Baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
vôùi nhaø caàm quyeàn Indonesia vaø ngoaïi giao ñoaøn
Baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi nhaø caàm quyeàn Indonesia vaø ngoaïi giao ñoaøn.
Vuõ Vaên An
Jakarta (VietCatholic News 04-09-2024) - Baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vôùi nhaø caàm quyeàn Indonesia vaø ngoaïi giao ñoaøn
Taïi Saûnh Phuû Toång thoáng "Istana Negara" (Jakarta, Indonesia), Thöù tö, ngaøy 4 thaùng 9 naêm 2024.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Phanxicoâ vôùi nhaø caàm quyeàn Indonesia vaø ngoaïi giao ñoaøn döïa vaøo baûn tieáng Anh do Toøa Thaùnh cung caáp:
Thöa ngaøi Toång thoáng,
Thöa Quyù Thaåm quyeàn,
Quyù Hoàng Y,
Quyù Giaùm Muïc,
Quyù Ñaïi dieän caùc coäng ñoàng toân giaùo, vaø caùc toân giaùo ña daïng,
Quyù Ñaïi dieän caùc xaõ hoäi daân söï,
Quyù thaønh vieân cuûa Ngoaïi giao ñoaøn!
Toâi chaân thaønh caûm ôn Ngaøi Toång thoáng vì lôøi môøi noàng nhieät ñeán thaêm ñaát nöôùc naøy cuõng nhö nhöõng lôøi chaøo möøng noàng nhieät cuûa Ngaøi. Toâi göûi tôùi Toång thoáng ñaéc cöû lôøi chuùc chaân thaønh nhaát cuûa toâi cho moät thôøi kyø phuïc vuï höõu hieäu Indonesia, moät quaàn ñaûo roäng lôùn goàm haøng ngaøn hoøn ñaûo bao quanh bôûi bieån khôi noái lieàn Chaâu AÙ vôùi Chaâu Ñaïi Döông.
Chuùng ta gaàn nhö coù theå noùi raèng, gioáng nhö ñaïi döông laø yeáu toá töï nhieân gaén keát taát caû caùc hoøn ñaûo cuûa Indonesia, söï toân troïng laãn nhau ñoái vôùi caùc ñaëc ñieåm vaên hoùa, saéc toäc, ngoân ngöõ vaø toân giaùo chuyeân bieät cuûa taát caû caùc nhoùm ngöôøi taïo neân Indonesia laø cô caáu lieân keát thieát yeáu laøm cho ngöôøi daân Indonesia ñoaøn keát vaø töï haøo.
Khaåu hieäu quoác gia cuûa quyù vò "Bhinneka tunggal ika" ("Thoáng nhaát trong ña daïng", nghóa ñen laø "Nhieàu, nhöng moät") theå hieän roõ raøng thöïc taïi nhieàu maët naøy cuûa caùc daân toäc khaùc nhau ñoaøn keát vöõng chaéc trong moät Quoác gia. Vaø noù cuõng cho thaáy raèng, gioáng nhö söï ña daïng sinh hoïc to lôùn hieän dieän ôû quaàn ñaûo naøy laø nguoàn goác cuûa söï phong phuù vaø huy hoaøng, töông töï nhö vaäy, nhöõng khaùc bieät chuyeân bieät cuõng goùp phaàn taïo neân moät böùc tranh khaûm traùng leä, trong ñoù moãi vieân ngoùi laø moät yeáu toá khoâng theå thay theá ñeå taïo neân moät taùc phaåm ñoäc ñaùo vaø quyù giaù.. Vaø ñaây laø kho baùu cuûa quyù vò, noù laø taøi saûn lôùn nhaát cuûa quyù vò
Söï hoøa hôïp trong ña daïng ñaït ñöôïc khi moãi taàm nhìn chuyeân bieät ñeàu tính ñeán nhöõng nhu caàu chung vaø khi moãi nhoùm saéc toäc vaø toân giaùo haønh ñoäng trong tinh thaàn huynh ñeä, theo ñuoåi muïc ñích cao caû laø phuïc vuï thieän ích cuûa moïi ngöôøi. YÙ thöùc tham gia vaøo moät lòch söû chung, trong ñoù moïi ngöôøi ñeàu ñoùng goùp rieâng vaø trong ñoù tình lieân ñôùi cuûa moãi phaàn ñoái vôùi toång theå laø neàn taûng, giuùp xaùc ñònh caùc giaûi phaùp ñuùng ñaén, traùnh laøm traàm troïng theâm caùc xung ñoät vaø bieán söï choáng ñoái thaønh söï coäng taùc hieäu quaû.
