Suy nieäm tónh taâm Thöôïng Hoäi ñoàng
baøi 2 - "Caên phoøng ñoùng kín" (Ga 20,19-29)
Suy nieäm tónh taâm Thöôïng Hoäi ñoàng baøi 2 - "Caên phoøng ñoùng kín" (Ga 20,19-29).
Lm. Timothy Radcliffe, O.P.
Chuyeån ngöõ : GB. Phaïm Hoaøng Duõng, O.P.
Roma (WHÑ 02-10-2024) - Trong baøi suy nieäm thöù II cho kyø tónh taâm cuûa Thöôïng hoäi ñoàng khai maïc vaøo saùng thöù Hai ngaøy 30 thaùng 9 naêm 2024, Cha Timothy Radcliffe, nguyeân Beà treân toång quyeàn Doøng Ña Minh, ñaõ chia seû suy tö veà "Caên phoøng ñoùng kín" cho caùc tham döï vieân khoùa hoïp thöù II cuûa Ñaïi hoäi thöôøng leä laàn thöù XVI cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, döï kieán khai maïc vaøo Thöù Tö, ngaøy 03 thaùng 10 naêm 2024. Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi suy tö cuûa cha Timothy Radcliffe, O.P.:
Saùng nay chuùng ta thaáy caùc toâng ñoà loanh quanh chaïy ñi trong boùng toái, ñeå tìm kieám Chuùa. Ngöôøi Moân Ñeä Ñöôïc Yeâu ñaõ thaáy vaø ñaõ tin. Bình minh ñeán. Baây giôø laø buoåi toái vaø chuùng ta laïi trôû veà trong boùng toái, vaø hoï bò nhoát trong caên phoøng ñoùng kín.
Luùc ñaàu, buoåi saùng toái taêm vì hoï vaãn chöa tìm thaáy Ñaáng Phuïc Sinh. Buoåi toái toái taêm vì hoï vaãn chöa ñöôïc traøn ñaày Chuùa Thaùnh Thaàn, hôi thôû soáng ñoäng cuûa Ñaáng Phuïc Sinh. Ñöùc Gieâsu ñaõ ra khoûi ngoâi moä troáng. Hoï vaãn coøn trong ngoâi moä cuûa caên phoøng khoùa kín. Saùch Saùng Theá noùi raèng luùc khôûi ñaàu, 'Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa laáy töø buïi ñaát ñaõ naén ra con ngöôøi, roài thoåi sinh khí[1] vaøo loã muõi; vaø con ngöôøi trôû neân moät sinh vaät' (2:7). Baây giôø Ñöùc Gieâsu ban cho hoï hôi thôû cuûa söï soáng vónh cöûu: 'Haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn. Anh em tha toäi cho ai thì ngöôøi aáy ñöôïc tha; anh em caàm giöõ ai thì ngöôøi aáy bò caàm giöõ.' Hoï chia seû trong Söï Soáng Phuïc Sinh cuûa Ngöôøi vaø vì theá, hoï ñaõ saün saøng ñöôïc sai ñi rao giaûng.
Saùng nay, chuùng ta thaáy raèng söù meänh cuûa Giaùo hoäi Hieäp Haønh laø keâu goïi chuùng ta trôû neân gioáng nhö Maria Maùcñala, Moân Ñeä Ñöôïc Yeâu, vaø Pheâroâ, nhöõng ngöôøi tìm kieám Chuùa Phuïc sinh. Chuùng ta cuõng phaûi gaàn guõi vôùi nhöõng ngöôøi tìm kieám cuûa thôøi ñaïi mình. Nhöng chuùng ta chæ trôû neân ngöôøi rao giaûng veà Söï Phuïc Sinh neáu chuùng ta soáng trong Chuùa. Khoâng ai tin vaøo moät thaây ma (zombie). Haõy nhôù ñeán thaùnh Ireâneâ thaønh Lyon, Gloria Dei, homo vivens - vinh quang cuûa Thieân Chuùa laø con ngöôøi soáng. Gioáng nhö oâng Ladaroâ, chuùng ta nghe thaáy tieáng Chuùa goïi chuùng ta ra khoûi caên phoøng ñoùng kín: 'Haõy ra ngoaøi vaø soáng.'
Söï thaùnh thieän laø soáng trong Chuùa
Moät ngöôøi anh em hoï cuûa Charles de Foucauld, ngöôøi raát vui thuù vôùi chuyeän aên uoáng, moâ taû veà chuyeán thaêm cuûa Charles, ngöôøi ñaõ trôû laïi Paris trong moät chuyeán gheù thaêm ngaén nguûi sau nhieàu naêm soáng ôû sa maïc Sahara: 'OÂng böôùc vaøo phoøng vaø söï bình an böôùc vaøo cuøng vôùi oâng. AÙnh saùng trong maét oâng vaø ñaëc bieät laø nuï cöôøi raát khieâm nhöôøng ñoù ñaõ chieám troïn toaøn boä con ngöôøi oâng... Coù moät nieàm vui voâ cuøng to lôùn toûa ra töø oâng... Coøn toâi, khi thaáy raèng moïi söï thoûa maõn cuûa mình khoâng saùnh baèng moät phaàn nhoû so vôùi haïnh phuùc troïn veïn cuûa con ngöôøi khoå haïnh kia, toâi thaáy daâng traøo trong mình moät caûm giaùc kyø laï khoâng phaûi laø ghen tò maø laø söï toân troïng'[2].
