moät theá giôùi hoaø nhaäp vaø coâng baèng hôn, nôi maø moãi ngöôøi, vôùi khaû naêng rieâng cuûa mình, coù theå soáng troïn veïn vaø ñoùng goùp cho söï phaùt trieån xaõ hoäi. Thay vì noùi veà nhöõng khuyeát taät, chuùng ta haõy noùi veà nhöõng khaû naêng khaùc bieät bôûi vì moïi ngöôøi ñeàu coù nhöõng khaû naêng. Chaúng haïn, toâi nhôù laïi moät nhoùm töø moät nhaø haøng ñaõ vieáng thaêm nôi ñaây, bao goàm caû ngöôøi laøm beáp vaø ngöôøi haàu baøn, vaø taát caû hoï ñeàu laø nhöõng thanh nieân nam nöõ khuyeát taät. Hoï laøm vieäc raát toát. Toâi caûm ôn Boä tröôûng Italia veà Ngöôøi Khuyeát taät, ngaøi Alessandra Locatelli, ngöôøi ñang hieän dieän hoâm nay, vì ñaõ thuùc ñaåy saùng kieán quan troïng naøy. Xin caûm ôn baø.
Hoâm qua, quyù vò ñaõ kyù keát 'Hieán Chöông Solfagnano', thaønh quaû cuûa coâng vieäc cuûa quyù vò veà nhöõng vaán ñeà cô baûn nhö söï hoaø nhaäp, khaû naêng tieáp caän, vieäc soáng töï laäp vaø trao quyeàn cho moïi ngöôøi. Nhöõng ñeà taøi naøy cuõng hieän dieän trong caùi nhìn cuûa Giaùo Hoäi veà phaåm giaù con ngöôøi. Thaät vaäy, moãi ngöôøi laø moät phaàn khoâng theå thieáu cuûa gia ñình nhaân loaïi phoå quaùt, vaø khoâng ai phaûi trôû thaønh naïn nhaân cuûa moät neàn vaên hoaù vöùt boû, tuyeät ñoái khoâng moät ai. Loaïi vaên hoaù naøy sinh ra ñònh kieán vaø huyû hoaïi xaõ hoäi.
Tröôùc heát, söï hoaø nhaäp cuûa nhöõng ngöôøi khuyeát taät phaûi ñöôïc coâng nhaän nhö moät quyeàn öu tieân bôûi moïi quoác gia. Toâi khoâng thích töø 'khuyeát taät', toâi thích töø 'coù khaû naêng khaùc' hôn. Ñaùng buoàn thay, thaäm chí ngaøy nay ôû moät vaøi quoác gia, ngöôøi ta thaáy khoù ñeå nhaän thöùc ñöôïc phaåm giaù bình ñaúng cuûa nhöõng ngöôøi nhö theá (x. Fratelli Tutti, 98). Vieäc taïo neân moät theá giôùi mang tính hoaø nhaäp ñoøi hoûi khoâng chæ ñoùn nhaän nhöõng caáu truùc nhöng coøn thay ñoåi naõo traïng, ñeå nhöõng ngöôøi khuyeát taät coù theå ñöôïc xem nhö nhöõng ngöôøi tham gia troïn veïn vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi. Chaúng theå coù ñöôïc söï phaùt trieån con ngöôøi chaân thaät naøo maø khoâng coù söï bao goàm nhöõng thaønh vieân deã bò toån thöông nhaát cuûa xaõ hoäi. Vì theá, khaû naêng tieáp caän phoå quaùt laø moät muïc tieâu lôùn caàn ñöôïc theo ñuoåi, ñeå moïi raøo caûn theå lyù, xaõ hoäi, vaên hoaù vaø toân giaùo coù theå ñöôïc loaïi tröø vaø moïi caù nhaân coù theå ñöôïc quyeàn phaùt trieån khaû naêng cuûa mình vaø goùp phaàn vaøo lôïi ích chung ôû moïi giai ñoaïn cuûa ñôøi soáng, töø thôøi thô aáu cho ñeán tuoåi giaø. Toâi laáy laøm ñau loøng khi ngöôøi ta soáng trong neàn vaên hoaù vöùt boû ngöôøi cao tuoåi. Ngöôøi cao tuoåi trao taëng söï khoân ngoan, nhöng hoï bò loaïi boû nhö theå hoï laø moät ñoâi giaøy cuõ.
