Dieãn Vaên Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Ngoû vôùi Caùc Giaùm Muïc Cuûa Papua New Guinea
Vaø Quaàn Ñaûo Solomon, Caùc Linh Muïc, Phoù Teá,
Ngöôøi Thaùnh Hieán, Chuûng Sinh Vaø Giaùo Lyù Vieân
Dieãn Vaên Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Ngoû vôùi Caùc Giaùm Muïc Cuûa Papua New Guinea Vaø Quaàn Ñaûo Solomon, Caùc Linh Muïc, Phoù Teá, Ngöôøi Thaùnh Hieán, Chuûng Sinh Vaø Giaùo Lyù Vieân.
Vuõ Vaên An
Port Moresby (VietCatholic News 07-09-2024) - Trong chuyeán vieáng thaêm Papua New Guinea ngaøy 7 thaùng 9 naêm 2024, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñeán Ñeàn Ñöùc Meï Phuø Hoä Caùc Giaùo Höõu (Port Moresby), ñeå gaëp gôõ haøng giaùm muïc, linh muïc, tu só nam nöõ, chuûng sinh vaø giaùo lyù vieân cuûa ñaát nöôùc ngheøo nhaát theá giôùi nhöng raát quan troïng veà chieán löôïc veà ñuû moïi phöông dieän keå caû toân giaùo. Taïi ñaây, ngaøi ñaõ ngoû lôøi vôùi caùc giôùi laõnh ñaïo Giaùo Hoäi taïi Papua New Guinea.
Anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em buoåi toái!
Toâi göûi lôøi chaøo traân troïng ñeán taát caû anh chò em: Caùc giaùm muïc, linh muïc, nam nöõ thaùnh hieán, chuûng sinh vaø giaùo lyù vieân. Toâi caûm ôn Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc veà nhöõng lôøi phaùt bieåu cuûa ngaøi, cuõng nhö James, Grace, Sô Lorena vaø Cha Emmanuel veà nhöõng chöùng töø cuûa hoï.
Toâi raát vui khi ñöôïc ôû ñaây, trong nhaø thôø Saleâdieâng xinh ñeïp naøy: Nhöõng ngöôøi Saleâdieâng bieát caùch laøm toát moïi vieäc. Toâi xin chuùc möøng anh chò em! Ñaây laø ñeàn thôø giaùo phaän daønh rieâng cho Ñöùc Meï Phuø Hoä Caùc Giaùo Höõu - Toâi ñaõ ñöôïc röûa toäi taïi giaùo xöù Ñöùc Meï Phuø Hoä Caùc Giaùo Höõu ôû Buenos Aires - moät töôùc hieäu raát ñöôïc Thaùnh Gioan Bosco yeâu quyù; hoaëc Maria Helpim nhö anh chò em trìu meán caàu khaån ngaøi ôû ñaây. Naêm 1844, khi Ñöùc Meï truyeàn caûm höùng cho Don Bosco xaây döïng moät nhaø thôø ñeå toân vinh ngaøi ôû Turin, ngaøi ñaõ höùa vôùi thaùnh nhaân: "Ñaây laø nhaø cuûa Meï, töø ñaây toûa vinh quang cuûa Meï". Ñöùc Meï ñaõ höùa vôùi ngaøi raèng neáu ngaøi coù can ñaûm baét ñaàu xaây döïng nhaø thôø, thì nhöõng aân suûng lôùn lao seõ theo sau. Vaø ñieàu ñoù ñaõ xaûy ra: nhaø thôø ñaõ ñöôïc xaây döïng - thaät tuyeät vôøi - nhöng nhaø thôø ôû Buenos Aires ñeïp hôn! - vaø noù ñaõ trôû thaønh trung taâm cho pheùp Tin Möøng toûa saùng, ñaøo taïo nhöõng ngöôøi treû tuoåi vaø thöïc hieän caùc coâng vieäc töø thieän, moät ñieåm tham chieáu cho raát nhieàu ngöôøi.
Ngoâi ñeàn tuyeät ñeïp maø chuùng ta ñang ôû hieän taïi, ñöôïc truyeàn caûm höùng töø caâu chuyeän ñoù, cuõng coù theå laø bieåu töôïng cho chuùng ta veà ba khía caïnh cuûa haønh trình truyeàn giaùo vaø Kitoâ giaùo cuûa chuùng ta ñaõ ñöôïc neâu baät trong caùc chöùng töø maø chuùng ta vöøa nghe: loøng can ñaûm ñeå baét ñaàu, veû ñeïp cuûa söï hieän dieän vaø hy voïng phaùt trieån.
