Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ
trong buoåi gaëp gôõ caùc giaùo sö Ñaïii hoïc Leuven
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ trong buoåi gaëp gôõ caùc giaùo sö Ñaïii hoïc Leuven.
Vatican News
Brussels (Vatican News 27-09-2024) - Chieàu ngaøy 27 thaùng 9 naêm 2024, taïi Ñaïi hoïc Coâng giaùo Leuven, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi caùc giaùo sö ñaïi hoïc. Trong baøi dieãn vaên, Ñöùc Thaùnh Cha môøi goïi hoï môû roäng caùc bieân giôùi kieán thöùc vaø bieán ñaïi hoïc trôû thaønh khoâng gian roäng môû cho con ngöôøi vaø xaõ hoäi, bieán neàn giaùo duïc haøn laâm vaø vaên hoùa thaønh moät khoâng gian soáng ñoäng, nôi hieåu vaø noùi veà söï soáng, mang laïi nhöõng ñoùng goùp quyeát ñònh nhö men, muoái cuûa Phuùc AÂm. Sau ñaây laø baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Ñaïi hoïc Coâng giaùo Leuven
Thöù Saùu, ngaøy 27 thaùng 9 naêm 2024
Thöa Vieän tröôûng,
thöa caùc giaùo sö,
anh chò em thaân meán, chaøo anh chò em!
Toâi raát vui ñöôïc ôû ñaây giöõa anh chò em vaø toâi caûm ôn Vieän tröôûng vì nhöõng lôøi chaøo möøng, trong ñoù oâng nhaéc laïi lòch söû vaø truyeàn thoáng maø tröôøng Ñaïi hoïc naøy ñaõ beùn reã, cuõng nhö moät soá thaùch ñoá chính ngaøy nay maø taát caû chuùng ta ñeàu phaûi ñoái maët. Ñaây laø nhieäm vuï ñaàu tieân cuûa Tröôøng: cung caáp chöông trình ñaøo taïo toaøn dieän ñeå moïi ngöôøi nhaän ñöôïc nhöõng coâng cuï caàn thieát ñeå giaûi thích hieän taïi vaø laäp keá hoaïch cho töông lai.
Thöïc ra, giaùo duïc vaên hoùa khoâng bao giôø coù muïc ñích laø chính noù vaø caùc tröôøng ñaïi hoïc ñöøng bao giôø coù nguy cô trôû thaønh "caùc thaùnh ñöôøng trong sa maïc". Do baûn chaát, ñoù laø nhöõng nôi thuùc ñaåy nhöõng yù töôûng vaø nguoàn caûm höùng môùi cho cuoäc soáng vaø suy nghó cuûa con ngöôøi cuõng nhö ñeå ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc cuûa xaõ hoäi. Noùi caùch khaùc, ñoù laø nhöõng khoâng gian saùng taïo. Thaät tuyeät khi thaáy raèng caùc ñaïi hoïc taïo ra vaên hoùa, taïo ra caùc yù töôûng, nhöng treân heát noù thuùc ñaåy nieàm ñam meâ tìm kieám söï thaät, phuïc vuï cho söï tieán boä cuûa con ngöôøi. Ñaëc bieät, caùc tröôøng ñaïi hoïc Coâng giaùo, nhö tröôøng cuûa anh chò em, ñöôïc keâu goïi "mang laïi söï ñoùng goùp mang tính quyeát ñònh cuûa men, muoái vaø aùnh saùng cuûa Tin Möøng cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø Truyeàn thoáng soáng ñoäng cuûa Giaùo hoäi, nhöõng ñieàu luoân môû ra nhöõng hoaøn caûnh môùi vaø nhöõng ñeà xuaát môùi" (Hieán cheá Veritatis gaudium, 3).
Do ñoù, toâi muoán göûi ñeán anh chò em moät lôøi môøi ñôn giaûn: haõy môû roäng caùc bieân giôùi kieán thöùc! Vaán ñeà khoâng phaûi laø nhaân roäng caùc quan nieäm vaø lyù thuyeát, nhöng laø bieán neàn giaùo duïc haøn laâm vaø vaên hoùa thaønh moät khoâng gian soáng ñoäng, nôi hieåu vaø noùi veà söï soáng.
Coù moät caâu chuyeän ngaén trong Kinh Thaùnh ñöôïc Saùch Söû kyù thuaät laïi vaø toâi muoán chia seû vôùi anh chò em. Nhaân vaät chính laø Jabez, ñaõ caàu nguyeän vôùi Thieân Chuùa: "Chôù gì Ngaøi chuùc phuùc cho con vaø môû roäng bieân giôùi cuûa con" (1 Sk 4,10). Jabez coù nghóa laø "noãi ñau"; anh ñöôïc ñaët teân nhö vaäy vì meï anh ñaõ ñau ñôùn raát nhieàu khi sinh ra anh. Nhöng giôø ñaây Jabez khoâng muoán kheùp mình trong noãi ñau cuûa chính mình, leâ böôùc trong söï than thôû. Thay vaøo ñoù, anh caàu xin Chuùa "môû roäng ranh giôùi" cuûa cuoäc ñôøi mình, ñeå coù theå böôùc vaøo moät khoâng gian roäng lôùn hôn, chaøo ñoùn hôn vaø ñöôïc chuùc laønh.
