Dieãn vaên cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ
Vôùi Caùc Cô Quan Chính Quyeàn Vaø Xaõ Hoäi Daân Söï Bæ
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ Vôùi Caùc Cô Quan Chính Quyeàn Vaø Xaõ Hoäi Daân Söï Bæ.
Vuõ Vaên An
Brussels (VietCatholic News 27-09-2024) - Theo tin Toøa Thaùnh, thöù saùu, ngaøy 27 thaùng 9 naêm 2024, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ tôùi Laâu ñaøi Laeken (Brussels) ñeå gaëp gôõ chính quyeàn, caùc xaõ hoäi daân söï Bæ vaø ngoaïi giao ñoaøn caïnh chính phuû Bæ. Taïi ñaây ngaøi ñaõ ñoïc baøi dieãn vaên sau ñaây:
Thöa Ñöùc Vua,
Thöa Thuû töôùng,
Caùc anh em Giaùm muïc,
Caùc cô quan chính quyeàn,
Thöa Quyù baø vaø quyù oâng!
Toâi caûm ôn Ñöùc Vua vì söï chaøo ñoùn noàng nhieät vaø nhöõng lôøi chaøo toát ñeïp cuûa Ngaøi. Toâi raát vui khi ñöôïc ñeán thaêm Bæ. Khi nghó veà ñaát nöôùc naøy, ñieàu hieän leân trong taâm trí toâi laø moät ñieàu gì ñoù nhoû beù nhöng vó ñaïi; moät ñaát nöôùc ôû phía taây nhöng ñoàng thôøi cuõng laø trung taâm, nhö theå Bæ laø traùi tim ñang ñaäp cuûa moät sinh vaät khoång loà.
Thaät vaäy, seõ laø moät sai laàm neáu ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa moät quoác gia döïa treân quy moâ ñòa lyù cuûa noù. Bæ coù theå khoâng phaûi laø moät quoác gia lôùn, nhöng lòch söû rieâng cuûa hoï ñaõ coù taùc ñoäng. Ngay sau Theá chieán thöù hai, nhöõng ngöôøi daân chaâu AÂu kieät söùc vaø chaùn naûn, khi baét ñaàu moät quaù trình hoøa bình, hôïp taùc vaø hoäi nhaäp saâu saéc, ñaõ coi ñaát nöôùc cuûa quyù vò nhö moät ñòa ñieåm töï nhieân ñeå thieát laäp caùc theå cheá quan troïng cuûa chaâu AÂu. Ñieàu naøy laø do Bæ naèm treân ranh giôùi ñöôøng ñöùt gaõy giöõa theá giôùi Ñöùc vaø theá giôùi La tinh, keïp giöõa Phaùp vaø Ñöùc, hai quoác gia hieän thaân roõ nhaát caùc lyù töôûng daân toäc chuû nghóa ñoái laäp voán laø neàn taûng cho cuoäc xung ñoät.
Chuùng ta coù theå moâ taû Bæ laø caàu noái giöõa luïc ñòa vaø Quaàn ñaûo Anh, giöõa caùc khu vöïc noùi tieáng Ñöùc vaø tieáng Phaùp, giöõa Nam vaø Baéc AÂu. Moät caàu noái giuùp hoøa hôïp lan roäng vaø giaûi quyeát tranh chaáp. Moät caàu noái nôi taát caû moïi ngöôøi, vôùi ngoân ngöõ, caùch suy nghó vaø nieàm tin rieâng cuûa mình, coù theå gaëp gôõ nhöõng ngöôøi khaùc vaø choïn troø chuyeän, ñoái thoaïi vaø chia seû nhö phöông tieän töông taùc laãn nhau. Moät caàu noái nôi taát caû moïi ngöôøi coù theå hoïc caùch bieán baûn saéc rieâng cuûa mình khoâng phaûi laø thaàn töôïng hay raøo caûn, maø laø nôi chaøo ñoùn, nôi baét ñaàu vaø sau ñoù quay trôû laïi; moät nôi thuùc ñaåy caùc cuoäc trao ñoåi baûn thaân coù giaù trò, cuøng nhau tìm kieám söï oån ñònh xaõ hoäi môùi vaø xaây döïng caùc thoûa thuaän môùi. Bæ laø moät caàu noái thuùc ñaåy thöông maïi, keát noái vaø ñöa caùc neàn vaên hoùa vaøo cuoäc ñoái thoaïi. Moät caây caàu khoâng theå thieáu ñeå baùc boû chieán tranh vaø xaây döïng hoøa bình.