Ñaàu tieân, loøng can ñaûm ñeå baét ñaàu. Nhöõng ngöôøi xaây döïng ngoâi ñeàn naøy ñaõ baét ñaàu coâng vieäc cuûa hoï baèng moät haønh ñoäng ñöùc tin lôùn lao, ñaõ ñôm hoa keát traùi. Nhöng ñieàu ñoù chæ coù theå xaûy ra nhôø raát nhieàu khôûi ñaàu can ñaûm khaùc cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ ñi tröôùc hoï. Caùc nhaø truyeàn giaùo ñaõ ñeán ñaát nöôùc naøy vaøo giöõa theá kyû XIX, vaø nhöõng böôùc ñaàu tieân trong thöøa taùc vuï cuûa hoï khoâng heà deã daøng. Thaät vaäy, moät soá noã löïc ñaõ thaát baïi. Tuy nhieân, hoï ñaõ khoâng boû cuoäc; vôùi ñöùc tin lôùn lao, loøng nhieät thaønh toâng ñoà vaø nhieàu hy sinh, hoï tieáp tuïc rao giaûng Tin Möøng vaø phuïc vuï anh chò em cuûa mình, baét ñaàu laïi nhieàu laàn baát cöù khi naøo hoï thaát baïi.
Caùc cöûa soå kính maøu trong ñeàn thôø nhaéc nhôû chuùng ta veà ñieàu naøy - ñieàu maø baây giôø khoâng theå nhìn thaáy vì trôøi ñaõ toái -, aùnh saùng maët trôøi mæm cöôøi vôùi chuùng ta qua khuoân maët cuûa caùc vò thaùnh vaø chaân phöôùc, nhöõng ngöôøi ñaøn baø vaø ñaøn oâng töø moïi hoaøn caûnh, gaén lieàn vôùi lòch söû coäng ñoàng cuûa anh chò em: Pheâ-roâ Chanel, Gioan Mazzuccini vaø Pheâ-roâ To Rot, caùc vò töû ñaïo cuûa New Guinea, vaø caû Teresa thaønh Calcutta, Gioan Phaoloâ II, Maria McKillop, Maria Goretti, Laura Vicu#a, Zeffirino Namuncuraø, Phanxicoâ de Sales, Gioan Bosco, Maria Domenica Mazzarello. Taát caû ñeàu laø nhöõng anh chò em, nhöõng ngöôøi, theo nhöõng caùch khaùc nhau vaø vaøo nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau, ñaõ baét ñaàu caùc saùng kieán vaø môû ñöôøng, chæ ñeå baét ñaàu laïi nhieàu laàn. Hoï ñaõ goùp phaàn mang Tin Möøng ñeán cho anh chò em, cuøng vôùi moät kho taøng ñaày maøu saéc cuûa caùc ñaëc suûng ñöôïc thuùc ñaåy bôûi cuøng moät Thaàn Khí vaø cuøng moät loøng baùc aùi cuûa Chuùa Kitoâ (x. 1 Cr 12:4-7; 2 Cr 5:14). Nhôø hoï, nhôø nhöõng "khôûi ñaàu" vaø "khôûi ñoäng laïi" cuûa hoï, - caùc nhaø truyeàn giaùo laø nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ cuûa "khôûi ñaàu", vaø neáu hoï quay trôû laïi, cuûa "khôûi ñoäng laïi": ñaây laø cuoäc soáng cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo, khôûi ñaàu vaø khôûi ñoäng laïi -, nhôø hoï maø chuùng ta ôû ñaây vaø baát chaáp nhöõng thaùch thöùc hieän taïi, khoâng thieáu, chuùng ta vaãn tieáp tuïc tieán veà phía tröôùc maø khoâng sôï haõi - toâi khoâng bieát lieäu chuùng ta coù luoân laøm nhö vaäy khoâng -, bieát raèng chuùng ta khoâng ñôn ñoäc. Chính Chuùa laø Ñaáng haønh ñoäng trong chuùng ta vaø vôùi chuùng ta (x. Gl 2:20), bieán chuùng ta, gioáng nhö hoï, thaønh nhöõng khí cuï cuûa aân suûng Ngöôøi (x. 1 Pr 4:10). Ñaây laø ôn goïi cuûa chuùng ta: trôû thaønh nhöõng khí cuï.
