Moät soá nhaän xeùt veà 21 vò hoàng y
ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha boå nhieäm
Moät soá nhaän xeùt veà 21 vò hoàng y ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha boå nhieäm.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 07-10-2024) - Nhieàu baùo chí ñöa ra nhöõng nhaän xeùt vieäc Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ tuyeân boá, hoâm Chuùa nhaät ngaøy 06 thaùng Möôøi naêm 2024, trieäu taäp Coâng nghò vaøo ngaøy thöù Saùu, ngaøy 08 thaùng Möôøi Hai naêm 2024, ñeå boå nhieäm theâm 21 hoàng y môùi.
Ñaây seõ laø Coâng nghò boå nhieäm hoàng y thöù möôøi Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ trieäu taäp, trong möôøi moät naêm laøm Giaùo hoaøng, so vôùi con soá baûy Coâng nghò Ñöùc Thaùnh cha Gioan Phaoloâ II trieäu taäp, trong 27 naêm Giaùo hoaøng. Coøn Ñöùc Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI, trong taùm naêm Giaùo hoaøng, ngaøi boå nhieäm caùc hoàng y môùi trong boán coâng nghò.
Con soá
Vôùi soá hoàng y boå nhieäm trong laàn naøy, Hoàng y ñoaøn seõ coù 256 vò, trong soá naøy coù 141 hoàng y cöû tri vaø 115 vò treân 80 tuoåi. Soá hoàng y cöû tri vöôït xa con soá toái ña 120 vò, theo quy luaät do Ñöùc Giaùo hoaøng Phaoloâ VI aán ñònh. Nhöng trong naêm 2025, seõ coù 13 hoàng y troøn 80 tuoåi, trong soá naøy coù Ñöùc Hoàng y Oswald Gracias, Toång giaùm muïc Mumbai, Chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc AÁn Ñoä, thaønh vieân Hoäi ñoàng Hoàng y coá vaán cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Trong caùc hoàng y taân cöû, coù möôøi vò ngöôøi AÂu chaâu, trong ñoù coù boán ngöôøi YÙ, boán vò AÙ chaâu laø töø Philippines, Nhaät Baûn, AÁn Ñoä vaø Iran, naêm vò töø Myõ chaâu Latinh. Nöôùc Myõ khoâng coù theâm hoàng y naøo vaø Canada ñöôïc moät vò, laø Ñöùc Toång giaùm muïc Giaùo phaän Toronto, lôùn nhaát taïi nöôùc naøy. Phi chaâu ñöôïc moät hoàng y, laø Ñöùc Toång giaùm muïc Giaùo phaän Abidjan, thuû ñoâ Coâte d'Ivoire.
Nhöõng boå nhieäm gaây ngaïc nhieân
Coù vaøi boå nhieäm gaây ngaïc nhieân trong dö luaän: nhö Ñöùc Toång giaùm muïc Angelo Acerbi, ngöôøi YÙ, 99 tuoåi, cöïu Söù thaàn Toøa Thaùnh. Nhieäm sôû choùt cuûa ngaøi laø Giaùm chöùc cuûa Hoäi Hieäp só Malta, moät toå chöùc baùc aùi Coâng giaùo hieän coù 13,500 thaønh vieân nam nöõ treân theá giôùi, 100,000 thieän nguyeän vieân treân theá giôùi, trong ñoù coù nhieàu baùc só vaø nhaân vieân y teá. Phaàn lôùn caùc hoaït ñoäng cuûa Hoäi thuoäc lónh vöïc töø thieän vaø y teá, taïi 120 nöôùc.
Tieáp ñeán laø cha Timothy Radcliffe, thaàn hoïc gia ngöôøi Anh, cöïu Beà treân Toång quyeàn Doøng Ña Minh, seõ troøn 80 tuoåi ngaøy 22 thaùng Taùm naêm 2025. Ngaøi ñöôïc bieát ñeán nhieàu trong hai Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc naêm 2023 vaø naêm 2024, nhö ngöôøi höôùng daãn tónh taâm tröôùc khoùa hoïp.
