Suy nieäm tónh taâm Thöôïng Hoäi ñoàng baøi 1
Phuïc Sinh: Tìm kieám trong boùng toái
Suy nieäm tónh taâm Thöôïng Hoäi ñoàng baøi 1 - Phuïc Sinh: Tìm kieám trong boùng toái (Ga 20,1-18).
Lm. Timothy Radcliffe, O.P.
Roma (WHÑ 01-10-2024) - Ngay sau khi cuoäc tónh taâm cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng ñöôïc khai maïc vaøo saùng thöù Hai ngaøy 30 thaùng 9 naêm 2024, Cha Timothy Radcliffe, O.P., nguyeân Beà treân toång quyeàn Doøng Ña Minh, ñaõ chia seû suy tö vôùi chuû ñeà: "Phuïc sinh: Tìm kieám trong boùng toái" cho caùc tham döï vieân khoùa hoïp thöù II cuûa Ñaïi hoäi thöôøng leä laàn thöù XVI cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng Giaùm muïc, döï kieán khai maïc vaøo Thöù Tö, ngaøy 03 thaùng 10 n8m 2024. Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi suy tö cuûa cha Timothy Radcliffe, O.P.:
Naêm ngoaùi, trong kyø tónh taâm, chuùng ta ñaõ thaûo luaän veà caùch laéng nghe nhau. Laøm theá naøo chuùng ta coù theå ñoái dieän vôùi nhöõng khaùc bieät cuûa nhau trong hy voïng, môû roäng taâm vaø trí cho nhau? Moät soá raøo caûn ñaõ suïp ñoå vaø toâi hy voïng raèng chuùng ta baét ñaàu nhìn nhaän nhöõng ngöôøi maø ta baát ñoàng quan ñieåm khoâng phaûi laø ñoái thuû maø laø nhöõng ngöôøi ñoàng moân, nhöõng ngöôøi cuøng tìm kieám.
Naêm nay, chuùng ta coù moät troïng taâm môùi: ''Laøm theá naøo ñeå trôû thaønh moät Giaùo hoäi hieäp haønh trong söù vuï?" Nhöng neàn taûng cuûa taát caû nhöõng gì chuùng ta seõ laøm vaãn nhö vaäy: kieân nhaãn, trí töôûng töôïng, trí khoân ngoan, laéng nghe vôùi caùi taâm roäng môû. Toâi thaäm chí coøn nghó ñeán vieäc laëp laïi nhöõng baøi noùi chuyeän gioáng nhö trong kyø tónh taâm tröôùc, nhöng baïn coù theå nhaän ra! Cha Herbert McCabe OP vaøo giôø choùt môùi nhôù ra cha phaûi thuyeát trình cho moät hoäi thaàn hoïc danh tieáng. Cha laáy moät baøi giaûng töø taøi lieäu cuûa mình, nhaûy leân xe maùy vaø ñeán nôi ñuùng giôø. Khi môû taäp baøi giaûng, ngöôøi nhaän ra baøi naøy ñaõ ñöôïc thuyeát trình cho chính hoäi naøy hoài naêm tröôùc. 'Theá cha ñaõ laøm gì?' Toâi hoûi. 'Thì toâi boû bôùt ñi nhöõng chuyeän cöôøi. Ñoù laø nhöõng ñieàu duy nhaát maø moïi ngöôøi coøn nhôù.' Trí nhôù cuûa baïn chaéc chaén toát hôn.
Laéng nghe saâu saéc vaãn laø neàn taûng cuûa moïi thöù chuùng ta seõ laøm trong naêm nay. Theo Instrumentum laboris (IL) - Taøi lieäu laøm vieäc, ñoù laø 'haønh ñoäng ñaàu tieân cuûa Giaùo hoäi' (60). Nhaø thô Amos Oz ñaõ noùi veà oâng noäi cuûa mình: 'OÂng ñaõ laéng nghe. OÂng khoâng chæ lòch söï giaû vôø laéng nghe, trong khi soát ruoät chôø ñôïi baø noùi heát lôøi vaø im laëng. OÂng khoâng ngaét lôøi ngöôøi baïn ñôøi vaø noùi heát lôøi thay baø. OÂng khoâng ngaét lôøi ñeå toùm taét nhöõng gì baø ñang noùi ñeå chuyeån sang chuû ñeà khaùc. OÂng khoâng ñeå ngöôøi ñoái thoaïi cuûa mình noùi suoâng trong khi oâng chuaån bò trong ñaàu caâu traû lôøi maø oâng seõ ñöa ra khi baø vöøa döùt lôøi. OÂng khoâng giaû vôø quan taâm hay thích thuù, oâng thöïc söï quan taâm'[1]. Laéng nghe Chuùa vaø anh chò em cuûa chuùng ta laø kyû luaät cuûa söï thaùnh thieän.