Söï caân baèng khoân ngoan vaø tinh teá naøy, giöõa tính ña daïng cuûa caùc neàn vaên hoùa vaø caùc taàm nhìn yù thöùc heä khaùc nhau vaø caùc lyù töôûng cuûng coá söï hieäp nhaát, phaûi ñöôïc lieân tuïc baûo veä khoûi baát cöù söï maát caân baèng naøo. Toâi xin nhaéc laïi, ñoù laø moät ngheà thuû coâng ñöôïc giao phoù cho moïi ngöôøi, nhöng ñaëc bieät laø ñoái vôùi haønh ñoäng ñöôïc thöïc hieän bôûi chính trò, khi noù ñaët ra muïc tieâu haøi hoøa, coâng baèng, toân troïng caùc quyeàn cô baûn cuûa con ngöôøi, phaùt trieån beàn vöõng, lieân ñôùi vaø möu caàu hoaø bình trong xaõ hoäi cuõng nhö vôùi caùc daân toäc vaø quoác gia khaùc. Vaø do ñoù coù söï vó ñaïi cuûa chính trò. Moät nhaø thoâng thaùi ñaõ noùi raèng chính trò laø hình thöùc baùc aùi cao nhaát. Ñieàu naøy thaät ñeïp.
Ñeå thuùc ñaåy söï hoøa hôïp hoøa bình vaø mang tính xaây döïng, nhaèm baûo ñaûm hoøa bình vaø ñoaøn keát caùc coá gaéng nhaèm ñaùnh baïi söï maát caân baèng vaø ñau khoå vaãn coøn dai daúng ôû moät soá khu vöïc, Giaùo hoäi mong muoán taêng cöôøng ñoái thoaïi lieân toân. Baèng caùch naøy, nhöõng thaønh kieán seõ bò loaïi boû vaø moät baàu khoâng khí toân troïng vaø tin töôûng laãn nhau coù theå phaùt trieån. Ñieàu naøy caàn thieát ñeå giaûi quyeát nhöõng thaùch thöùc chung, bao goàm caû thaùch thöùc choáng laïi chuû nghóa cöïc ñoan vaø söï khoâng khoan dung, voán - baèng caùch boùp meùo toân giaùo - coá gaéng töï aùp ñaët baèng caùch löøa doái vaø baïo löïc. Thay vaøo ñoù laø söï gaàn guõi, laéng nghe yù kieán cuûa ngöôøi khaùc, ñieàu naøy taïo neân tình anh em cuûa moät Daân toäc. Vaø ñaây laø moät ñieàu raát ñeïp, raát ñeïp.
Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaët mình vaøo vieäc phuïc vuï coâng ích vaø mong muoán taêng cöôøng söï hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc coâng coäng vaø caùc chuû theå khaùc cuûa xaõ hoäi daân söï, nhöng khoâng bao giôø baèng caùch chieâu moä ñaïo, khoâng bao giôø; toân troïng ñöùc tin cuûa moãi ngöôøi. Vaø vôùi ñieàu naøy, noù khuyeán khích hình thaønh moät cô caáu xaõ hoäi caân baèng hôn vaø ñaûm baûo phaân phoái trôï giuùp xaõ hoäi hieäu quaû vaø coâng baèng hôn.
Baây giôø cho pheùp toâi tham khaûo Lôøi môû ñaàu Hieán phaùp naêm 1945 cuûa quyù vò, trong ñoù ñöa ra nhöõng nhöõng taàm nhìn thoâng saùng coù giaù trò veà höôùng ñi maø Indonesia daân chuû vaø ñoäc laäp ñaõ choïn. Vaø ñaây laø moät caâu chuyeän raát hay; khi ñoïc noù, ngöôøi ta thaáy raèng ñoù laø söï löïa choïn cuûa moïi ngöôøi.
Hai laàn chæ trong vaøi doøng Lôøi môû ñaàu ñeà caäp ñeán Thieân Chuùa toaøn naêng vaø söï caàn thieát phaûi ñöôïc Ngöôøi ban phuùc laønh cho Quoác gia Indonesia non treû. Töông töï nhö vaäy, baûn vaên môû ñaàu Luaät Hieán phaùp Cô baûn cuûa quyù vò ñeà caäp ñeán coâng baèng xaõ hoäi ôû hai nôi, hy voïng raèng moät traät töï quoác teá döïa treân noù seõ ñöôïc thieát laäp, ñöôïc coi laø moät trong nhöõng muïc tieâu chính caàn ñaït ñöôïc vì lôïi ích cuûa toaøn theå ngöôøi daân Indonesia.