Vieäc cung caáp nhöõng phöông tieän vaø caùc dòch vuï ñaày ñuû cho nhöõng ngöôøi khuyeát taät khoâng chæ laø vaán ñeà trôï giuùp xaõ hoäi - noù cuõng khoâng phaûi laø chính saùch an sinh - nhöng noù lieân quan ñeán coâng lyù vaø loøng toân troïng ñoái vôùi phaåm giaù cuûa hoï. Moïi quoác gia ñeàu coù traùch nhieäm baûo ñaûm nhöõng ñieàu kieän caàn thieát cho söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa moãi caùc nhaân trong caùc coäng ñoàng hoäi nhaäp (x. Fratelli Tutti, 107).
Vaäy neân, thaät quan troïng ñeå cuøng nhau laøm vieäc ñeå nhöõng ngöôøi khuyeát taät coù theå choïn löïa ñöôøng ñi cuûa mình trong cuoäc soáng, thoaùt khoûi söï giam haõm cuûa ñònh kieán. Moãi nhaân vò - chuùng ta haõy ghi nhôù - khoâng bao giôø laø moät phöông tieän, nhöng luoân laø moät cöùu caùnh! Ñieàu naøy coù nghóa laøm noåi baät khaû naêng cuûa moãi ngöôøi vaø cung caáp cô hoäi coù vieäc laøm xöùng vôùi phaåm giaù. Vieäc loaïi tröø con ngöôøi khoûi khaû naêng laøm vieäc laø moät hình thöùc phaân bieät ñoái xöû nghieâm troïng (x. Fratelli Tutti, 162). Coâng vieäc laø söï xöùc daàu cho phaåm giaù. Neáu loaïi boû khaû naêng naøy, quyù vò cuõng seõ töôùc ñi ñieàu ñoù khoûi hoï. Ñieàu töông töï coù theå ñöôïc noùi ñeán ñoái vôùi vieäc tham gia vaøo caùc söï kieän vaên hoaù vaø caùc hoaït ñoäng theå thao: loaïi tröø ngöôøi khuyeát taät laø moät söï xuùc phaïm ñeán nhaân phaåm.
Nhöõng coâng ngheä môùi cuõng coù theå chöùng toû laø moät phöông tieän ñaày söùc maïnh ñeå laøm taêng theâm söï hoaø nhaäp vaø tham gia, mieãn laø chuùng deã tieáp caän vôùi moïi ngöôøi. Nhöõng coâng ngheä naøy caàn höôùng ñeán lôïi ích chung vaø phuïc vuï moät neàn vaên hoaù gaëp gôõ vaø lieân ñôùi. Coâng ngheä neân ñöôïc söû duïng caùch khoân ngoan, ñeå traùnh taïo theâm nhöõng baát bình ñaúng vaø giuùp vöôït qua nhöõng cheânh leäch ñaõ toàn taïi.
Sau cuøng, khi noùi veà söï hoaø nhaäp, chuùng ta phaûi löu taâm ñeán nhu caàu caáp baùch cuûa traùi ñaát, ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Chuùng ta khoâng theå döûng döng tröôùc caùc tình traïng nhaân ñaïo khaån caáp gaén lieàn vôùi khuûng hoaûng khí haäu vaø nhöõng cuoäc xung ñoät, voán gaây neân taùc ñoäng khuûng khieáp nhaát treân nhöõng ngöôøi yeáu theá nhaát, bao goàm nhöõng ngöôøi khuyeát taät (x. Laudato Si', 25). Nhieäm vuï cuûa chuùng ta laø baûo ñaûm raèng nhöõng ngöôøi khuyeát taät khoâng bò boû laïi phía sau trong nhöõng hoaøn caûnh nhö theá, vaø hoï caàn ñöôïc chaêm soùc cuõng nhö ñöôïc baûo veä ñuùng möùc. Nhöõng gì caàn ñeán laø moät heä thoáng ngaên ngöøa vaø lôøi ñaùp traû khaån caáp löu taâm ñeán nhöõng nhu caàu ñaëc bieät cuûa hoï vaø ñaûm baûo raèng khoâng ai bò loaïi tröø khoûi söï baûo veä vaø trôï giuùp.