Naêm nay, chuùng ta seõ suy ngaãm veà 'söù meänh duy nhaát laø loan baùo Chuùa Phuïc sinh vaø Tin Möøng cuûa Ngöôøi' (Phaàn Daãn Nhaäp IL) cho moät theá giôùi 'ñang soáng trong boùng toái vaø döôùi boùng töû thaàn' (Lc 1,79). Ñeå höôùng daãn cho baøi suy nieäm cuûa mình, chuùng toâi seõ laáy boán caûnh veà söï phuïc sinh töø Tin Möøng cuûa Thaùnh Gioan: 'Tìm kieám trong boùng toái', 'Caên phoøng khoùa chaët', 'Ngöôøi laï treân baõi bieån' vaø 'AÊn saùng vôùi Chuùa'. Moãi caûnh ñeàu laøm saùng toû caùch trôû thaønh moät Giaùo hoäi hieäp haønh truyeàn giaùo trong theá giôùi bò ñoùng ñinh cuûa chuùng ta.
Caûnh ñaàu tieân cuûa chuùng ta baét ñaàu vaøo ban ñeâm: 'Saùng sôùm ngaøy thöù nhaát trong tuaàn, khi trôøi coøn toái, Maria Maùcñala ñaõ ñeán moä' (20,1). Ñaây cuõng laø nôi chuùng ta ñang ôû ngaøy hoâm nay. Theá giôùi cuûa chuùng ta thaäm chí coøn ñen toái hôn vì baïo löïc so vôùi moät naêm tröôùc. Coâ aáy ñeán tìm thi theå cuûa Ngöôøi Thaày yeâu daáu cuûa mình. Chuùng ta cuõng tuï hoïp taïi Thöôïng hoäi ñoàng naøy ñeå tìm kieám Chuùa. ÔÛ phöông Taây, döôøng nhö Thieân Chuùa, phaàn lôùn, ñaõ bieán maát. Chuùng ta khoâng phaûi ñoái dieän vôùi chuû nghóa voâ thaàn maø laø söï thôø ô lan roäng. Söï hoaøi nghi ñaàu ñoäc ngay caû traùi tim cuûa nhieàu tín höõu. Nhöng taát caû caùc Kitoâ höõu ôû khaép moïi nôi ñeàu laø nhöõng ngöôøi tìm kieám Chuùa, gioáng nhö Maria Maùcñala tröôùc bình minh.
Chuùng ta cuõng coù theå caûm thaáy nhö ñang trong boùng toái. Keå töø cuoäc hoïp toaøn theå cuoái cuøng, raát nhieàu ngöôøi, bao goàm caû nhöõng ngöôøi tham gia Thöôïng hoäi ñoàng naøy, ñaõ baøy toû söï nghi ngôø cuûa hoï veà vieäc lieäu coù ñaït ñöôïc ñieàu gì khoâng. Gioáng nhö Maria Maùcñala, moät soá ngöôøi noùi, 'Taïi sao hoï laïi laáy ñi hy voïng cuûa chuùng ta? Chuùng ta mong ñôïi raát nhieàu töø Thöôïng hoäi ñoàng, nhöng coù leõ seõ chæ coù nhieàu lôøi hôn.'
Nhöng maëc duø trôøi toái, Chuùa ñaõ hieän dieän trong khu vöôøn vôùi Maria Maùcñala vaø vôùi chuùng ta. Tröôùc khi cheát, Ñöùc Gieâsu ñaõ noùi: 'Neáu moät haït luùa gieo vaøo loøng ñaát maø khoâng cheát ñi, thì noù chæ trô troïi moät mình, coøn neáu cheát ñi, noù seõ sinh nhieàu hoa traùi' (12,24). Haït gioáng ñaõ ñöôïc Gioâxeùp vaø Nicoâñeâmoâ gieo vaøo ñaát maøu môõ cuûa khu vöôøn, ñöôïc gieo trong moät ngoâi moä môùi maø chöa ai söû duïng. Noù saép nôû hoa. Bình minh ñaõ gaàn keà. Gioáng nhö Maria Maùcñala, chuùng ta seõ nhaän ñöôïc nhieàu hôn nhöõng gì chuùng ta tìm kieám neáu chuùng ta cuõng môû loøng ñeå gaëp gôõ Chuùa.
Trong khu vöôøn, chuùng ta gaëp ba ngöôøi tìm kieám, Maria Maùcñala, Ngöôøi moân ñoà ñöôïc yeâu meán vaø Simon Pheâroâ. Moãi ngöôøi tìm kieám Chuùa theo caùch rieâng cuûa mình; moãi ngöôøi coù caùch yeâu thöông rieâng vaø moãi ngöôøi coù söï troáng roãng rieâng. Moãi ngöôøi tìm kieám naøy ñeàu coù vai troø rieâng trong söï khôûi ñaàu cuûa hy voïng. Khoâng coù söï caïnh tranh. Söï phuï thuoäc laãn nhau cuûa hoï theå hieän coát loõi cuûa tính hieäp haønh. Taát caû chuùng ta ñeàu coù theå ñoàng caûm vôùi ít nhaát moät ngöôøi trong soá hoï. Ai laø ngöôøi baïn choïn?