Veà vaán ñeà naøy, vaø döïa treân nhöõng gì chuùng ta ñaõ nghe, toâi muoán ñeà xuaát moät höôùng ñi quan troïng cho "ñieåm khôûi ñaàu" cuûa rieâng anh chò em, cuï theå laø caùc vuøng ngoaïi vi cuûa ñaát nöôùc naøy. Toâi nghó ñeán nhöõng ngöôøi thuoäc veà nhöõng boä phaän daân cö ñoâ thò ngheøo ñoùi nhaát, cuõng nhö nhöõng ngöôøi soáng ôû nhöõng vuøng xa xoâi vaø bò boû rôi nhaát, nôi ñoâi khi thieáu thoán nhöõng nhu caàu cô baûn. Toâi cuõng nghó ñeán nhöõng ngöôøi bò thieät thoøi vaø bò toån thöông, caû veà maët ñaïo ñöùc vaø theå chaát, do ñònh kieán vaø meâ tín, ñoâi khi ñeán möùc phaûi lieàu maïng soáng cuûa mình, nhö James vaø Sô Lorena ñaõ nhaéc nhôû chuùng ta. Giaùo hoäi ñaëc bieät mong muoán gaàn guõi vôùi nhöõng anh chò em naøy, bôûi vì Chuùa Gieâsu hieän dieän trong hoï theo moät caùch ñaëc bieät (x. Mt 25:31-40). Vaø nôi naøo Ngöôøi, ñaàu cuûa chuùng ta, hieän dieän, thì ôû ñoù coù chuùng ta, caùc chi theå cuûa Ngöôøi, vì chuùng ta thuoäc veà cuøng moät thaân theå, "ñöôïc keát hôïp vaø gaén boù vôùi nhau baèng moïi daây chaèng" (Ep 4:16). Vaø xin ñöøng queân: söï gaàn guõi, söï gaàn guõi! Anh chò em bieát raèng ba thaùi ñoä ñeïp nhaát laø söï gaàn guõi, loøng caûm thöông vaø söï dòu daøng. Neáu moät ngöôøi phuï nöõ thaùnh hieán hoaëc moät ngöôøi ñaøn oâng thaùnh hieán, moät linh muïc, moät giaùm muïc hoaëc caùc phoù teá khoâng gaàn guõi, khoâng caûm thöông vaø khoâng dòu daøng, hoï khoâng coù Thaàn Khí cuûa Chuùa Gieâsu. Ñöøng queân ñieàu naøy: söï gaàn guõi, loøng caûm thöông, söï dòu daøng.
Ñieàu naøy ñöa chuùng ta ñeán khía caïnh thöù hai: veû ñeïp cuûa söï hieän dieän. Chuùng ta coù theå thaáy ñieàu ñoù ñöôïc töôïng tröng trong nhöõng chieác voû soø kina, moät daáu hieäu thònh vöôïng toâ ñieåm cho nhaø thôø cuûa giaùo xöù naøy. Chuùng nhaéc nhôû chuùng ta raèng chuùng ta laø baùu vaät ñeïp nhaát trong maét Chuùa Cha. Gaàn guõi vôùi Chuùa Gieâsu vaø döôùi aùo choaøng cuûa Ñöùc Maria, chuùng ta ñöôïc hieäp nhaát veà maët tinh thaàn vôùi taát caû anh chò em maø Chuùa ñaõ giao phoù cho chuùng ta, vaø vôùi nhöõng ngöôøi khoâng theå ôû ñaây, ñöôïc thaép saùng bôûi mong muoán raèng toaøn theå theá giôùi coù theå bieát ñeán Tin Möøng vaø chia seû söùc maïnh vaø aùnh saùng cuûa noù.
James hoûi laøm theá naøo chuùng ta coù theå truyeàn ñaït söï nhieät tình truyeàn giaùo cho nhöõng ngöôøi treû tuoåi. Toâi khoâng nghó raèng coù "kyõ thuaät" naøo cho ñieàu ñoù. Tuy nhieân, moät caùch ñaõ ñöôïc chöùng minh laø vun ñaép vaø chia seû vôùi hoï nieàm vui cuûa chuùng ta khi laø Giaùo hoäi (x. Beâ-neâ-ñic-toâ XVI, Baøi giaûng taïi Thaùnh leã khai maïc Hoäi nghò chung laàn thöù naêm cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Myõ Latinh vaø Caribe, Aparecida, ngaøy 13 thaùng 5 naêm 2007), moät ngoâi nhaø chaøo ñoùn ñöôïc taïo neân töø nhöõng vieân ñaù soáng ñoäng, ñöôïc Chuùa choïn vaø quyù giaù, ñöôïc Chuùa ñaët caïnh nhau vaø ñöôïc gaén keát baèng tình yeâu cuûa Ngöôøi (x. 1 Pr 2:4-5). Nhö kinh nghieäm cuûa Grace veà Thöôïng hoäi ñoàng nhaéc nhôû chuùng ta, baèng caùch toân troïng vaø quyù meán laãn nhau vaø phuïc vuï laãn nhau, chuùng ta coù theå cho moïi ngöôøi chuùng ta gaëp gôõ thaáy raèng vieäc cuøng nhau theo Chuùa Gieâsu vaø coâng boá Tin Möøng cuûa Ngöôøi ñeïp ñeõ bieát bao.