Ngöôøi ta noùi veà Thaùnh Teâreâxa Avila raèng 'baø voâ cuøng yù thöùc veà moät cuoäc soáng vöôït ra ngoaøi baûn thaân'[3]. Hoaëc haõy nghó ñeán chaân phöôùc Carlo Acutis, moät thieáu nieân ngöôøi YÙ ñeïp trai chôi troø chôi ñieän töû. Caùc baïn Gen Y coù theå thaáy ôû ñaây moät ngöôøi cuøng theá heä thöïc söï soáng ñoäng. Vì vaäy, thaùch thöùc ñoái vôùi chuùng ta laø giuùp nhau hít thôû saâu hôi thôû töôi treû cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn! Moät chuùt thaùch thöùc ñoái vôùi toâi khi ñaõ ôû tuoåi taùm möôi!
Nhieäm vuï ñaàu tieân cuûa ngöôøi laõnh ñaïo laø daãn daét ñaøn chieân ra khoûi nhöõng caùi chuoàng nhoû heïp ñeå böôùc vaøo baàu khoâng khí trong laønh cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ngöôøi laõnh ñaïo môû ra nhöõng caùnh cöûa ñoùng kín cuûa nhöõng caên phoøng ngoät ngaït. Caùc moân ñoà bò giam caàm bôûi noãi sôï haõi. Vì vaäy, chuùng ta haõy nghó ñeán nhöõng noãi sôï haõi coù theå ngaên caûn chuùng ta trôû neân soáng ñoäng trong Chuùa, vaø nhöõng ngöôøi rao giaûng Tin möøng veà söï soáng doài daøo.
Taát caû chuùng ta ñeàu bieát noãi sôï bò toån thöông. Moät soá ngöôøi trong chuùng ta ñeán vôùi Ñaïi hoäi naøy vôùi noãi lo laéng raèng chuùng ta seõ khoâng ñöôïc coâng nhaän vaø ñöôïc ñoùn nhaän. Nhöõng hy voïng quyù giaù cuûa chuùng ta daønh cho Giaùo hoäi coù theå bò khinh thöôøng. Chuùng ta coù theå caûm thaáy voâ hình. Chuùng ta coù daùm leân tieáng vaø chaáp nhaän ruûi ro bò töø choái khoâng? Neáu baïn khoâng quen vôùi theá giôùi Vatican naøy, vôùi nhöõng danh hieäu lôùn lao vaø trang phuïc kyø laï, thì noù coù theå raát ñaùng sôï. Chuùng ta daùm chaáp nhaän ruûi ro bò toån thöông, vì Chuùa Phuïc sinh bò thöông. Ngaøi cho hoï thaáy baøn tay vaø caïnh söôøn cuûa Ngaøi. Kinh Tieàn Tuïng Leã Phuïc sinh coøn ñi xa hôn vaø tuyeân boá, '(Ngaøi) duø ñaõ bò gieát maø vaãn soáng luoân maõi' 'sed semper vivit occisus'. Haõy nhôù nhöõng lôøi cuûa ngöôøi anh em cuûa toâi, tu só Ña Minh Herbert McCabe: 'Neáu baïn yeâu, baïn seõ bò toån thöông vaø thaäm chí bò gieát. Neáu baïn khoâng yeâu, thì baïn ñaõ cheát roài.' Trôû neân soáng ñoäng trong Chuùa coù nghóa laø khoâng sôï bò thöông.
Tu vieän cuûa chuùng toâi ôû Gieârusalem naèm gaàn Coång Ñamaùt. Ñaây laø moät nôi caêng thaúng, nôi Thaønh Coå môû ra khu phoá cuûa ngöôøi AÛ Raäp. Moät nhoùm thanh nieân Do Thaùi ñöùng ñoù, bòt maét, trao taëng 'free hugs - caùi oâm töï do' cho baát kyø ai muoán. Tình yeâu nhöng khoâng tröôùc söï caêm gheùt voâ côù. Hoï chaáp nhaän ruûi ro raèng thay vì moät caùi oâm, hoï coù theå nhaän ñöôïc moät con dao.
Alan Paton laø moät tieåu thuyeát gia ngöôøi Nam Phi ñaõ duõng caûm vaän ñoäng choáng laïi cheá ñoä phaân bieät chuûng toäc. Moät trong nhöõng nhaân vaät cuûa oâng noùi: "Khi toâi leân thieân ñaøng, ñieàu maø toâi chaéc chaén seõ laøm, thaåm phaùn Toái cao seõ hoûi toâi: 'Veát thöông cuûa ngöôi ñaâu roài?' Vaø neáu toâi noùi raèng toâi khoâng coù veát thöông naøo, oâng aáy seõ noùi: 'Ngöôi ñaõ chaúng ñaáu tranh cho ñieàu gì sao?'"[4]
ÔÛ Philippines, toâi ñaõ gaëp moät ngöôøi phuï nöõ bò seïo do beänh phong. Phaàn lôùn cuoäc ñôøi, baø soáng trong moät beänh vieän phong ñöôïc ñieàu haønh bôûi moät nhaùnh cuûa Doøng Ña Minh, caùc anh em cuûa Thaùnh Martinoâ. Nhieàu ngöôøi trong soá hoï cuõng maéc beänh phong. Baø sôï phaûi rôøi khoûi nôi naøy, ngay caû khi baø ñaõ ñöôïc chöõa khoûi. Moïi ngöôøi seõ nhìn thaáy veát seïo cuûa baø vaø sôï haõi, vì vaäy baø vaãn bò maéc keït beân trong. Vaø moät ngaøy noï, baø daùm maïo hieåm böôùc ra ngoaøi, vaø baø ñaõ khaùm phaù ra moät söù meänh môùi, ñoù laø ñi khaép chaâu AÙ, môøi goïi nhöõng ngöôøi maéc beänh phong ra ngoaøi vaø soáng.