Do ñoù, söï thoáng nhaát trong ña daïng, coâng baèng xaõ hoäi, phuùc laønh thaàn thieâng laø nhöõng nguyeân taéc cô baûn, nhaèm truyeàn caûm höùng vaø höôùng daãn traät töï xaõ hoäi. Chuùng gioáng nhö caáu truùc hoã trôï, neàn taûng vöõng chaéc treân ñoù caên nhaø ñöôïc xaây döïng. Vaø laøm sao chuùng ta coù theå khoâng nhaän thaáy nhöõng nguyeân taéc naøy raát phuø hôïp vôùi phöông chaâm trong chuyeán vieáng thaêm Indonesia cuûa toâi: "Ñöùc tin, tình huynh ñeä, loøng traéc aån"?
Tuy nhieân, ñaùng tieác laø trong theá giôùi hieän nay coù moät soá khuynh höôùng caûn trôû söï phaùt trieån tình huynh ñeä phoå quaùt (xem Thoâng ñieäp Fratelli tutti, 9). ÔÛ nhieàu khu vöïc khaùc nhau, chuùng ta thaáy söï xuaát hieän cuûa caùc xung ñoät baïo löïc, thöôøng laø keát quaû cuûa söï thieáu toân troïng laãn nhau, cuûa mong muoán khoâng khoan dung nhaèm laøm cho lôïi ích, laäp tröôøng hoaëc caâu chuyeän lòch söû cuïc boä cuûa mình chieám öu theá baèng moïi giaù, ngay caû khi ñieàu naøy daãn ñeán ñau khoå voâ taän cho toaøn boä coäng ñoàng vaø daãn ñeán nhöõng cuoäc chieán tranh ñaãm maùu thöïc söï.
Ñoâi khi caêng thaúng baïo löïc phaùt trieån trong caùc quoác gia, vì lyù do nhöõng ngöôøi naém quyeàn muoán tieâu chuaån hoùa moïi thöù, aùp ñaët taàm nhìn cuûa rieâng hoï ngay caû trong nhöõng vaán ñeà leõ ra phaûi ñeå caùc caù nhaân hoaëc nhoùm töï chuû.
Maët khaùc, baát chaáp nhöõng tuyeân boá coù tính laäp trình ñaày thuyeát phuïc, vaãn coøn nhieàu tình huoáng thieáu cam keát hieäu quaû vaø coù taàm nhìn xa ñeå xaây döïng coâng baèng xaõ hoäi. Keát quaû laø, moät boä phaän ñaùng keå nhaân loaïi bò boû laïi beân leà, khoâng coù phöông tieän ñeå hieän höõu xöùng ñaùng vaø khoâng coù khaû naêng töï veä ñeå ñoái maët vôùi nhöõng maát caân baèng xaõ hoäi nghieâm troïng vaø ngaøy caøng gia taêng, gaây ra nhöõng xung ñoät gay gaét. Vaø vieäc naøy ñöôïc giaûi quyeát nhö theá naøo? Vôùi luaät töû, töùc laø haïn cheá sinh saûn, haïn cheá cuûa caûi lôùn nhaát maø moät quoác gia coù ñöôïc, ñoù laø sinh saûn. Trong khi ñoù, ñaát nöôùc cuûa quyù vò coù nhöõng gia ñình coù ba, boán, naêm ngöôøi con. Vaø ñieàu naøy coù theå ñöôïc nhìn thaáy ôû ñoä tuoåi trung bình cuûa ñaát nöôùc. Xin quyù vò tieáp tuïc tieán leân nhö theá. Ñoù laø moät ñieån hình cho taát caû caùc nöôùc. Coù leõ ñieàu naøy thaät buoàn cöôøi khi moät soá gia ñình thích nuoâi moät con meøo, moät con choù hôn laø moät ñöùa treû. Ñieàu naøy khoâng ñuùng.