Tomas Halik ñaõ laäp luaän raèng töông lai cuûa Giaùo hoäi phuï thuoäc vaøo khaû naêng tieáp caän nhöõng ngöôøi tìm kieám trong xaõ hoäi cuûa chuùng ta. Ñaây thöôøng laø nhöõng ngöôøi 'khoâng coù toân giaùo'. Toâi khoâng coù yù noùi ñeán caùc nöõ tu chieâm nieäm, maø laø nhöõng ngöôøi tuyeân boá raèng hoï khoâng theo toân giaùo naøo. Hoï cuõng thöôøng xuyeân tìm kieám yù nghóa cuoäc soáng cuûa mình. Halik vieát raèng caùc Kitoâ höõu do ñoù phaûi saün saøng trôû thaønh 'ngöôøi tìm kieám vôùi nhöõng ngöôøi tìm kieám vaø laø ngöôøi ñaët caâu hoûi vôùi nhöõng ngöôøi ñaët caâu hoûi'[2].
Taát caû caùc caâu chuyeän veà söï phuïc sinh ñeàu chöùa ñaày nhöõng caâu hoûi. Maria Maùcñala ñaõ hai laàn ñöôïc hoûi taïi sao coâ aáy khoùc. Coâ aáy hoûi hoï ñaõ ñaët xaùc ôû ñaâu. Taát caû hoï ñeàu hoûi taïi sao ngoâi moä laïi troáng roãng. Trong lôøi keå cuûa thaùnh Maùccoâ, nhöõng ngöôøi phuï nöõ hoûi, 'Ai seõ laên taûng ñaù ra cho chuùng ta?' (16, 3). Lôøi keå cuûa Luca veà Söï phuïc sinh ñaày nhöõng caâu hoûi: 'Taïi sao caùc ngöôi tìm kieám ngöôøi soáng giöõa nhöõng keû cheát?' Ñöùc Gieâsu hoûi caùc moân ñoà chaïy troán ñeán Emmaus, 'Caùc anh ñang noùi veà ñieàu gì?' Sau ñoù, vôùi taát caû caùc moân ñoà: 'Taïi sao laïi sôï haõi? Sao loøng anh em coøn ngôø vöïc?' (24, 38). Söï phuïc sinh buøng noå trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø moät tuyeân boá ñôn thuaàn veà söï vieäc maø laø trong vieäc tìm kieám nhöõng caâu hoûi.
Nhöõng caâu hoûi saâu saéc khoâng nhaèm tìm kieám thoâng tin. Chuùng môøi goïi chuùng ta soáng theo moät caùch môùi vaø noùi baèng moät ngoân ngöõ môùi. Nhaø thô Rainer Maria Rilke ñaõ vieát: 'Ñöøng tìm kieám caâu traû lôøi, nhöõng caâu traû lôøi maø khoâng theå ñöôïc trao cho baïn ngay baây giôø, bôûi vì baïn seõ khoâng theå soáng chuùng. Vaø vaán ñeà laø soáng moïi thöù. Soáng nhöõng caâu hoûi ngay baây giôø. Coù leõ sau ñoù, moät ngaøy naøo ñoù trong töông lai xa, baïn seõ daàn daàn, thaäm chí khoâng nhaän ra ñieàu ñoù, soáng theo caùch cuûa mình ñeå tìm ra caâu traû lôøi'[3].
Söï phuïc sinh khoâng phaûi laø söï soáng cuûa Ñöùc Gieâsu baét ñaàu laïi sau moät söï buøng noå ngaén nguûi, maø laø moät caùch soáng môùi trong ñoù caùi cheát ñaõ bò cheá ngöï. Vaø vì vaäy, noù buøng noå trong cuoäc ñôøi cuûa chuùng ta trong caùc Tin Möøng tröôùc tieân nhö nhöõng caâu hoûi caáp baùch maø chuùng seõ khoâng ñeå chuùng ta tieáp tuïc soáng theo caùch cuõ. Töông töï nhö vaäy, chuùng ta ñeán Thöôïng hoäi ñoàng naøy vôùi nhieàu caâu hoûi, ví duï nhö veà vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo hoäi. Ñaây laø nhöõng caâu hoûi quan troïng. Nhöng chuùng khoâng theå ñöôïc coi laø nhöõng caâu hoûi veà vieäc lieäu moät ñieàu gì ñoù seõ ñöôïc pheùp hay bò töø choái. Ñieàu ñoù seõ duy trì cuøng moät loaïi Giaùo hoäi. Nhöõng caâu hoûi maø chuùng ta phaûi ñoái dieän neân gioáng vôùi nhöõng caâu hoûi trong caùc saùch Tin Möøng hôn, môøi goïi chuùng ta cuøng soáng cuoäc soáng cuûa Ñaáng Phuïc sinh moät caùch saâu saéc hôn.