Chuùng ta coù theå chaáp nhaän ruûi ro bò toån thöông vì Chuùa ñaõ ban cho chuùng ta söï bình an cuûa Ngöôøi. Boä phim Des dieux et des hommes keå veà caâu chuyeän cuûa caùc ñan só Trappist (Doøng Xitoâ nhaët pheùp) ñaõ töø choái chaïy troán khoûi Algeria khi baïo löïc khuûng boá buøng phaùt vaøo nhöõng naêm 1990. Thaày Luc, baùc só laâu naêm cuûa coäng ñoaøn, noùi raèng: "Toâi khoâng sôï cheát, toâi laø ngöôøi töï do" (Je ne crains pas la mort, je suis un homme libre). Trong nghi leã cuõ cuûa Doøng Ña Minh, linh muïc hoân cheùn thaùnh chöùa maùu thaùnh cuûa Chuùa Kitoâ tröôùc khi ngöôøi daâng lôøi chaøo bình an.
Cuoäc taïo döïng ñaàu tieân baét ñaàu baèng: "Haõy coù aùnh saùng". Söï Saùng Taïo Môùi baét ñaàu baèng: "Haõy coù bình an". Nhöõng lôøi naøy khoâng theå khoâng ñöôïc noùi ra. Mahatma Gandhi coù moät böùc aûnh Chuùa Gieâsu trong phoøng rieâng vôùi caâu trích daãn töø Thö EÂpheâsoâ: "Chính Ngöôøi laø bình an cuûa chuùng ta" (2, 14). Ñöùc Gieâsu laø Chuùa cuûa Ngaøy Sabaùt. Trong Giaùo hoäi sô khai, "in pace" ñöôïc vieát treân caùc ngoâi moä cuûa caùc Ki-toâ höõu. Chuùng ta ñöôïc röûa toäi trong bình an cuûa Ñöùc Kitoâ maø khoâng gì coù theå phaù huûy. Chuùng ta khoâng caàn phaûi sôï baát cöù ñieàu gì.
Vaøo cuoái nhöõng naêm saùu möôi, coäng ñoaøn Ña Minh cuûa toâi ôû Oxford ñaõ bò moät nhoùm ñieân ñieân taán coâng. Khoâng phaûi laø Doøng Teân! Luùc 2 giôø saùng, hai quaû bom nhoû ñaõ laøm noå tung taát caû caùc cöûa soå ôû phía tröôùc tu vieän. Taát caû chuùng toâi ñeàu bò ñaùnh thöùc vaø voäi vaõ chaïy xuoáng. Caûnh saùt ñeán cuøng vôùi xe cöùu thöông. Chæ coù moät mình Cha Beà treân, Fergus Kerr, vaãn coøn nguû say. Moät taäp sinh treû nhaát ñöôïc sai chaïy tôùi phoøng cuûa ngaøi. 'Cha Fergus, cha Fergus, daäy ñi, coù moät vuï ñaùnh bom.' 'Coù ai cheát khoâng?' 'Khoâng'. 'Coù ai bò thöông khoâng?' 'Khoâng.' 'Ñi ñi vaø ñeå toâi nguû. Chuùng ta seõ nghó veà ñieàu ñoù vaøo saùng mai.' Ñoù laø baøi hoïc ñaàu tieân cuûa toâi veà söï laõnh ñaïo.
Chieán thaéng ñaõ giaønh ñöôïc
Khi nhöõng keû haønh quyeát ñeán baét Dietrich Bonhoeffer, thoâng ñieäp cuoái cuøng cuûa oâng daønh cho ngöôøi baïn cuûa mình laø Giaùm muïc Bell cuûa Chichester laø: 'Noùi vôùi giaùm muïc... chieán thaéng cuûa chuùng ta laø chaéc chaén.' Moät trong nhöõng anh em coù theå chuyeån ñoåi giôùi tính, thuû quyõ coù theå boû troán vôùi soá tieàn, Giaùo hoäi coù theå bò thoåi tung ñi ! Nhöng Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát, Ñöùc Kitoâ ñaõ phuïc sinh vaø Ñöùc Kitoâ seõ trôû laïi.
