Thieät haïi veà kinh teá cuûa Israel vì chieán tranh
Thieät haïi veà kinh teá cuûa Israel vì chieán tranh.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Jerusalem (RVA News 07-10-2024) - Cuoäc xung ñoät giöõa Israel vaø Hamas, töø sau ngaøy 07 thaùng Möôøi naêm 2023, vaø nay vôùi Hezbollah beân Liban, coù nguy cô lan roäng, khoâng nhöõng gaây thieät haïi naëng neà veà nhaân maïng, nhöng cuõng raát traàm troïng veà kinh teá.
Hoài thaùng Taùm naêm 2024, ngaân haøng trung öông cuûa Israel öôùc löôïng phí toån chieán tranh cho ñeán luùc baáy giôø, laø 67 tyû ñoâla, trong ñoù coù 32 tyû do chi phí quaân söï. Neáu cuoäc chieán coøn tieáp tuïc theâm, thì caàn coù 5 tyû 390 trieäu ñoâla ñeå taøi trôï caùc chieán dòch quaân söï. Theâm vaøo ñoù, caàn 10 tyû ñoâla ñeå trôï giuùp khoaûng 100,000 ngöôøi Israel di taûn töø mieàn nam, giaùp giôùi vôùi Gaza vaø töø mieàn baéc Israel, giaùp vôùi Liban, laø nhöõng nôi deã bò truùng teân löûa cuûa Hamas vaø Hezbollah. Traùi laïi, vieäc taùi thieát caùc nhaø cöûa bò taøn phaù ñöôïc öôùc löôïng vaøo khoaûng 6 tyû ñoâla.
Sau ngaøy 07 thaùng Möôøi naêm 2023, theo tôø Washington Post, Israel ñaõ ñoäng vieân khoaûng 287,000 lính tröø bò, moät con soá lôùn vì daân soá nöôùc naøy laø 9 trieäu 656 ngaøn ngöôøi, tính ñeán cuoái naêm 2022, trong ñoù coù 73.6% laø ngöôøi Do thaùi (7,106,000), 21.1% laø ngöôøi Arap (2,037,000), vaø 5.3% (513,000) laø nhöõng ngöôøi khaùc. Caùc binh só naøy laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc xí nghieäp vaø coâng ty Israel. Vieäc ñoäng vieân soá ngöôøi ñoù taïo neân söï thieáu huït coâng nhaân vieân, vaø khieán cho möùc saûn xuaát suy suïp, toång saûn löôïng quoác gia trong quyù thöù tö cuûa naêm ngoaùi giaûm 19.4%.
Caû con soá coâng nhaân Palestine töø mieàn Cisjordani vaø Gaza tröôùc ñaây ñöôïc vaøo laøm vieäc ôû Israel, phaàn lôùn trong lónh vöïc xaây caát, cuøng giaûm suùt: vì lyù do an ninh, Israel khoâng coøn caáp giaáy pheùp laøm vieäc cho soá ngöôøi naøy nöõa neân hoï thaát nghieäp, vaø ñieàu naøy cuõng ngaên chaën söï taêng tröôûng kinh teá cuûa Israel. Tuy nöôùc naøy tìm caùch nhaäp khaåu caùc coâng nhaân töø caùc nöôùc khaùc, nhöng khoâng ñaït ñöôïc thaønh quaû mong muoán.
Ngoaøi ra, caùc xí nghieäp, ngaønh du lòch vaø ñaàu tö vaøo Israel cuõng suy giaûm traàm troïng. Tính tôùi thaùng Baûy naêm 2024, hôn 46,000 xí nghieäp cuûa Israel bò ñoùng cöûa, vaø theo tôø "Israel Thôøi baùo", ñeán cuoái naêm 2024, con soá naøy coù theå seõ taêng leân 60,000 xí nghieäp. Ñieàu naøy coù nghóa laø khoâng coù lónh vöïc kinh teá naøo cuûa Israel khoâng bò thöông toån vì chieán tranh.
(Sir 5-10-2024)