Môû roäng bieân giôùi vaø trôû thaønh khoâng gian roäng môû cho con ngöôøi vaø xaõ hoäi laø söù maïng cao caû cuûa moät ñaïi hoïc.
Treân thöïc teá, trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, chuùng ta thaáy mình phaûi ñoái maët vôùi moät tình huoáng maâu thuaãn, trong ñoù caùc ranh giôùi bò haïn cheá. Moät maët, chuùng ta ñang ñaém chìm trong moät neàn vaên hoùa ñöôïc ñaùnh daáu baèng vieäc töø boû vieäc tìm kieám chaân lyù. Chuùng ta ñaõ maát ñi nieàm ñam meâ khoâng ngöøng tìm kieám. Thay vaøo ñoù chuùng ta tìm an uûi vaø truù aån trong moät yù nghó yeáu ñuoái, trong nieàm tin raèng moïi thöù ñeàu baèng nhau, moïi thöù ñeàu gioáng nhau, moïi thöù chæ laø töông ñoái. Maët khaùc, khi noùi veà söï thaät trong boái caûnh ñaïi hoïc cuõng nhö trong caùc lónh vöïc khaùc, chuùng ta thöôøng rôi vaøo thaùi ñoä duy lyù, theo ñoù chæ nhöõng gì chuùng ta coù theå ño löôøng vaø traûi nghieäm môùi coù theå ñöôïc coi laø ñuùng, nhö theå cuoäc soáng chæ ñôn giaûn laø vaät chaát vaø nhöõng gì coù theå nhìn thaáy ñöôïc. Trong caû hai tröôøng hôïp, caùc ranh giôùi ñeàu bò giôùi haïn.
Veà loaïi giôùi haïn thöù nhaát, chuùng ta coù söï meät moûi veà tinh thaàn, khieán chuùng ta thöôøng xuyeân baát oån vaø thieáu vaéng nieàm ñam meâ, nhö theå vieäc tìm kieám yù nghóa trong moät thöïc teá vaãn khoâng theå hieåu ñöôïc thì voâ ích. Caûm giaùc naøy thöôøng xuaát hieän ôû moät soá nhaân vaät trong caùc taùc phaåm cuûa Franz Kafka, ngöôøi ñaõ mieâu taû tình traïng bi thaûm vaø ñau khoå cuûa con ngöôøi theá kyû XIX. Trong cuoäc ñoái thoaïi giöõa hai nhaân vaät trong moät caâu chuyeän cuûa oâng, chuùng ta thaáy caâu noùi naøy: "Toâi tin raèng coâ aáy khoâng quan taâm ñeán söï thaät chæ vì noù quaù meät moûi" (Racconti, Milan 1990, 38). Vieäc tìm kieám söï thaät thaät söï meät moûi, bôûi vì noù buoäc chuùng ta phaûi böôùc ra khoûi chính mình, chaáp nhaän ruûi ro, ñaët ra nhöõng caâu hoûi cho chính mình. Vaø do ñoù, do söï meät moûi trí tueä, chuùng ta caøng bò cuoán huùt hôn bôûi moät cuoäc soáng hôøi hôït khoâng ñaët ra quaù nhieàu thaùch ñoá môùi. Cuõng gioáng nhö vaäy, chuùng ta bò thu huùt nhieàu hôn bôûi moät "ñöùc tin" deã daøng, nheï nhaøng, thoaûi maùi, khoâng bao giôø ñaët caâu hoûi veà baát cöù ñieàu gì.
Veà loaïi giôùi haïn thöù hai, ngaøy nay chuùng ta moät laàn nöõa coù nguy cô rôi vaøo chuû nghóa duy lyù voâ hoàn chòu söï chi phoái cuûa neàn vaên hoùa kyõ trò. Khi con ngöôøi chæ ñöôïc coi laø vaät chaát, khi thöïc taïi bò giôùi haïn trong giôùi haïn cuûa nhöõng gì höõu hình, khi lyù trí bò thu heïp laïi thaønh toaùn hoïc vaø thöïc nghieäm, thì nhieàu thöù ñaõ maát ñi. Theo caùch naøy, chuùng ta maát ñi caûm giaùc ngaïc nhieân, khaû naêng kinh ngaïc, ñeå thuùc ñaåy chuùng ta nhìn xa hôn, höôùng maét leân trôøi, khaùm phaù ra chaân lyù aån giaáu, traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi neàn taûng nhö: Taïi sao toâi soáng? YÙ nghóa cuoäc soáng cuûa toâi laø gì? Muïc ñích cuoái cuøng vaø cuøng ñích cuûa cuoäc haønh trình naøy laø gì? Romano Guardini töï hoûi: "Taïi sao con ngöôøi, baát chaáp moïi tieán boä, laïi khoâng bieát chính mình vaø ngaøy caøng trôû neân khoâng bieát nhö theá? Bôûi vì hoï ñaõ ñaùnh maát chìa khoùa ñeå hieåu ñöôïc baûn chaát cuûa con ngöôøi. Quy luaät veà söï thaät cuûa chuùng ta noùi raèng con ngöôøi chæ nhaän ra chính mình neáu hoï baét ñaàu töø treân cao, töø beân treân hoï, töø Thieân Chuùa, bôûi vì söï soáng cuûa hoï ñeán töø Ngöôøi"(Caàu nguyeän vaø söï thaät, Brescia 1973, 56).