Söï bình an cuûa Chuùa khoâng coù nghóa laø chuùng ta caûm thaáy bình an. Ngöôøi baïn thôøi taäp sinh cuûa toâi, Simon Tugwell, OP, ñaõ vieát: 'Khoâng caàn phaûi coù caûm giaùc bình an chuû quan; neáu chuùng ta ôû trong Ñöùc Kitoâ, chuùng ta coù theå bình an (in pace) vaø do ñoù khoâng xao xuyeán ngay caû khi chuùng ta khoâng caûm thaáy bình an'[5]. Coù leõ ñoái vôùi nhieàu ngöôøi trong chuùng ta, thaùch thöùc saâu saéc nhaát laø bình an vôùi chính mình. Chuùng ta coù daùm nhìn vaøo traùi tim ñaày raéc roái vaø chia reõ cuûa chính mình, nhöõng phaàn trong chính chuùng ta maø chuùng ta khoâng thích khoâng? Söï caùm doã laø phoùng chieáu vaøo ngöôøi khaùc nhöõng gì chuùng ta sôï haõi vaø khoâng thích ôû chính mình. Tugwell laïi noùi: 'Söï bình an ñeán töø söï töï nhaän thöùc caùch thanh thaûn... Con ñöôøng ñeán vôùi söï bình an laø chaáp nhaän söï thaät. Baát kyø phaàn naøo trong chuùng ta maø chuùng ta töø choái chaáp nhaän seõ laø keû thuø cuûa chuùng ta, buoäc chuùng ta phaûi vaøo theá phoøng thuû. Vaø nhöõng phaàn bò loaïi boû cuûa chính chuùng ta seõ nhanh choùng tìm thaáy söï nhaäp theå ôû nhöõng ngöôøi xung quanh chuùng ta'[6].
Tình yeâu maõnh lieät cuûa chuùng ta ñoái vôùi Giaùo hoäi cuõng coù theå, thaät maâu thuaãn, khieán chuùng ta trôû neân heïp hoøi: noãi sôï raèng Giaùo hoäi seõ bò toån haïi bôûi nhöõng caûi caùch mang tính huûy dieät laøm suy yeáu caùc truyeàn thoáng maø chuùng ta yeâu meán. Hoaëc noãi sôï raèng Giaùo hoäi seõ khoâng trôû thaønh ngoâi nhaø roäng môû maø chuùng ta haèng mong öôùc. Thaät ñaùng buoàn khi Giaùo hoäi thöôøng bò toån thöông bôûi nhöõng ngöôøi yeâu Giaùo hoäi, nhöng laïi yeâu theo caùch khaùc! Thaùnh EÙprem ñaõ noùi raèng Giaùo hoäi Coâng giaùo laø 'giaùo hoäi lôùn vôùi voøng ñua lôùn'[7]. Toâi ñaõ gaëp moät nhaø thaàn hoïc Tin Laønh Luther ngöôøi Ñöùc töøng giaûng daïy taïi Ñaïi hoïc Oxford, vaø oâng aáy noùi: 'Toâi sôï raèng ngöôøi Coâng giaùo ñang trôû thaønh ngöôøi Tin laønh.' Ñoâi khi chuùng ta queân maát söï roäng lôùn cuûa Coâng giaùo, vôùi caùi caû hai/vaø cuûa noù. Söï thaät maø chuùng ta yeâu laø, nhö Giaùm muïc Robert Barron ñaõ vieát: 'vuõ truï roäng lôùn vaø cuï theå nhö con ngöôøi cuûa Chuùa Gieâsu'[8]. Tình yeâu hoaøn haûo xua tan noãi sôï haõi. Haõy ñeå noù xua tan noãi sôï haõi cuûa nhöõng ngöôøi coù caùi nhìn khaùc veà Giaùo hoäi. Giaùo hoäi naèm trong tay Chuùa vaø Chuùa ñaõ höùa raèng cöûa hoaû nguïc seõ khoâng thaéng theá tröôùc Giaùo hoäi.
Trong thôøi kyø Napoleùon, moät vò giaùm muïc boái roái ñaõ ñeán gaëp Quoác vuï khanh Toaø Thaùnh, Hoàng y Consalvi, vaø noùi: 'Thöa Ñöùc Hoàng y, tình hình raát nghieâm troïng. Napoleon muoán phaù huûy Giaùo hoäi.' Ñöùc Hoàng y traû lôøi: 'Ngay caû chuùng ta cuõng khoâng theå thaønh coâng trong vieäc ñoù!'
Chính tình yeâu cuûa chuùng ta daønh cho Giaùo hoäi, theo nhöõng caùch hoaøn toaøn khaùc nhau, coù theå khieán chuùng ta bò nhoát trong moät theá giôùi heïp hoøi, nhìn chaèm chaèm vaøo roán giaùo hoäi cuûa mình, theo doõi ngöôøi khaùc, saün saøng phaùt hieän ra nhöõng sai laïc cuûa hoï vaø leân aùn hoï. Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ, tröôùc khi ñöôïc baàu, ñaõ noùi raèng Chuùa seõ ñeán goõ cöûa vaø yeâu caàu ñöôïc ra khoûi phoøng thaùnh! Taát nhieân, coù nhöõng thay ñoåi maø moät soá ngöôøi trong chuùng ta mong muoán, nhöng ñöøng ñeå ñieàu ñoù nhoát chuùng ta trong theá giôùi cuûa giaùo hoäi nhoû beù cuûa mình. Chuùng ta seõ trôû neân nhaøm chaùn! Chuùa ñaõ toû loä treân ñænh nuùi vôùi nhöõng chaân trôøi voâ taän vaø beân ngoaøi traïi.