Vaø vì vaäy, chuùng ta phaûi daùm mang ñeán Thöôïng hoäi ñoàng naøy nhöõng caâu hoûi saâu saéc nhaát trong loøng mình, nhöõng caâu hoûi khoù seõ thuùc ñaåy chuùng ta ñeán vôùi cuoäc soáng môùi. Gioáng nhö ba ngöôøi tìm kieám trong vöôøn, chuùng ta phaûi quan taâm ñeán nhöõng caâu hoûi cuûa nhau neáu chuùng ta muoán tìm ra moät caùch thöùc môùi ñeå trôû thaønh Giaùo hoäi. Neáu chuùng ta khoâng coù caâu hoûi, hoaëc caâu hoûi hôøi hôït, ñöùc tin cuûa chuùng ta ñaõ cheát. Moät vò toång giaùm muïc naøo ñoù, khoâng coù maët vôùi chuùng ta hoâm nay, ñaõ noùi vôùi moät nhoùm taäp sinh Ña Minh: 'Haõy ñaûm baûo raèng taát caû caùc baïn ñaõ ñoïc Toång Luaän Thaàn Hoïc cuûa Thaùnh Toâma. Noù chöùa ñöïng naêm möôi saùu nghìn caâu traû lôøi cho taát caû nhöõng ai chæ trích Giaùo hoäi Coâng giaùo!'[4]. Thaùnh Toâma haún ñaõ raát kinh hoaøng. Khi coøn nhoû, caâu hoûi ñaàu tieân cuûa ngaøi laø 'Thieân Chuùa laø gì?' vaø söï thaùnh thieän cuûa ngaøi laø töø choái moïi caâu traû lôøi vì, ngaøi noùi, chuùng ta ñöôïc keát hôïp vôùi Thieân Chuùa nhö vôùi ñieàu chöa bieát.
Neáu chuùng ta laéng nghe caâu hoûi cuûa nhau moät caùch toân troïng vaø khoâng sôï haõi, chuùng ta seõ tìm ra moät caùch môùi ñeå soáng trong Chuùa Thaùnh Thaàn. Nhö toâi ñaõ noùi vaøo naêm ngoaùi, phöông chaâm cuûa Hoïc vieän Ña Minh ôû Baghdad laø: 'ÔÛ ñaây khoâng coù caâu hoûi naøo bò caám.' Chuùng ta laø Maria Maùcñala vaø Ngöôøi moân ñeä ñöôïc yeâu meán vaø Simon Pheâroâ, vaø chæ khi cuøng nhau, chuùng ta môùi tìm thaáy Chuùa ñang chôø ñôïi chuùng ta.
Haõy cuøng nhìn vaøo töøng ngöôøi tìm kieám vaø xem hoï coù theå daïy chuùng ta ñieàu gì veà vieäc tieáp caän nhöõng ngöôøi tìm kieám trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta. Maria Maùcñala bò thu huùt bôûi moät tình yeâu dòu daøng. Ñoù laø tình yeâu thöïc teá, vaät chaát, baèng xöông baèng thòt. Coâ aáy muoán chaêm soùc cho thaân theå cuûa Chuùa yeâu daáu cuûa mình. Coâ aáy chaéc chaén ñaïi dieän cho taát caû nhöõng ngöôøi coù cuoäc soáng ñöôïc thuùc ñaåy bôûi loøng traéc aån ñoái vôùi nhöõng ngöôøi bò toån thöông treân theá giôùi. Meï Teâreâsa, ngöôøi ñaõ tìm kieám thaân theå cuûa Chuùa treân ñöôøng phoá Kolkata. Thaùnh Damien of Molokai ñaõ hy sinh maïng soáng cuûa mình cho nhöõng ngöôøi maéc beänh phong ôû Hawaii.
Haõy nghó ñeán haøng trieäu ngöôøi khoâng bieát ñeán Ñöùc Kitoâ nhöng vaãn traøn ñaày loøng traéc aån ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñau khoå. Gioáng nhö Maria Maùcñala, hoï ñang tìm kieám thaân theå cuûa nhöõng ngöôøi bò thöông. Theá giôùi traøn ngaäp tieáng khoùc. Boán ngaøy sau buoåi hoïp toaøn theå cuoái cuøng cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, Hamas ñaõ phaïm phaûi nhöõng toäi aùc khuûng khieáp khieán Trung Ñoâng chìm vaøo chieán tranh. Moïi ngöôøi ñang than khoùc ôû Ukraine vaø, vaâng, ôû Nga nöõa, tröôùc caùi cheát vaø söï taøn taät cuûa haøng traêm ngaøn thanh nieân, cuõng nhö hoï ñang khoùc ôû Sudan vaø Myanmar. Moät trong nhöõng nhoùm nghieân cöùu do Ñöùc Thaùnh Cha trieäu taäp coù teân laø 'Laéng nghe tieáng keâu cuûa ngöôøi ngheøo'. Nhoùm naøy cuõng coù theå ñöôïc goïi laø 'laéng nghe tieáng keâu cuûa nhöõng ngöôøi ñang khoùc'. Maria Maùcñala laø vò thaùnh baûo trôï cuûa hoï.