Vaäy thì, veû ñeïp cuûa söï hieän dieän khoâng phaûi ñöôïc traûi nghieäm nhieàu ôû nhöõng söï kieän lôùn lao vaø nhöõng khoaûnh khaéc thaønh coâng, maø laø ôû loøng trung thaønh vaø tình yeâu maø chuùng ta coá gaéng cuøng nhau phaùt trieån moãi ngaøy.
Baây giôø chuùng ta ñeán vôùi khía caïnh thöù ba vaø cuoái cuøng: hy voïng phaùt trieån. Trong ñeàn thôø naøy coù moät "baøi giaùo lyù qua hình aûnh" thuù vò keát hôïp vieäc vöôït qua Bieån Ñoû vaø caùc nhaân vaät AÙp-ra-ham, I-sa-ac vaø Moâ-seâ. Hoï laø caùc Toå phuï ñaõ sinh hoa traùi qua ñöùc tin, nhöõng ngöôøi ñaõ nhaän ñöôïc moùn quaø nhieàu con chaùu vì hoï ñaõ tin (x. St 15:5; 26:3-5; Xh 32:7-14). Ñaây laø moät bieåu töôïng quan troïng, vì noù cuõng khuyeán khích chuùng ta ngaøy nay tin töôûng vaøo söï sinh hoa traùi cuûa coâng vieäc toâng ñoà cuûa mình, tieáp tuïc gieo nhöõng haït gioáng nhoû beù cuûa ñieàu toát laønh vaøo nhöõng luoáng ñaát cuûa theá giôùi. Chuùng coù veû nhoû beù, gioáng nhö moät haït caûi, nhöng neáu chuùng ta tin töôûng vaø khoâng ngöøng gieo raéc chuùng, thì nhôø aân suûng cuûa Thieân Chuùa, chuùng seõ naûy maàm, cho moät muøa gaët boäi thu (x. Mt 13:3-9) vaø sinh ra nhöõng caây coù khaû naêng chaøo ñoùn chim trôøi (x. Mc 4:30-32). Thaùnh Phaoloâ nhaéc nhôû chuùng ta raèng söï phaùt trieån cuûa nhöõng gì chuùng ta gieo khoâng phaûi laø coâng trình cuûa rieâng chuùng ta, maø laø cuûa Chuùa (x. 1 Cr 3:7). Giaùo hoäi Meï Thaùnh cuõng daïy ñieàu töông töï khi nhaán maïnh raèng ngay caû vôùi nhöõng noã löïc cuûa rieâng chuùng ta, Thieân Chuùa laø Ñaáng "laøm cho vöông quoác cuûa Ngöôøi ngöï ñeán treân traùi ñaát" (Coâng Ñoàng Vatican II, Saéc leänh Ad Gentes, 42). Vì vaäy, chuùng ta haõy tieáp tuïc truyeàn giaùo moät caùch kieân nhaãn, khoâng ñeå mình naûn loøng tröôùc nhöõng khoù khaên hoaëc hieåu laàm, ngay caû khi chuùng phaùt sinh ôû nhöõng nôi maø chuùng ta ñaëc bieät khoâng muoán gaëp phaûi: chaúng haïn nhö trong gia ñình, nhö chuùng ta ñaõ nghe.
Anh chò em thaân meán, chuùng ta haõy cuøng nhau caûm taï Chuùa vì Tin Möøng ñaõ beùn reã vaø tieáp tuïc lan roäng ôû Papua New Guinea vaø Quaàn ñaûo Solomon. Haõy tieáp tuïc söù meänh cuûa mình nhö nhöõng chöùng nhaân cuûa loøng can ñaûm, veû ñeïp vaø hy voïng! Vaø ñöøng queân phong caùch cuûa Thieân Chuùa: gaàn guõi, caûm thöông vaø dòu daøng. Haõy luoân tieán veà phía tröôùc vôùi phong caùch naøy cuûa Chuùa! Toâi caûm ôn anh chò em vì nhöõng gì anh chò em ñang laøm, vaø toâi chuùc laønh cho taát caû anh chò em töø taän ñaùy loøng toâi. Vaø toâi xin anh chò em, laøm ôn, ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi, vì toâi caàn ñieàu ñoù. Caûm ôn anh chò em!