Do ñoù, thaät deã daøng ñeå thaáy Bæ thöïc söï vó ñaïi nhö theá naøo! Chaâu AÂu caàn Bæ ñeå nhaéc nhôû raèng lòch söû cuûa mình bao goàm caùc daân toäc vaø neàn vaên hoùa, nhaø thôø vaø tröôøng ñaïi hoïc, nhöõng thaønh töïu cuûa söï khoân kheùo cuûa con ngöôøi, nhöng cuõng coù nhieàu cuoäc chieán tranh vaø yù chí thoáng trò ñoâi khi daãn ñeán chuû nghóa thöïc daân vaø boùc loät.
Chaâu AÂu caàn Bæ ñeå tieáp tuïc con ñöôøng hoøa bình vaø tình anh em giöõa caùc daân toäc. Thaät vaäy, Bæ laø lôøi nhaéc nhôû cho taát caû nhöõng ngöôøi khaùc raèng khi caùc quoác gia coi thöôøng bieân giôùi hoaëc vi phaïm caùc hieäp öôùc baèng caùch söû duïng nhöõng lyù do ña daïng vaø khoâng theå bieän minh nhaát, vaø khi hoï söû duïng vuõ khí ñeå thay theá luaät phaùp thöïc teá baèng nguyeân taéc "keû maïnh laø ñuùng", thì hoï seõ môû hoäp Pandora, thaû loûng nhöõng côn baõo döõ doäi ñaäp vaøo ngoâi nhaø, ñe doïa phaù huûy noù. Vaøo thôøi ñieåm naøy trong lòch söû, toâi nghó Bæ ñoùng moät vai troø raát quan troïng. Coù veû nhö chuùng ta ñang ôû raát gaàn moät cuoäc chieán tranh theá giôùi.
Hôn nöõa, hoøa bình vaø söï hoøa hôïp khoâng bao giôø coù theå ñaït ñöôïc moät laàn vaø maõi maõi. Ngöôïc laïi, chuùng laø moät nghóa vuï vaø söù meänh - hoøa hôïp vaø hoøa bình laø moät nhieäm vuï vaø söù meänh - moät nhieäm vuï caàn ñöôïc thöïc hieän khoâng ngöøng nghæ, vôùi söï caån troïng vaø kieân nhaãn lôùn lao. Bôûi vì khi con ngöôøi queân ñi kyù öùc veà quaù khöù vaø nhöõng baøi hoïc quyù giaù cuûa noù, hoï seõ coù nguy cô nguy hieåm laø moät laàn nöõa laïi tuït haäu, ngay caû sau khi ñaõ tieán leân, queân ñi noãi ñau khoå vaø nhöõng caùi giaù khuûng khieáp maø caùc theá heä tröôùc phaûi traû. Con ngöôøi queân ñi quaù khöù, nhöng thaät kyø laï khi coù nhöõng theá löïc khaùc, caû trong xaõ hoäi vaø trong moãi caù nhaân, khieán chuùng ta lieân tuïc maéc phaûi nhöõng sai laàm töông töï.
Veà vaán ñeà naøy, Bæ trôû neân thieát yeáu hôn bao giôø heát ñeå duy trì kyù öùc veà luïc ñòa chaâu AÂu. Thaät vaäy, noù ñöa ra moät laäp luaän khoâng theå choái caõi ñeå phaùt trieån moät phong traøo vaên hoùa, xaõ hoäi vaø chính trò kòp thôøi vaø lieân tuïc, ñoàng thôøi vöøa can ñaûm vöøa thaän troïng. Moät phong traøo loaïi tröø khoûi töông lai yù töôûng vaø thöïc tieãn chieán tranh nhö moät löïa choïn coù giaù trò vôùi taát caû nhöõng haäu quaû thaûm khoác cuûa noù.