Roài Maria nghe teân mình: 'Maria'; 'Rabbuni'. Thaät thích hôïp khi ngöôøi coù cuoäc soáng ñöôïc thuùc ñaåy bôûi tình yeâu thöông, dòu daøng, neân laáp ñaày söï troáng roãng cuûa mình baèng teân cuûa mình. Coâ aáy ñaõ tìm kieám moät thi theå, nhöng coâ aáy ñaõ tìm thaáy nhieàu hôn nhöõng gì coâ aáy coù theå mô öôùc, tình yeâu soáng maõi maõi. Thieân Chuùa cuûa chuùng ta luoân goïi chuùng ta baèng teân. 'Nhöng baây giôø, ñaây laø lôøi Ñöùc Chuùa phaùn, lôøi cuûa Ñaáng taïo thaønh ngöôi, hôõi Gia-coùp, lôøi cuûa Ñaáng naén ra ngöôi, hôõi Ít-ra-en: Ñöøng sôï, vì Ta ñaõ chuoäc ngöôi veà; ñaõ goïi ngöôi baèng chính teân ngöôøi, ngöôi laø cuûa rieâng Ta!' (Is 43,1).
Teân cuûa coâ aáy bieåu thò söï gaëp gôõ, söï hieän dieän cuûa Chuùa. Ñieàu ñaàu tieân xaûy ra trong leã röûa toäi laø yeâu caàu ñaët teân. 'Teân cuûa con laø gì?' hoaëc 'Anh chò ñaët teân con laø?' Teân khoâng chæ laø moät nhaõn daùn treân treû em ñeå phaân bieät chuùng vôùi nhau: Ñieàu ñoù seõ khieán toâi trôû thaønh Ñöùa treû soá 4. Teân cuûa chuùng ta laø daáu hieäu cho thaáy chuùng ta ñöôïc Chuùa traân troïng trong söï ñoäc ñaùo cuûa mình.
Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ ñoái chieáu caùch maø Hoaøng ñeá La Maõ nhìn theá giôùi, maëc duø moät cuoäc ñieàu tra daân soá ñeám soá löôïng vôùi Chuùa cuûa chuùng ta: 'Anh chò em thaân meán, ñoái vôùi Chuùa, ngöôøi ñaõ thay ñoåi lòch söû trong quaù trình ñieàu tra daân soá, anh chò em khoâng phaûi laø moät con soá, maø laø moät khuoân maët. ... Chuùa Kitoâ khoâng nhìn vaøo nhöõng con soá, maø laø khuoân maët.'
Vaø vì vaäy, söù meänh cuûa chuùng ta cuõng laø neâu teân Chuùa, ngöôøi ñang tìm kieám chuùng ta trong boùng toái. Vaø cuõng traân troïng teân vaø khuoân maët cuûa nhau. Chuùng ta seõ chæ laøm trung gian cho söï hieän dieän cuûa Chuùa neáu chuùng ta hieän dieän vôùi nhau trong Thöôïng hoäi ñoàng naøy. Gregory Boyle, SJ, laøm vieäc vôùi caùc thaønh vieân baêng ñaûng treû tuoåi ôû Los Angeles. Bí quyeát cuûa thöøa taùc vuï cuûa oâng laø bieát teân cuûa hoï. Khoâng chæ laø teân chính thöùc hoaëc bieät danh cuûa hoï, maø coøn laø teân maø meï hoï goïi hoï khi hoï khoâng töùc giaän. Khi oâng goïi moät baïn treû baèng teân Lula, 'baïn seõ nghó raèng toâi ñaõ laøm giaät ñieän anh ta. Toaøn boä cô theå anh ta co giaät vì vui möøng khi ñöôïc bieát ñeán, ñöôïc goïi, ñöôïc nghe teân mình ñöôïc thoát ra thaønh tieáng. Trong suoát haønh trình qua vaïch keû daønh cho ngöôøi ñi boä, Lula cöù quay laïi nhìn toâi, mæm cöôøi'[5].
Caùc cheá ñoä ñoäc taøi xoùa teân vaø xoùa ñi khuoân maët. ÔÛ traïi taäp trung Auschwitz, Thaùnh Maximilianoâ Kolbe ñaõ trôû thaønh tuø nhaân thöù 16.670. Toång thoáng Nga luoân töø choái neâu teân ngöôøi ñaøn oâng ñaõ duõng caûm phaûn ñoái oâng, Alexie Navalny. OÂng chæ laø 'moät ngöôøi naøo ñoù'. Töông töï nhö vaäy, Nelson Mandela ñaõ trôû thaønh göông maët ñaïi dieän cho phe ñoái laäp vôùi cheá ñoä phaân bieät chuûng toäc. Vaø vì vaäy, khi oâng bò caàm tuø, ngöôøi ta caám coâng boá hình aûnh chaân dung cuûa oâng. Noù ñaõ bò xoùa khoûi kyù öùc cuûa coâng chuùng. Vì vaäy, sau nhieàu thaäp kyû ôû trong tuø, khi oâng ñöôïc pheùp ñi daïo treân baõi bieån, khoâng ai bieát oâng. Khuoân maët cuûa oâng ñaõ bò cöôùp maát söùc maïnh cuûa noù.