Thöa caùc Giaùo sö, choáng laïi söï meät moûi cuûa tinh thaàn vaø chuû nghóa duy lyù voâ hoàn, chuùng ta cuõng haõy hoïc caùch caàu nguyeän nhö Jabez: "Laïy Chuùa, xin haõy môû roäng caùc ranh giôùi cuûa chuùng con!". Chuùng ta haõy caàu xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho coâng vieäc cuûa chuùng ta, phuïc vuï moät neàn vaên hoùa coù khaû naêng ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc ngaøy nay. Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc nhö moät hoàng aân, thuùc ñaåy chuùng ta tìm kieám, môû ra nhöõng khoâng gian suy nghó vaø haønh ñoäng cuûa chuùng ta, cho ñeán khi daãn chuùng ta ñeán söï thaät toaøn veïn (xem Ga 16,13). Chuùng ta bieát - nhö Vieän tröôûng ñaõ noùi vôùi chuùng ta vaøo luùc ñaàu - "raèng chuùng ta chöa bieát moïi thöù", nhöng ñoàng thôøi, chính giôùi haïn naøy phaûi luoân thuùc ñaåy anh chò em tieán veà phía tröôùc, giuùp anh chò em giöõ ñöôïc ngoïn löûa nghieân cöùu chaùy saùng vaø vaãn laø moät caùnh cöûa môû ñeå nhìn vaøo theá giôùi ngaøy nay.
Vaø veà vaán ñeà naøy, toâi muoán chaân thaønh noùi vôùi anh chò em: caûm ôn anh chò em! Caûm ôn anh chò em vì, baèng caùch môû roäng bieân giôùi, anh chò em ñaõ taïo ra moät khoâng gian chaøo ñoùn cho nhieàu ngöôøi tò naïn bò buoäc phaûi chaïy troán khoûi vuøng ñaát cuûa hoï, giöõa haøng ngaøn noãi baát an, nhöõng khoù khaên to lôùn vaø ñoâi khi laø nhöõng ñau khoå khuûng khieáp. Vöøa môùi ñaây chuùng ta ñaõ thaáy moät chöùng taù raát caûm ñoäng trong video. Vaø trong khi moät soá ngöôøi keâu goïi cuûng coá caùc bieân giôùi, anh chò em, vôùi tö caùch laø moät coäng ñoàng ñaïi hoïc, ñaõ môû roäng bieân giôùi, anh chò em ñaõ môû roäng voøng tay chaøo ñoùn nhöõng ngöôøi bò ñau khoå naøy, ñeå giuùp hoï hoïc taäp vaø phaùt trieån.
Chuùng ta caàn ñieàu naøy: moät neàn vaên hoùa môû roäng caùc bieân giôùi, khoâng mang tính "beø phaùi" hay ñaët mình leân treân nhöõng neàn vaên hoùa khaùc. Moät neàn vaên hoùa nhö men toát ôû trong theá giôùi, goùp phaàn vaøo thieän ích cuûa nhaân loaïi. Nhieäm vuï naøy, "nieàm hy voïng lôùn nhaát" naøy, ñöôïc giao phoù cho anh chò em!
Moät nhaø thaàn hoïc cuûa vuøng ñaát naøy, moät sinh vieân vaø giaùo sö cuûa tröôøng Ñaïi hoïc naøy, ñaõ tuyeân boá: "Chuùng ta laø buïi caây ñang chaùy ñeå Thieân Chuùa maëc khaûi chính Ngöôøi" (A. GESCHEÙ, Dio per pensare. Il Cristo, Cinisello Balsamo 2003, 276). Haõy giöõ ngoïn löûa naøy chaùy maõi; haõy môû roäng caùc ranh giôùi! Haõy laø nhöõng ngöôøi khoâng ngöøng tìm kieám söï thaät vaø ñöøng bao giôø daäp taét nieàm ñam meâ cuûa mình, ñeå khoâng nhöôïng boä tröôùc söï löôøi bieáng suy nghó. Haõy laø nhöõng nhaân vaät chính trong vieäc taïo ra moät neàn vaên hoùa hoøa nhaäp, loøng traéc aån, quan taâm ñeán nhöõng ngöôøi yeáu theá nhaát khi anh chò em tìm caùch vöôït qua nhöõng thaùch thöùc lôùn lao cuûa theá giôùi chuùng ta ñang soáng.
Vaø xin anh chò em ñöøng queân caàu nguyeän cho toâi. Caûm ôn anh chò em!
Nguoàn: vaticannews.va/vi