Söï giaûi phoùng cuûa chuùng ta khoûi nhöõng caên phoøng naøy khoâng chæ caàn ñeán loøng can ñaûm, maø coøn caàn söï tha thöù chöõa laønh cuûa Chuùa. Ñaáng Phuïc Sinh noùi: 'Anh em tha toäi cho ai, thì toäi loãi cuûa ngöôøi ñoù ñöôïc tha; anh em caàm toäi ai, thì toäi loãi cuûa ngöôøi ñoù bò caàm giöõ.'
Toäi loãi nhoát chuùng ta trong nhaø tuø cuûa chuû nghóa töï luyeán (narcissism) vaø chính trò ñaûng phaùi, gioáng nhö ngöôøi con caû hôøn doãi vaø khoâng muoán tham gia tieäc möøng ñöùa em trai hoang ñaøng trôû veà nhaø. Herbert McCabe moät laàn nöõa: 'Baûn chaát cuûa chuùng ta keâu goïi chuùng ta ñeán vôùi ñieàu gì ñoù môùi meû vaø ñaùng sôï# Chuùng ta laø kieåu ngöôøi chæ tìm thaáy söï vieân maõn, haïnh phuùc vaø söï trieån nôû khi töø boû chính mình vaø vöôït qua chính mình. Chuùng ta caàn ñaùnh maát baûn thaân mình trong tình yeâu; ñoù laø ñieàu chuùng ta sôï. Chuùng ta ñöôïc trieäu taäp ñeå maïo hieåm trong ñieàu chöa töøng bieát, töø boû nhöõng gì quen thuoäc vaø an toaøn, vaø baét ñaàu moät cuoäc haønh trình hay tìm kieám. Vaø roài, chuùng ta khoâng thích maïo hieåm. Chuùng ta baèng loøng vôùi con ngöôøi maø chuùng ta ñaõ ñaït ñöôïc hoaëc xaây döïng vì chuùng ta sôï ñöôïc taïo neân theo hình aûnh cuûa Chuùa. Thaát baïi trong vieäc ñaùp laïi lôøi trieäu taäp vaøo cuoäc soáng, söï thaát baïi veà ñöùc tin naøy, ñöôïc goïi laø toäi loãi'[9].
Vì vaäy, Thöôïng Hoäi ñoàng naøy khoâng phaûi laø nôi ñeå ñaøm phaùn veà thay ñoåi caáu truùc, maø laø ñeå löïa choïn cuoäc soáng, ñeå hoaùn caûi vaø tha thöù. Chuùa trieäu taäp chuùng ta ra khoûi nhöõng nôi nhoû beù maø chuùng ta ñang aån naùu vaø nôi chuùng ta ñaõ giam caàm nhöõng ngöôøi khaùc. Baøi thaùnh ca ñöôïc saùng taùc bôûi Frederick Faber, moät tu só doøng Oratorian ôû theá kyû 19, tuyeân boá raèng: 'Loøng thöông xoùt cuûa Chuùa bao la nhö bieån caû meânh moâng.'
Chuùng ta haõy caàu nguyeän ñeå söï bình an cuûa Ñöùc Kitoâ seõ laøm tan chaûy baïo löïc ñang ngöï trò trong traùi tim chuùng ta vaø ñaõ ñoùng ñinh Chuùa chuùng ta. Dorothy Day khaúng ñònh raèng: 'Cuoäc chieán lôùn laø choáng laïi baïo löïc nhieàu hôn laø choáng laïi chuû nghóa voâ thaàn'[10]. Baø noùi: "Nhöõng ngöôøi Ki-toâ höõu, khi hoï tìm caùch baûo veä ñöùc tin cuûa mình baèng vuõ khí, baèng vuõ löïc vaø baïo löïc, thì gioáng nhö nhöõng ngöôøi ñaõ noùi vôùi Chuùa chuùng ta raèng: 'Haõy xuoáng khoûi Thaäp giaù. Neáu ngöôi laø Con Thieân Chuùa, haõy töï cöùu mình ñi'"[11].
Vì vaäy, trong Thöôïng Hoäi ñoàng naøy, chuùng ta haõy vöôït qua moïi baïo löïc trong traùi tim mình: nhöõng suy nghó vaø lôøi noùi baïo löïc. Neàn vaên hoùa toaøn caàu cuûa chuùng ta nuoâi döôõng trí töôûng töôïng baïo löïc. 'Ñeán naêm 18 tuoåi, trung bình thanh thieáu nieân Myõ seõ chöùng kieán treân phöông tieän truyeàn thoâng 200,000 haønh vi baïo löïc vaø 16,000 vuï gieát ngöôøi'[12]. Nhöõng ñieàu naøy thöôøng ñöôïc toâ hoàng hoaëc coi laø haøi höôùc. Baïo löïc ñöôïc bình thöôøng hoùa vaø thaäm chí coù veû voâ haïi khi ngöôøi ta tieâu dieät keû thuø ma quyû trong troø chôi ñieän töû. Troø giaûi trí coù veû voâ haïi naøy nuoâi döôõng trí töôûng töôïng baïo löïc khoâng heà caûm thaáy toäi loãi khi phaù huûy vì trong theá giôùi maïng, khoâng coù gì laø thaät.[13]
Thaân theå cuûa Chuùa Kitoâ bò bieán daïng bôûi caùc trang web ñoäc haïi, chöùa ñaày lôøi buoäc toäi taøn nhaãn, bieám hoïa vaø thuø haän. Baát kyø ai thöïc hieän baát kyø hình thöùc laõnh ñaïo naøo trong Giaùo hoäi ñeàu seõ traûi qua ñieàu naøy. Vôùi tö caùch laø Beà Treân Caû cuûa Doøng, toâi ñaõ bò buoäc toäi ñaõ cho pheùp moät vò giaùm tænh soáng vôùi tình nhaân cuûa mình, moät nöõ tu, trong toa taøu hoûa!