Hôn nöõa, lòch söû laø magistra vitae (baø giaùo daïy söï soáng) thöôøng khoâng ñöôïc chuù yù vaø lòch söû cuûa Bæ keâu goïi chaâu AÂu quay trôû laïi con ñöôøng cuûa mình, taùi khaùm phaù baûn saéc thöïc söï cuûa mình vaø ñaàu tö moät laàn nöõa vaøo töông lai baèng caùch môû loøng ñoùn nhaän söï soáng vaø hy voïng baèng caùch vöôït qua muøa ñoâng nhaân khaåu hoïc vaø nhöõng ñau khoå cuûa chieán tranh! Ñaây laø hai tai hoïa maø chuùng ta ñang phaûi ñoái dieän ngay luùc naøy. Chuùng ta ñang chöùng kieán côn aùc moäng cuûa chieán tranh, vaãn coù theå bieán thaønh moät cuoäc chieán tranh theá giôùi. Vaø muøa ñoâng nhaân khaåu hoïc; ñoù laø lyù do taïi sao chuùng ta phaûi thöïc teá vaø sinh nhieàu con hôn!
Khi laøm chöùng cho ñöùc tin cuûa mình vaøo Chuùa Kitoâ Phuïc sinh, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo mong muoán trôû thaønh moät söï hieän dieän mang ñeán cho caùc caù nhaân, gia ñình, xaõ hoäi vaø quoác gia moät nieàm hy voïng vöøa coå xöa vöøa môùi meû. Moät söï hieän dieän giuùp moïi ngöôøi ñoái dieän vôùi nhöõng thaùch thöùc vaø khoù khaên, khoâng phaûi vôùi söï nhieät tình phuø phieám hay söï bi quan aûm ñaïm, maø vôùi söï chaéc chaén raèng nhaân loaïi, ñöôïc Chuùa yeâu thöông, khoâng phaûi laø ñònh meänh suïp ñoå thaønh hö voâ, maø ñöôïc keâu goïi vónh vieãn ñeán vôùi söï toát laønh vaø hoøa bình.
Höôùng maét veà Chuùa Gieâsu, Giaùo hoäi luoân nhaän ra mình laø ngöôøi moân ñeä ñi theo Thaày vôùi loøng sôï haõi vaø run raåy. Trong khi bieát mình thaùnh thieän, vì ñöôïc Chuùa saùng laäp, Giaùo hoäi cuõng traûi nghieäm söï mong manh vaø thieáu soùt cuûa caùc thaønh vieân; nhöõng vò thaùnh vaø toäi nhaân khoâng bao giôø hoaøn thaønh troïn veïn nhieäm vuï ñöôïc giao phoù vì nhieäm vuï luoân vöôït quaù khaû naêng cuûa hoï.
Giaùo hoäi coâng boá tin möøng coù theå laáp ñaày traùi tim chuùng ta baèng nieàm vui. Thoâng qua caùc coâng vieäc baùc aùi vaø voâ soá ví duï veà tình yeâu daønh cho ngöôøi laân caän, Giaùo hoäi tìm caùch ñöa ra nhöõng daáu chæ cuï theå vaø ñaùng tin caäy veà tình yeâu thuùc ñaåy mình. Tuy nhieân, Giaùo hoäi luoân soáng trong moät neàn vaên hoùa cuï theå, trong suy nghó cuûa moät thôøi ñaïi nhaát ñònh maø ñoâi khi Giaùo hoäi giuùp ñònh hình vaø ñoâi khi Giaùo hoäi phaûi tuaân theo; vaø caùc thaønh vieân cuûa Giaùo hoäi khoâng phaûi luùc naøo cuõng hieåu vaø soáng söù ñieäp cuûa Tin Möøng trong taát caû söï tinh khieát vaø troïn veïn cuûa noù. Giaùo hoäi thaùnh thieän nhöng coù nhöõng thaønh vieân toäi loãi.