Thöôïng hoäi ñoàng naøy seõ laø thôøi khaéc cuûa aân suûng neáu chuùng ta nhìn nhau baèng loøng traéc aån, vaø thaáy nhöõng ngöôøi gioáng nhö chuùng ta, ñang tìm kieám. Khoâng phaûi ñaïi dieän cuûa caùc ñaûng phaùi trong Giaùo hoäi, Hoàng y baûo thuû khuûng khieáp ñoù, nhaø nöõ quyeàn ñaùng sôï ñoù! Maø laø nhöõng ngöôøi ñoàng haønh tìm kieám, nhöõng ngöôøi bò toån thöông nhöng vaãn vui veû. Toâi phaûi thuù nhaän raèng toâi raát teä trong vieäc nhôù teân, moät phaàn laø vì toâi bò ñieác. Ñoù laø lôøi baøo chöõa cuûa toâi. Xin haõy tha thöù cho toâi!
Nhöng tình yeâu dòu daøng cuûa Maria Maùcñala caàn ñöôïc chöõa laønh. Chuùa Gieâsu truyeàn leänh cho baø: 'Ñöøng ñuïng ñeán Ta.' Caùc nhaø chuù giaûi ñaõ ñöa ra moät soá lôøi giaûi thích voâ lyù cho ñieàu naøy, lôøi giaûi thích khoâng hôïp lyù nhaát laø veát thöông cuûa Ñöùc Gieâsu vaãn coøn ñau! Ngaøi ñang noùi raèng baø khoâng theå chieám höõu rieâng Ngaøi. Söï hieän dieän cuûa Ngaøi ñoái vôùi baø khoâng phaûi laø cuûa rieâng baø. Söï Phuïc sinh laø söï ra ñôøi cuûa coäng ñoaøn cuûa Ngaøi. 'Daân Chuùa khoâng bao giôø chæ ñôn thuaàn laø toång soá nhöõng ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa toäi; ñuùng hôn, ñoù laø 'chuùng ta' cuûa Giaùo hoäi' (IL, 3). 'Nhöng haõy ñeán vôùi anh em cuûa toâi vaø noùi vôùi hoï: "Toâi ñang leân cuøng Cha cuûa toâi vaø Cha cuûa anh em, cuøng Thieân Chuùa cuûa toâi vaø Thieân Chuùa cuûa anh em".' Ñaây laø laàn ñaàu tieân trong Tin Möøng Gioan, ngaøi goïi caùc moân ñeä laø 'anh em'. Fratelli tutti! Coâ aáy phaûi giaûi phoùng tình yeâu cuûa mình khoûi moïi söï ñoäc quyeàn! Sau ñoù, coâ aáy seõ saün saøng loan baùo tin möøng cho caùc moân ñeä: 'Toâi ñaõ thaáy Chuùa.' Ñaây cuõng laø thaùch thöùc cuûa chuùng ta. Khoâng phaûi baùm víu vaøo Ñöùc Gieâsu Anh Quoác cuûa toâi hay Ñöùc Gieâsu Ña Minh cuûa toâi, maø laø Chuùa maø nôi Ngaøi taát caû chuùng ta ñeàu laø anh chò em, ngay caû nhöõng anh em Doøng Teân! Thöôïng hoäi ñoàng naøy seõ coù keát quaû neáu chuùng ta hoïc caùch noùi "chuùng ta". "Cha cuûa toâi vaø Cha cuûa baïn, Thieân Chuùa cuûa toâi vaø Thieân Chuùa cuûa baïn".
Sau ñoù laø moân ñoà maø Chuùa yeâu. OÂng cuõng coù caùch yeâu thöông vaø söï troáng roãng cuûa mình, söï taét ngaám cuûa aùnh saùng cuoäc ñôøi oâng. OÂng ñeå cho oâng giaø Pheâroâ, thôû hoån heån, ñi vaøo ngoâi moä toái taêm tröôùc nhöng oâng nhìn thaáy khoaûng khoâng troáng roãng giöõa caùc thieân thaàn vaø oâng tin. Ñaây laø tình yeâu mang laïi thò löïc. Ubi amor, ibi oculus (Richard of St Victor). Nôi naøo coù tình yeâu thì nôi ñoù coù thò löïc. OÂng nhìn baèng ñoâi maét cuûa tình yeâu vaø do ñoù nhìn thaáy chieán thaéng cuûa tình yeâu. Tin Möøng cuûa oâng laø Tin Möøng cuûa ñaïi baøng, ñoâi maét ñöôïc cho laø nhìn thaúng vaøo aùnh saùng maët trôøi vaø khoâng bò muø. Cuoäc tìm kieám cuûa oâng mang tính thaàn hoïc cao nhaát.