Theá giôùi baïo löïc cuûa chuùng ta töôùc ñi ngay caû hôi thôû cuûa söï soáng cuûa raát nhieàu ngöôøi. Ví duï, toäi loãi cuûa chuû nghóa phaân bieät chuûng toäc, thöïc söï ngaên caûn moïi ngöôøi hoâ haáp. 'Toâi khoâng thôû ñöôïc' laø nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa moät ngöôøi Myõ goác Phi, Eric Garner, ñöôïc laëp laïi möôøi moät laàn vaø ñöôïc ghi laïi treân ñieän thoaïi cuûa nhöõng ngöôøi chöùng kieán khi anh ta bò caûnh saùt sieát coå ñeán cheát treân Ñaûo Staten, New York, möôøi naêm tröôùc. Nhöõng lôøi naøy ñaõ trôû thaønh tieáng keâu taäp hôïp cuûa ngöôøi Myõ goác Phi, töôïng tröng cho söï aùp böùc hoï chòu. Ñoù cuõng laø nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Jamal Khashoggi, nhaø baùo ngöôøi Saudi bò saùt haïi taïi laõnh söï quaùn cuûa nöôùc naøy ôû Thoå Nhó Kyø vaøo ngaøy 2 thaùng 10 naêm 2018[14]. Chuùng ta haõy cho nhau khoâng gian thôû, oxy cuûa cuoäc tranh luaän.
Söï bình an baát khaû xaâm phaïm naøy khoâng coù nghóa laø chuùng ta soáng trong söï hoøa hôïp hoaøn haûo. Chuùng ta quy tuï laïi trong Ñaïi hoäi naøy vì chuùng ta khoâng nhö vaäy. Nhöng khoâng coù söï baát hoøa naøo coù theå phaù huûy ñöôïc söï bình an cuûa chuùng ta trong Ñöùc Kitoâ, vì chuùng ta laø moät trong Ngöôøi. Thomas Merton ñaõ vieát trong Asian Journal - Nhaät kyù Chaâu AÙ cuûa mình, 'Chuùng ta ñaõ laø moät. Nhöng chuùng ta töôûng raèng chuùng ta khoâng phaûi laø moät. Vaø ñieàu chuùng ta phaûi khoâi phuïc laïi laø söï thoáng nhaát ban ñaàu cuûa chuùng ta. Ñieàu chuùng ta phaûi laø chính laø con ngöôøi chuùng ta'[15].
Nhöng Toâng ñoà Toâma ñaõ ra ngoaøi khi Ñöùc Gieâsu hieän ra. Coù leõ vì oâng khoâng sôï haõi? Khi Ladaroâ bò beänh, oâng tuyeân boá raèng oâng saün saøng leân Gieârusalem vaø cheát cuøng Ñöùc Gieâsu (11, 16). OÂng say meâ chaân lyù: 'Toâi seõ khoâng bao giôø, khoâng bao giôø, khoâng bao giôø tin'[16] tröø khi toâi ñaët ngoùn tay vaøo veát thöông cuûa ngöôøi. Vaø khi oâng nhìn thaáy Chuùa, oâng ñaõ tuyeân xöng moät caùch say meâ: 'Laïy Chuùa toâi, laïy Thieân Chuùa cuûa toâi.' Ngöôøi moân ñeä say meâ naøy cuõng môøi chuùng ta ra khoûi caên phoøng nhoû.
'Laïy Chuùa toâi, laïy Thieân Chuùa cuûa toâi'. Ñaây thöïc söï laø moät tuyeân boá thaàn hoïc: moät lôøi veà Chuùa. Chuû ñeà cuûa Ñaïi hoäi naøy laø moät Giaùo hoäi hieäp haønh trong söù vuï. Troïng taâm cuûa söù vuï naøy laø giaûng daïy giaùo huaán cuûa chuùng ta. Khi Maria Macñala ñöôïc goïi teân, baø traû lôøi 'Rabbuni', Thöa Thaày. Trong nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Tin möøng theo Thaùnh Mattheâu, Ñöùc Gieâsu sai caùc moân ñeä cuûa mình ñi giaûng daïy cho moïi daân toäc. Laøm theá naøo chuùng ta coù theå chia seû nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Kitoâ vôùi moät theá giôùi ñang khao khaùt yù nghóa?