Trong söï cuøng hieän höõu laâu daøi naøy cuûa söï thaùnh thieän vaø toäi loãi, aùnh saùng vaø boùng toái, Giaùo hoäi thöïc hieän söù meänh cuûa mình, thöôøng baèng nhöõng taám göông veà loøng quaûng ñaïi vaø söï taän tuïy chaân thaønh, nhöng ñaùng buoàn thay, ñoâi khi, laïi xuaát hieän nhöõng lôøi chöùng phaûn baùc ñau ñôùn. Toâi muoán noùi ñeán nhöõng tröôøng hôïp laïm duïng treû em bi thaûm - cuõng ñöôïc Ñöùc Vua vaø Thuû töôùng nhaéc ñeán - ñoù laø moät tai hoïa maø Giaùo hoäi ñang giaûi quyeát moät caùch kieân quyeát vaø döùt khoaùt baèng caùch laéng nghe vaø ñoàng haønh vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ bò toån thöông, vaø baèng caùch thöïc hieän moät chöông trình phoøng ngöøa treân toaøn theá giôùi.
Thöa anh chò em, thaät ñaùng xaáu hoå! Thaät ñaùng xaáu hoå khi chuùng ta phaûi giaûi quyeát tình traïng naøy, caàu xin söï tha thöù vaø giaûi quyeát vaán ñeà: söï xaáu hoå cuûa vieäc laïm duïng treû em. Chuùng ta nghó ñeán thôøi cuûa caùc Thaùnh Anh Haøi vaø noùi raèng, "OÂi thaät laø moät thaûm kòch, Vua Herod ñaõ laøm gì!" nhöng ngaøy nay toäi aùc naøy laïi xaûy ra trong Giaùo hoäi. Giaùo hoäi phaûi xaáu hoå, caàu xin söï tha thöù vaø coá gaéng giaûi quyeát tình traïng naøy baèng söï khieâm nhöôøng cuûa ngöôøi Kitoâ höõu vaø baèng caùch thöïc hieän moïi bieän phaùp caàn thieát ñeå ñaûm baûo raèng noù khoâng xaûy ra nöõa. Coù ngöôøi coù theå noùi vôùi toâi raèng, "Thöa Ñöùc Thaùnh Cha, theo soá lieäu thoáng keâ, phaàn lôùn caùc vuï laïm duïng xaûy ra trong gia ñình, trong khu phoá, trong theá giôùi theå thao hoaëc ôû tröôøng hoïc. Tuy nhieân, chæ caàn moät tröôøng hôïp cuõng ñuû khieán chuùng ta phaûi xaáu hoå! Trong Giaùo hoäi, chuùng ta phaûi xin loãi vì ñieàu naøy; nhöõng ngöôøi khaùc coù theå xin loãi vì phaàn cuûa hoï. Ñaây laø söï xaáu hoå vaø nhuïc nhaõ cuûa chuùng ta.
Veà vaán ñeà naøy, toâi raát buoàn khi bieát veà hoaït ñoäng "nhaän con nuoâi cöôõng böùc" cuõng dieãn ra ôû Bæ trong khoaûng thôøi gian töø nhöõng naêm 1950 ñeán nhöõng naêm 1970. Trong nhöõng caâu chuyeän ñau loøng ñoù, chuùng ta thaáy traùi ñaéng cuûa haønh vi sai traùi vaø toäi phaïm ñaõ hoøa laãn vaøo quan ñieåm khoâng may ñang thònh haønh ôû moïi taàng lôùp xaõ hoäi vaøo thôøi ñieåm ñoù. Ñieàu naøy ñuùng ñeán möùc nhieàu ngöôøi tin vaøo löông taâm raèng hoï ñang laøm ñieàu gì ñoù toát cho caû ñöùa treû laãn ngöôøi meï.