Naêm nay toâi ñaõ daønh hai tuaàn taïi EÙcole Biblique ôû Jerusalem. Caùc anh em soáng trong boùng toái cuûa caùi cheát, caùch Gaza boán möôi phuùt. Hoï vaãn ôû ñoù, nghieân cöùu Lôøi Chuùa, giaûng daïy vaø caàu nguyeän. Hoï vaãn ôû laïi nhö moät daáu hieäu cho thaáy 'aùnh saùng chieáu soi trong boùng toái vaø boùng toái khoâng cheá ngöï ñöôïc aùnh saùng' (Ga 1,5). Söï troáng roãng cuûa Maria Maùcñala ñöôïc chöõa laønh baèng vieäc ñöôïc goïi teân - baèng söï hieän dieän - vaø cuûa toâng ñoà Chuùa yeâu baèng aùnh saùng chieáu roïi trong ngoâi moä troáng. Vì vaäy, oâng laø hieän thaân cho taát caû nhöõng ai tìm kieám yù nghóa cuoäc soáng cuûa chuùng ta, khoaûng troáng hình daïng Chuùa trong traùi tim chuùng ta, nhö Blaise Pascal ñaõ noùi. Taát nhieân laø nhöõng nhaø tö töôûng Kitoâ giaùo, nhöng cuõng laø taát caû nhöõng ai ñaáu tranh ñeå tìm kieám aùnh saùng trong boùng toái cuûa noãi ñau khoå cuûa chuùng ta: caùc nhaø thô, ngheä só vaø nhaø laøm phim töø choái tin raèng boùng toái ñaõ chieán thaéng. Ñoái vôùi vieäc rao giaûng veà söï phuïc sinh cuûa chuùng ta, chuùng ta caàn hoï, haõy môû loøng vôùi söï khoân ngoan cuûa hoï, nhö Thaùnh Thomas Aquinas ñoái vôùi Aristotle ngoaïi giaùo. Aquinas ñaõ vieát raèng taát caû 'söï thaät baát keå ai noùi ra, ñeàu ñeán töø Chuùa Thaùnh Thaàn' (omne verum, a quocumque dicatur, est a Spiritu Sancto)[6].
Roài ñeán Simon Pheâroâ. Söï troáng roãng cuûa oâng laø naëng neà nhaát, gaùnh naëng cuûa söï thaát baïi. OÂng ñaõ choái boû ngöôøi baïn cuûa mình. Chaéc chaén oâng khao khaùt nhöõng lôøi chöõa laønh cuoái cuøng seõ ñöôïc noùi ra treân baõi bieån.
Vì vaäy, söù vuï muïc vuï cuûa chuùng ta cuõng laø ôû beân taát caû nhöõng ai ñang gaùnh chòu gaùnh naëng cuûa söï thaát baïi vaø toäi loãi vaø chia seû söï tha thöù maø chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc, söï khaùm phaù cuûa rieâng chuùng ta veà aân suûng tuyeät vôøi cuûa ngöôøi ñaõ 'cöùu moät keû khoán khoå nhö toâi. Toâi ñaõ töøng bò laïc nhöng giôø toâi ñaõ ñöôïc tìm thaáy, ñaõ muø nhöng giôø toâi ñaõ thaáy.' Söù meänh cuûa chuùng ta laø neâu teân ngöôøi nhaân töø maø chuùng ta cuõng caàn, gioáng nhö Pheâroâ.
Vì vaäy, trong caûnh phuïc sinh ñaàu tieân naøy, chuùng ta thaáy Chuùa ñaùp laïi ba hình thöùc tìm kieám töông öùng vôùi ba khoaûng troáng trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta: tình yeâu dòu daøng tìm kieám söï hieän dieän; tìm kieám yù nghóa vaø aùnh saùng vaø söï tha thöù. Moãi ngöôøi tìm kieám ñeàu caàn ngöôøi kia. Neáu khoâng coù Maria, hoï seõ khoâng ñeán ngoâi moä. Baø tuyeân boá raèng Chuùa hieän dieän. Neáu khoâng coù Ngöôøi Moân Ñeä Yeâu Daáu, hoï seõ khoâng hieåu ñöôïc söï troáng roãng cuûa ngoâi moä laø Söï Phuïc Sinh; neáu khoâng coù Thaùnh Pheâroâ, hoï seõ khoâng hieåu raèng Söï Phuïc Sinh laø chieán thaéng cuûa loøng thöông xoùt.
Moãi ngöôøi ñaïi dieän cho moät nhoùm ngöôøi caûm thaáy bò loaïi tröø theo moät caùch naøo ñoù taïi Ñaïi hoäi kyø vöøa roài. Maria Maùcñala cuõng nhaéc nhôû chuùng ta veà caùch phuï nöõ thöôøng bò loaïi khoûi caùc vò trí coù thaåm quyeàn chính thöùc trong Giaùo hoäi. Laøm theá naøo chuùng ta coù theå tìm ra moät con ñöôøng tieán veà phía tröôùc, maø coâng lyù vaø ñöùc tin cuûa chuùng ta ñoøi hoûi? Cuoäc tìm kieám cuûa hoï laø cuûa chuùng ta. Taïi Ñaïi hoäi kyø vöøa roài, nhieàu nhaø thaàn hoïc cuõng caûm thaáy bò gaït ra ngoaøi leà. Moät soá ngöôøi töï hoûi taïi sao hoï laïi baän taâm ñeán. Chuùng ta khoâng theå ñi ñeán ñaâu neáu khoâng coù hoï. Vaø nhoùm phaûn ñoái nhaát vôùi con ñöôøng Thöôïng hoäi ñoàng laø caùc muïc töû (pastors), caùc linh muïc giaùo xöù, nhöõng ngöôøi ñaëc bieät chia seû vai troø cuûa Thaùnh Pheâroâ laø muïc töû cuûa loøng thöông xoùt. Giaùo hoäi khoâng theå thöïc söï trôû thaønh Hieäp haønh neáu khoâng coù hoï.