ÔÛ vuøng ngoaïi oâ ngheøo cuûa Paris, nhöõng thanh nieân Coâng giaùo ñang yeâu caàu daïy veà ñaïo lyù cuûa Giaùo hoäi ñeå hoï coù theå noùi chuyeän vôùi nhöõng ngöôøi baïn Hoài giaùo cuûa mình veà nhöõng gì Giaùo hoäi daïy. Coù moät cuoäc tuï hoïp vaøo ñaàu naêm nay: 'Assume ta foi en banlieue', 'Haõy oâm laáy ñöùc tin cuûa baïn ôû vuøng ngoaïi oâ'[17]. Nhöõng ngöôøi treû naøy ñang khao khaùt nhöõng ñieàu boå döôõng trong giaùo huaán cuûa Giaùo hoäi. 'Laïy Chuùa toâi, laïy Thieân Chuùa cuûa toâi'. Hoï seõ khoâng haøi loøng neáu chuùng ta chæ noùi vôùi hoï raèng: 'Ñöùc Gieâsu laø moät ngöôøi toát buïng vaø muoán chuùng ta töû teá vôùi nhau.'
Xaõ hoäi cuûa chuùng ta ñang bò aûnh höôûng bôûi moät ñònh kieán saâu saéc choáng laïi giaùo ñieàu. Steve Jobs, ngöôøi ñoàng saùng laäp Apple, ñaõ toùm taét ñieàu naøy trong baøi phaùt bieåu khai giaûng taïi Ñaïi hoïc Stanford naêm 2005: 'Thôøi gian cuûa baïn coù haïn, vì vaäy ñöøng laõng phí noù ñeå soáng cuoäc soáng cuûa ngöôøi khaùc. Ñöøng bò maéc keït trong giaùo ñieàu - töùc laø soáng vôùi keát quaû suy nghó cuûa ngöôøi khaùc.' Taát nhieân, oâng aáy chæ ñang laëp laïi moät giaùo ñieàu cuõ kyõ cuûa thôøi ñaïi chuùng ta vaø khoâng suy nghó cho chính mình.
G.K. Chesterton khaúng ñònh: 'Chæ coù hai loaïi ngöôøi, nhöõng ngöôøi chaáp nhaän giaùo ñieàu vaø bieát ñieàu ñoù, vaø nhöõng ngöôøi chaáp nhaän giaùo ñieàu vaø khoâng bieát ñieàu ñoù# Caây coái khoâng coù giaùo ñieàu. Cuû caûi coù ñaàu oùc roäng môû ñaëc bieät'[18]. Moät soá giaùo ñieàu cuûa thôøi ñaïi chuùng ta thöïc söï laø nhöõng caên phoøng kín ngoät ngaït khoâng coù oxy: chuû nghóa töông ñoái, ñuû loaïi chuû nghóa chính thoáng, duy vaät, daân toäc chuû nghóa, khoa hoïc, chuû nghóa chính thoáng toân giaùo. Chuùng nhoát moïi ngöôøi trong nhöõng trí töôûng töôïng heïp hoøi ñaày sôï haõi.
Nhöng nhöõng lôøi daïy vó ñaïi veà ñöùc tin chuùng ta, coát loõi laø Kinh Tin Kính, môû ra caùnh cöûa traùi tim vaø khoái oùc chuùng ta. Chuùng thuùc ñaåy chuùng ta vöôït qua nhöõng caâu traû lôøi nhoû beù, vaø thuùc ñaåy chuùng ta tìm kieám voâ taän Ñaáng laø tình yeâu voâ haïn vaø chaân lyù, Ñaáng maõi maõi vöôït quaù taàm hieåu bieát cuûa chuùng ta. Khi toâi coøn laø moät tu só treû vaøo cuoái nhöõng naêm saùu möôi, vaø moïi thöù döôøng nhö ñang suïp ñoå, haàu heát chuùng toâi vaãn ôû laïi Doøng vì chuùng toâi thoaùng thaáy veû ñeïp raïng rôõ cuûa Kinh Tin Kính, chaân lyù maø chuùng ta khoâng sôû höõu nhöng laïi sôû höõu chuùng ta. Nhöõng ngöôøi treû seõ khoâng haøi loøng vôùi baát cöù ñieàu gì ít hôn theá.
Laøm sao chuùng ta coù theå môøi nhöõng ngöôøi cuøng thôøi böôùc vaøo khoâng gian roäng môû cuûa ñöùc tin chuùng ta? Ví duï, laøm sao chuùng ta coù theå chaïm ñeán trí töôûng töôïng cuûa hoï baèng hoïc thuyeát vinh quang veà Chuùa Ba Ngoâi, giaùo huaán thöïc teá vaø gaàn guõi nhaát? Vì vaäy, chuùng ta caàn söï giuùp ñôõ cuûa caùc nhaø thaàn hoïc.
Caùc nhaø thaàn hoïc ñoâi khi cuõng ruùt lui vaøo caên phoøng khoùa kín cuûa tröôøng, cuûa vieän vì sôï phaûi troø chuyeän vôùi Daân Chuùa. Khi toâi coøn laø tu só treû ôû Paris, toâi ñaõ hoûi moät anh em Ña Minh khaùc veà baèng tieán só cuûa anh aáy. Anh aáy traû lôøi: 'Anh baïn treû cuûa toâi (anh aáy chæ lôùn hôn toâi moät tuoåi), toâi seõ khoâng coá gaéng giaûi thích. Anh seõ khoâng hieåu ñöôïc ñaâu.' Hai möôi naêm sau, toâi trôû laïi thaêm vôùi tö caùch laø Beà Treân Caû cuûa Doøng, toâi ñaõ gaëp anh aáy vaø khoâng noùi gì caû!