Thöôøng thöôøng, gia ñình vaø nhöõng ngöôøi khaùc trong xaõ hoäi, bao goàm caû trong Giaùo hoäi, nghó raèng ñeå traùnh söï kyø thò khoâng may xaûy ra vôùi nhöõng baø meï chöa laäp gia ñình vaøo thôøi ñoù, thì toát hôn laø neân cho con laøm con nuoâi vì lôïi ích cuûa caû ñöùa treû laãn ngöôøi meï. Thaäm chí coù nhöõng tröôøng hôïp moät soá phuï nöõ khoâng ñöôïc löïa choïn giöõa vieäc giöõ con hoaëc cho con laøm con nuoâi. Ñieàu naøy thöïc söï ñang xaûy ra ngaøy nay ôû moät soá neàn vaên hoùa vaø quoác gia.
Laø ngöôøi keá vò Thaùnh Pheâroâ, toâi caàu xin Chuùa ñeå Giaùo hoäi seõ luoân tìm thaáy trong mình söùc maïnh ñeå mang laïi söï saùng toû vaø khoâng bao giôø tuaân theo neàn vaên hoùa chieám öu theá, ngay caû khi neàn vaên hoùa ñoù söû duïng, theo caùch thao tuùng, caùc giaù trò baét nguoàn töø Tin Möøng, ruùt ra töø ñoù nhöõng keát luaän khoâng chaân thöïc gaây ra ñau khoå vaø söï loaïi tröø.
Toâi caàu xin ñeå caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa caùc quoác gia, baèng caùch nhìn vaøo Bæ vaø lòch söû cuûa nöôùc naøy, seõ coù theå hoïc hoûi töø ñoù. Baèng caùch naøy, hoï coù theå cöùu ngöôøi daân cuûa mình khoûi nhöõng baát haïnh vaø ñau buoàn voâ taän. Toâi cuõng caàu nguyeän ñeå nhöõng ngöôøi trong chính phuû seõ bieát caùch gaùnh vaùc traùch nhieäm, ruûi ro vaø danh döï cuûa hoøa bình, bieát caùch traùnh nguy hieåm, oâ nhuïc vaø söï phi lyù cuûa chieán tranh. Toâi cuõng caàu nguyeän ñeå hoï bieát sôï söï phaùn xeùt cuûa löông taâm, cuûa lòch söû vaø cuûa Thieân Chuùa, ñeå traùi tim vaø khoái oùc cuûa hoï ñöôïc hoaùn caûi ñeå luoân ñaët lôïi ích chung leân haøng ñaàu. Vaøo thôøi ñieåm neàn kinh teá ñaõ phaùt trieån raát nhieàu nhö hieän nay, toâi muoán chæ ra raèng ôû moät soá quoác gia, khoaûn ñaàu tö coù lôïi nhuaän nhaát laø vaøo saûn xuaát vuõ khí.
Thöa Ñöùc Vua, Thöa Quyù baø, Quyù oâng, phöông chaâm cuûa chuyeán thaêm ñaát nöôùc naøy cuûa toâi laø "Leân ñöôøng, vôùi Nieàm Hy Voïng". Vieäc Nieàm Hy Voïng ñöôïc vieát hoa khieán toâi phaûi suy nghó raèng hy voïng khoâng chæ laø thöù gì ñoù ñeå mang theo trong haønh lyù cuûa chuùng ta treân moät chuyeán ñi. Thay vaøo ñoù, hy voïng laø moät moùn quaø töø Thieân Chuùa, coù leõ laø ñöùc tính khieâm nhöôøng nhaát - ngöôøi vieát ñaõ vieát - vaø laø ñöùc tính khoâng bao giôø thaát baïi, khoâng bao giôø laøm chuùng ta thaát voïng. Hy voïng laø moät moùn quaø töø Thieân Chuùa ñeå chuùng ta mang trong traùi tim mình. Toâi muoán ñeå laïi cho quyù vò lôøi chuùc sau ñaây, cho quyù vò vaø taát caû nhöõng ngöôøi ñang soáng taïi Bæ: xin quyù vò luoân caàu xin Chuùa Thaùnh Thaàn ban cho quyù vò moùn quaø hy voïng naøy vaø chaøo ñoùn noù ñeå cuøng nhau böôùc ñi vôùi nieàm hy voïng treân con ñöôøng söï soáng vaø lòch söû. Caûm ôn quyù vò!