Khi haàu nhö moïi ngöôøi ñeàu caûm thaáy raèng hoï laø nhöõng ngöôøi bò loaïi tröø, thì khoâng neân coù söï caïnh tranh ñeå trôû thaønh naïn nhaân! Cuoäc tìm kieám Chuùa trong boùng toái caàn taát caû nhöõng nhaân chöùng naøy, cuõng nhö Thöôïng hoäi ñoàng caàn taát caû nhöõng caùch chuùng ta yeâu thöông vaø tìm kieám Chuùa, cuõng nhö chuùng ta caàn nhöõng ngöôøi tìm kieám trong thôøi ñaïi cuûa chuùng ta, ngay caû khi hoï khoâng chia seû ñöùc tin cuûa chuùng ta.
Laøm sao ñeå ñieàu naøy coù theå traøn vaøo söù vuï? Nhöõng lôøi naøy ñöôïc cho laø cuûa Antoine de St-Exupery. Chuùng thaäm chí coøn hay hôn nhöõng gì oâng thöïc söï vieát: 'Neáu baïn muoán ñoùng moät chieác thuyeàn, ñöøng taäp hôïp nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø phuï nöõ cuûa mình laïi ñeå ra leänh cho hoï, hoaëc giaûi thích töøng chi tieát veà nhöõng gì hoï phaûi laøm hoaëc nôi tìm thaáy moïi thöù... Neáu baïn muoán ñoùng moät chieác thuyeàn, haõy khôi daäy trong traùi tim nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø phuï nöõ cuûa baïn khaùt khao bieån caû!'[7]. Haõy cho moïi ngöôøi neám traûi söï voâ haïn, vaø hoï seõ tìm ra caùch rieâng cuûa mình ñeå ñoùng thuyeàn vaø ra khôi vaøo ñaïi döông bao la.
Moãi nhaân chöùng naøy ñeàu ñöôïc chaïm ñeán bôûi moät tình yeâu voâ haïn. Maria Maùcñala ñöôïc chaïm ñeán bôûi moät söï dòu daøng voâ haïn; Caùc moân ñoà yeâu daáu ñöôïc xuùc ñoäng bôûi cuoäc tìm kieám yù nghóa voâ bieân; Pheâroâ, ñöôïc thuùc ñaåy bôûi nhu caàu veà loøng thöông xoùt voâ haïn, tha thöù khoâng phaûi baûy laàn maø laø baûy möôi laàn baûy laàn. Neáu chuùng ta môû loøng mình ra vôùi noãi khao khaùt voâ haïn cuûa nhau, chuùng ta seõ khôûi haønh con thuyeàn truyeàn giaùo. Chæ khi cuøng nhau, theo lôøi cuûa thaùnh Phaoloâ trong thö EÂpheâxoâ, chuùng ta môùi coù theå ñeå 'ñuû söùc thaáu hieåu moïi kích thöôùc daøi roäng cao saâu, vaø nhaän bieát tình thöông cuûa Ñöùc Kitoâ, laø tình thöông vöôït quaù söï hieåu bieát. Nhö vaäy anh em seõ ñöôïc ñaày traøn taát caû söï vieân maõn cuûa Thieân Chuùa' (3,18,19).
Chieàu nay, chuùng ta seõ laïi thaáy caùc moân ñoà trong boùng toái, trong caên phoøng khoùa kín.
Chuyeån ngöõ: GB. Phaïm Hoaøng Duõng, O.P.
Töø: vaticannews.va/en
Hình: ANSA
Nguoàn: daminhvn.net (01/10/2024)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
[1] Amos OZ, A Tale of Love and Darkness, Vintage, London, 2005, p.110.
[2] Tomaùs HALÍK, Patience with God, Doubleday, New York, 2009, p.9.
[3] Rainer Maria RILKE, Letters to a young Poet, Letter 4, July 16th 1903. Translated by N. D. Herter Norton, W.W. Norton and Company, 1934.
[4] Paul MURRAY OP, "Dominicans and the Key of Knowledge", A Talk to Dominican Friars Studying in Rome - PUST, Angelicum, 19 February 2023.
[5] Ibid., p.47.
[6] ST, I II, q.109, a.1, ad 1.
[7] "To create a ship is not to weave sails, forge nails or read the stars, but to give a taste of the sea, which is one, and in the light of which nothing is contradictory but community in love." (A. SAINT-EXUPEÙRY, Citadelle, Gallimard, Paris, 1959, p. 687, trans. ours).