Tuy nhieân, trong nhöõng boái caûnh khaùc, ngöôøi ta tin raèng ngöôøi ta coù theå hoaëc phaûi boû qua vieäc tìm kieám phuùc laønh cuûa Thieân Chuùa, cho raèng ñieàu ñoù laø thöøa ñoái vôùi con ngöôøi vaø ñoái vôùi xaõ hoäi daân söï, nhöõng ñieàu caàn ñöôïc thuùc ñaåy baèng noã löïc cuûa chính hoï, nhöng khi laøm nhö vaäy, hoï thöôøng gaëp phaûi söï thaát voïng vaø thaát baïi. Ngöôïc laïi, coù nhöõng tröôøng hôïp trong ñoù ñöùc tin vaøo Thieân Chuùa lieân tuïc ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu, nhöng ñaùng tieác thöôøng bò thao tuùng vaø phuïc vuï khoâng phaûi ñeå xaây döïng hoøa bình, hieäp thoâng, ñoái thoaïi, toân troïng, hôïp taùc, tình huynh ñeä, ñeå xaây döïng ñaát nöôùc, maø ñeå gaây chia reõ vaø haän thuø.
Thöa caùc anh chò em, khi ñoái maët vôùi nhöõng boùng toái naøy, thaät khích leä khi quan saùt trieát lyù höôùng daãn vieäc toå chöùc nhaø nöôùc Indonesia theå hieän söï khoân ngoan vaø caân baèng nhö theá naøo. Veà vaán ñeà naøy, toâi laáy laøm cuûa rieâng mình nhöõng lôøi ñaõ ñöôïc Thaùnh Gioan Phaoloâ II tuyeân boá, chính taïi Cung ñieän naøy, nhaân chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi vaøo naêm 1989. Trong soá nhöõng ñieàu khaùc, ngaøi noùi: "Khi thöøa nhaän söï hieän dieän cuûa söï ña daïng hôïp phaùp, trong vieäc toân troïng quyeàn con ngöôøi vaø lôïi ích chính trò cuûa moïi coâng daân vaø trong vieäc thuùc ñaåy söï phaùt trieån ñoaøn keát daân toäc döïa treân söï khoan dung vaø toân troïng ngöôøi khaùc, caùc baïn ñaët neàn moùng cho moät xaõ hoäi coâng baèng vaø hoøa bình maø taát caû ngöôøi daân Indonesia mong muoán cho baûn thaân hoï vaø hoï muoán truyeàn laïi cho con caùi hoï" (Baøi phaùt bieåu göûi tôùi Toång thoáng Coäng hoøa Indonesia vaø Chính quyeàn, Jakarta, ngaøy 9 thaùng 10 naêm 1989).
Neáu ñoâi khi trong quaù khöù, nhöõng nguyeân taéc neâu treân khoâng phaûi luùc naøo cuõng ñöôïc thöïc thi, nhöng chuùng vaãn coù giaù trò vaø ñaùng tin caäy, nhö ngoïn haûi ñaêng chæ ñöôøng vaø caûnh baùo nhöõng sai laàm nguy hieåm nhaát caàn phaûi traùnh.
Thöa ngaøi Toång thoáng, thöa quyù baø vaø quyù oâng
Toâi hy voïng raèng moïi ngöôøi, trong haønh ñoäng haøng ngaøy cuûa mình, seõ coù theå ruùt ra ñöôïc nguoàn caûm höùng töø nhöõng nguyeân taéc naøy vaø laøm cho chuùng trôû neân höõu hieäu trong vieäc thöïc hieän bình thöôøng caùc nhieäm vuï töông öùng cuûa mình, bôûi vì opus justitiae pax, hoøa bình laø hoa quaû cuûa coâng lyù. Treân thöïc teá, söï hoøa hôïp ñaït ñöôïc khi moïi ngöôøi cam keát khoâng chæ vì lôïi ích vaø taàm nhìn cuûa rieâng mình maø coøn vì lôïi ích cuûa taát caû moïi ngöôøi, xaây döïng nhöõng caàu noái, khuyeán khích caùc thoûa thuaän vaø hieäp löïc, hôïp taùc vôùi muïc ñích ñaùnh baïi moïi hình thöùc ñaïo ñöùc, kinh teá, xaõ hoäi khoán cuøng vaø thuùc ñaåy hoøa bình vaø hoøa hôïp.
Anh chò em thaân meán, haõy tieáp tuïc con ñöôøng cuûa anh chò em, moät con ñöôøng thaät ñeïp vaø thaät ñuùng ñaén. Vaø vì theá toâi caàu xin phuùc laønh ñeán cho taát caû moïi ngöôøi: Xin Chuùa chuùc laønh cho Indonesia hoøa bình, vì moät töông lai traøn ñaày hy voïng. Xin Chuùa ban phöôùc laønh cho taát caû quyù vò!