Vò treû nhaát trong soá 21 hoàng y taân cöû laø Ñöùc cha Mykola Bychor, 44 tuoåi, Giaùm muïc Giaùo phaän thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ ôû Melbourne, Australia, cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo Ucraina nghi leã Ñoâng phöông. Ñaây laø moät giaùo phaän toøng nhaân vôùi khoaûng 32,000 tín höõu.
Ñaëc bieät laø Ñöùc oâng George Jacob Koovakad, 53 tuoåi, ngöôøi AÁn Ñoä, thuoäc Giaùo hoäi Coâng giaùo Syro Malabar, xuaát thaân töø tröôøng ngoaïi giao Toøa Thaùnh, ñaõ phuïc vuï taïi moät soá Toøa Söù thaàn Toøa Thaùnh, vaø coù caáp baäc tham taùn Söù thaàn haïng I, hieän phuïc vuï taïi Phuû Quoác vuï khanh vaø ñaëc traùch vieäc toå chöùc caùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Giaùo hoaøng. Tröôùc ñaây, cuõng coù cha Roberto Tucci, nguyeân laø Toång giaùm ñoác Ñaøi Vatican, vaø ñaëc traùch toå chöùc caùc cuoäc vieáng thaêm cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II. Ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm hoàng y, sau khi ñaõ keát thuùc nhieäm vuï naøy.
Hay laø tröôøng hôïp Ñöùc Hoàng y taân cöû Koovakad. Neáu ngaøi coøn tieáp tuïc laøm nhieäm vuï toå chöùc caùc cuoäc toâng du cuûa Ñöùc Thaùnh cha taïi haûi ngoaïi thì coù nghóa laø ngaøi ngang haøng vôùi Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh vaø treân caáp Ñöùc Toång giaùm muïc Ngoaïi tröôûng, Paul Gallagher.
Cuõng vaäy, trong soá caùc hoàng y taân cöû, coù cha Fabio Baggio, 59 tuoåi (1965) Doøng Scalabrini, Phoù Toång thö kyù Boä Phaùt trieån nhaân baûn toaøn dieän, ñaëc traùch veà vaán ñeà di daân vaø tò naïn. Cho ñeán nay, cha laøm vieäc döôùi söï ñieàu haønh cuûa Ñöùc Hoàng y Boä tröôûng Michael Czerny, ngöôøi Canada goác Tieäp, thuoäc Doøng Teân vaø nöõ tu Alessandra Smerilli, Doøng Con Ñöùc Meï Phuø Hoä, Toång thö kyù cuûa Boä. Baùo chí coù raèng Ñöùc Hoàng y Baggio seõ thay theá Ñöùc Hoàng y Czerny seõ nghæ höu, naêm nay ngaøi ñaõ 78 tuoåi.
Caáp döôùi coù töôùc phaåm cao hôn caáp treân trong Toøa Thaùnh, ñoù cuõng laø tröôøng hôïp Ñöùc Hoàng y Mario Zenari, Söù thaàn Toøa Thaùnh taïi Syria, caáp treân cuûa ngaøi laø Ñöùc Toång giaùm muïc Gallagher, Ngoaïi tröôûng. Ñöùc Thaùnh cha phong Ñöùc Toång giaùm muïc Zenari laøm hoàng y döôøng nhö ñeå noùi leân quan taâm cuûa ngaøi ñoái vôùi Syria ôû trong tình traïng chieán tranh, cuoäc chieán vaãn chöa hoaøn toaøn keát thuùc, sau 14 naêm trôøi, vaø tình hình taïi nöôùc naøy bò theá giôùi queân laõng.
Ngoaøi ra, Iran ñang ôû giöõa côn loác chieán tranh vôùi Israel, moät loø löûa coù theå buøng leân. Ñöùc Thaùnh cha boå nhieäm laøm hoàng y vò Toång giaùm muïc taïi thuû ñoâ Teheran cuûa nöôùc naøy, laø Dominique Matthieu, 61 tuoåi (1963), thuoäc Doøng Phanxicoâ Vieän Tu. Giaùo phaän cuûa ngaøi chæ coù 6,200 tín höõu Coâng giaùo thuoäc 5 giaùo xöù, ít hôn caû Giaùo hoäi taïi Moâng Coå. Giaùo hoäi taïi ñaây phaûi chòu nhieàu haïn cheá.
(Toång hôïp 7-10-2024)