Taát nhieân, chuùng ta caàn caùc nhaø thaàn hoïc haøn laâm - caùc nhaø chuù giaûi, nhaø ngöõ vaên vaø söû gia - nhöõng ngöôøi giöõ chuùng ta trong ñieàu maø Thaùnh Phaoloâ goïi laø "söï vaâng phuïc cuûa ñöùc tin" (Rm 1, 5). Neáu khoâng, chuùng ta seõ söû duïng Kinh thaùnh cho muïc ñích cuûa rieâng mình chöù khoâng phaûi cho Chuùa. Nhöng kyû luaät hoïc taäp nghieâm ngaët naøy cuoái cuøng laïi phuïc vuï cho cuoäc troø chuyeän vôùi nhöõng ngöôøi ñöông thôøi cuûa chuùng ta, ñeå ñoàng haønh cuøng hoï trong cuoäc haønh trình vaøo maàu nhieäm voâ haïn cuûa tình yeâu Thieân Chuùa.
Moät ngaøy sau Ñai hoäi kyø vöøa roài, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ keâu goïi moät neàn thaàn hoïc ñoái thoaïi baùc aùi vôùi nhöõng ngöôøi coù nieàm tin khaùc. Ngaøi ñaõ trích daãn lôøi cuûa mình vôùi caùc sinh vieân cuûa Ñaïi hoïc Coâng giaùo Argentina: "Ñöøng baèng loøng vôùi thaàn hoïc baøn giaáy. Haõy ñeå nôi suy ngaãm cuûa caùc baïn laø bieân giôùi.# Caùc nhaø thaàn hoïc gioûi, gioáng nhö nhöõng muïc töû toát, cuõng ngöûi thaáy muøi cuûa moïi ngöôøi vaø ñöôøng phoá, vaø baèng söï suy ngaãm cuûa mình, ñoå daàu vaø röôïu vaøo veát thöông cuûa nhöõng ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ"[19]. Thaàn hoïc toát môû ra caùnh cöûa cuûa nhöõng caên phoøng ngoät ngaït. Gioáng nhö toâng ñoà Toâma, noàng nhieät vaø khoâng sôï haõi. Noù oâm troïn nhöõng caùch noùi môùi, nhöõng ngoân ngöõ môùi. Moät Giaùo hoäi Coâng giaùo truyeàn giaùo daùm giaûng daïy moät caùch maïnh daïn vaø khieâm nhöôøng.
Chuyeån ngöõ : GB. Phaïm Hoaøng Duõng, O.P.
Nguoàn: vaticannews.va/en
Nguoàn: daminhvn.net (01/10/2024)
- - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] ÔÛ ñaây, khoâng phaûi laø Ruah maø laø neshama.
[2] Fergus FLEMING, The Sword and the Cross London 2003, p. 235f.
[3] George ELIOT, The Prelude to Middlemarch, first published in 1871.
[4] Alan PATON, Ah, But your Land is Beautiful, Vintage/Ebury, Londons, 2002, pp. 66-67.
[5] Simon TUGWELL OP, Reflections on the Beatitudes, Darton Longman and Todd, London 1980 p.114.
[6] Ibid., p. 112.
[7] Trích trong S. TUGWELL "Scholarship, sanctity and spirituality", Communio 11/1 (1984), p. 53.
[8] Michael HEHER, The Lost Art of Walking on Water: Reimagining the Priesthood, Mahwah, Paulist Press, 2004 p.132.
[9] Herbert MCCABE, God Matters, Continuum, London - New York, 2005, p. 94-95.
[10] Dorothy DAY, The Duty of Delight, Marquette University, New York, 2008, p. 943.
[11] Ibid., p. 895.
[12] "Children, Violence and the Media", A Report for Parents and Policy Makers Senate Committee on the Judiciary; Senator Orrin G. Hatch, Utah, Chairman of the Committee on the Judiciary Prepared by Majority Staff Senate Committee on the Judiciary September 14, 1999.
[13] Timothy RADCLIFFE OP, Alive in God: A Christian Imagination, Bloomsbury, Londres, p. 197.
[14] Cf. ibid., pp. 262-263.
[15] Naomi BURTON et al. (eds), The Asian Journal of Thomas Merton, New Directions, New York, 1973, p.308.
[16] Timothy L. FOX: "Jesus' Resurrection Appearances," 1 November 2019 :" www.modernreformation.org/resources/essays/jesus-resurrection-appearances.
[17] Arnaud BEVILAQUA, 'The Great Awakening of young Catholics on the outskirts of Paris', La Croix International, March 22, 2024.
[18] G. K. CHESTERTON, "The Mercy of Mr. Arnold Bennett" Fancies vs. Fads, Dodd, Mead and Company, New York, 1923: http://www.gkc.org.uk/gkc/books/Fancies_Versis_Fads.txt.
[19] FRANCIS, Ad theologiam promovendam, November 1st 2023.