Thöa Quyù vò, toâi xem coâng vieäc cuûa quyù vò nhö moät daáu chæ hy voïng cho moät theá giôùi thöôøng coi thöôøng ngöôøi khuyeát taät hoaëc khoâng may loaïi boû hoï tröôùc khi hoï ñöôïc chaøo ñôøi, "traû veà cho ngöôøi göûi" sau khi xem phim chuïp X-quang. Toâi keâu goïi quyù vò haõy kieân nhaãn trong nhöõng noã löïc cuûa mình, nhôø ñöùc tin gôïi höùng vaø nieàm xaùc tín raèng moãi ngöôøi laø moät quaø taëng quyù giaù cho xaõ hoäi. Thaùnh Phanxicoâ Assisi, ngöôøi ñaõ laøm chöùng cho moät tình yeâu khoâng bieân giôùi ñoái vôùi ngöôøi deã bò toån thöông nhaát, nhaéc nhôù chuùng ta raèng söï giaøu coù thöïc söï ñöôïc tìm thaáy trong vieäc gaëp gôõ vôùi ngöôøi khaùc - neàn vaên hoaù gaëp gôõ naøy caàn ñöôïc phaùt trieån - ñaëc bieät vôùi nhöõng ai coù khuynh höôùng bò 'vöùt boû' bôûi neàn vaên hoaù haïnh phuùc giaû taïo. Trong soá nhöõng naïn nhaân cuûa vieäc bò loaïi boû coù caû oâng baø. Caùc baäc oâng baø vaø ngöôøi cao tuoåi bò boû laïi trong nhöõng vieän döôõng laõo, Ñaây thöïc laø ñieàu raát teä haïi. Noù gôïi nhôù toâi veà moät caâu chuyeän hay. Coù moät cuï oâng soáng vôùi gia ñình cuûa mình, nhöng khi giaø ñi, oâng ñaõ laøm moïi thöù roái tung trong khi aên. Moät ngaøy kia, ngöôøi cha ñaõ laøm moät chieác baøn rôøi trong beáp vaø noùi vôùi ñöùa con, 'OÂng noäi seõ aên trong beáp, ñeå chuùng ta coù theå môøi khaùch ñeán'. Sau moät thôøi gian, ngöôøi cha ñi laøm veà thì thaáy ñöùa con naêm tuoåi cuûa mình ñang chôi ñuøa vôùi nhöõng chieác baøn. Anh ta hoûi ñöùa beù, 'Con ñang laøm gì theá?'. Ñöùa con ñaùp 'Con ñang laøm moät caùi baøn nhoû'. 'Caùi baøn nhoû ö? Taïi sao vaäy?', ngöôøi cha hoûi. Ñöùa beù traû lôøi: 'ñeå daønh cho boá khi veà giaø'. Nhöõng gì chuùng ta laøm vôùi ngöôøi giaø, thì con caùi cuõng seõ laøm nhö theá vôùi chuùng ta. Chuùng ta ñöøng queân ñieàu ñoù. Cuøng vôùi nhau, chuùng ta coù theå döïng xaây moät theá giôùi nôi maø phaåm giaù cuûa moãi ngöôøi ñöôïc coâng nhaän vaø toân troïng caùch troïn veïn.
Xin Chuùa chuùc laønh vaø luoân ñoàng haønh vôùi quyù vò trong coâng vieäc quan troïng naøy. Xin caûm ôn.
Coà Ngoïc Haûi
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va
Nguoàn: xuanbichvietnam.net